Catalog

SAYFA CUMHURİYET 30 EYLÜL1992SÇARŞAMBA 8 DIŞHABERLER Irak'tan petrol satışı önerisi • BİRLEŞMİŞ MİLLETLER CAA) - Irak'm, BM yetkilileri ile sınırh petrol satısı hakkındaki görüşmelere tekrar baslamayı ve altı ay içinde 4 milyar dolarhk petrol ihraç etmeyi önerdiği bildirildi. Bağdat'taki BM yetkililerinin 15 Güvenlik Konseyi üyesine gönderdiği yazıda, Irak'ın geçen mart ayında Viyana'da kesilen petrol satışı ile ilgili görüşmelere "önkoşulsuz" olarak tekrar başlamaya hazır olduğu bildirildi. Bu arada Irak'ın elindeki kimyasal sılahlann yok edilmesine başlandı. Bu konuda görevli BM temsilcisi Bernard Brunner, Bağdat'a 130kmuzaklıktaki Al-Muthana kentinde toplanan kimyasal silahlann imhasının 6 ay ile 1 yıl arasında tamamlanacağını bildirdi. Lübnan'da çatışma: 8 ölü •SUR (AFP) - Lübnan'da, İsrail'in desteİdediği Güney Lübnan Ordusu ile Iran yanlısı Hizbullah örgütü arasında dün meydana gelen çatışmalarda toplam sekiz kişi öldü. Ölenlenn arasında İrlandaiı bir BanşGücü askerinin de bulunduğu, diğer bir askerinde yaralandığı belirtildi. Çatışmalann, Hizbullah milislennin İsraıl tarafından ilan edilen güvenlik bölgesine roketatarsaldınsıile başladığı bildirildi. Banş Gücü askerinin, BM güvenlik barikatına silahlı bir milis otomobilinden açılan ateş sonucu öldüğü kaydedildi. Özal, Pakistarfa gidecek • ANKARA (ANKA) - Cumhurbaşkanı Turgut özal, resmi heyetler halinde yapılan Türkiye-Pakistan görüşmeleri sırasında Pakistan Cumhurbaşkanı Gulam İshak Han tarafından Pakistan'a davet edildi. Özal, daveti kabul ettiğini bildirdi. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kaya Toperi tarafından yapılan açıklamada iki cumhurbaşkanı başkanlığındaki heyetlerin Bosna-Hersek, Afganistan, Karabağ, Kıbrıs, Keşmir ve Irak'ta durumu görüştükleri ikili ilişkileri ele aldıkları belirtildi. Cumhurbaşkanı özal ile Gulam İshak Han dün Antaiya'ya gittiler. MISIP karıştı • ABU HAMMAD (Reuter) -Mısır'ın Abu Hammad ve İdku kasabalannda geçtiğimiz günlerde yaşanan ıki ayaklanmadan sonra, güvenlik güçlerinin dunımu kontrol altma aldıklan bildirildi. Abu Hammad kasabasında bir öğrencinin öldürülmesinden sonra geçtiğimiz cumartesi günü bir ayaklanma başlatan yaklaşık bingencin üzerine ateş açılmış ve alü kişi yaralanmıştı. Benzerbir ayaklanma geçtiğimiz ay İdku kasabasında da yaşanmıştı. Gözlemciler, ayaklanmalann gerçek nedeninin herıkı kasabada da yoğun olan işsizlik sorunu olduğunu belirtiyorlar. Cezayir'de polise saldırı • CEZAYİR (AA) - Cezayir'de bir polisin, uğradığı silahlı saldırı sonucu yaralandığı bildirildi. Cezayir Resmi Haber Ajansı APS, olayın Ulkenin batısındaki Oran kentinde meydana geldiğini ve polis memurunun midesinden yaralandığını kaydetti. Pazar günü de 4 polis memuru başkent Cezayir'de devriye gezerken pusuya düşürülerek öldürülmüştü. Cezayir'de hükümet görevlilerine karşı düzenlenen saldınlardan lslami Selamet Cephesi sorumlu tutuluyor. Keşmir'de Hizbullah tehdidi •SRİNAGAR(AFP)- Hindistan"ın Keşmir bölgesmde savaşan en güçlü Müslüman