Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
18 «AK1993 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
Y n şirketlere
koaylık
•ANKARA (AA)-
Ancum ve limited
şirkcJerin kuruluş ve ana
sözişme değişıklıği
işleniennde >elki venlen
sanaive ticaret il
mücîrlüklerinin sayısı
arttııldı Anonimve
limitsd şirketlere ılışkin
müncaatlar. bundan böyle
dahuönceyetkı verilen 20il
yanıı<ia.l5Şubatl993
tarihnden itibaren 10ü. 3
Ma;s 1993 tarihinden
tıbâen! 0 ilde olmak ûzere
topları 40 ildckı sanayı ve
ticartıl müdürlüklerine
yapıabılecek
İhracaat işbiPİîğî
• tZMİR(CumhuriyetEge
Bönsw)-TSEileEBSO
arasndaki karşılıklı
işbiricj protokolü
imzaandı. Protokolün
amaıının EBSO üvelennin
AT"\e ve dığer ülkelere
yap<caklan ihracaatlarda
starkartlara uvgun kaliteli
üretm yapabılmeleri içın
çağdiş'kalite anlayışınm
firmılarda uygulanm.ası.
ihracatta kalite ve standan
ileilplı karşılaşılacak
güçliklere çözüm yollan
ararunası olarak belirlendi.
Drç Ticaret
Baıkası sermaye
arthnyop
• ANKARA (ANKA)-
Türk Dı^Ticarct Bankası,
sermîyesını ikı katına
çıkaracak. Bankanın 19
şubaıta İstanbul'da
yapılacak genel kurulunda.
serma\enin bır kat
arttınlarak 200mılyar
liradan 400 milyara
çıkanlması görüşülerek
karara bağlanacak.
Sermayearuınmının 125
milyar liralık bölümünün
nakit arttınm yoluyla
gerçekleştirilmesı
öngörülüyor. Gerive kalan
arttınm tutannın 58.5
milyar liralık bölümü
Yeniden Değerleme
Fonu'ndan, 16.3 milyan da
iştirak hisseleri ile bazı
gayrimenkullerin
satışından elde edilen
gelırlerle karşılanacak.
Abnanya'dan
proje kredisi
• ANKARA (ANKA) -
Almanya. Türkjye ile mali
işbirlığini öngörenanlaşma
çerçevesindeçeşitli
projelerde kullanmak üzere
120 milyon marklık destek
sağladı. Almanya'dan
saflanan 120 rrulyon
marklık mali destek
TCDD'nın saün alacagı
demiryolu malzemeleri,
Ankara Su Dağıtım
Projesi'nın dördüncü
aşaması.Orhdneü Baca
Gazı Antma Tesisi, Ankara
Su ve Kanalızasyon İdaresi
(ASK İ) Bıyogaz Projesi. ve
sanayı alanında çevre
konıma tedbirleri için
kullandınlacak.
Yabana sermaye
duraUadı
•ANKARA (AA)-Geçen
yıl yatınm izni verilen
yabancı sermaye tutan son
üç yıhn en diişük düzeyinde
gerçekleşti. 1992yılında
toplam bir milyar 819.9
milyon dolarlıİc yabancı
sermayeye Türkiye'de
yatmm izni verildi. Geçen
yıl izin venlen yabana
sermayenin 902.7 mil> on
dolarlik en büyük bölümü
Türkiye'de faaliyette
bulunan yabana sermayeli
firmalann sermaye
arüşlanna yönelik oldu.
TEK'tenuyarı
• ANKARA (AA) - Türkiye
Elektrik Kurumu Genel
Müdürü Sedal Yıldız.
kuruluş olarak aylık yüzde
lOfaizlekredialırken
geciken alacaklannın aylık
yüzde 3-5 gibi düşük faize
bağlanmasinı kabul
etmenın mümkün
olmadığmı söyledi.
Tek pazar olmasına oldu, ama sorunlar hala karmakanşık
A\TU|>a arapsaçına döndü• Yeniyılilebirlikte ^^^E
z^=^==^=^=^r^^^=r
^^J
^_^=- -^^ x c-v < ^ ^ ~ • Üye ülkelc-den birir
Avrupa, 12bağunsız
ülkenin 345 milyon insanı
için tek pazar konumuna
geldi. Ne var ki AT üyeleri
ve üye adaylan arasında
çözümlenememiş birçok
sorun var ve bu sorunlar,
tüketicilerin serbestliklerini
engellemeyi sürdürüyor.
