Catalog

ECU Europeon Currency Unit: AVRUPARA~. WCUWorid Currency Unit: DÜNYAPARA... Cu m h u r i yet 66. Yıl; Sayı: 23457 Kurucusu: Yunus Nadi 600 TL. avm Türk Bonkacılık Sistemi'ne Pamulcbanlc'ın ARMAĞANIDIR... PAMUKBANK iyi ba n ka d ı r Komünist yönetim sona erdi înönü, SHP yönetiminin güven tazelemesini istedi k Çekoslovakya'da yeni kurulan hükümette komünistler 41 yıldır ilk kez azınlığa düştüler. 21 kişilik hükümette, komünistler 10, komünist olmayanlar 11 bakanlık elde etti. 16. Sayfada PRAG Seçimli kurultay Köşk'e Ekonomi brifıngi d a k i tüzük kurultayını seP • Partide güven eksiklip havası varsa, buna son verilmesini 3F3yiŞI isteyebiliriz. Bununyolu, kurultayın bir halkoylaması, bir genel belediye seçimi, bir cumhurbaşkanlığı seçimi geçirdikten sonra bir buçuk yıl önce seçmiş olduğu genel merkez yöneticilerine genel başkanı ve parti meclisi ile ne kadar güven duyduğunu yeni bir seçimle herkese göstermesidir. Cumhurbaşkanı Özal tarafsızlık ye* m e t m e s m e rağmen hâlâ ANAP gen e j başkanı ve başbakanmış gibi davranmaya devam ediyor. Başbakanla birlikte bütün bakanları kendisi seçti. Bunlarladayetinmeyerek, başbakanmış gibi basına, muhalefeti küçük düşürecek demeçler vermeye devam ediyor. Ekonominin yönetimini elinde tuttuğunu ilan ediyor. TBMM'ye gelip orada çahşıyor. 10. Sayfada m 11 Aralık 1989 Pazartesi SOFYA Demokrasi için dev gösteri Bulgaristan'ın başkenti Sofya'da 50 bin kişi demokrasi mitingi yaptı. Göstericiler "Serbest seçim", "Müslümanlara hoşgörü" gibi pankartlar taşıdılar. 16. Sayfada CUNEYT ARCAYUREK yazıyor Inönü Lider Kimliğiyle Ortaya Çıkarken İnönü'nün dünkü konuşması, birkaç bölüme aynlabilir. Kuşku yok, ilk elde parti içi sorunlara bakış açısı önem taşıyor. Fakat İnönü, lider kimliğini konuşturarak Baykal ekibinin istekle bakmadığı sonucu birden açıklıyor. Seçim önererek tüzük kurultayını olağanüstü kurultaya dönüştürüyor. Ocak ayında toplanacak seçimli kurultayda İnönü'ye önemli bir görev daha düşüyor. Dün başlattığı süreci pekiştirecek adımlar atması bekleniyor. Parti yönetimini bir hizbin eline bırakmayacak seçim yapmalarını delegelerden istemesi, halka güven verecek bir yönetim gereksinimini duyurması gerekiyor. 10. Sayfada İNÖNÜ Çıkış anyor Ekonomik göstergeler Cumhurbaşkanı Özal'a göreve seçilmesinden sonra da ulaştırıldı. Hazine'ye son bir ayda 1 trilyon üzerinde nakit girişi olması, dış ticaret açığının az artması, pembe tablonun unsurları arasında. VECDİ SEVİĞ ANKARA Ekonomiyle ilgili bakanlar ve kurmaylar, bugün Cumhurbaşkanı Turgut Özal ile bir araya gelecekler. Ayhk brifıng olarak ilan edilen toplantının, "Ekonomiyi yönlendiririz" diytn özal'ın ekonoraik konularda bir aylık uygulamaJarla ilgili smavına dönüşmesi bekleniyor. Toplantıda, Cumhurbaşkanlığı seçiminden bu yana ekonomıde gözlenen gelişmeler üzerinde durulduktan sonra ağırhklı konuyu, 1990 yılında beklenen gelişmelerin oluşturacagj bildirildi. Cumhurbaşkanı Turgut özal 1 ın başkanlığında bugün yapüacak toplantıya, ekonomiyle ilgili bakanlar ve musteşarlar katılacaklar. (Arkası