Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
12 ARALIK 1990 EKONOMİ
SERBEST PİYASADA DÖVİZ
ABOOclan
Batı Alman Mariu
İsvıçre Frangı
HoHanca Fionnı
İngilu Sterlmı
Fransız Frangı
lOOİtaJyan Lıreh
S A Rıyali
Aviisturya Şılını
Aiş
2948
2000
2330
1760
5680
585
258
5680
282
SaDş
2955
2010
2340
1770
5730
590
263
5730
287
Dövc Int ($) = 2833
ÂLTM6ÛMUŞ
Cumhunyet
Reşat
24 ayar altın
22 ayar bileak
900 ayar gümuş
Vakrttank Altnı
Ziraat Attını
HalkMhn
M Bankası 1 Ons S
Alış
234 000
270.000
35.400
31.850
432
189.000
189.000
191.000
37175
Satış
237.000
280.000
35.500
34.800
460
194 000
194.000
195.000
372 36
TL Intertankı Ort Faa (•*) 59 25
Trakya
Çimento satışta
• ANKARA (ANKA) —
Fransız, Ciments Français,
Ankara 1 Numaralı İdare
Mahkemesi'nin iptai
karannı dikkate almadan
Trakya Çimento
Fabrikası'nın hisselerinin
bir bölümünü satışa
çıkardı. Ciments Français
daha önce de Söke
Çimento'daki hisselerinin
bir bölümünü Credit
National'e satmıştı. SPK,
Ciments Français'e izin
verirse Trakya Çimento'nun
10 milyar lira nominal
değerdeki <7oI5 hissesi halka
satılacak. Kamu Ortaklığı
ldaresi'nin halka açmadan
blok halde sattığı 5 çimento
fabrikasını satın alan
Ciments Français, satış
sözJeşmesine göre bu
fabrikaların hisselerinin
yüzde 40'ını 5 yıl içinde
halka açmak zorunda
bulunuyor.
11 aylık bütçe
• ANKARA (ANKA) —
Konsolide bütçe açığı yılın
ilk 11 ayında 7 trilyon 725
milyar lira düzeyinde
gerçekleşti. Açık, geçen
yılın aynı döneminde 4
trilyon 46 milyar lira olan
tutara göre yüze 90.9 arttı.
Konsolide bütçede kasım
ayında verilen açık 671
milyar lira oldu. Geçen yıl
kasım ayındaki açık 351
milyar lira düzeyindeydi.
Ocak-kasım döneminde
konsolide bütçe gelirleri 49
trilyon 4 milyar, giderler 56
trilyon 729 milyar lira oldu.
Gelirler, geçen yılki 28
trilyon 442 milyar liraya
göre yüzde 72.3 artarken
gider 1989 yılındaki 32
Crilyon 488 milyar liraya
göre yüzde 74.6 oranında
yükseldi.
Turban'ın
özelleştirilmesi
• ANKARA (UBA) —
Turban marinalarının
özelleştirilmesinde son
aşamaya gelindi.
Özelleştirme raporu
hazırlanarak Devlet Bakanı
Güneş Taner'in onayına
sunulan Turban marinaları,
YPK'da görüşüldükten
sonra özelleştirilecek. İki ay
önce hazırlanan "aşama
raporu"nun, bugüne kadar
özelleştirmeden sorumlu
Devlet Bakanı Güneş Taner
tarafından onaylanmadığını
belirten yetkililer, "Devlet
Bakanı Taner raporu
onayladıktan sonra Turban
marinalarının
özelleştirilmesi Yüksek
Planlama Kurulu'nda
görüşülecek" dediler.
Turban marinaları, işletme
hakkınm devredilmesi
yoluyla özelleştirilecek.
Tutuklu gemi
• TRABZON (AA) —
Antalya'nın Kaş ilçesi
Kalkan bucağı limanından
1988 yılında yapılan hayali
ihracata karıştığı
gerekçesiyle geçen yılın
mart ayında Hopa
Limanı'nda zapt altına
alınan "Varım 1" gemisi,
Trabzon Limanı'nda
bekletiliyor. 15 şubattan
beri Trabzon Limanı'nda
zapt ve koruma altında
bulundurulan "Varım 1"
gemisinde koruyucu olarak
görev yapan bir kişi de
şirket tarafından ücretinin
ödenmemesi üzerine gemiyi
terk etti.