EkoDomi Servisi - Avrupa,
beş yıldır adım adım ilerlediği
tek pazar'a sonunda kavuştu.
1 Ocak 1993'ten bu yana geçen
üç haftaya yakın süredir AT
üyesi 12 ülkede yaşayan 345
rrulyon insan içın artık ne güm-
rük var ne de tarife... Her şey-
den önce, Avrupa Parlamento-
su'nun varhğına ve Brüksel-
deki yürütme konseyine karşın,
Avrupa Federal Hükümetı diye
somut bir organ \ok. Bu yüz-
den de Avrupa Birleşik Devlet-
leri ancak uzun süre sonra ha-
yata geçebilecek bir düş olarak
duruyor.
Tek pazar Avrupası'nda iş-
leri arapsaçına döndüren geliş-
melerden bazılan Avrupa in-
sanı için 'karlı.' Ama işlerin
nasıl yürüyeceğj. hatta yürüyüp
yürüyemeyeceği belirsiz. Işte
örnekleri..
İşyaşamı
• Parasal hizmet üreten ya
da satan kayıth kuruluşlar için
büyük karlar söz konusu. Çün-
kü salt kayıth olduklan ülkede
değil. Avrupa'run hemen tü-
münde iş yapabilme olanağına
sahipler.
• Kamu yaünmian ihalelen,
tek pazann tüm müteahhitleri-
ne açık olacak.
• Uzun dönemde bakıldı-
ğında, gümrijk duvarlannm
yokluğu. Avrupa sanayicilenni
Kuzey Amerika ve Asya'daki
AT ile ışbiriıği anlaşTiası
olan ülkeler
rakipleriyle rekabet konusunda
güçlendirecek. Tükeuci açısı-
ndan ise Avrupalı üreticiler
arasmdakı rekabetin, fıyatlar-
da ucuzluk geürmesi bekleni-
yor.
• Taşımacılık açısından da
Avrupa'da rahatlama söz ko-
nusu. Artık yükkme-boşaltma
aşamalannda zaman ve para
kaybına >ol açan 'formalıteier'
yok...
• Ulkelerarası para trans-
ferlennin serbesleşmesi de tek
pazara parasal esneklik ka-
zandınyor.
• İhracat-ithalat vergilerin-
den kurtulan Avrupalılar arası-
nda sırur ticareti canlaruyor.
Ancak bu alanda canlılık.
sınırh ve alınacak eşvanın kisi-
sel olması koşuluna bağlı. Or-
neğin İngiltere, AT çerçevesin-
de gezi yapan yurttaşlanna, bir
seferde 144 şişeden fazla şarap
getirme izni vermiyor.
• Havayollan ve kitleiletişim
alanlannda, ulusal çıkarlar
hala ön planda. Amaç, fiyat
kırmanın önüne geçmek.
DUNYA EKONOMISINE BAKIŞ
ERGİN YILDIZOĞLU LONDRA
'Yeni Dünya Düzeni' korkutuyor|eorge Bush, 2 Ağustos 1990'-
bir "'Ycni Dünya Düze-
jj"nin başladıpm riaber ver-
Bu Yeni Dünya Düzeni'-
sde (YDD) nükleer savaş
shlikesı kalkmış ve banş
içinde rekabet dönemi başlamıştı. YDD hu-
kukun üstünlüğünün ve poütık istıkrann
egemen olacağı bir dünva ıdı. Ne var ki o
günden bugüne yaşanan gelişmeler hep bu
beklentinin aksıne bir yönü ışareı etti. Gıt-
tikçc poliukleşen bir ekonomik rekabet ve mik ternel üzennde japonya hderliğindc or-
askerileşme, bu yeni dönemde. dünya eko- tak bır ticaret bölgesi oluşturma projesinın
eştt. yaklaşık %35 olarak dağılmışü. 1992'-
de bu rakamın, ABD içın %30 Doğu Asya
için %41 olarak değıştiği görülüyor. Buha
paralel olarak aynı dönemde, bu bölgede
Yen lemelli ticareün %50 arttığı anlaşılıvor.
Aynı dönemde Japonya'nın az gelişmiş ül-
kelere yaptığı yardım %69 artarken bunurto
/o47'si Asya ülkelerine gıdiyordu. NAF-
TA'nın Japonya dış ücaretıni olumsuz stki-
leyeceğini düşünen Başbakan Mıyazava 11
ocakta başlayan Asya gezısınde bu ekono-
nomisinin genel karakteri olacağa benziyor.
