Catalog

-18 NİSAN 1993 PAZAR CUMHURİYET SAYFA HABERLER 15 CumhurhaşkamÖzalyaşamınıyitirdiANKARA (Cumhuriyet Bu- •xısu) - Cumhurbaşkanı Turgut ^)zal, kalp yetmezhğıne bağlı «larak tansıyonunun aniden sı- tfıra düşmesı nedenıyle dün ya- rşamını yitirdi. Özaî'ın öldüğü saat resmı acıklamalarda 14.30 olarak belirtıldı. Cumhurbaş- lcanhğj Koşku'nde sabah cim- nastıği sonrasında rahatsızla- man Ozal. Hacettepe Ünıversı- tesı Tıp Fakültesı aal senisıne lcaldınldı. Burada yapılan bü- tün müdahalelere rağmen ko- rnaya gıren Cumhurbaşkanı, yaşama döndürülemedı Cumhurbaşkanı Özal'ın, dün saat 10 00-10.30 saatlen arasında. sabah amnastiğmı yaptıktan sonra kahvaltısına başlamadan rahatsızlandığını belırten Cumhurbaşkanlığı Sözcüsu Buyükelçı Kaya Tope- ri, "Ambulansla buraya getır- rruşler. Ben burodaydım" dedı Cumhurbaşkanlığı Köşku'nde hazır bulunan Mercedes marka bır ambulansla Gülhane Asken Tıp Akademısı'ne (GATA) gö- türülmek ûzere yola çıkanlan Özal, durumu ağırlaşınca Ha- cettepe Ünıversıtesı Büyuk Acıl Servisi'ne getınldı Cumhur- başkanlığj koruma polislerin- den bınrun kullandığı ambu- lans, saat 11.10'da acıl servıse ulaştı. Ambulans voldayken uvanlan hastane doktorlan, Özal'ı A kat ameliyathanesin- deki yoğun bakım bölümüne çıkardılar. Özal'ın tedavı altına alınışından 15 dakika kadar sonra, hastaneye gelen Cum- hurbaşkanı'nın eşi Semra özal da yoğun bakım bölümüne çık- ü ve ölene kadar eşinin yanın- danaynlmadı. ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz, Cumhurbaşkanı Özal'- ın Özel Kalem Müdürü Volkan Bozkır'ı lelefonla arayarak bılgi aldı. Özalcı mılletvekıllen has- taneye gelerek Özal'ın bulun- duğu bölüme çıktılar. Durumu ciddileşiyor Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Büyükelçi Kaya Topen, saat 13.00 sıralannda, onlarca gaze- teci ve kameramanın beklediği Büyük Aal kapısına ınerek yaptığı açıklamada, "Özarın sağlık durumunun addıyetıni koruduğunu" bıldırdı. Topen, "Şu anda olumlu ya da olum- sıız bir şey. .söyleyemiyoruz. Angak -dururrfu öldukça addi. Halen üzennde bütün hekim- ler,bütün güçlenyle müdahele yapıyorlar. Bu arada Sayın Başbakan, Sayın TBMM Baş- kanı telefonla aradılar, sayın Cumhurbaşkam'nın saglığı hakkında bılgı aldılar" dedı. Olayın ardından hastaneye gelen Devlet Bakanı Mehmet Kahraman. Turizm Bakanı Abdülkadır Ateş, Dışışleri Ba- kanı Hikmet Çetın, Özal'ın sağ- hk durumuyla ilgili bilgi aldılar. Bu sırada hastaneye Özal'ın özel doktoru Cengiz Aslan. İs- tanbul'dan aal olarak getirildı. Cengiz Aslan'ın ardından ünlü cerrahlardan Mehmet Haberal, hastaneye gelerek Özal'a mu- iahalede bulundular. Polis tel- sizlennden ve araç telefonlann- dan Cumhurbaşkanı Özal'ın kalbine doktorlann pil takma- ya çalıştıklan haben geldı. Baş- bakan Süleyman Demırel