Catalog

4 MART 1986 EKONOMİ CUMHURİYET/9 TURKIYE'den ANKARA, (>JL) Bankalardan aldıgı kredileri geri ödeyemeyen Okumuş Holding şirketlerinin gelecegi bu hafta içinde yapılacak bir toplantıda karara bağlanacak. Holding'den kredi alacağı olan bankalann üst düzey yöneticilerinin katılacagı toplantıda, holdingin borçlarına karşılık şirketlerin hisse senetlerinin alınması görüşünün ağırhk kazanması bekleniyor. Okumuş Holding'in bankalara olan borcu, faiz yüku nedeniyle de oldukça bflyümüş durumda. Yetkililer faizsiz 35 milyar lira dolayındaki borcun, holding tarafından herhangi bir ödeme planı çerçevesinde ödcnmesinin mümkün görülmediğini büdiriyorlar. Alacaklar konusunda faizsiz 17 milyar lirayla lş Bankası başta gelirken 7 0 BANK 11 milyar lira ile bu bankayı izliyor. Geri kalan kesim de Vakıflar Bankası ve Ziraat Bankası'na ait alacaklardan oluşuyor. Okumuş Holding için nihai karar bu hafta Düşüşe geçiş sırası kredi faizleriııde Merkez Bankası'nırı faiz operasyonu, bankalann para toplama maliyetlerini 1.5 puan azalttı. Aynca kasalanndaki her 100 liranın 85 lirasmı kuüanma hakkı verildi. Maliyet yükündeki bu azalmalar karşısında bankalann kredi faizlerini aynı dtizeyde tutma gerekçelerinin azflldığı belirtiliyor. Ekonomi Servisi Merkez Bankası'mn, bir yandan mevduat faizlerini 12 puan indirerek diğer yandan da bankalara kasalannda bulunan her 100 liranın 85 lirasını kullanma hakkı tanıyarak "parayı toplamanın maliyetini" azaltmasıyla kredi faizlerinin düşürülmesi konusu, bundan boyle sık sık taruşılacak. Ekonominin çeşitli sektörlerinde uzun zamandır beklenen kredi faizlerindeki düşüş özlemi, Merkez Bankası'mn son para operasyonuyla yoğunlaşmakla birükte, bankacüar henuz boyle bir düşüş için zamanı erken buluyorlar. Görüşlerine başvurduğumuz çeşitli bankalann üst düzey yetkilileri enflasyonda gerileme ümitlerinin arttığı bir dönemde 1986 için kredi faizlerinde indirimin kaçınılmaz olacagı fikrinde birleşiyorlar. Ancak bu inançlannı Merkez Bankası'mn mevduat faizlerinde yeni indirimler yapmasına bağlıyorlar. Garanti Bankası Genel Müdürü Halit Soydan enflasyondaki düşüş zincirine paralel olarak kredi faizlerinde 1986 yüında 12 puana kadar düşüş olabileceğini savunuyor. Soydan ekonominin birçok kesiminden faizlerin yüksekliğine yönelik tepkilerin ilk kez bu kadar yoğunlaştığına dikkati çekerken, parayı toplamanın maliyeti azahrken, bankalann da parayı satış fiyatını aynı düzeyde tutamayacaklanm belirtiyor. MAIİYET2PUAN AZALIYOR Bankalann maliyet yükü 3 ve 6 ay vadeli mevduatlann faizlerinin indirilmesiyle yaklaşık yüzde 1.5 azaldı. Bu vadedeki hesaplann toplam banka mevduatlanmn yüzde 45'ine yakın bir bölümünu oluşturduğu göz önune alımnca maliyetteki bu azalmanın parayı satış fiyatına da yansıması gerekiyor. Aynca yasal karşılık oranlannın yüzde 19"dan yüzde 15'e indirilerek bankalara her 100 liradan 