Catalog

ARALIK 1988 EKONOMİ CUMHURIYET/9 TÜRKlYE'den ALTINDÖVİZ SERBEST PÎYASADA DUN DoUf (satış) 1808 Marfc (satış) 1050 M» Ura (satış) 165.000 M. BANKASI'NDA BUGÜN (dövız alıs) 1787.33 D*br (efektrf satış) 1809.00 ; (dövız alış) 103745 (efekuf satış) 1050.03 Ihracatın yıldızı kayıyor "Altematif' Tartışması (2) OSMAJN ULAGAY Kim ne dedi? Mustafa Suzer (TURKTRADE Başkanı): Ihracatın 9 aylık performansına bakıldığuıda >ıllık ıhracat rakamının 11 mıl>ar dolar cıvarında gerçekleşeceğı beklenebılır Bu başlangıç da hedeflenen ıhracat atılımının cıddı bır tıkanma noktasına geldığını ışaret etmesı açısından önemhdır İhracat atüımındakı tıkanıklığın bence ılk önemh nedenı, teşvık pohtıkalarına çok geç başlamamız ve bunun bugun yetersız kalışıdır Bence onumuzdekı yıldan ıtıbaren çok çe Can Kulak1 sızoğlu (TİI TtDER Başkanı) I Teşvıksız vel subvansıJ yonsuz bır| ıhracat duşunulemez Kalkmakta olan vergı ıadelennın yerıne \erüraeye başlanan E\ımbank kredılen, hem buyuklere yonelıktır hem de yetersız kalmaktadır Ihracatı tıpkı bu" tekne olayı gıbı duşunmek gerekır Sen kaptan köşkunu süsleyıp gemınm gerı tın bır sınavla başbaşayız Vergı ladelerının, GATT subvansıvon kodu ve ımzaladığımız ıkılı anlaşmalar gereğı kaldınlması, ıhracatçı şırketlerı oldukça zor layacaktır Bu durumda kaldı rılan teşvıklerın etkısını telafî edecek bır ıhracat kredı ve sıgortası gelıştınlmelıdır Mevcutenf lasyonıst ortamda bunun ne derece gerçekleştırılebıleceğı kuşkuludur Orta \e uzun vadede ıse dış tıcaret bır butun olarak ele alınmalı ve ıthalat ıhracatı destekler nıtelıkte planlanmalıdır Tenıennımız, sı>ası otorıtenın kısa ve uzun vadelı prog ramları bır an once gundeme sokması ve onlan ıstıkrarh bıçımde takıp etmesıdır kalan kısımlannı çuruk bırakırsan bu gemı lımana yanaşamaz Eğer teşvıkler buyuklere uygulanırsa 1989 ıhracatını karanlık goruyorum Yok büyuklerın yanında kuçuklere de teşvıkler venlecekse '89 ıhracatı bızı sevın dırecek duzeylere çıkabılır Ama şu anda baktığımızda '89 bağ lantılarının ve anlaşmalarının za>ıf olduğunu göru>oruz Savaşın sona ermesryle bırhkte tran ve Irak pazarını kaybettık Sovyetler Bırlığı'nden >etennce doğalgaz alamadığımız ıçın de bu ulkeye ıhracatımız bekledığı mız gıbı artmadı EKONOMİ NOTLARI Interbank taıa % 50.00 ğ Vergi iadelerinin nisan 1988'den itibaren kademeli i olarak indirilmesi ve yıl sonunda da sıfırlanacak m# olması, ihracatın yükselme hızını kesti. "Mehter T yürüyüşü"ne benzetilen ıhracatın bu ikinci gerilemesinin 1989'un ilk aylarında da sürmesi bekleniyor. ABDURRAHMAN YILDIRIM Ozal hukumetının dışa açık ekonomık buyume modehnın dayanağı ıhracat sektorunun >ıldızı kayıyor 1987'run son dort ayında başlayan ve 1988'ın ılk dört ayında da devam eden yükselme trendı, vergı ıadelennın nısan ayından ıtıbaren kademeli şekılde azakılma\a başlanmasıyla kırıldı "Mehter >unıyuşu"ne benzetilen ıhracatın bu ıkıncı gerilemesinin 1989'un ılk aylarında da surmesı bekleniyor 15 rusandan ıtıbaren bırer puan azaltılma>a başlanan ve aralık sonu ıtıbarıyla sıfırlanacak olan vergı ladelerınden ıkame teşvık tedbırlerıne geçış sarsıntılı oluyor GATT Subvansıyon Kodu'na atılan ımza dolayısıyla genel seçımlerın ardından 1988 yılı ıçın vergı ıadelennın kaldınlacağı veya azaltılacağı ıhtımalı uzerıne bağlantı ların öne alınmasırun 87 sonuna doğru ıhracatı hızlandırdığı ve 88 başında kalkmakta olan vergı ladelennden "daha çok yararlanmak" amacıyla bu hızlandırılmış ıhracatın