Catalog

27 HAZİRAN 1990 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 UNESCO plağında Kürtçe şarkı • BRÜKSEL (AA) — BM Eğitim, Kültür ve Bilim Örgütü (UNESCO) tarafından hazırlanan ve yakmda piyasaya çıkarılacak olan bir plağın kapağındaki "Kürdistan" sözcüğü Türk yetkililerin yaptığı girişim sonucu çıkanldı. AA muhabirinin konuyla ilgili sorularını cevaplayan (UNESCO) soTumlulan olayı doğruladılar ve plağın kabında yer alan Kürdistan sözcüğünün kaldırüdığını, kapakta bunun yerine "Kürt şarkılan" ibaresinin yer alacağını ifade ettiler. Çarçani Ozal ile görüştü • ANKARA (Cumhnriyet Bürosn) — Arnavutluk Başbakanı Adil Çarçani'nin ülkesinden yurtdışına resmi ziyaret yapan ilk Başbakan olarak Ankara'da yürüttüğü temaslarda, iki ülke arasında geniş kapsamlı işbirliğj yapılması kararlaştınldı. Konuk Başbakan ile Başbakan Yıldırım Akbulut ikili işbirliğinjn geliştirilmesine yönelik çeşitli anlaşmalara imza attılar. Çarçani'nin temaslannda aynca, Aakara-Tiran ilişkilerinin Doğu Avrupa ve Balkanlar'daki yeni dengeler çerçevesindeki önemi de ele alındı. Arnavutluk Başbakanı Adil Çarçani, dün Cumhurbaşkanı Türgut özal tarafından kabul edildi. Varşova Paktı'na veda • BUDAPEŞTE (Ajaaslar) — Macaristan Parlamentosu, dün yaptığı görüşmeler sonunda, hükümetin Varşova Paktı'ndan çekilmek üzere paktın öteki ülkeleriyle görüşmelere başlamasını isteyen bir karar tasarısını oybirliğiyle kabul etti. Parlamentoda 232 oyla kabul edilen karara eski komünistler de lehte oy verdüer. Karara karşı oy kullanan olmadı. Ancak dört parlaraenterin oylamaya katılmadığı bildirildi. Parlamento, aynca, ülkenin Varşova Paktı'nın askeri kanadından çekilmesini istedi ve Macaıistan'm egemenliğinin inlam edilmesi olasrhğına karşı hükümeti, diğer pakt ülkeleriyle yapılan dostluk ve işbirüği anlaşmalarını yeniden gözden geçirmeye çağırdı. Byrd'ün ziyareti • Dış Haberier Servisi — Şubat ayında ABD Senatosu'nda oylamaya sunulan sözde "Enneni soykınmı" ile ilgili yasa tasansrada, tasannın Senato'dan geçmemesi için büyük çaba gösteren Senatör Robert C. Byrd, ağustos ayında Türkiye'yi ziyaret edecek. Thatcher, saklınyı kınadı • DUBLİN (AA) — Ingiltere Başbakanı Margaret Thatcher, başkent Londra'da iktidardaki muhafazakâr parti üyelerinin devam ettiği kulüpte önceki gece 7 kişinin yaralanmasına yol açan bombalı saldınyı şiddetle kınadı. Sofya'da gösteri • SOFYA (AA) — Bulgaristan'ın başkenti Sofya'da, muhalefet yanlısı 40 bin kişi hükümete karşı bir gösteri yaptı. Sofya'nm en büyük meydanında toplanan ve ülkenin en önemli muhalif grubu Demokratik Güçler Birliği'nin (UDF) bayrağını taşıyan göstericiler, hükümet aleyhtan sloganlar attılar ve hükümeti istifaya çagırdılar. Göstericiler, "Kahrolsun BSP, BSP eskiden mafyaydı şimdi de mafya ve istifa istifa" seklinde sloganlar attılar. Suriye ve lrak*a, Bakan Altınkaya'dan güvence 4 Suyu silah