85 lirasını kullanma şansı verilmesinin de parayı toplamanın maliyetini azalttığı hesaplanınca kredi faizleri için şimdUik 2 puanlık bir düşüş olanağı yaratılmış oluyor. KDV ödeyemeyen peşin vergi de vermeyecek ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Maliye ve Gümrük Bakanlığı peşin vergi uygulamasına açıklık getiren bir tebliğ yayımladı. Bakanlık, peşin vergi işlemlerini örneklerle anlattı. Tebliğ uyannca, indirilebUir KDV'si ilgili dönemde ödenmesi gereken KDV'den fazla olan mükellefler KDV ödeyemeyecekleri için peşin vergi de vermeyecekler. Resmi Gazete'nin dünkü sayısında yer alan tebliğe göre, mal alımlan KDV'siz olan mükellefler, saüş anında doğan KD V'nin yüzde 15'ini aşmayacak bidmde peşin vergi ödeyecekler. Orneğin, un, şeker, süt, yağ, tuz gibi temel ürünleri işleyen şekerleme üreticileri, ödeyecekleri KDV'nin yüzde 15'i oranında peşin vergi yatıracaklar. Giderlerinin yüzde 80'ini aşkın bölümu işçilik ücretlerinden oluşan örnek bir temizlik şirketi ise yine tahakkuk eden KDV'si için ilk üç ayda yüzde 5 oranında peşin vergiye tabi olacak. Katma Değer Vergisi'ne özel matrah biçimleriyle bağü olan gazete başbayileri ise, alımsatım bedelleri arasındaki farkın yüzde 2'si oranında peşin vergi ödeyecekler. Avukat, doktor gibi serbest meslek erbabı gelüierinden kesilen stopajı, dahili tevkifattan düşecekler. Eğer alacaklı çıkarlarsa, beyannamede bunu da gösterecekler. Müteahhitler ise sadece istihkaklarından kesilen yüzde 5 oranındaki stopajı yine taahhüt işlemlerinden doğan dahili tevkifattan mahsup edebilecekler. Miırat otoya ytizde 5 zam Ekonomi Servisi Tofaş tarafından üretilen Murat otomobillere her 2 ayda bir yapılan rutin zamlara dün bir yenisi eklendi. Bu arada aynı şekilde zam yapan Renault otomobillerin fiyatlanrun da arttığı öğrenildi. Tofaş Genel Müdür Yardımcüanndan Savas Şatırogta tarafından verilen bilgiye göre Murat otomobillerin çeşitli modellerinin fiyatlan (KDV dahil) ve zam oranlan şöyle: Tlp; E«Mll>HfM ..2.112.000 2.222J0OO %5 ..2JB4M00 2392J000 %5 ..1091.000 1245.000 % 458 tetai ...0597.000 1784.000 K « .Ticari kredilerin yüzde 58 ile yüzde 65 arasında değiştiği piyasada ilk etapıa faiz düşürme beklentisi sıfır maliyetü resmi mevduat kullanan kamu bankaları üzerinde yoğunlaşıyor. Diğer tarafta ise, ticari bankalar arasındaki yüzde 78'e varan faiz farklılığımn da aşağı doğru kapanması gereğinden söz ediliyor. Pamukbank'uı kredilerden sorumlu Genel Mudür Yardımcısı Cemil Köksal bankalara her 100 liranın 85 lirasını kullanma hakkı tanınmakla birlikte munzam karşılıklara ödenen faizlerin "stfırlanması" nedeniyle, son ayarlamanın maliyetlerde yeni bir düşüş yaratmadığını, ancak eski faiz kaybıru dengelediğini savunuyor. Köksal bu düşüncesine karşın, enflasyonun aşağı çekileceği ve buna bağh olarak da mevduat faizlerinin birkaç kez daha düşurüleceği inancını taşıdijb.ni