Volvo
ktiçtiltiyor
• STOCKHOLM (ANKA)
— Avrupa'nın önde gelen
otomotiv sanayii
kuruluşlanndan Volvo
şirketinin üretim
kapasitesinin gerilediği
bildirildi. Merkezi İsveç'te
bulunan Volvo'nun satışları,
1990 yıhnın ilk dokuz aylık
döneminde, geçen yılın aynı
dönemine göre yüzde iki
azalarak 10.9 milyaı dolara
indi. Volvo'nun otomobil
satışları 331 binden 284
bine inerken kamyon
satışlan, yüzde 10 düşüş ile
39 bin 3OO'e kadar geriledi.
Bu arada Volvo'nun
1990-1991 döneminde 5 bin
işçisini işten çıkartacağı da
kaydediliyor.
Tekstilde gündem teknolojiEkonomi Servisi — Türk tekstil sana-
yünde teknoloji yenileme ve modernizas-
yon kaçınılmaz hale geldi. Devlet Baka-
nı Işın Çelebi, tekstil sanayiindeki yeni-
leme yatınmları için özel teşvik getirile-
ce|ini bildirdi.
İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhra-
catçı Birlikleri tarafından düzenlenen
"2000'li Yıllarda Tekstil ve Konfeksiyon"
seminerinde konuşan Işın Çelebi, gele-
neksel bir sektör olan tekstil sanayiinin
ileri Batı ülkelerinde terk edileceği dü-
şünülürken aksine bir gelişme olduğunu,
bu ülkelerin 90*11 yılların başında sektör-
de büyük bir teknoloji atağı başlattık-
larını belirterek Türkiye'nin de bu geliş-
meye ayak uydurmasının gerektiğini söy-
ledi. "Bugün tekstilde en önemli mesele
emek-yogun üretimden sermaye ve
teknoloji-yoğun üretime geçilmesidir"
diyen Devlet Bakanı Işın Çelebi, Alman-
ya, Ingiltere ve İtalya'da yapılan moder-
nizasyon yatınmlannın Türkiye'de de
teknolojik yenilenmeyi gündeme getirdi-
ğini kaydetti. 1991'de Türk tekstil sana-
yiinde yenileme ve modernizasyon yatı-
nmlarına önem verileceğini vurgulayan
Çelebi şöyle konuştu:
"Modernizasyon ve yenileme yatınm-
lan için özel teşvik getirmeyi düşünüyo-
ruz. Tekstili, özel önem taşıyan sektör-
ler arasına aldık. 'Gümriik duvariarını
sıfırlayalım, sektör kendi kendine
gelişsin' demek olmaz. Teknoloji yeni-
lenmesi için Japonya'dan 400 nıilyon do-
lartık. ABD Eximbank'indan da 1 mil-
yar dolarlık kredi aldık. Gelecek yıllar-
da Türkiye'de yapılacak yenileme yatı-
Işın Çelebi Modernizasyon ve
yenileme yatırımları için özel teşvik
getirmeyi düşünüyoruz. Teknoloji
yenilenmesi için Japonya'dan 400
milyon ABD'den de 1 milyar
dolarlık kredi aldık. Gelecek
yıllarda Türkiye'de yapılacak
yenileme yatırımlarına 5 milyar
dolar harcanacak.
Nuri Akın Türkiye'ye artık eski
tekstil makinesi gelmemeli.
Mehmet Kabasakal 2000
yılına yönelik hayallerimiz arasında,
konfeksiyonda bir yaşından büyük
makine ithalinin yasaklanması var.
nmlanna 5 milyar dolar harcanacak."
AT konusuna da değinen Devlet Ba-
kanı Işın Çelebi, kota sistemini kabul et-
mediklerini belirterek sözlerini şöyle sür-
dürdü:
"Kota sistemini kabul etmiyoruz. Tek
taraflı bir yere gitmek mttmkün değil.
Biz AT'ye zorla iiye olmak istemiyoruz.
Karşılıklı menfaatlerin dikkate aİınma-
sı gerekir. Eşit şartlarda ya oturur konu-
şuruz ya da gerekeni yapanz. Tek taraf-
lı kota kısıtlamalannın sonu yok. Çözüm
getirmek zorundayız."
Seminerin açış konuşmasmı yapan İs-
tanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı
Birlikleri Başkanı Nuri Akın da Türki-
ye'ye artık eski tekstil makinesinin gel-
memesi gerektiğini söyledi. Kur politika-
sının ihracatı olumsuz etkilediğini anla-
tan Akın, konfeksiyonculann Hindistan
ve Pakistan'dan mal almalannın açık pa-
zar sistemi içinde değerlendirilmesi ge-
rektiğini de sözlerine ekledi.
