Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
24 MART 1989 EKONOMİ CUMHURİYET/13 TÜRKİYE'den ALTIMDÖVİZ SERBEST PlYASADA DÜN Datar (satjş) 2038 Maric (satış) 1086 Ata Ura (sabş) 176.500 M. BANKASI'NDA BUGÜN DoUr (döviz aJış) 1996.79 Dolar (efektif satış) 2021.00 Mark (döviz alış) 1070.49 Mark (efektif. sabş) 1083.47 İnterbank faizi: 43.16 Inşaata yerel seçim dopîngi Seçimi fırsat bilen gecekondu yapımcıları, inşaat malzemeleri ^ ^ piyasasına canlılık getirdi. Gecekondu bölgelerinde bakkaldan çok tuğla satıcısı var. OSMAN ŞENKUL Seçim fırsatı ile gecekondu yapımı hızlanınca, inşaat malzemeleri piyasası hareketlendi. Tuğla, kiremit, kireç, kum üreticileri gecekondu bölgelerinden gelen yoğun talep karşısında vadeli satışlan geçici olarak keserken, fîyatlarıoı da arttırdılar. "Gecekondu bölgelerinde, bakkaldan çok tuğla saüası var." Başta Istanbul olmak üzere, birçok ilin gecekondu bölgelerindeki durumu bu cümleyle özetleyen bir inşaat malzemesi pazarlamacısı, "Bu canldıgı gören üretici finnakenara bırakıp peşin para alan gecekonduculara yöneldiler" dedi. Rekor hızla gecekondu sahibi olanlann görüşleri de farklı değil. lstanbul, Ümraniye Dudullu bölgesinde gecekondu yaptıran bir esnaf şunlan söyledi: "8 usta ve inşaat işcisi, 500'er bin Ura iicret ile gecekondumu bir gecede teslim etti. Şimdi beton ve sıvalann kunımasını bekliyonım. 4 milyonu işçilik parası olmak üzere gecekondunun maliyeti 9.5 railyon liraya çıktı. Tum inşaat malzemelerini peşin para ile aldık." EKONOMİ NOTLAR1 OSMAN ULAGAY Piyasanın canlandığını gören üretici firmalar vadeli çalışan toptancıları bir bırakıp peşin parayla mal alan gecekonduculara yöneldiler. Kireç: Kireç fiyatlan son bir ay larını peşin yapıyorlar. dır hemen her hafta yükseltildi. Kiremit: Fiyatlan son günlerde Bir ay önce torbası 1750 liradan tanede 1015 lira yükselen kiremitsatılan kireç, sırasıyla 1950, 2050 te de stoklann tamamen eridiği belirtildi. Kütahya yöresinde bir ve 2150 liraya çıktı. Peşin alışve kiremitin fabrika teslim fıyatı riş yapan gecekondu bölgeleri dı 230240 liraya yükseldi. şına kireç sevkiyatı tıkanmış dururnda. Dcmin Fabrika fiyatı özel sekKum: Bir metreküp kumun fi törde 950 liraya kadar çıkan demiyatı da üç haftada 7 bin liradan rin piyasa fiyatı ise 1050 lirayı bul9 bin liraya kadar tırmandı. tnşa du. at malzemecilerinin "Fiyatlar yıikGrev karan alındığı günlerden sdirken, knmun kalitesi de dıiştü" itibaren tırmanışa geçen serbest tarumlamasına rağmen, alım için piyasa fiyatlan, gecekondu bölgekuyruklar oluştu. Kooperatifler lerindeki hareketlenmeyle birlikhalinde çalışan kumcular da satış te hızlandı. Mutfakta fiyatlar 31 kat arttı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Türklş Araştırma Merkezi tarafından her ay düzenli olarak yapılan bir araştırmada, Ankara'da yaşayan dört kişilik bir ailenin mart 1989'da yapması gereken gıda harcaması tutanmn 2 bin 235 lira artarak 240 bin 399 liraya ulaştığı bildirildi. Türklş Araştırma Merkezi, bu hesaplamanın, Ankara'da çalışanların yoğun olarak alışveriş yaptığı gıda ve semt pazarları dikkate ahnarak yapıldığını açıkladı. durum Tnğla: Son bir aydır üretimlerinin yüzde 90'ından fazlasını gecekondu bölgelerine yollayan