belirterek, 1986'da kredi faizlerinde 56 puanlık bir azalma olacağını söyledi. S5:::::::::::::::: Migrog'ta yıllık enflasyon %29 EkoDomi ServM Migros magazalar zinciri Genel Müdurü U|nr Çttbaş, şubat 1985şubat 1986 arasındaki 12 ayhk dönemde Migros'ta satılan mallann fiyatlannda ortalama yüzde 29'luk bir artış oldugunu açıkUdı. Şubat aylan esas alınaıak 1985 ve 1986 yülan fiyaılkn ansında tüm mallarda gerçek bir dökUm yapılarak "Migros enflasyonu"nun çıkanldıgını dile geürcn UJur Çatba^, meyvesebzede bir yülık fiyat artışının yüzde 22, taze et gnıbunda yüzde 18, kunı gıda gnıbunda yuzde 36, temizlik maddelerinde yuzde 35 olarak hesaplandığını belirtti. Migros magazal&n Genel Müdürfl li|ar Çatbtf, son 1 yıl içinde kendi kuruluşlannda flyatı düşen gıda maddeleri de bulunduguna işaret etti ve geçen şubattan bu şubata fiyatı duşen mallar konusunda şu örnekleri verdi: Malıı Satca Clıtl REIKÜ TV FİY*nilA BJİSE Beymenin ardından Vakka, Titiz, KtP ve Ataiar da baharyaz seıonlanm açtüar. Seıonu açan büyük mağazalarm viainlerinde yer alan erkekkadm giysüerinin fiyatlan insanda kış ortastnda soğuk duş etkisi yaratıyor. Vakko'da bir erkek takım elbisesi 215 bin liradan, yine aynı mağazada ipek kadm döpiyesi 197 bin liradan sahhyor. Vakko'da erkek ceketi 148 bin Ura, pantolon ise 3043 bin lira arasında fiyatlarla vitrinleri süsluyor. Tüiz'de bayan giysi fiyatlan 11 bin lira (bbızj ile 34 bin lira fetek) arasında değişirken, sezonu geçtiğimiz Hafta içinde açan KÎPİe kadm giysOeri 15 bin lira (bluzj ile 26 bin lira (etek), erkek giysüen 10.500 lira (gömlek) ile 84 bin lira (takım etbise) arasında değişen fiyatlarla alıcı bekliyor. Tüketicinin Korunması Ulusal Konferansı başladı Türkiye Tüketici Koruma Demeği'ni iki hafta içinde kuracaklannı açıklayan Dr. Tanju öztürk, "Tüketicinin korunması için öncelikle bir yasa çıkarılması ve pazar mahkemelerinin kurulması gerekir" dedi. En cok hanqi maldan şikayet ediliyor? DAYANTKLI Tl KETİM MALLARI »•My «aMats» ftruı. ... % 20.2 % 19 9 % 10.1 Ekonomi Servisi Türkiye'de tüketicinin korunması için öncelikle bu konuda bir yasanın çıkanlması gerektiği savunularak, kurulacak tüketiciyi koruma dernekleri ve sendikalar aracılığıyia da yasanın işlerlik kazanacağı belirtildi. Liberal politika ile ortaya çıkan hükümetin, ondokuzuncu yiizyıl liberalizmi anlayışında olduğu ifade edilerek, "Çagdaş Uberal poUtika öncelikle tiiketiciyi konıyucu önlemler almaktadır. Oysa hükümetin tutumu tiiketiciyi koruma adı altında buyıik şirketleri konıyucu niteliktedir" denildi. Türkiye tşçi Sendlkalan Konfederasyonu ve Afrika Asya Hür Çahşma örgütü (AAFLI) tarafından düzenlenen, "Tükeücinin UiurÇatbaj'AfigHuMağazaian Genel Müdüru. ..300 TL... 450 TL... ...140 TL.... ...120 TL... ...370 TL... ...160 TL... ...150 TL... ...600 TL... Hjrtı 'Hükümet tüketiciyi değü şirketleri horuyor' korunması