Catalog

3 ŞUBAT 1989 EKONOMI CUMHURİYET/lb TÜRKİYEUen ALTINDÖVİZ SERBEST PİYASADA DÜN Dolar (satış) 1902 Mark (satış) 1015 Ata Lira (satış) 162.000 M. B A N K A S I ' N D A BUGÜN Oolaf (döviz alış) 1890.08 Dolar (efektıf satış) 1913.00 Mark (döviz alış) 1008.74 Mark (efektif satış) 1020.97 Interbank faızi: % 35.00 Incîr çekîrdeğîni 'forf doldurdu İncir ihracaîından kesilen 25 centlik fiyat istikrar fonunun, ihracat sezonunun bitiminde 15 sente indirilmesi "sürpriz gelişme" olarak nitelendirildi. Kararın nedeni araştırıldığında, Ulaştırma Bakanı Ekrem Pakdemirli'ye yakınlığıyla tanınan ihracatçı Alpaslan Beşikçioğlu'nun bu işten 400 milyon lira kârlı çıktığı anlaşıldı. HAKAN KARA Kuru incir ihracatı için aiınan kararın ilginç öyküsü şöyle: 26 Ocak 1989 tarihinde Resmi Gazete'de Para Kredi Kurulu'nun küçük bir tebliği yayımlandı. Tebliğde "Kuru incir ihracatından alınan destekleme ve fî>at istikrar fonu primi 15 ABD cent karşılığı TL/bener ABD Dolan şeklinde belirlenmiştir" deniyordu. Bu kararın ne anlama geldiğini sorduğumuz bir ihracatçı konuyu şöyle açıkladı: "Daha önce Türkiye'den gerçekleştirilen kuru incir ihracatında yurda getirilen her ABD Dolan karşılığı 25 cent fon kesilirdi. Bu kararla fon 10 cent duşurülmüş oluyor. Yani ihracatçı Türkiye'ye getirdiği her ABD dolan için 10 cent daha az fon ödeyecek." Ancak Resmi Gazete'de yayımlanan karar ihracatçılar arasında "şok" etkisi yarattı. Bu yıl Türkiye'de üretilen kuru incirde, kansere yol açtığı belirtilen aflatoksin mantarına rastlanması, ihracatta OSMAN ULAGAY EKONOMİ NOTLARI İncir ihracatçısı Beşikçioğlu: Pakdemirli'nin bu konuyla hiçbir ilgisiyok İhracatçı Alpaslan Beşikçioğlu, "Kuru incir ihracatında fonun düşürülmesı için aiınan kararın sezon başından bu yana geçerli olması için uğraştık. Ancak Türkiye'de bugüne kadar hiç böyJe geriye dönuk bir karar ahnmamış. Bu ytizden karar yayımlandığı tarihten itibaren geçerli oldu" diye konuştu. Beşikçioğlu, son kararın altında başka neden aramanın yanhş olacağını belirterek kendisinin bu kararla 400 milyon liralık fon ödemekten kurtulduğu yolundaki savlara şu karşılığı verdi: cirio üçte birini ihraç ederiz. Üç kez İzmir, bir kez Türkiye vergi rekortmeni oldsm. Fonlar üç yıl önce yüzde 10'dan yüzde 25'e nknğında bundan en biiyiik zaran, ba aiandakı en büyiik ihracatçı olmamız nedeniyle biz gördük. En fazla satış yapan, gerçekleştirilen degişikliklerden ee fazla etkilenir. tşin tabiaO bamı gerekliriyor. Sovyetler Birliğine ise ilk kez bn yıl değil, 1963 yıtından bu yana salış yapıyoruz. Ortaya aüJan dedikodular anlamsız. Aynca F.krem Pakdemirli1 nin bu konuyla hiçbir ilgisi yok. Kendisi çok değerii bir insandır. Türkive'nin ihracatının bugiin"Biz 35 yıllık ihracatçıyız. Türkiye'de kuru ia kü diizeye ulaşmasında büyük payı vardır." suf Özal ile görüşmeye gitti. Bu arada Ulaştırma Bakanı Ekrem Pakdemirli'nin de Yusuf Özal ile görüşmenin gerçekleşmesi için katkı sağladığı öne sürüldü. Derken, Resmi Gazete'de karar çıktı, ancak bir ek madde ile: "Bu tebliğ yayımlandığı tarihte yururluğe girer" Ulaştırma Bakanı Ekrem Pakdemir'li'ye yakınlığı ile tanınan ihracatçı Alpaslan Beşikçioğlu geçen ayın ilk haftasında Sovyetler Birliği ile 2 milyon 200 bin dolarlık kuru incir ihracatı için anlaşma yapmıştı. Ardından bu ihracatın gerçekleşebilmesi için Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'na başvurmuştu. Son kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından iki gun sonra Beşikçioğlu1 na Başbakanhk Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'ndan yanıt geldi. Böylece Beşikçioğlu, yaklaşık 400 milyon liralık bir fon ödemekten kurtulmuş oldu. Beşikçioğlu, kızartılmış ve dondurulmuş patates üretimi için fabrika kurmuş ve ihracat gerçekleştiriyordu. 