tuğlacdar, vadeli satışlan kısular. Fiyatlannı da yeni üretim sezonunun başlamasına karşılık 510 lira arttırdılar. Turgutlu yöresinde 8.5'luk tuğlalar 85, 13.5'luk tuğlalar da 95 liradan ve peşin olarak satılıyor. Diğer bölgelerin fiyatlan da şöyle: Boyabat 70 lira (8.5), 80 lira (13.5), Tekirdağ 90 lira (8.5), 110 Ura (13.5). Sanayi demiri karaborsada BARIŞ KUDAR İZMİR Karabük ve tsdemir grevinin ertelenmesiyle demir çelik ürünlerindeki gelişmeler hızla tırmanıyor. İnşaat demirlerinin fıyatının yükselmesinin yanı sıra sanayıde kullanılan yassı ürünler piyasadan kalktı. Karaborsaya düşen ünınler 1700 lira fiyat verilmesine karsın ortaya çıkmıyor. Seçim sonrası yüzde 2030 zam beklenen yassı ürünleri alamayan sanayici ise endişe içinde. Sanayiciler "Hiikümet işçiyi öldiiriirken bizi de öldurmeye azmetmis" değerlendirmesini yapıyor. Yassı ürün ureten Ereğli Demir Çelik Fabrikası'nın seçim sonrası yapması beklenen yüzde 2030 zam nedeniyle stokçulann ve ithalatçıların "vurgun" vurmak için bu ürünleri piyasadan çektiğini öne süren TOBB Sanayi Konseyi ve EBSO meclis üyesi Cengiz Hakan, "Bakanlar Kurulu, işçilerin Mevduat 26.7 trilyon ANKARA (ANKA) Toplam mevduat, 24 şubat 3 mart günleri arasmdaki bir haftalık dönemde, 153.9 milyar Ura artarak 26 trilyon 73.5 milyar Ura oldu. Merkez Bankası verilerine göre anılan bir haftalık dönemde, vadeli lasarruf mevduatmda 300.6 milyar liralık artış, vadesiz ticari mevduatıa ise 235.5 milyar liralık bir gerileme gözlendi. Devlet faizi yüzde 46.2 ANKARA (AA) Devlet iç borçlanma senetlerinin faizleri gerilemeye devam ediyor. önceki gün yapılan 100 milyar liralık 9 ay vadeli Hazine Bonosu ihalesinde, faiz, yüzde 46.28'e geriledi. 9 ay vadeli bono faizi bundan önceki ihalede yüzde 58.21 olarak belirlenmişti. hakkını yasaklarken kendi yandaşlan spekıilatörlere de yol açtı" dedi. İnşaat demirlerinin fîyatının artmasının yanı sıra yassı ürünlerin piyasadan çekilmesini sert bir dille eleştiren Cengiz Hakan sözlerini şöyle sürdürdü: "Sayın Özal, yaptığı konuşmalarda karaborsayı kuyruklan kaldırdığını ifade ediyor. Peki sanayinin kullandığı temel hammaddelerdeki kuyruklar. karaborsa neyin nesidir? Bizim kullandıgımız 0.501.5'lık yassı mamulkrin fiyatı. normalde 970 liradır. Son gelişmelerden sonra bu mamüllerin fiyatı İstanbul'da 1500'e, tzmir'de 1700 liraya pkmışnr. Ve iislelik bulunmamaktadır. Ereğli Demir Çeljk'e 5 ekim günü yatırdıgım para ne4aiısis bekliyonım. Mart ayı bitti, hâlâ bana tahsis gelecek. Beo, karaborsadan da ürün bnlamıyonımv Ben nasıl üretim yapacağım?" Dövize ihracatçı talebi Ekonomi Servisi Tahtakale piyasası seçimlerden önce canlılığını koruyor. Serbest döviz piyasasında bir ara 2045 liraya kadar çıkan dolar, Merkez Bankası'nın bankalararası döviz piyasasına müdahalesi ile geriledi ve önceki güne göre 5 liralık artışla, günü 2038 liradan kapadı. Merkez Bankası dolar kurunu 2 lira arttırarak efektif satışı 2021 liraya çıkardı. Tahtakale'de özellikle ihracatçıların artan talebi, seçim öncesi ortam ve piyasadaki para fazlası gibi nedenlerle güne 2034 liradan başlayan dolar, 2045 liraya kadar çıktı. Merkez Bankası saat 12.05'ten itibaren, bankalararası döviz piyasasmda 2027 liradan döviz satmaya başladı. Gün