Catalog

SAYFA CUMHURİYET 12 EKİM1992 PAZARTESİ EKONOMI BORSA.NOTLARI ABDURRAHMAN YILDIRIM I K K sumevcutyatırımfonbnnınhali?Eylül ayı başında borsaya giren Transtürk Holding. üç haftada yüzde 480 prim yapmıştı. Geçen hafta ise. bır günde yüzde 50 değer yitirdi. Haftahk kaybı yüzde 56.25e vardı. 1550 liraya kadar inen Transtürk hisseleri, baa iş- tiraklerinin yabancı bir serma- ye grubuna satılacağına ilişkin haberler ile toparlandı ve haf- tayı 1750'den kapadı. Yıllık verimi de yüzde 480'den yüzde 66.67'ye geriledi. Bu değer kaybı ile Transtürk hisseler normale döndü ve bir kurt kuzu oyunu daha önlendi. ••• Hafta başında, şirket yöne- tim kurulu başkaru Selçuk Ya- şar'ın demecınden. Metaş his- selerinin yıl sonunda 5 bin lıra olacağını okuvunca şaşırdık. 275 liradan" 5000 liraya çıkması için hisselerin tam 20 kat artış yapması gerekiyordu. Üstelik. şirket yöneticilerinin bu tür açıklamalan, yeni Ser- maye Piyasası Kanunu'na göre manipülasyondu, suçtu. Yaşar. açıklamanın yayımlan- masından üç gün sonra. o da tepki gösterilmesi üzerine, açık- lamasını düzeltti. Tabii bu arada Metaş, her gün tavan yaparak, geçen hafta yüzde 63.64 yükseldi. Önceki hafta 225-275 lira arasında Metaş hissesi toplayan Tütünbank"- ın, fiyat 450 liraya geldiğinde satışa geçtiğini öğrendik. Ta- bii ki Tfltünbank'ın alım ve satımlan "müşteri" adına ola- bibr Yaşar'ın düzeltme yapmasın- dan sonra da hisseler yiiksel- mcye devam etti. Bu yükseliş- te, Metaş'm kayıth sermayesi- ni 450 milyardan 800 milyar li- raya çıkaracağını açıklaması etkili oldu. Halen 480 milyar ödenmiş sermayesi olan Me- taş'ın rüçhan haklannı ise ala- cakb bankalar kullanacak. Yani Metaş 300 milyar liralık borçtan kurtulacak. Bunun bilançoya yapacağı olumlu et- kiyi dikkate alanlar Metaş his- sesi topluyor. Kazanma şans- lan kadar kaybetmeriskleride var. Bugünlerde borsacılann kısa vadede yüzde 300-400 milyar lira girebilir. Ama mev- cut yatınm fonlanrun ne ola- cağını kimse bilmiyor. Eğer kararname çıkarulmazsa 1993 yılında asgari Kurumlar Ver- gjsi uygulaması ile mevcut yatınm fonlan zaten büyük öl- çüde tasfiye olabilir. Ya da yüzde 25 şartı aranırsa, yine bu kez fonlann bazılan bu ko- şula uyabilir. bazılan da hisse senetlerini riskli görerek bu yola gitmezler. Bu fonlasın fii- se senedi ağıklıklı fonlar ile tahvil ağırhklı fonlar arasında karşılaştırma yapılamayacak kadar büyük getiri farklan var. Örnegin İş Bankası'nın 6 yatınm fonu arasında hisse se- nedi ağırhklı olan 2. fonu yıl- başına göre yüzde 6.76 değer artışı kaydedebilmiş. Diğer 5 fonun getirileri yüzde 48-59 arasında değişiyor. Inter- bank'ın 5. fonu ise yüzde 4.% kazandırabilmiş. YKB Hisse Fon ise 2.71 artış kaydedebil- '4M pSv»3S en çok bekledikleri olay, ku- rumsal yatınmcılan piyasaya gjrmeye zorlayacak olan "ver- gi kararnamesi." Portföyüne en az yüzde 25 hisse senedi ko- yan yatınm fonlan ve yatınm ortaklıklannı yüzde 25.3 asga- ri Kurumlar Vergisi'nden kur- taracak kararname ile borsaya len tasfiye olmaması için hisse- li fonlardan. ödeyecekleri ver- gi kadar daha fazla kazanma- lan gerekiyor. 