surdurulduğu ve bugunku durgunluğa yol açtığı behrtılı>or 1,5 tnlyon lıra düzeyınde olduğu belırtılen vergı ıadesı yerıne konulan Eximbank kredılerının 300 mılyar lıra dolayında kaldığına da ışaret edılerek, duşuşe vergı ıadelen yerıne getınlen ıkame teşvıklenn yeteTSizlığının de neden olduğuna dıkkat çekılıvor Yılın ılk dort ayında geçen yıhn aynı donemıne oranla yuzde 41 artış gosteren ıhracat, hazıranevlul donemını kapsayan ıkıncı dort avda oncekı yılın aynı aylarına gore sadece yuzde 3 6 artış kaydetü Rakamlan açıklanan son dort ayın ıhracat toplamı ı&e, vılın ılk dört ayına göre yuzde 8 5 azaldı Vergı ıadelennın aydan aya azaltılmasına paralel olarak artış hızı azalan ıhracat, ılk SOS'ı e>lul ayında verdı Bu yılın ılk 8 ayında geçen yıla oranla artış kaydeden ıhracat, e>lul ayı ıle bırlık Arnavutluk'la itişküer ANKARA (ANKA) Türkıye ıle Arnavutluk arasında ımzalanan "Ekonomık, Tıcarı, Sanayı ve Teknık Işbırlığı Anlaşması" ıle "Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Anlaşması" Bakanlar Kurulu'nca onaylandı. Resmı Gazete'de yayımlanan "Ekonomık, Tıcan, Sanayı ve Teknık Işbırlığı Anlaşması"na göre ıkı ülke ımalat sanayıu tanm, ormancılık, hayvancılık, enerju ulaştırma ve haberleşme, bılımsel ve teknık knowhow ıle benzen konularda ışbırlığını gelıştırebılmek ıçın bırbırlenne gereklı kolaylığı gösterecekler. Aynca anlaşmanm etkın bır şekılde uygulanabılmesı ıçın bır ortak komısyon kurulacak. te azalmaya başladı Bu yılın eylul ayı ıhracatı geçen yılın eylul ayı ıhracatının 178 rrulyon 451 bın dolar gerısınde kaldı Son dört ayUk artış geçen yılın ıhracaürun beklenenden fazla çıkmasına yol acarken, bu yılkı ıhracatın beklenenden duşuk çıkmasına son dört aylık ıhracat neden oluyor Göruş beurten sektor temsılcılerı, ıhracatta başlayan aşağı ıruş trendının 1989'un ılk aylannda da devam edeceğını söyledıler thracattakı artış trendının azalmaya başlamasıyla bırhkte 1988 ıçın 12 5 mılyar dolar olarak belırlenen ıhracat hedefî, 11 5 mılyar dolara ındınldı DPT, 1989 ıhracat hedefinı de bu yıl başında hedeflenen ıhracat rakamıyla aynı tuttu ve 12 5 mılyar dolar olarak saptadı Aylar itibarıyla ihracat (1000 dolar) *!*» 1«tt 658 360 625 005 705 220 702149 815 506 729156 646718 804 816 1 184 492 905 458 944.930 952 505 1008 025 825143 891800 773100 815722 1006 041 +247 098 +319925 +247 286 +308121 +10491 +162 644 +126 382 + 10 906 178451 Emisyon 4.3 trilyon tira ANKARA (ANKA) Emisyon hacmı 2 aralık gunti 16.4 mılyar lıralık genışleme gösterdı ve 4 tnlyon 364.8 mılyar lıra oldu Aynı günun akşamı ıtıbanyla, geçıcı verılere göre, bankalann Merkez Bankası 'na yatırdıklan mevduat munzam karşthklarmın dıizeyı 3 tnlyon 427 2 mılyar, serbest tevdıatlann dUzeyı 505.8 mılyar lıra olarak belırlendı Ocak Şubat Mart Nisan KayB Hssfan Temmuz Ağustos Eytffi Fük +37 5 +51.2 +351 +44 0 + 13 +22 3 +19 5 + 14 15 0 ENBÜYÜK SATINALMA OPERASYONU Nabîsco işçisîne güvence ABD'nin tütün ve gıda devi NJR Nabisco 'nun 25 milyar dolara satılmasından sonra, şirketin 120 bin çalışanında "toptan işten çıkarılma" endişesi belirdi. Ancak şirket, çalışanlara yolladığı mekîuplarda ışten çıkarma olmayacağı yolunda güvence verdi. Ross Johnson ıle bırlikte KKR'nm önde gelen yönetıcılerınden Henry Kravis, dev kuruluşun 120 bın çahşanına yolladıgı mektupta, "Bildiğiniz gıbi, uzun ve zor bir sureci hcnuz tamamlamış dunımdayız. Bu surecin bıtmesı>le birlikte, hemen işimizin başına donuyonız" dedı