içinde toplam 8 milyon 800 bin dolar satan Merkez Bankası, gün sonunda bugünkü efektif satış kurunu da 2 lirahk artışla 2021 lira olarak belirledi. Tahtakale'de Federal Alman Maıkı da 1092 liraya kadar çıktıktan sonra günü 3 liralık artışla 1086 liradan kapadı. Piyasada sterlin 50 lira, Isviçf( Tahtakale'de dolar 2038, mark 1086 lira 1988 yıh ödemeler dengesi ANKARA (AA) Türkiye'nin 1988 yıh cari işlemler fazlası 1 milyar 503 milyon dolar olarak gerçekleşti. Merkez Bankası'ndan yapılan açıklamaya göre 1988 yıh cari işlemler dengesi bir önceki yıla göre yüzde 253 orantnda iyileşme gösterdi 1987 yıh cari işlemler dengesi 982 milyon dolar açık vermişıL Emisyon 235 milyur daraldı ANKARA (AA) Merkez Bankası 1522 mart tarihleri arasındaki bir haftalık dönemde piyasadan 235.9 milyar Ura çekti. Merkez Bankası verilerine göre piyasadaki kâğıt para miktan 22 martta 5 trilyon 129.6 milyar Ura düzeyine geriledi. re Frangı da 3 lira değer kazanarak sırasıyla 3550 ve 1250 liraya çıktı. Merkez Bankası, mark kurunu 5 lira artarak 1083 liraya çıkardı. Döviz fıyatlanndaki yükseliş şu nedenlere bağlanıyor: • Hesap kapatmak zorunda olan ihracatçının döviz toplaması. Süresi için yurda getirilmeyen ihracatçı dövizi için 28 raarta kadar ek süre verilmesi fiyatlann artmasında etkili oluyor. Bankacılar, yüksek hacimli döviz toplayan ihracatçılann, Avrupa bağlantıh oldugunu, Avrupa pi>asalannın bugün kapalı olması nedeniyle, Tahtakale'nin dün hareketkndiğini ve son taleplerin yapıldığını söylüyorlar. • Seçim sonrasında dövizde artış olacağı beklentisiyle özellikle bankalann döviz toplaması. Hazine bono faizlerindeki düşüş ve piyasaya enjekte edilen lira miktanndaki artış nedeniyle bankalar için dövizden başka yatırım yapacak alan kalmadığı ileri sünılüyor. Bu arada, seçim sonrasında Mer kez Bankası'nın hızlı bir devalüasyona girişebileceğj, çünkü devalüasyonun enflasyonun gerisinde kaldığı ve ihracatçılar için bir teşvik unsuru olan devalüasyon oranımn "tatmin edid" olmadığı savunuluyor. Altın öte yandan Kapalıcarşı'da altın fıyatlanndaki yükseliş sürdü. Cumhuriyet Altını bin lira değer kazanarak 176 bin 500 liradan satılırken, 24 ayar külçe altının gramı 100 liralık artışla 26 bin 500 liraya çıktı. Merkez Bankası bünyesinde kurulan altın piyasasının 10 nisan pazartesi günü açılacağı bildirildi. Döviz ve efektif piyasalannda işlem yapan bankalar, yetkili kuruluşlar ve özel finans kurumları döviz karşılıgı altın alun satımı yapabilecekler. Edinilen bilgiye göre 8 banka ve döviz büfesi altın satışı için başvuru yaparak yetkililerini Merkez Bankası'na bildirdi ve 10 nisana kadar bu sayının 15'e çıkması bekleniyor. TEclen kaçış başladı Ekonomi Servisi lstanbul Sanayi Odası'nın önceki gün yapılan aylık meclis toplantısında konuşan Yönetim Kunılu Başkanı Nurullah Gezgin, para politikasının sahipsiz kaldığını belirtti. Hükümetin enflasyonu aşağı çekmek amacıyla faizlerin yükseltilmesi karannı aldığını, ancak daha sonra parayı satacak yer buiamayan bankalann karanyla faizlerin düşürüldüğunü kaydeden Gezgin, "Pahalı para elini yakacak diye Erol Sabancı Bey oturmuş, faizleri aşağı çekiyor. Diger bankalar da onu idiyor. Faizi yukan çekerek enflasyonu aşagıya indirmeye ugraşan