Catalog

EYLÜL 1987 HÂBERLER CUMHURtYET/7 Referandum öncesi anketler ?0 Agustos Mıllıyet Eset ""t.44. Ha\tr: 4? Jazeteler için araştırma yapan kuruluş temsilcilerinin değerlendirmesi DIYDIJK/GÖRDİJK Hitit uygarlığından kaçış... Sayın Başbakanımızm 1983 yılında işbaşıra gelirken azaltmayı, hatta' "ortadan kaldırmayı" döşündüğü konulardan biri de bürokrasi idi. Aşağıda okuyacağınız öykü "Mevzuat Hazretlerinin" 1987 yılındaki "durum vaziyeti"dir. Eytul referandumu "fittyfifry"lik sonucu ile hiçbir işe yaramadı gibi görünüyorsa da, bir tek işe yaradı. ZeynepAsım Ekren çittinin yeni doğan çocuklarına kolay yoldan bir ad bulmalarını sağladı. Hayri... Tam referandum günü dünyaya gelen bu "hayırlı" bebek büyüyedursun, artık bizim de konu değiştirme zaman ımız gekJi gibi geliyor. Kişisel olarak bana referandumdan gına geldi. Bilmem ki sizler nasılsınız? İster misiniz bugün referandumu bırakalım ve daha neşeli bir konuya geçelim? Sayın Başbakanımızm 1983 yılında işbaşına gelirken azaltmayı, hatta "ortadan kaldırmayı" düşündüğü konulardan birinin de bürokrasi olduğu malumunuzdur. Aşağıda okuyacağız Öykü "Mevzuat Hazretlerinin" 1987 yılındaki "durumvaziyeti"dir. HİTIT UYGARLIĞINDA MEVZUAT rrasmn r KONDA adına Tarhan Erdem, PtAR adına Bülent Tanla, KAMAR adına Emre Kongar ve VeriAraştırma adına Sezgin Tüzün, referandum sonuçlarına ilişkin gazetelere yapılan anketlerde izlenen yöntemleri anlattı. tstanbul Haber Servisi Seçim öncesinde, referandum sonuçlarına ilişkin gazeteler adına anket ve araştırnıalar yapan kamuoyu araştırma kuruluşlarının temsilcileri, referandum sonuçlan ile yaptıkları anketleri, Cumhuriyet'e değerlendirdiler. KONDA adına Tarhan Erdem'in, PlAR adına Bülent Tanla'nın, KAMAR adına Emre Kongar'ın ve VeriAraştırma adına Sezgin Tiizün'ün değerlendirmeleri söyle: SEZGİN TÜZÜN (VeriAraştırma): 6 Eylül'de yapılan yasaklarla ilgili halkoylaması için birçok araştırma kuruluşu, gazetelere kamuoyu araştırması yaptı. Biz bu araştırmalan üç gruba ayırıyoruz. Birinci gruptaki araştırmalar, örneklem planlamalarını açıkça yayımlayan kuruluşlar tarafından yapılan araştırmalardır. tkinci grup araştırmalar 1 Eylul Hürnyet • E\eı »"«58 Ü. Ha\ır ır o4l 2 ık.\M\R1 {Hayır'lar Eveflere yaklaştı Z Eylul Sabah E\eı. < oi»A. Hd\ır 41 S ıPlAP) r% 14 Kararsır. 4 E>lul Cıımhunveı • E\ct. "04". H.ı>ır. Erken seçim TV'de 10 güne sığacak ANAP ıraıhalefete nefes aldırmaya niyetli değil bölme işlemi 1 eksigi Ue yapılır" hükmü getirildi. Yüksek Seçim Kurulu'na, seçim takviminin başlangıcım ve kamu görevlilerinin istifaları ile bu istifalann kabulüne ilişkin yasada belirtilen süreleri "o> •verme gününii asıl alarak" kısaltma yetkisi tanındı. Aynca, referandurnda kullanılan seçmen kütükleri ile sandık seçmen listelerinin erken seçimde de kullanılacağı kaydedildi. Ancak, bu kütükler ve listeler yasal bir engeli bulunmadığı halde herhangi bir nedenle yazılamamış olanlann yazımı için yeniden askıya çıkarılacaklar. Erken seçim yasa önerisinde partilerin milletvekili adaylarını belirlemeleri için