1992 yılında bu fark sağlanmış durumda Toplam piyasa değeri 2.5 tril- yon lirayı bulan 76 fonun yı- lbaşına göre getirisı ortalama yüzde 47"ye vanyor. Ama hıs- NV . miş. Vakıf hisse fon ise hisse fonlar arasında yüzde 31.53 ile en yüksek getiriye sahip. Kurumsal yatınmcıyı bor- saya kazandırmak iyi, ama madalyonun bir de öbür yüzü var. Eğer kararname ile vergi- lendiriHrse likiditesi iyi, her za- man enflasyona yakın düzey- de değerlenen mevcut fonlar piyasadan' silinecek. Hisse se- nedi fonlanna olduğu kadar sabit getirili menkul kıyrnet- lerden oluşan fonlara ihtiyaç duyulduğu dikkatten kaçırıl- mamalı. Yatınmcılara bir al- ternatif olarak kalmalı. ••• Borsada geçen hafta ha- vanın iyice kararmasına en çok etki yapan olay enflasyon- du. Enflasyonun yüksek çıkması ve borsa üzerinde olumsuz etki göstermesiyle birlikte anlamsız bir tartışma da başladı. "Asluıda enflasyon borsayı olumsuz etkilemez. Hisse seneüeri mülkiyeti tem- sil ettiğine göre tıpkı gayri- menkul gibi enflasyonla birlik- te değerlenir." Bu görüşü savunanlar, acaba enflasyonla birlikte faizlerin harekete gece- ceğini ve reel anlamda daha da fazla artacağını dikkate almı- yorlar mı? Faizler yükselince para hisse senedinden faize gecmez mi? (Bugün içinde bu- lunduğumuz durum). Aynca enflasyonu dizginlemek için alınabilecek istikrar önlemleri, sıkı para politikası borsayı et- kilemez mi? Hisse senetlerinin likiditesi gayri menkule göre çok yük- sektir. Gayri menkulle hisse senetlerinin aynldığı nokta da asıl buradadır. Sonuç: Para çok akışkandır. Nerede boşluk bulursa oraya kayar. Zorlamalan kabul etmez, serbestliği çok sever. Bir de gü- veni. Bunun için de para ve sermaye piyasasmda eşitlik kurah esastır. Danıştay'ın şubat ayındaki borsadan atma karan IMKB'ye 8 ay gecikmeyle ulaştı Iıııaı\ SPK'dan ıııı torpilli? BÜLENT KIZANLIK İmar Bankası, borsadan ikinci kez atılmasına yol açan Danıştay karannın İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Başkanlığı'na gecikmeli olarak bildirilmesi nedeniyle. 8 ay hu- kuka aykm olarak borsada ış- lerffyapth Danıştay 8'inci Dairesi'nin İmar Bankası aleyhine şubat ayında verdiği karan, mart ayı sonunda taraflara tebliğ euiği açıklandı. Danıştay'ın İmar Bankasfnı "borsa üyeliğinden çıkaran" karan. borsa baş- kanlığına ise ancak bu ay bildi- rilerek uygulamaya sokulabil- di. İmar Bankası'nın yasaklı ol- duğu halde mahkeme karanna aykın olarak borsadaki işlemle- rine 8 ay boyunca devam etme- sine yol açan gecikmenin nede- ni. Sermaye Piyasası Kurulu'- nun yeni yönetimince de acık- lanamadı. Bir av kadar önce göreve başlayan SPK Başkan Yardımcısı Caner Ertuna. iş- lem haçmi çok küçük olmasına karşın İmar Bankası'nın Danı- ştay karanna aykın olarak