Catalog

CUMHURÎYET/10 DÖVİZ KURLARI 11 MAUK 1991 Cinsi 1 ABODotoı 1 Alman Markı 1 Avustralya Dotarı 1 Avuşturya $»» 1 Beiçitca Frangı 1 Danımarka Kronu 1 FmMarttası 1 Fransz Frangı 1 HoUanda flonm 1 bpanyol Peıetası 1teveçKronu 1 isviçre Frangı 100 iayai ürett 1 Japon Yeni 1 KanadaDolan 1 Norveç Kronu 1 Stertn 1 S.Arabıstan RryaS Dövn Afcş 5039.90 3193.85 3905.42 453.23 154.67 320.84 1177.82 935 05 2835.39 49.94 872 07 3610.25 422.45 39.21 4436.53 810.28 9098.54 1344.12 Mviz Satş 5050.00 3200.25 3913.25 454.14 154.98 822.48 118018 936.92 284107 50.04 873.82 3617.48 423.30 39.28 4445.42 811.90 9116.77 1346.81 Efckttf A*ş 5034.86 3190.66 3846.84 452.78 153 12 812 63 1166 04 93411 2832.55 48.94 863 35 3606 64 418.23 38.62 4369.98 802.18 9089.44 1323.96 EfekÜI 5065.15 3209.85 3924.99 455.50 155.44 824.95 1183 72 939 73 2849 59 50.19 876 44 3628.33 424 57 39 40 4458 76 814.34 9144.12 1350 85 gtmum $ 1 5780 «man Maria $ 1 2904 Avust Dofcm $11.1199 Avus. $tinı t 32.5850 Bel. Franp $ 6.1399 Dan. Kronu $ 4.2790 Rn Marttas S 5.3900 Fran. F-angi $ 1 7774 Hd Florini $ 100.92 bp. Pezetası $ 5.7792 kveç Kronu $ 1-3959 bv. Frangı $ 1193.00 itt Lirefi t128.55 Japon Yenı $ 1.1360 KanadaOd. t 6.2199 Norveç Kr. £ 1.8053 ABO Oalan S 3.7496 Suudi RryaJİ SERBEST PİYASADA DÜN DÖVİZ-ALT1II ABODotan Alman Martcı İsviçre Frangı Hoflanda Florini ingKz Sterlini Fransc Frangı 100 I.Lıretı Atış 5090 3235 3620 2850 9170 940 425 Satış 5100 3245 3650 2870 9270 950 430 S.Aıabistan Rryaü Avuşturya Şiiini Cumhuriyet Resat 24 ayar külçe 22 ayar tnıeak 900 ayar gümûs Akş 1340 455 401.000 415 000 60550 54 300 715 Sattş 1360 460 406.000 430.000 60.750 59.300 743 Haen* 222.169.517.850 Mktan: 48.9U.4M.5 10 ARAUK 1991 p Jkfrrt*» f i c * 4114.52 4162 49 3173.63 3213 44 f 4665.54 4718.33 LAIsKadHe NMHoUng Otnsan Şttea SaEM*m(BU) TamSigorta T O D * Teteos T.Gmı«B T.İşBwk.(A) T5B (MİK T TrtKutsan TKB Totaş Tûrk Olo. T K i f r TrafeaCam T.S*Cım T.S.K.B. T.O MMm Tunca Tetaa Tûpraş THY T Tubt»D Tütûnbank Ü Vatof Yatnm Ort VestS VlMF KmOİT) Yasaş YıpıKmrı Thoa ûrcekıst ans kapan 570000 90000 177S0 3450 4300 4900 11750 11500 «S» 17000 3900 8800 17750 2450 2250 4650 3200 an 3300 7500 5900 2400 1050 16500 5100 1700 KS 10250 25000 13000 4200 80000 1650 675 1600 5500 21500 5600 3000 3700 4550 m» 6900 4500 925 31000 1950 13M 26000 775 13250 3300 4700 3300 4900 5700 16750 29000 46000 4600 2650 2100 1MM 3600 (M 17O00 3350 21M 5100 2200 650 11750 Mt 900 1350 43M 89000 1100 1M» 15000 •M 4100 9K 11M «75 1100 »M 2900 SMS 12M 1800 1100 2200 12000 2900 2450 74M 6400 4200 1800 3000 9900 23O0 2950 10900 220000 375 825 2150 1300 1500 7700 7500 2000 3050 1900 9700 6900 71X 525 3200 6500 4000 19M 1550 