yapmayızAnkara'da dün başlayan Türkiye, Irak ve Suriye arasında bakanlar düzeyinde yapılan ' Türk tarafı su paylaşımı için aranması" dileğini tekrarladı. ANKARA (Cumhurtyet Börosu) — Türkiye, Suriye ve Irak arasındaki ortak sulann kuUammı konusunda bakanlar dü- zeyindeki resmi görüşmeler, dün Ankara'- da b&Şİüdl. Bugûn tpnngrnlanareıt gÖrÜŞ- melerin ilk gününde Fırat-Oide havzası su- lanmn kullanımuıa ilişkin temel görüş ay- nlıklan gjderilemedi. Taraflann daha çok bilinen pozisyonlannı tekrarladıklan dün- kü görüşmelerde Bayındırhk ve tskân Ba- kanı Ceogiz Altıııkaya, Türkiye'nin suyu komşulanna karşı bir 'sü«M' veya 'baakı m a ' olarak kullaumak niyetinde olma- dığını yineledi. Üst düzeyli bir yetkili ise SSCB su zırvesi"nde, "makul çözümlerin görüş aynhklannın aylmaanın zaman ala- cağını belirterek bu kez yapılan görüşine- lerin esas araaonın son dönemde su konu- sunda üç ülke arasında biriken tansiyonun giderilmesi olduğunu söyledi. Dün sabab başlayan ve Irak'ı Tarun ve Sulama Bakam Abdri Vafcap el Sabah, Su- riye'yi ise Sulama Bakanı AbdurahmaB Madini'nin temsil ettiği görüşmelerden önce Bayındırhk ve tskân Bakanı Cengiz Altınkaya, bir konuşmayaptı. Altınkaya, Atatürk Barajı'nda su tutulmaya başlan- ması sırasında bunun komşu ülkeleri et- kilememesi için yapılan cahşmalann Türk uzmanlannı bir hayli meşgul ettiğini söy- ledi. Altınkaya, "Bo koounon benim için sevindirid yönü, baraj kapaklannı söz ver- diğimiz süre içinde «^hnrOş olmamızdır" dedi. Altınkaya konuşmasında, Türkiye'nin, suyun bölge için arzeıtiği önemi bildiğini de belirterek, "Samimi inancımız maknl çözamleriB var oidugıı merkeziiMİedir" di- ye konuştu. Altınkaya, sözlerini şöyle surdürdü: "Toplantunızıa amacı, komşulanmmn görüşlerini dinlemek ve gerçekte hepimi- zin ortak arzusu olan, ber üç iılkenin çı- karianna hizmet edecek çözumleri anunak ve bnlmakur. Metotlanmız ve usuUerimiz degişik olabilir, ama amacunız ortakür. Bilindiği gibi bolgemizdeki sınır aşan akar- sular nzerinde baa ikili veya çok tarafh dtt- zenlemeler mevcnrmr. •> Görüşmelere yakın çevrelerden edinilen bilgiye göre Türk pozisyonu, üç temel nok- taya dayanıyor. Bunlar, bir havza olarak kabul edilmesi gereken bölgedeki suların 'optimaT, 'hakca' ve 'alokı' kullaıumı ola- rak özetleniyor. Bu çerçevede Türkiye ilk aşamada, üç ülkenin, havzadaki kendi top- rak ve su kaynakJarının kapsamlı bir en- vanterini çıkarmalarıru isüyor. tkinci aşa- mada ise sınır aşan suların hakça kullanı- mımn gerçekleşmesine yönelik görüşmeler öneriyor. Üçüncü aşamada da optimal ve hakça kullanım için akücı ortak projele- rin saptanmasmı öneriyor. Gerek Suriye gerekse Irak bugüne ka- dar bu yaklaşımı kabul etmedi. Her iki ül- ke 'kota' bazında paylaşıra gerçekleşme- sini istiyor. IRAN Ifeltsin'den Moskova'ya ekonomik tehdit DısHaberkrStrrisi-Sovyet- ler Birliği'nin en büyük cunıhuri- yeti Rusya