Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
3 EKİM1993 PAZAR CUMHURJYET SAYFA
DUNYADAN
KapitaüzminD. Aknanlaraihaneti
Ahnanya'nın büieşmesi, hem Batı'da, hem de Doğu'da > aşay anlar jçin sıkınülı günler getirdi. Ancak birleşmenin sonucunda Batı yukarıda gorükn Mercedes kadar, Doğu ise Trabant kadar zarar gordu.
A
lmanya, uznn zamandır yı-
tık olan Doğu kısmını,
1990'da yenıden mşa etmeye
başladığında, Karl Merz, bu yola
onculuk etmesı beklenebılecek nıte-
hktekı kışılerden bınydı
Yaklaşık yanm yüzyıl boyunca
Berbn Duvan'nın sosyahst kısmın-
da sadık bır kapıtalıst olarak kal-
mış, Doğu Almanya'nın küçuk bır
kasabası olan Oranıenburg'takı nal-
bur dükkanında, serbest gınşım ru-
hunu ayakta tutmuştu Şımdıyse ıf-
lasın eşığınde
Merz'ın oyküsu, demokrasının
Soğuk Savaş'ı yenılgıye uğratması-
nın ardından henuz uç yıl geçmış-
ken, Doğu Avrupa'nın nı>e Polon-
ya, Lıtvanyada eskı komunıstlen ış-
başına getırdığı, nıye Almanya ya
da başka yerlerde Neo-Nanlen des-
tekledığı sorulanyla da ılışkıb
Iİhanet duygusu
ağır basıyor
Olan şu, Karl Merz gıbı ınsanlar,
uzun yıllardır kavuşmayı ıstedıklen
sıstem tarafından ıhanete uğratıl-
dıklan duygusunu gıderek daha de-
nnden hıssedıyor
64 yaşındakı Merz dükkanında
oturup, vıdalar, cı\atalarla uğraş-
mak yenne, Alman hukumetıne ve
dev çelık şırketı Krupp AG'ye karşı
savaşaçtı Merz'ın kendısını Oranı-
enburg'da bır halk kahramanına
donuştüren savaşı kazanma şansı
ısehıçvok
Oranıenburg, Berlın ın hemen
kuzeymde, 30 bın nufuslu eskı bır ü-
caret ve sanayı merkezı Ortaçağ'-
dan ben bu konumunu sürduren
kasabada komünıst rejım sırasında
kurulan çelık sana\ı nufusun daha
buyük gınşımlere duvduğu tutku>u
ateşledı
Yaklaşık 40 yıl dcvam eden ko-
lektıvızasyon ve kamulaştırma süre-
ane rağmen. Merz. buyuk buyuk-
babasınm 153 vıl once kurduğu
nalbant dukkanını ışletmeyı başar-
mıştı Merz, "Her vübirazdahafaz-
la para ka>bettik, de>let bizi istemi-
yordu" dıvor ve ekhyor "Ama, bir
gun yeniden gerçek bir iş vapabilece-
ğimize olan inancunı hiç kaybetme-
dun."
Beklenen gun. 2 aralık 1990'da
ıkı Almanya'nın bırleşmesıyle geldı
Fakat ne Merz ne de Oranıenburg'-
dakı dığer "girişimcUer" Krupp'un.
Doğu Almanya hızla kapitalist sisteme
geçerken halk bunun bedelini ödemek
durumunda kaldı. Kân temel alan serbest
pazar ekonomisi doğrultusundaki
uygulamalar, fabrikalann kapanmasına,
küçük ışletmelenn kâğıttan binalar gibı
devrilmesine yol açtı.