2450 2500 2450 2450 12M Bugûnkü düü 540000 85000 17250 2200 4100 4500 11000 10500 1 16500 3600 8800 1650C 2150 2250 4200 3000 9Mt 3100 7000 5600 2400 950 4700 rrs 9750 23500 1TO0 4000 77000 1500 675 1600 5000 19000 52O0 2300 3700 4200 2tM 6400 4300 900 29000 1750 1 X 1 23500 725 12500 3000 4400 3100 4800 5500 15750 27000 43000 4250 2350 1900 16000 3150 119» 4700 2050 600 10750 M 900 1250 13250 m 3600 860 i*s» 825 1050 11M 1550 1100 1950 11500 2800 2400 7SM 6300 3800 1800 9500 2200 2600 10250 350 775 2000 1200 1450 7200 1900 1750 8900 6300 500 3200 3650 14» 1550 2300 2400 2300 2200 125» Bogunkü an yüksek 570000 85000 18500 2650 4300 4900 11500 11250 t4M 17000 3900 8800 17500 2450 2250 4600 3100 3300 7500 5900 24O0 1100 5200 1*25 10250 25000 18250 4000 79000 1800 700 1600 5800 19000 5600 2300 37O0 4450 21M 6900 4300 925 30000 2150 14M 25000 800 12750 3400 4700 3300 4800 5700 16750 28000 46000 4600 2650 2150 11JM 17250 3400 22M 5000 2050 650 11750 m 925 1400 1SM 14250 m 4150 900 11M 875 14M 1800 1200 2450 12250 3000 2650 7SM 6800 4200 1950 9600 2200 2900 11000 375 800775 2200 1200 1500 7500 1950 Z19M 3050 2000 9700 67» 525 3200 4000 1H» 1550 2500 2450 2500 2450 13» Bogünkû 540000 85000 17250 2400 4300 4600 11000 10500 MM 16750 3700 8800 16750 2200 2250 4200 3000 S M 3100 7000 5600 2400 1000 4700 10000 24000 17000 4000 78000 1550 675 1600 5400 19000 5300 2300 3700 4350 HN 6400 4300 900 29000 1750 13M 24000 750 12750 3100 4400 3100 4800 5500 15750 27500 43000 4500 2350 1950 16000 3250 215» 4800 2050 625 10750 m 900 1250 13250 •a 4080 875 II» 825 1100 1650 1100 1950 11500 2800 2450 79M 6300 3800 1800 2200 2600 10250 375 2050 1200 1500 7200 1950 2850 1750 6300 525 3200 3850 MM 1550 2400 2450 2450 2250 1JM rmKtar 20980 5795 110450 51484 31700 451800 6975 343250 1842890 15971» 1000 45100 1933650 2000 1050215 38900 1t**4 557550 118280 1675410 4100 44200 747860 (14142 94161 24723» 7000 16800 34450 2941100 35700 1800 360495i 1000 3000 106100 13400 1900 115900 19700 575237 34700 397075 24000 206700 129150 34950 1000 71610 210744 61349 45340 670285 218800 1136058 858212 52100 RM 152400 244300 654710 133380 tttSitl 25100 246500 1MM 1165 215172 201945 1815873 321200 130300 9100 inw 314200 44000 1503050 193890 14500 23200 tm 7300 55000 88200 1000 2593946 54800 50 2918560 237920 605200 10000 41700 35062 154100 K7M 162960 132250 735450 162500 4000 65240 45100 934790 30250 118825 1571075 18000 2350 4200 4800 11000 10750 1J5» 16750 37X 8800 17000 22X 2250 4500 3000 *M» 3150 7100 5700 2400 1000 4700 10000 24000 17250 4000 79000 1800 700 1600 5400 19000 5400 2300 3700 4350 Z8M 6400 «300 900 29500 2000 13M 24000 750 12750 3150 4550 3200 4800 5600 16000 27500 