Catalog

CUMHURİYET/10 YAVRU TURIZM YAVRU VATAN YAVRU SECİM 23 AĞUSTOS 1987 İSTETÜRKİYE 'Yavru' kellmeslne olan tutku yukandakı başlığı atmamıza neden oldu. Bu 'kuçuk' ve sevımlı sıfatı çeşitli isJmlerin önüne koyarak kendimlze özgü anlatımlar turetmekie ustumuze yoktur. lcinde yavrum kellmesl geçen her anlatım bizl kendlslne çekmiştlr. Yavru ve Kâtıp Nhnlerinln yavru sozcuğune olan tutkumuzdan mı yıliarca kapalı gı şe oynadığı bllinmlyor ama, yasaklann yavruladığı referanduma da Yavru ve Kâtlp filml glbı bakmaktayız. Bir de yavru sozcuğunden turemış bir deyim var. Vurgulanışına göre şevkatten sehvete kadar çesitli anlamlar kazanıyor. Biz bu deyimln itk üc harflne basarak soylenışınin peşinde koşarken, dunya AIDS nedenlyle yavru hastalığını terketmiş, kendtni turizme vermiştir. Astomta turizm AIDS'ten beter bir hastahktır. Adam bir yakalandı mı, duşer yollara... AAİU.ETÇE. «ÜSALANİ DSfctfMCB ÇO*t T İMSAN JAVBUŞU' HU . MI GÖPUC MUST4FA EKMEKÇİ ANKARA NOTLARI Nâzım Nasıl Kaçtı?... Nâzım'ın kaçış öyküsünü Cumhuriyet okurlarına anlatmayı düşünüyordum. Bugüne dek elim değmedi. Bugünlerde de, 6 Eylül halkoylaması gündemde ya, kimsenin gözü başka bir şey görmüyor. 6 Eylül oylaması hâlâ "ortadaT görunuyor. "Hayır" çıkarsa, yasaklılar yaşadı! diye yazmıştım; bu hâlâ geçerli gibime geliyor. Bilinen gerçektir. Yasaklıya ilgi artar. Aydın Köymen'e söyledim; "Vbn/ Gundem'i poşete kcyun, satışı artar" dedim. "Evet" çıkarsa, Turgut Bey kendi oyunuyia yenilmiş güreşçiye dönecek! "Evet" çıkarsa, Turgut Bey'in buna göre yenı oyunlartezgâhlayacağı da söylentiler arasında! Artık, kasabalardan yeni ilçeter mi olur, ilçelerden yeni iiler mı olur, göreceğiz. Marmaris Belediye Başkanı Muharrem Elgiri'm görevinden alınışı siyasal bir tezgârrtı. Danıstay, oybtrtiğiyle bu tezgâhı darmadağın ediverdi. Bakalım yargı kararını uygulayacakiar mı, yoksa yeni tezgâhlar mı kuracaklar, izleyeoağiz. • • • 1970'li yıllann ortaları mı ne, geçmiş gün, unuttum, Çetin M~ tan'm bir yazısını okumuştum. Çetin Attan, İstanbul eski Emniyet Müdürü, Emniyet eski Genel Müdürterinden Kemal Aygürie sorar: Nâzım Hikmefi sen mi kaçırdın? Kemal Aygün karşılık verir: Fena mı yaptım? Bunu okuduktan sonra, Ankara'ya bir gelişinde Meclis kulisinde gördüğüm Kemal Aygün'e sordum: Çetin Altariın yazdığını okudum. Nâzım Hikmefi siz mi kaçırdınız? Çetin Attan'a 'Fena mı yaptım?' demişsiniz... Hayır, dedi, Kemal Aygün. Ben uyte söylemedim. Benim Nâzım için yapbğım şu: 0nun evinin çevresindeki çemberi genişlettim. Nâzım gibi bir şairin evinin çevresinde dar bır polis çemberi kanımca