Mektupta, çalısanların ışlennı kaybetme endışelen ıle ılgılı olarak, ışyerıne aıt tum sağlık hızmetlennın ve emeklüık planlarının tamamıyla yururlukte olduğu, toplu olarak ışten çıkartmaların söz konusu olmadığı vurguladı Mektupta, NJR Nabisco1 nun gıda bınmının yaklaşık 6 mılyar doEkonomi Servisi Tarıhının en buyuk larlık aktıflerının satışımn 1224 ay ıçınsatın alma operas>onu ıle ABD'nın tutun de tamamlanacağı ıfade edıldı ve gıda devı NJR Nabısco'nun, yatırım bankacılığı kuruluşu Kohlberg, Kravıs and NJR Nabısco'yu 25 mılyar dolara satın Roberts'ın 25 mılyar dolara satılmasıyla alarak yenı sahıbı olan KKR'nın yönetıbırlıkte, NJR Nabısco'da çalısanların ge ası Henry Kravıs ıse borçlannı odemek leceğı gundeme geldı NJR Nabisco Yö ıçın kuruluşun bazı bınmlennı acılen satnetım Kurulu Başkanı Ross Johnson. mak gıbı bır amacı olmadığını açıkladı uzun suren mucadeleden sonra fıyat ko KKR, NJR Nabısco'yu 'kaJdıraçb satın alnusunda anlaşmaya %anldığının açıklan ma sıstemf denılen ve borçlanarak satın ması ıle, ortaya atılan 'toplu ışten almaya dayalı değışık bır finansman tekçıkartma' söylentılennın aksıne çalısanla mğı ıle satın almıştı \BD finans çevrele rın ışlennden ve NJR Nabısco'nun gele rı, KKR'nın borcunun 20 mılyar dolar cıceğınden emin olması gerektığını söyledı. vannda olduğunu ıddıa edıyorlar NJR Ancak, Johnson kuruluşun gıda ışletme Nabisco, Wınston, Camel, Salem sıgaralennın en az 6 mılyor dolarhk bolumunun, lan üe kraker, taze ve konserve sebze, me>gelecek 2 yıl ıçınde satılabıleceğını açık ve, hazır yemek ve margann gıbı çeşıtlı gıladı da urunlerı uretıyor DİE, büyüme hızını açıklanuyor ANKARA (Cumburiyet Burosn) \ılhk kalkınma hızı yuzde 5'lere duşunce DİE yıhn ıkıncı geçıcı tahmınını açıklamayı gecıktınyor Devlet tstatıstık Enstıtu*u, yılın ılk 6 a>ına ılışkın verılere dayanarak hesapladığı gayn safı mıllı hasıla ılk geçıcı tahmınını 25 Ağustos 1988'de yuzde 7 olarak açıklamıştı DtE hesaplamalanna göre 1988 yılında tanm kesımımn vuzde 6, sanayı kesımımn yuzde 8 8'lık hızlarla buyumelerı öngöruluyordu Ancak yılın ıkıncı yarısında toplanan verıler bu kalkınma hızı tahmınlerııun >uksek tutulmuş olduğunu ortaya kovdu Ozellıkle sanayı kesımındekı buyume hm negatıfe duştu Başka bır deyışle sanayı uretımındekı artış hızı, geçen yıla oranla daha duşuk kaldı Tarımdakı kalkınma hızının da ongörulen yuzde 6'lık oranın altında kalacağı anlaşıldı Bu çerçe\ede yüın ıkına yansındakı btiyume hızına ılışkın ıkıncı geçıcı tahrrunm ancak yuzde 5 0 ıle 5 2 arasında bır değere ulaşabıleceğı ortaya çıktı DlE'run bu hesaplamaları "siyasi otorite" tarafından onavlanmayınca 15 kasımda yayımlanması gereken ıkıncı geçıcı tahmının açıklanması gecıktı Olayın Kahramanları Süte değil ambalaja paru ANKARA (AA) Pıyasada kutu ambalajlarda satılan hazır sutlerde ambalajın malıyet tçmdekı payınm dörtte bırı aştığı bıldınldı. Süt ve Et Sanayıcılerı Bırlığı'mn (SETBtRJ yaptığı bır araştırmaya göre tüketıcımn 1 lıtre sute ödedığı paranın yuzde 26.4'u ambalaja gıdıyor. Halen 1100 lıraya satılan 1 lıtre tam yağlı sutun fıyatının 290 lıralık bölümunu ambalaj gıderlerı oluşturuyor. Fıyat ıçınde 480 lıralık sut malıyetının payı da yuzde 43 6 olarak hesaplamyor. HMnrKrartsKorıfuefg, R«tsJoiras«8NJRNa Kravıs veRobertsın (KKR) Ifeconun Yönetım Kuruiu Yönetm Kurulu Başkanı Başkanı, 56 yaşınöa ve Ka19701ı yıBarm sonunda ya naöaasıtlı KKR ıle yaptığı tırım bankacıliğı konusun pazartık sırasında