bor- sadaki faaliyetine devam etme- sinin kabul edilemeyeceğinı söyledi. İmar Bankası ile ilgili karann. SPK tarafından borsa- ya bildirilmesindeki gecikmeye bir anlam veremediğini belirten Ertuna "Mutlaka bir hukuki gerekçesi vardır, bir araştıra- • İmar Bankası*nın borsaya yeniden dönmesine olanak tanıyan İdare Mah- kemesi karan, Danıştay tarafından şubat aymda bozularak, bankanın borsa- dan çıkanlmasına karar verilmişti. Karann İstanbul Menkul Kıymetler Bor- sasfna bu ay bildirilmesi yüzünden, yasaklı banka 8 ay hukuka aykın olarak borsada işlem yaptı. lım. Bunu bir uyan kabul edip başkana da ileteceğim" dedi. 'Ancak SPK'dan söz konusu ge- cikmeyle ilgili olarak hukuki bir gerekçe ortaya konulamadı. İmar Bankasfnı borsa dı- şında bırakan Danıştay karan, Sermaye Piyasası Kurulu'nda yönetim karmaşası ve iç huzur- suzluk yaşanan bir döneme rastladı. Eski Başkan Şükrü Tekbaş'ın son döneminde SPK yönetiminde görüş aynlıklan ve iç çekişrneler yaşanmış, bu nedenle Tekbaş önce izne aynlıp ardından da istifa etmiş- ti. Bu dönemde kuruluşta uzunca bir süre yönetim boşlu- ğu yaşandığı biliniyor. Bu boş- îuğun SPK'da karar ve uygula- raa mekanizmasını yavaşlatüğı. İmar Bankası dosyasının da böyle bir ihmalle gecikmeye uğramış olabileceği ileri sürülüvor. İmar Bankası, borsa temsil- cisi olarak görevlendirdiği Erol L'ludoğan'ın 5 yatınmaya ait hisse senetlerini 1989 yılında zimmetine geçirmesı nedeniyle doğan sorumluluğunu yerine getirmemiş ve SPK tarafından İ990 yılında borsa üyeüğjnden çıkanlarak cezalandınlmışu. SPK'nın borsadan atma karannı bozmak için Ankara 2'nci İdare Mahkemesi'ne başvurarak geçen yıl olumlu sonuç alan banka, böylece borsadaki işlemlerine yeniden başlamıştı. Ancak SPK. İdare Mahkemesi'nin karanyla ilgili jürütmenin durdurulması için Danıştay'a dava açtı. Danıştay 8inci Dairesi, 20 şubatta oy- birliğı ile aldığı kararda SPK'yı haklı bularak, İmar Bankası'- nın rx>rsaya yeniden dönüşüne olanak tanıyan İdare Mahke- mesi karannı durdurdu. Ankara 2"nci İdare Mahke- mesi Yazı İşleri Müdürü Lütfü Yüksel, Danıştay'ın karannın "yürütmeyi durdurma" yönünde bir temyiz olduğunu belirterek "Bu yüzden Danış- tay Dairesi söz konusu ka- rarını bize geri göndermeden davalı ve davacı taraflara doğ- rudan kendisi tebliğ eder" dedi. Danıştay 8'inci Dairesi Yazı jşleri Müdürü Cafer Güler de İmar Bankası'nın borsaya dö- nüşünü engelleyen yürütmeyl durdurma karanm, $İ ,ipartta hem İmar Bankasır4a.irân de SPK'ya tebliğ ettiklerim söyle- di. Güler.