çelık fabnkasını Alman hukumetın-
den satın almak ıçın daha altı hafta
once bır anlaşma ımzaladığından
haberdardı Bu anlaşma, bolgedekı
butun kuçuk yatınmlann değersız-
leşmesıne >ol açıyordu
Anlaşma, Bonn'un Doğu Al-
manya'dan mıras kalan 13 bın ka-
dar devlet elındekı şu"ketın ozelleştı-
nlmesını yurutmek ıçın kurulmuş
olan Treuhand ajansının yaptığı ılk
satışlardan bın arasında yer alıyor-
du
Amaç. Krupp'un fabnkayı daha
da modernleşürmesıydı Boylece,
tabrıka kâr yapan bır kuruluş hahne
gelecek ve başka şırketlen de Doğu
Almanya'dakı mulklen almaya
yonlendırerek, Treuhand'ın çabal'a-
nna yardıma olacaktı
Kasaba halkı anlaşma maddelen-
nı bılmıyordu çunku bu bır devlet
ve şırket sırnydı Yalnız. 8000 met-
rekarelık alan ve çevresındekı drazı-
ye metrekare başına 5 mark odendı-
ğı soylentılen dolaşıvordu
Oranıenburg Beledıve Başkanı
Baş Danışmanı Hans-Joachim Lae-
sicke, "Beledije bıle anlaşmanın tek
bir sözcüğünu gormedi" dıvor ve ek-
hyor " Ama olan bitenin, Treuhand'-
uı amaçladığından farklı olduğu su
goturmez."
Krupp, Oranıenburg'a geldıkten
ıkı yıl sonra 1200 ışçının hepsını ış-
ten çıkartü. fabnkayı çevresındekı
araayle bırlıkte satışa çıkardı
Laesıcke. "Krupp, bu tesise bir fe-
nik bile yatırmadı. Onlara, gen alıp
işletmcye gönullu olduğumuzu soyle-
dik, ama ilgileıunediler bile" dıyor
Krupp un Oranıenburg'dakı pro-
je muduru Rolf Fnuıke. satış hak-
kında açıklama > apamayacağını
bıldınyor
Fabnkayı, buyuk supermarket ve
konfeksıyon zıncırlenne sahıp olan
Schleshvvıg Hollsteın satın aldı
Merz, "Kucük bir tüccarın bunlar-
la baş edebibnesi mümkün değiT dı-
vor "Biz Doğu AlmanJaruı açtığı
dükkanların en ufak bir şansı bile
jok."
4000 kışının çalıştığı Treuhand'a
1990 yılında zor bır gorev, butun bır
devlet ekonomısını -ustelık de 1995
vılına kadar- ozelleştırme gorevı ve-
nldı Ajans, e>lul ortalanna kadar.
12 bın 608 mulkun neredeyse hepsı-
nı 44 1 mılyar marka (yaklaşık 335
tnlvon lıra) sattı
Treuhand ın sozcusu Irene Lıe-
bau "Dene vanıl yöntemınden başka
seceneğimiz voktu" dıy or ve eklıyor
"kabul etmek gerekır ki. başiangıçta
hatalar yaptık."
Lıebau. Oranıenburg çelık anlaş-
masının veterınce sıkı olmadığını
sovluvor "Krupp bazı sözler >erdi.
İyı tanınan bır şirket olduğundan, nı-
vetlerin karşılıklı olarak açıklanma-
sına gÜAendık."'
Lıebau "Knıpp'un Oranienburg'-
da yaptıklarının ahlakla bağdaştığı
belkı soylenemez ama her şey yasala-
ra uygun'" dıyor
Krupp deneyımının fıyaskoyla
sonuçlanması uzenne, Treuhand
anlaşmalan daha sıkı tutmaya baş-
ladı Ancak anlaşma maddelen hâlâ
saklı tutuluyor Aksı takdırde şır-
ketler soz konusu mulkler ıçın
Bonn'la goruşmeye yanaşmayabı-
lır
Merz ıse olaylann akışını tersıne
çevırmeye çalışan belkı de tek kışı
Merz, ağustos ayında. kasabadakı
başka tuccarlann da katıldığı bır
gunluk bır grev duzenledı Amacı.
