Catalog

Cumhuriyet Sahıbı Cumhunret Matbaacıhk v« Ga2CtCLihk Turk ^ o n ı m Şırketı adına Nadır Nadi 0 Genel >ayın MudüriL Hjuan Ceıul, Muessese MudUru EmiM ipklıgH. Yazı Işlerı Mlldunl Ofcıy Conffuin. £ Haber Mtrkezı Mudtiru Yllçın Ba>vr, Sa\fa Duzenı Vönelmen' All Kcu 0 Temsüater «ı\K\RA A h m Ta>. 1ZMİR Hikımt Ç«ti»k«j». ADANA Çtlln tıgenoftla k PoJnıka Cetal Bs»tMfiç. Dts Haberter Lrcuı Balcı Ekonomı Cnifiı Tarfcaa l< -yenc ta ^«kjM Krltan Kul . Isıanbul Haberler kemi Kaçik. Eğınır G«*an Şcyton, >un Haberlerı Nccdd Doftaa Spor Dsm»n<am Dızı Uzıiar KMTM <,•*$*•« \ra$ rm> *«fct« ttpa*. Djzsltmc Abdailah VazKt 0 Koordma or 4h.BC, komlnn 0 Ma. Isier tn>l Lriuı ^ Munai«>e B«lr« traer ^ Bu:ç* Planiâma S**j» Osnwbex°t' a 9 Reilam A>ff Toran £ Ek Va.mUr Hnr>« A.kyol # lcıre Hur>n GMVT # Isletme Ondcr Çdık f B gı Ultım Nııl lul 0 Pr:v.-n v*»ı Boııtarıoila >«> a kjn,,u Bajlıın Nadır Sadı Okla» \kbal. \alçı« Bavcr. Hasas (.Mtai Hlkacl Çrtiıkıya. Okaj Goamu 1|> Muacı. llkaa Sck«k \lı *>ın»c« Ak«rt T M Aoaıjt ve Yayan. Cumhnnire! Malbaacılık *« Guetecıbk TAŞ Turkocatı Cjd 39'*l CagaiotJu 343» Isı PK 2M> luanbul lcf 512 05 0* (20 rıan. Td<2 222« FaJ< (I) «26 «O 72 0 Burular AakM- Z va Gokalp Bh Intdap S. No 19 4 Td 13* II İ M 1 Tckn 42344 Fax 14) 133 0' »! § I m r H Zıya Blv 1352 S- 2'3. Td 13 12 30 Tcleı <23Î9 Faj (S1> 19 53 «0 9 Vaaaa: lnonu Cıo 119 -. No I Kjl I, Td 19 37 52 (4 tall. Tdd 62155. ftı (71) 19 25 7g TAKVİM: 14 ŞUBAT 1991 Imsak: 5.28 Guneş: 6.53 Oğle: 12.23 İkindi: 15.14 Akşam: 17.43 Yatsr 19 02 14 Şubat St. Valentin Aşıklar Günü'nde sevdiğinize göndereceğiniz özel bir mesajla yaşama renk katabilirsiniz Bııgüıı sevgilinizi unutmayın!14 Şubat, dünyada "Âşıklar . . Günü" 4 olarak kutlanıyor. Bu geleneğin kökü oldukça eski. 2500 yıl ötesinden, Roma döneminde "bahar ve çiftleşme" törenlejinden süzülüp gelen Âşıklar Günü, âşık çiftleri yasağa rağmen evlendiren St. Valentin'in adıyla anılıyor. ^ % | ^ ^ Âşıklar I f J Günü'nde T t T •/ sevdiğiniz L ' kişiye § gönderece- ğiniz bir çiçek, bir mesaj ya da bir armağan, ilk günlerin heyecanını yeniden yaşatmayı amaçlıyor. Ancak bu armağanın "imzasız" olması gerekiyor. MİNE G. SAULNIER PARİS — Bugün siz de kapı- nızın önünde imzasız bir aşk mektubu bulursanız eğer, bir de- met menekşe duruyorsa masam- zın üstünde ya da kalp biçimi, saten kaplı bir kutu çikolata çık- tıysa sabah postasından, büin ki 2500 yıllık bir gelenek, âşıkların koruyucusu "Saint Valentin" si- zin de kapınızı çaldı demektir. Günumuz Batı külturünde 14 şubat "Âşıklar Günu". Evli ev- siz çiftlerin birbırlerine sevgile- rini anımsattıkları, o "ilk" he- yecanı tazelemeye çalıştıkları gün olarak kutlanıyor. Bugün sevdiğinize sevginizi "başka türlii" soylemenin, aşkı- nız için yeni sözcükler türetme- nin tam zamanı. 