Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
TO OCAK 1992 EKONOMİ CUMHURİYET/13
Özen görevde
• . ^ N (AA) —
Türltiye Vakıflar Bankası
G e n e l Müdürlüğü'ne aıanan
Yasa-r Yılmaz özen görevine
başladı. Vakıfbank'tan
yapılan açıklamaya göre
ö z e n , Bankalar
JCanuınu'nun 28. maddesi
uyaranca Ankara Ticaret
MaJrkemesi'nde yemin
ederek görevine başladı.
Pajmukbank'ın
y e i i stratejisi
• ts«anbul Haber Servisi
— Psamukbank, 1992
stratejilerini açıkladı.
Pamuıkbank Genel Müdürü
Bülent Şenver tarafından
açıklsuıan yeni stratejilerin
ilk harfleri "ÜR TİR
TlTRE' cümlesini meydana
getiri"yor. 11 maddeden
oluşa_n yeni stratejiler
şunlar: Tasarruf et, Israfı
önle, Rakamları okumayı ve
kullanmayı öğren, Tedbirli
ol, Işbitirici ol, Rızkına razı
ol, Teknolojiyi kullan, 1leri,
hep ileri koş, Ter dökerek
çalış, Rekabete yenilme,
Evet "ve hayır kelimelerini
yerinde ve zamaıunda
kullanmasıru bil.
İlk reklam
atölyesi
• Elconomi Servisi —
Marketing Türkiye Dergisi,
bu yıl başlattığı pazarlama
ve pazarlama iletişimi
endüstrisine yönelik eğitim
programlarının ilk halkası
olarak reklam yazarhğı
atölyesini kurdu.
"Marketing Akademi" adı
verilen eğitim hizmetleri
çcrçevesinde kurulan
atölyede Türkiye'nin önde
gelen 10 reklam yönetmeni
ile 10 hafta sürecek bir
çalışma programı
uygulanacak.
Japonya-ABD
anlasıııası
• TOKYO (AA) — ABD
Başkanı George Bush'un,
Amerikan ekonomisinin
canlandınlmasını
amaçlayan Asya-Pasifik
bölgesini kapsayan gezisi
meyvesini verdi. Başkan
Bush'un Japonya'yı ziyareti
sırasında düzenlediği basm
toplantısında yaptığı
açıklamaya göre
Japonya'nın ABD'den
otomobil ve yedek parcalan
ile bilgisayar ve elektronik
ürünleri ithalatını arttırması
konusunda anlaşma
sağlandı.
Mali müşavirler
vergi affı istedi
• Ekonomi Servisi —
lstanbu! Serbest
Muhasebeciler Mali
Müşavirler Odası
(İSMMMO) Yönetim
Kurulu Başkanı Yahya
Ankan, hükümetin istikrar
programının başanya
ulaşmasındaki tek çarenin
"programh vergi affı"
olduğunu söyledi.
İSMMMO tarafından
onceki akşam ekonomi
muhabirlerine verilen yeni
yıl yemeğinde konuşan
Arkan, Türkiye'nin mali
sorunlan ile ilgili
görüşlerini acıkladı.
Sheraton,
Tetra Pak'ıseçti
• tstanbul Haber Servisi
Sheraton Istanbul Motel
ve Towers, süt ve meyve
suyu gibi sıvı gıdalann,
hiçbir katkı maddesi
bulunmaksızın uzun süre
korunmasını sağlayan
ambalajlar üreten Tetra
Pak'ı ocak ayımn şirketi
seçti.
Bankalardan
faiz indirimi
• Ekonomi Servisi—
Esbank önümüzdeki
pazartesinden geçerli olmak
üzere 3 ay vadeli mevduat
faizini 3 puan düşürerek
yüzde 71'den yüzde 68'e, 1
ay vadeli mevduat faizini 2
puan düşürerek yüzde
59'dan yüzde 57'ye, 6 ay ve
1 yıl vadeliye verdiği faizi
de l'er puan düşürerek
yüzde 74 ve 78'e indirdi.