uygun değildi. Bunu genişlettirn. Nâzım da kaçtı! Bunları boyle yazıp gidiyorum. Nâzım'ın kaçışında Refik Erduran'm da "erketecilik" yaptığını, kim söyledıyse duydum, ama onu yazmıyorum. Bır gün Cumhuriyet bürosu, o zaman Atatürk Bulvarı üzerinde, dışarıdan geldim yağmurlu bir gün; ıçeri girer girmez, karşımda Refik Erduran'ı gördüm. Pardesümü çıkarırken, Refik: Çıkarma dedi, ben senin için geldim. Haydi, seninle çıkalım; konuşmak istiyorum... Nereye gidelım? Mola Oteli'ne gidelim, ben orada kaJıyorum... Mola Oteli'ne gıttik. Refik, "Ne içersin?" diye sordu, "BirNapolyon Konyak içer misin?" İçerim dedim Bir de kendine söyledi. Sordu: Nâzım'ın kaçışıyla ilgilı ne bilıyorsun? Sen, dedim, erketecilik yapmışsın! Ytrt, dedi, öyle değil, Nâzım'ı ben kaçırdım! Sana anlatacağım; sen Turitiye'de güvendiğım on ınsandan binsin. Senden bir ricam var, ben yazmadan hıçbtr şey yazmayacaksın. Refik o zaman Milliyet'te. Abdi ipekçi "Ankara Notlan"m okuyunca, Refik'e: Göreceksin, diyor, Ekmekçi bu işi patiatacak; gei şunu yazalım. Nâzım'ı nasıl kaçırdığını yaz, hazıria.. Nâzım'ı kaçırdtğını kim biliyor? Ben Ercüment Bey"e (Karacan) söyledim. Bir de Vaşar ÇIBşar Kemal) biliyor! Oooo, Vaşar biliyorsa dunya ilem biliyor demektir! Asıl, Ekmekçi var! Ben Ekmekçi'ye söylerim, yazmaz! Peki, hemen konuş Ekmekçi'yle... Refik Erduran da uçağa atlayıp gelmiş, beni bulmuş. Refik en sevdiğim yazarlardan... Ben sordum Refik Erduran'a: Peki, o zaman senin yaşın kaç? Nâzım'ı kaçtracak yaşta mısın? Ben dedi, o zaman Nâzım'la sahneye oyun koydum. N6zım'ın kızkardeşlerınden biriyle MekJBfyla evliydim. Nâzım akrabamdı yani. Anadolu'da yaşını göstermeyenlere "eski dana" derler. Yani, "Siz öyle göründüğune bakmayın, eski danadır o!" diye takılırlar Refik'ınki de o hesap! öyle, gözleri yumuk, gepgenç görünmesıne bakmayın, gormüş geçirmıştır... Peki nasıl kaçırdın? diye sordum. Anlatacağım, dedi. Önce şunu söyleyeyim, Nâzım kaçışından bir gece önce evinde yatmadı. Rumeli yakasında bir yerde yattı. Ben oradan aldım motorla. Ben çok tyi rota biliyordum. lyi motor kullanırdım. 'Kimin motoruydu? Malik ybtaç'ın! Motor çok süratliydi. Daha önce Boğaz'a çıkıp bir iki yol prova yapmıştım. Sürati otuz milin üstundeydi. Nâzım'ı Tarabya bumundan aldım. Boğaz'ı çıktık. Benim amacrni, boğazı geçince so/a çevirip motoru, Romanya'ya ya da Bulgaristan'a geçen birşilebe Nâzım'ı bindirmek. Bir Romen şilebi görundü; Refik sonra yazdı onun Plehanov şilebi olduğunu. Şoyle dedi "Gülerek" adlı yapıtında: "Heyecanlı görünmüyordu Nâzım ağabey. Ama düşunceliydi. Tevekküle benzer bir