Sa. 19, Sü. l'de) pembe tablo D.BERLİN Ekonomik bunalım dorukta Demokratik Almanya'da Başbakan Hans Modrow, ülkenin dış borçlannın 20 milyar doları aştığını söyledi. Yeni ekonomik önlem paketi getiriliyor. Hafta sonu partinin isminin değiştirilmesi düşünülüyor. Washingtoıriın telefonu ÖzaPa bağlı UFUK GÜLDEMtR WASHINGTON ABD Başkanı George Bush'un Maha doruğuna hazırlandığı günlerdi. Bush, Beyaz Saray'daki ofısinden muttefık ülke liderlerini anyor, DoğuBatı üişkilerindeki son gelişmelerle ilgili görüşlerini dinliyordu. Doğal olarak da aradığı ülkenin iç ve dış konularında en fazla söz sahibi olan "Bir Ue konuşuyordu. Almanya'dan Cumhurbaşkanı Weizsacker"i değü, Başbakan Kohl'u aradı. lngiltere'de kraliçeyi değil, Başbakan Thatcher'ı aradı. Türkiye'de ise başbakanı değil, Cumhurbaşkanı Özal'ı aradı. ABD yönetimi, Cumhurbaşkanı Özal'lı bir Türkiye'yi nasıl algılıyordu ki telefon sırası Türkiye'ye geldiğinde Bush, başbakan yerine cumhurbaşkanını aıamıştı? Ve bu karan nasıl bir değerlendirme sonucunda almışlardı? Kafamızda bu sorularla "Türkiye'de orUya çıkan yeni yapıya Washington'un nasıl bakUgını" araştırmaya başladığımızda, elde ettiğımız ilk veri, Beyaz Saray'ın Türkiye"den kimi arayacağını tamamen kendi analizleri çerçevesinde beürledıği, yanı Türk makamlan nezdinde "kimi arayalıın?" şeklinde bir yoklama yapmadığı oldu. fkincisi, Beyaz Saray, Malta Oncesi hangi ülkeden kimin aranacağımn listesini yaparken sıra Türkiye'ye geldiğinde bir tereddüt belirmişti. Türkiye'de başbakanlar seçimle ışbaşına geldıği ıçın bir numaralı siyasi irade başbakanda olmak gerekirdi. Ancak Ankara'daki Amerıkan Büyukelçiliği'nden gelen analizler Türkiye'de başbakanın değil, Cumhurbaşkanı özal'ın ulke kaderi üzerinde "birinci derecede söz sahibi" olduğunu gösteriyordu. Beyaz Saray'ın Malta'ya dönük "tetefon rehberi" de protokoler değil, fıılı güç üzerine kurulu bir sıralama öngörduğü ıçin Bush, Türkiye"den özal'ın telefonunu çevirdi, Akbulut'un değil. Washington'daki Türkiye gözlemcileri, kendilerinde Türkiye'nin yönetim biçiminde yeni biı yapı doğduğu ızlenimi uyandıran bu döneme "3. Özal donemi" adını venyor. 1. Özal dönemi olarak 24 Ocak Kararları'mn alındığı, 2. özal dönemı olarak da 1989'da cumhurbaşkanı olana kadar geçen sureyı tammhyor. 3. Özal dönemi ise cı.mhurbaşkanlığının başladığı andan itiba(Arkası Sa. 19, Sü. 4te) ABD'ye göre Ankara'da kararları cumhurbaşkanı veriyon Bush, Başbakan Akbulut yerine Özal'la görüşüyor GONER YORBOJmn haberi 16. Sayfada Parti tekeline devam Gorbaçov, Komünist Parti'nin öncü rolünün şimdilik konınması gerektiğini söyledi. Sovyet lideri, reformlarm ileriki aşamasında partinin iktidar tekeline son verilebileceğini belirtti. 