1987 yılında ise kızartılmış ve dondurulmuş patates ihracatına tonda 80 dolar teşvik verilmişti. Teşvik o yıl Türk parası olarak kızartılmış ve dondurulmuş patates için kilo başına 94 liraydı. Aynı yıl üretim bölgelerinde patatesin kilosu ortalama70 liraya satılıyordu. İZMİR Türkiye'den gerçekEkonomi Servisi Garanti leştirilen kuru incir ihracatından Bankası, Fransız AGF International ile bir şirket \ kesilen fon, aiınan son kararla 10 kurmak üzere anlaştı. '• cent düşürüldü. Ancak kimse ihracat sezonunun bitimine doğru AGFGaranti Sigorta AŞ aiınan bu karara anlam veremedi. olarak faaliyet gösterecek Karara tepki gösteren incir ihraşirketin sermayesinin 10 catçılan, "Bu karar hiçbir işe yaramilyar olduğu ve her iki maz. Bu saatten sonra yurtdışına kuruluşun yüzde 50 paya olsa olsa bir iki küçiik parti kuru sahip olduğu belirtildi. incir satılır. Biz gerçek bir teşvik Anlaşma, Garanti Bankası bckliyorduk" dediler. adına Genel Müdür Ardından. "Acaba bu küçiik tbrahim Betil ve AGF kararla, hangi şanslı ihracalçı kaadına da JD Le Franc zançlı çıktı' diye tartışmalar baştarafmdan imzalandı. ladı. Kısa süre sonra Ulaştırma Bakanı Ekrem Pakdemirli'ye yakınlığı ile tanınan ihracatçı Alpaslan Beşikçioğlu'nun Sovyetler Birliği'ne henilz 2 milyon 200 bin doAMC4RA (AA) Devlet larlık kuru incir ihracatını gerçekiç borçlanma senetlerinden tirmediği ortaya çıktı. Beşikçioğ6 ay vadeli Hazine lu'nun aiınan son kararla yaklaBonosu 'nun yıllık ortalama şık 400 milyon lira daha az fon faizi 1 şubatta yapılan ödeyeceği belirlendi. ihalede yüzde 59.64 olarak belirlendi. Hazine bu ihalede 150 milyar lira tutannda bono satışa çıkarmıstı. 6 ay vadeli bono ihalesi en son 18 ocakta yapılmış ve yıllık ortalama faiz yüzde 60.16 olmuştu. AGFGaranti Sigorta kuruldu Devlet faizi yüzde 59.64 büyük sorunlara yol açmıştı. Kunı incir ihracatçılan, yurtdışındaki pazarlannı yitirmemek için devletten destek istiyorlardı. Başkanlığını Alpaslan Beşikçioğlu'nun yaptığı Ege Kuru Meyve thracatçılan Birliği Yönetim Kurulu, üç kez Ankara'ya giderek konuyu yetkililere iletti. İhracatçılar, "Kunı incir ihracatında kesilen 25 centlik fon 12.5 cente düşünilmelidir" diyorlardı ve bu kararın sezon başından itibaren geçerli olması isteniyordu. Ancak 1988 yılı aralık ayından itibaren süren girişimler bir türlü sonuç vermedi. Ardından ocak ayı başında Alpaslan Beşikçioğlu iki kişi ile birlikte Devlet Bakanı Yu Önceleri rahattık. "Özal" dediğimiz zaman herkes Turgut| Özal'dan söz ettiğimizi anlryordu. Sonraları, kamuoyunda adı sıkça duyulan Özallar'ın sayısı hızla artmaya başladı. Semra Özal, • Âhmet Özal, Korkut Özal, Yusuf Özal, Ffe Özal derken Sayın Başbakan şımdi de "küçük Turguf'u lanse etti. Bu durumda Sa' yın Başbakan'a herhalde "Büyük Turgut" ya da "1. Turgut" de' memiz gerekiyor ama biz eski alışkanlığımızdan kurtulamadığı; mız için