kasabadakı butun ışletmelenn ka-
panma durumunda olacaklannı
gostermektı
Karl Merz gıderek suyunu çeken
kendı parasıyla Alman mahkemele-
nndepekçokdavaaçtı Merz, dava-
larda en azından kasabanın en
onemlı endustnsını yıkan ve >enı fı-
hzlenmektekı pek çok ışletmenın de
boğulmasına yol açabılecek anlaş-
manın hukumlennı gormelenne ızm
venlmesı gerektığını ılen suruvor
Merz, "Butun bu >ıllar bovunca,
şimdi silinip gitmek için sataş \erme-
dim" dıyor
Frank Viviano
ingiltere
Istihbarat
kacınlann
elinde
H
aber Merkezi - Ingılız
hukumetı, ısühbarat
faalıyetlenne ıhşkın
başlattığı şefTaflık pobükasma
paralel olarak. ıç ıstihbarat
teşkılau MI5'ten sonra ulkedekı
en ust duzev ıstıhbarat bınmı olan
"Karşı Casusluk Teşkilatr'nın
başına da bır kadını getırdı
Iç Isühbarat Teşkılatı MI5'm
Başkanı Stella Rinunington'dan
sonra kabınede halen Savunma ve
Denızaşın Ulkeler
Istıhbaratından Sorumlu
Sekretary a gorevını yunıten, 53
yaşındakı eskı dıplomat Pauline
Ncville-Jones karşı casusluk
teşkılatı MI6 ıle hukumetın gızlı
dınleme merkea GCHQ
arasındakı ışbırlığının sonuçlannı
değerlendıren Ortak Istihbarat
Komıtesı'nın başkanlığına
getınldı
Ortak Istihbarat Komıtesı
Başkanhğı nı onumuzdekı yıl Sır
Rodric Braithwaite"dan
dev ralacak olan Bavan
Nevılle-Jones'un gorev lennın
başında. bakanlara haftalık
onemlı ısühbarat faalıyetlennın
bır ozetını sunmak gebyor
Fransa
Şişmanlık
öğretmenliğe
engel oldu
H
aber Merkezi - -Fransa'nın
Lılleşehnnde 120kıloluk
bır bayan öğretmen şışman
olduğu gerekçesıyle ışe alınmadı
Isabelle Lemaire adlı öğretmen, bır
lısede Ingılızce derslen vermek ıçm
hazıran ayında once y azılı
başvuruda bulundu. daha sonra
da kurallara gore sağlık
kontrolunden geçtı Başvunısuna
uzun sure yanıt alamayan
Lemaıre, okula gıderek kendısıne
neden cevap venlmedığını sordu
Okul ıdarealennın, "fiziki
yeterazliği" gerekçe gostererek
müracaatını reddetmelen uzenne
Lemaıre "lyınmcı poütika"
ızleyen okul ıdaresını mahkemeye
vereceğını söyledı. XIV. Louis: Devlet benim. Yeltsin: Demokrasi benim popom.
Mısır
tersıne
döndü
1
970'lerde Nıl Delta'sı boyunca
sıralanan Mısır köylen, çamur
tuğlasından yapılmış evten,
lağım ve çoplerden geçılemeyen
sokaklan ıle çok pıs bır görünum
sergıüyordu Elektnk olmadığı
gıbı, her koyde yalnızca bır adet
manvetolu telefon bulunuyordu.