45000 4300 2350 1950 11M8 itM 16000 3250 22M 4800 2050 625 11000 «a 900 1300 13500 K9 3900 875 1 1 » 825 1100 148» 1600 1100 2000 11750 3000 6300 4000 1900 9700 2200 2600 10500 375 800 2060 1200 1450 7500 1950 ZKM 290C 1800 9000 6300 525 3200 3650 14M 1450 2350 2400 2400 2300 119 549333 85000 18030 2310 4187 4716 111» 10722 1393 16757 3700 8800 17019 2266 2250 4367 3039 MN 3141 7301 5707 2400 1007 4816 9994 24276 17462 4000 78000 1698 697 1600 5400 19000 5366 2300 3700 4360 2M7 6511 4300 901 29562 1398 1313 24406 748 12725 3177 4538 3216 4800 5560 16138 27510 44289 4407 2371 1993 11M3 17» 16263 3250 2189 4824 2050 624 11061 SM 901 1315 1473 13576 «1» 3929 871 11*2 835 1093 (3*8 13» 1648 1122 2107 11741 2892 2513 7M» 6385 4006 1896 9665 2200 2674 10579 373 799 2066 1200 1471 7383 1948 2(581 2947 1808 9127 522 3200 3763 14*2 1494 2356 2410 2363 2261 «77 YCT1RIM FONLARI 10AMLK1991 lşVMnm-1 lşttnm-2 lşttm-3 Mrtat-1 K»1»2 lnM»3 iıtotM Mrte-5 k 2 kfcJttM kfalMhmtaı 6*art Hirnm-5 YttlfcseF YKBKjnjF YKBLMF YMIKaimF. YKBDIHZF YKBMRF. VMFsn-1 VMFon-2 VaMForv3 VMHisse 101100 54738 26436 22167 19036 75.206 62712 32439 29671 «795 6S16S 53304 25J62 25642 11142 79813 30555 »263 12 759 HU58 80371 2S890 ssasi 88620 54İO7 4S7B8 53J18 23.105 «237 «fl» 55571 141512 26.042 17.437 013 101.242 a n 54.266 -0J6 26.460 009 22.19S 19J563 75.299 62.765 32.471 SJt «1778 65.256 53J79 »418 2S678 «7*3 793« 305)9 19.288 12.777 VSi 80.496 26536 «629 693B4 55338 81972 54584 «855 53J67 23143 18.266 «585 560C 141 «1 2&071 22458 22.471 TJHİn Fon-1 17461 aio an •417 0.14 014 014 014 •207 013 011 013 014 ai7 016 017 015 013 014 040 014 014 013 016 016 -053 013 012 an ÜM Favi FmsFoM FmnsFonj »»Fsn-2 ZröBaşakFtr ZF HAFon-1 PamukFor Entokfon-1 knpstaıi lrepnFoı2 TStırtfoı SûnwFoı DcnzFon ojt Fod OrttFaı TBfMankFaı WFoo a =00 48.433 68.752 19613 56098 1&668 203.205 24065 30947 26.199 14071 17341 29H3 21İ83 29J36 22333 30752 20432 25726 2tt«5 23S5 «926 20442 220» 24 432 19541 20536 19.7JS 20.M 17.142 16330 17164 16.» 48546 68J62 1S643 56.172 •İ68S 203.446 24JM3 30595 26.236 iaxc 17J66 29J25 22JE2 2S131 21310 29.416 22373 30.793 20532 25.761 21219 23İ66 17Ü3O 20.468 22124 24.461 19564 20565 8102 21737 17.« K3B0 17189 16*3 an an 013 o« 015 013 0.13 112 012 116 014 116 114 1 M 113 ıio 113 007 118 113 020 014 117 017 061 113 120 112 112 014 013 116 013 124 115 035 TAUifiı işlem Haemi (Wn TL): 3t.044.897 TAHVIL siztesme saytu: 12 10 UUUK 1991 KDS2 98 2201929B Z201S2 98 2511» 121 2512319C 73350 33295 £35 Stüt 739» 93» 91395 58.S20 S7İ72 ii.C 51.15 1361 H24 1199 T3JB 77B «a S3» K35 ttTKU» 9550.1» J9G93) DİZİ-RÖPOR1AJ 11 ARALIK 1991 BORSADA KURTLARLA DANSABDURRAHMAN YILDIRIM arsın borsada