Sayın Başbakan'dan söz ederken "Özal" demeye de; vam edeceğiz. Umarız kendisini ve diğer Özallar'ı gücendırmiş i olmayız. Bana öyle geliyor ki Sayın Özal oyunu çok seven bir kişi. Sanki politikaya, ekonomıye, pek çok şeye büyük bir oyunun parçalan gibi bakabiliyor. Bu oyunda ani hamleler yaparak rakiplerini şaşırtmak, gerekiiğinde büyük riskler alarak bunun heyecanını yaşamak, zor dönemeçlere girip çıkmak sanki hoşuna gidiyor Sayın Özal'ın. Bu büyük oyunda Sayın Özal'ın en fazla üzerinde durması gereken değışken ise şu anda "zaman". Önümüzdeki dörtbeş ay Sayın Özal'ın oyununun başarısı açısından çok önemli görünüBir kere dış dünyanın, uluslararası mali çevrelerin Özal'a tanıdıkları bir süre, bir zaman var. Çeşitli kaynaklardan edindiğim izlenime göre, uluslararası kuruluşlardan Özal'a tanınan sürede "ilk kontrol noktaşı"na önümüzdeki mayısta, bilemediniz haziranda gelinecek. Özal, mayısa kadar enflasyonun denetim altına aiındığı, fiyat artışı trendınin kırıldığı yolunda dış dünyaya inandırıcı bazı sinyaller verebilirşe "ilk kontrol noktası"nı aşarak oyununa devam edebilecek. Özal dış dünyaya bu olumlu sinyalleri veremezse o zaman "ilk kontrol noktası"nda takılacak, "at yarışı" oyununda olduğu gibi birkaç el zar atmaması ya da biraz geri gitmesi istenecek. Bu "ilk kontrol noktası"nı aşmak için enflasyon cephesinde olumlu bazı sinyaller vermek belki de yetmeyecek. Uluslararası mali çevreler, vergi gelirlenndeki gelişmeye, kamu açıklarının durumuna, döviz dengesinin seyrine de bakacaklar. Aynca Özal1' ın siyasi desteğinin ne ölçüde sağlam olduğunu araştıracaklar. Özal bu v'ilk kontrol noktası"nı başarıyla aşarsa oyununu sürdürecek, zarlarını atmaya devam edecek. Bu nedenle mayısa kadar geçecek olan zamanı çok iyi kullanmak zorunda. Mayısa kadar bir yandan ekonomiyi disipline aldığını, enflasyondaki tırmanışı durdurduğunu, vergi gelirlerini arttırdığını, diğer yandan politik desteğinin sağlam olduğunu dış dünyaya kanıtlamak zo; runda. Ne var ki bu hedeflerin ekonomik olanlarıyla politik olanının. zaman içinde bir noktada kesişmesi kaçınılmaz görünüyor. Sa! yın Özal bir yandan, peşin vergi uygulamasını da kullanarak vergi' gelirlerini arttırırken diğer yandan kamu harcamalarını ciddi biçimde kısarsa; enflasyonu kendi yöntemleriyle boğmak için piyasadaki durgunluğa göz yummaya devam ederse, işten çıkar' malara kayıtsız kalabilirse; sıkı para politikasında ısrar edebilir' se belki enflasyonu yavaşlatmayı da başarabilecek. • Ama bütün bunları yaptığı zaman zaten zayıflamaya yüz tut' muş olan pclitik durumunu acaba daha da zayıflatmış olmayacak mı? Enflasyondaki durulmanın olumlu etkisi hissedilmeden, enflasyonu yavaşlatmak için aiınan önlemlerin olumsuz etkileri, dalga dalga yayılan bir sancı gibi ortalığı sararak ANAP'ın oylarını ciddi bir erozyona uğratmayacak mı? Pek çok ülkede olduğu gibi Türkiye'de de, ekonomide daralma dönemlerinin politik faturası ağır oluyor, iktidardaki partiyi yıpratıyor. Genişleme döneminin kaymağını yemiş olan kesimler bile, oyuncağı elinden alınmış çocuklar gibi, iktidara veryan. sın edebiliyorlar. Bu Jepkiler, genişlemeden fazla yararlanama' dıkları halde genişlemenin yüksek enflasyon gibi olumsuz yan etkileri altında ezilen geniş kesimlerin tepkisiyle birleştiğinde, iktidar partisi için oldukça tatsız bir