Seminerin "Dünyada Tekstil ve Kon-
feksiyon Sanayiinin Geleceği" konulu ilk
oturumunda, Mondial International'm
Yönetim Kurulu Başkanvekili Hans
Erik Diekmann ve İstanbul Tekstil ve
Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri Yönetim
Kurulu üyesi Dr. Mehmet Kabasakal ko-
nuşma yaptı. Türkiye'nin bir sure için zor
da olsa, kota sisteminden çıkmasını ve
yeni kısıtlamalan kabul etmemesini öne-
ren Hans Erik Diekmann, Uruguay mü-
zakereleri nasıl sonuçlanırsa sonuçlan-
sın, yeni yapılacak düzenlemede kota sis-
teminin devam edeceğini belirtti. Türki-
ye'nin ABD'ye ihracat için potansiyeli-
nin bulunduğunu, ancak ABD'nin ko-
rumacıhkta katı davrandığını anlatan Di-
ekmann, AT'de ise 1992'de tek pazar olu-
şunca bir Avrupa kotasının ortaya çıka-
cağını, bunun da Türkiye için dezavan-
taj oluşturacağını savundu. Orta ve Do-
ğu Avrupa ülkelerinin, serbest piyasa
ekonomişine dönmeleri sonucu tekstil
sektöründe 5 yıl içinde Türkiye'nin kar-
şısına ciddi bir rakip olarak çıkacağını
öne süren Diekmann, sözlerini şöyle ta-
mamladı:
"Türk endüstrisinin. dogal olan reka-
bet avantajını devam ettirebilmesi için kı-
sa vadede miizakere yeteneklerini geliş-
tinnesi, orta vadede ise Japonya, Latin
Amerika, Uzakdoğu ülkeleri gibi yeni
pazarları gözden geçirmesi gerekiyor.
Tek tek girişimcilere görev duşüyor. Re-
kabet güciınüzü arttınn ve AT ile kendi
pazarlığınızı yapın."
Konuşmasına 2000 yılında Türk teks-
til sektöriinün dünyada edineceği yer ko-
nusunda bir senaryoyla başlayan Meh-
met Kabasakal, 2000 yılında dünyada
Türk modasının yaratılacağını, ABD dı-
şında hiçbir ülke ile kotaların olmaya-
cağını, ABD kotalannın da banka siste-
mi içinde takip edileceğini ve konfeksi-
yonda bir yaşından büyük makine itha-
latının yasaklanacağını anlatarak "Ge-
lin bu hayali paylaşalım ve gerçekleştir-
mek için çalışalım" dedi.
Izmîr'denPeugeot'yaçağrı
BARIŞ KUDAR
Polly Peck'in mali krizi dolayısıyla
Türkiye'deki otomobil yatırımını başlamadan
durduran Peugeot'ya, Ege Bölgesi Sanayi
Odası bir çağrı mektubu gönderdi. Oda
Başkanı Uğur Yüce, yatırımın sürmesi için
çeşitü önerileri olduğunu ve bunları görüşmek
istediklerini bildirdi.
ması da yer alıyor.
Polly Peck şirketinin zor du-
ruma düşmesi üzerine Asil Na-
dir, Türkiye'deki Peugeot yatı-
rımını durdurmuştu. Polly
Peck'in Türkiye Otomotiv Gru-
bu Başkanı Zeki Bülent Yağlı
konuya ilişkin olarak yaptığı
açıklamada, "Yatınm heniiz
başlamamıştı. Sadece Torbalı-
da arazi temin edilmiş, teşvik
belgesi bile alınmamıştı. Çuku-
rova Grubu'nun düşiincesi ne-
dir, onu bilemem, ama yatırı-
mın önceki şekliyte devam etme-
si çok zor" demişti. Bu gelişme-
İZMtR — Yatınmı başlama-
dan duran Peugeot için Ege
Bölgesi Sanayi Odası devreye
girdi. EBSO, Peugeot Genel
Müdürü Jacques Calvel'e bir
çağn mektubu yazarak yatırım
için "Gelin konuşalım. Önerile-
ri görüselim" dedi. EBSO öne-
rileri arasında Aydın Organize
Sanayi Bölgesi'nin bir bölümü-
nün 49 yıllığına kiralanması,
Polly Peck'in Torbalı'daki bu
yatırım için aldığı arsaların sa-
tın ahnması ya da kamulaştınl-
den sonra özellikle EBSO Yöne-
tim Kurulu Başkanı Ugur Yüce
yatırımın Ege Bölgesi'ne getire-
ceği olanakların yitirilmemesi
için çaba göstermeye başladı.