siyasal giiç ise ortalıkta yok" dedi. Ortalıkta nereye gideceği belli olmayan bir serseri paranın bulunduğuna dikkat çeken Gezgin, bu parayı hafta başına kadar yatıracak yer bulunmadığını, hafta başından itibaren ise dövizin kıpırdanmaya başladığıru belirterek "Geçen haftaya kadar serbest piyasada resmi kunın altında seyreden dolar fiyatı, bu hafta kıpırdanmıştar. Dövizdeki bu canlanma dikkat çekicidir. Piyasadaki para da artmaktadır. Bu gelişmeler enflasyonu artnncı etki yapabilir. Türk parasından kaçış yeniden yaşanıyor. Bunlara dikkat çekmek gerek" dedi. Meclis Başkanı tbrabim Bodur ise Başbakan özal'ın TÜSlAD aracılığıyla iş âlemine gönderdiği "küçnlmeji durdunın" mesajını eleştirerek şöyle konuştu: "Küçülün, küçülün dediler. Biz de ona göre tedbirimiri aldık. Şimdi de büyüyün diyorlar. tn aşağı, cık yukan başımız donuyor. Bu koriik değil ki basalım şişsin, çekelim insin..." bodur'un bu sözleri üzerine oturduğu yerden Bodur'a laf atan Halit Narin, "Bu hükümet sanayiyi bir başka şeyle karıştınyor, ama neyle kanştınyor acaba" diyerek espri yaptı. Bodur daha sonra Soryetler Birliği'nden alınan doğalgaza değinerek doğalgazın kullanımı konusunda firmalar arasında haksız rekabet yaratıldığını söyledi. 'Para politikası sahipsiz" diyen Gezgin Ekonomi Servisi Otomobil pazan, yabancı fırmalann katılımıyla hareketleniyor. Asil Nadir'in tzmir Torbalı'da Peugeot otomobilleri üretme karanndan sonra, General Motors da Nadir'in fabrika kuracağı arsanın karşısından 50 dönüm yer satın aldı. General Motors Türkiye Direktörü Hans VVullke, bu arsaya kurulacak fabrikada yılda 10 bin otomobil üretmeyi planladıklarını söyledi. öte yandan Asil Nadir'in Tiirkiye'deki Vestel Şirketler Grubu Başkanı Tahsin Karan, Koç Grubu'nun otomotivden sorumlu Başkan Yardımcısı Can Kııaç'ın, "Asil Nadir Peugeot üretimi için bazı imtiyazlarla gelecekse biz bundan rahatsızlık duyanz" sozünu yanıtlarken "Bir ayncalık yok, olamaz" dedi. General Motors, Türkiye'de üretim yapacak şirkete "GeneralOpel Türk" adının verilmesi için Oto pazanna yabancı canhlığı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'n'a başvurdu. Şirketin Türkiye Direktörü Hans VVuttke, ANKA'nın konuyla ilgili sorularım yanıtlarken fabrika için DPTden gerekli iznin alındığını söyledi. Otomobil üretimi ile ilgili komple fabrikanın yurtdışından getirilerek alınan yere taşınacağını belirten Wuttke, üretime ise ilk parti 400 adet olmak üzere bu yıl mayıs ayında başlanacağını söyledi. Fabrikayı Manisa Organize Sanayi Bölgesi'nde kurmayı düşündüklerini, ancak fızibilite çalışmalarından sonra bundan vazgeçildiğini anlatan Hans G. Wuttke, yılda 10 bin adet olarak üretmeyi planladıkları otomobillerin tümünü iç piyasaya vereceklerini bildirdi. Üretimde kullamlacak malzemeleri n yüzde 80'ini yurtdışından sağlayacaklarını da ifade eden Wuttke, otomobil fabrikası dışmda başka merkezlerde de yatınmlar yapacaklarını bildirdi. Ekonomik ilişkiler Gerginlik Irarfa zarar verir ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Türban tartışmasına lran Meclisi'nin de taraf olması üzerine Türkiyetran ilişkilerinin geleceği üzerine başlayan tartışmalar, sıyasetten çok ekonomi uzerinde yoğunlaştı. Ankara'da "iki ülke arasındaki