gerilla örgütü Hizbullah'ın çağnsı üzerine, turistlerin panik içinde bölgeden kaçtıklan bildirildi. Yetkililer. yüzlerce turistin hava ve karayolu ile bölgeyi boşaltmaya çabaladıklannı belirttiler. Hizbullah, bazı İsraıl ajanlannın turist kimliği ile giriş yaptıklan gerekçesiyle turistlerin eylül ayı sonuna kadar bölgeyi terk etmelerini istemişti. gîJSiSJ'in haberine göre ülkede ekonominin önemli bir bölümünü irili ufaklı 3 bin 'aile' denetliyor Rusya'damafyaimparatorluğu• Rusya'da perestroyka ile prestupnost(suç) iç içe ilerliyor. St. Pe- • Kirahk katiller, 500 dolardan aşağıya kurşun atmıyor. Moskovalı tersburg'da polisin yüzde 70'i mafyaya çalışıyor. İçişleri Bakanlığı bir ailenin 'marifetlerine' ifişkin olarak anlatılan bir öykü şöyle: 1 yetküilerine göre tüm hükümet görevlıleri mafyayla içli dışlı. Mafya, milyon rublesi çalınan bir işadamı, karanlık dostlanna başvuruyor. uyuşturucudan kadın ticaretine her alana el atmış bulunuyor. Ve üç gün içinde parası geri getiriliyor, iki kesik parmakla birlikte. Dtş Haberler Servisi - Eskı Sovyetler Birliğı kentlerinde gangsterler kol geziyor. Moskova, St. Petersburg gibi önde gelen kentler 1920'li yıllann Chica- go'sunu andınyor. Sayılan 3 bini bulan iri- li ufakb 'aileler', beyaz kadın ticaretinden uyuşturucuya, silah kaçakcılığından kiralık katilliğe hiçbir alanda Batılı meslektaşlann- dan aşağı kalmadıkla- nnı kanıtlarcasına Rusya'da giderek bir 'mafya imparatorluğu' geliştiriyorlar. Newsweek dergisine göre söz konusu du- rum dış kaynakb değil, iç dinamiklere dayanı- yor. Rusya'da perest- royka(yeniden yapı- lanma)ıle prestupnost- (suç) iç içe ilerliyor. içişleri Bakanlığı yetki- lilerine bakılacak olur- sa, hemen tüm hükü- met görevlıleri gangs- terlerle içlı dışlı. St. Petersburg'da gö- revli bir yetkili, polis- lerden yüzde 70'inin mafyaya çalışüğıru söylüyor. Halen yöne- tim kadrolannda bu- lunan eski Komünist Partisi şefleri de maf- yanın ilgi alanı içinde yer alıyor. YozJaşma komünist yönetim döneminde uç vermekle birlikte, Bo- ris Yeltsin'in pazar ekonomisine yönelik uygulamalan, gangs- terlere etkinlik alLan- lanru genişletme, hatta yan yasal işlere de el atma olanağı sağlıyor. Yeni yeni palazlanan pazarlar, gangsterlenn kucağına yuvarlaru- yor. Rekabet ise *raki- bin boğazına çörekle- nip parasını gasp et- mek' anlamına geliyor. Yabana yatınmcı- lar, bir pazara girebil- mek için öylesine çok isteği karşılamak zo- runda bırakılıyorlar ki çoğu, o pazara girme- meyi daha karh göre- rek usulca çekiliyor. Rus aileler, epey Amerikan gangster fıl- mi seyretmişe benzi- yor. Geçenlerde Mos- kova'da kaçınlarak bir sandığa konan ve sonra da ailesınden fıdye isteyen bir öğretmenin öyküsü ağızdan ağıza dolaşıyor. Polisten edinilen bilgilere göre ki- rahk katiller, 500 dolardan aşağıva kurşun atmıyor. Çoğu ana caddelerde ve güpegündüz ya- şanan gangsterler arası çatışmalar da hiç seyrek değil. Hesaplaşmalar mafya fılmlerinı aratmayacak kadar kanlı sona eriyor. Mafya, işadamlanyla da sıkı fıkı. Mos- kovalı