14 Şubat Saint Valentin Gü- nu'nun bir özelliği, "onun" için alınan armağan ve yazılan mek- tupların imzasız olması gereğı. Kendisine yollanan "sevgilerin" sizden geldiğıni "o" tahmin et- meli. Bugünü unutanlara yine gele- neklere uygun olarak "asık su- rat çorbası" içirilmeli. SÖZCÜKLERİN BÜYÜSÜ — St. Valentin günttnde yalnızca "o"nnn ve sizin anlayabileceğiniz tek bir sozcük bile yurekleri kıpırdatmaya yeter. Sevgililer yıldönunıu SaintVa- lentin'i unutan sevgiliye, duma- nı ustünde bir kâse sıcak su ser- visi yapılır. Sevgilisi şasırarak "Bu ne" diye sorunca, "asık su- rat çorbası" yanıtı verilir. Unu- tulan sevgili Saint Valentin'i unuttuğunu derhal anlayacak ve (nazik biriyse) pek utanacaktır. Cici papaz ile kötii ytirekli imparator St. Valentin Âşıklar Günu, lsa'dan once dördüncu yuzyıl Roması'nda kutlanan, çobanla- rın tanrısı "Faunus Lupercus" şenliğine, başka bir deyişle "kurt bayramına" salıyor köklerını. Her 15 şubatta genç Romalı- lar, içinde Tann Kurt'un yaşadı- ğı varsayılan bir mağaranın önünde toplanıyorlar. Ortada bir kup duruyor. tçinde kız ad- ları yazılı minik levhalar. Bir lo- tarya bu. Delikanlılardan yalnızca biri, belki de o savaş yılı en kahra- man olanı, yüreği çarparak rast- gele bir kızın adıru çekiyor. Bu yöntemle kurulan özel çift, er- tesi yılki 15 şubat çekilişine dek akıllarından geçen her cinsel fanteziyi yaşamak ve uygula- makta, toplumun onayı, yani yasal olarak özgür kılınıyordu. Romalı gençler, İS 500'lu yıl- lara değin, bu 2000 yıllık gele- neği aşk ile şevk ile surdurdüler. Ama çoban tanrısı "Faunus Lupercus" şenliği, dini butun Hıristiyanlann caıuna tak etmiş- ti. Roma kilisesi sorumlulan arandılar, tarandılar, "aşka deg- gin namusluca şeyler yapmış" bir din şehidini tarihin zorlu yapraklanndan çıkardılar. Roma imparatoru II. Claudi- us döneminde yasamış papaz Valentin'in bu iş için biçilmiş bir özgeçmişi vardı. 270'li yıllarda II. Claudius, evli barklı savaşçı- ların vurucu güç ve gaddarlık- tan uzaklaştığını, çoluk çocuğu bırakıp cenk meydanına gitmek konusunda mızıkçılık ettikleri- ni duşunüyordu. Bir yasa çıkarıp Romalılara evliliği yasakladı. Oysa papaz Valentin, imparatoruyla aynı fı- kirde değildi. Aşkın kutsal oldu- ğuna ınanıyordu. Birbirini seven gençleri gizlice evlendirmeye de- vam etti. Tabii durum, Claudius'un ku- lağına gitmekte gecikmedi. İmparator, zavallı papaz Valen- tin'i önce hapse attı, sonra linç ettirdi, en sonunda da kafasını kestirdi. Romalı gençler 496 yılında kilise, koşkun (şehvete dönuk) "Lupercus" şenliğini iptal, tağyır ve ilga ile yerıne "Âşıklar Bayramı- SaintValentin"ı geçirdi. Lotarya usulu bozulmadı, ama Romalı gençlerin hevesını sonduren bir değışime uğradı, seçim kupun- den kız adları yerine butun yıl örnek almak zorunda kaldıkla- rı "aziz" isimleri çıkmaya baş- ladı. Aradan geçen yuzyıllar, "Sa- int Valenlin'i, aşkta "ilk giınku gibi" yeminlerinın tazelendıği bir tarih yaptı. Bence biz Turkler de