-onama ya da bozma şeklinde gerçekleşecek esas ka- rar için dava dosyasının konuy- la ilgili Danıştay 10'uncu Dai- resi'ne gönderildiğini ifade etti. Danıştay 10'uncu Dairesi Yazı İşleri yetkilileri ise dosyanın du- ruşma günü belirlenmesi için heyet dolabında beklediğini kaydettiler. Buna göre İmar Bankası'nın kendisine de tebliğ edilen Danış- tay karan üyarınca, uyelikten çıkanldığı için borsa işlemlerine son vermesi gerekiyordu. Ne var ki, banka ikinci ayda alınan ve üçüncü ayda kendisine de tebliğ edilen Danıştay karanna rağmen borsada işlem yapmayı sürdürdü. İmar Bankası Men- kul Kıymetler yetkililerinin 5 ekimde Cumhuriyet'in sorusu üzerine; borsa işlemlerini nor- mal bir biçimde sürdüklerini söylediler. Bunun yanı sıra, 6 ekim tarihli borsa bültenindeki borsa başkanlığı duyunısunda da "Ankara 2'nci İdare Mah- kemesi karanna uyularak SPK'nın 15 Ekim 1991 tarihli yazısı üzerine İmar Bankası'nın yeniden üyeliğe ahndığı. ancak Danıştay 8'inci Dairesi'nin ka- ran üzerine bankanın aracılık faaliyeti yapmasının mümkün olmadığı. borsa üyeliğine ve borsadaki faaliyetine son veril- dıği" açıklandı. Bu duyuru da şubatta çıkan Danıştay karan- nın ekim ayında henüz yeni uy- gulamaya konulmakta olduğu- nu belgeledi. Mart ayından itibaren ya- saklı olan İmar Bankası. SPK ve borsadan bu yönde bir uyan ve engelleme gelmemesi saye- sinde devam ettiği borsa işlem- leri sonucu. bu yıl içinde 300 milyon liralık hisse senedi alım satımı yaptı. 6 aylık borsa rapo- rundaki verilere göre bunun 210 milyon lirasını haziran ayı sonuna kadar gerçekleştiren banka, temmuzda 36 milyon, ağustosta 7 milyon ve eylülde de 15 milyon liralık işlem yaptı. İşlem rakamlannın bu derece küçük seviyelerde kalması. İmar Bankası'nın borsa aracı kummlan arasında en düşük iş- lem hacmine sahip olanlar arasında yer almasından kay- naklandı. 1990'da borsadan atıldığı için sıralamaya alınma- yan banka. 1989'da 4 milyar 8 milyon, geçen yıl da 2 milyar 491 milyon liralık işlem hacmi ile aracı kurumlar arasında son sıralarda yer almıştı. Galeri • Atölye 1-22Ekiiiil9q2.il.00-18JOO (P322fgûnkridış/ndal IstiklalCaddesMl Bejogiu-İstanbul HJ: 252 16 98 AVNİARBAŞ Küçük RetrospektifResim Sergisi EGARANTİ SANAT GALERİSİ T a m e r A y d ı n Heykel Resim Sergisi 7-28 Ekim 1992,11.00-1800 (PazargünlendışndaJ Ç \bnca ModemSanat Gâlcrisı 1>s^'•T'.s VaKkonağı Caddesi No. 117/2 Nişantaşı-Isanbul 1*1: 230 39 80 stilist iç nıiıııar grafikerOLMAK İSTEYENLER, İÇİN DÜNYA STANDAimARINDA EĞITİM CHAFTA İÇİ - HAFTA SONU) KAMTLAR İÇİN SON HAFTA istasyon sanat evi ERENKOY 385 -*1 31 - 32 -33 TEŞVİİvİYE 240 56 50 - 230 66 1" EXCLUSIVE S \ N * T M E R K E Z İ BVBİ 1979-1992 Farkh Çalışmalan 13 Ekim-30 Ekim'92 Baâdat Cod. No:449 SuodiyeTel:3637S94 ZEKAI ORMANCI Resim Sergisi 3 - 27 Ekim GALERİ B k VBALDEM Vahkonağı Caf3 Akka«ak Sok No 22 '3 80200 Nısantaşı İSTANBUL Tel (H 232 »0 8ı Bılüi!>j\ jrlı. İÇ MİMARI GRAFİK TEKSTİL "Batik-Stilistlik" RESİM "Vitray-Fresko" Güzel Sanatlara HAZIRLIK Kurs Kayıtlmn Ba^ımı^tır. Yıl sonu sergisi 346 97 75 - J48 65 30 Kad*öy 543 82 92 - 583 58 54 Bakırköy resım seramik takı - mücevher tnankenlik çocuklarla sanatH. İ Ç 1 - H. S O N U D İ L E Y E N H E R K E S E A Ç I K S A N A T Ç A L I Ş M A L A R I 5 EKİM 1992DE BAŞLIYOR istasyon sanat evi ERE.NKÖY 385 -*1 31 - 32 -hb TEŞVİKİYE 2^0 56 50 - 230 66 17 232 64 26 • 230 21 87 92 MimarSinan Universitesi Dereceleriıııu. Tolg» ALİŞ Zahal KEKEZOĞLl' Içmunân L'n G.T.E San. l.'