ön seçim yapmayacakları ilkesi getirildi. Adaylar, siyasi partilerin tüzükyecekler. Ancak, öbür kamu görevlileri seçimi kaybetmeleri halinde YSK'ya 1 ay içerisinde görevlerine dönmek için başvuracaklar. Yasa önerisiyle milletvekillerinin 1987 yıhna ait ayhk ve yolluklarının eksiksiz olarak ödenmesi hükmü de getirildi. Milletvekilleri yeniden seçilememeleri durumunda 3 ayhk olarak peşin ödenen ayhk ve yolluklannı geri vermeyecekler. Bu arada TBMM'nin erken seçim yasa önerisini görüşmek üzere yann toplanmasma ilişkin başvuru da TBMM Başkanlığı'na iletüdi. 249 ANAP milletvekilinin imzasını taşıyan başvuru TBMM Başkanı Necmettin Karadoman'a dün saat 16.00'da ANAP yöneticüerince iletildi. Toplantı başvurusunda ANAP milletvekillerinden yalnızca Rezsini TBMM Başkanlığı'na sunduktan sonra bir basın toplantısı dazenledüer. Aşçıoğlu ve özalp, erken seçim yasa önerisinin içeriğini açıkladıklan basın toplantısında, seçim tarihi olarak niçin 1 kasımın seçildiği sorulunca, şu yanıtı verdiler: "8 kasım denseydi, o zaman niye 8 kasım diye soracaktınız. Siyasi tansiyon giderek yıikseliyor. Bunun yarartı olmadıgına inanıyoruz. Siyasi tansiyonun böyle yüksek olarak daha fazla sürmemesi için seçimlerin bir an önce yapılmasını duşündük. Bu nedenle 1 kasım benimsendi." özalp ve Aşçıoğlu, böyle bir karar alırken öteki partilerle görüşülmemesinin sorulması üzerine de, "Erken secirae hepsi hazır oldnklannı ilan ettilcr" dediler. özalp ve Aşçıoğlu, ANAP TBMM grubunun da yann saat 13.00'te toplanacağını bildirdiler. ANKARA (Cumhuriyet Bürosn) 1 kasımda erken seçim yapılmasına ilişkin yasa teklifı dün TBMM BaşkanhğYna verildi. Aynca, TBMM'nin yann toplanarak erken seçim yasa teklifini görüşmesini isteyen dilekçe de 249 ANAP milletvekilinin imzasıyla Meclis Başkanlığı'na sunuldu. ANAP'ın Başbakan Turgut özal başkanlığında önceki gün yapılan Merkez Karar ve Yönetim Kurulu toplantısında alınan erken seçim kararı için yasa haarhklan dün Adalet Bakanüğı'nda sürdürüldü. Bakan Olian Sunguriu ile ANAP Grup Başkan Vekili Haydar Özalp, ANAP Genel Başkan Yardımcısı tbrahim Özdemir, ANAP Genel Başkan Danışmanı Mustafa Taşarın da katıldığı toplantı sırasmda Başbakan özal, fstanbul'dan iki kez telefonla arayarak metin hakkında bilgi aldı. Ûzal'ın da onayıyla hazırlanan yasa teklifi ile Meclisin toplantıya çağınlmasına ilişkin dilekçe saat 16.00'da Meclis Başkanlığı'na verildi. ANAP Grup Başkan Vekilleri Haydar Özalp ile Pertev Aşçıoglu daha sonra bir basın toplantısı düzenleyerek yasa teklifini açıkladılar. ANAP'lı parlamenteTİer Haydar özafp, Pertev Aşçıoğlu, Alpaslan Pehlivanlı, Mustafa Taşar, Reşit Ülker, Akgün Albayrak, tbrahim özdemir ve Rüştü Kazıtn Yücelen'in imzasını taşıyan yasa teklifinde seçim öncesinde pıopaganda süresinin oy verme gününden önceki onuncu günün sabahında başlayacağı belirtildi. Erken seçim tarihi 1 kasım pazar günü olarak öngörüldüğünden propaganda süresi 20 ekim tarihinde başlayacak. Propaganda süresinin kısaltılmasının yanı sıra, öneride TKTnin haber bültenlerinde son 15 