ve diğer devlet yetkililen, sık sık arayarak bılgi aldılar. TBMM Başkanı Hüsamettin Çindoruk, hastaneye gelerek Özal'ın bulunduğu kata çıktı. Hastaneye ANAP mılletvekil- lerinden ılk gelen saat 13.30'da Grup Başkanvekili Ülkü Go- kalp Güney oldu. Güney'ın sendeleyerek hastaneye girdıği eörüldü Özal'ın oğlu Ahmet özal'ın Hollanda'dan, diğer çocuklannın da bulunduklan illerden çağnldıklan da bildıril- di Hastanede gazetecilerin elın- dekı dinleme telsizlennden saat 13.47'de kimlıği belirlenemeyen bir şahsın şu anonsu duyuldu: "Eks oldu, ancak şu an kım- seye söylemıyonız. Bir müddet daha bunu saklayacağız." Bu telsız anonsunun ardın- dan Büyükelçi Kaya Toperi, su içirildıkten sonra yaptığı açık- lamasında. Cumhurbaşkanı'- nın durumunun her dakika kötüye gjttiğini, doktorlann müdahalelere devam ettiğinı. bundan sonraki açıklamanın kendisi tarafından yapılıp ya- pılmayacağını bilemediğini, açıklamayı doktorlann da ya- pabileceğini söyledi. Bu açıklamanın ardından sa- at 14 30'da hastaneden çıkan ANAP Grup Başkanvekih Ül- kü Güney, gazetecilere, Cum- hurbaşkanı'nın vefatını bildırdı ve Özal'ın hastaneye geldiğınde de tıbben ölmüş ol'duğunun an- laşıldığını, doktorlann Cum- hurbaşkam'nın kalp damarlan- nın tıkalı oldugunu söyledikle- rinı bıldırdı. Özal'ın ölüm saatı resmı açıklamalarda 14.15 ola- rak bıldinldı. Resmi açıklama Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın vefatına ilişkin resmı açıklama saat 14.45'te yapıldı Hacettepe Hastanesı <\cıl Ser- vısı'nın çıkış kapısına gelen ve Hastaneden notlar Şok haberin fotoğrafları 1-Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın Hacettepe Hastanesi'ne kahknldığını öğrenen vatandaştar, bir anda acil senisin önünde toplandılar. Acı haberi öğrenince de büyük üzüntü duydular. 2- Zeynep ve Efe Özal, haberi duyar duymaz hastaneye koştular. 3- Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kaya Toperi, ölüm haberini \erirken hayliüzgündü. 4- Cumhurbaşkam'nın naaşı, gece 22.20'de Hacettepe Hastanesı Tıp Fakültesi'nden alınarak ambulansla Gülhane Askeri Tıp Akademisi'ne (GATA)götürüldü. çok üzgün olduğu gözlenen Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Büyükelçi Kaya Topen. "Sayın Cumhurbaşkarumız bütün ça- balara rağmen kurtanlamamış- tır. Herkesın başı sağolsun" dedi Resmi ölüm tutanağı Hacettepe Üniversıtesı Acil Servisi'ne getirildiğınde yapılan ılk tetkikte Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın nabzının durdu- ğu behrlendi. Cumhurbaşkanı hekimlenn tüm çabalanna kar- şın kurtanlamazken, Özal'm ölüm saatı konusunda çehşkili açıklamalar yapıldı. Tıbbi tuta- nakta Cumhurbaşkanı Özal'ın saat 14.30'da öldüğü açıklandı. Buna karşılık Anadolu Ajansı "Cumhurbaşkanı Turgut Özal vefatetti" haberini saat 14.04'te verdı. Kanal-6 haberi saat 14. 