"Eski Dünya Düzeni"nde bü\ük devlet-
ler arası ekonomik rekabet ABD bderliğin-
de bir uluslararası pobtık işbırliğı içinde ya-
şanıyordu. YDDde uluslararası işbirliği gi-
derek zayıfladı. Büyük devletler kendi özel
çıkarlannt öne çıkarmaya
başladılar. Bu bağlamda üç
büyük devlet (ABD, Alman-
ya ve Japonya) etrafında
oluşmaya başlayan üç tıcan
blokun gidenek daha çok po-
litik bir kişilik kazanması
bekleniyor.
llk büyük blokv
ticari bir.
atılım olarak başlayan, ama
giderek tek bir politik-idan
birlik kurmayı öne çıkaran
Avrupa Topluluğu'ydu. Kısa
sürede Almanya liderlığinde
bir Fransız-Alman ıttifakı bu
ekonomik blokun merkezine
oturdu Bugün bu blok,
GATT göriişmelerinde oldu-
ğu gibi. uluslararası tican pa-
zarhklara tek bir binm olarak
ilk adimlannı atu.
Böylece, üç büyük devlet etrafında olu^an
üç bü>Tuk blok ve bu üç devlet arasındaki
ekonomik anlaşmazlıklann da sık sık poli-
tik anlaşmazlıklara yol açtığıru göz önüne
almca da ortaya endişe verici bir manzara
Amerika''ya karşı Avrupa'nın başmı çekiyoriar.
oturuyor. Bu arada, AT ülkelen, özellikJe çıkıyordu.
Almanya'nın teşviki ile gelecekte NATO'-
nun yerine geçmek üzere bır bölgesel savun-
ma kurumu. bir ortak Avrupa ordusu oluş-
turulmaya doğru yavaş da olsa ilerliyor.
Diğer bir blok, ABD önderliğinde bır or-
tak ekonomik işbirbği alanı olarak başlatı-
lan, Meksika. ABD ve Kanadayı kapsayan
NAFTA (Kuzey Amerika Serbest Ticaret
ABD ile AT arasındaki ekonomik uyuş-
mazlığin şiddetini, geçen hafta yeniden baş-
layan Uruguay Raundu'nda taraflann bir
türlü uzlaşma>a varamayarak yüzden fazla
ülkeyi kapsayan GATT görüşmelerini çı-
kroaza sokmasından açıkça görebiliriz.
Bir başka düzeyde bir Avrupa ordusu
oluşturmak yönünde adımlar, Somab'den
Anlaşması). Giderek bir serbest ticaret böl- ABD'nin çıkmasından sonra yönetimin bir
gesıne dönecek olan NAFTA'nın, birçok Alman-Fransız ortak gücüne devredilmesi
açıdan bu hedefi aşacağına ve giderek AT'-
ye benzer bır yapıya dönüşmeyi amaçladığı-
na dair güçlü işaretler de var.
onensı. Fransa'run ABD'yi beklemeden
Bosna'ya askeri müdahalede bulunabile-
ceğini söylemesi Avnıpa'da yeni, ABD'nin
Bu arada Japonya Doğu Asya'da kendı- uluslararası konumundan bağımîiz bir poli-
liğjnden ve gayri resmi olarak oluşan "Yen tik hattın oluşabileceğini gösteriyor. Bu sü-
alanı"nı poütik-ekonomik bir bloka çevir- reç içinde Almanya'nın .anayasasında deniz
mek için güçlü adımlar atıyor. Yakın zaman aşın bölgelere asker göndermesini engelle-
kadar Japonya'nın en büyük ticaret ibşkisi yen maddeyı kaldırmaya hazırlanması ise
ABD idi. Bu durum son beş yılda giderek ayn bir anlam kazanıyor.
değişti. Japonya dış ticaretinin içinde ABD ABD-Japonya ibşkilerindeki son gehş-
ve Doğu Asya ülkelerinin payı, beş yıl önce meler göz önüne alındığında ise çok daha il-
ginç bir manzara ortaya çıkıyor. Anlaşılan.