ilişkilerin gerginleşmesinden Jran'ın zararlı çıkacağı" görüşü ağır basıyor. Ekonomi yonetiminden sorumlu uzmanlar, "taruşmalann iki ülke arasındaki ekonomik ilişkileri olumsuz yönde etkileyebileceğini, ancak ilişkilerin tümuvle kesilmesi sonucunu getirmeyeceğini" belirtiyorlar. Rüşdü olayı üzerine lran'ın Batı ile olan ilişkilerinin iyice bozulduguna dikkat çeken uzmanlar, "İran'ın, Batı ülkeleri ile olan ekonomik bağını asgaride tutabilmesi için bile Türkiye ile iyi ilişkiler içinde bulunmasının kendi yaranna olacağını" ifade ediyorlar. Öte yandan, küçük bir olasılık olsa bile tran'la Türkiye arasındaki ekonomik ilişkilerin tümüyle kesilmesi durumunda Türkiye'nin kaybının tran'a yaptığı 540550 milyon dolariık yıllık ihracat olacağı belirtildi. Türkiye ile İran arasında 1985 yılında 2 milyar 333.6 milyon dolar olan karşılıklı ticaret hacmi, petrol fiyatlannın düşmesine paraiel olarak geçen dönemde büyük ölçüde azalmış ve 1988 yılında 1 milyar 205.4 milyon dolara gerilemişti. UGÜN • Genel kurullar DIŞBANK Genel Kunılu saat 1430'da Balmumcu 'daki genel müdürlük binasında toplanacak. TSKB Türkiye Sınaı Kalkmma Bankası'nm Genel kunılu dasaat 16.00'da Fmdıklı 'daki genel müdürlük binasında başlayacak. AKÇtMENTÖ'nun Genel Kunılu, saat 15.00'te Akbank Genel Müdüriüğü'nde yapılacak. Şu Türkiye şanssız ülke vallahi. Efendim Türkiye ekonomisi fevkalâde gelişiyor, sağlıklı gelişme sinyalleri veriyormuş, ama tam bu sırada yerel seçimler gündeme gelmiş, Özal'ın gitmesi tehlikesi başgöstermiş. Ekonomiyi bu kadar sağlıklı bir noktaya getiren Özal giderse ondan sonra ne olacağını kimse bilernezmiş. Pembe tabloyla başlayıp "Özalsız kalırsak kurt kapar" korkutmacasıyla biten bu masala inanmak için ya üç kuruşruk ekonomi bilgisinden bile yoksun olmak ya da beş yaşındaki çocuk kadar saf olmak gerekiyor. Önce ekonomimizin sağlıklı bir gelişme içinde oiduğu yolundaki iddiayı ele alalım. Bir ülke ekonomisinin performansı değerlendirilirken öncelikle üç göstergeye bakılır; milli gelirin, yani gayri safi milli hasılanın (GSMH) reel büyüme hızı, fiyat artışları, işsizlik oranı. Ondan sonra dış ticaret ve ödemeler dengesi göstergelerine, ana sektörlerin durumuna, gelir dağılımındaki gelışmelere, yatırımlara v.s. bakılır. İdeal olan durum, reel büyüme rtızının olabildiğince yüksek fiyat artışlannın ve işsizlik oranının mümkün mertebe düşük olması, ekonomideki gelişme trendlerinin bu yönde seyretmesidir. Şimdi bu ölçüleri esas alarak Türkiye ekonomisinin son durumuna bir bakalım, ne kadar sağlıklı bir gelişme içindeymiş bir görelim. Kesin milli gelir rakamları henüz açıklanmış değil, ama 1988'de GSMH büyüme hızının yüzde 4'ün de altında kalacağı biliniyor. Ekonominin sürükleyici sektörü olan sanayide ise, "bunalım yıh" olarak bilinen 1980'den beri ilk kez üretimde reel bir gerilemenin yaşandığı anlaşılıyor. 1988 yılında Türkiye'de sanayi gerilemiş, GSMH büyüme hızı yarı yarıya düşmüş, sağlanan düşük büyüme hızı da, tanm kesiminde idrak edilen anormal derecede yüksek büyüme hızı sayesınde sağlanmış. En önemli gösterge olan milli gelirdeki büyüme açtsından tablo tamamen olumsuz. 