gün içinde hergün siyasi partilerce yazılı olarak hazırlanan bildirilerin yayımlanmaması hükmü de getirildi. Seçim Yasası değiştirilerek milletvekili seçimlerinin yenilenmesine TBMM'nin karar vermesi halinde seçim tarihinin de Meclis tarafından saptanacağı öngörüldü. Ancak, yenileme karannın Cumhurbaşkanı'nca verilmesi halinde 90 günlük seçim takvimi uygulanacağına ilişkin hükiim aynen korundu. Kontenjan milletvekilliği nedeniyle yasa teklifine "6 milletvekili çıkaracak seçim çevrelerinde ise, yalnızca araştırma bulgulannı yayımlamış fakat araştırmayı hangi modele ve nasıl bir örneklem planlamasına göre yaptığım açıklamayan kuruluşlarca gerçekleştirilmiştir. Üçüncü grup ise, belirli bir yere sandık koyarak araştırma yaptığım savlayan kuruluşlardır. Ikinci grupta yer alan araştırmalan ciddi olarak değerlendirmeyi pek olanaklı görmüyoruz. Belirli bir yere sandık koyarak bulunmaya çalışılan oy dağılımı, ancak ve yalnız oradan geçen ve oy kullananlann dağılımını gösterebilir. Dolayıiiyla bunun bir kamuoyu araştırması olduğunu söylemek doğru olmaz. Araştırmanın modelini ve örneklem pianını açıkça veren araştırma kuruluşlarınca yapılan ölçümlerde, bazı farklılaşmalar ortaya çıkmıştır. Ancak genel birleşilen nokta, evetlerle hayırlar arasındaki farkın, hata paylan içinde olduğu, halkoylamasından evet çıkma olasılığının hayırlara göre az da olsa daha yüksek olduğudur. Örneğin VeriAraştırma'nın bulgulanna göre hata payları göz önüne alındığında evet oylan yüzde 4955, hayır oylan ise 4551 arasında bir oranı yansıtabilir. Şu ana kadar elde edilen bilgiler, kamuoyu araştırmamızın bulgulanrun seçim sonucu ile doğrulandığını ortaya koymaktadır. Modeli ve örneklem planlaması yayımlanarak sonuçları açıklanan araştırmalar arttıkca, elde edilen bilgiler bir birikim yaratacak ve bu süreç de çok daha sağlıklı ölçümleri olanaklı kılacaktır. TARHAN ERDEM (KONDA): Yaptığımız kamuoyu araştırması bizce başanlıdır. Milliyet Gazetesi'nde en son yaptığımız kamuoyu araştırmasında % 44.2 evet, % 43.1 hayır diye çıktı. Kararsızlan bu oylara böldüğümüzde sonuç « o 50.67 "evet", % C 49.37 "hmyır" çıkmaktadır. Bu da yaptığımız araştırmanın doğru olduğunu göstermektedir. Bence genelde yapılan araştırmalar başanlı olmuştur. Politikacıların bu sonuçları önlerine koyup düşünmeleri lazım. Bu referandum sonuçlanndan çıkanlacâk bir nokta da TV'de yapılan konuşmalann fazla bir etkinlik yaratmadığıdır. EMRE KONGAR (KAMAR) Kamuoyu araştırmalan bence fevkalade başanlı olmuştur. Birincisi, ağustos ayı itibariyle "evet"lerin yükselişi saptanmıştır. Ikincisi eylül ayıoda araştırmaya devam edenler "haîTir"ların arayı kapadığını görmüşlerdir. Ve bir kuruluş hemen hemen sonucu tam isabet bilebilmiştir. Bu samyorum ki ciddi çalışan tüm kamuoyu araştırma kuruluşlan için bir övünç kaynağıdır. Zamanlama çok önemlidir. Örneğin biz KAMAR olarak ağustosun son haftasında kaldık. Kendimize ilişkin degerlendirmeı yi eksik buluyorum. Kesinlikle diyebihriz ki kamuoyu araştırma firmalan, referandum tahminleri Ue başanlı bir