tablo çıkabiliyor ortaya. Özal, dış dünyaya olumlu sinyaller verebilmek için bu tabloyu göze almak zorunda. Ama bu tablo bütün boyutlarıyla ortaya çık> ,uJ(ğındaÖzaJ'jn po'İM desteğinin çok. sağlam olduğunu söylemek zorlaşacak. Bu durumda Sayın Özal, bir yandan ekonomi' deki önlemleri sürdürürken diğer yandan bu önlemlerin yaratacağı olumsuz tablonun bütün boyutlarıyla ortaya çıkmasını, hiç değilse yerel seçimlere kadar önleyebilirse zamanı lehine kullanmış olacak. Bunu başaramazsa oyunun kaderini belirleyen değişkenin "zaman" olduğu belki daha da iyi anlaşılacak. Özal ve Zaman ! y°r Ticaret filosu eriyor Ekonomi Servisi Türk deniz ticaret fîlosu, dünya deniz ticaretinde görülen canlanmanın tersine, 1988 yılını kötü bir bilançoyla kapattı. Tonajı 1988'de yüzde 6.3 azalarak 1984 başından bu yana ilk kez 5 milyon DWT sınınnın altına düşen deniz ticaret filosu, Türkiye'nin dış ticaret taşımalanndaki pazannı da yabancılara kaptırmaya başladı. Filonun 1988'deki ithal ve ihraç yükü taşımalanndaki payı 1983'ten bu yana en düşük seviyesine indi. Deniz Ticaret Odası'nın yayımladığı raporda filonun eridiği ve dünya genelinde navlunların son yülarda 34 misli arttığına dikkat çekilerek "Türkiye'nin, dış ticaret yiiklerinin taşınmasında bundan sonra çok daha buyük miklarda döviz ödeyeceği kesindir. Bunun Türk ekonomisi üzerindeki olumsuz etkilerini düşünmek her şeyden önce hükiimetin ve yelkililerinin görevidir" denildi. Deniz Ticaret Odası'mn bir yıllık faaliyetlerinin ele aiındığı meclis toplantısında söz alan Fikret '88'DEDENİZCİLİK DPT Deniz ticaret filosunun panoraması tMİ «mitipteti Kuru yukgemtsi Dökme yuk gerrtef Obo gemisi Petroi tankeri Kimyevı madde tankeri LPG tankerieri Diğer Topiam sayaı 457 50 4 30 18 3 216 828 Tanj BWT 1.397.462 1.669.310 358.000 1.378.938 58678 6.598 54 533 4.923.528 Taaai fiftT 840.398 963.939 198.573 734.829 32.367 4.938 174.733 2.949.277 Ûrta. 18.5 150 16.9 18.4 14.2 11.7 14.1 17.9 filosunun gerilediğini ve bir milyon DWT'a yakın tonaj kaybettiğini söyledi. Bu durumun devam etmesi halinde denizcilik şiıket'erinin bir bir kapanacağını savunan Erol Yılmaz Akçal. "Bu tesadüfi değildir. Bilinçli uygulanan bir politika sonucudur. Hükümet politikasında, Ulaştırma Bakanlığı politikasında deniz ticaretinin adı yoktur. Denizcilik ihmal edilmiş, hatta cezalandınlmıştır" dedi. Akçal, eylül ayında Yunanistan ile imzalanan denizcilik antlaşmasıyla Türk limanlarının Yunan bayraklı gemilere açılacağını hatırlatarak "bu durumun kendilerinin zaranyla sonuçlanacağım" soyledi. Bunun üzerine Yunanistan ile görüşmelere katılan Meclis Başkanı Ziya Kalkavan, denizcilik alarundaki işbirliğinin Yunan filosunun büyüklüğünden dolayı. Türkiye'nin aleyhine gelişeceğini bildiklerini, ama hükümetten aldıkları talimat çerçevesinde böyle bir anlaşma yapmak durumunda kaldıklarını bildirdi. ayrıhnaya soğuk bakıyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Deviet Planlama Teşkilatı. "Ekonomi kurmaylarına yeni düzen" planı için "aceleci da>ranılmaması gerekliği" görüşünde. DPT, teşkilata bağlı uyşulamaya dönük birimlerin bunyesi içinde saplıklı bir yapıya kavuşturulduğu inancı ile bu birimleriıı yeniden örgütlenmesinin sakıncalı olabileceği kanısını taşıyor. Devlet Bakanı Adnan Kahveci'nin KİT yönetimlerine yeni isimler aradığı