1989 yılının ilk çeyreğindeki duruma bakıyoruz. Sanayideki gerileme sürüyor, başlıca sanayi ürünlerinin talebinde ve dolayısıyla üretiminde ciddi gerilemeler var. Sayın Başbakan panik içinde sanayıcılere, "artık küçülmeyı durdurun", diyerek bu gıdişi durdurmaya çalışıyor. İşin kötüsü bu yıl tarım kesiminde de "havalar kötü" ve üretimde önemli düşüşler olabıleceği tahmin ediliyor. Bu tablo değışmediği takdirde Türkiye'de milli gelirin büyüme hızı 1989'da 1988'dekınden de kötü olacak, belki de büyümeden söz etmek mümkün otmayacak. Oysa Türkiye'nin yalnızca nüfus artışını karşılayabilmek için yüzde 2.5 reel büyüme sağlaması gerekiyor. İşsizlik oranı konusunda 'çağ atlayan" Türkiye'de hâlâ işsizlik sigortası olmadığı için güvenilir rakamlar yok maalesef. Ama Sayın Özal'ın kendi beyanlarından biliyoruz ki, Türkiye'de işsizlik oranını sabit tutmak için yüzde 6 dolayında bir reel büyüme hızına erişmek gerekiyor. Reel büyüme hızının yüzde 4'lerin altına düştüğü bir ortamda işsizlik oranının mutlaka artmış olması gerekiyor. Sanayi kesiminde pek çok firmanın bir yandan üretimini sınırlarken diğer yandan işçi çıkartmaya yönelmesi de işsizlik açısından durumun parlak olmadığını ortaya toyan bir diğer gösterge. Peki ekonomi ani bir fren yaptı, büyüme hızı düştü, işsizlik arttı da fiyat artışlarında beklenen gerileme sağlanabildi mi? 1988 kasımında yüzde 85'i de aşan 12 aylık fiyat artışlannın 1989 şubatı sonunda yüzde 75'in altına indiği görülüyor. Ancak bunun çeşitli zorlamalarla sağ'andığı ve baskı altında tutulan fiyatlann yerel seçimler sonrasında yeni bir patlama yapacağı beklentisi yaygın. Demek ki enflasyonun yüzde 70'lerin altına çekilmesi olasılığı da pek fazla değil. Te*mel göstergelere göre neymiş Türkiye ekonomisinin durumu? Gerileyen sınai üretim, hızla gerileyen milli gelir büyüme hızı, artan işsizlik oranı, çok yüksek düzeyde direnen bir enflasyon. Olabileceğin en kötüsü olmuş, yüksek enflasyonla durgunluk bir arada yaşanıyor, "sefalet endeksi" tırmanmış. Hani nerede sağlıklı gelişme? Nerede bu sağlıklı gelişmeyi sağlayan yönetim? Ekonominin tam seçim döneminde bu kadar olumsuz bir durumda bulunması, Sayın Özal'ın ekonomiyi kontrol etme açısından ne kadar büyük bir acz içine düştüğünün de en iyi göstergesi, tam bir zamanlama fiyaskosu. Bu zamanlama fiyaskosu, kimilerince "büyük başan" diye gösterilen 15 milyar dolariık cari işlemler fazlasıyla da yakından ilgili. Aslında Sayın Özal için "deniz bitti", Türkiye artık yapmak zorunda oiduğu dış borç ödemelerine yetecek kadar yeni dtş kredi bulamadığı için ekonomisini daraltmak ve cari işlemler fazlası vermek zorunda. "Deniz bittiği" için Sayın Özal tam seçim yılında ekonomiyi daraltmak zorunda kaldı, çünkü başka seçeneği kalmamıştı. İmalat sanayiindeki yatırımsızlık krizinden, gelir dağılımındaki korkunç bozulmadan, ihracatın üzerindeki kara bulutlardan falan söz etmiyorum artık. Sayın Özal'ın Türkiye ekonomisini hangi noktaya getirdiği ortada. Sayın özal'ın yerel seçim sonuçlarına göre "gitmesi" söz konusu olacaksa en başta ekonomideki başarısızhğı nedeniyle olacak. Bu olumsuz tablo içinde geleceğe dönük bazı küçük ışık belirtileri varsa bunları sağlayan da zaten artık Sayın Özal ve onun politik çevresi değil, bürokrasideki bazı odaklar. Özal'ın, "Ben gidiyorum", dediği anda doğabilecek