bir ailenin 'marifetkrine' ilişkin ola- rak anlatılan bir öykü şöyle: 1 milyon rublesi çalınan bir işadamı. ka- ranlık dostlanna başvuruyor. Ve üç gün~ içinde parası geri getiriliyor, hem de yanın- da iki kesik parmakla birlikte. Eski Sovyetler Birliğı nden mafya manzaraları... Moskova'um sokaklannda 'aileleriârası çattşmalar, günlük yaşanunbir parçası sa\ilıyor. Tcknolojiden voksun,son dereceilkel koşuilarda mafyaya karşı savaşnn veren Ruspolisi, motel,oteivb. yerlerebaskın dûzenliyor. Yerel mafyalar, esnafı haraca bağlamış durumda. Ödemesini zamanında yapmayanlan iseölüm bekliyor. 'Yanlış yapan' polisler de ibret olsun diye geciktirilmeden temizleniyor. Geçen hafta St. Petersburg'da bir gün içerisinde her bin feci biçimde öldürülmüş 7 polis cesedi bu- lundu. Polislerden biri yakılarak öldürül- müş. sonra da tellerle bağlanarak bir me- zarlığa bırakılmıştı. Moskova ve St. Petersburg sokaklannda altlannda son model Jaguar, Mercedes ya da BMW'ler, ortalığı kolaçan eden 'babalar' göze carpıyor. Nevvsvveek muhabiri. kent so- kaklannda dolaşırken esnaftan koruma karşılığında haraç toplayan bodyguardlar gördüğünü yazıyor. Kimı aileler yerel, kimileri ise ülke çapında çalışıyor. Ulusla--arası alana açılanlar da var. Sovyetler Birliği'nin yıkılması 'varatıcı' gangsterİere eşsiz olanaklar sunuyor. Aralannda. ülke dışına milyarlarca dolar değennde hammadde kaçıranlara rastlamak olası. Polis yetküilerine göre mafya, Sovyet- ler Birliği'nin dağılması ardından, "ekonomi ve fınans alanında doğan boşluğu" son de- rece ustaca dolduruyor. 'Etnik aileler' Aynca Azeri mafyası, Çeçen mafyası. Er- meni mafyası gibi 'etnik' aileler de var. St. Petersburg'da tanm ürünleri ve döviz maf- yası Azenlerin elinde. Tambovlu bir aıle ise restoranlan haraca bağlamış durumda. Çe- çenler, hemen her alanda cirit atıyor. Yerel Rus aileler ise bürokrasiyi avuçlanna almış bulunuyorlar. Uyuşturucu ticareti Rusya'da da mafya- nın göz bebeğı. Rusya'da, dünya fıyatlanna göre uyuşturucular oldukça ucuza satıhyor, bu yüzden de bol alıcısı var. St. Petersburg polisi geçenlerde, Özbekis- tan'dan, Estonya bağlantısı aracılığıyla Fin- landiya'ya mariuna pazarlayan bir şebekeyi ortaya çıkardı. Oturduğu evde 1 milyon ruble değennde amfetaminler ürettıği saptanan bir kimyager de yakalananlar arasında. Narkotik masası şefi Anatoly Gonçarenko, "Eskiden kirnse böyle şeylerle uğraşmazdı" diyor. "Sorunun ne boyutta olduğunu bile bilmiyoruz he- nüz." Mafyayla savaş Rusya'da mafyayla savaş, bir avuç idealist polis aracılığıyla yürütülüyor. St. Peters- burg'da altı ay önce özel olarak kurulmuş. Polisi zayıflatan en önemlborun, teknolojik donanınmdan yoksun bulunması. Eski KGB merkezinden bozma bir binada çah- şan özel birim, son derece ilkel koşuilarda çalışıyor. Masalarda bilgisayar görülmüyor. Telefon sayısı da çok kısıtlı.Aynca bu bir avuç idealist polis de İtalyalı mafya savaşçı- lan gibi her an diken üstünde. Bombab sui- kaste kurban giden polis sayısı az değil. Ülkede 16 yıllık iç savaşın sona