durgunluk vardı üstünde. Nedeninı çok sonra, 1961'de yazdığı 'Otobiyografi' şiirindekı şu mısrayı okuyunca daha iyi anladım: '951'de bir denizde genç bir arkadaşla yürüdüm, üstüne ölümün' Meğer, başka yakınlanna da açıkladığı gibi, o gün buyük olasılıkla ölecegine gerçekten inanmış koca şair. Evden ÇH karken içinden Münevver Yenge ve Memefle 'ölümüne' vedalaşmış. " Evet, Romen şilebi görundü ama, yanına yaklaşmış olmamıza, çevresinde dolanmamıza karşın bir türiü Nâzım Hikmefi almıyordu şilebe. Nâzım ayağa kalkmış bağırıyordu: Ben Nâzım Hikmeeeet! lıhh, hıç tınmıyorlardı Gerıye dönüp baktım, yeterınce uzaklaşmıştık. Sonunda, Bükreş'e filan sordular telsizle galiba. Şilep yavaşladı bir an. Nâzım'ı içeri çektiler. Ben vedalaştım. Nâzım şilebe girdiği zaman, içeride 'Nâzım'ı kurtaralım' diye yazan afişleri görmüş.. Refik Erduran'ın anlattıkları burada bitmişti. On yıldan çok var, sakladım öğrendıgim gerçeğı. Nâzım kaçmasa, kaçınlmasa Türkiye'de öldürülecektı. Sabahattin Ali otayı ortadaydı. Askerde öldürülecek ya da bir trafik kazasında gidecekti koca şair. Refik Erduran'ın, gençlik anlarını içeren "Gülerek" adlı yapıtı "Cem Yayınlan"nöa çıktı. Kitabın kapağında yaşını göstermeyen birfotoğrafı var Refik'in. Kitabın 153. sayfasında "Kimler Biliyordu?" başlıklı bır bölüm; şöyle diyor orada Refik Erduran: "...O öyküyu ılk öğrenen ya da sezen kişı Yaşar Kemal oldu. Ta 196O'lı yıllann başlarında Pans'te Nâzım ağabey ile konuşurlan\en o konu gündeme gelmiş. Yaşar Kemal ile görüşürierken Hasan Pulur öğrenmiş ya da sezmiş gerçeği. Abdi Ipekçi'ye anlatmış. Abdı ölümünden kısa bir süre önce bunu bana söyledi. Gülümseyerek sordu: Patlatalım mı? O günün koşullarında o sorunun gündeme getirilmesinin toplumdaki gerginlikleri aıitırabileceğini ve zaten başı dertte olan haylı kışınin durumunu büsbütün zorlaştırabıleceğini belirttim. Bır daha ağzına almadı konuyu. Bildiğım kadarıyla, daha sonraki yıllarda nereden öğrenmişler ya da sezmişlerse yalnız Çetin Altan ve Mustafa Ekmekçi farkındaydılar gerçeğin Hiçbiri sorumsuzca davranmadılar. Abdi Ipekçi'yı bir kez daha hayırla anar, ötekı dostlarımın da gerek meslek, gerek vatandaşlık açısından birer dürüstlük örneğı vermiş olduklan gerçeğıni bilginıze sunarım..." Nâzım'ın kaçış öyküsünü bilen başkaları da vardı elbette; örneğın bır Muzehher VâNu, Vâlâ Nurettin bıliyortardı kuşkusuz. Dışarı her kaçanın ılginç bir öyküsü vardır; bir Yılmaz Güney, bır Behıce Boran, daha çoook! Günü gelir yazılır elbet... BİZ D e B U T U H 2 M ttasXALlSI >Şit£<UANINCA POSrtAC COtC ÛZÜLPU • rttfp MASIL S N B U 6 I lOPO KITABIK1 EN İLSİA/ttZI .