Dışbank ise bugünden
itibaren 1 yıl vadeli
mevduata verdiği faizi
yüzde 71'den yüzde 69'a
düşürdü.
T.C.
PAZARYERİ
ASLtYE HUKUK
(TtCARET)
MAHKEMESİ
Sa/ı: 1991 20Değ. lş
Pazaryeri ilçesi Demırköy kö-
jünden davacı Bahattin Ata'nın
Bozüyük Vakıflar Bankası Şu-
besı'ne aıt bu şubenin 10; 5065/6
sayılı hesabından ödenmek üze-
re verilmiş 82I489'dan başlayıp
821500 seri numarada son bulan
çek deftennden kullanılmamış
12 adet yaprağımn kaybedılmış
iddiasıyla iptali talep edildığın-
den. bu çeklen üzerinde bulun-
duranlann ve hak ıddia edenle-
nn. ilan tarihınden itibaren 3 ay
K^nsınde mahkememize müra-
caatlan ilan olunur.
Basın. 45021
Geçen yıl üretilen 3 milyon televizyonun yansı ihruç edildi
Sihirli kutıı iyi kazandırdıNAZİRE KALKAN
Dayanıkh tüketim malları,
sektörü geçen yılı beyaz eşyada
olduğu gibi kahverengi eşyada
da kârlı kapattı. Kahverengi eş-
ya iç piyasada pazarını bir ön-
ceki yıla göre yaklaşık yüzde 12
büyütürken, piyasanın belkemi-
ğini oluşturan televizyon üretim
ve ihracatında son 3 yılın doruk
noktasına ulaşıldı. Geçen yıl
içinde yaklaşık 3 milyon televiz-
yon üreten elektronik eşyacılar
bunun yaklaşık 1.5 milyonunu
Avrupa ülkelerine ihraç ettiler.
1988 yılında başlanılan TV ih-
racatı 1989'da 400 bin olarak
gerçekleşirken 1990'da büyük
bir sıçrama yaparak 1 milyon
200 bine çıkmıştı.
Dokuzdan fazla firmanın ol-
dukça sert bir rekabet yaşadığı
eletronik eşya piyasasında TV
üretiminde bir önceki yıla göre
yüzde 22 artış sağlandı. Buna
karşın müzik seti üretimi bir ön-
ceki yıla göre yüzde 18 gerileye-
rek 533 binden 430 bin dolayı-
na düştü. Aynı şekilde 70 bin
Kahverengi eşya
piyasası geçen yıh kârlı
kapattı. Iç piyasada
pazarını yüzde 12
genişleten elektronik
eşyacılar, ihracatta da
son 3 yılın doruk
noktasına ulaşarak 1.5
milyon TV ihraç ettiler.
Kahverengi eşyada 1991 rakamları (adet) j
Televizyon
Mözikseti
Video
Yazarkasa
Tetarizyen
1991 " R E T
2900 000
430.000
70.000
88 000
w
1990
2 118.768
533.179
109.694
83 116
İHRACAT
1.500.000 1.200.000
1989
938.584
850.835
90.844
32 793
400.000
adet üretilen videoda bir önce-
ki yıla göre yüzde 36'lık bir azal-
ma oldu. Geçen yıl 88 bin adet
dolayında da yazar kasa üretil-
di. Yazar kasa üretiminde yak-
laşık 5 bin adetlik bir artış ol-
du.
Ayrıca geçen yıl Güney Af-
rika ve Italya'ya olmak üzere
yaklaşık 8 bin adet kadar da vi-
deo ihraç edildiği belirtiliyor. Vi-
deo Üretiminde görülen düşüşü
ise artan kanal sayısı nedeniyle
piyasadan gelen talebin azalma-
sına bağlayan yetkililer daha ön-
ce Amerika ve Avrupa'da da
böyle bir efilımin görüldüğünü,
ancak sonradan duzeldiğini be-
lirterek önümüzdeki birkaç yıl
içinde video satışlarmın yeniden
yükselebileceğini ifade ediyor-
lar.