ermesinden sonra ilk kez çok partili seçim yapıldı Angola demokrasiye merhaba dediSeçmenler devlet baş- kanlığı için iki aday ara- sından seçim yapacak- lar. Dos Santos 1979 yılından beri ülkeyi yö- netiyor. Diğer aday Sa- vimbi ise gerilla örgütü UNITA'nın lideri. Dış Haberler Servisi - Ango- la 16 yıllık iç savaştan sonra dün ilk kez demokratik seçimle tamşü. Halk, devlet başkanını seçmek ve ilk çok partili parla- mentoya gidecek milletvekille- rini belirlemek üzere sandık başına gitti. Ajanslann bildirdiğine göre, başkent Luanda'da oy verme işlemi dün sabah yerel saatle 07. 00'de başladı. Halkın sandık önlerinde uzun kuyruklar oluş- turduğu dikkat çekti. Bazı oy verme merkezlerinde ise halkın sabah saat 04.00'ten itibaren bi- rikmeye başladığı haber verili- yor. İlk demokratik seçimlerde 5 milyon Angolalı, yeni devlet başkanını ve 220 üyeji parla- mentoyu belirlemek için tercih belirtecek. Angola'daki seçimlere, ara- lannda UNITA (Angola 'nın Bağımsızhğı İçin Ulusal Birlik) ve iktidardaki Angola Halk özgürlük Hareketi'nin de Dos Santos - Devlet Başkanı Savimbi - Mohalefetin adavı KİMLİK KARTI ANGOLA Nüfusu:8.835.O0O(1986) Yüzöleümü: 1.246.700 km2 Başkent: Luanda Ekonomi: Gıda sanayii, tekstil, madencilik, lastik, petrol Belli başlı ürünler: Kahve, muz Okur > azar oranı: Yüzde 30 Dışalım: 1.1 milyar dolar Dışsatım: 1.4 milyar dolar(1986) Petrol rezenleri: 1.9 milyar varil(1987) Para birimi: Kvanza (MPLA) bulunduğu 12 siyasi parti katılıyor. Seçimlerde çe- kişmenin UNITA ile MPLA arasında geçeceği bildiriliyor. Angolalı seçmenler devlet başkanlığı ıçin iki aday arasında seçim yapacaklar. Bunlardan Jose Eduardo dos Santos 1979 yılından beri ülkeyi yönetiyor. Diğer aday Jonas Savimbi ise bağımsızhk savaşı yürüten geril- la örgütü UNITA'nın lideri. UNITA, Portekizlilerin An- gola'dan aynlmalanndan sonra ülkenin bir bölümünde deneti- mı elinde tutmuştu. Seçim öncesi olaylar Seçim öncesindeki propagan- da döneminde ülkede pek çok kanlı olay meydana gelmişti. Özellikle iki büyük partinjn, ik- tidardaki MPLA ile eski gerilla örgütü UNITA taraftarlan arasında büyük çatışmalar çıkmıştı. Oylamanın BM gözetiminde gerçekleştirildiği, bölgeye 400 uluslararası gözlemci gönderil- diğı kaydediliyor. İç savaşın bit- mesi üzerine BM görevlilerinin ülkeden aynlmaya hazırlandıkla- n. ancak Angola yönetıcile- rinin BM'den, seçimlerden son- raki iki ay boyunca da ülkede kalmalannı istedikleri haber ve- riüyor. Bu durumda BM'nin, 30 ekimde bitmesi gereken An- gola'daki görev süresıni, seçim- lerin yinelenmesi gerekebileceği olasılığıru da dikkate alarak uzatüğı belirtihyor. Bu arada seçirnlerin de büyük bir gerginlik içinde yapıldığı, önceki gece başkent Luanda'da silah sesleri duyulduğu bildirili- yor. Dos Santos ve Savimbi, so- ğuk savaş döneminde komü- nizm ile Batı arasındaki kavga- nın Angola'daki yansımalan ol- muşlardı. İktidardaki Dos San- tos, SSCB'nin de desteğinı ala- rak ülkede sosyalist politikalar yürütmüş, ABD ve Güney Afri- ka'nın desteğine sahip UNITA