Yüce, yatırımın mutlaka gerçek-
leşmesinin hem ülke hem yöre
ekonomisi açısmdan yararh ola-
cağını savundu.
Konuyu EBSO Yönetim Ku-
rulu'na getiren Uğur Yüce so-
nunda Peugeot Genel Müdürü
Jacques Calvet'e bir çağrı mek-
tubu yazılması önerisinde bu-
lundu. Dün Calvet'e gönderilen
çağn mektubunda "Gelin yatı-
nm için konuşalım. Bu projenin
başka yerlere kaymasını ya da
ortadan kalkmasını istemiyo-
ruz. Bu konuda hazırladığımız
bazı öneriler üzerinde
göriişelim" denildi.
Uğur Yüce çağrı mektubu ile
ilgili olarak "Cumhuriyet"e şu
açıklamayt yaptı:
"Peugeot Genel Müdürü Jac-
ques Calvet'e EBSO olarak bir
mektup yazdık. Gelin konuşa-
lım dedik. Bölge için çok önemli
olan bu projenin başka yollara
girmemesi dileğinde olduğumu-
zu bildirdik. Görüşürsek bu işin
gerçekleşebilecegine inanıyo-
rum. Yatınm yapılabilcnesi için
bazı önerilerimiz var. Örnegin
yıllardır atıl bir kapasile olarak
duran Aydın Organize Sanayi
Bölgesi'nde bir yer ayrılır. 'Gel
kardeşim burayı 49 yıllığına ki-
rala, bak otoyol da yapılıyor.
İzmir'e olan mesafemiz şu ka-
dar kısalıyor' demek gerekir. Ya
da normal ve alışılmışın dışın-
da Polly Peck'in Torbalı'daki
arsalan devlet tarafından kamu-
laştırılabilir ya da satın alınabi-
lir, Peugeot'ya tahsis karşılıgın-
da 'sana şu kadar ortağım' de-
nilir. Yeter ki vapılması istensin.
Bölgenin bu olumlu yatınmdan
yararlandınlması gerekir."
Yüce, yatınmla ilgili gelişme-
leri de anımsatırken "Asil Na-
dir'in şirketi Polly Peck'in Cu-
kurova ve Peugeot ile ortakla-
şa gerçekleştirecegi bu yatınm,
542 milyon dolara mal olacaktı
ve 4 bin kişiye istihdam olanağı
yaratacakü" dedi. Yüce, 1993
yılında işletmeye geçmesi plan-
lanan yatınm için 150 milyon
dolar sermayeli bir şirket kurul-
masının öngörUldüğünü, 100
bin otomobil üretme kapasiteli
fabrika için Bakanlar Kurulu'-
nun izin verdiğini anımsatarak
"Bu yatınm otomotiv sanayii ve
yan sanayiine getirilen tum teş-
viklerden yararlanacaktı, ancak
Polly Peck'in durumu nedeniyk
yatınm durdu" diye konuştu.
Yüce, bu yatınmın gerçekleşme-
si için ellerinden gelen çabayı
göstereceklerini de sözlerine
ekledi.
Körfez kirizi nedeniyle işsiz kalan tankeıier, "kötü koşullar" yüzünden İran'a gitmemeyi tercih ediyor.
Binlerce tanker işsizyatarken İran'a gidecek tanker bulunamıyor
Tankerci, İran'agitmekistemiyor
MEHMET FARAÇ
ŞANLIURFA — Körfez krizi nedeniyle
Güneydoğu'daki binlerce tankercinin
işsizliği sürerken petrol taşımacılığı için
İran'la anlaşma yapan bazı firmalar
tanker bulma güçlüğü çekiyor.
Firmalann aylık 6 milyon liraya varan
teklifini reddeden tankerciler, buna
gerekçe olarak "İran'daki çalışma
koşullannın kötü olmasını" gösterdiler.