Japonya Doğu Asya'da "ekonomik gücüne
u>gun bir poliûk sorumluluk ûstlenmeve"
hazırlanıyor. '"Miyazava doktinni" ismı ile
anılan bu >aklaşım, bugüne kadar geçerb
olandan farklı bir şekilde, ABD'den
bağımsız bir dış politika oluşturmayı hedef-
üyor.
Bu yeni yönelimin bir ürünü olarak, Ja-
ponya geçen yıllarda, dış politika inisiyati-
fınde giderek ABD'den bağımsızlaşmaya ve
kendi ulusal çıkarlanru öne çıkarmaya baş-
ladı. Bu, Japonya ile hem ABD hem de Av-
rupa arasında bir seri poütık uyumsuzluğa
yol açtı. Japonya 1990da, Tienanmen Mey-
danı katliamından sonra Çin'e verilen ulus-
lararası > ardıma konan ABD ve AT ambar-
gosunu hıçe saydı ve bu durumu firsat bile-
rek Çın'ie bağlanru güçlendirdi. ABD'nin
Vietnam'a uyguladıği am-
bargoya rağmen Japonya
1992'de buraya yardım ver-
meye başladı ve bu arada
Vietnam'ı ucuz işgücü ve
deniz aşın yatınm bölgesi
olarak değerlendirmeye gj-
rişti. ABD'nin tüm baskısı-
na rağmen Japonya Kuril
Adalan anlaşmazbğiru öne
çıkararak Yeltsin hüküme-
tine mali yardımı arturma-
dı. Japonya. Üçüncü Dün-
va ülkeleri ile olan ilişkiler-
de çok önemb bir kaldıraç
olabilecek bir kurum olan
Dünya Sağbk örgütü'nün
başkanının seçiminde de
ABD ile karşı karşıya geldi.
Dünya Sağbk Örgütü'nün
şimdiki Japon asıllı hakanı örgütün bütçesi-
ni aşan \e çoğu zaman genel yönetimin
kontrolü dışına taşan ve hemen her zaman
da Japonya larafından fınase edilen geziler
yapıbyordu. ABD'nin bukez kendı ada>ını
ile sürmesi başkanlık seçimini uluslararası
önemde pobtik bır olay haline getirdi.
"Eski Dünya Düzeni" büyük devletler
arasında topyekün bir savaşa sahne olmadı.
"Dünya savaşı" fıkri geleceğe yönelik senar-
yolardan tümü ile çıkanldı. "Yeni Dünya
Düzeni" maalesef başka sinyaller veriyor.
Dünya ekonomisinde gıtükçe güçlenen eko-
nomik bloklaşmayı, ABD'nin zayıflayan
uluslararası hderbğini, artan ekonomik re-
kabeti ve sıklaşan pobtik uyumsuzluklan ve
askerileşmeyi, silah şirketlerinin hisse senet-
lerinin değerinin Körfez savaşmdan beri
hızla arttığını düşününce, bugün yeni bir
dünya savaşı olasılığını reddederken içimi-
zin eskiden olduğu kadar rahat olması
mümkün mu?
birinde
kayıtlanan bir otomobil, oto-
matik olarak diğer ülkelerin de
kaydına geçiyor.
• Birülkedeyasalolarak sa tı-
lan herhangj bir ürünün, diğer
ülkelerde de satılması amacı-
na ise henüz tam anlamıyla eri-
şilemiyor. •
• Henüz tek bir Avrupa pa-
ra birimi yok. Yüzyıbn sonun-
dan önce de geçerb bir birim
oluşması beklenmiyor. Avrupa
Siyasal ve Parasal Birbği Anlaş-
ması'nın 1991'de ımzalanmış
olmasına karşın henüz İngiltere
ve Danimarka tarafindan
onaylanmış değil. Bu yüzden de
döviz bozdururken vergi öde-
mek zorunda. Bu da yolculuk
bütçesini alt üst etmeye yetiyor.
• Diğer ülkelerde banka he-
sabı açtırmak ya da kredı al-
mak da artık mümkün.
Pasaport kontrolleri
• Çoğu ülkede hava yoluyla
geüp giden yolcular için hala
pasaport kontrolü yapılıyor.
• Topluluk dışından gelen
yolcular için ise pasaport kont-
rolü eskisi gibi. Ancak bir kez
Topluluk topraklanna girince,
diğer üyelere gecişte kontroller
eskisi kadar sıkı değil.