sorunları da bu insanlar göğüsleyebılir. Özal'ın gitmesi Türkiye ekonomisi için bir katastrof olmaz, hatta daha olumlu gelişmelerin yolunu açabilir. Ancak gittiği anda bazı komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Bunları pazartesi günkü yazımda ele almaya calışacağım. "Ekonomi Çok İyi, Özal Çok Fena Olur" KISA KISA • İKTİSAT Bankası ve iştirakleri Iklisat Finansal Kiralama, Emek Sigorta, Ha\at [ Sigorta'nın üst duze> yoneticileri, 1819 mart tarihlerinde Abant Palas Oteli'nde bir araya gelerek 1989 yılının ealışma programları ve ülkemizin ekonomik beklentileri uzerinde göruşlerini açıkladılar. • METAŞ kaynaklanabilirlik, kolayhkla şekillendirilebilirlik özelliklerine sahip KornetTermasit yüksek dayançlı nervürlü çubukları üretti. Yeni ürün, inşaat sektöründe kullanılabilecek. • EMLAK 89 Fuarı, lstanbul Sergi Sarayı'nda lstanbul Valisi Cahit Bayar tarafından açıldı. Borsada işlemler tt«B Akçim.{BCl) Anadofc Cam Arçelik Bagtaş Bolu Çtmento Bnsa ÇedkHalat Çimsa Ç.EIeMnk DAktaş Eczacı Yat Ege Bıracılık EratfiDÇ EnjDÇObra) GoodYear GubreFab. Guney Kraolık Hdctaş Kartonsan Kepez Etektrik KoçHoMmg Kofdsa Koruma Tanm Koç Yatrını MensucatS Nasaş Olnıutea Pimas Rabak Sartaıysan T Demir Oök Tetetaş Tkl.|Q|WIB02) T İ ş B . (B) T. Şîşe Cam T. Sremens Yasa? 23 Mart 1989 OnceMse36 «3P3\ Bugunki Bugünkü Bugünkü en duşuk enyrtsek kapanış 2425 2750 4400 1500 12800 5200 5350 4625 8100 3150 1600 7000 9400 7850 4700 1050 3000 2400 1575 6900 6250 3225 4500 5600 2425 5300 2400 1525 1600 3660 2600 3875 1875 2500 2750 4450 1525 12800 5250 5400 4850 8600 3200 1600 7100 9600 7850 4750 1050 3125 2400 1600 6900 6250 3350 4575 5650 2450 5300 2500 1600 1650 3800 2650 3950 1900 2500 2750 4450 1500 12800 5250 5400 4800 8600 3150 1600 7050 9500 7850 4750 1050 3100 2400 1600 6900 6250 3350 4575 5600 2450 5300 2500 1525 1650 3800 2650 3950 1900 Işlem ımktarı 2210 En p * işJetn AJırlıkJı yapılan fiy. ortfiy 2450 2750 4450 1500 12800 5250 5400 4800 8200 3150 1600 7000 9500 7850 4700 1050 3075 2400 1600 6900 6250 3350 4550 5600 2425 5300 2400 1600 1650 3775 2600 3900 1900 2451 2750 4440 1509 12800 5237 5396 4776 8275 3166 1600 7006 9507 7850 4713 1050 3054 2400 1599 6900 6250 3322 4553 5616 2428 5300 2425 1562 1625 3736 2602 3914 1891 j \ T C ZİRAAT BANKASI 24 MART 1989 TARİHİNDEKİ DÖVİZ KURLARI V| 5? j DOVIZ KURLARI Dövizın Cınsı 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilını 1 Batı Alman Markı 1 Belçıka Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fın Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florinı 1 Isveç Kronu 1 Isvıçre Frangı 100 İtalyan Lıretı 1 Japon Yeni 1 Kuveyt Dınarı 1 Sterlin 1 S.Arabıstan Riyalı Alş 1996 79 1651.74 152.20 1070.49 51 15 274 66 474.07 316.20 948 96 313.52 1234.34 145.79 15.28 6904 52 3444.46 532.47 Döviz Döviz Satış Efektif Alış 1996 79 1623.66 152.20 1070.49 50 28 274 66 466 01 316.20 948 96 313 52 1234.34 143 31 15 02 6787 14 3444.46 523 42 Efektif Satış 2021.00 1671 77 154.04 1083.47 51.77 277 99 479.82 320 03 960 46 317 32 1249.30 147 56 15 46 6988.24 3486.22 538.93 Kav 2450 2750 4400 1525 12500 5200 5350 4600 8200 3250 1575 7000 9550 8000 4800 1050 3025 2375 1575 6950 6250 3275 4525 5550 2425 5400 2400 