15te, TRT haberi 14.28'de ver- dı. Başbakan Süleyman Demı- rel. Özal'ın saat 14.26'da öldü- ğünü söyledi. Bu arada ulusla- rarası basın ajanslan de Cumhurbaşkanı Ozal'ın öldü- ğü habennı saat 14.20'den ıti- baren vemıeye başladılar. Hacettepe Üruverşitesı Rek- törü Yüksel Bozer, Özal'ın ölü- müne ilişkin tıbbi tutanağı açık- ladı. Tıbbi tutanak aynen şöyle: "17 Nisan 1993 günü saat 10. 52'de Doktor Hilmi Özkutlu Cumhurbaşkanlığı'nca aran- mış ve Sayın Cumhurbaşkanı- mızın rahatsızhğı haber verile- rek hemen gelmesı istenmıştır. Bu sırada Sayın Cumhurbaşka- nımız Gülhane Askeri Tıp Akademısı'ne götürülmek üze- re yola çıkanlmış ve Sayın Tümgeneral Prof Dr. ömer Şarlak'a da haber verilmiştır. Ancak, durumun aahyeü nede- nıyle derhal Hacettepe Hasta- nesi Acil Servısi'ne saat 11.15'te girilmiştır Burada yapılan tet- kikte göz kupüllerinın genişle- dıği, nabız ve solunumun dur- duğu, kan basıncının alınama- dığı tespıt edılmiştir. L'zman doktorlar hemen kalp masajına ve tıbbi tedavıye başlamışlar. bu amaçla bacak toplardaman- na. kateter ve akcığenne tüp koymuşlardır. Bu girişımler de- vam ederken. Sayın Cumhur- başkarumız süratle Kalp Damar Cerrahisi Yoğun Ba- kım Ünitesi'ne nakledilrruş ve kalp cerrahlan, kardiyologlar, nörologlar ve anesteziyologlar- dan oluşan bır konsültasyon ekibinin derhal sürekli kontrol ve tedavisine ahnmışür. Bu gin- şimlere ilaveten hemen geçıci kalp pıli takılmış, aynı anda ın- üaortik balon pompasına bağ- lanmışlardır. Bütün bu girişim- lere rağmen. Sayın Cumhur- başkanımızın durumu ciddiye- tını korumuş ve hayatı fonksı- yonlannda hiçbir gelışme ve geriye dönüş gözlenmemiştir. Maalesef Sayın Cumhurbaşka- nımız 1993 günü saat 14.30'da hayata veda etmışlerdir." Cumhurbaşkanbğı Sözcüsü Kaya Topen, Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın ölümünden sonra Semra özal'ın baygınhk geçirdiğıru ve kendısıne serum takıldığını bıldirdi. Basın toplantısının yapıldığı saatlerde. Cumhurbaşkanı Ozal'ın jcızı Zeynep Özal ile oğ- lu Efe Özal da Hacettepe Üni- versitesi'ne geldiler. Cumhur- başkanı Turgut Özal'ın eşi Semra Özal da saat 16.00 svrala- nnda Hacettepe Tıp Fakültesi'- nı terk ederek Cumhurbaşkan- lığı Genel Sekreteri Kemj] Yamak ile bıriikte saat 16.22 sı- ralannda Çankaya Köşkü'ne döndû. tstanbul'da toprağa verilecek Devlet Bakanı Akın Gönen, dün akşam Bakanlar Kurulu toplantısı sürerken yaptığı açık- lamada, özal'ın 21 Nisan Çar- şamba günü Istanbul'da topra- ğa venleceğını söyledi. Gönen, "Sayın Cumhurbaşkanımızın naaşı, vasiyete ve aılesinin ıste- ğine uygun olarak aynı gün İs- tanbul Vatan Caddesı üzerinde arzu edılen yerde defnedılecek- tır" dedı. Gönen," Annesinin yanında mı toprağa venlecek" sorusu- na, "Vatan Caddesi'nde