Federasyonu'nun Dev- let Başkaru Boris Yeltsin, "Merke- zi Sovyet yönetimi bütçesine yap- tıkları katkıyı göıden geçireceklerini" açıklayarak Mos- kova'yı tehdit etti. Yeltsin, öteki Sovyet cumhuriyetleriyle 'ikül ekonomik anlaşmalar inualama çabalanna başladıklannı" ve bu girişimlerinin ilk olumlu sonuçla- nnı aldıklannı belirtti. Yeltsin, Komünist Parti'nin gelecek hafta toplanacak olan kongresinin erte- lenecegine ilişkin söylentiler bu- lunduğunu, kendisinin de ertele- meden yana olduğunu bildirdi. Litvanya Parlamentosu'nun ba- ğunsızhk karanyla ilgili morator- yurnu görüşmesi beklenirken Lit- vanya Devlet Başkam Vitautas Landbergis Moskova'da Mihail Gorbaçov'la görüştü. AA'mn habenne göre Rusya Fe- derasyonu Devlet Başkam Boris Yeltsin, bu ay başında kabul ettik- leri egemenlik bildirisi çerçevesin- de SSCB bütçesine yaptıklan kat- kıyı gözden geçireceklerini bildir- di. Boris Yeltsin, önceki akşam Sovyet televizyonunda yayımla- nan demecinde, Rusya Federasyo- nu'nun Merkez Bankası'nın .SSCB Merkez Bankası'ndan ay- rılacağını ve Rusya Merkez Ban- kası'nın Rusya Yüksek Sovyeti'- ne karşı sorumlu kılınfl's atını bil- dirdi. Yeltsin, dün düzenlediği basın toplantısında da eşitlik Ukesine dayalı olarak ikili ekonomik an- laşmalar imzalamak için Kazakis- tan, Moldavya, Ukrayna, Beyaz Rusya ve Baltık cumhuriyetleriy- le temasa geçtiğini ve bu cumhu- riyeüerin hepsinden ilke olarak olumlu yamt aldığını bildirdi. Rusya Federasyonu liden, Gor- bacov'un, Rusya Federasyonu'nun öteki cumhuriyetlerle imzalama- ya çalıştığı bu ikili anlaşmalan ön- lemek yerine hazırlıklan başlamış bulunan yeni "birlik sozlesmesi- 'ne temel olarak alırsa, ulkede is- tikrann hızla kurulacağım belirt- ti. lnterfaks Servisi'nin habenne göre SSCB Başkam Mihail Gor- baçov, Litvanya Devlet Başkam Vitautas Landsbergisle Mosko- va'da ani bir göruşme yaptı. Gö- rüşmeye SSCB Yüksek Sovyet Başkanı Anatoli Lukyanov da ka- tıldı. Bu arada, Sovyeüer Birliği'nden bagımsızlık ilan eden Letonya Cumhuriyeti, topraklarındaki, KGB ve İçişleri Bakanhğı dahil tüm kamu kuruluşlarındaki Ko- münist Parti örgütlerinin dağml- masına başlamnasuıa karar verdi. DUBLİN ZİRVESt gecesi me>dana gelen dep- remde enkaz altında kalanlann kurtulma şansı kalmadı. YetküiJer, şimdiye dek 50.000 kişinin gömüldugunu anımsaiarak, olü sayısının bundan çok daha yüksek ntkamla- ra ulaşacağını kabul edi>orlar. Kurtarma ekipleri tarafından yapılan açıklamalarda, arük enkaz altın- dan canlı insan çıkanlmadıgı bildiriliyor. Enkaz allından çıkan ve gomülemeden sıcak havanın da etkisiyk hızla çurüyen binlerce ceset, kurtulanlann sağlıgını tehdit ediyor. Depremdea en çok etkilenen Rudbar kasabasında, saleın hastahklara karsı onlem olarak havadan iîaçlama yapüıyor.