ÇEJOEN VEH İŞ ADAMLdBUUIZlN İKl BÜyLK SOCUNU OLDU . {, KBB>İ F51IZİ YÜKSEKLUSl 2 . 8İJBOKİ2ASiyMİŞ, EH U BİZİ İLSlLENDlCMİyOC İtClNCİSlNE İSE ÇOkl<SÜLDUK. ÜÇ SÛNDE. B&SAPO&T VERİUEN ÜLKEDE BMKOKKASJ A<li OtURMUŞ. . . MKOKKASJ Mİ OtURMUŞ. tSOJİZ BA&APOBT DENl'MCE SIZ1N BUNİZ ÇÜNKÛ B12PE RuSAPOCT AL/^IAJC, NOKMAi. BİB OLAy 0B&İU7İR. NOBMAL ^yDIM SlC WITAMP> Av/A/î\SİI'7 , PEVLETİN Ü A C A C I ı/ADiCID GÜUSEÇ.BEN De DukiN/vUJSlLİM, aAN PASAPOtrf VERİBLEB KİTAB1NI ALDUC SAÇMALAMA 2DCUMA • BfR 0 6 SA/1N (yi ISİM Pt&RA TDPtAMAK OLDUâU f ALLAU.AIUU HIC Mİ? L "üçcaİNOE \/EEl AMASfZ OKJ <SÜM SONRA BENI'M DÛŞÜNCE SUÇU f$LE VE Ç BAHAMIZIH Ü SEZEBCEM ONU rZİNSlZ SftlStK ANACA nas// /ttsaport a/ırsjnız' ÖDtfVYAM* Dunun ve Bugunün Defterlerı Şiikran Kurdakul ÇAĞDAŞ TÜRK EDEBIYATI I MEŞRUTİYET DÖNEMt/H CUMHURİYET DÖNEMt 2 cüt8000 TL. (KDV dahil) yayınev Bu Irrtmsı ijijnhlkrın tnlır>ıxtw iJiHjdfjnıı ohtrnı dırcmttmn kudeta/2 Gazeteci yazar KUOEn/IVen sonra TÜR KİYE Ş SORUN ™İ **sri ua cüneyt arcayürek DİREMŞ. OI.LM ve YAŞAM DİZİSİ2, ^ İ referandum üzerine a.r. sarıali ertuğrul kürkçü ile görüşme nadire mater birlik, meşnıiyet ve gençlik adnan bostancıoğlu yirmi yıl için gözlemler m. tanju akad mehdi gelmeyecek hakkı zabcı halk oylaması ve işçiler faruk pekin yasaklar ve toplum m. tali öngören insan hakları ve referandum ragıp zaralı siyasi açıdan insan haklan yücel sayman cezaevleri basın açıklaması nevzat helvacı hükümlü yazı işleri müdürleri n. yılmaz sıkıyönetim mahkemeleri bekir doğanay tutuklu anası gözüyle sacide çekmeci bir tutuklu mektubu a. kadir konuk BAŞMUHASİPSOKAK TALAS HAN 302 CAĞALOĞLUİSTANBUL DAĞÎTIM : CEMMAY BABIALİ CADDESİ 19/1 (Hürriyet Gazetesi Yanı) CAĞALOĞLU İSTANBl" CUMHURİYET DÖNEMİ • 2. basımbüyük boy / 5000 TL (KDV dahil) • Çağdaş Türk Edebıyah / Cuıhnrijct Döseaıi'nde Nftzun Hikıaet'ten Attüi Dhmn'a, Ncdp Ftnl'dan Zlyı Chman Saba'ym, Oriıan VeU'den Salita Bind'e, Mdih OvdeCten NecmÜgU'e, tltaan Berk'ten E^ver Gdkçc'yc, Meknet Kenuü'e şıinmiz: SatnhatÜD AH'den Oktay AkhaJ'a, Salt Falk'len Haldun Taner'e, Kemal Takir'den Orfaan Kemmi'c Taapuıar'dan Tank Bagım'ya Oykü ve romammtz Nunıllah Auç'tan Vcdat Gunyol'a, Mehmet Kaplan'dan Suut KemaTe, Sabahanin Eytboglu'ndan Kemal Salker'e deneme ve eleştınmız; Agfth Sırn'dan Göipnarta'va, PCrtcv NaiH'den Tkapınır'a edebıyat lanhçılıgımız Mehmet AJi AynTden Hllmi Ziyt LTken'c, Sabiha Sertel'den Behke Boran'a, Ziy»eddin Fthri'den Nedp Fazü'a. Şevket Soreyya'dan Nıdir Nadi'ye duştin edebıyatımız... toplumsaltarihsel gelişmeler içinde ısım isun, eser eser ıncelenıyor, yorumlaıuyor, edebiyat tanhımızdekı yerlenne konuyor İSTEME ADRESİ Broy MSyınları Vıtayet Han 205, Cağaloğlu/IST Teloton 526 20 93 Tek ıstekierde ıkı cılt 6400 TL posta puiu karşılıftinda Bundenhr Broy Şıır Dergısı aboneton. 