yoğun da yapttğt atek çıkışlaria ta eieşfeniere he<ie< oldu MJR nınıyor. Yatınm bankacılıöı Nabiscoyu hısse senedı sapryasasında rekabetı ktzış hıptenne, paytanrn gen ödetırmak, şımet borclanma yerek özöteştırmesı. çalıtannı arttırmakla sudanıvor şanlarm tştennı yrtırmestne /ttKak artan borçlanna kar neden olabılmesı ve kendışıhk KKR nm şımdtlık sağ a ıle btrfikîe dığer yönetch tam malı yapısı ıle çö2 dot lerm gelırlennı arttırmak &• temesı ıte suçlanıyor duruyor Gemicilikte TürkFransız Uişküeri tSTANBUL (AA) Fransız Tıcaret Ateşelığı tarafından, Teknık, Sanayı ve Ekonomık tşbırlığı Kurumu (ACTIM) ve Gemı Ekıpmanlan Fransız Komıtesı'nm (COFRENA) katılımlanyla duzenlenen "Tıcarı Gemılerın Donatım Aletlen Kollekyumu" tstanbul'da başladı. Kollekyum'un açılışında konuşan Denız Tıcaret Odası Meclıs Başkan Vekılı Metın Leblebıcıoğlu, uluslararası taşımalarda Türk gemtlennm payınm arttığına ışaret ederek, Türk denız tıcaret fîlosunun, Türk yüklerının taşımalarında yuzde 50 pay aldığım kaydettu 'Borçlannıaları iyi inceleyivL 25 milyar dolarla ne yapılır? Ekonomi Servisi 198O'lı vıllarda ABD'de ıyıce yaygınlaşan "kaldıraçlı satın alma sistemi" ABD'lı basm organları ve ekonomi çevrelenmn yoğun eleştırılenne hedef oluyor Sıstemın şirket borçlanmalarının artması ıle bırhkte ekonomıye ve endustnye zarar verebtleceğı göruşu ıvıce yaygınlaşmış durumda. Basın organlannın "kovboy kapıtalızmı" olarak adlandırdığı bu sıstem şirket borçlannın 1987'de 1 7 tnlyon dolara çıkmasına neden oldu ulkerun ekonomık ve malı koşullannın da göz onunde bulundurulmaa ıhtarında bulundu Greenspan, rıskın sadece bankalar ıçın değıl, ekonomi ıçın de geçerlı olduğunu belırttı Kaldıraçlı satın alma sıstemı, yatırım bankasının sıgorta ve emeklı lık fonu şırketlerı ıle bankalardan borçlanarak şırketı satın alıp daha sonra da \e nıden halka açarak borçlannı odemesı sıstemıne dayandığı ıçın, ABD maJı çevrelerı borçların sureklı artış ıçınde olmasının Tınans sıstemını zedeleyebıleceğınden eııABD Merkez Bankası Başkanı Alan Gre dışe duyuyorlar Uzmanlar, 1985'tesayı enspan, bankaları uvararak "kaldıraçiı sa ları 90 olan kaldıraçlı satın almaların tın alma borçlannın" ıyıce ıncelenmesı ve 1988'de \iffz. ulaştığını belırtıyorlar Internatioaal Henüd Tribnne. KKR'nın NJR Nabısco'vu 25 mıl\'ar dolara satm alması ıle 25 mıiyar dolara (45 tnlyon lıra) neler yapüabüeceJinı hesapladı tşte bazı örnekler. • ABD'de son 40 yılda satılan tüm smema biieUeri satın alınabilir. • ABD'nın en zsngın 6 adamımn servetlerıne eşit • ABD'de ortâtoma fıyaüı 225 bin 988 konul satın alınabilir. • ABD Kongresı'nı 6 dönem çalıştırabıhr • ABD'de gecen yıl satılan tam aikollu içkileri saün alınabilir. • Ancak ABD'nm borçlannın sadece ytizde l'ını karşılayabüır MükeUef vergi daîresi kapısında Ekonomi Servisi Muhasebecıler, vergı mukelleflerının vergı daırelen ve uzlaşma komısyonlanndakı ışlemlerıru yurutemeyecekler. Mahye ve Gumruk Bakanhğı yaptığı bır duzenlemeyle, vergı mukelleflermın söz konusu ışlemlennı yurutebılecek meslek grupları arasına muhasebecılerı katmadı Gelırler Genel Mudurluğu'nun 25 Kasım 1988 tanh ve 74462 sa>ılı genelgesıyle, \ergı mukelleflennm vergı darrelen ve uzlaşma komısyonlanndakı ışlennı yurutebılecek meslek grupları arasında avukatlar ve gumruk komısyonculanm saydı Halen vergı mukelleflerının ışlemlennı yuruten muhasebecılenn ıse, kendılerıne ılışkın bır yasa bulunmaması nedenıyle bu meslek gruplan ıçınde