£ Graülı L'sı İçmiman 3.'sü Şt^maz SAKAÇOĞLU GraSk 3.'sû End Tas (100 Puanî 1992 Marmara Üni. Derecelerimiz. İÇMİMARUK GRAFtK RESİM Sergi İÇtGEN l.'si Sr»gi İÇİGEN l.'si Scvgi İÇİGEN 2.'si ScnlarŞAHtN BokrlÇETİN Tolga DEMİRTAS Enis YtlCSEL Gulsom BODUR Entoğar EMİR Demct YÛNCt SERAMİK Gülnm BODUR Nrtir HATIL BurakORAL Ali ENGİN Güna» BİL1R Pmar CİVELEKER Om KIZILTUĞ Bülcnı BAŞ Gokç» ÇALTEPE Eser MEKİÇ Buk« ÇETİN A.Sıdıka ERDAY Aysun PEHLTVA.N Gokçt ÇALTEPE Burak ORAL Galizar ÇUHAO Erdoğan EMİR Mohaç rtCEl. l fuk K.Gt>GÖR Tolga DEMİRTAŞ » TEKSTİL OJıaSEVMAN Banu AIAN Pmar HOROZ Puıv HOROZ Falma YILMAZ Alill» KURT END. TASARIM BaharGOKER Enu YtKSELX'ri G.T E. SAN. GülizM- Ç1IHAU J " ^ * 1 " , . Erl»KORAÇ 1 M«vlu*t SAYIN İ2e Bâlimkrindt Baurüar Dilniz. Biloisavarlı. V'îdpo ve Slavf Dest<>kli IÇMIMARI-GRAFIK TEKSTİL-RESİM Mimarlık ve Güzel Sanatlara %100 Garantili Hazırlıyoruz. Ka>dofaıukta Acele Ediniz. Sundannıu 12 Kişiliktir. T.C. tnm ty. »H> ÖZEL 346 97 75-348 65 30 K-uiıUov 543 82 92-583 58 54 B^kırköv TEKNOLOJİ VîTRİNİ Çocugunuz programınızda Çağımızın çocuklan, bilgisayarlann tüm nimetlerinden yararlanarak büyü- yorlar. Ama onlar bilgisayann başmdan kalkıp da kendiniz oturduğunuzda. sizi bekleyen tehlikenin farkında mısıruz? Ya çocugunuz. kendi programlan arasında dolaşırken sizin için büyük önem taşıyan bir programınızı yok edivermişse!.. Bu- nun için bilgisayar çalışmaya başlar baş- lamaz ekranda beliren sirk ya da dinozor şekilleriyle kendini belli edecek bir "'ço- cuk mönüsü" geliştirildi. Bu mönü, ço- cuklara kendi programlannı seçme özgürlüğü tanıyor. ama aynı zamanda, onlann siz büyüklerin programlanna girmelerini de engelliyor. Mönüde tak- vim. konuşan saat, hesap makinesi, isim plakası ve bir resimden oluşan değişik şe- killer var. Bu şekillerden hangisini seçer- se seçsin çocugunuz. artık sizin program- lannıza girme tehlikesi olmaksızın, dile- diği gibi yazılım yapabiliyor. Üç ile 10 yaşlan arasındaki çocuklar için hazırla- nan bu '"tehlikesiz" programlar. 40 dolar (yaklaşık 305 bin lira) karşılığında IBM Macintosh'un PC'lerine yüklenebiliyor. Marifetli elektron tabancası sey"dekı L'harged lnjectıonCorp. bunun da çaresini bulmuş gibi. Geliştirdikleri teknoloji ile gerek otomobil gerekse jet motorlannda hem yakıt etkinliğini yük- seltmek hem de kirletme etkisini yüzde 15"e kadar düşürmek mümkün. Bunu sağlayan aygıt ise otomobil ve uçaklann yakıt pompalama sistemlerine eklenebilir ruteliktekı bır elektron taban- casından başka bir şey değjl. Elektron tabancası, kısa bir elektrik akımıyla ya- kıtı elektron bombardımanına tutuyor. Bunun sonucunda oluşan elektroman- yetik alan da benzın. uçak benzini ya da dizel yakıtının en rasyonel şekilde yan- masını sağlıyor. Şimdılık