bu bay- ramı benimseyip derhal kutla- maya başlayabılirız. Anadolu uygarlıkları ve toprağı olmadan 2500 yıllık Roma toresınden soz edilemeyeceğıne gore bu kutsa- manın temelınde de mutlaka bir Anadolu tannsı vardır. Belki de o çılgın Dionysos kültürune da- yanıyordur kupten sevgili seç- mek geleneği. Noel Baba bıle bizim ellerde doğmadı mı? Saint Valentin kimdir? Tarih- te iki papaz Valentin var. Aziz olmayanı, sapkın bir mezhep kurarak Hıristiyanlık tarihinde yer almış. Mısır asıllı olup Ro- ma'ya 140 yıllarında yerleşen ve 161'de ölen bu Valentin, bızim Valentin değil. Saint Valentin 250'li yıllarda Roma'da yaşamış. 2^0'te din şe- hidi (martyr) olmuş. DoğruJuğu su goturen efsaneye gore İmpa- rator II. Claudius Valentin'i zin- dana attığında, papaz Valentin zındancının kör kızına âşık ol- muş. Olume gıtmeden once ona bir elveda mektubu bırakıp "Se- nin Valentin'in" diye ımzalamış. Kızın kor gözteri, mektubu oku- yabilmek için açılmış. Özel ad- lar sozlüğünde Valentin, "koca- eş" anlamına geliyor. Saint Valentin katliamı: In- sanhk tarihinde bv de Saint Va- lentin katliamı var. 14 Şubat 1929"da (ve tabii Amerika'da) Al Capone'un kurmay başkanı Franck Nitti, rakip çete Bug Morgan ve 7 adarrunı kanlı bir pusuya düşurüp kalbura çevir- miş. Bu olay, "büyük haydutlar" tarihine Saint Valentin katlia- mı olarak geçmiş. Ünlülerin Saint Valentin mektupları Fransa tarihinin "guneş kralı" XIV. Louis, çılgıncasına tutul- duğu Matmazel "De La Vallie- re"e bir Saint-Valentin gunu şöy- le yaayor: "...Ölumümü miı istiyorso- nuz? Dogruyu söyteyin... Çok mutsuzum. Tann aşkına, sizin için ölen bir prense karşı böyle davranmayın: Ya yumuşayın ya da dupediiz acımasızlaşın!" Napolyon Bonapart ise sevdi- ği kadına, "O tulden ve dantel- den varatılan" Josefın'e, bakın neler soylemış Saint Valentin'de: "..~Seni sevmeden bir gnniim gfçmedi. Oysa bir gün, sen be- ni sevmeyeceksin. O gün, gercegi soyle bana: Ya sana olan aşkı- mın ya da yasamımın sonu olur. Ama seni karştlıkstz sevecek ka- dar aşagdıksa yüreğim, onu diş- lerimle paramparça ederim!.." Bu Sainl Valentin gununde, siz de sevdiğiniz için hiç kulla- nılmamış sözler turetin. Lutfen olumsuz olsunlar. Bıldiğiniz gıbi olum, bugun- lerde butun dunyaya egemen. Universitelerde kadro kaygısı YÖK'te değişiklik ile kurulması öngörülen vakıf üniversitelerinin daha yüksek ücretlerle devlet üniversitelerindeki öğretim üyelerini bünyelerine almaları durumunda, yükseköğrenim kurumları büyük bir kadro sıkıntısına düşecekler. MERİH AK İZMİR — YÖK yasasında yapılmak istenen değişiklik üni- versiteler arasında 'kadro' kay- gısı yarattı. Bilkent Üniversite- si'nin kurulması aşamasmda bircok öğretim elemanımn "da- ha fazla ücretle" bu üniversite- ye geçtığini vurgulayan rektör- ler sıkıntılı. İTÜ Rektörü Prof. Dr. Dkan Kayan, dört buyük üniversite dışında büyük bir öğretim ele- manı sıkıntısı yaşandığına dik- kat çekerek, vakıf universitele- rinin öğretim elemanı açıklan- nı mevcut universitelerden kar- şılama girişimlerini 'tehlikeli' olarak değerlendirdi. Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. ErgÜB Toğrol ise yeni üniversi- telerle rekabetin artacağını vur- guladı. Vakıf üniversitelerinin kurul- ma çalışmaları pek çok sorunu beraberinde getirdi. özellikle öğretim uyesi ve elemanı sıkın- tısı çeken üniversiteler; vakıf universiteleri, özel statulu üni- versiteler ile yeni kurulması bek- lenen devlet üniversitelerine kadro kaptırma 'kaygısı' taşı- yorlar. tstanbul Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. tlhan Kayan, yüksek öğretim kurumlannda bugun buyük bir öğretim sıkın- tısının yaşandığına dikkat çeki- yor. "Genç kuşaklar bu ise rag- bet göstermiyor" diye yakınan Prof. Dr. Ilhan Kayan, "Vakıf üniversitelerinin ogretim elema- nı acıklannı bizim uni\ersiteden karşılamaya çalışması oldukça tehlikeli. Çünkü bugun için öğ- retim görevlisi açığı var. Bu ayan beyan ortada. Bu açık bir tüıiu kapatılamıvor. Bize şimdi- den, iyi öğretim görevlilerine fazla para verip alacaklannı söylüyorlar. Bir sıire sonra kö- tülerini de bulamayacaksınız" diye konuştu. Öğretim elemanı açığının özellikle doğu bolgelerinde had safhalara ulaştığını dikkat çeken Cumhuriyet Üniversitesi Rekto- ru Prof. Dr. Muaffak Akman ise yetiştirdikleri "kaymak tabakanın" üç buyuk kentteki üniversiteler tarafından kapışıl- dığını söylüyor. Ankara Üniversitesi Rektörü Necdet Serin ise vakıflann yur».- dışından öğretim elemanı getı- receğini, bu yuzden mevcut üni- versiteler için bir tehlike olma- dığını söyledi. Prof. Dr. Necdet Serin şun- ları söyledi: "Teknik dallarda; fen, muhendislik, tıp alanında dışarıdan ithal ederek bu açığı karşılamak mumkun. Ama sos- yal bilimlerde dışarıdan ithal ederek bölıim kurmak mumkun değildir. Buralarda eleman ye- tiştirraek lazun." Boğaziçi Üniversitesi Rekto- ru Ergiın Toğrol ise üniversite- lerin gunümüzde rekabete açık birer kurum olduğunu belirte- rek şunları söyledi: "Öğretim üyelerinin belirii ölçüler içinde, hizmet verdikle- ri yüksek öğretim kurumunu degiştirmelerinin bu rekabeti körukleyeceğine, universiteleri daha iyi olmaya zorlayacağına inanıyonım." MERYL STREEP— "Postcards form the Edge" ile odule aday COSTNER'I ÖDÜLE BOĞAN FİLM— Kevin Costner'in vonetmenliğini ve başrolünu iıstlendiği "Dances with Wolves" (Kurtlaria Danslar) 12 dalda Oscara aday gösterildi. Oscar adayları belli olduBEVERLY HILLS (AP) — Bu yıl 63. kez verilecek olan Os- car odullennin adayları belirlen- di. Kevin Costner'in yonettiği ve oynadığı epik western tarzında- ki "Dances With Wo|ves - Kurt- larla Danslar" adlı film 12 dal- da, Warren Beatty'nin yonetti- ği "Dick Tracy" ise yedi dalda Oscar'a aday gösterildi. Yedi dalda Oscar'a aday gosterilen bir diğer film ise Francis