bildirildi. Edinilen bilgiye göre ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Yusuf Özal'ın mimarı olduğu reorganizasyon planı, DPT ve Maliye çevrelerinde tepkiye yol açtı. DPT çevreleri, yeni yönetimle birlikte bunyeye bağlı uyculama birimlermde'farklı bir anlayışın hâkim olduğunu kaydetti. Vergi Dünyusı özel sayısı Ekonomi Servisi Maliye Hesap Uzmanları Derneği tarafmdan aylık olarak yayımlanan Vergi Dünyası Dergisi'nin yeni sayısı "vergi özel sayısı" olarak yayımlandı. Vergi yasalannda yapılan değişikliklere açıklık getirilen yeni sayıda aynca "Geçici Vergi, Gelir Vergisi Kanunu'nda Yapılan Son Değişiklikler Neler Getiriyor? " başlıkh incelemeler bulunuyor. Gürel de "Türkiye'de denizcilik sektörünün ihmal edildiğini ve adeta cezalandırıldığını, buna en güzel örneğin de Türkiye'de 360 tane imam hatip lisesine karşılık sadece bir tane deniz meslek lisenin bulunması olduğunu" söyledı. Deniz Ticaret Odası tarafmdan hazırlanan raporda 19 yaşına giren filonun dünyaıun en yaşlı filolan arasında yer aldığı belirtildi. 1987 sonuna göre filonun yüzde 6.3 tonaj kaybettiği ve 4 milyon 914 bin DVVT'a düştüğü kaydedilen raporda, aynca Türkiye^ nin ithal ve ihraç yüklerinin taşın masında Türk bayraklı gemilerin payının, 1983'ten bu yana en düşük düzeyi olan yüzde 37'ye indiği vurgulandı. Bu payın 1987 yılında yüzde 43 olduğuna dikkat çekilerek "1983'ten beri sürekli yüzde 40'ın üzerinde seyreden, hatta bir ara yüzde 50'ye kadar ulasan bu payın bu denli düşmesi, oldukça düşündünicü ve endişe vericidir" denildi. Meclis toplantısında konuşan Deniz Ticaret Odası eski Başkanı Erol Yılmaz Akçal da 1986'dan bu yana dünya deniz ticaretinin gelişmesine karşılık Türk deniz ticaret Emisyon daraltılıyor ASKARA (AA) Merkez Bankası, 30 aralık31 ocak tarihleri arasmda piyasadan 123 milyar lira çekti. Piyasadaki kâğıt para miktarı 31 ocakta 4 trilyon 362.1 milyar liraya geriledi. Emisyon hacmi, geçen yıl sonunda 4 trilyon 485.1 milyar lira düzeyinde bulunuyordu. Bankalar yıl soııu makyajlarını sildi Bankaların yılsonuna doğru şişirdikleri \ mevduat gerçek düzeylerine inmeye başladı. Bankaların topiam mevduatı ocak ayının ilk yarısında l trilyon 501 milyar lira azalarak 13 ocakta 23 trilyon 850 milyar liraya geriledi. Dünyanın en büyük vadeli Işlem borsası Chcagodaki Ticaret Borsası dünyanın en büyük çapında konvertibl tum para birimleri dolara karşı vadeli olarak alınıp satılabilıyor. Bu borsalardakı birincı, Tıcaret Memezi de iki numaralı vadeli ışlem borsası olarak bilinıyor. Chicago Ticaret Bor işlemler. borsa binasında her mal için ayrılan bir çukurda (pıt) gerçekleştiriliyor. Bu çukurlarda Ekonomi Servisi Bankaların Mevduat artışı °/o sası'nda (CBT) buğday, mısır, soya fasulyesi gibi tarım ürunlerinin yanı sıra ABD Hazine tahvilleri borsa tacirleri, müşterilerinin alım veya satım emirlerıni bağırarak. gerektiğinde de el işaretlen yıl sonu bilançolarını iyi gostermek amacıyia yıl sonuna doğru şive bonolannın da vadeli işlemleri yapılıyor. Chicago Ticaret Merkezfnde (CME) ise canlı ve cansız ile yerıne getiriyorlar Vadeli işlemlerde müşteriler bir malı fîzikı olarak aiıp satmayıp. sadece çe şirdikleri mevduat, gerçek düzey1987 1988 hayvan ile kereste işlemleri yapılıyor CME'ye bağlı Uluslararası Para Piyasası'nda (IMM) dünya şitli vadelerdekı fiyatı üzerinde spekülasyon yapıyorlar. lerine inmeye başladı. Bankaların Top. mevduat ~4J ~Ö topiam mevduatı. ocak ayınm ilk Vadesiz ticari 10.6 10.7 ANKARA (AA) Ziraai yarısında bir trilyon 501.3 milyar Vadesiz tasar. 