(Fotograf: Reuter) ATIdenGorbiVeSiiiktarsız' destekDUBLİN (Ajanstor) — AT zir- vesinden SSCB Başkam Mihail Sergeyeviç Gorbaçov'un "bekle- di£i" yardım çıkmadı. Topluluk üyesi ülkelerin liderleri, SSCB ekonomisinin canlandırılması amacıyla yardım yapümasım "il- ke olarak" karara baglarken Fe- deral Almanya Başbakanı Hetanat Kohl tarafından önerilen 15 mil- yar dolarhk yardım miktannı red- dettiler. Liderler, Avrupa parasal ve siyasi birliği konusunda ise iki konferans düzenlenmesini karar- laştırdılar. Irlanda'run başkenti DubUn'de Önceki gün başlayan Avrupa Top- luluğu ve devlet hükümet başkau- lan zirvesinde, öncelikh' gündem maddesi olarak SSCB'ye acil yar- dım görüşüldü. Federal Almanya Başbakanı Kohl ve Fransa Cum- hurbaşkanı François Mittenrand tarafından desteklenen "acil ymrthm" önerisi, toplantı salo- nunda sert tartışmalara yol açtı. lngütere Başbakanı Mmrgaret Thatcher, "SSCB'de nygtüanaB reformlar henttz yetersizdir. Ay- nca 15 milyar dotar gibi bir ra- kamla 250 railyonlnk bir ulkede nder yapılacagı da koşkuİHdnr" diyerek acil yardıma karşı oldu- ğunu açıkladı. Danimarka'mn da- ingiltere'nin görüşünü destekle- mesi dikkat çekti. Uzun süren tartışmalardan son- ra AT liderleri yapılan bir oyia- ma ile Kohl'ün önerdiği 15 milyar dolarhk rakamı reddettiler. An- cak daha sonra üderleTİn SSCB ekonomisinin canlandırılması yo- lunda miktan belh' olmayan bü- yardım yapümasını "Uke olarak" kararlaşurdıklan bildirildi. Sonuç büdirgesinde SSCB'ye yardım ko- nusunun bu şekilde ele ahnması, siyasi gözlemcilerce, Fransa ve Fe- deral Almanya ile lngütere arasın- da bir orta yol olarak değerlendi- rildi. SONUÇ BİLDİRGESİIVDE NELER VAR? l-Kıbns: Sorun, Türkiye-AT Uişkilerini etkiliyor. Toplum- lararası görüşmelerin önündeki engeller bir an önce kaldırıi- sm. 2-Ortadogu: tşgal altındaki topraklara yeni yerleşim böl- geleri kurulmasına lsrail hükümeti izin vermesin. 3-Güney Afrika: Bu ülkeye karşı uygulanan baskılar, son aylarda gönllen değişiklikler neticesinde kademe kademe azal- tılacak. 4-Anti-Semittnn: Avnıpa'da Yahudi mezarhklanna yapı- lan saldınlar kmanıyor. Bu konuda, daha geniş Önlemler ahn- ması isteniyor. 5-Yabancı işçiler: Batı Avnıpa'da çalışan yabancı işçilere daha fazla müsamaha gösterilsin. DUNYADA BUGUN ALJSIRMEN Birleşme Şarkısı Son zamanlarda kilitlenmış siyasal ortamda sağda solda en çok söylenen birleşme şarkısıdır. Ecevit'in DSP'si var oldukça ve %1O dolayında oy aldıkça SHP'nin iktidar umudu olmadığını gören Erdal inönü eski CHP'nin "son kurultay delegeleri tara- fından yenide kurulması" önerisini gündeme getirdi. İnönû'nün önerisi bir yandan 12 Eylül dönemi cebberrutlarmın haksız fiil- lerinı (dilerseniz siyasal tecavüz de diyebilirsiniz) ortadan kaldı- racak, öte yandan da sosyal demokratları bir catı altında birleş- tirecektir. inönû'nün önerisinin ANAP tarafından kabul edilmesi olanak- sız göründüğüne göre konuyu fazlaca tartışmanın pek önemi . yok. Asıl üzerinde durulması gereken sağda ve soldaki