konferansı" dün Pera Palas Oteli'nde başladı. Konferansın açılışında konuşan AAFLI Türkiye Direktörii Jeffrey BaHinger, Türkiye'de kalitesiz mallar konusundaki şikâyetlerin giderek antığına dikkati çekerek, "Zenginler giderek daha zengin olu>orsa, bunun mutlaka bir oedeni vardır" dedi. Hükümetin, holdinglerin ve çokuluslu tekellerin uygulamalanna ses çıkartmaması sonucu tüketicinin sömürulmekte oldugunu ifade eden Ballinger, işçilerin de örgütlenme haklannın sınırlandırıldığını savundu. Toplantıda bir bildiri sunan Dr. Tanju Özt«rk de, Türkiye Tüketici Koruma Dernegi'ni iki hafta içinde kuracaklannı belirterek, "Ancak tüketicinin korunması için öncelikle bir yasa çıkanlması ve 'pazar mahkemeleri'nin kurulması gerekir" dedi. Türkiye'de birçok sektörde birkaç firmanın anlaşarak piyasayı ellerinde tuttuğunu hatırlatan öztürk, "Tüketici sonınlannın kaynağı ekonomik sistemin kendisidir" şeklinde konuştu. Liberal politika sözü ile ortaya çıkan hükümetin 19. yüzyıl anlayışında oldugunu belirten öztürk, "Çagdaş liberalizm önce tüketiciyi korur" dedi.Toplantıda söz alan Harbİş Genel Sekreteri Mustafa Akdündar da, "Artık grev olmadıgı için grev fonlanmızda oldukça önemli miktarda para birikti. Bu paralan tüketici kooperatiflerinin desteklenmesi için faizsiz kredi olarak kuüandıracagız" dedi. Toplantının dünkü böiümünde bir bildiri sunan Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Biriigi Genel Sekreteri Bahtiyar Uzunoğlu da, getirılecek hukuksal düzenlemelerin, firmaların pazardaki rekabet güçlerini kötuye kullanmalannı engelleyecek nitelikte olmasını istedi. Tüketicinin Korunması KonfeTansı'nda Türktş AAFLI tarafından bilimadamlarına hazırlatılan "Tüketici Sonınlan Araştırması Projesi"nde 2000 Türklş üyesi ile yapılan anketin sonuçları açıklandı. Ankete göre, tüketicinin en çok şikâyetçi olduğu mallann başında buzdolabı, çamaşır raakinesi, ekmek, peynir, süt, yogurt, dış ve iç giyim geliyor. En çok şikâyetçi olunan hizmetlerde de su, elektrik, havagazı tüpgaz ve teiefon ilk sıralarda yer alıyor. Tüketicinin şikâyetçi olduğu mal ve hizmetler konusunda yapılan araştırma ise, "Bir girişimde bulunsam bile bir ise yaramazdı" görüşü ağırhk kazanıyor. Girişimde bulunmak için zaman yetersizliği, ne yapılacagının büinmemesi, şikâyetin tepki yarattığı gonışu ve mal garantilerindeki aksamalar da ilk sıralarda yer alıyor. 290 TL. 390 TL. 80 TL. ..60 TL. 360 TL. 150 TL. 120 TL. 550 TL HSA... «SA... OOCA COLA'nın ikinci ürünü FaaU'mn dünden itibaren tstanbul'dan başlayarak tüm Türkiye'de dağıtımına geçildi. 