Körfez krizinin ardından Irak'la petrol
taşımacılığımn durdurulmasıyla ortaya
çıkan "Giineydoğu'da tanker işsizliği''
sürerken İran'daki dört milyon tonluk
taşıma işinin yüzde 65'lik bölümünü
üstlenen Uluslararası Delta ve Ulusoy
taşımacılık firmaları, tanker bulma
sıkıntısı çekiyorlar. Firmalann İran'la
imzaladıklan anlaşmanın üzerinden 40
gün geçmesine karşm 3500 tanker
yerine ancak 1150 tankerle anlaşma
sağlanabildi. Delta Nakliyat firması
yetkililerinden Kasan Aygır,
tankercilerin en çok "altı ay süreyle
Türkiye'ye giremeyeceklermden
korktuklarım" belirtti. Aygır şunları
söyledi:
"tran'daki beş üretim merkezinden
dokuz ayn noktaya petrol taşınraası
için anlaşma yaptık. Bolgemizde
binlerce tanker işsiz olmasına karşın
İran'a gönderecek tanker bulamıyoruz.
İran'da taşımanın yapılması için Ulusoy
firmasıyla biriikte 40 gün önce
anlaşma imzaladık. Ancak şu ana
kadar Ulusoy firması 800, biz de 356
tanker sağlayabildik. Şu anda en az 2
bin tankere gereksinim var. İran'a
gönderdiğimiz tankerciler, altı ay
süreyle Türkiye'ye giremeyecekleri
yolunda bazı duyumlar aldıklan için
döndüler. Oysa bu madde yalnızca
tankeıier için geçerti. Kendileri bu süre
dolmadan ülkeye girebilirler.
Tankercilerin eline ayda ortalama 5-6
milyon lira geçecek. Üstelik orada
yakıt, yedek parça, yiyecek ve tüm
giderler çok ucuz. Aynı parayı
Türkiye'de alsalar. ellerinde ancak 2
milyon lira kalabilir. Taşıma ücretleri
de normalin üzerinde."
Tankerlerin otomobil liyatm.' satıldığı
Şanlıurfa'daki 100. Yıi Taşıyıcılar
Kooperatifi Genel Müdürü Mehmet
Türfer de taşıyıcı firma yetkililerinin
sürekli tanker isteğinde bulunduğunu
söyledi. Türfer, şöyle devam etti:
"Firmalar 990 kilometre uzaklık için
kilo başına 36 lira ücret veriyor. 1651
kilometrelik uzaklık için de bu ücret
46 lira olarak belirlenmiş. Tankerci, bu
ücretle aç kalsa da taşımaz. İran'daki
dolum tesislerinde oluşan uzun
kuyruklar, tankercinin kazancından
gidiyor.
Nadîr Basın
Grubu'nda
yeni
yönetîciler
Ekonomi Servisi — Asil Na-
dir'in KKTC'deki gazetelerinde
ve basın işletmelerinde yönetim
değişikliği yapıldı. Nokta, Ka-
dınca, Ekonomik Panorama gi-
bi haftalık ve aylık dergileri ya-
yımlayan Gelişim Yayınları'nın
genel müdürlüğüne de, Nokta'-
nın Ankara temsilcisi AycaH Gi-
ritlioğlu getirildi.
AA'nın haberine göre, Kuzey
Kıbns Türk Cumhuriyeti'nde
"Kıbns" gazetesini çıkaran
A.N. Graphics şirketi ile Yellovv
Stone Printing Matbaacılık ve
Gadeda Dağıtım şirketlerinin
direktörü Mehmet Ali Akpınar
görev den alındı. Direktörlerden
Metin Münir ve "Bozkurt" ga-
zetesini çıkaran Baykurt Matba-
acılık'ın direktörü Doğan Har-
man'ın görevlerine de son veril-
di. Bu arada, Asil Nadir'in üç
gazetesinden biri olan "Boz-
kurt"un kapatılmasına, "Kıb-
ns" ve "Yeni Gün" gazeteleri-
nin ise yayın hayatına devam et-
mesine karar verildi.
Mehmet Ali Akpınar'la diğer
direktörlerin görevlerinden alın-
malarından sonra, basınla ilgili
bütün şirketlerin genel koordi-
natörlüğüne, tek yetkili olarak,
Yeni Gün gazetesinin Genel Ya-
yın Yönetmeni Reşat Akar ge-
tirildi Akar, "Kıbrıs" ve "Ye-
ni Gün" gazetelerinin genel
yayın yönetmenliğini de üst-
Ienecek. Bu arada Gelişim Ya-
yınları'nda da genel müdür-
lüğe, 1987 yılından beri hafta-
lık Nokta dergisinin Ankara
temsilciliğini yapan Aycan Gi-
ritlioğlu getirildi.