kurt-kuzu oyunu devam etsin. Siz bu oyunlara hiç aldırmadan, kendinizi bu oyunun dışında tutarak "tara yatırımcı" olun. Bir şirkete ortak olun. Tıpkı bir gayrimenkul alır gibi. SpekülasyonJara katılmayın. Tiyolara inanmayın. Sadece bilanço üzerinden hareket edin. Bilançoyu makyajsız değerlendirin. Amortismanla kâr ayarlamasına, senetü alacaklara, tahvil çıkartarak kârın kaçırıhp kaçınlmamasma, gerçek defter değerine dikkat edin. Bilanço daima haklıdır. lanço daima haklıdır 29*101 «50.24 Kurt-kuzu hikâyelerini, ali- cengiz oyunlannı sergilememLz- deki amaamız içinizi karart- mak, sizi borsadan soğutmak değil, sadece uyarmak. Bu oyunlara bakarak borsanın bir kumarhane yeri olduğu sonucu- nu çıkartmayın. Bu kurtlardan korkarak hisse senetlerinden uzak dunnayın. Borsada size de yer var. Oncelikle borsa bir kumarha- ne değil. Bir finans kurumu. Borsada şirketler hisse senetle- rini satarlar, onlan alanlar o şir- kete ortak olurlar ve ortak olur- ken de o şirkete kaynak sağ- larlar. Aslında borsaya para yatw- mak, hisse senedi almak, bir ar- sa satın almak gibidir. Ve siz ya- tınmcı olarak hiç korkmamalı- sınız. Nasıl ki bir arsa aldınız, şehrin çok hızlı gelişecek yerin- de ise çok kısa zamanda değer- lenir. Eger yanlış bir yerden ar- sa almışsanız, değer artışı az olur veya hiç olmaz. Gayrimen- kul fıyatlan düştü diye elinizde- ki arsaruzj satmazsınız. Tersine, satış için değerlenmesini bekler- siniz. Hisse senedi de aynen bu- nun gibidir. Çok dusüyor diye paniğe kapüıp satmamak gerek- lidir. Çünkü uzun vadede hisse senetleri, hiç ahm-satım yapma- saruz ve sadece elde tutsanız bi- le tıpkı gayrimenkul gibi enflas- yonun, altının, dövizin ve faizin üzerinde gelir getirir. Varsın borsada kurt kuzu oyunu devam etsin. Siz bu oyun- lara hiç aldırmadan, kendinizi bu oyunun dışında tutarak "tam jvtnuncı" olun. Spekülasyonla- ra katılmayın. Tiyolara inanma- yın. Sadece bilanço üzerinden hareket edin. "Bilanço ve aktif kârlıiık daima haklıdır". Bilan- çoya bakın, şirketlerin ne kadar kâr ettiği değil, sermayelerine gore ne kadar kâr ettikleri önemlidirV sTzfn îçîn. Ama hisse senedine yatuımda en önemli kriteriniz bu değildir. Şirketin kâr marjı, yani faaliyet kân ora- nı ve aktif kârblığı önemlidir. Şirketin gelir tablosundaki satış- lanna bakın. Bir de maliyetleri- ne. Satışlardan, maliyetleri çı- kartın. Elde edeceğiniz rakam briit satış kândır. Brüt satış kâ- nnın net satışlara bölûnmesi ise size şirketin satış hasılatı üzerin- den sağladığı kân ifade edecek- tir. Oranın yükselme içinde ol- ması satılan malın maliyetinin düştüğünü beUrler ve bu durum şirketin leiıine yorumlanır. Son- ra da maliyetlere, faaliyet gider- lerini ekleyin ve bu