sınav vermişlerdir. BÜLENT TANLA (PtAR): Türkiye'de bu referandumda en kazançlı çıkan unsurlann başında, kamuoyu araştırmalarıdır. Üzerinde çok tartışılan, aşağılanan bir konu olmakla birlikte, bütün kamuoyu ve bu tip davranışı gösteren basın ve siyasetçiler görmüştür ki kamuoyu araştırmalan, doğru sonuçlan yakalamıştır. Bu doğru tahminleri yaparken elde edilen başan, uygulanan tekniklerin ciddiyetinden kaynaklanmaktadır. Kararsızlan açmak, araştırma kuruluşlannın seçim öncesindeki en önemli görevlerinden bir tanesidir. Seçim bittikten sonra kararsızlar üzerine spekülasyon yapmak araştırma firmalanmn uygulayacağı ahlaki ilkeler değildir. O nedenle kararsızların, doğru tekniklerle acılması esastır. Bundan sonraki seçimlerde diğer araştırma firmalan bu konuya gereken önemi vereceklerdir. Kanımca sonuçlar kamuoyu araştırma firmalan için gereken güven ortamını yaratmıştır. • 6 peşpeşe gösteren ünlü "Tanrılar" panosunu resmetmişti) her adam için 2 bin liradan 24 bin lira ödemesi gerektiğini söylüyordu. Bu hesap karşısında ikinci resimden vazgeçen doktor, yeniden Boğazköy Müzesi'ne dönerek, ünlü Hitit kabartmasındaki 12 tanrının bir tek resim olduğunu kanıtlamaya girişti. Amacı tek resmin bedeli olan 2 bin TL'yi yatırıp, Hitit uygarlığından son hızla uzaklaşmak ve bir daha hiç uğramamaktı... F T ANAPTN ERKEN SEÇİM MODELI TV'den sadece 10 gün propaganda, aynca görüntülü yayına izin. Yurtdışındaki işçiler 2 ekimden itibaren kapılarda oy verecek. Milletvekillerine yılbaşına kadar olan maaşlan peşin verilecek. Hazine'den ANAP'a 2 miîyar, SHP'ye 1 milyar, DYP ve DSP'ye 300'er ilyon lira yardım. nseçim yok. Milletvekili adayları parti yönetimince saptanacak. Memurken milletvekili adayı olanlar memuriyete geri dönebilecek. zan Şahinkaya'nın imzasının bulunmadığı öğrenildi. TBMM Başkanı Karaduman, başvuruyu aldıktan sonra gereğinin hemen yapılacağını bildirdi. Karaduman, gazetecilerin DYP'nin de erken seçim konusunda bir önerisi olduğunun anımsaulması üzerine, "DYP'nin teklifi aynı mealde ise, komisyon gerekirse onu da dikkate alabilir ve biriestirebilir" dedi. Karaduman, TBMM'de grubu bulunan parti yöneticilerinin katılacağı Danışma Kurulu'nun bugün 14.30'da toplanacağını ve konuyu ele alacağını bildirdi. Erken seçim yasa önerisi yann TBMM Anayasa Komisyonu'nda görüşülecek. Öneri, daha sonra genel kurulda öncelik ve ivedilikle ele alınacak. ANAP Grup Başkan Vekilleri Haydar Özalp ve Pertev Aşçıoğlu, Meclisin toplantıya çağınlması ve erken seçim yasa öneri Partilere ekstra yardım Mecliste grubu bulunan siyasi partiler seçime giderken Hazine'den ekstra yardım alacaklar. ANAP'Ularca hazırlanan ve 22 Nisan 1987'de yürürlüğe giren bir yasa uyannca, genel seçime gidildiği için partilere Hazine^den ayrılan yardım miktan 3 katına çıkanlacâk. Bu mitaar Mecliste grubu bulunan partilere milletvekili sayısına göre dağıtılacak. Yılbaşında partilere Hazine1 den toplam 1 miîyar 991 milyon lira yardım yapılmıştı. Seçim kararının alınmasından sonra 3 milyar 982 milyon lira daha yardım