Geçen yıl boyunca liranın do-
lar karşısında yüzde 70'den fazla
değer kaybetmiş olmasma rağ-
men büyük ölçüde ithal girdisi
olan kahverengi eşya piyasasın-
da fiyatların yüzde 30 dolayın-
da arttığını belirten yetkililer,
bunu artan ihracaıın birim ba-
şına düşen sabit masraflan
azaltmasına bağhyorlar.
Yeni yılda AT pazarı yanında
büyük bir potansiyel talep oluş-
turan, parçalanan Sovyetler Bir-
liği'nden doğan devletlerin ihra-
cat artışını devam ettireceği gö-
rüşünü savunan Elektronik Ci-
hazlar Imalatçılan Derneği
(ECİD) Başkanı Maral Öztekin,
"Artık Avrupa pazarlarında
Uzakdoğu mallarıyla aramızda,
onların pazarına ortak olduğu-
muz için kıyasıya bir rekabet ya-
samaktayız. İç pazarda ise enf-
lasyonun altındaki fiyal artıslan
ve tiiketici kredileri 2'nci ve
3'Uncü TV talebini canlandır-
mıştır" dedi.
Maral Öztekin sektörün bu
yılki beklentileriyle ilgili olarak-
da "Elektronik sektörü sanayi-
mizde temel sektör olmaya
adaydır. Yakın gelecekte Türki-
ye'>i Avrııpa'nın eletronik sanayi
merkezi yapabiliriz. Bu )il 1 mil-
yon 900 bini ihracat, 1 milyon
750 bini ise ic piyasaya olmak
üzere toplam 3 milyon 650 bin
adet televizyon üretilmesi
planlanıyor" dedi.
Sendikal anlaşmalar, Körfez
krizi ve seçim ekonomisi gibi
olumsuz etkenlere rağmen kah-
verengi eşya piyasasının gayet iyi
bir yıl geçirdiğini ve iç piyasada
ithal edilenlerle beraber toplam
televizyon satışlarmın 2 milyo-
nu bulduğunu söyleyen Telra
Genel Müdürü Sedat Tunç
"Kablolu TV yayınlarının baş-
layacak olması ve bu yıl yapıla-
cak olimpiyadar TV satışlannı
arttıracaktır. Aynca Türkiye'de-
ki lelevi/yonlann çoğunun 10
yıllık nominal süresi dolmuştur.
Yani değiştirilme süresi gelmiş-
tir. Diger etkenlerle birlikte bu
da bu yıl satışlan kamçılayacak-
tır.
Türkiye'de sigaranın ucuz olduğunu savunan Tekel Genel Müdürü Güçlü:
'Sigarada vergi artsırfTekel Genel Müdürü
Mustafa Güçlü,
Avrupa'daen ucuz sigara
17 bin liraya satılırken
vergi yükünün yüzde
75'inüzerinde olduğunu,
en pahalı sigaranın
9 bin liradan satıldığı
Türkiye'de ise yüzde
60 vergi alındığını
söyledi ve vergi artışı
önerdi.
tZMİR (ANKA) — Tekel Ge-
nel Müdürü Mustafa Güçlü,
Avrupa'da en ucuz sigaranın
Türkiye'de satıldığını ve en az
vergin'n de Türk sigaralanndan
alındığını belirterek ekonomik
paket çerçevesinde sigara üzerin-
den alınan vergilerin arttırılma-
sım önerdi.
Manisa'da Türkiye Ziraat
Odalan Birliği'nin Ege tütün pi-
yasasımn açılışı nedeniyle dü-
zenlediği "Gelişen Tütün Sana-
yi ve Tanmında Veni Fırsatlar"
konulu panele kaülan Tekel Ge-
nel Müdürü Güçlü, sigara ka-
cakçılığı ile ilgili gazetecilerin ce-
şitli sorularını yanıtladı.
