Catalog

Hızlı sonuç... 65. Yıl; Sayı: 23092 Cumhuriye Kurucusu: Yunus Nadi ön&ine Sistemi. ka d ı r Salı ANK 4 0 0 T L . <KDVdahU)(> Aralık 1988 Eıı tlasyoıı oezası SSCB ile DPT'nin verilerine göre 1986 yılında 2 bin 424 lira 30 kuruş olan vergi iadesi dahil memurun günlük geliri bu yıl 5 bin 365 lira 13 kuruşa yükseldi. Ancak son iki yılın enflasyonları göz önüne alındığında memurun gerçek geliri yüzde 23.9'luk azalma ile 1845 lira 36 kuruşa düştü. CÛNEYT ARCAYÜREK yaayor Işçı, memur nasıl erıdı? nflasyon (Tüketıci fıyatlan [%] ) IİIMMIİT • Mmıwı IktabuM M V I R S U M M N T ) Son ikiyılda işçi ücretleri %36.9, memur maaşlan %23.9 eridi Konvcfnsiyonel Istikrar Görüşmeleri 1986 yılında Türkiye genelinde ortalama işçi ücreti vergi iadesi dahil günlük 3 bin 290 lira 77 kuruş iken, bu yıl nominal olarak 6 bin 43 lira 6 kuruşa çıktı. Ancak son iki yıllık enflasyonun etkileri göz önüne alındığında, gerçek işçi ücreti yüzde 36.8'lik azalma ile 2 bin 78 liraya indi. ramında yer alan verilere gore 1986 yılında 2 bin 424 lira 30 kuruş olan unvansız memurlann vergi iadesi dahü günlük ortalama net gelirleri, 1987 yılında yüzde 41.9'luk artışla 3 bin 439 lira 94 kuruşa çıktı. 1987 yılında gerçekleşen yüzde 55.1'lik tüketici fiyatları enflasyonuna göre memur maaşlan geçen yıl reel olarak yüzde 8.5 oranında geriledi. Hükümet, 1987 yılı program ve bütçesinde enflasyonu yuzde 38'e indireceğini varsayarak memurlarm reel gelirlerindeki bu aşınmayı önleyebilmek için maaşlara ortalama yuzde 56 oranında zam yapmıştı. Ancak hükumetin öngördüğü enflasyon hedefı ikiye katianınca memurlann durumu bu yıl daha da kötüleşti. Yuzde 56'lık artışla günlük ortalama gelirleri 5 bin 365 lira 13 kuruşa yükselen memurlann gerçek gelirleri, kasım ayı sonu itibarıyla yüzde 87.5'e ulaşan tüketici fiyatları enflasyonu karşısında yüzde 16.8 oranında geriledi. DPTnin verilerine göre 1986 yılında 2 bin 424 lira 30 kuruş olan vergd iadesi dahil memurlann günlük geliri, bu yıl 5 bin 365 lira 13 kuruşa yükseldi. Ancak 1987 yılında yüzde 55.1, bu yıl da kasım sonu itibanyla yuzde 87.5'e ulaşan tüketici fiyatları artışının aşındırması göz onune alındığında me(Arkaa Sa. 13, Sü. 7'de) 1986 Kömüre ikiayda 3. zam Türkiye Taşkömürü Kunımu geçen hafta imzalanan toplusözleşrneden sonra kömür fiyatlarma dün yüzde 24 ile 35 arasmda bir zam daha yaptı. ANKARA Kırk kılo levrek balığı özenle tahta kasalara yerleştirildi ve... Öğleden sonra bir saatte Başbakanlık Konutu'nun yolunu tuttu. Tepeden sarkan çıptak ampullerin ışığında, hamsi dışında kilosu on beş bin liranın altında balık bulmak olanaksızdı. Konutta pazar gecesi herhalde Başbakan'ın "itibar ve iltifat gösterdiği" konuklarla yemeğe (Arkası Sa. 13, Sü. 5te) Konutta Levrek 30.7 2 424 30 2 424.30 3 290.77 3 290.77 4 743 00 4.743.00 1M7 551 3.439.94 41.9 8 5 2 217.98 4 767.37 44.9 «.6 3.073.74 5.910.00 24.6 19.7 3.810.30 1MS 87.5 5.365.13 56.0 16.8 1.845 36 6.043.06 26.8 32.4 2 078.00 7 504.00 27.0 32.3 2.580.26 ünluk nominal gelır (vergı ladeli) omınal artış (%) erçek artış (%) erçek ücret . Tüıtlye genell ortalaM 1*0 ünluk nominal gelır (vergı ladeli) omınal artış (%) erçek artış (%) erçek ucret . XMNİ*çtel: ünluk nomına! gelır (vergı ladeli) omınal artış (%) «rçek artış (%) erçek ucret ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Hızla yükselen enflasyon, ücretli kesimi cezalandırmaya devam ediyor. Son iki yılda enflasyon gerçek işçi ücretlerini yuzde 36.9, memur maaşlannı da yüzde 23.9oranındaazalttı. 