16. Sayfada MOSKOVA Avrupa'ya bireysel başvuru Iıısaıı hakkına Ankara engeli Türkiye, hakkın üç yıl daha uzatıldığını Strasbourg'a iletirken, Insan Hakları Mahkemesi'ne yetki tanıyan karar Resmi Gazete'de yayımlanmasına karşın 2.5 aydır komisyonaulaştırılmıyor. Bu bildirim yapılmadığı için işlemlerin de tamamlanmamış olduğu belirtiliyor. ANKARA (Cumhuriyet Büro duğu olayları "kamuoyundan su) Insan hakları konusunda kapalı" olarak izliyor. Komisyon hükümetin çelişkileri devam edi yetkilileri "bir anlamda devletleyor. Türkiye 28 Ocak 1990'da so ri sorguladıklan için" bu konuda na erecek olan Avrupa Insan Hak hassas hareket ettiklerini belirtilan Komisyonu'na bireysel başvu yorlar. Kesin bir rakam saptanaru hakkını uç yıl daha uzattıgını mamasına karşın Türkiye*den 8 Strasbourg'a iletirken, tnsan Hak dolayında başvurunun kabul edilları Mahkemediği biliniyor. si'ne yetki tanıKomisyona yayan karar Resmi pılan ancak kaGazete'de yabul edilmeyen yımlanmasına başvuru sayısıkarşın 2.S aydır nın ise 150'yi komisyona ulaşbulduğu öne sütınlmıyor. rüluyor. AA'nın BrukyetkİSİGÜneyDlnç Türkiye, Avsel muhabirinin rupa tnsan güvenilir kayHakları Komisnaklardan edinyonu'na bireysel diği bilgiye göre başvuruyu kaTürkiye, 1987 bul edişinin arocak ayında 3 dından geçen yıllığına kabul eylul ayında da ettiği bireysel Avrupa Insan başvuru hakkını Haklan Mahkeüç yıl daha mesi'ne yetki tauzatma karan mdığını duyuraldı. İlk uç yıllık du. Bu karar başvuruda bazı Resmi Gazete'de kısıtlamalar yer de yayımlandı. almıştı. Buna Cumhurbaşkanı göre başvurulaÖ d Ü İ 6. Sayfada Turgut Özal eyrın sadece Türlül ayında Straskiye topraklabourg'da mahnnda meydana kemeye de yetki gelen olayları kapsaması, olağatanıdıklannı açıklamıştı. Ancak nustu hal ve sıkıyönetim koşulla bu yetkinin gecerli olabilmesi için nnda bu hakkın ortadan kalkması Türkiye'nin kararını Strasbourg'a ve askeri personelin kapsam dışı re smen bildirmesi gerekiyor. bırakılması öngörulüyordu. AAnın haberinde bu çekincelerin de SSCB'DEN VİZE ortadan kaldınlması yolunda ça KOLAYL1ĞI lışmalar yapıldığı yer alıyor. Insan Haîdan Komisyonu çalış ADNAN AKGUNEL'in ma koşulları gereği uzerinde dur haberi 15. Sayfada MADRÎD • Ispanya D.Avrupa derdinde Ispanya, AT yardımlarının Doğu Avrupa'ya kaymasından ve kendisinin "kenar mahalle"durumuna düşmesinden kaygılanıyor. MİNE SAULNİER'in haberi 16. Sayfada Kayahkları Aliağa Kozbeyli'de düzenlenen termik şenliğe yalnızca büyük kentlerden değil, Balıkesir, Bursa, Çanakkale, Muğla, Aydın, Manisa gibi yörelerden, Ege'nin tüm kıyı kasabalarından insanlar gelmişti. Eline çalgısını alan Kozbeyli'ye koştu dün. Insan hakkı ve yargı Kültürel haklar haftası ATİNA Zamlara karşıgrev SAZLI SÖZLİJ PROTESTO Kozbeyli Köyünde dün tam şenlik havası Gnıplar yağmur altanda halay çektikr. Ayşegül Aldinç şenlikte şarkı söyleyaşandı. Köy alanı değişik il ve ilçelerden gelen otobus ve araçlaria doldu. di. Köyün iki kahvesinde sazbsozlü toplantıiar vapıldı. (Tolograf: Ümit Otaa) t 15. Sayfada Yunanistan'da tüm mal ve hizmetlere zam yapılmasının ardından, demiryollannda süresiz grev başladı. Havayollan yann greve gidiyor. 3. Sayfada AUoğa cUUerde nağtne enlikte özellikle amatör gruplann termik santralla ilgili besteleri yer aldı. Çeşitli yerlere asılan afişlerde yazılı olan "İdeolojik ve termik santral insanları öldürür, Fahrettin Kurt hepimizi güldürür", "Ölmeden önce hiç değilse bir gülün", " N e ideolojik ne termik santral istiyoruz" sloganları dikkati çekti. Şenliğe daha önce komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle yargılanan M.