Güçlü, hükümetin hazırladı-
ğı ekonomik pakette sigaradan
alınan vergilerin artınlması öne-
risinin de yer almasmı isteyerek
bugün 3 bin liraya satılan Mal-
tepe sigarasından kesilen vergi-
ler toplamının 1800 lira, bayi ve
dağıtım kârının 300 lira, maliye-
tin ise 900 lira olarak ortaya çık-
tığını bildirdi. Genel Müdür
Güçlü, bu hesaba göre sigara-
dan yüzde 60 dolayında vergi
kesildiğini hatırlatarak "Bu oran
son derece duşüktür. Bugün Av-
rupa ülkelerinde sigaradan kesi-
len vergiler toplamı yüzde 75.80
düyezindedir" dedi.
Türkiyc'de sigaranın Avrupa
ülkelerinden ucuz satıldığını da
işaret eden Mustafa Güçlü, bu-
gün Avrupa'da en ucuz sigannın
5 mark (17 bin lira) satıldığı hal-
de Türkiye'de en pahalı sigara-
nın fiyatının 9-10 bin lira oldu-
ğunu belirtti.
Türkiye'de sigara kaçakçılığı-
nın tam olarak önlemediğine
dikkat ceken Tekel Genel Müdü-
rü Güçlü, şöyle devam etti:
"Maalesef kaçakçılık zaman
zaman azalıp zaman zaman ço-
ğalıyor. Sigara kaçıkçılığına van-
lış yaklaşılıjor. Bence sorun
ekonomik değil. Onun için de
kaçakçılığı önlemek için fiziki
takip gerekiyor."
Bir soru üzerine Sovyetler
Birliği'nin dağılmasından sonra
bu ülkelere yapılan 7 bin 500
tonluk sigara ihraç bağlantısının
askıda kaldığını kaydeden Mus-
tafa Güçlü, "Biz bu baglantıyı
merkezi hükümet düzeyinde
yapmıştık. Ancak eski Sovyetler
Birliginde yeni uluslar toplulu-
ğu ortaya çıkınca yetkinin kim-
de otöugunun kesin beluienmesi
gerekiyor.-" diye konuştu.
Rundschau
Türkler
sadece
kebapçı değil'
FRANKFURT (AA) — Al-
manya'nın Frankfurter Rund-
schau gazetesi, yayımladığı
"Türkler sadece kebap satıcı-
| sı değil" başlıklı yorumda, ya-
bancıların Almanya'ya katkı-
larına geniş yer verdi.
Gazetenin yorumunda,
"Yabancılar kendi ülkelerine
ait degişik deneyimleri Alman-
ya'ya getiriyorlar. İtalyanlar
karma ekonomi tecriibelerini,
Yugoslavlar endüstri ülkesinin
deneyimlerini, Türkler de ta-
nma dayalı bir ülkenin dene-
yimlerini beraberlerinde
getiriyorlar" ifadelerine yer
verilerek şoyle devam edildi:
"Yapılan araştırmalar gös-
termektedir ki 140 bin yaban-
cı işletmenin yer aldığı Fede-
ral Almanya'da 55 ekonomi
sektöriıne dağümış bulunan 33
bin işyerini Türkler ellerinde
bulunduruyor. "
1992'de Vüksek gelir' beklentisiBu yılkibütçe gelirlerini,
geçen yıla göre yüzde
82'ye yakın artışla 173
trilyona ulaştırmayı
hedefleyen hükümet,
vergi gelirlerinde de
yüzde 100'e yakın artış
bekliyor.
Ekonomi Servisi- Hükümet,
1992'de yüksek gelir artışı
bekliyor. 1992 hedefleri çerçe-
vesinde, toplam bütçe gelirle-
rinin yüzde 82 dolayında
artması öngörülürken, bunun
içinde yer aîan vergi gelirlerin-
de yüzde 97 civannda bir artış
sağlanacağı tahmin ediliyor.