Ispanyoüarlauçak sözleşmesi
Ispanyol Casa şirketiyle imzalanan sözleşme gereği 50 nakliye uçağı Kayseri'de üretilecek
ANKARA (AA) — Hava Kuv vetleri
Komutanlığı'nın ihtiyacı olan 52 adet
hafif nakliye uçağının alımıyla ilgili söz-
leşme, İspanyol Casa firması ile Savun-
ma Sanayii Müsteşarhğı arasında imza-
landı.
İmza töreninde konuşan Milli Savun-
ma Bakanı Hüsnü Doğan, Savunma Sa-
nayii Müsteşarlığı'nın üzerinde çalıştığı
projelerden yaklaşık 3 milyar dolarlık
kısmının uygulamaya aktanlmış olduğu-
nu anlattı.
Doğan, 1991 yılında Savunma Sana-
yii Destekleme fonu gelirlerinin 3 tril-
yon lira civarında tahmin edildiğini de
kaydetti.
Toplam bedeli yedek parçalarla bera-
ber 550 milyon dolar olan hafif nakliye
uçağı projesi ile Hava Kuvvetleri Komu-
tanlığı'nın ihtiyacı olan bu ucaklann
üretiminin 7 yıl içerisinde tamamlanması
hedefleniyor. Uçaklardan ilk ikisi direkt
olarak İspanya'dan sağlanacak, geri ka-
lan 50 uçak ise TAI ve Hava Kuvvetleri
Kayseri İkmal Bakım Merkezi Tesisle-
ri'nden yararlanılarak Türkiye'de üre-
tilecek.
85 milyon dolarlık kısmı yerli katkı
olarak gerçekleştirilecek olan proje kap-
samında, ayrıca 342 milyon dolarlık di-
rekt off-set ve 135 milyon dolarlık indi-
rekt off-set taahhüdü bulunuyor. Pro-
je kapsamında ithal ediiecek malzeme-
nin tamamı ise İspanyol hükümetince
desteklenen uzun vadeli ve düşük faizli
kredi ile finanse ediiecek.
Vahit Erdem, törenden önce gazeteci
Nezih Tavlaş'ın "Casa Olayı" adlı ki-
tabında yer alan eleştirilerle ilgili olarak
gazetecilerin sorularına verdiği yanıtta,
ihalenin değerlendirme aşamasında İtal-
yan ve İspanyol uçaklarının yer aldığı-
nı ve yapılan değerlendirmeler sonucu
İspanyol uçağının birinci geldiğini bildir-
di. Casa firmasından temin ediiecek
ucaklann Türk Hava Kuvvetleri" nin ih-
tiyaçlannı karşılayacak düzeyde olduğu-
nun tespit edildiğini belirten Erdem şun-
ları söyledi:
"Eğer biz İtalyan uçağını tercih etmiş
olsaydık, o zaman da neden yüzde 40
daha pabalı olan uçak tercih edildi diye
spekülasyonlar yapılırdı. İlalyan uçağı-
nı tercih etseydik, eminim daha kalın bir
kitap yazılırdı. O zaman da bizim cevap
vermemiz zoıiaşırdı."
Nakliye uçağı projesine, İspanyol Ca-
sa'nın yanı sıra italyan Aeritalia datek-
lif vermisti.
Erdem, uçağm seçiminde "Politik ter-
cih olabilir mi" şeklindeki bir soruyu ya-
nıtlarken de kesinlikle politik tercih ol-
madığını veya iddia edildıği gibi bazı ki-
şilerin etkisinde kalınarak karar verilme-
diğini bildirdi.
Türk Silahh Kuvvetleri'nin 200 heli-
kopter alımı için açtığı ihaleye katılan
MBB Kutlutaş Helikopterleri firması ile
Fransız Havacıhk ve Uzay Sanayii fir-
ması (Aerospatiaie) yılbaşından sonra
ihale sonuçlanmadan evvel birleşecekler.
MBB Kutlutaş Helikopterleri Genel
Müdür Yardımcısı Yavuz Tekin Onay,
"Birleşme gerçekleştiğinde ihaleyi ka-
zanma şansımız yuzde 20'deiı yüzde 40'a
yükselecek" dedi.
CUMHURİYET/13
Faizde son durum
Bankaa*
Iş Bankast
Akbank
Yapı Kredi *
Ziraat Bankası
Emlak Ban.
Vakıflar Ban.
Pamukbank
Garanti Ban.
Türkbank
Osmanlı Ban.