1575 1575 3650 2625 4000 1900 1180 6550 1575 1690 2242 11720 2800 2630 7374 1564 2050 1800 1090 14088 1100 3800 1050 2253 4600 12245 1467 9524 1746 3440 3050 6000 1300 465 DÖVİZİN CİNSİ 1 MODOURI 1 ATOST1ULY» DOURI 1 AVUSTHHYA ŞİLM 1 BATI A U U M MARKI 1 BaÇİKA FRANGJ 1 DAIİMJUUCA KRONU IFtHMARKKASI 1 FRANSIZ FRANGI 1 HOLLANDA FUMİftİ 1İSVEÇ KRONU 1 İSVİÇRi FRANGI DÛVİZ AUŞTL. SATIŞTl. EFEKTİF 330 944 720 300 108 850 840 870 850 250 400 500 870 861 800 520 790 520 780 820 520 780 790 520 780 790 795 1750 3900 770 1800 3975 1800 3975 1800 3975 400 500 1800 3975 520 780 1800 3975 520 780 {(•»•«an: 11J.4M S n M t U 475 |DtaU 451): • MMtan i: Sfcfe .407.260.175 ...JM cay, polıs zoruyla tezgâh altına çekildi. Tahtakale Santralı çevresindeki sokaklarda kaçak elektronık eşyaların yanı sıra, saat, parfum. kozmetik ürünleri, nescafe, pıpo gibi çeşitli ürünler satan esnafın seyyar tezgâhında eskiden bolca bulunan pipo tütunü, sıgara ve çay, son günlerde görülmüyor. Tahtakale esnafına, 'Pipo tütunü yok mu?" diye sorduğunuzda önce "Yok" yanıtını alıyorsunuz. Ancak daha sonra esnaf gerçek alıcı olduğunuza kanaat getirip, "Abi, istersen gıdip getıreyim, kaç tane istiyorsun" diye ağız değiştiriyor "Niye tezgâhta pıpo tütunü yok?" deyince, başlıyor anlatmaya: "Polis son günlerde pipo tütunü, sigara ve çay satılmasına izın vermiyor. Hatta geçen gün bir arkadaşımızı sigara satıyor diye götürdü Biz tütunü Tekel'den ucuz satıyoruz diye izin vermiyortar. Özel şirketlerın ithal erbğı çay da bizdekınden pahalı Ama bu tezgâhta yok diye saülmaz değil. Tezgâh yerine dükkânda duruyor. Isteyene getiriyoruz." tfrliin tP7fiâh a l t ı T a h t a k a l e d ? l u ı u n l e z y d n d i ı ı ^ tutunu sıgara ve 101 İTALYAN ÜRETİ 1 JAPON YENİ 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KROHU 1STERÜN 1 S. ARABTSTAN RİYALİ 2000 79 1651.74 152.50 1072.64 51.15 274.66 474.07 316.83 950.86 313.52 1236.81 145.79 15.28 1680 80 6904 52 294.51 3451.36 532.47 AUŞTL SATIŞTL. 2004 79 2000 79 2020 79 1658.36 1620.41 1671.60 152.80 152.50 154.02 1074.78 1072.64 1083.36 51.35 51.15 51.76 275.76 274.66 277.96 475.97 465.07 479.97 317.46 316.83 319.99 952.76 950.86 960.36 314.77 312.89 317.29 1239.28 J236.81 1249.17 146.37 143.02 147.54 15.34 14.98 15.46 1687.53 J648.92 1701.01 6932.19 6773 56 6987.54 295.69 288.92 298.05 3458.26 3451.36 3485.87 534.60 522.37 538.87 152.50 J072.64 51.25 275 21 475.02 316.83 950.86 314.15 1236.81 146.08 15.31 6918.36 3451.36 533.54 2000.79 1655.05 ÇAPRAZ KURLAR $ $ $ S 1 8652 6 3150 2 1041 1 6177 B Alman Markı Fransız Frangı Hollanda Flonnı Isvıçre Frangı $ 1369 65 $ 139 69 $ 3.7500 £ 1 7249 İtalyan Lıretı Japon Yeni S Arabıstan Rıyal $ ALTIN GÜMÜŞ Alış Cumhuriyet Reşat 24 ayar altın 22 ayar bılezık 18 ayar altın 900 ayar gumuş 174 000 178 000 26 400 23 700 19 800 390 Satış 176 500 183 000 26 500 25 900 19 875 415 SERBEST PlYASADA OOVLZ Alış ABD Doları Batı Alman Markı Isvıçre Frangı Hollanda Flonnı Ingılız Sterlını Fransız Frangı L T C ZİRAAT BANKASI vıucune en$ıımez . Satış 2038 1086 1250 959 3550 320 2035 1084 1245 955 3510 319 ıı vicsivS'iı ınyıcgı ffi3|( inalar kopı İstanbul 133 03 49 133 03 95 Ankaıa 117 21 15 i 5 hat Izmır 22 38 53 1 Adana 3 53 91