birleş- me ve bütünleştne eğilimleridir. Bütünleşmenin hangi süreçte gerçekleşeceğinden çok, eğilimin kendisi üzerinde durrnak ge- rekiyor. Sağ ve sol bütünleşmelerin, dağınıklığı gideren birleşmele- rin hiç değilse teoride yararı olur denebilir. Ne var ki 1975-80 arasındaki beş yıl içinde MC biçiminde gerçekleşen sağ.bütün- leşme, siyasal yapımıza sağlıklı katkıda bulunmak şöyle dursun iplerin gerilmesine, tansiyonun yükselmesine, ulkede iç sava- şın taraflarını andıran bir kümeleşmeye neden olmuş ve 12 Ey- lülcülerin emellerini gerçekleştirebilecekleri bir ortamı yaratmıştır. 12 Eylülcüler ise iktidan gasp ettiklerinde bulduktarı sorunla- rı bir yandan ağıriaştıran bir yöntem izlerlerken istemeden de olsa hiç değilse sağ sol kutuplaşması açısından daha sağlıklı olabilecek bir ortamı oluşturmuşlardır. Gerçekten de 1983 seçimlerini izleyen dönemde, Türkiye'de partiler arasındaki ayrım sağ soldan çok demokrasiden yana olan geçişi kolaylaştırmaya çabalayan, yasakları delmeye uğraşan- larla 12 Eylül'ün statükosunu sürdürmek isteyenler aynmı ge- çerli olmuştur. Hiç kuşku yok ki bu ayrım hiç değilse içinde butunduğumuz geçiş dönemi için çok daha sağlıkltdır. Türkiye'de her türlü sağlıklı siyasal yapılanmanın temel koşu- lu önce demokrasinin tüm kurum ve kuruluşlarıyla tam olarak kurulması olduğuna, gerçek demokrasinin kurulmasından ya- na olan başka bir deyişle bu misyonu kendilerine bayrak edin- miş partilerin şu ıçinde bulunduğumuz dönemde birteştikleri nok- talar ayrıldıkları hususlardan daha fazla olabileceğıne göre sağ sol ayrımının ikinci plana düşmesi doğal sayılmalıdır. Demokrasinin kurallarını tam olarak yerleştırdikten sonra sağ sol ayrımını ve yapılanmasını daha sağlıklı bir platforma oturt- mak olanağı da elde edilmış olacaktır. işte bu yüzdendir ki bugün için Türkiye'de solda ve sağda bir- leşmeden çok demokrasinin tüm kural ve kurumlarıyla kurulma- sını sağlayacak olan ulusal uzlaşmayı gerçekleştirmek üzere 12 Eylül'e bulaşmayıp da demokrasiye geçişi kolaylaştınp çabuk- laştırmayı misyon edinmiş olan partilerin ortada geçici de olsa yapısal olmayan misyonla ve zamanla sınırlı bir uzlaşmaya git- meleri çok daha sağlıklı ve yararlı olacaktır. Demokrasi platformu için ulusal uzlaşmayı görmezden gel- mek ya da sağ ya da solda birleşmeyı bu gelişmenin önüne çek- meye çahşmak sanırız sorunları çözmek yerine geçmişin tehli- kelı hastalıklarını yeniden su yüzüne çıkartmaya yarayacak ve sonucta da bundan yine hem sağı hem de soluyla demokrasi ve ülke zarar görecektir. Geleceğe bu açıdan bakanlar sözü edilen uzlaşma için ka- muoyunu ve uzlaşmayı gerçekleştirebilecek yapıdaki kuruluş- ları hazırlamakla yükümlüdürler. f 2. DevletA nlaşması'nın anahatları açıklandı KAlmanya birlik için sabırsız DtLEK ZAPTÇ1OĞLU BERIİN — Federal Almanya İçişleri Bakanı Wolfgang Schae- nUe, Demokratik Almanya'yla imzalanacak