adı açıklanma- Meraklı otomobil sürücülerinin en yan dev bır havaalık şırketi tarafından büyük dertlerinin başında; tam yanma- test edilen bu marifetli tabancanın 1994'- yan benzinin arabayı yorması ve toksik ten başlayarak günlük hayaümıza gir- emmeyi yükseltmesi gelir. Ama New Jer- mesi bekleniyor. MERKEZ BANKASI KURLARI 9 EKİM 199Z dRSİ 1 ABD Doları İ Aüman Markı 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilini 1 Belçika Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fin Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 Isveç Kronu 1 Isviçre Frangı 100 Italyan Lireti 1 Japon Yeni 1 Kanada Doları 1 Norvec Kronu 1 Sterlin 1 S. Arabistan Riyali DOVtZ AUS 7488 99 5110.55 5407.05 724.62 248.02 1320.46 1607.98 1505.32 4536.03 1355.69 5769.64 572.55 62.02 6015.26 1252.86 12661.64 1997.12 SATIŞ 7504.00 5120.79 5417.89 726.08 248.52 1323.11 1611.20 1508.34 4545.12 1358.41 5781.20 573.70 62.14 6027.31 1255.37 12687.01 2001.12 EKKTİF AUŞ 7481.50 5105.44 5325.94 723.90 245.54 1307.26 1591.90 1503.81 4531.49 1342.13 5763.87 566.82 61.09 5925.03 1240.33 12648.98 1967 16 SATIŞ 7526.51 5136 15 5434.14 728.25 249.26 1327.08 1616.03 1512.87 4558.76 1362.49 5798.54 575.42 62.33 6045.39 1259.14 12725.07 2007.12 ÇAPRAZ KURLAR 1 AB0D0URI 1.4654 1.3850 *'"% 3350 • 5 6715 4 6574 4.9750 1.6510 104.91 5.5241 1 2980 1308 00 120.76 1.2450 5.9775 3.7499 1 Stoff •: 1 ECU: SM: SM: Alman Markı Avustrarja Dolan JMrastarya ŞHM Danimarka KroM An Markkası Fransu Fraagı m a ç Kroaa jsvlçre Kanada Dolan Norveç Kreım S. ArabistM RlyaH 1 6907 A N Dolan 1.3330 A M Dolan 1.4426 A N Dotan 10824.91 Tl Erken teşhis edilırse bircok goz hastolığı onleneb'lir Göz Nurunu Koramo Vokfı 576 65 80 • 567 10 19 E L E M A N L A R Özel bir ticari bankanın HARBİYE, BAKIRKÖY, MECİDİYEKÖY, KADIKÖY, BURSA şubeleri için: • Müdür (MD) • Müdür Yardımcısu(MDY) • Ithalat ve İhracat Yetkilileri (İY) • Cari Hesap Yetkilileri (CH) GENEL MÜDÜRLÜK'te istihdam edilmek üzere deneyimli: • Organizasyon ve Metod Uzmanları (OR) aranmaktadır. ilgilenenlerin en geç 16 Ekim 1992 Cuma gününe kadar resimli özgeçmişlerini aşağıdaki adrese yollamaları rica olunur: BDO Şair Nigar Sokak 90/703 80220 Şişli - İstanbul ilgilenilen pozisyonun referans kodunun zarfın üzerine yazılması gerekmektedir. Başvurular kesinlikle gizli tutulacaktır. OZEL BORA SÜRÜCÜ KURSU 92.DÖNEMKAYIT1ARI KVAM EDİYORI Hafta sonu-Hatta ıçi ve Akşam kursları devam ediyor Dershane ÜSKÜDAR: 343 17 82-3H 92 88 KOZYATAĞI 312 47 33 TARABYA * » « . 29 EKİM ^^HÇJH^ KIBRIS, CUMHURİYETTUHJIrKAPADOKYA; BAYRAMI ^ l ^ ^ PAMUKKALE; GELENEKSELZtJURLARIMIZ Sorunuc (BOLU)» KARTALOTEL» TERM.\L OTEL» KOBL ( <YALOVA,»-TURBAN OTEL(BURSA)* KEITVANSARAYTERMALOTEL • KtMfR noız«onı 3 ^ c - 4 ,6B y ,nm p«»ır «, koMktam. pf«l**rafMl r»hb»t lU&no» 0303-S*tra Öz*l otobûslari* «Jrtlf d6nû«. Barbaros Bulvarı No:33 Besiktas-İST Tet: 259 20 32 (PBX) 336 16 60