100 liradan satüacak olan Fanta, geçen yıl pilot bölge Ege ve Antalya'da piyasaya sürülmüştü. Portakallı olarak dağıtılmaya baslanan FanU'nın 122 ülkede pazarlanıyor. PARSAT 1986'yı atılım yılı ilan etti. Parsat tarafından üretilen iş ve inşaat makineleri yürüyüş takımlan ve otomotiv malzemeleri pazarlayan Parsat 60 merkezde bayilik teşkilatı kurdu. SEK kurulduğu 1963 yılından bu yana ilk kez geçen yıl kâr elde etti. Süt Endüstrisi Kurumu Genel Müdür Giiven Erdal geçici rakamlara göre kârın 927 milyon lira oldugunu açıkladı. MARTI DENİZCtLtK 6. kurumş yıhnı Hüton Balo Salonu'nda kutladı. Yönetim Kurulu Başkanı Erol Yttcd, " 6 yüda Türklyc'dc öndc gelen deoiz Uşımacüık kurulusian arasına girdik" dedi. İktisat Bankası'mn kârı 3.8 milyar Ekonomi Servisi Olağan Genel Kurul toplantısını dün yapan tktisat Bank&sTnın 1985 yılında faaliyet kârı 3.8 milyar lira olarak gerçekleşti. Yönetim Kurulu Başkanı Erol Aksoy yönetiminde yapılan genel kurulda açıklanan faaliyet raporuna göre, bankanın mevduatı yüzde 393 artarak 40.4 milyara, ticari plasmanlan da yüzde 466 artarak 42.6 milyar liraya ulaştı. 1.035 milyar kunımlar vergisi odeyecek olan tktisat Bankası'mn, 1985 yılında sağladığı dış kredi 261 milyon dolara, dış ticaret hacmi de 1.1 milyar dolara ulaştı. GIDA MADDELERt 24 0 EkMk;.'.;.;.'.' . % 210 % 20.0 . % 18 8 ggr :::::: MUHTELtF MAMliLLER % 28.0 . . % 18 2 17.7 16.5 PUNYA'dan 7 sanayileşmiş ülke zirvesine hazırlık Ekonomi Servisi Yedi sanayileşmiş ülke liderinin mayıs ayında Tokyo'da yapacaklan zirve öncesi hazırlık toplantılannın üçüncüsü bu hafta Londra'da yapılacak. 79 mart tarihleri arasında yapılacak toplantıda, düşen petrol nyatlarımn dunya ekonomisi üzerindeki etkileri ele alınacak. Yetkililer, ABD, F. Almanya, tngiltere, Japonya, Fransa, Kanada ve ttalya temsilcilerinin katıldığı bu hazırlık toplantılarında konuşulanlann basına sızmaması konusunda anlaşma sağlandığını belirtiyorlar. 5jjJ Sjf T C ZtRAAT BANKASI 1 MART 19M TAItİHİHOCKf D«Vt2 KURUUtl jjö \T DÖVİZİN CİNSİ 1 M O DOIAM 1 AVVSTRALYA D0UUU 1 AVUSTURYA Ş U i l 1 U T I AIMAH MARKI 1 KLCtKA HUN& 1 DANiMAiuu n a m 1 FMimZ HUM6I 1 NOUJUBA R0RM 1İSVEÇKRMN 1 MÇK HIAMI 1M tTALTU ÜMHt 100 JAPW TEMİ 1 KANADA 00UUU 1 KVVEYT DNun 1 NORVEÇ KMMJ 1STERÜN 1 S. ARABBTAN NİYAÜ DÖVİZ AI4TL SATŞTL 611.61 636.07 412.71 429 22 38.06 39.58 275.47 286.49 13.06 13.58 72.33 75.22 87.00 90.47 236.81 246.28 82.67 85.97 316.61 329.27 39.32 40 69 330.17 343.37 417.31 433.99 2094.45 2178.22J 84 65 88.03 852.40 866.49 162.66 169.16 EFEKTİF AU$TI SATHjTL 611.61 642.19 392.07 433.34 38.06 39.96 275.47 289.24 13.71 12.40 72.33 75.94 87.00 91.34 236.81 248.65 82.67 86.80 316.61 332.44 37 35 41.28 313.66 346.67 396.44 438.17 1989.73 2199.17 80.41 88.88 852.40 895.02 154.52 170.79 \eni Airbus projesine destek Ekonomi Servisi F. Almanya ile Fransa, 2.5 milyar dolarlık uzun mesafeli yeni Airbus uçak yapımı projesini desteklediklerini açıkladılar. François Mitterrand ile Helmut Kohl arasında geçen cuma yapılan ikili toplantıdan sonra iki ulkenin hangi spesifik harcamaları yapacağı belirtilmedi. Gözlemriler, iki devlet adamından gelen bu desteğin, yeni projeye karşı bugüne kadar gösterilen