aynlacak. Hazine'den partilere ekstra yardımdan aslan paymı ANAP alacak. Ekstra yardımdan ANAP'a 2 milyar, SHP'ye 1 milyar, DYP ve DSP'ye de 300'er milyon lira dolayında pay düşecek. Bu arada seçim propagandalan sırasında TV görüntüler savaşına sahne olacak. ANAP'ın geçen yasama yıluıda çıkarttığı bir yasa uyannca, partiler TV'den "görüntülü" propaganda yapabılecekler. Bu görüntülerde partiler yaptıkları ve yapacaklan icraatlan sergileyecekler. TV'den seçim propagandasında da aslan payını ANAP alacak. ANAP geçen yasama yılında son anda çıkartılan yasa uyannca TV'de en uzun süre konuşan parti olacak. Bu yasaya göre, ANAP 50, SHP 40, DYP ve DSP ise 30*ar dakika TV'den propaganda yapabilecekler. S M lerindeki hükümlere ya da mcrkez karar organlannca saptanacak ilkelere göre belirlenecek. llk kez referandum nedeniyle gümrük kapılarında oy veren yurtdışındaki işçiler erken seçimde de oy kullanabilecek. Ancak, yasa önerisiyle işçilerin gümrük kapılarında oy kullanma süreleri 75 günden 30 güne indiriliyor. Böylece 1 kasımda yapılacak erken seçim için yurtdışındaki işçiler 2 ekim tarihinden itibaren gümrük kapılarında oy kullanma işlemine başlayabilecekler. ip kimyası uzmanı Dr. Haldun Gürevin arkeoloji alanına meraklı bir vatandaşımızdı. ("Vatandaşımızdı" diyorum, çünkü başına gelenlerden sonra hâla "meraklı" otduğunu hiç sanmıyorum." Bu yıl yaz tatilini Hitit uygarlığını incelemek için harcamak istedi. Boğazköy1 deki Hitit başkenti Hattuşaş'a gitmek ve Yazılıkaya'nın resimlerini yapmak istiyordu. Adapazan'ndan başlattığı yorucu bir otobüs yolculuğundan sonra Hattuşaş'a vardı. Kalemini, kâğKJını çıkardı ve 4000 yıllık Hitit kabartmalarının resimlerini kâğıda geçirmeye başladı. Fakat daha birkaç çizgt bile çekmemisti ki, yanı başında bir görevli belirdi. Doktor Gürevin'in yaptıklanna baktiktan sonra burada resim yapmanın "yassak" olduğunu ve 1 km kadar uzaklıktaki Boğazköy Müzesi'nden izin ahnmast gerektiğini söyledi. Haldun Bey "demek usul böyle" diye düşünerek bekçi ile tartışmak istemedi ve güneş altında 1 km'lik yolu yürüyerek müzeye vardı. Arv cak burada değişik bir durumla karşılaştı. İZİN PEŞİNDE üze görevtileri, böyle bir iznin gerçekten söz konusu olduğunu, ancak kendilerinin izin veremeyeceğini, bu konuda Çorum Muzesi'nin yetkili olduğunu söylüyorlardı. Allah'tan yıl 1987 kji ve iki müze arasında telefon bağlantısı vardı. 1 5 2 saatlik bir uğraşıdan sonra Çorum Müzesi ile telefon bağlantısı kurulabildi ve gerekli izin alındı. Ne ki "müjdeyi" veren görevli, ortada bir koşulun daha olduğunu, resim başına 2 bin TL ödenmesi gerektiğini açıkladı. Haldun Gürevin bunu da kabul edip, 1 km geriye dönerek işine koyuldu. Birinci resmi tamamladı. İkinci resme yeni başlamıştı ki kendisini kollayan görevli, yanına yaklaşarak ilk resim için parayı ödemesi gerektiğini bildirdi. Haldun Gürevin yaptığı tek resmin ücretini cüzdanından iki adet binlik çıkararak ödemeye çalıştı... Bu sırada ortaya yeni bir anlaşmazlık çıktı... Görevli ilk resimde 12 tane adam olduğunu (Haldun Gürevin, ilk