12.7 12.3 Bankası yanndan geçerli lira azalarak 13 ocakta 23 trilyon Vadeli tasar. 11.1 34.2 olmak üzere, 3 ay, 6 ay 32.6 45.0 850.3 milyar liraya geriledi. Mev Mev.Senifi. vadeli mevduat faizlerini 29.5 41.3 duat hacmi 30 Ârafık 1988'de 25 Diğer 1 'er puan, vadesiz mevduat Ekonomi Servisi Aralık kimse Carison için zararsız diye heli tacir ile konuşmalarını gizli leri için işlem yapmak ve müşte sada bir işlem koltuğu satın alın trilyon 351.6 milyar lira duzeyinfaizini de 5 puan aşağıya 1986'da, Chicago Ticaret miyor. Çünkü, Carison dünyanın ce banda kaydettiler. Ocak ayı ba rilerden edindikleri mali bilgileri dı. Diğer iki ajan için ortak bir bü de bulunuyordu. Öte yandan mevduat faiz orançekti. Ziraat Bankası vade Borsası'nda tıknaz bir adamın ça en büyük vadeli işlemler borsası şında operasyonun sona erdirilme kendileri için kullanmak gibi id ro açılırken, bir diğeri de telefonYıl sonu bilanço duzenlemele lannın 1988 yılı ekim onalarından turierine göre üç aylıkta hşmaya başladığının hiç kimse Chicago Ticaret Borsası'ndaki bü siyle, başlatılan soruşturmalarla, dialara karşı, kendilerini savuna la aiımsatım yapmak için borsa rine yönelik "fiktif" işlemlerin et itibaren yüzde 85'ler duzeyine yüzde 62, 6 aylıkta yüzde da iş buldu. FBI ajanları artık tam kisiyle bankalardaki topiam mev yükselmesinin etkisiyle mevduat65 faiz uygulayacak. Banka farkında değildi. Kendini Richard yük çaplı yolsuzluk iddialannı ka en azından 50 bprsa tacirinin caklar. Lee Carison olarak tanıtan bu nıtlamak için yaklaşık 2 yıl borsa mahkeme jürisi önüne çıkartılmaFBI, ajanlannın tam anlamıy bir borsa taciri gibi davranıyorlar duat, geçen yılın 2330 aralık gün ta önemli düzeyde artış sağlanmavadesiz mevduata borsa tacirini arkadaşları 'zarar taciri olarak çalışan dört Federal sı ve milyonlarca sayfa doküman la borsa taciri olabilmeleri ve ope dı. Onlar gibi jean pantolonlar ve lerini kapsayan son haftasında 2 sma karşın bu tutar yüzde 68.3 ynluygulayacağı faizi yuzde 15 sız bakışh' diye tanımlıyorlardı. Soruşturma Bürosu (FBI) ajarun ile birlikte yüzlerce tacirin tanık rasyonun kimse tarafmdan anla O.\ford düğmeli gomlekler giyi trilyon 794.5 milyar liralık artış lık orta'araa fiyat artışından arınolarak belirledi. olarak dinlenmesi bekleniyor. şılmaması için elinden geleni yap yor, Chicago'nun en lüks semtin kaydetti. Bunun bir trilyon 722.7 dırıldığında reel olarak yüzde 4.7 Ancak simdi borsa çevresinde hiç dan biriydi. FBI'ın düzenlediği ve iki yıl sü Borsa tacirleri, yapılan işlemler tı. Önceleri çılgın borsa dünyası de daireler kiralıyor, Rolex saat milyar liralık bölumü, fiktif işlem düzeyinde kaldı. 1987'de ise topren operasyon boyunca ajanlar ta den müşterilerinin kazandıklan nı tanımak için bir kuruluşta eği ler takıyor ve Mercedes otomobil lere en uygun kalem olan vadesiz iam mevduattaki reel artış yüzde mamıyla profesyonel birer borsa paraların tamamını ödememek, tim gören ajanlardan Carison için !eri ile hız denemeleri yapıyorlar ticari mevduattan kavnaklandı. 4.9 olmuştu. 