Ç. de geldi ve Yeşiller Partisi Milletvekili Karitas Hensel'legörüştü. HAKAN KARA ALİAĞA Aliağa Gencelli'ye bağlı Kozbeyli Köyü'nde termik santral yapunını protesto için Türkiye'nin ilk büyük "çevre şenligJ" yapıldı. Türkiye'nin değişik illerinden kozbeyli Köyu'ne akın eden yeşiller ve çevreeiler, sanatçı ve köylüler, halay çekip şarkı söyleyerek santral yapımı kararım protesto ettiler ve tnsan Hakları Gunü'nde sağlıklı bir ortamda ya(Arkası Sa. 15, Sü. 5te) • Suriye'den Lübnan uyansı Şam • Profesyoneller savaşı Önümüzdeki yıtı Radyosu, Suriye'nin, Lübnan'da yaşanan canlı geçırmesi beklenen Borsa'da 'komik' duruma son vermesi için harekete profesyonellik önem kazanacak. Ekonomi'de geçeceğıni duyurdu3. Sayfada • Ekonomide yüksek gerilim Ekonominin • Dublaj yasağı, Türkçeye darbe' tansiyonunun ytikseldiği betırtildi. Ekonomi'de Yabancı fılmlerin Türkçe seslendınlmesını • Fenerbahçe mucizesi Sarıyer karşısmda yasaklayan yasa tasarısına hukukçular, eksık ve yaralı kadrosuyla 20 videocular ve TRT karşı çıktı. 4. Sayfada yenilgiden 52'lik galibiyetı yakaladı. Spor'da • TRT'nin edebiyat anlayışı Luküs • Simavi ödülleri Simavi Edebiyat Hayat'ın geçen hafta ekrana getirilen Ödülü'nu bolümunde edebıyatçı Goethe'yle ilgili bir kazanan espri ses sansürlü yayımlandı. 4. Sayfada VedatGünyol • TV Dergisi Programda aylardır dunya ve Sosyal kamuoyunun konusu olan fîlmler 'Batman' Bilim ödülü'nu ve Roger Rabbit'a eğılınecek. 4. Sayfada kazanan Prof. • Cumhuriyetçi misiniz, demokrat mı? Tank Zafer Günyol Tünaya Re~gis Debray'e göre temel soru bu. 6. Sayfada Tunaya ile yapılan söyleşiler. Arka Sayfada Yeşilyurt köylülerine AVRUPA'DAKİ KAOS VE TÜRKİYE ERGUN BALCI'nın yazısı 3. Sayfada YENİ AVRUPA AHMET TAN'ın yazısı 11. Sayfada Inönü'den Olumlu Adım o H P Genel Başkanı Erdal İnönü, dün belediye seçimi, bir cumhurbaşkanlığı seçiyaptığı kurultay çağrısıyla olumlu bir adım at mi geçildikten sonra, birbuçuk yıl önce seçmıştır. Partisinin Ankara'da toplanan Küçük miş olduğu genel merkez yöneticilerine, geKuruttayı'nı açış konuşmasında bu konunun nel başkana ve parti meclisine ne kadar güaltını şöyle çizmiştir: ven duyduğunu yeni bir seçimle göstermesi"Tüzük değişikliğini yapmak için toplana dir. cak kurultaytn, günlerdir basında devam eden Şüphesiz, parti içi seçimleri yapmak için tartışmalann yansıttığı 'güven eksıklıği önümüzdeki olağan kurultaya kadar da bekhavasına' son vermesini isteyebiliriz. Bunun yolu, kurultayın, bir halkoylaması, bir genel (Arkaa Sa. 19, Sü. l'de) Türklş'te yoğun kulis KanaÜar pusuda Sağ kanat kulislerinde bütün umutlar, sol kanatta gedik açmaya bağlanmış. Orneğin en yoğun tartışmalar, sol kanada adaylıklarını kabul ettiremeyenlerin sağa kaç delege getirebilecekleri üzerinde. ŞÜKRAN KETENCİ'nin haberi 12. Sayfada TÜRKÎŞ'İN TARİHÇESİ İLK BAŞKAN İNAN: TÜRKİŞ GÜCÜNÜ KULLANMAYI BİLMELİ 12. Sayfada HASAN CEMAL