toplamı sa- tışlardan çıkartm. Elde edeceği- niz rakam "faaliyet kândır". Bu kân toplam aktiflere bölün ve şirketin "aktif kârlüığını" bu- lun. Bu da size şirketin varlık- lannı ne ölçüde etkin ve kârh kullandığını gösterecektir. Bir de vergi öncesi kân, özvarhklara bölün. Böylece şirketin "özvar- hk kârhhğmı" elde edersiniz. Bu da size ortak olarak yatırdığmız ACEMILERE, USTALARA TAKTIKLER SöZ YfflRJMCINlN 8REV TEHÜKESı GÖBÛHEK KttHN SATıl: Toplusözleşme dönemlerini dikkatle izleyin. Grev tehlikesi beliren şirketlerin hisselerini, beklemeden satın. Grevin ne kadar süreceğini, toplusözleşmenin nasıl bağlanacağını bilemezsiniz. Üstelik grevden sonra bağlanan toplusözleşmeler genellikle yüksek ücret zamlanyla noktalamyorlar. Bu, şirketin faaliyet giderierinde artıs, dolayısıyla kânnda düşüş demektir. Buna bir de grevde geçen günTerin maliyetini ekleyin. Geçmiş deneyimler, greve gidcn şirketlerin kârlannın azaldığını, hatta zarara girdiklerini göstermiştir. Bu da hisse senedi fiyatlanna yansımıştır. GREVDEM ÇftUM ttKETİI HİSSESM 6 IV SOMRA ALM: Şirket grev yümda genellikle iyi bir bilanço acıklayamıyor. Kân dOşüyor ya da zarara giriyor. Ama belli bir süre sonra bu mali yttkü şirket üzerinden atıyor ve normale dönüyor. Bu süre de genellikle 6 ay ile bir yıl arasında değişiyor. Açıkladığı bilanço da grev sonrasındaki bilançosuna göre çok daha iyi oluyor. tşte bu bilanço iyileşmesinin de hisse senedi fiyatlanna yansıması gayft normal. Ama siz önce hareket edin. Bilançonun açıklanmasmı beklemeyin. Treni kaçırabilirsiniz. SRIIP PSİKOUUİSİIIE KAPIIMAYIN: Alım satım karannızı genel psikolojik ortama göre vermeyin. Herkesin yaptıgını değil, mantığın gerektirdigini yapın. Siz onların tersine hareket edin. Herkesin güldüğü bir ortamda siz satın. Herkesin üzüntulü olduğu durumlarda cla ahn. SÜRECEK Borsa: Y«v 1960 1961 1962 1963 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 7 enflasyon •na M nrW|H| «t 8.30 26.23 41.66 104.43 5.30 81.35 86.51 295.80 -37.32 511.24 55.60 : 4 flyat *m90.3 34.1 27.4 28.1 46.4 41.7 27.5 39.3 60.8 65.0 49.6 kaynak karşıhğında ne oranda kâr sağlandığını göstenr. Bu so- nuçlar, şirketin gerçekten kârh olup olmadığını ortaya çıkartır. Eğer kâr marjı aktif kârlılığı ve özvarlık kârhhğı yüksekse o şir- ketin uzun dönemde yatınmcı- sını mutlaka güldurecektir. Bilanço oytıulan Bir de akhmzda bulunsun. Yüksek oranlı sermaye artınm- lanna giden şirketlerden kaçı- nm. Peşinden koşmaym. Yüksek oranh sermaye artırımına giden şirketin mutlaka kaynak sıkın- tısı vardır. Bir rahatsızlıği vardır. Bir de "hiçbir tiyoya inanmayın" kaynağı ne olursa olsun. Ama şirketin muhasebe müdürünü tamyor ve güveniyorsanız, o da size "Mnthiş bir