sayümadıklon belırtıldı Bu hukmun uygulanması durumunda bırçok vergı mukeUefinın kendı ışlemını kendısının yurutmek zorunda kalacağını hatırlatan Malı Muşavırler ve Muhasebecıler Bırhğı Başkaru Zij'a Dısanlı, "Boylece. birçok kuçuk işyeri sahibi, bu işlemler ıçın işyerinı kapatıp vergi daırelerıne taşınraak zoranda kalacak ve sonunda ışyerini kapatma tehlikesi ortaya çıkabüecektir" dedı Dısanlı, bu hukmun ozellıkle kuçuk merkezlerde uygulanmaya başladığını da hatırlattı ve "Ozellikle uzlaşma komisyonlannda sorun çıkacaktır. Çunku muhasebecüer, komısyona resmi vekâletname ıle gırmelitedirier. Vergi daırelen de zor durumda kalmamak için muhasebecileri kabul etmejebılır" dedı Zıya Dısanlı, Vemınh Malı Muşavırler Yasası'na da değınerek, "Kotıuyu. Maliye ve Gumruk Bakanı A. Kurtcebe Alptemoçin ve bakanhk tekmsyenlenjle goruştuk. Tasan bu hafta içinde Bakanlar Kurulu'na ve daba sonra da Meclise getinlecek. Tasanda serbest muhasebecilık, serbest malı muşaviriik ve yemınli mali muşa\irlik konulan ayn ayrı ele alınacak" dedı 3. Dtinya'dan GATT'a protesto MONTREAL (AA) Kanada'nın Montreal kentınde bugun başlayacak Gumruk Tanfelen ve Tıcaret Genel Anlaşması (GATT) toplantısı öncesınde, Üçuncu Dun>a ulkelenmn çıftçılerı, gorüşmelerı protesto ettıler Aralannda Fıhpınler, Tayland ve Brezılya'nın da bulunduğu pek çok Uçuncu Dunya ulkesınden tanm kesımı temsılcüen duzenledıklen bır konferansta, hukumetlenru "ABD'nın tanmsal reform onerilerini kabul ederek kendılerini bu ulkeye satmakla" suçladılar "Cairns Gnıp" olarak bılınen 13 buyük tarım urunlerı ıhracatçısı ulkeden tanmsal orgutler ve dını gruplar tarafından duzenlenen uç gunluk konferansın sonunda ortak açıklama yapıldı Açıklamada, Montreal'dekı goruşraelenn, "kalkınmakta olan ulkelerdeki çiftçilerin sorunlanna eğilmekten uzak olduğu" vurgulandı ve "Bu başansızlık, dunva uzerindeki 800 milyon kışivı yetersız besJenmeye goturecektir" denıldı Açıklamada, Oçüncu Dunya ulkelerının vönetıcüerı, "ABD desteğine karşılık ulusal gıda polibkalanndan odun verme uyguUmalanna son vermeye" çağrıldı Cairns Grup, "tanmsal kesimde uygulanan devlet subvansiyonlannın kaldınlmasını" savunan ABD ıle, "snbvansıyonlann once dondurulması, sonra da aşamalı olarak azalblması" goruşunde olan Avrupa Topluluğu (AT) ulkelen arasında bır konumda bulunuyor "ABD ile AT arasındaki savaşın tam orta >erinde kalmaktan" yakınan bu ulkeler, "hiç degilse yeni subvansivonların dondurulmasım" ıstıvorlar Cairns Grubu, subvansıyonlar ve tanm urunlen tıcareündekı engellerın 198990 yıllarında yuzde 10 oranında azaltılmasmı, bu arada uzun vadelı onlemlerın goruşulmesım ongören bır uzlaşma planı da hazırladı Bankalar BirUği toplandı Turgut Ozal'm ıktıdara gelmesınde ve beş yılı aşkın bır sure ıktıdarda kalmasında çeşıtlı faktorler rol oynadı kuşkusuz Ama asıl behrleyıcı faktör, Sayın Ozal'ın kendıne göre bır "geleceğın Turkıyesı" resmı çızmış olması, bır "Türkıye vızyonu"na sahıp bulunması ve bunu topluma benımsetmede, moda deyımle, "satmada" başanlı olmasıydı bence Toplumun çeşıtlı kesımlerınden ınsanlar bu resme umut bağladıklan, Özal'ın kendılerıne sunduğu resmın, vızyonun, umut verıcı bır geleceğın sımgesı olduğunu duşunduklerı ıçın Özal'a oy verdıler, ANAP'ı ıktıdar yaptılar ve ıktıdarda tuttular Ne var kı bugun bu resmın cılası dökulmuş, ınandırıcılığı büyuk olçüde kaybolmuş durumda Toplumda bunun yerıne konacak bır resmın arayışı var Işte bu nedenle, Özal ıktıdarına