1989'un ilk altı ayı için memur maaşlarında sağlanan artış, son iki yıllık enflasyon aşınmasını ancak önleyebildi. TürkIş Başkanı Şevkrt Yılmaz, verilen ücret zamlarının gerçekleşen enflasyon karşısında er.diğini, vergi yasalannda yapılan değışiklik ile işçinin mutfağına el atıldığını söyledi. Devlet Planlama Teşkilatı'nın (DPT) hazırladığj 1989 yılı prog pazarhk tıkandı Viyana'da sürmekte olan Konvansiyonel Istikrar Görüşmeleri'nde (KtG) Moskova tarafı Türkiye'ye yeni bir öneri sunarak Doğu ve Güneydoğu Anadolu'daki tüm stratejik zırhlı birlikler ve havaalanlannın da indirim görüşmelerine sokulmasını istedi. Türkiye bunun üzerine daha önce yaptığı tüm önerileri geri çekti. Artık tncirlik de pazarhk masasında değil. bir uyuşmazlığa duştu hem de HADÎ ULUENGİN NATO içinde, ABD dışındaki diBRÜKSEL Son bir haftada ğer müttefikler tarafından yalnız ki gelişmelerle birlikte, Türkiye, bırakıldı. önumüzdeki dönemin en önemli KİG müzakerelerinin Viyana DoğuBatı forumunu oluşturacak cephesinde Türkiye ile Sovyetler olan "Konvansiyonel tstikrar Birliği arasında meydana gelen kiGörüşmelerinde" (KİG), hem litlenme, Moskova'nın, daha önMoskova ile "şimdilik ce iki taraf arasında sağlanmış kilitlenme" niteliği taşıyan yeni (Arkası Sa. 13, Sü. 3te) Türkîyeîden ABD'ye Arafat eleştirisi Türkiye ilk kez uluslararası bir platformda açıkça ABD'nin tutumunun banşçı olmadığını vurguladı. BM Türkiye Daimi Delegesi Mustafa Aksin, "BM merkez anlaşmasına uygun olarak Arafat'a vize verilmesinin daha doğru olacağı göriişündeyiz" dedi. NEW YORK (Cumburiret) Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda "Ortadogu'da dunırn" konulu oturumda söz alan BM Türkiye Daimi Delegesi Büyukelçi Mustafa Aksin ABDyi Arafat'la ilgili tutumundan ötürü eleştirdi ve BM ev sahibi ülke anlaşmasına uymamakla suçladı. Aksin, dün genel kurulda yaptığı konuşmada, şunlan söyledi: "Filistin Kurtuluş Örgühi Başkanı Yaser Arafat'm bu salonda (New York BM Genel Kurnl Salonu) genel kurula hitap ederek, Filistin sonınu ile ilgili oturnma (Arkası Sa. 13, Sü. Vde) ZONGULDAK (Cumhuriyet) Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Genel Müdürlüğu, geçen hafta imzalanan toplusözleşmeden sonra kömüre yine zam yaptı. 29 kasımda uygulanması beklenen grevin başlamasına 9 saat kala varılan anlaşmayla son anda grev karan durdurulan müdürlükte, zamlı fıyatlarla kömür satışla(Arkast Sa. 13, Sü. Tde) Teleforia gizlizam Ankara ve tstanbul'da farklı rakamla başlayan numaralar arasmdaki görüşme süresi 2 dakikaya indirildi. Kentler arasmdaki telefon görüşmelerinde ücret tarifesi "uzaklık" esasına göre yeniden belirlendi. ANKARA (Cumhuriyet Burosu) PTT 1 aralık zammını eksik açıkladı. 1 aralıkta sadece yeni fıyatlan açıklayan FTTnin baa yeni uygulamalartnın sonuçlan ancak abonelerin faturalannda ortaya çıkacak. PTT Genel Mudurlüğü yetkilileri, getirilen yeni sistemi "Avrnpa tipi" diye nitelediler. PTT'nin zam oranını yuzde 87.5'e kadar yukselten ve abonelere açıklanmayan soz konusu uygulamalar şöyle sıralanıyor: 1. Kentiçi kademe: PTT 1 aralıkta sadece 3 dakikalık kontür ücretinin 100 liradan 125 liraya yükseltildiğini açıkladı. Böylece zam oranının yüzde 25 olduğunu bii(Arkaa Sa. 13, Sü. Tde) tsyaactlara