Töbank
Halkbank
Şeteıfeank
Sûmerbank
EBbank
Denizbank
Iktisat Ban.
Dışbank
Imar Bankası
Tütûnbank
Demirbank
Netbank
Esbank
Körfezbank
lmpexbank
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
30
10
10
10
36
37
37
38
38
40
37
41
37
38
38
39
41
42
41
45
38
44
42
45
41
39
45
405
47
48
49
51
48
50
51
48
52
48
50
50
50
52
52
51
54
405
53
52
54
51
50
55
505
50
51
52
53
405
53
55
51
55
51
53
53
53
56
55
54
57
52
55
55
56
55
52
57
505
57
58
58
58
59
59
60
58
61
58
59
58
60
62
61
60
64
59
64
62
62
64
59
61
615
• Cumadan itibaren geçerli
Faiz yarışına
direnen kalmadıE k o n o m i
Servisi — Faiz
yarışına karşı
direnen son ka-
le de düştü. En
büyük özel
mevduat ban-
kası olan İş
Bankası, bu-
günden itiba-
ren faiz oranla-
rını birer puan
arttırdı.
1988'deki fa-
iz yarışından
vurgun yiyen
büyük banka-
lar temmuz
ayında
"temkinli" bir
şekilde başla-
yan ve bugüne
kadar devam
eden faiz antı-
nmına, sonunda katılmak zo-
runda kaldılar. İş Bankası, fa-
iz oranlannı ilk kez arttınrken
Yapı Kredi Bankası da üç ve
altı aylık vadelerle faiz oran-
lannı birer puan daha yük-
seltme kararı aidı. Yapı Kredi
Bankası'nın yeni faiz oranla-
n cuma gününden itibaren ge-
çerli olacak. Bankacılık çev-
releri Akbank'ın da faızJerin-
de arttmm beklediklerini kay-
dettiler.
Bu arada faiz yanşının ön-
cülerinden İktisat Bankası bir
yıllık mevduatla-da halen en
yüksek düzey olan yüzde
64'lük faizi uygulamaya koyu-
yor. Şekerbank da üç, altı ay-
hk vadelide faiz oranlannı bu-
günden itibaren, yıllıkta ise ya-
rından geçerli olmak üzere bi-
rer puan artünyor. Edinilen
bilgiye göre Ziraat Bankası ile
Halk Bankası mevduat faizle-
rini arttırmak üzere Merkez
Bankası'na başvurdular.
Faiz arttınmına kamu ban-
kalan ile orta ve küçük ölçekli
Özel sektör bankalan öncülük
etti. Büyük özel bankalar ise
yeni bir faiz yanşına olumsuz
baktılar, oranlar arasındaki
fark 10 puana kadar çıkınca
taban faizde daha fazla dire-
nemedller. Daha önce faizler-
deki belirleyici olan ve
mu
bankaları ile
küçük özel
bankalarm
başlattığı faiz
yarışına büytik
bankalar da
katılmak zorunda
kaldı. Yarışa
direnen son
banka olan îş
Bankası da
bugünden itibaren
faiz oranlarını
birer puan
arttırdı.
mevduatın yüz-
de 75'ini kont-
rol eden dört
büyük banka,
geçmişteki gibi
ortak hareket
etmeyi ve aynı
faiz oranıru uy-
gulamayı bir
kenara bıraka-
rak yeni yanşta
birbirinden
kopmaya baş-
ladılar. Yüzde
56 taban faiz-
den ilk kopan
Yapı Kredi
Bankası'nı Ak-
bank izledi. Zi-
raat Bankası
ise üç büyük
özel bankanın
sürekli olarak
bir puan üze-
rinde faiz vermeyi sürdürdü.
Bankalar arasındaki bu ye-
ni faiz yanşımn, 1988'deki gi-
bi bir yıllık mevduattan ziya-
de, üç ve altı aylıkta yoğunlaş-
tığı görülüyor. Bankalar uzun
dönemli bir faiz yükü altına
girmektense, bunu kısa vade-
lerde yapıp hem kendilerine
hem de tasarruf sahiplerine,
kararlarmı yeniden gözden
geçirme olanağı tanımış olu-
yorlar. Üç aylık mevduatta fa-
iz oranı yüzde 47-55 arasında
değişiyor. Altı aylık faiz ora-
nı da yüzde 50-57 sınırlan
içinde kalıyor. Yıllık mevdua-
tın faizi ise yüzde 57-64 ara-
sında değişiyor. Vadesiz mev-
duatta ise bankaların büyük
çoğunluğu yüzde 10 oranını
uyguluyor.