• Elektrikli saç kurutucusu
ya da tıraş makinesi olan yol-
culann 'priz' ve 'fiş' derdi bitmi-
yor. Çünkü, AT üyelerinin kimi
iki girişli, kimi üç girişli priz
standardı uyguluyor. Bazılan-
nda ise priz deliklerinın çapı
farkh.
• Bilgisayar bağlantılı tele-
fon ve kablolann standardı da
ülkeden ülkeye çok farkh.
• Ulkelerarası telefon kod-
lan, bilinmeyen numaralar ve
acil servis numaralanrtda da
AT çerçevesinde birlik sağla-
namıyor.
İkamet ve çalışma
• AT üyesi bir ülkenin va-
tandaşı serbest dolaşım hak-
kına sahip. Ne iş bulması ne de
ikamet edebilmesi için sorun
yok. Ne var ki bir ülkeden diğe-
rine yerleşmeye gidenlerin, git-
meden önce iş ayarlaması şart.
Yoksa işsizh'k sigortasından -
yararlanamıyor.
• Profesyonel serbest meslek
sahipleri, ayrrHt* gözetimieksi-
zin, tüm AT ülkelerinde çalışa-
biliyor. Ancak, gidilen ülkede
ücretleri düşürmesini önlemek
amaayla asgari ücretleri belir-
leyen bır meslek kuruluşuna
üyelik koşulu aranıyor.
• Emeklıler de ıstedikleri AT
ülkesine yerleşip emekb maaş-
lannı alabiliyor ve kendilerine
tanınan sosyaî güvenlik hak-
lanndan yararlaruyor. Ancak
kitksel göçlerde, dil ve kültür
aynbklan yüzünden güçlükler
doğuyor.
• Uye ülkelerdekı katma de-
ğer vergisi oranlanrun farkhlığı,
sorun yaraüyor.
• Lüks mallarda, satın alma
vergileri de ülkeden üJkeye
farklılık gösteriyor.
ÇAPRAZ KURLAR
1
16265
1.4832
11.4500
6.2700
5.4130
54995
1.8284
115.32
7.2495
14893
1493.00
125.80
1.2827
6.8503
3.7502
1SME
lERfc
Stt
SK
AUNUUH
AtaaKrta
jlnstnfjfiMvi
AratoyıfM
MHrtlİMİ
nmartkn
frmmfrm
•••İnlPH
hpnHPıaUiı
MlflMi
McnFnp
ktfyalMi
iğmftâ
laatıMn
HmiflrM
15350Mlllhn
1.2073MMVI
1.3734WWWI
12020.03TL
MERKEZ BANKASI KURLARI IB OCAK 1993
cwsl
lABODoları
1 Alman Markı
lAvustralyaDolan
1 Danimarka Kronu
IFinMarkkaa
iFransızFrangı
IHollandaFlorıni
ilsveç Kronu
HsviçreFrangL
lOOftalyanüreti
UaponYenı
1 KanadaDoları
INorveç Kronu
1 Sterlin
1 S.Arabistart Rıyati
DÖVİZ
AUŞ
8734.50
537012
5888.80
1393.06
1613.62
1588.24
4777.13
1204.85
5864.84
585.03
69.43
6809.46
1275.10
13407.45
2329.07
SATr$
8752.00
5380.88
5900.60
1395.85
l _ 1616.85
1591.42
4786.70
1207.26
5876.59
58620
69.57
6823.11
1277.66
13434.32
2333.74
ffEKTİF
AUŞ
8725.77
5364.75
5800.47
1379.13
1597.48
1586.65
4772.35
1192.80
5858.98
579.18
68.39
6707.32
SAT1Ş
8778.26
539702
5918.30
1400.04
1621.70
1596.19
4801.06
121088
5894.22
587.96
69.78
6843.58
126235L 128149
13394.04
229413
13474.62
2340.74
Işçi mi, köle 111i?İZMtR (Cumhuriyet Ege Bö-
rosu) - İzmir Zeytincilik ve
Araştırma Enstitüsü'nde işçiler
"'taahhütname" ile çauştınlı-
yor. İşveren tarafindan imza-
latılan "taahhütnamede" "Zey-
tincilik Araştırma Enstitü'sün-
de ücretsiz olarak çalışmayı.
çabşacağım bu süre içinde ücret
dahil hiçbır hak iddiasında bu-
lunmamayı taahüt ediyorum"
sözcüklen yer abyor.