aılesı- nın arzu ettıği yerde, annesı bildiğınız gıbı Vatar. Caddesi'- nde defnedilmedı." yanıtını verdı. Edinılen bilgiye göre, Gönen ile ANAP Genel Başkan Yar- dınıası Mustafa Kalemli ve özal'ın aılesi konuyu görüşerek Menderes'ın mezanna yakın bır yer belirleyecekler. Bakanlar Kurulu toplantı- smda. Özal'ın. eskı başbakan- lardan \dnan Menderes'ın İstanbul Vatan Caddesi'nde yapılan anıtmezara nakli sıra- sında. "Benı de şu karşıya gö- mün" vaşıyetınde bulunduğu bildirildi. Özal'ın. Adnan Men- deres anıtmezannın karşısında toprağa verileceğı yenn beledı- ye arazısi olduğu kaydedıldı. Bakanlar Kurulu'ndan sonra yaklaşık 15 dakika bazı DYP'lı bakanlarla makamında görü- şen Derrnrel^daha sonra Qe\ let Bakanlan Cavıt Çağlar. Ömer Barutçu. İçışlen Bakanı İsmet Sezgın ile Tanm ve Koyışlen Bakanı Necmettın Cevhen'vı makam araana alarak konuta hareket ettı Ölenedek eleleTUNCAYÖZKAN ANKARA - Cumhurbaşka- nı Turgut özal, onceki gece te- lefonda konuştuğu eskı bakan Abdülkadır Aksu ile, kurulma- sına çalıştıgı yeni partiyle ilgılı gelişmeleri değerlendirdi. özal'a göre ışler iyı gidiyordu. Abdülkadır Aksu'ya göre ise, Özal her zamankı gıbı "çok sağlıklıydı" Gece Çankaya Köşkü'ne her zamanki olağan- lığıyla çökmüştü. Özallar, geç saatlere kadar yeru parli oluşu- mu ve dığer pohuk gelişmelerle dolu geçırdıklen geceyi nokta- ladıklannda. Turgut Özal her zamankı gıbı dualarla gırdı >a- tağına. sabahın getıreceklenn- den habersızdır Sabah saat 09.00'da yatağın- dan kalkıp hafif bır spor yapan ve sonrasında dınlenme gereğı- ni hisseden Cumhurbaşkanı, son yurtdışı geasınin yorgun- luk ızlennden sandığı rahatsız- lıklannı atlatmaya çalıştı Özal spor yaparken her zamankı olağanlık içinde olan Semra özal, Ankarada oynanacak olan Bursaspor-Beşıktaş karşı- laşmasına gitmeye hazırlanı- yordu. Ancak saat 10.10'da Turgut Özal'ın sağbğındakı bo- zulma gıderek tırmanmaya başladı. Ilk mudahaleler koş- kün doktorlan ve sağbk perso- nelınce yapıldı. Özal kendınden geçtiğınde Köşk'te adeta bir bomba patlamıştı. Herkes ne yapacağmı şaşırmış, telaş yaşa- ruyordu. Telsızler önce bütün köşk korumalannı ayağa kal- dırdı. Arkasından panik ıçinde- kı Köşk yetkıhlennın koşuştur- malan başladı Kapıya getınlen siyah, 1960 model mersedes marka köşk ambulansına bınen bir koruma, ambulansa aalen getınlen Cumhurbaşkanını hız- la hastaneye yetiştirmeye çab- şırken, yetkılikr yaşadıklan panık içinde hangi kapıdan çı- kılarak, hangi hastaneye gidile- ceğıni tartıştılar. Tarüşmanın ardjndan- yaşa* nan panik Köşk içinde hızla boyutlanırken, ambulans Gül- hane Askeri Tıp Akademısı'ne yöneldı. Ancak yolda daha ya- kın bir noktada olan Hacettepe Hastanesi'ne gıdilmesıne karar venkiı. Telsız emırlenyle Ha- cettepe aal servısı hazsrlandı. Turgut Özal