olarak 12 Hitit tannsım ALIP DA KAÇAN Ml? akat bu iş o kadar kolay görünmüyordu. Boğazköy Müzesi arkeologlan, 12 Tann'nın tek bir resim olduğunu kabul ediyortardı ama para makbuzunu kendilerinin kesmeye yetkili olmadığmı ekliyortardı. Bu tür makbuzlar sadece Çorum Müzesi'nde bulunuyordu. Doktorun yanına verilmiş bir görevli ile birlikte yani "mevcuttu" olarak minibüsle Çorum'a kadar gidip parayı orada yatırması gerekiyordu. Gürevin, 1520 km uzaklıktaki müzeye gitmemek için ne yaptıysa dinletemedi. "Başka makbuz kesin, ne oiur? Bu iş sadece Hitit tannlan ile bizim aramızda... Kim bilecek?" dedîyse de, aldıranolmadı. Yanıt "hayır"dı Çorum Müzesine gidilecek ve para orada ödenecekti. Bu duruma iyice sinirlenen doktorun "neden bu makbuzlan burada bulundurmuyorsunuz?" seklinoeki sorulan da 4000 yıl öncesinin uygarlığında yaşayanlar için fazla "çağdaş" bulununca Çorum'un yolu gözüktü. Haldun Gürevin'in Hattuşaş ziyareti sırasında mevsimin sıcak günleri yaşanıyor, dağtaş kavruluyordu. Doktorun yaşı 60 civanndaydı. O sıcakta 1520 km gitmek kendisine bayağı zor geldi. Üstelik yanında jandarma gibi kendisini kollayan bir müze görevlisinin de olması, durumu daha da can sıktcı hale getiriyordu. S TUVVLETTEKİ ÇOZÛM onunda Çorum Müzesi'ne vanldı ve görüldü ki para almaya yetkili görevliler yerlerinde yoktular. Peki neredeydiler? Heykellerin göigesinde dinlenmekte olan bekçilere gire asın sıcakta bunalarak evlerine gitmişlerdi. 2000 liranın yatınlabilmesi için, keyiflerinin yerine gelmesi ve görevlerinin başına dönmeleri beklenecekti... Doktor Haldun Gürevin, yanında bekleyen jandarması ile birlikte bir çay bahçesine gidip oturdu. Beklemekten canı iyice sıkıkjığı sırada çay bahçesinin tuvaletini gördü. Bütün gün koşuşturmuş olmanın sonunda biraz sıkışmıştı. Gidip tuvalete oturdu. Tam bu sırada da aklına bir kurnazlık geldi. Zaten atalarımız "Türkün aklı tuvalette iken başına gelir" dememişler miydi? Ve tuvaletin öteki kapısından özgürlüğün yolunu tuttu Hitit uygartığı meraklısı doktor, Hattuşaş'tan Yozgat'a otobüşle dönerken, 2000 lirayı odememekle, kendisine yapılan eziyetlerin intikamını almış olmanın rahatlığını yaşryordu. Yargıtay Başkanı, yargı yılının açılışında konuştu: Memur adaylar Yasa önerisinde gecen yılki ara seçimde olduğu gibi erken secimde aday olacak kamu görevlilerinin yeniden görevlerine dönebilmeleri olanağı getirildi. Subaylar, astsubaylar, yargıçlar ve savcılar ile yüksek yargı organlan mensuplan aday olmalan halinde aynı görevlerine döneme 'Yönetim sivilleşmeli' ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) 19871988 yargı yılı, Yargıtay'da yapılan bir törenle başladı. Törende konuşan Yargıtay Birinci Başkanı Ahmet Coşar, "Bugün Türkiye'nin gündeminde çözüm bekleyen sorunlar içinde en önemlisi kuşkusuz deraokrasimizin her yönü ile işlerlik kazanması, (oplumun, yasalann ve yönetimin tam anlamıyla sivilleşmesidir" dedi. Coşar aynca, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun içinde Adalet Bakanı ve bakanhk musteşannın görev