"Anayasanın 18. maddesin-
de, hiç kimse zorla çalışünla-
maz. Angarya yasaktır" hük-
mü bulunmasına karşın. işve-
ren durumunda olan Zeytinci-
b'k Araştırma Enstitüsü Müdü-
rü M.Cemil Sanfaikoğlu'nun
anayasaya aykın olarak işçi
çabştırdığım öne süren Tanm-
jş İzmir Şube Başkası Baki Ba
şdemir. sendikalanna üye Erol
Çmgır; Hüseyin Boz, Lütfıye
Ersoy, Hasan Kürekçioğlu,
Hasan Çavuş Eker ve Abdur-
rahman Ertaş'ın sigortasız ve
sosyal haklardan yoksun ola-
rak çalıştınldıklannı öne sürdü.
1993 ocagında da bir grup
mevsirnlik işçinin mağdur edü-
dığini öne süren Baki Başdemir
olayia ilgili olarak yaptığı acı-
klamada.'Zeytincilik Araşü-
rma »Enstitüsü'nde aylardan
beri Çalışma Yasası ve toplu iş
sözleşmesi hiçe sayılmaktadır.
Bir üyemizi tokatlayıp küçük
düşürücü sözler söylediğini
saptadık" dedi.
ANKARA PAZARI
YAKUP KEPENEK
İşsizlerin Çığlığı...
Hükümet bugünlerde 1993 yılının ekonomik teşviklerini
düzenlryor. Toplam 22 trilyonTLdolayında bir kaynakön-
celikli sektörlere aktarılacaktır.
Hükümet programı işsizlik sorununun çözümü için özel
önlemler alınacağını belirtiyordu. Teşvikleıie ilgili aç<kla-
malarda bu konuya yer verilmemesi üzennde durul-
masını gerektiriyor.
Ülkemizde işgücüne ve özellikle işsizliğe ilişkin sayısal
veriler güvenilir olmaktan çok uzaktır. (şsizlerin sayısı,
yaşı, öğrenim durumu ve bölgesel dağılımlan doğru ola-
rak saptanmıyor ve düzenli bir biçimde yayımlanmıyor.
İşsizlik verileri, kuşkusuz hava durumu ya da döviz kur-
lan ölçüsünde, en azından onlar kadar önemsenmelidir.
Devletin öncelikli görevlerinden biri budur.
Işsizliğin her yönüyle bir yıkım olduğu biliniyor. Türki-
ye. lise ve üniversite bitiren ve iş isteyen gençlerinin > jrı-
ya yakınına iş veremeyen bir konumdadır. Gençlerini
daha yaşamlarının baharında umutsuzluğa ve açlığa iten
bir toplumsal yapının sağlıklı olamayacağı çok açıktır.
Kaldı ki insana önem verilmesi demokrasinin bir gere-
ğidin bu yaklaşım doğal olarak işsizlik sorununun çözü-
müne birinci derecede öncelik verir.
Hükümet programında işsizlik sorununun özel iş bulma
projeleri ile çözümü önerisi, ülkemiz için yeni ve o ölçüde
önemli bir aşamadır. Ekonomi politikalarında niteliksel
bir stçrama ve atılım olarak algılanmahdır. Özellikle 12
Eylül ANAP rejimlerinin insanı gözardı eden tutumundan
sonra iş bulmaya özel bir önem verilmesi demokratikles-
me sürecinin önemli bir basamağı, temel taşı say\-
Imalıdır.
Hükümet, özel iş bulmaya yönelik önermesini kağıt
üzerinde bırakmamalıclır.
Özel iş bulma projeleri, iş ile egitimi birleştiren
bağımsız düzenlemeler olabileceği gibi, bir kısım işlet-
melere bu amaçla parasal destek sağlanması biçiminde
de olabılir. Pek çok Avrupa ülkesinde her iki yaklaşım bir-
likte uygulanıyor. Türkiye bu konuda sağlıklı, etkin bir
başlangıç yapabilir. Başlangıçta sınırlı da olsa önemli bir
oluşumun ilk adımı atılmalıdır. Bu alanda uluslararası pa-
rasal destek yollan aranmalıdır.
Işsizlerınin çtğlığına kulak vermeyen toplumlar sonuçta
kendileri çığlık atıyor; Türkiye, yıllardır kanayan ve derin-
leşen işsizlik yarasını saracak önlemlere arbk yonelmeli-
dir.