saat 11 14'de acıl servisten ıçeriye alındığında, doktorlara göre öluydü Köşk- ten Özal'ı çıkaran korumalara göre de ambulansa bınc 1 nhr- ken kendınde değıldı Hatta bazı korumalara göre olmüştü. Gözleri yaşlı koşk korumala- nna göre Özal, kendısını çok yormuştu. Son Turkı Cumhun- yetler gezisınde yomlduğunu kendısı bile dıle getınyordu. Korumalar:"Bi7 yorgunluktan bıtap düştük ama beyefendi durmadı. Çok yoruldu çok. Bız ılk kez kendisinı bu gea sırasın- da konuşmalan gözlen kapah dınlerken görduk"dıyorlar. Yorgun Özal'ın , amelıyatlı kalbı gelışmelere dayanama- mışü. Hastaneye gelen Semra Özal, eşinin yanından hıç aynl- madı ölünceye dek Yakınlan bu durumu Özallann arasmda- kı bır dıyalogu anlatarak yo- rumladılar: "HarbıyeOrduevi'- nde bir gün, prostat amelıyaün- dan sonra Turgut Bey rahatsız- dı yıne. Asansöre bınıyoruz Semra Hanım arkada kaldı. Turgut Bey 'Beni bırakma Semra dedı' Bunun üzenne Semra Hanım ' ölünceye kadar seni bırakmayacağım, hep ya- nında olacağım' dedı. El ele tu- tuştular ve asansöre bindiler" Semra Ozal eşinin yanında doktorlarla birlikte olan tek kı- şiydı. Hastanede onun dışında hıç kimseyı amelıyathaneye al- madılar. Semra Özal eşi ölene kadar ehnı tuttu, gözleri yash. Hastaneye ıik gelenler özal ile birlikte partı kurma çahşma- lannı yüniten eskı ANAP mıl- letvekılleri oldu Daha sonra ışadamlan Mehmet Nazif Gü- nal ve Ağa Ceylan hastaneye geldiler. Bu sırada Amenka'- dan Ozarın kalbını çok iyı tanı- doktor DeBakey arandı. doktoru Cengiz Aslan Js- tanbul'dan çok aal olarak getı- nldı Hastaneye ANAP millet- vekillenrun ılgısizliği dikkat çektı. Çankaya Köşkü gelişmeler- den haberdar oldukça yetkıb'le- nn panığı buyüdu büyüdü büyüdü ..Saat 14.30 da özal'ın ölüm haberi açıklandı. Son ha- berin ardından saat 15.30 da Köşkün bayraklan yanya ındı- nldı. Uzmanlar ne dedi? Şişmanhkvestres ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu)- Uzmanlar, Cumhurbaş- kanı Turgut Özal'ın ölümünü, geçirdıği by-pass amebyatına karşın, son zamanlarda çok ki- lo almasına ve stresb bir yaşam sürdürmesıne bağladılar. Konuyla ilgili olarak Cum- huriyet'in sorulannı yanıtlayan uzman doktorlar, şunlan söyie- dıler: Prof. Dr. Metin özenci (A.Ü. Tıp Fakültes öğretim Üyesi): Sayın Cumhurbaşkanı, daha önce by-pass amebyatı olmuş- tu. Bu tür amehyatlarda bacak- tan alınarak kalbe takılan damarlann tıkanma şansı çok yüksek. Bunlann ilk bir yıl ıçm- de tıkanma şansı yüzde 25, her yıl da yüzde 2-4 oranında artar. 