ise buna karşı gerilla savaşı ver- mişti. İki lider 31 Mayıs 1991 yılında bir banş anlaşması im- zalamış ve demokrasiye geçiş takvimi belirlemişlerdi. t Geçen ağustos ayında da yeni bir anayasa hazırlanmış, baş- kanlık sistemi eleştirilmiş ve ül- kenin Angola Halk Cumhuriye- ti olan adı Angola Cumhuriyeti olarak değişürilmişti. İktidardaki MPLA'run özel- likle kentlerde güçlü olduğu; UNITA'mn ise kırsal kesimde büyük bir desteğe sahip bulun- duğu haber veriliyor. Eğitimini Moskova'da ya- pan şimdiki devlet başkanı Dos Santos, 1979 yılında iktidara geldığinde katı bir Marksist ya- pılanma devralmış ve çatışma- lann resmen sona erdiği 1991 yıhndan bu yana da ülkeyi de- mokrasi ve açık ekonomiye doğru yönlendirmişti. Rakibi Savimbi ise, yıllar bo- yu 40 bin kişilik bir gerilla güeü- ne komuta etmiş ve ülkenin gü- neydoğusunda denetimi elinde tutmuştu. Savimbi, iç savaş sı- rasında Jamba'da bulunan ka- rargahını seçim öncesınde baş- kente taşımıştı. İç savaşın çatı- şan ordulan da birleşerek An- gola ordusunu oluşturmuştu. DAĞLIK KARABAĞ Bakü, BDT banş gücüistemiyor • Azerbaycan Savunma Bakanı Hamidov, BDT ordusunun yalnızca Rus askerlerinden oluştuğu- na dikkat çekerek, Moskova'nın ateşkes sağlana- madığı takdirde Karabağ'a BDT gücü yerleştiril- mesi yönündeki tutumuna sert tepki gösterdi. MOSKOVA (AA) - Azeri gibi sadece yabancı ülke top- İçişlen Bakanı İskender Hami- dov, Rusya Savunma Bakanı Pavel Graçov'un, Karabağ'da ateşkes sağlanamaması halin- de Bağımsız Etevletler Toplu- luğu (BDT) kuvvetlerinin ba- nş gücü olarak bölgeye gönde- rilmesi gerektiği şeklindeki tu- tumuna sert tepki göstererek bunun aslında Azerbaycan'ı Rusya'ya bağlamak yönünde bir çaba olduğunu savundu. Turan Ajansf nın bildirdiği- ne göre yerel televizyonda ko- nuşan Hamidov. BDT'nin fıili silahlı kuvvetlerinin sadece Rus bırliklerinden oluştuğuna dikkat çekti. İçişleri Bakanı, bu birlikleri Karabağ'a gön- dermenin Azerbaycan ile çatış- ma ve bu cumhuriyete yönelik ilhak girişimi anlamına geldi- ğini söyledi. - Azerbaycan Devleı Başkanı Ebulfez Elçibey'e yakınlığıyla tanınan Hamidov, "Rusya'run hiçbir zaman banş gücü olma- mıştır. Rus ordusu, Çekoslo- vakya ve Afganistan'a yaptığı raklannm işgalinde kullanıl- mışür" dedı. Ermenistan ile ilan edilen son ateşkes örneği, Azerbay- can yönetimindeki farkljlıklan gözler önüne seriyor. Gözlem- ciler. Elçibey, Hamidov ve Dı- şişleri Bakanı Tevfik Kası- mov'un, Ermenistan'a karşı hiçbir taviz verilmemesini ve Karabağ konusunda görüş- melerin Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı sürecinde yürütülmesini savunduklanna dikkati çekiyorlar. Graçov ve Ermeni Savunma Bakanı Vazgen Sarkisyan ile birlikte önceki hafta ateşkes anlaşmasını imzalayan yine Azerbaycan'ın güçlü isimlerin- den Gaziyev'in ise tutumunun farkb olduğu bildiriu'yor. Rusya'nm Soçi kentinde ön- ceki cumartesi günü imzala- nan ateşkes anlaşmasının dört gün gecikmeyle, Graçov'un gazetelere verdiği bir demeç şeklinde kamuoyuna aktanl-, ması da dikkati çekiyor.