9 tııhjJ 1DM taciri gibi davramp, yüzlerce şüp müşteri emirlerinden önce kendi aralık 1987'de 400 bin dolara bor dı. =m ft^^ş ıjncag 3e. Bugunku Bugüntaj Sugunkb Işlem En çok söz Ağıriîkt FBI, ajanların geçmişihakkınM w w l * ^ s g ans tapan en ftşfc 91)ÖS* kapanş miktarı yaptlan fiy ort.fiy Istanbul 133 D3 49 133 03 95 da tum hayali bilgileri gerekli yerFotokopi Ankara 117 21 15 / 5 hat Akçtmento 2300 2250 2450 2250 10125 2261 2250 53 lere kavdettirmişti. Ajanlar ise diAnadolu Cam 1825 1800 1800 1800 400 1800 1800 makinaları Izmır 22 38 91 Adana 3 53 Arçelik 3750 3800 3800 3800 1250 3800 3800 ğer borsa tacirleri gibi binlerce doDövızin Döv z Döviz Efektif Aymar Efektıf 2850 2850 2850 2850 738 2850 2850 lar para yitiriyor, borsada işlemBagfeş 1275 1250 1275 1275 3750 AI Ş 1250 1256 Cinsi Satış Alış Satış ler bittikten sonra önce arkadaşBnsa 3500 3475 3500 3500 1250 3494 3500 1 ABD Dolan 1893.87 1890.08 1890.08 1913.00 Çelık Halat 3925 3900 3925 3925 1750 3925 3916 ları ile birlikte sağlık kulübüne gi1 Avustralya Dolan 1683.65 1680.28 1651.72 1700.66 ç.Ova EteMnk 7100 7100 7100 7100 2620 7100 7100 diyor daha sonra da lüks lokallerDöktaş 1 Avusturya Şılıni W 3 ŞUBAT 1989 TARİHİNDEKİ DÖVİZ KURLARI V\ 3000 3000 143.80 143.51 3000 3000 1050 143.51 145.25 3000 3000 de sarhoş oluyorlardı. Zaten tüm E.Yatınm 1300 1350 1375 1100 1375 1369 1 Batı AJman Markı 1375 1010.76 1008.74 1008.74 1020.97 Ege Bıracılık 4850 4925 4944 4950 4925 1700 kanıtlar bu lüks yerlerdeki konuş4950 1 Belçika Frangı 48.28 48.18 47.36 48.77 Ereglı D C 5650 5600 5650 8092 5650 5650 5631 1 Danimarka Kronu malarda toplanıyordu. Ceplerine 260.33 259.81 259.81 262.96 GoodYear 4200 4200 4200 4200 550 4200 4200 1 Fin Markkası 439.11 438.23 430.78 443.55 küçük ses alıcılannı yerleştiren Gubre Fab. 870 880 880 880 400 AUŞTL SATISTL ALİSTL SATISTL 880 880 1 Fransız Frangı 297.19 296.60 296.60 300 19 ajanların dış ceplerindeki kalem2675 Güney Bıracılık 2675 2675 2675 100 2675 2765 1 ABD DOLARI 1893.87 1897.65) 1893.87 1912.80 1 Hollanda Florini 895.66 İZMİR (Cumhuriyet Ege Büro leri veya parmaklarındaki yüzük893.87 893.87 904.71 Hektaş 2175 2150 2200 2200 1780 2179 2175 1 İsveç Kronu Izrrm D Ç. 298.22 297.62 640 640 640 297.62 301.23 640 350 640 su) Kısa bir süre önce uretimi leri de kimsenin farkına varmadığı 1 AVUSTRALYA DOLARI 640 1680.28 1687.01 1646.41 1700.48 Izocam 6000 5850 5900 5850 670 1 İsvıçre Frangı 5850 1189.62 5872 1187.24 1187.24 1201.64 ni durduran YuPi'nin eski sahi mikrofonlarıydı. Lüks lokallerde1 AVUSTURYA ŞİLİNİ 143.80 144.08 ' 143.80 145.23 Izocam (nama) 5050 5050 5050 5050 591 5050 5050 100 italyan Lireti 138.48 138.20 135.85 139.88 bi İzmir Holding'in en büyük his ki, partilerdeki, sağlık kulüpler ile Karionsan 1350 1375 1375 3479 1375 1 BATI ALMAN MARKI 1010.76 1012.78 1010.76 1020.86 1375 1375 1 Japon Yeni 14.64 14.61 14.36 14.79 sedarı Benazus hakkında "naylon borsanın güruftülu koridorlarınKav 17500 17500 17500 17500 320 17500 17500 1 Kuveyt Dinarı 6573.65 BaÇİKA FRANfil 6560.50 48.37 6448.97 6640.05 48.18 48.18 48.76 Kepez Elektnk 6000 6000 6000 6000 100 6000 6000 fatura" aldığı gerekçesi\le soruş1 Sterlin 3313.70 3307.07 3307.07 3347.17 daki iyi niyetli konuşmalar şimdi, Koç Holdtng 3050 1 DANİMARKA KRONU 259.81 260.85 259.81 262.93 2950 2950 2950 1546 2950 2950 turma açıldı. Benazus, verilen ad1 S.Arabistan Riyali 505.03 504.02 495.45 510.13 Kordsa 3675 3650 3700 3650 860 3671 3675 FİN MARKKASI 438.23 439.98 429.91 443.50 reste bulunamadı. Olayla ilgili şüpheli borsa tacirlerinin karşısıKoruma Tarım 4350 4325 4350 4350 515 4330 4325 1 FRANSIZ FRANGI 297.19 297.78 297.19 300.16 Köytaş 1350 olarak aralannda Benazus'un sek naen ciddi kanıt olarak çıkıyor. 