mal sattık, stoklanmızı erittik, büyük bir ihale aldık. Miithiş bir kâr açıklayacagız' 1 derse, bu bir ti- yodur. Değerlendirin. Tersi bü- tün tiyolara aldırmaym. Bilan- çonun ve aktif kârlıhğın göster- diği yoldan şasmayın. Diyebilirsmiz ki iyi güzel de bu bilançoyu nasıl yorumlayaca- ğız, şifreli bilançolan nasıl çö- zeceğiz? Bilançoyu gerçek yü- züyle nasıl göreceğiz? Bilanço üzerindeki oyunlar şöyle açıklanıyon Amortismanla kâr ayartama: Bilanço makyajlamanın birinci yolu "amortismanlarla" oyna- maktır. Anonim şirketler satın aldığı duran varlığa birinci yıl is- terse yüzde 25, dilerse yüzde 50 amortisman ayırabilir. Eğer şir- kete ait arazi tanma açıksa ye- niden değerlemeye girer, yoksa arazi yeniden değerlemeye konu- lamaz. Her yıl açıklanan bir ye- niden değerleme oranı vardır. Şirket de malın değerini bu oranda ve mevcut amortisman miktannı da aynı oranda artınr. Tkbii bilanço kaleminde gözü- ken bu amortismanlar kârdan düsürülür. tşte şirket yöneticileri kân düşük tutmak istiyorlarsa amortismam yüksek tutarlar. Eğer kân yüksek göstermek is- tiyorlarsa bu kez amortismam düşük gösterirler. Senetli alacaklar Bilançoda, tahsili zor olan senetli alacak çoksa, bu kânn fiktif olarak dü- şurümıesi demektir. Çünkü şir- ketler senetleri yü sonunda re- eskonta tabi tutup kârlarından düşerler ve bu senetler genelde uzun vadeli olurlar. Aynca bu senetler sermaye artmmında da kullanılabihr. Emisyon primc Hisse senet- lerinin emisyonlu satışlanndan elde edilen geliri gösterir. Bu prim sermayeye eklenemez, ama sermayenin de bir unsurudur. Bazı bilançolarda yanlış olarak sermayeye eklendiği hatta kâra eklendiğine rastlanmıştır. Emis- yon primi ortaklarca çekilemez, ama şirket yöneticileri tarafın- dan kullamlabilir. Tahville kâr hortumlaması: Şirket kânrun büyük ortaklarca "hortumlanıp hortumlanma- dığım" gösteren en önemli bi- lanço kalemı ise şirketin çıkar- dığı tahvillerdir. Genelde özel sektör tahvillerinin saüşa çıka- nlmasıyla bitmesi bir olmakta- YÛKSK KAZAHÇ - Ortaiama verimin yüzde 86.51 olduğu borsanm ilk yılı 1986'da Çukurova Elektrik 3.7 kat. Çimsa 3 kat, Sifaş 2.3 kat kazandırdı. 1987'de Mensucat Santral'ın getirisi tam olarak 21.6 kat ve tüm zamanlann rekorunu kırdı. A>tu yıl Brisa 11.3 kat, Döktaş 5.8 kat getiri sağladı. 1989'da Erdemir 17.8 kat, Türkiye Sınai Kalkuuna Bankası 11.5 kat, Eczacıbaşı Yaürım 9.8 kat kazandırdı. dır. Gazetelerde görülen "yüzde 82 faizli ... şirketinin tahvilleri satışa çıkanlrnıştır" ilanırun he- men ertesi günü "halkın göster- diği Ugiden dolayı" teşekkür üa- nı izler. Her şey ayarlanır. Tah- vili alacak olan şirketin sahibi- dir. Ve tahvil faizleri her zaman için mevduat faizlerinin 10-15 puan