5600 TL tutannda posta pulu ıle eoınebılırter Ikıncı cıtt buvuk boy 4O00 TL, abonelere 3500 TL tutannda posta pulu ıle gönderılır. Krtapçılara, sıparış mektubu akınde ( » a , Cagaloölu Şb 109530CW)107410) nolu hesaba • 5 takım kıtap bedetının yatınld«ını göstenr banka dekontu fotokopısı ıle %35 ındınmlı postalanır CACOAS YAYINLARI ada'ya demokrasi nasıl geldi? "BÖYÜKLERE MA5ALLAR,, İLHAN SELÇUK düşüncttyonıııı öyleysevurun A A • * + . çıktı basısı 1300 lın (KDV içinde) Çağdaş Vayınları Tufvocağ Cad 39'4' Cagaloglulsonbul Y4ŞML4 FELSEFESİ Prof. Nermi Uygur 2 bası 550 lira (KDV içinde) Ada'ya demokrasi mi geldi, kokokrasi mi? OKuyun görün... KUDETA71 2. basım 1400 lira KUDETA/2 2500 lira BÜTÜN KİTAPÇILARDA Bilgi Yayınevl, Meşrutıyet Cad 46/AAnkara Telf 131 81 22 131 16 65 Biigi Dağıtım, Babıâlı cad 19/2lstanbul Telf. 522 52 01 Oığdas Yuunları TurkocııÇı I Cad. 3941 Cugaloğluİstanbul MALİYE YAZILARI Ikı Aylık Dergı ^ ^ ^ Yeni Çıkan Sayısında A»RL P ^ <tKO\O\1lkt TOPl I I I Ğ L DECERLİ TIP MENSUPLARI UZMANUK SINAVINA HAZIRLANMADA EN BÜYÜK YAROIMCINIZ OUBİLECEK ORÜİNAL BASKI ESERLER RYPiNSMedıcal Licensure Exams26 250 TL RYPlNSOuestıon and Ansvvers f o r Boards Exams a 400 TL Dr H BukanTemel Tıp Bılımlerı Test Kıtabı10.000 TL AYRICA TıBBİ INGILİZCE SINAVI ve İNGİLIZCENIZI GELIŞTIRMEK İÇİN YAYINIKIZ YOUR ENCLISH IN MEDICINE3150 TL. genel dağıtım ^ T ^ ^ ^ " işçiler ve Toplum * 2 KITAP DIZISI • • Sosyalist Bir İşçi Hareketi İçin i tslami Hareket ve İşçi Sınıfı • İşçi Sınıfı, Bu Bir Saplantı mı? i Referandum i Kadınlar ve Özgürlük * Sovyet Devleti İngiliz İşçi Partisi'nin Seçim Yenilgisi CEMMAY Dmğıt,m: ETKİN ADAŞ ÇABA > )/// ARI • IHH I>H. II H4 \ 11 L U4Ğ ' OOÇ I)R. TOMRIS VII \14/ A.t.Tnmreet le parasal analızr (TeorıC \guiama) • AHMtT tRTI RK Urupa\ara£mrn 11 cupa Tapluluğu na çınş teıebbusu • I)R. l\tl\tRTlRh. A\nıpa Topluluİu'nda terltfmt haikı r > * Da51t.n1 T U M D A Cagjoğly Vo»J«t, E/fw Har ?9 30 Tel 511 79 '5 İBRAHİM BAEIACI KİTAPÇILIK & "NMWC\m ıstanbul Meşrutrvpf Cad No 18 Calatasarav 80050 Tel 1 « 57 84 145 43 19 Bursa AOIıye Karşısı 8/A Tel 226769 229453 lîmlr 357 sok ızmıroğlu \% Merkezı Konak 35250 Tel. 256521. KİTAPÇILARDA 1.3.195623.8.1985 tki yıl önce kaybettik. Korudun inancını ve insanlık onurunu. Sen ölmedin anılanmızda yureğimizde yaşıyorsun. ARKADAŞLARI