almalannın, yargı bağımsızlığı ve yargıç güvencesi ilkeleriyle bağdaşmadığını da belirtti. Gerçekleri konuşmaktan korkmanın ve kaçmanın ilerlemeyi olumsuz yönde etkileyeceğini vurgulayan Coşar, "Hem uygariik, hem hukuk, hem de hukukun üstünlügü, özgürce düşünme ve konuşma, demokrasi ve cumhuriyet bizim için gereklidir. Zira, biri olmadan ötekini yaratamayız. yaratsmk da yaşatamayız "Adli kollugun vartığı, mahkemelere daha kolay ve sağlıklı görev yapma olanağı verecektir. Siyasal iktidann yonlendirmesi ve yönetimi dışuıda ve doğrudan dognıya Cumhuriyet Savcıhgı'na baglı olarak görev yapacak olan adli kollugun varlığı, işkence iddialanna karşı alınabilecek en etkin, en yasal ve en akılcı önlem olacaktır." dedi. Daha sonra söz alan Barolar Birliği Başkanı Teoman Evren, adalet, hukuk düzeni, yargıların uzaması, adli polis, adli tebligat ve harçlar, yargı bağımsızlığı, yargıç teminatı, hâkim ve savaların özlük içleri, yasama ve icra organının yargısal denetimi, savunma ve yasadışı genelge gibi konulara değindi. Ahmet Coşar "Bugün Türkiye'nin gündeminde çözüm bekleyen sorunlar içinde en önemlisi, demokrasimizin her yönüyle işlerlik kazanmasıdır" dedi. Erbakan erken seçime karşı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Kapatılan MSP'nin Genel Başkanı Necmettin Erbakan, referandumda çıkan sonuçtan eski, liderlere milletin güvenoyu verdiğinin anlaşıldığını belirtti. Necmettin Erbakan dün evinde bir basın toplantısı düzenleyerek,referandumsonuçlan ile erken seçim karannı değerlendirdi. Erbakan, referandumun eşit şartlarda yapılmadığını, televizyonun bütün gticüyle özal'ın meddahlığına çalıştınldığını kaydederek, insan haklannın oylanamayacağını belirtti. İki ay sonra yapılacak bir erken seçime karşı olduğunu bildiren Erbakan, özal'ın aniden aldığı erken seçim kararının, kendisinin "gnvenUmeriiğmin" bir örneği olduğunu kaydetti. ANAP grubunun özal'ın fevri hareketlerine alet olmamasını da isteyen Erbakan, muhalefet partilerine de şu çağnyı yaptı: "Muhalefet partileri de, çok kısa bir zaman azıcık sabrederlerse, Özal'ın feci gidişatının çok belirgin neticeleri ortaya çıkacak. Böyle bir anda Özal'ın kaçmasına fırsat verilmemeli. Bir sene büsbütün hem kendini hem milleti perişan edecek. Arna tamamen tasfıye olması için Özal'ın kalıntısının da artığı kalmaması için muhalefet partilerinin bir süre sabırlı olmasında fayda vardır." ANAP'ın referandumda çıkan "hayır" oylannın tümüyle kendisine verilmiş oylar olarak kabul etmesinin bir aldanma olduğunu ifade eden Necmettin Erbakan, "Bu oylann yansı ANAP'a aldanan, ona sempati besleyenlerin oyuysa, bir yansı da, digerlerine, çeşitli sebeplerdep dolayı antipatik hale getirilmiş, bu hislerle doldurulmuş insanlann oyudi4r." "Millet eski liderlere güvenoyu verdi" 'Bizdende 9 hodrimeydan ANKARA (Cumhuriyet Bürosn) Başbakan Turgut Özal'ın kasım ayında erken seçim karanna MÇP, RP ve IDP'den "hodri meydan" yanıtı geldi. TBMM'de grubu bulunmayan bu üç partinin yöneticileri, Siyasi Partiler Yasası'na göre seçime katılmak için gerekli olan