tefki Asken yönetimlerden yıllarca çok çekmiş olan Arjan kararlı davranırlarken başta başkent Buenos Aires olmak üzere ülkenin bütin halkı, isyancı subaylara dört gün boyunca en kuçuk bir sempati göster yük kenflerinde demokrasi mıtingleri düzenlendi. Isyancı askerler eylemlemedı. Tüm basınyayın organları demokrasiyi ve sivil yönetimi savunmakta rinin ikinci gününde, bulunduklan askeri okuldan daha güvenlikli bir başka gamizona geçerierken yol uzennde bıriken avıllenn protestolanna, natta taşlarına hedef oldular Bu arada kendisine gazetecı göruntüsü veren birpolis ajanı da (solda) yakalandı ve fena halde dövuldü. (Fotoğraf: Reuter) Alfonsin açıkladı: iArjantin'de isyancılara taviz yok Genellş Konfederasyonu da isyanı protesto etmek üzere dün genel greve gidilmesi için yaptıklan çağrıyı, isyanın sona ermesi dolayısıyla iptal ettiklerini duyurdu. AP'nin haberine göre, Arjantin'i dört gün boyunca heyecan içinde tutan askeri isyanın kansız bir şekilde sona erişinden sonra halk rahat bir nefes alırken bunalımın nasıl çözüme bağlandığı konusunda her çeşit spekülasyon yapıhyor. Isyana subaylara ne yapılacağı konusunda ise henuz net bir açıklama yok. Yüksek düzeyde askeri bir kaynak, isyancılarla anlaşma gereğince Kara Kuvvetleri Komutanı Dante Caridi'nin istifa etmeyi, isyancıların lideri Albay Muhammed Ali Seineldin'in de teslim olmayı kabul ettiklerini bildirdi. Arjantin'deki bir özel haber ajansı Diarios Y Noticias da Albay Seineldin'in General Caridi'nin isteği üzerine teslim olduğunu ileri sürdu. Tüm bu söylentiler sürerken Cumhurbaşkanhğı sözcüsu bir açıklama yaparak Devlet Başkanı Raul Alfonsin'in General Caridi'nin görevini sürdürmesini kararlaştırdığını söyledi. Sözcü, Alfonsin'in son gelişmelerle ilgili olarak kendisine sunulan aynntıh raporu inceledikten sonra General Caridi'ye güveninin tam olduğunu belirttiğini ve görevinde kalması emrini verdiğini söyledi. AFP'nin haberine göre de Alfonsin isyanın (Arkası Sa. 13, Sü. 3te) Dış Haberier Servisi Arjantin Devlet Başkanı Rauf AJfonsia, isyancı subayların teslim olmalanndan sonra yaptığı açıklamada, taviz verildiği yolundaki tüm iddialan yalanlayarak isyancıların şartsız olarak eylemlerine son vermeyi kabul ettiklerini belirtti. Alfonsin, isyancılann istifasını istedikleri Kara Kuvvetleri Komutanı General Jose Dante Caridi'nin de görevinden dynlmayacağını vurguladı. Dört milyon üyeli SHP Merkez Yönetim Kurulu'nun görevden aldığı 7 ii yönetiminden îstanbul, İçel, Bursa, Malatya ve Diyarbakır yöneümleri genel Cudi Dağı'nda çatışma merkeze iletîikleri itiraz dilekçelerinde karan sert bir dille eleştirdiler. Operasyona ASALA mı, değîl mi? 5 ilden itiraz beyinlerinden" binydı. SHP'de gerginlik sürüyor Kumdagezer kardeşler bilmecesi Çekirçelere yoğun ilaçlama Çöl çekirgeleri dün de Anamur'da görüldü. Tanm Orman ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Doğan, çekirge tehlikesinin kontrol altına alındığını açıkladı. Haber Merkezi Antalya'nın Kale (Demre) ilçesi kıyılanru istila eden çol çekirgeleri, Finike, Dumluca ve Seferihisar'dan sonra Anamur ilçesinde de görüldü. Antalya'dan Adana'ya gelen yolcu otobüslerinin canilanna yapışan çekirgeler otogarda toplanarak ilçe tanm müdurlüğune teslim edildi, Anamur'da çekirge olayının duyulmasından sonra geniş bir sahil kesiminde çekirge avına başlandı ve çevredeki köylülerden