İkinci Devlet Anlaş- ması'mn anahatlanm açıkladı. tkinci anlaşma, D. Ahnanya'mn arahk ayında Federal Almanya'ya "kablmasııu" öngörüyor. Buna göre Bhieşik Almanya için yeni bir anayasa hazırlanmayacak; şimdi- ki F. Alman Anayasası birleşme- den sonra bütün Alman toprakla- nnda yurürlüğe girecek. İki Almanya arasındaki tkinci Devlet Anlaşması, tahminen eylül ayında imzalanacak. O zamana kadar D. Almanya, 1945'ten ön- ceki eyalet sistemini yeniden kur- muş olacak. Kurulacak olan Bran- denburg, Mecklenburg-ön Pome- ranya, Saksonya, Saksonya- Anhalt ve Thuringen eyaletleri, Federal Almanya Anayasası'nın 23. maddesi uyannca "F. Alman- ya'ya kaüldıklanm" ilan edeçek- ler. Doğu ve Batı Berlin de birle- şerek "Berlin Eyaleti" haline ge- tirilecek. tkinci Devlet Anlaşması, Birle- şik Abnanya'nın ortak genel seçim tarihini de büyük olasüıkla 9 Ara- hk 1990 olarak belirüyor. Demok- ratik Almanya'nın "Bata'ya ilhakı" seçimlerden bir gün sonra, yani muhtemelen 10 Arahk 1990'da gerçekleşecek. Federal Almanya Anayasası'nın devralınmasıyla Ba- tı'mn bütün hukuksal çatısı Po- lonya sınırı olan Oden-Neisse Hatû'na kadar genişliyor. Yçni Al- manya'mn başkentinin Bonn mu Berlin mi olacağına ise seçimler- den sonra kurulacak büyük Al- man parlamentosu karar verecek. F. Alman İçişleri Bakam Scha- euble, dün Bonn'da eyalet temsil- cüerine verdiği brifingde seçim ko- şullarına da değindi. Bonn hükü- meti, Federal Almanya'daki yüz- de 51ik seçim barajımn Demok- ratik AJmanya'da uygulanmasına karşı, muhafazakârlar D. Ahnan- ya'da barajın yüzde 3'te tutulma- sım istiyor. Gerekçeleri "Demok- ratik Almanya'da devrbndeo son- ra kunılan kiiçük partilere parla- mentoya girrne olanagını vermek". Ancak muhafazakârlann D. Al- manya için yüzde 3'lük baraj öne- risi özellikle kendi kardeş partile- rine yarayacağı için, Sosyal De- mokratlar tarafından eleştirUmek- te. SPD yüzde 3 barajının sol ve sosyal detnokrat seçmenlerin oy- lannı birkaç parti arasında bölme- sinden korkuyor. Demokratik Alman kamuoyu, Uki gibi yine Bonn'da hazırlaiup kendilerine sunulan tkinci Devlet Anlaşması'nı kuşkuyla izliyor. BİRDEN FAZLA GÖZLÜĞE P AYDO S Her mesafeden NET ve RAHAT görüntü KUZ OPTİK• Yüksek numara, kalın cam kullananlara İNCE-HAFİF organik ve natürel camlar. • Yakın gözlüğü kullananlara VARİLUX camlar. • Yansıtmayan (EMTSPİEGELT) kaplamalı, orijınal-kalitett ve nitelikli tüm camların en mükemmel uygulamalan KUZ OPTİK laboratuarında yapılır. GÜNEŞ GÖZLÜĞÜ VE SAAT ÇEŞİTLERİ KUZ OPTİK'te. • Marmara Üniversitesi ile tüm birimleri mensupları ve fcğrencileri • Sigortalılar, Tüm Emekliler (Askeriye dahil) • 1. Ordu Mensupları Gözlükleriniz anlaşmaya uygun yaptlır. Aksaray Erenkoy Yetaltı Çarsısı No 119 Tel 589 10 26 Valıkonağı Cad No 111 Te: 174 95 94 M Kemalpaşa Cad Nc2'/3 Tel 523 97 70 Yemcenler Cad No 61 Tel 517 15 43 BaÇdat Cao Nc 3' • Tel 358 20 07