il ve ilçelerde örgütlenme ile parti büyük kongresini yapmış olma koşullannı yerine getirdiklerini belirterek, kasım ayındaki erken seçime katılacaklarını açıkladılar. Parti yöneticileri, kendilerini en çok, Türkiye genelinde uygulanan ylizde 10'luk oy barajının endişelendirdiğini bildirdiler. RP Genel Başkan Yardımcısı Rıza Ulucak, Başbakan özal'ın erken seçim karannın kendileri için sürpriz olmadığmı belirterek, kasım ayında yapılacak erken seçime katılmalannı engelleyecek herhangi bir yasal eksikliklerinin bulunmadığını bildirdi. Ulucak, ANAP iktidannın MÇP, RP ve IDP'yi oy barajı endişelendiriyor tstanbuFda Adli yıhn başlaması nedeniyle İstanbul'da da bir tören düzenlendi. Istanbul Barosu Başkanı Selahattin Sulhi Tekinel, törende yaptığı konuşmada "Infaz müessesesinin süratie düzeltilmesi gerektiğini belirterek avukatlann müvekkilleri ik cezaevlerinde yaptığı görüşme sırssında yanlannda kîmse bıılunmamalıdır. Savunma görevinin başka türiii yapılacagına kani değiliz" dedi. TBMM'de grubu bulunmayan üç partinin yöneticileri, Siyasi Partiler Yasası'na göre seçimlere katılmak için gerekli koşullan yerine getirdiklerini belirterek, "En çok, Türkiye genelinde uygulanan yüzde 10'luk oy barajından çekiniyoruz" dediler. milletvekili ara secimleri ile mahalli idareler seçimlerinde uyguladığı "hizmet tebdidi ile oy toplama" yöntemini, yapılacak genel seçimde sürdüremeyeceğini de savunarak, bunun ANAP için bir dezavantaj olacağını söyledi. MÇP Genel Başkan Yardımcısı Devltt Bahçeli de. seçim karannı sürpriz olarak değerlendirmediklerini belirterek, ANAPın siyasi yasaklarla ilgili anayasa referandumu çalışmaları sonunda böyle bir karann alınacağını tahmin ettiklerini söyledi. Bahçeli, parti olarak seçime hazır olduklannı da söyledi. IDP Genel Sekreteri Selahattin Yener ise, kasımda bir erken seçim yapılmasını normal karşıladıklannı belirterek, partilerinin böyle bir seçime hazır olduğunu bildirdi. Yener, yüzde 10'luk oy barajını eleştirirken, bunun "seçmenin iradesini katletmek" anlamına geldigini belirtti Irarfdan Ozal'a mesaj Haber Merkezi Islam Konferansı Ekonomik ve Ticari Işbirliği Daimi Komitesi'nin 3. toplantısına katılmak üzere İstanbul'da bulunan Iran Ekonomi ve Ticaret Bakanı Muhammed İrvvavi, îran Başbakanı Mir Hüseyin Musavi'den Turgut Özsd'a mesaj getirdiğini söyledi. îrwavi, dün Istanbul'da İSEDAK'm 3. toplantısı dolayısıyla düzenlenen açılış töreninden sonra Cumhuriyet'e yaptığı açıklamada, Musavi'nin Özal'a gönderdiği mesajın iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin geliştirilmesine ve Körfez'deki son gelişmelerin ışığı altında tırmanmaya çözüm bulunmasına yönelik olduğunu belirtti. Îran Ticaret ve Ekonomi Bakanı lnvavi, Iran'ın Ankara Büyükelçisi Mottaki'nin, özal'la ikili görüşme yapması için randevu almaya çalıştığını da söyledi. CHP'ÜLERE VE SHP'LİLERE CAĞRI SOSYAL DEMOKRAT DÜŞÜNCENİN ÜŞÜ PARTİLEŞMESİNİN (CHP'NİN KTJRULUŞUNUN) 64. YILDÖNÜMÜNDE 9 EYLÜL GÜNÜ BERABER OLALIM SHP İSTANÇUL İL BAŞKANLIGI Saat 10.30 Taksim Anıtı'na Çelenk Koyma