üzerindedir. Bu yöntemle, , sadece yüzde 10.5 vergiyle yasal yollardan şirketin "kân çekiür". Yönetimde söz sahibi olmayan diğer ortaklardan kaçınhr. Ge- nelde tahvil ihraç eden şirketle- rin kânrun düşük olduğu gözle- nir. Hatta şirket batsa ve tasfi- ye masası kurulsa tahvil sahip- leri birinci derecede alacakhdır. Devlet alacakları ikinci sırada, çahşanlann alacakları üçüncü derecede alacakh kaydedilir. Bu arada, şirketin tahvil borçlan or- ta ve uzun vadeli ise özkaynak- lara da kayıp kaymadığına dik- kat edilmelidir. Defter değerini yükseltmek: Bilançonun aktif tarafı, yani varhklan arasında, eğer duran varlıklar çoksa, bu sermaye ar- üzerine yatanm' Isiam Yavnz (Kapahçar- şı'da borsa yatinmcısı) — Menkul kıymet işine 1962 yümda Tasarruf Bonolan alarak basladım. 1966'dabu bonolara yüzde 40 vergi ko- nulmasıyla o zamanki 50 bin liramın 20 bin lirasını kaybettim. 1986'da borsa açıldığında yeniden dönüş yaptım. Ben borsada şirket- lerin sağlamlığma, sermaye- lerine göre kârlanna ve sa- hiplerine bakanm. Oyna- mam. Alınm, üzerine yata- nm. Ama piyasayı da dik- katle izlerim. Ortama baka- nm. Ortam ya aldınr ya sattınr. Bir yıl içinde 2-3 de- fa devrederim hisselerimi. Az, ama öz kâr ederim. Bu kâr enflasyon ve diğer tasar- ruf araçlannın üzerinde olur. Gerçi her türlü ticaret- te olduğu gibi bu işin de kân ve zaran var. Fakat, şirket- lerin kârhlıklanna ve sahip- lerine dikkat edilerek alınan bir hisse senedinden uzun vadede zarar edilmesini ben mümkün görmüyorum. Türkiye'de borsacılığın uzun vadede en geçerli mes- lek olacağma inamyorum. Avrupa'da olan bir gelişme bizde de başlamıştır. Hızla gelişecektir. Bu isle ugrasan- lar da para kazanacaklardır. Şu anda da ana trend yuka- nyı gösteriyor. SOZLUK >••!»• fşttraklerl: Bankalann sermayesinin en az yuzde 10'una sahip olduğu ortakhklan belirtir. Baak» Imatnı; Kalkmma ve yatınm bankalannca cıkartılabilen ve Sennaye Piyasası Kurulu'nca verilen izmle halka sunulabilen borçlanma. I n k e n Bankaa dunımunda olmaksmn para, altm, tahvil ve hisse senedi gibi menkul kıymetlerin alım satımını belli bir komisyon karşılığı yapan kisi ve kuruluşlardır. Türkiye'de geçmişte yaşanan aa deneyimlerden sonra banker deyimine mevzuatta yer verilmiştir. Türkiye'nin yeni bankerleri "Aracı kurum" adı altında faah'yet göstermektedirler. Yine geçmişteki deneyimlerden dolayı Türkiye'deki bankerlerin faaliyet alaru sadece "menkul kıymetler" ile sımrlandınlmıştır. Para, döviz ve altm ve emtia ticaretiyle uğraşamazlar. Market: Piyasa kötUmserliğin hâkim olduğu ve hisse senedi fiyatlannda düşme beklentisinin hâkim olduğu piyasadu. Talep durgundur. Fiyatlann düşeceğinden eadişe ederek portföylerini saüşa koymakta acele