en açık destek oldugunu, bu kez yeni uçaklann finansmanı için devlet sübvansiyonu yerine krediye başvurulacağını kaydediyorlar. SÎZE BORÇLUYUZ 1985 rakamlanmız, 1984 rakamlarını kat kat aştı. Özkaynaklarımız %50, Bugün, toplam mevduatımız %88, daha kararlı, daha hızlı döviz girdilerimiz %117, çalışıyorsak; kâr'ımız %200 arttı. bugün geleceğe, Mevduatmız şube başına daha umutlu, daha sağlam 1 milyar 300 milyon TL'ye ulaşta. bakıyorsak; 1985de 1 ^ milyar TL kâr sağlandı. ESBANK hizmet anlayışından, Mevduatta ve kâr'da ESBANK ilkelerinden gösterdiğimiz artışı fedakârlık etmiyorsak, sizin güveniniz yarattı. bunu sizden aldığımız güce, Döviz girdilerimizdeki ve duyduğunuz ilgiye borçluyuz. özkaynaklarımızdaki artış bize güç kattı. Size borçluyuz, sorumluyuz. T.C. ZtRAJIT BANKASI "GUCUM erişlbMi DOVIZ KURLARI Dövızın Cinsi 1 ABD Doları 1 Avustratya Doları Ekonomi Servisi tngiliz otomobil üreticileri, yedek parçalar üzerindeki haklarını yitirdiler. Otomobil ureticilerinin yedek parça üretiminde tekel yaratmak amacıyla, parçalann kopya edilmesi üzerinde hak iddia edemeyeceklerini açıklayan Ingiliz hukuk otoriteleri, 'Tüketicinin en ucuz yedek parcayı alma haklu vardır" dediler. Bazı yedek parça ureticilerinin patent hakkı kendilerine bulunan parçalann başkalan tarafından kopya edilerek piyasaya sürülduğu yolundaki şikâyetleri üzerine açıklamada bulunan hukuk çevreleri, otomobil parçalarının çok yaygınlaşmaları nedeniyle, üreticinin kontrolünden çıkarılması gerektiğini bildirdiler. İngiltere'de yedek parça savaşını yabancılar kazandı Avusturya Şilinı Batı Alman Markı 1 Belçıka Frangı Danimarka Kronu Fransız Frangı 1 Hotlanda Florini 1 isveç Kronu isvıçre Frangı 00 Italyan Lireti 00 Japon Yeni Kuveyt Dirtarı 1 Sterlin 1 S.Arabıstan Riyali Döviz Döviz Alış Satış 593 80 605.68 412.69 420.94 38.06 38.82 267.45 272.80 13.06 13.32 72 33 73.78 87.00 88.74 236.81 241.55 82.67 84.32 322.94 316.61 39.32 40.11 330.16 336.76 2094.51 2136.40 852.40 869.45 162.66 165.91 Efektif Efektif Alış Satış 593.80 611.61 392.06 425.07 39.20 38.06 267.45 275.47 12.41 13.45 74.50 72.33 89.61 87.00 236.81 243.91 82.67 85.15 316.61 326.11 40.50 37.35 313.65 340.06 1989.78 2157.35 852.40 877.97 167.54 154.53 ÇAPRAZKUR 1 ABD DOLARI 2.2202 25074 1 8754 1510 17 179 85 3 6506 1 Steriın B Alman Markı Hollanda Florını Isvıçre Fraogı Italyan Lıretı JaponYenı S Arabıstan Rıyalı 1 4355 ABD Doları AUIN GÜMÛŞ ALI$ Cumhuriyet Reşat 24 ayar kulçe SATIŞ 46.200 50.000 45.800 49.000 6890 6.910 6.700 123 22 ayar t>ılezık 900 ayar gümüş 6.200 121 OPERATÖR DOKTOR KÂZIM SARI ESBANK "tedbirli ve kararlı" Mua.: Buyukdere Cad. 57/5 Fende Apt. Mecidiyeköy İSTANBUL. Mua.: 166 % 66 166 47 48 Hst.: 148 41 50 Genel Cerrahi Uzmanı YAYINLARINIZ İÇİN (Eğlendirici, öğretici oyunlar) BULMACAOYUN MERKEZİ 522 41 37 Bebeğe bakacak yatılı bayan aranıyor. Tel.: 169 78 27