dikkatli olunması istendi. Kale'de ilaçla mücadele işleminin büyük ölçüde tamamlandığı bildirildi. Antalya Tanm Orman ve Köyişleri Bakanlığı tl Müdürlüğu yetkilileri yaptıklan araştırmada sarı, kahverengi ve turuncu renkli üç tip çekirgenin görüldüğünü, bunlardan sarı renkli olanların yumurtlama dönemi içinde bulunduklarını belirlediklerini söylediler. Ancak havalann soğuk olması nedeniyle çekirgele(Arkaa Sa. 8, Sü. 3te) Kumdagezerlerin Nişantaşı'ndaki butiği güpegündüz basılıp kardeşlerden biri öldürülüp ötekisi ağır yaralanınca ortalık karıştı. Polis tarafından sızdırılan bilgilere göre yaralı Varujan Kumdagezer hem Magaryan kardeşlerin adamıydı hem 13 ülke polisi tarafından Türkiye'nin talebiyle aranıyordu hem de ASALA'nın mali işlerini yürütüyordu. Peki, ama bunlar doğruysa Kumdagezerler İstanbul'un göbeğinde nasıl dükkân açmıştı? Öte yandan polisin baskın olayıyla ilgili yaptığı açıklama da kimseyi tatmin etmedi. de olduğunu belirlemesi üzerine yeniden aralanıyordu. Hayali ihracatçılarla, Kapalıçarşı'da döviz işi yapan Cesim Alagöz'ün öldurülmesi arasmdaki ilişkiler araştırılıyor, çok sayıda kişi gözaltına alınıp ifadelerine başvuruluyordu. Gözaltına alınan 20'ye yakın kişi kanlı saldırı sırasında Cesim Alagöz'ün yanında bulunan kardeşi Ismail Alagöz'le, döviz büfesi sahibi Hasan Kuş'la yüzleştiriliyor, ancak Kuş ve İsmail Alagöz hiç kimseyi teşhis edemediklerini söylüyorlardı. 24 ekim sabahı Nişantaşı'ndaki Novum Butik'e yapılan kanlı baskın ise yeraltı dünyasındaki kargaşanın ikinci patlamasıydı. Silahlı 4 kişi güpegündüz girdikleri Rumeli Caddesi'ndeki Novum Butik'te Miran Kumdagezer'i öldürüp kardeşi Varujan Kumdagazeri ise ağır yaralıyordu. Kanlı saldından sonra kayıplara karışan saldırganlar aranırken Varujan Kumdagezer de ağır yaralı olarak Şişli Etfal Hastanesi'ne kaldırılıyordu. Polis, ifadesini alabilmek için 20 güne yakın bir süre Varujan'ın iyileşmesini bekleyecekti. Bu arada Varujan'ın kaçınlacağma ya da susturulacağına ilişkin söyletiler birbirini izliyordu. Varujan'ın iyileşmesi beklenirken, polise Kumdagezer kardeşlerle ilgili olarak ulaşan belge ve bilgiler, saldırıya uğrayan (Arkası Sa. 8, Sü. 3te) Birüsteğmen şehit oldu Gercüş'te bir köy öğretmeni lojmanından çıkarılarak tarandı. Eruh ve Şırnak'ın dağlık yörelerinde arkadaşlannca öldürülen üç kişinin cesetleri bulundu. Bu kişilerin 76 kişinin öldürüldüğü toplam 11 eyleme katıldığı belirtildi. 8. Sayiada ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) SHP MYK'nın görevden aldığı 7 il yönetiminden bazılan dün genel merkeze itiraz dilekçelerini ilettiler. Îstanbul, İçel, Bursa, Malatya ve Diyarbakır illerinin verdikleri dilekçelerde, parti yönetiminin aldığı karar sert bir dille eleşurilirken, "antidemokratik yöntemlerin partiyi güdükleştireceği" öne sürüldü. Görevden alınan diğer illerin de itiraz süden kaynaklanmaktadır. Ekonomik durum çok mu kötü? Elbette ekonomide "her şey çok kötü" demek, kaba biryaklaşım olur. Dışsatımdaki yükselişi görmezlikten gelmek de olaylara tek yanlı ya da önyargılı bakmak demektir. Ne var ki dışsatımdaki artış, bir yandan ulusal paranın pullaşması, öte yandan önemli teşviklerin uygulanması, beri yandan hayali ihracatın katkısıyla gerçekleşebilmiştir. Daha başka deyişle, dış odeme dengesindeki iyileşmeler, daha temelde bazı dengelerin bozuimasıyla sağlanabilmiştir. resinin