Catalog

17 MAYIS 1985 KÜLTÜR YAŞAM CUMHURİYET/5 SINEMA XJJLLA DORSAY HAYVANLAR ÎSMAİL GÜLGEÇ Kötülüğün iyiliğe yengisi C hinatown / Yönetmen: Roman Polanski / Senaryo: Roberto Towne / Görüntü: John Alonzo / Müzik: Jerry Goldsmith / Oyuncular: Jack Nicholson, Faye Dunaway, John Huston, Perry Lopez, John Hillerman, Darrell Zwerling, Diane Ladd, Roy Jensin, Roman Polanski / Amerikan fılmi (TV'de gösterildi). Roman Polanski'nin "Çin Mahallesi"nde özel dedektif J.J. Gittes, sık sık mesleğinin önemli bir bölümunü geçirdiği, Los Angeles'ın (Amerika'nın tüm büyük kentlerinde de benzeri bulunan) bu ünlü semtinden, 'Chinatown'dan söz eder... 'Chinatown', yalnız Amerika'yı oluşturan çeşitli ulusların, ırkların, azınlıklann ve onlann karmakanşık kültürlerinin bir simgesi değil, aynı zamanda hafif 'esrar' kokusu, gizem ve fıldişi yelpaze karışımı, yasadışı ve sıradışı bir çevrenin de anımsatıcısıdır. Gittes, sık sık ordan, Çin Mahallesi 'nden söz eder, izlediği bir olayda koruduğu bir kadın, orda, gözleri önünde öldürülmüş, Gittes de bu yüzden bir oyunu oynayacak, ölümcül gizini ortaya çıkardığı Bayan Evelyn Mulwray de acılı bir sona kurban gidecektir... de toplamış gibi görünen, John Huston'ın çizdiği Noah Cross veya edebiyattaki tüm gizemli kadınlann sanki bir bileşkesi olan, sahip olduğu korkunç gizi sonuna dek saklayan ve soğuk, 'frijid' görünümü altında tam bir dişilik gizieyen, sinemasal imgelerden yola çıkıldığında ise ilginç bir Garbo, Dietrich ve de Crawford kanşımı oluşturan Faye Dunaway'in bayan Mulwray'i, filmin kolay unutulamaz kişiliklerini oluştururlar... TV'de gösterilen bir başyapıt: Çin Mahallesi KİM KİME DUM DUMA BEHÎÇ AK Pma beoım canınt Hkıkyoo her tarqf arabo $enm oynayobtle btcbtryer yokl efme / uiiardok ocdoa seltnın içıae Bayan Mulwray'in korkunç gizi ialamam FtLMtN UNUTULMAZ KtŞlLtKLERl Fümm önemM bir b&ümünde bumunda pansumanla dolaşmak gibi bir engele karşm, özel dedektif tipine üumümaz bir canhhk getiren Jack Nicholson ve soğuk görünümü altmda tam bir dişüik gizieyen Faye Durunvay, "Çin MahaüesFnin unutıdmaz kişilikleruü yaraayoriardı. leri, barajlar büe o dönemde özel kişilerin elindedir, ama 'su işleri müdürü' Hollis Mulwray, su kaynaklannın devlete, kamuya mal edilmesini sağlamıştır. Mulwray, yeni bir baraj yapımını sakıncalı görmekte, suyun belli çevTelere yarar sağlamak için kullanılmasına karşı çıkmaktadır... Onu mahvetmek için kansı olduğunu iddia eden bir kadın, dedektif Gittes'e gelir ve kocasırun gizli sevgilisini bulmasıru ister. Oysa Gittes, bir zaman sonra gerçek bayan Mulwray'le karnemin Amerikan polisiye yazınını sonradan onca önemseyen yazarlann, eleştirmenlerin tanımlamalanna, değerlendirmelerine uygun biçimde gelişir. Kişiler, gerçekten de insanoğlunun sahip olduğu, sahip olabileceği tüm iyi ve kötü yanlan, sanki 'ezeli ve ebedi' iyiliği ve kötülüğü simgelerler. Bir dönemin, tüm koşullanyla, gerçekçi olarak betimlenmesinden yola çıkan ve ilginç birer toplumbilimsel belge oluşturan bu yapıtların başkişileri, diğer yandan da içerdikleri, taşı Kara romana karşı Roman Polanski'nin Robert Towne'un (Oscar almış) özgün senaryosu üstüne kurduğu fılm, öncelikle Amerikan yazınııun ve sinemasının tüm bir döneminde, 1930'lardan 50'lere dek uzanan 'kara roman' ve 'kara film' türlerine görkemli bir saygıyı gerçekleştirir. Towne'm senaryosu, açık ve kesin biçimde, tipik Raymond Chandler veya Dashiel Hammett romanlarının kahramanlannın yansımalannı içerir. 