1992 yılı ekonomik program
ve bütçe tasanlarında. konso-
lide bütçe gelirlerinin 173 tril-
yona çıkarılması öngörülü-
yor. Bütçe gelirlerinin içinde
en önemli yere sahip olan ver-
gi gelirlerinin ise 13& trilyona
ulaşması bekleniyor. Gayri
Yıllara göre bütçe gelirleri (milyar TL)
Yıllar
1988
1989 ^
1990
1991 Tahm
1992Ûngörü
Vergi
Gelirleri
14.232
25.550
45.476
70.000
138 000
Artış
Oranı (%)
57
79
78
54
97
Konsolide
Bütçe
Gettrleri
16.813
32.165
55.067
95.000
173.000
Artış
Oranı (%)
61
91
71
72
82
safi milli hasıla deflatörünün
yüzde 52 olarak belirlendiği
göz önüne alındığında hem
vergi gelirlerinin hem toplam
gelirlerin yüksek oranda art-
masının beklendiği ortaya çı-
kıyor. 1992 yılı için gelirlerde-
ki reel artış beklentisi yüzde
30-40'lara ulaşıyor.
Ekonomik istikrar paketi
çalışmalannın en önemli nok-
talarından birisi bütçe avıfp-
nın daraltılması. Bu amaçla
yapılan çalışmalarda ağırlığın
gelirleri arttırmaya verildiği
görülüyor.
1991 yılında, konsolide büt-
çe gelirlerinin 95 trilyon, vergi
gelirlerinin ise 70 trilyon civa-
nnda gerçekleşmesi tahmin
ediliyor. 91 yılında, vergi ge-
lirlerinde yüzde 54'lük bir ar-
tış söz konusu. Oysa geçen yıl
enflasyon oranı yüzde 71 ol-
du. Vergi gelirlerindeki artışın
enflasyonun gerisinde kaldığı
görülüyor. Bu yıl ise vergi ge-
lirlerinin yüzde 97 oranında
artması bekleniyor. Gayri safi
milli hasıla deflatörü gelecek
yılın enflasyon oranı için te-
mel alındığında. reel artışın
yüzde 45 düzeyinde olması
öngörülüyor.
Konsolide bütçe gelirleri,
1991'in ilk on bir ayında 86
trilyon düzeyinde oldu. Aralık
ayındaki gelirlerin eklenme-
siyle yıllık toplamın 95 trilyon
civannda olacağı tahmin edi-
liyor. Bu yıl ise konsolide büt-
çe gelirlerinin yüzde 82 ora-
nında artarak 173 trilyona
çıkanlması hedefleniyor. Ge-
çen yıl gelirlerdeki artış enflas-
yonla paralel giderek yüzde
72'de kaldı. Bu yıl için yüzde
82'lik bir artış bekleniyor. Bu
oran, yüzde 30'luk bir reel ar-
tış beklentisini ifade ediyor.
Son beş yıla bakıldığında,
vergi gelirlerinin enflasyon dü-
zeyinin altında kaldığı ya da an-
cak enflasyonu yakaladığı görü-
lüyor. Oysa, 1992'nin hedefi
yüzde 100'e yaklaşan bir artış.
Enflasyon tahmini ise yüzde 52.
Tansu-Ozer Çiller
Çiller,
şirketini
buyüttu
ANKARA (ANKA) —
Ekonomiden Sorumlu Devlet
Bakanı Tansu Çiller ile eşi
Özer Çiller'in, hisselerinin ta-
mamına yakınını elinde bulun-
durduğu Mersan Marmara
Holding AŞ'nin sermayesi, 724
milyon lira arttınlarak bir mil-
yar 124 milyon liraya yükseltil-
di.
Şirketin 400 milyon
liradan bir milyar 124 milyon
liraya yükseltilen sermayesi
içinde Tansu Çiller ve eşi Özer
Çiller, yüzde 49.98'er oranın-
da eşit paya sahip bulunuyor.
Geriye kalan yüzde 0.4'lük pa-
yın ise Abmet Destegül, Ipek
Ökten, Günver Erdeniz, Har-
kim Kimya Sanayi Ticaret AŞ,
Mitaş AŞ ve Yüksel Noyanoğ-
lu'na ait bulunduğu öğrenildi.
Mücadele çalışması sona erdi. 12 bin başsığır itlaf edildi
Sığır vebasmın faturası: 26 milyarEkim ayından bu yana Türkiye'nin her
tarafına yayılan sığır vebası salgımyla
mücadele çalışmalan sona erdi.