atternatıf olmayı hedefleyen bır partının farklı bır "geleceğın Turkıyesı" tablosu, iarklı bır "Türkıye vızyonu" ortaya koyması, ıktıdar olmanın ve ıktıdarda kalmanın önkoşulu gıbı görunüyor bana Bu altematrf, "Türkıye vtzyonu"nun kendı rengı, kendı felsefesı, toplum yaşamının her alanını ılgılendıren öğelerı bulunacak tabıı Bunlar ıçınde belkı de en önemlısını ıse ekonomık yapı değışıklığı programı oluşturacak, çünkü toplum öncelıkle bu alanda çozüm beklıyor Alternatıf bır ıktıdarın, hele sosyal demokrat nıtelıklı bır ıktıdarın, ılk altı ayında falan böyle bır yapı değışıklığı programını uygulamaya koyma şansı oldukça sınırlı görunüyor Dunku yazımda da belııttığım gıbı, alternatıt ıktıdarın bu ılk altı ayda ekonomıye hâkım olduğunu kanıtlaması, ıç ve dış borç ödemelerınde cıddı pazariıklara gırebıtecek ustalığı göstermesı, enflasyonla mucadele programını yürürlüğe koyarak, bunun ılk sonuçlanm almaya başlaması önemlı Bunları başarırsa, toplum kesımlerı arasında yenı bır guç dağılımını gerektırecek olan ekonomık yapı değışıklığı programını uygulayacak gucu ve desteğı arkasına alabılır bu değışıklığe karşı çıkacak güçlenn sabotajlarına karşı koyma yeteneğını kazanabılır dıye duşunüyorum Ekonomık yapı değışıklığı programının ılk günden uygulamaya konamayacak olması, bunun aceleye getırılmeden zaman ıçınde hazırlanabıleceğı anlamına gelmıyor Tersıne, ekonomık yapı değışıklığı programı, ıktıdara gelmek ıçın ortaya konacak alternatıf, "Türkıye vızyonu "nun belkemığını oluşturacağı ıçın bu programın ıktıdara gelmeden, mümkün mertebe detaylandırılmış olarak ortaya konması gerekıyor Boyle bır programın hazırlanabılmesı ıçın öncelıkle Türkıye ekonornısının çok iyi bır envanterının çıkartılması, potansıyellerının saptanması, dünya ekonomısındekı olası gelışmelerın hesaba katılması, ıç ve dış sermaye çevrelenmn davranış bıçımlerıyle ılgılı senaryolar gelıştırılmesı, bu çevrelerle gerçekçı dıyaloglar kurularak bu senaryoların sınanması, toplumdakı taleplerın ve özlemlerın değerlendınlmesı ve bütün bunlar hesaba katılarak hedeflenn belırlenmesı gerekıyor Daha sonra bu hedeflere varmak ıçın ızlenecek stratejılere, kaynak mobılızasyonu ve kullanımı sorunlanna eğılmek, programın zayıf halkalarını belırtemek ve bunları güçlendırmenın çarelerını düşünmek gereklı görunüyor Işının ehlı bır kadronun kapsamlı bır çalışma yapmasını gerektıren boyle bır hazırlığa dayanmadan, ekonomıde yapısal değışıklık programının ılkelenne, somut hedeflerını ve araçlannı ortaya koymak, bu konuda fıkır yurutmek olanaksız Ancak ekonomıde bır yapı değışıklığı programını gereklı hale getıren ve Türkıye'nın gündemınde öne çıkmış bulunan bırkaç noktaya baslıklarıyla değınmek mumkün Temel hedef olarak alınması gerektığıne ınandığımız "hızlı ve dengelı kalkınma'yı sağlamak ıçın öncelıkle şu noktalar uzerınde durmanın ve şu soruları sormanın yararlı olabıleceğını düşunuyorum • Türkıye'nın ve Türkıye ekonomısının 1990'lara ve 2000 yılına dönuk hedeflerı nelerdır"? Neler olmalıdır? •*Bu hedeflerı ortaya koyacak ve bu hedeflere yönelmeyı sağlayacak planlama anlayışı nasıl olmalıdır'? • Ozel sektörü ongörulen hedeflere doğru yönlendirmek ıçın nasıl bır planlamayonlendırme ve teşvık sürecıne gerek vardır? Pıyasa ekonomısının gelışmesıne de katkıda bulunacak bır planlama anlayışı nasıl olabılır? • Bu anlayış ıçınde geleceğe bakarken, "sanayıleşmeye onem vereceğız" lafı pek anlamlı değıl Türkıye hangı sanayı ve