son gunü olan bugun akşama kadar dilekçelerini iletmeleri bekleniyor. îstanbul II Başkam Ercan Karakaş adına il yönetim kurulu üyesi Kiraz Biçici, dün itiraz dilekçesini genel merkeze iletti. Öte yandan İçel II Başkanı Remzi Bir'in de yönetim kurulu adına geçen cumartesi günü itiraz dilekçesini Genel Başkan Erdal Inönü'ye ilettiği öğrenildi. İçel il yönetim kurulu üyelerinin tnönü ile heyet halinde görüştükleri daha sonra da Genel Sekreter Deniz (Arkası Sa. 13, Sü. 2'de) Hele dış ve iç borç kesimindeki olumsuz gelişmeler kaygı verici boyutlara ulaşmıs, iyimserlikleri silip süpürecek nitelik kazanmıştır. Butun bunlara gelir dağılımmdaki aşırı bozulmayla yüzde 100'e yaklaşan enflasyonu katınca, herkes "ne olacak?" sorusunu birbirine yöneltmeye başlamıştır. Gerçekte bu sorunun çengeli yalnız toplumda sorumluluk üstlenenlerin kafasına takılmış değildir. Sokaktaki adam veya sıradan insan, çarşı pazardakifı* * (Arkası Sa. 13, Sü. Vde) • ERHAN AKYILDIZ Hayali ihracatçılar ile altın ve doviz mafyası cephesindeki gelişmeler süredursun, olayların patlak verdiği gunlerde yaşanan iki kanlı baskın da yeraltı dünyası kurallannın ne denli acımasız, ne denli katı olduğunu sergiliyordu. Önce Kabataş Setüstü'ndeki Hasan Kuş'a aıt döviz bufesini basan silahlı dört kişi, Kapalıçarşı'da döviz işıyle uğraşan Cesim AJagöz'ü Hasan Kuş ve kardeşi İsmail Alagöz'ün gözleri onünde öldurerek kayıplara karışıyordu. Bir süre için bir gelişme olmayan "döviz büfesi baskını dos>ası" polisin Cesim Alagöz'ün Turan Çevik'le baa ilişkiler için SAtT KOÇ'UN HESAPLARI tNCELEMEDE 8. Sayfada OLAYLABIN ARDINDAKI GERÇEK "Acaba Ne Olacak?.." Türkiye'nin sorunlan gün geçtikçe ağırlaşıyor. Bunu görmezlikten gelmek körleşmekle eşanlamlıdır. Sorunlann ağırlaşması da hiç kuşkusuz ekonomi • Reagan'la son randevu Sovyet lideri Mihail Gorbaçov, yarın Başkan Reagan ve George Bush ile öğle yemeğinde buluşacak. 3. Sayfada • Zafer, sosyal demokratların Venezüella 'da yapılan devlet başkanlığı seçimlerini sosyal demokrat Carlos Andres Perez kazandı. 3. Sayfada • Flüt nasıl çalınır? Amerikan Konsolosluğu'nun\ davetlisi olarak Turkiye'ye gelen ünlü flüt sanatçısı Linda WetheriU'in, içinde flütünun ve değerli eşyalarının bulunduğu bavulu, bindiği taksinin şoförü tarafından çalındı. 4. Sayfada • Seyirciye müzikal sövgü Peier Handke'nin oyununu 4 Alman kadın oyuncu sergiledi. 5. Sayfada • İhracatın yıldızı kayıyor Vergi iadelerinin nisan 1988'den itibaren kademeli olarak indirilerek yıl sonunda sıfırlanacak olması ihracatın yükselme hızını kesti. Ekonomide • Bana tembel diyenler utansın Galatasaray'm vatandaş futbolcusu Mırsad, 'Gollerimin ardı gelecek' dedi Sporda • Diz çöken diktatör TV konuşmasında, kendi dönemindeki baskı ve zulüm olayları için özür dileyen Chun Doo Hwan, Budist manastınna çekiliyor. Arka Sayfada • İsviçre, Türk işçilerini istemiyor îsviçre hükümeti, Turk işçilerini istemiyor. Arka Sayfada GOZLEM UGUR MUMCU Türban ve Cilbâb Bugünkü konumuz yılan hikâyesıne dönen "türban." Bu konudakı kavram kargaşasını önlemek için öncelikle bu alandaki kavram ve ilkeleri yerlı yerine oturtmak gerekir. "Türban", aslında bir erkek başhğıdır. Prenslerın ve Hint rahiplerinin başlarına sardıkları türban, Osmanlı sultanları ve vezirlerince de kullanılırdı. Bir erkek başlığı olan türban, zamanla kadınlarca da kulla(Arkosı Sa. 8, Sü. Vde)