ANKARA (AA) - İran ve
Irak'tan kaçak olarak soku-
lan hayvanlar nedeniyle geçen
ekim ayından itibaren Tür-
kiye'de de yaygın hale gelen
sığır vebası hastalığı ile müca-
dele çalışmalan sona erdi.
Tarım ve Köyişleri Bakanlı-
ğı yetkililerinden edinilen bil-
giye göre hastalık nedeniyle
şimdiye kadar 12 bin büyük-
baş hayvan itlaf edildi. Hasta-
lık nedeniyle itlaf edilen hay-
vanlara ilişkin mazbatalann
gelmeye devam ettiğini belir-
ten yetkililer, şimdiye kadar
hayvan sahiplerine 26 milyar
lira tazminat ödendiğini bil-
dirdiler.
Yetkililerin verdiği bilgiye
göre hastalığın kaynağı ola-
rak belirlenen Van, Hakkâri,
Diyarbakır, Konya ve Af-
yon'da hastalık tamamen sön-
dürüldü.
Adana ve Sakarya'da da
hastalık nedeniyle öldürülen
son hayvandan sonra mevzu-
at gereği beklenmesi gereken 1
aylık süre 10 ocakta bitiyor.
Bu süre içerisinde bu illerde
de hastalık görülmemesi ha-
linde, hastalık bitmiş sayıla-
cak ve merkezi Paris'te bulu-
nan Lluslararası Hayvan
Hastalıkları Ofısi'ne (OAIE),
hastalığın bitişi konusunda
bilgi verilecek.
Hastalık, kontrolsüz ve aşı-
sız hayvan sevkıyatı nedeniy-
le, 32 ildegörülmüştü. Bunlar-
dan 7'si hastalık mihrakı
olarak belirlenmiş, diğerlerin-
de ise hastalık olmadığı, sade-
ce diğer illerden gelen hasta-
lıklı hayvanların yakalandığı
belirtilmişti.
Hastalıkla mücadele kapsa-
mında. Türkiye'dekı tüm bü-
yükbaş hayvan varlığının, 12
milyon baş hayvanın aşılandı-
ğını belirten yetkililer, ha\-
vanlann tam bağışıkhğa ka-
vuşması için mart ayında yeni
bir aşılama kampanyasının
başlayacağını bildirdiler. Aşı-
lama işlemi, gelecek yıl da tek-
raredilecek.
Aşılama çalışmalannda gc-
rekli tüm aşılar, Türkiye'de
üretiliyor
ÖMER GÖREN
Vergi Affı da Şaşırdı
1987 yılının ortalarıydı. Bakkal Temel, çaydan hissesi-
ne düşen yetmediği için göçmüştü büyük şehire. Ek ge-
lir gerekti çocukların okuluna, oğlanın başlığına belki de...
Bu bakkallık işinde defter tutmayı da öğrendi, vergi öde-
meyi de. Ama bir mali sattıktan sonra aynısını yerine koy-
maya kalktığında daha çok para ödediğini fark etti. Kâr
sanıp zorunlu olarak harcadığı paraları da hesaba katar-
san tezgâhlardaki tuvalet kâğıtlarının, deterjanların, bit-
kisel yağların, süt ve yoğurdun, salam ve sosisin giderek
azaldığını görüyordu. Sıkça tabii kanyak alan yan apart-
mandaki Mülkiyeliler "enflasyon' demişlerdi buna. Onu
da öğrenmişti.
Birkaç ayın katma değer vergisi ile gelir vergisinin son
taksidini de odeyememişti. Pek korkardı Maliye'den...
Müşteriden tahsil ediyordu bu katma değer vergisini as-
lında, ama ayın 25'i geldiğinde kasada para olmuyordu.
Bu ay iki koli tuvalet kâğıdı ile yavaş giden şampuan si-
parişini azalttığı halde sonuç buydu... Diğer yandan
"uşaklan" aramış çay paralarını halen alamadıklarını da
öğrenmişti. Neredeyse yeni sezon gelecekti...