Ford Coppola'nın yonettiği "Godfat- her Part ITI-Baba III" oldu. Oscar'ın 15 dalında aday olan filmler şunlar: •En iyi film: "Awakenings", "Dances Wıth VVolves", "Ghost", "The Godfather Part III", "Goodfellas: 1 • En iyi erkek oyuncu: Kevin Costner "Dances With VVolves", Robert de Niro "Awakenings", Gerard Depardieu "Cyrano de Bergerac", Richard Harris "The Field", Jeremy Irons "Reversal of Fortune." • En iyi kadın oyuncu: Kathy Bates "Misery", Anjelica Hus- ton "The Grifters", Julia Ro- berts "Pretty VVoman", Meryl Streep "Postcards From The Edge", Joanne Woodward "Mr and Mrs Bridge." • Yardımcı erkek oyuncu: Bruce Davison "Longtıme JULIA ROBERTS— "Pretty Women" bizde de gösterildi. Companıon", And> Garcia "The Godfather Part III", Gra- ham Greene "Dances VVıth Wol- ves", Al Paçıno "Dıck Tracy", Joe Pesci "Goodfellas" * Yardımcı kadın o>uncu: Annette Benıng "The Grifters", Lorraine Bracco "Goodfellas", Whoopi Goldberg "Ghost", Di- ane Ladd "Wild at Heart", Mary McDonnell "Dances Wıth VVolves:' • En iyi yonetmen: Kevin Costrer "Dances VVıth VVolves", Francis Ford Coppola "The AL PACINO— "Dıck Trac\" deki rolü ile aday gösterildi. Godfather, Part III", Martın Csorsese "Goodfellas", Stephen "The Griftesr". Barbet Schroe- der, "Reversal Of Fortune." • En iyi ozgun senaryo: Wo- ody Allen "Allice", Barry Levin- son "Avalon", Bruce Joel Rubın "Ghost", Peter VV'eir, "Green Card", Whit Stillman "Metro- politan." • En i)i uvarlama senarjo: Steven Zaıllıan "Avvakenings". Vlichael Blake "Dances VVith VVolves", Nıcholas Pleggı and Martın Scorsese "Goodfellas", Donald E. Westlake "The Grif- ters", Nicholas Kazan "Reversal of Fortune." • En iyi yabancı film: "Cvra- no de Bergerac" (Fransa), "Jo- urnev of Hope" (Isvıçre), "Ju Dou" (Çin Halk Cumhurıyetı), "The Nasty Girl" (Almanya), "Open Doors" (İtalya). • En iyi sanat yönetmeni: "Cyrano de Bergerac", "Dances With VVolves", "Dick Tracy", "The Godfather Part III", "Hamlet." • En ivi gönıntu: "Avalon", "Dances VVith VVolves", "Dick Tracy", "The Godfather Part III", "Henry and June" • En iyi kostiım tasanmı: "Avalon", "Cyrano de Berge- rac", "Dances VVith VVolves", "Dick Tracy", "Hamlet!' • En i>i makvaj: "Cyranco de Bergerac", "Dick Tracy", "Ed- ward Scıssorhands!' • En iyi özgun muzik: Randy Newman, "Avalon", John Barry, "Dances With VVolves", Mauri- ce Jarre, "Ghost", Davıd Gru- sın "Havana", John VVilliams "Home Alone" • Gunluk yaşamdan en i.vi kı- sa film: "Bronx Cheers", "De- ar Rosıe", "The Lunca Date", "Senzeni Na? (VVhat Have VVe Done?)", "12.01 P.M!' FTTde 'seni seviyorujrf • tSTANBUL (tÜHA) — PTT bir sure once çağrı cıhazlarında kullanımı yasak olan "seni sevıyorum" cumlesini bugün kutlanacak "Sevgililer Gunü" nedeniyle kaldırıyor. Bu konuda bir açıklama yapan PTT yetkilileri, "Yarından itibaren çağrı cihazlarında bu cumle kabul edilecek" dediler. Bilindiği