hızmet sektörlerınde atılım yapmayı hedefleyecektır'? Dünya pazarında hangı köşelerı kapmaya çalışacaktır^ Kaynakların öncelıkle bu alanlara kaydırılması nasıl sağlanacaktır? Tarımdakı potansıyel nedır ve nasıl kullanılacaktır? • Türkıye hangı teknolojılerde dunyaya ayak uydurma çabasına gırecektır'' Bunu sağlamak ıçın eğıtım ve araştırma alanlarında nasıl bır atılım yapılacaktır? Bunun ıçın kaynak nereden bulunacaktır'' • Türkıye'de gelır dağılımı nasıl düzeltılecektır? Kesımler arasında gelır transferı hangı araçlarla sağlanacak, kımden alınıp kıme verılecektır7 Bu gelır transferı ekonomının genel hedeflerıyle nasıl bağdaşacaktır7 • Hem gelır dağılımını duzeltme hem de kalkınma ıçın gereklı ıç kaynak mobılızasyonuna katkıda bulunma açısından zorunlu görünen vergı reformunun ılkelerı neler olacaktır'' Enflasyondan buyuk rantlar sağlayan kesımler vergılenebılecek mıdır'? Vergı dışı kalan kesımler vergı ağı ıçıne alınabılecek mıdır? Trılyonluk arsa rantları kamuya mal edılebılecek mıdır'' • Gönullü tasarruflar nasıl arttırılacaktır'' • Türkıye'nın savunma harcamalarında kısıntı yapma ve bu kaynağı başka alanlarda kullanma olanağı var mıdır'' • KIT'lerde nasıl bır yenıden düzenleme yapılacaktır? • Malı sıstem nasıl yenıden duzenlenecek ve ekonomıde öngorulen hedeflere varılmasına nasıl katkıda bulunacaktır7 • Sağlıklı bır sermaye pıyasasının gelışmesı ve sanayının halka açılması nasıl sağlanacakiır'' • Dış kaynak mobılızasyonu hangı yöntemlerle ve hangı araçlarla sağlanacaktır'' Saptanacak hedetlerle dış kredı temını arasındaki uyum nasıl kurulacaktır? • Yabancı sermayenın kalkınma sürecıne katkıda bulunması ıçın nasıl bır yol ızlenecek, öncelıkle ne tür ışlerde ve hangı alanlarda bu katkı aranacaktır? • Işletmelerde verımlılık ve kaynak kullanma etkınlığı nasıl arttırılacaktır'? ANKARA (AA) Bankalar Bırlığı Yönetım Kurulu, Başkan Vekılı ve tş Bankası Genel Muduru Ünal Korukçu başkanlığmda Ankara'da toplandı. Toplantıya Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Bedız Demıray'm yanı sıra 12 kamu ve özel bankanın genel müdurlerı ıle genel müdür yardımcılan katıldılar. DOVIZ KURLARI Dovızın Cınsı 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şılını 1 Batı Alman Markı 1 Belçıka Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fın Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Flonnı 1 Isveç Kronu 1 Isvıçre Frangı 100 Italyan Lıretı 1 Japon Yenı 1 Kuveyt Dınarı 1 Sterlın 1 S Arabıstan Rıyalı Dövız Alış 1787 33 1567 43 147 59 1037 45 49 55 269 18 439 36 303 86 920 12 298 38 1239 65 140 40 14 74 6400 46 3339 09 476 57 Dövız Satış 1790 91 1570 63 147 89 1039 53 49 65 269 72 440 24 304 47 921 96 298 98 1242 13 140 68 1477 6413 29 3345 78 477 53 Efektıf Alış 1787 33 1540 84 147 59 1037 45 48 71 269 18 431 89 303 86 92012 298 38 1239 65 138 01 14 49 6291 65 3339 09 468 47 Efektıf Satış 1809 00 1586 49 149 38 1050 03 50 15 272 44 444 69 307 55 931 27 302 00 1254 68 142 10 14 92 6478 07 3379 58 482 35 Borsada işlemler 5 Aralık 1988 öncekı se Bugufl kıı 8ugunku Bugunku anslopan en duşuk e n y d s * kapanış Akçunento Arçetoc Bagdaş Bnsa Çehk Halat Çımsa Çukurova Elek Denızlı Cam Doköş Ege Bıracılık EgeGubre Erejlı D Ç GoodYear Gubre Fab Hektaş tonır DÇ Kartonsan Koç Holdıng Konjsa Koruma Tanm Koç Yatınm Metaş Nasaş Obnuksa Pımaş Rabak T Demır Dök Teletaş T I? (C)(BOZ) T k (B) T Iş (CM%50M>U T Şış« Cam T Sıemens Yasas 2625 4075 1900 5150 3925 4800 7450 