Stiprfsraı cteiytti
Ingiliz bilim adamları, geçen hafta yıllardır üzerinde ça-
lışılan bir konuda büyük bir başan kazandılar. Inek yavru-
larının cinsiyeti bundan sonra bilim adamları tarafindan
belirlenecek. Sığır üreticilerinin siparişi üzerine istenilen
cinste sığın teknoloji sunacakttr.
Biyoteknolojide görülen bu önemli gelişme, gerçekte.
son yıllarda giderek hız kazanan teknolojik gelişmelerin
doğal bir uzanbsıdır Hızlı teknolojik gelişmeyı belirleyen
iki temel öğe ya da etmenden söz edilebilir. Bunlardan
birincisi bilimsel araştırma ve yayın özgürlüğüdür. Son
radyasyon tartışmalannın kanıtladığı gibi ülkemizin bu
açıdan durumu gerçekten yürekler acısıdır.
Jkinci etmen, gelışmiş ülkelerde, bilimsel ve teknolojik
çalışmalann ulusal düzeyde, bilinçli, planlı ve programlı
bir politika ile yürütülmeleridir.
llginçtir, geçen hafta Ankara'da TMMOB Ziraat Mühen-
disteri Odası'nın düzentediği ve tarımsal desteklemeyi
konu alan toplantıda en çok vurgulanan nokta kişi başına
verimlilikti. Türkiye'nin tanm kesiminde kişi başına orta-
lama verim, örneğin Avrupa Topluluğu ortalamasının
yakJarık onda biri dûzeyindedir. Kişi başına verimi arttr-
manın yolu da üretim teknolojisini yenilemekten, daha
dogrusu teknoloji alanındaki atlımdan geçiyor.
Çağımız, sömürünün teknoloji üretimine dayandığı bir
gelişmeye tanıklık ediyor. Teknolojik gelişmenin yarattığı
tekelci kannı ya da ranbnı elde edenelerin, ekonomik,
toplumsal ve siyasal süreçleri belirleyeceklcri bir dönem
başlıyor.
Türkiye'nin bir ulusal teknoloji politikası oluşturması ve
bu sürede tüm toplum kesimlerinin katılımını sağlaması
kaçınılmaz bir zorunluluktur. Gerçek anlamda ulusal ve
toplumsal geleceğimizi biçimlendirecek olan teknoloji
alanında neler yapıldığıdır.
Sığıriar, insanlar gibi, memelilerin gelişmiş türlerin-
dendir. Sığırların cinsiyetini belirleyen teknolojik geliş-
melerden Türkiye'nin bilim ve üreti politikasını yapan-
ların alacağı çok dersler olmalıdır.
ONÜMUZDEKİ HAFTA BORSA ALMANAĞI '93'Ü ALMAYIUNUTMAYIN!
Uzmanlar uluslararası piyasaları değerlendirdi
ınnı
NE KAZANDIRACAK?• Dünya ekonomisinde
beklenen gelişmelerrJen
yabancı yatınm araçları
nasıl etkilenecek?
• Uluslararası borsalar
1992'de ne kazandırdı,
1993'de ne kazandıracak?
• 1993'de dış piyasalarda
nasıl kazanabilirsiniz?
ttşvfttmttn,na«l yarartanacak? •
Aracı kupumlarla Hgili yayınlanan
teHğier ne prHriyoı*? • Iç borçian-
rnaya Amenkan ModeH • Topiu Komıt
İdaresinden yeni projeter • THY
yükseteyor • Koç HeMng'm mal yapısı güçleniyop x HoUng ve yatmm
şi-keöert* mal anatdert... • Adana A, Mal, M^fenento, Marko Hohtog,
)UadoJuCanı,Arçdi(f AseJsMveÜnyeÇtawrto'mfli teknk «nafetert...
• NEREYE YATIRIM YAPMALI?
Para ve sermaye piyasalannda beklenen gelişmeler neler? • Son gelişmelerden
sonra hangi bankalar daha yüksek faiz veriyor? • Dolar Clinton'u bekledi,
Bushian çelme yedi • Yatınm foniarının haftalık kazançları..* Hazine bonosu
«e devlet tahvili taizleri... Repo ve VDMK de son gelişmeler...Attm fiyatlan neden
düşüyor? • Tümü TREND'de... TREMO'e bakmadanyatınm yapmaym!
YATIR1MCININ YOLUNU AYDINLATIR