Borçlar hep birikti Maliye'ye. Derken af çıktı dediler,
1990 yılının sonuydu. Çay paraları da odenmişti artık, şu
aftan yararlanmak, borçtan ve Maliye'den kurtulmak ge-
rekliydi.
öyle de yaptı Temel, koştu vergi dairesine. Bir de ne
görsün, ana baba günüydü vergi dairesinin önü. Meğer-
se af için devletin verdiği süre 10 gün imiş. Bir tanıdık da
buldu, çıkarttı tüm ödenmemiş borçlarını. Masadaki me-
mur (vergi dairesi makbuz bilgi giriş formu) diye beyaz
üzerine yeşil çizgili birkaç kâğıt doldurdu ve tutuşturdu
Temel'in eline. Temel bu kâğıdı götürdü bir başka görev-
liye ve toplamdaki borcunun yüzde 20'sinin yarısını o gün
odedi, diğer yarısını da 31 ocak tarihine kadar ödemesi-
ni söylediler (3689 sayılı kanun).
Rahatlamasına ra-
Temel'in borçlan hep
birikti Maliye'ye. Derken af
çıktı dediler. Şu aftan
yararlanmak, borçtan ve
Maliye'den kurtulmak
gerekliydi. Öyle de yaptı
Temel, koştu vergi
dairesine. Bir dene
görsün...
hatlamıştı da Temel,
kendi hesabına göre
aşağı yukarı bir mil-
yon lira olan iki tür
vergideki toplam
borç, iki yıla yakın bir
zamanda nasıl olup
da 3 milyon 800 bin
lira olmuştu. Elinde-
ki sarı kâğıda baktı,
bu rakamın yanında
bir de (3505 SK) ya-
zıyordu. Temel 3505
sayısının kanun numarası olduğunu ve bunun 24. mad-
desi ile faizin de faizini ödediğini ve bunun da ilk dört ay
için ayda yüzde 10, sonra da aylık yüzde 7 gibi bir oran-
da (88/13646 sayılı karar) olduğunu bilmiyordu. Çünkü bu
oranlar günlük gazetelerdeki tefecilerin faiz oranlarıyla ay-
nıydı ve bunu da devlet yapmazdı.
Temel, ikinci taksidi de zamanında ödemiş, tezgâhta
azalan malın geç ödenen vergiden daha ucuza geldiğini
anlamıştı. Dün iki memur girdi dükkândan içeriye, vergi
borcu vardı, hacze gelmişlerdi. Bu bir yıllık aradan sonra
hiç aksatmadan ödediği vergiler konusunda bir yanlışlık
mı vardı? Tekrar yolunu tuttu vergi dairesinin. Bu defa pek
kalabalık da yoktu, rahat görüştü memurlarla. Meğerse
af sırasında bilgi giriş formu denen yeşil kâğıtta yapılan
hesaplarda bir hata olmuş ve Temel bu vergiye isabet
eden ikinci taksidi 20 bin lira eksik ödemişti. Önemli de-
ğildi rakam, ödeyip gececekti. Vezneye gittiğinde gözle^
rine inanamadı. Önüne konan rakam 296 bin liraydı. He-
sap hatasından ödenemeyen 20 bin lira, ikinci taksidin
ödenmediği sonucunu doğurduğundan af da ortadan
kalkmakta ve yeniden gecikme zammına tabi olmaktay-
mış.
Vergi dairesi müdürü de hatayı ve haksızlığı kabul edi-
yordu, ama 3689 sayılı yasa, borcun tamamının ödenmiş
olmasını istiyordu. Oysa 20 bin lira eksik odenmişti.
Af yasasının uygulanması için on günlük süre çok azdı
ve böylesine memur hatalan da fazlacaydı, ama çare de
yoktu, kanun kanundu. Hem de vergi dairesi bilgisayara
yeni geçmişti, memurlar da acemiydi. Devleti hoş görme-
liydi.
Çayın parasını bir yıl sonra al, sattığın malın fiyatı için-
deki katma değer vergisini yeni malda zam olarak top-
tancıya öde, bilgisayarlı memurun yanlışını da çek...
Canı sıkıldı Temel'in...