1000 3300 5100 5600 6000 2525 3800 1800 5100 3850 4700 7400 1000 3300 4950 5600 6100 2475 2625 4300 1850 5100 3875 4700 7450 1000 3300 4950 5650 6100 2475 2575 4300 1850 5100 3850 4700 7400 1000 3300 4950 5600 6100 2475 işlem En çok ışlem mıktan yapılan fiy 4950 13950 2250 2600 3800 1800 5100 3875 4700 7400 1000 3300 4950 5600 6100 2475 1300 2750 4000 4000 2000 2575 1375 2475 3300 1550 1100 4900 AğırtKtı ortfiy 2584 4055 1820 5100 3867 4700 7405 1000 3300 4950 5616 6100 2475 1 & 133 03 4! Fotokopi Uunkul 117 21 15 5133 0? K Inkata: İMt Ijmır 22 3t 5: makinaları Mana 3 53 11 T C ZIRAAT BANKASI S \$ 6 ARAUK 1988 TARhİNKKİ DÖVİZ KURLARI Ç Ericssonhn yeni şubesı Ekonomi Servisi Çokuluslu telefon şırketı Encsson Türkıye'dekı faahyetlerını genışletme karan aldı. Türkıye'de Encsson Şebeke înşaatı Şırketı olarak çalışmakta olan Encsson bu amaçla Ankara'da yenı bır büro açıyor. Encsson 'm yenı burosunun açılışı ıçın grubun Ust duzey yönetıcılen Türkıye'ye geldı 410 285 2710 2810 525 500 DÛVIZİN CİNSİ 1 AMDOURI 1 AVUSTRALYA DOURI 1 AVUSTUHYA ŞUNİ 1 MT1 ALMAH MARKI 1 KLÇİKA FRANGI 1 DAriMANU KR0IU 1 FtlMAMOASI 1 FMMSİZ FRAKI 1 HOUAHOA F U M M 1İSVEÇHHNIU 1 bVİÇItt FRAN6I 100 İTALTAH ÜRETİ 1 JAPOMYEMİ 1 KANADA DOURI 1 KUVEYT DİNARI 1 NMVEÇ KRONU 1STERLİM 1 S. ARABİSTAII RtYALİ DÖVİZ AUŞTL SATIŞ TL. 1790 91 1794 49 1567 49 1573 77 147 89 148 18 1039 53 1041 60 49 74 49 55 26918 270 25 439 36 441 12 304 47 305 07 921 96 923 80 298 38 299 57 1242 13 1244 61 140 40 140 96 14 74 14 79 1508 93 1514 97 6400 46 6426 11 278 01 279 12 3345 78 3352 47 476 57 478 48 EFEKTIF ALIŞTL SATIŞTl. 1790 91 1537 75 147 89 1039 53 49 55 26918 431 02 304 47 921 96 297 78 1242 13 137 73 1446 1480 31 6279 06 272 73 3345 78 467 53 1808 81 1586 33 149 36 1049 92 50 14 272 41 444 64 307 51 931 17 301 96 1254 55 142 08 14 91 1527 06 6477 42 261 35 3379 23 482 30 880 900 930 730 620 930 730 820 1800 2100 2080 1950 1650 8820 1400 1480 8653 5410 1150 5550 575 140 ÇAPRAZ KURLAR $ $ $ $ 1 7228 B Alnan Markı 5 8820 Fransız Frangı 1 9425 Hollanda Flonnı 1 4418 Isvıçre Frangı % 1273 03 $ 121 25 i 3 7503 E 1 8682 Italyan Lıretı Japon Yenı S Arabıstan Rıyalı $ 920 700 919 709 820 2500 710 820 700 820 1300 2750 4025 4100 2100 2600 480 900 780 13O0 2750 4000 4000 2000 2575 470 820 790 1300 2750 4000 4050 2075 2575 490 650 790 1300 2750 4000 4000 2050 2575 820 490 820 790 BUGÜI • Sergi 1978 yıtında kurulan Moda Kumaş, 1989 yaz koleksıyonunun tanıtılacağı "Kumaşta Yaz Sergısı"nı Atatürk Kultur Merkezı'nde gerçekleştınyor. 1400 2550 3300 1550 1125 4900 720 1375 2475 3300 520 600 1550 1100 4900 700 1375 2500 3300 520 600 1550 1100 4900 700 1375 2475 3300 520 620 1550 1100 4900 700 1350 1312 360 250 950 120 470 820 1300 2750 4000 4013 2028 2575 ALTIN GÛMÜŞ Cumhunyet Reşat 24 ayar altın 22 ayar bılezık 16 ayar altın 900 ayar gumuş Alış 163 000 167 000 24 750 22 150 18 560 350 Satış 165 000 175 000 24 900 24 200 18 675 400 SERBEST PİYASADA DÖVİZ ABO Doları Batı Mmarı Markı Isvıçre Frangı Hollanda Ftonnı Ingılız Sterlını Fransıı Frangı Alış 1605 1047 1243 923 3360 303 Satış 1808 1050 1248 928 3380 305 478 827 790 790 700 520 1375 2486 3300 1550 1100 4900 520 620 1200 27280 3408 2250 700 520 611 TÜRK KALP VAKFI Muayene Laboraluvar Rontgen Muayene ve K o n t r o l için TPI 17S 12 45 • 148 56 66 130 620 lMU«rttkstT 109.919 3İ7 Iştaaıkaoıi: 242.aiB.71l Stzleşan s a j n ı . . .. ...261 T C ZİRAAT BANKASI "Gucunc crişilmez"