Bugun, El Karakra koyundekı
yaşlılar, geen 20 yıl suresınce
koylenne yapılan yenıhkJen
saymakla bıtıremıyor El
Karakra ya yalnızca elektnk
gelmekle kalmamış, tum evlere
kanahzasyon bağlanmış Koyde
artık 20 telefon, 500 TV cıhazı,
14otomobıl,22traktör. 15
sınıflık bır okul ve sağlık ocagı
var El Karakra sakınlennden
Yesri Abdül Gavan
çıftçılenn ehne eskısme oranla
daha fazla para geçtığını ılen
surerek, evlenn eskısı gıbı
çamurdan değıl. pışınlmış
tuğladan yapıldığını behrtıyor
Al Karakra ılk bakişta dını
kıtaplarda tasvıredılen koylere
benzıyor Erkekler ayak bıleklennı
örten uzun gıysılenyie eşeklenn
ûzennde, yamru yumru yollarda
hoplaya aplaya gıderken,
kadınlar sulama kanallannın
kıyısında bulanık sulardaçamaşır
yıkıyor
Enver Sedat'ın kırsal bölgelerde
yatınmlara agırbk vermesıyle,
Mısır çıftçılen Kahıre'ye gıdıp ış
aramaktansa, köylennde kalıp
geçımlennı sağlamayı tercıh
İskandarly*
AKDENİZ
MISIR
NHIrmağı
edıyor Süveyşkentındeışarayıp
umduğunu bulamayan 34
yaşındakı Abdül Süveyr Şaravi,
köyune gen donup elektnkh ev
aletlen tamın yaptığı küçük bır
dükkanaçmış Dükkanında yatıp
kalkan Şaravi, koyunde çok az
kazanmasına karşın, yaşamın
daha ucuz olmasından
yararlanıyor Örneğın, tavuk etı,
Kahıre'ye gore yan yanya ucuz.
I Büyükkente
I göç azalıyor
Kırsal bölgede yaşamın Kahıre'ye
oranla daha ucuz olması ve
Kahıre'nın çok yoğun bır nüfusa
sahıp olması kentlere göçu buyuk
olçudeazaltıyor I960'tan
bugune dek Kahıre'nın nufusu uçe
katlandı Bugun, gençlenn bır
çoğu, Kahıre'ye gıdıp ış
aramaktansa, köylennde
kalmanın şımdılık daha akılhca
olduğunu duşunuyor
24 yaşındakı Muhammet Hamit
Kahıre'ye gıdıp eğıtımıne devam
etmek ıstemekle beraber, orada ış
bulamayacağını ve kıralann çok
yuksek olduğunu bıhyor Bır taşra
kenünın orta eğıtım kurumunda
fen dersı veren Muhammet
durumunu şoyle ozetlıyor
"Kahire'ye gjtmem artık ünkansız.
Orada iş bulamayacağımı
bili) orum. En azından burada bir
işim > ar ve yaşam burada o kadar
dakötüdeğil."
Kahıre dekı Amenkan
Ünıversıtesı'nde gorevlı bılım
adamlan, kentlerde nufus
altyapının kaldıramayacağı bır
duzeye enşınce. yenı gelenlenn
artık dostça karşılanmadığını
behrtıyor Aynca kırsal alanlarda
yaşam duzeyının yukseltılmesı ıçın
yoğun çaba harcanıyor Ne var kı
nüfusunun 12-15mılyon arasında
olduğu tahmın edılen Kahıre,
Mısırlılann dortte bınnı
banndınyor Kahıre'nın nufusu
artmaya dev am etse de hızı eskı
yıllara gore kesılmeye başladı
IEn çok Yalan
Rûzgârı izleniyor
Devlet kırsal alanlarda yabana
atılmay acak çapta yatınmlar
yapmaya devam edıyor Tanm
sektorunu ozendırmek amaayla
ucuz tohum ve gubre desteğı bütçe
harcamalannm en bellı başh
kalemlennden bın Koylennden
çıkıp Suudı Arabıstan, Lıbya, Irak
gıbı komşu ülkelereçalışmaya
gıden gençlenn aılelenne
gonderdıklen paralar da kırsal
alanlann kalkınmasına gıdıyor
Mısır'da en büyuk değışıklık kul-
turel yapıda yaşanıyor TV prog-
ramlan artık en ücra koşelerde bıle
ızlenebıbyor Amenkan yapımı
pembe dızıler kırsal bölgelerde
olağanüstu ılgı çekıyor Örneğın,
bır kamuoyu araştırması "Yalan
Rûzgân"'nınençokız]enendızı
olduğunu göstenyor.
The New York Tımes
WillıamE.Schmidt