10 yılında yüzde 51 tıkanmış oluyor. Risk faktörü dediğimız sigara, fazla kılo, yağ, stres, aşı- n yorgunluk gibi etkenlerin devam etmesi durumunda bu süreç daha da hızlanıyor. Ben Cumhurbaşkam'nın dün gazetede resminı gördüm, çok kılo akruşü. Sanınm perhi- zi falan da bırakmışü. Son Orta Asya gezisırun yorgunluğu da etken olmuş olabilir. Tansıyo- nunun düşmesi, kalbin pompa- lama gücünün kalmadığını gösteriyor. Kardıyojenik şok- larda, dünyanın her yennde ölüm oranı yüzde 80'lerde. Bu Türkiye'de yuzde 90'lara çıka- bilir. Doç. Dr. Mustafa Çınar (Kalp Cerrahı) :Koroner by- pass ameliyaü olmuş bir kışinin yine ameliyat olmamış gjbi eskı dikkatini göstermesi gerekır Kilo vermesi gerekir. Yaşamı düzenli olmah ve stresı müm- kün olduğu kadar azaltmah. Hastanın günde en az 3-5 kilo- metre yol yürümesi gerekir. Koroner by-pass amebyatı, hastabğı tümüyle ortadan kal- dırmaz. Çünkü, damar sertbği hastahğı yaygın biT hastabktır. Bütün damar sistemını etkiler. Hastanın özellikle, beslenmeye ve perhize çok dikkat etmesi ge- rekir. Turgut özal kılolu, stresb idi. Prof. Şinaş Yavuzer(İbni Si- na HasUnesi Göğiis Cerrahisi Bolûmü Şefi): Koroner by-pass olduktan sonra dikkat etmesi gerekir, kılo almayacaktı. \ağlı kolesterol bakımından zengın gıdalardan kaçınması gerekirdi ve de tabıı stres faktörü de onemb. Cumhurbaşkanı Turgut Özal. sağbğında üç önemli ameliyat geçırdı Özal'a ilk cid- di ameliyat Şubat 1987'de Ho- uston'da yapıldı Dünyacaünlü kalp cerrahı Dr. De Bakey'ın de katıldığı bır operasyonla bay- pass ameliyatı geçıren Cumhur- başkanı Özal. daha sonra sağlı- ğına kavuştu Cumhurbaşkanı seçildıkten bir sûre sonra Özal, bu kez göz amçliyatı ıçin Amenka'ya gıtti. Katarakt amebyatı olan Cum- hurbaşkanı. ABD'de bulundu- ğu sırada kalbını de muayene ettirdı Doktorlar Özal'a fazla kilolanndan kaçınmasım lavsi- yeettıler. Özal geçen yıl bır kez daha Amenka'ya gjttı. Bu kez Ame- nkab doktorlar Özal'a "Pros- tat" teşhısı koydular Bıçak al- tına yatan Cumhurbaşkanı Özal, başanb bir prostat ameli- yaü ile sağhğına yeniden kavuş- tu Cumhurbaşkaru Özal'ı son olarak çıktığı, 12 gun süren ve 5 ülkeyi kapsayan Orta Asya Türk Cumhunyetlen gezısi çok yordu. Cumhurbaşkanı Özal, 4 Ni- san pazar sabahı Ankara'dan aynbp, 5 ülkeyi dolaşarak 15 Nisan perşembe günü öğleden sonra Ankara'ya dönüşüne ka- dar geçen 12 gun içinde toplam 20 saat uçak yolculuğu yapu. özal, Türkıye ile 4 °aate ula- şan saat farkbbklan ve iklim degişikbklen altında geçen gezı- sı sırasında gıttığı her ülkerun Cumhurbaşkanlanyla başbaşa görüşmelerde bulundu. Cumhurbaşkaru Özal'ın, za- man zaman gazetecılenn de ız- lemekte zorluk çektıği ve bazı bölümlennı kaçırdığı zıyaretler sırasında yapılan törenlerde yorgunluktan ve uykusuzluk- tan ara ara gözlenrun kapandı- ğı ve daldığı da gozlendı Özal, geasınin son durağı Azerbaycan'ın başkenü Baku'- den Ankara'ya donerken, yıne uçakta gazetecilerle sohbet ettı Özal gezısının verimb olduğu- nu bebrtırken. hata yapıldığı ve uzun tutulan gezjnın çok >oru- Cc! oldugunu, ı,ok yorulduğunu söy ledı