Bu arada Vakıflar Bankası
Genel Müdür Yardımcısı Lüt-
fü İplikçioğlu, mevduat faiz-
lerinin yılbaşından itibaren
düşmeye başlayacağını öne
sürdü. Faiz oranlannın yük-
selmesinin enflasyonla ilgisi
bulunmadığını belirten İplik-
çioğlu, "Son bir ayda emis-
yondan para çekilmesi söz ko-
nusu oldu. Faiz oranlannın
yükselmesinde Körfez krizi-
nin psikolojik olarak etkisi
vardır" dedi.
Dövizde
canlanma varEkonomi Servisi — Serbest
döviz pivasasının kalbi Tahta-
kale'de dün önceki yılları ha-
tırlatan bir gün yaşandı. Ağa
Sokak'taki yoğun talep üzeri-
ne önceki akşam 2905 liradan
işlem gören ABD Dolan 50 li-
ra birden artarak 2955 liraya
fırladı. Dolann 24 saat için-
de yaptığı prim yüzde 1.72'yi
buldu. Alman Markı ise yüz-
de 1.26 oranında değer kaza-
narak, 2 bin lira sınırını 10 li-
ra farkla geçti. İsviçre Fran-
gı'nın bir günlük değer artışı
ise yüzde 1.51 olarak gerçek-
leşti.
1988 ekim ayında gerçekieş-
tirilen faiz operasyonundan
sonra gözden düşen Tahtaka-
le'de yeniden canlanma eği-
limleri başladı. Körfez krizi
nedeniyle 1 milyona yakın ya-
tırımcının "canınm yanması"
ve ilk 11 aylık verilere göre
hiçbir yatırım aracının enflas-
yon üstünde getiri sağlayama-
ması dövize olan talebi can-
landırdı. Piyasadaki tırman-
ma eğilimini frenleyen Merkez
Bankası'nın dün bankalar
arası döviz piyasalanna mü-
dahale etmemesi üzerine son
gunlerda ancak "sopa
gösterilerek" frenlenen ser-
best piyasa kurları dün
"serbestçe" yükseldi. Tahta-
kale'de dün öğleden sonra ya-
pılan alışverişlerde önceki gün
2905 liradan işlem gören ABD
Doları 50 lira artarak 2955 li-
raya yükseldi. Alman Markı
ise 25 liralık değer artışı ile
2010 liraya fırladı. Yüzde 1.51
oranında değer kazanan İsviç-
re Frangı 2340 liraya yükselir-
ken sterlin de 2730 liradan iş-
lem gördü.
Bu arada Merkez Bankası'-
nın ilan ettiği kurlar ile ser-
best piyasada geçerli kurlar
arasındaki fark da yükselme-
ye başladı. Dolann serbest pi-
yasadaki değeri, Merkez Ban-
kası döviz alış kurunun 134 li-
ra üzerinde oluşurken, Alman
Markı'nda iki kur arasındaki
fark 91 lira olarak gerçekleşti.
Tahtakale'de yaşanan "ola-
ğan dışı" gelişmelerle ilgili so-
rulanmızı yanıtlayan Yapı ve
Kredi Bankası genel müdür
yardımcılanndan Tayfun Be-
yazıt, serbest piyasadaki hare-
ketliliğin talep artışmdan kay-
naklandığını belirtti. Tahtaka-
le'deki canlılığın, döviz sıkın-
tısının bir işareti sayılabilece-
ğini söyleyen Beyazıt sözleri-
ni şöyle sürdürdü:
'Bankalar arası döviz piya-
sasında likidite eksikliği var.
Piyasadaki dengenin bozul-
ması fiyat tescilini güçleştiri-
yor. Önceki günlerde 8-10 li-
ra arasında seyreden kotasyon
farkı bugun (dün) 25 liraya
kadar çıktı. Bir süre sonra da
bankalar fiyat tekliflerini ge-
ri çekince bu piyasada çok az
işlem oldu. Merkez Bankası-
nın aracılık ettiği ve alıcı ile
satıcılann isimlerinin belli ol-
madığı diğer piyasada ise hiç
işlem olmadı. Bu tıkanıklık
yogun talepten kaynaklanı-
yor. Şimdiye dek Merkez Ban-
kası'nın bugün (dün) neden
piyasaya miidahale elmedigi-
ni kimse anlayamadı."