edenlerin sayısı çoktur. Bedeillt Anonim şirketlerin sermaye artınmlannda eski ortaklann sermaye artışına nominal değer üzerinden veya primli olarak katılma hakla vanhr. Karşılığı ödenerek sahip olunan yeni hisselere bedelli denir. Sermaye artırımlanmn nakit bölümünü ifade eder. Betielglz: Bu artınmda ortaklardan yeni para istenmez. Hissedarlar, bankg dışuıdaki şirketlerdeki bedelsiz hisselerini istedikleri zaman alabilirler. Bankalar Kanunu ise bedelsiz sermaye artınmına olanak tanımadığı için hissedarlar bedelsiz haklannı alabilmek için "bedelli" sennaye artınmına katılmak zorundadırlar. tınmına yol acar ve kân aşağı- ya çeker. Stoklar kalemini yük- sek göstererek şirketler defter değerlerini fiktif olarak yüksel- tebilirler. Şirlcet saün afanak: Mevzuat geregince zarardaki şirketler kârb bir şirket tarafmdan satın alınırsa, zarar miktan kârdan düşUlür. Bu da şirketlerin kârla- nnı kaçırmasında başka bir yol- dur. Bilanço üzerinden gidilerek şirketin gerçek defter değeri de bulunabilir. Şirketin bütün maddi gücü bilançonun aktif ta- rafındadır. Değerlendirmeye ön- ce "dönen varhklardan" başla- nz. Bu bölüm içinde "senetsiz alacak" varsa hemen hesap dı- şına çakırtınz. Bağh değerlerin içinde "dtfer bagk degerter" ve- ya "diger dönen krymetkr" gö- rürsek bunu da çıkartınz. Çün- kü "diger", kapalı bir ifadedir. Bu çıkarmalan yaptıktan sonra kalam topladığınızda bize "Ger- çek aktif toplamı" verir. Gerçek aktif toplamda "karşılıklan", "borçlan", bilançonun pasifin-; de gösterilmiş ise "amor-- Üsmanı" ve dönem kânna ait' "vergBeri" düşeriz. Bulduğumuz' bu rakamı her biri bin liradan' olmak üzere hisse senedi adedi-' ne böldüğümüzde bir hissenin1 bilanço değerini elde ederiz. Ya-' ni bu "defter degerTdir. Türki- ye'de hisse senedi fıyatlan orta- iama olarak defter değerinin 3 katına çıkması normal kabul ediliyor. Dünya ortalaması ise 2.5 dolayında. Vanı: B«rsa»la yeal taktlk R I V A Y E T M U H T E L I F Yılbaşı yaklâşıyor. Hisse senedi almanın tam zamanı. Endeks her gün Durun! Alacağınız hisse senetlerini doğru seçtiniz mi? Yeni yılda hangi şirketler kâr getirecek? Eli- nizden çıkarmanız gereken hisse senetlerini biliyor musunuz? Borsadaki son gelişmeleri daha akılcı değerlendirebilmek için Yapı Kredi Yatırım'a danışın. Gelecekte kazanç vaat eden hisse senedi listesini isteyin. Yatınm yapmadan önce Yapı Kredi Yatırım"dan bilgi alın. Paranın gerçek kaynağı bilgidir. Lideri izleyin. % 1 -2 yükseliyor. Daha fazla beklemeyin, satın. YAPI^CKREDi YATIRIM Yapı Kredi Menkul Değerler Merfcezieri Istanbul: (1) 132 62 0 0 (15 hat) Ankara. (4; 131 98 15-133 8P 18 -132 0 7 7 0 Izmir (51) 19 6 3 4 3 -19 5 3 44 -19 9 2 05 Adana: (71) 18 20 0 2 (3 hat)