Av. Ömer Gören, Eski Merkez Bankası Hesap Uzmanı
Alarko, 8750 liradan
halka açılıyor
İshak Alaton ve Üzeyir Garih ilk ortak şirketleri ,
olan 25 milyar sermayeli Alarko Sanayi ve
Ticaret'in yüzde 15'ini 16 ocakta halka açıyorlar.
1954'te kurulan şirket önceki yıl 18 milyar lira
olan kârını geçen yıl 25 milyara çıkardı.
toplantısıyla kamuoyuna duyu-
racaklar. Garih ve Alaton, bu-
günkü basın toplantısında, "Bu
sektör halka açüıyor" sloganıy-J
la kampanyanın içeriğini acık-1
layacaklar.
5 ay boyunca 12 bin baş sığır itlaf edildi.
Ekonomi Servisi — İshak
Alaton ve Üzeyir Garih, Alar-
ko Holding'den sonra ilk ortak
şirketleri olan Alarko Sanayi ve
Ticaret'i de halka açıyorlar.
Alarko'ya bağlı 22 şirketten
8'ini bünyesinde bulunduran
Alarko Sanayi ve Ticaret AŞ'-
nin hisselerinin 8 bin 750 liradan
satışa sunulacağı öğrenildi.
Edinilen bilgiye göre 25 mil-
yar lira sermayeli Alarko Sana-
yi ve Ticaret'in, hisse senedi sa-
tışı 16 ocakta başlayacak. Satış-
lar tş Bankası ve Chmanlı Ban-
kası şubeleri aracdığıyla yürütü-
lecek. 3 günde tamamlanması
planlanan satışlarda şirketin
yüzde 15 hissesi halka açıunış
olacak. Bu çerçevede nominal
değeri bin lira olan hisse senet-
lerinin toplam 3 milyar 750 mil-
yon liralık bölümünün satışı
gerçekleştirilecek.
1954 yılında "Kolektif
Şirket" statüsüyle kurulan,
1963 yılında da "Anonim Şir-
kef'e dönüştürülen Alarko Sa-
nayi ve Ticaret AŞ, İshak Ala-
ton ile Üzeyir Garih'in ilk ortak
şirketi olma özelliğini taşıyor.
Turizm, sanayi, dış ticaret ve ta-
ahhüt alanlarında faaliyet gös-
teren şirketin geçen yılki kânnın
25 milyar lira civannda olduğu
bildiriliyor. Alarko'dan edinilen
bilgiye göre Alarko Sanayi ve
Ticaret AŞ, 1989'u 9 milyar 854
milyon 1990*1 da 18 milyar 105
milyon lira kârla kapattı.
Alarko Grubu'nun sahipleri
Üzeyir Garih ve tshak Alaton,
yeni şirketlerinin halka açılma-
sını, bugün düzenledikleri basın
Altınok:
Teşvîkler
bîrliklere
danışılacak
ANKARA (AA) — Hazine ve
Dış Ticaret Müsteşan Tevfık Al*
tınok, alınması düşünülen yeni,
ihracat teşvik politikalannın, ih-^
racatçı birlikleri temsilcileriniıt.
önerileri doğrultusunda şekille^
neceğini söyledi.
Altınok, Türkiye Ihracatçi
Birliği Konseyi meclis toplantı-'
smın açılışında yaptığı konuv
mada, hükümetin temel politi
1
;
kasının ihracatı geliştirmek ol-
duğunu btidirdi. Altınok, bu
amaçla ihracata yapılacak teşvik,
ve desteklerin, ihracatçı birlikle-'
rinin temsilcilerinin yapacağı ça-.
lışmalar sonunda önereceği po*>
litika değişiklikleri ile şekillene^
ceğini kaydetti.
Son 10 yıllık dönemde ihraca-
tın 3 milyar dolardan 13 milvsr
dolara, ihracatın ithalatı karşı-
lama oranının da yüzde
30'lardan yüzde 60'ın üzerine
çıktığını hatırlatan Altınok, ih-
racatın içinde sanayi mallannın
payının arttığınadikkat cekti-