gibi haber olmadığı gerekçesiyle bir süre once çağrı cihazlarında gönderimi yasak olan cumleler arasında "seni sev'iyorum" da yer alıyordu. World Photo'da çocuk jürisi • tstanbul Haber Servisi — World Press Photo tarafından Hollanda'nın başkenti Amsterdam'da 16 şubatta düzenlenecek yarışmada, basında çıkan yılın çocuklarla ilgili en iyi fotoğrafları seçılecek. Spor, gündelik yaşam. doğa, haber ve komedi dallarında yılın en iyi çocuk fotoğraflarını, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Almanya, Ingiltere, Macaristan, Hollanda, SSCB ve Turkıye'den katılan 11-12 yaşlanndaki çocuklardan oluşan jüri belirleyecek. Jüride, Turkiye'yi Fevziye Mektepleri Vakfı Özel Işık Lisesi ilkokul bölumu son sınıf öğrencısi 11 yaşındaki Aras Şarman temsil edecek. Ankara Hilton Basın Merkezi • Haber Merkezi — Ankara Hilton'da Basın Yayın ve Enformasyon Genel Mudurluğu'nun katkılarıyla "basın merkezi" kurulduğu bildirildi. Kısa bir süre önce Istanbul Hilton National Satış Ofisi'nde Marketing Coordinator olarak göreve başlayan Saba Altınsoy tarafından dün yapılan açıklamaya göre Ankara Hilton'da kurulan basın merkezind. Reuters, Associated Press, Agence France Press ve Anadolu Ajansı'nın teleks sistemlerinin yanı sıra fax, bilgısayargibi haberleşme araçları bulunuyor. lfeni yöntemle açılan kalp • İZMİR (Cumhuriyet Biırosu) — 1986 yılında ABD'de uygulanan "aterektomi kateteri" ile tıkalı kalp daman açma yöntemi ilk kez Ege Üniversitesi Kalp ve Damar Cerrahisi Kardiyoloji Bölumu'nde denendi. Prof. Cüneyt Türkoğlu, Doç. Mustafa Akın, Doç. Hakan Kultursay ve Uzman Doktor Serdar Payzın tarafından gerçekleştirilen amelıyatta 50 yaşındaki öğretmen Fehmi Daya'nın tıkanan kalbi açıldı. Prof. Türkoğlu, 25 milyona ulaşan by-pass yerine bu yontemin 5-6 milyon masraf gerektirdiğini söyledi. Spiralle kolay orgazm • İSTANBUL (ÎÜHA) — Spiral, menopoz ve rahmin ahnmasının, kadınlarda gebelik korkusunu ortadan kaldırdığı için orgazmı kolaylaştırdığı iddia edildi. Konuyla ilgili olarak Taksim Ilkyardım Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Klinik Şefi Dr. Faruk Doğrusöyler, yaptığı açıklamada, gebelik korkusundan uzaklaşan kadının cinsel ilişkiye daha sıcak baktığına işaret ederek şöyle devam etti: "Kadının spiral kullanması, menopoza girmesi, rahmının herhangi bir komplikasyon sonucu alınması hamile kalma ihtimalini ortadan kaldırdığı için kadının cinsel ilişkiye eğilimi olumlu yonde artıyor" Tek bilete dönülüyor • tstanbul Haber Servisi — tstanbul Büyukşehir Belediye Meclisi'nin bir süre önce aldığı çift bilet uygulamasından vazgeçme karanndan sonra Istanbul'da yeniden tek bilet uygulamasma dönülüyor. Altyapı Planlama Koordinasyon (APK) Daire Başkanı Ismail Hakkı Acar, belediye otobüslerinde tek biletli ve aktarmalı seferlerin duzenleneceğini, talebin fazla olduğu hatlarda ekspres seferlerin yapılacağını söyledi.