1300 1325 1300 600 1304 1300 Koç Yatınm 2150 2150 2175 2175 750 2150 2160 reterinin de bulunduğu 9 kişi göz Bir borsa şirketinin FBI ajanlann1 HOLLANDA FLORİNİ 895.66 897.45 895.66 904.61 Metaş dan takma adıyla Peter Vogel'ın 800 840 860 860 1900 860 856 $ 1,8737 B. Alman Markı $1367.61 İtalyan Lireti altına almdı. İSVEÇ KRONU 297.62 298.81 297.02 301.20 Nasas 810 810 810 810 500 810 810 yüksek harcamalarıru, soruşturul$ 6,3725 Fransız Frangı $ 129.36 Japon Yeni Olmuksa 2350 2300 2325 1134 2300 Polisin iddiasına göre, Hanri ması amacıyia FBI'a ihbar etme2300 2307 tSVİÇRE FRANGI 1189.62 1191.99 1189 62 1201.51 $2.1144 Hollanda Flonnı $ 3,7500 S Arabıstan fiıyali Otosan 2725 2750 2775 2750 1250 2775 2763 Benazus'un sahibi olduğu Gıda $ 1,5919 İsvıçre Frangı E 1,7496$ 100 İTALYAN LİRETİ 138.20 138.75 135.57 139.86 Pımaş 1450 1375 1375 1375 700 1375 1375 Yem 198687 yıllannda desteleme si de operasyonun en ilginç anısı Rabak 1350 1375 1375 1375 6829 1375 1375 1 JAPON YENİ 14.61 14.66 14.33 14.78 olarak anlatılıyor. ALTIN 6ÜMÖŞ SERBEST PİYASADA DÖVİZ fonır.dan yararlanmak amacıyia Sarkuysan 2575 2600 2750 2725 10096 2721 2725 1 KANADA DOLARI 1590.17 1596.54 1560.01 1609.29 T.O.DoMm 2200 2200 2250 2225 5187 2217 2200 pi^asadan fatura topladı. AralaBorsa ajanlarıyla ilgili son hiAliş Satış Alış Satış Tdetaş 3400 3375 3400 3400 1440 3400 3391 1 KUVEYT DİNARI 6560.50 6586.79 6436.07 6639.38 . mda paravan kuruluşların da bu kâyeyi de, gerçek bir borsa taciri T.jş.B. (A) 33000 33000 33000 33000 200 33000 33000 Cumhunyet 160 000 162.000 ABD Dolan 1900 1902 1 NORVEÇ KRONU 279.23 | 280.34 273.93 282.58 lunduğu birçok firma Benazus' şöyle anlatıvor: "Bir futbol maçı 2200 T.iş.B (B) 2150 2150 2150 2100 2150 2150 169.000 170.000 Batı Alman Markı 1013 Reşat 1015 TİSİ rCK%5CBOU 500 520 520 un fabrikasından yem almış gibi için diizenlenen kişi başına 10 do1 STERLİN 520 800 3313.70 3320.32 3313.70 3346.83 520 520 T. Siemens 4075 4100 4100 4100 300 4100 4100 24 ayar allın gösterilerek milyarlarca liralık fa larlık müşterek bahisi, soruştur24.200 İsvıçre Frangı 1186 24.300 1190 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 504.02 ' 506.04 494.45 510.08 Yasaş 600 600 600 600 1750 600 600 tura kestiler. Gıda Vem'in buro manın ortaya çıkmasından birkaç 22 ayar bılezık 21.640 23 900 Hollanda Flonn 894 898 sunda yapılan aramada 2 milvar giin önce Peter Vogel kazandı. 18 ayar altın Ingılız Stertını 18.150 3329 18 225 3380 İşlem mlktan: 81.234.5 işlem hacmi:.... 235.131.400 4% milyon liralık naylon fatura Ancak hâlâ kazandığı 4 bin dolaİMKB Endeksl: . 380.82 Söz!eş»e sayısı.. 314 900 ayar gumuş 340 Fransız Frangı 297 380 299 "(•uciıne erisilmeı" bulundu. rı almaya gelmedi." Ziraat, vadesizi 5 puan indirdi FBI, Chicago Borsası'nda iz peşinde ' P V Borsada işlemler DOVIZ KURLARI Benazus, naylon faturadan aranıyor 'k TC ZİRAAT BANKASI DÖVİZ j DÖVİZİN CİNSİ EFEKTİF ÇAPRAZ KURLAR TC. ZİRAAT BANKASI