'Özel dedektif' Gittes, 'büyük bunalım'dan henüz tümüyle kurtulamamış, Roosevelt'in toplumsal denge çabalarının büyük sömürü, haksızlık, yozlaşma ve rüşvet olaylanyla allak bullak olduğu bir dönemin, 1937'nin Los Angeles'ında geçer. Geri planda anlatılar, bir hayli karışık bir 'su öyküsii'dür... O yıllarda Los Angeles kentine yetecek su henüz yoktur, kısıth olan suyu çevredeki kimi çiftçiler gizliden gizliye kendi ürün alanlarına, söz gelimi portakal bahçelerine çevirerek, ucuza kapattıklan bu bolgelerde büyük vurgun vurmak niyet ve çabasındadırlar... 'Özel sektör' cenneti Amerika'da su iş Çin Mahallesi, çağdaş polisiye sinemamn da, oelki tüm sinema tarihinin de en ilginç fîlmlerinden biri. Kusursuz bir biçimle ilginç, giderek ürkünç ve ürpertici bir içeriği ıtstaca birleştiren fılm, bu açılardan yalnız Amerikan kararoman (ve karafılm) geleneğiyle değil, klasik trajediyle de yadsınamaz bir göbek bağına sahip. şılaşır. Soğuk, ifadesiz, tedirgin yüzünün ardında bin bir giz saklarmışa benzeyen bir kadındır bu... Öykü, görüldüğü gibi tam o dönemin Chandler, Hammett veya Highsmith romanları denli karmaşıktır. Daha çok Hammett romanlarına yakışır biçimde toplumsal bir olay, bir büyük yozlaşma, konunun geri planını oluşturur. Ama kuşkusuz önemli olan kişiler ve onlann arasındaki ilişkilerdir. Bunlar, bir dödıkları özelliklerle edebiyatın en klasik, en soylu yapıtlarımn, söz gelimi Shakespeare veya Dosloyevski romanlannın başkişilerini anımsatırlar... 'Özel dedektif', kuşkusuz tipik Amerikan bir kişiliktir ve fılmin önemli bir bölümünde, burnunun üstünde bir pansumanla dolaşmak gibi bir handikapa karşın, büyük oyuncu Jack Nicholson, bu tipe inanılmaz bir canhhk getirir.. Ama örneğin dünyamn tüm kötülüğünü, tüm pisliğini kendin Ve o kolay inanılmaz entrika yumağı, bir kez çözülmeye başİadı mı nerde duracağı bilinmez itiraflar, ilişkıler, günahlar ve pişmanlıklar dizisi... Bayan Mulvvray'in herkesten, her şeyden korumaya çahştığı kız kimdir, kardeşi mi? Kendi öz kızı mı? Gizemli Noah Cross'u bayan Mulwray'e bağlayan bağ nedir? Gittes, kadının Noah Cross 'un kızı olduğunu ortaya çıkanr, ama geçmişte işlenmiş bir günah, sanki yeryüzüne inmiş şeytan olan Noah Cross'un öz kızını iğfal etmesi ve ondan bir çocuk sahibi olmasıyla sonuçlanmıştır (TRT TV'si, anlaşılabilir nedenlerden, bu ilişkiyi biraz değiştirmiş, adamı kızm babası değil, 'vasisi' yapmıştır). Bayan Mulwray işte onun için Noah Cross'tan öylesine nefret etmekte, kızını o nedenle ondan sakınmaktadır. Ama sonunda, Gittes'in film boyunca sürekli sözünü ettiği 'Çin Mahallesi'nde geçen unutulmaz bir finalde her şey noktalanır (gerçekten de bunca garip ilişkinin ve karanlık bir geçmişin çözümü, ancak afyon, günah ve giz dolu bir 'Chinatown'da olabilirdi), Bayan Mulwray, polislerin yanlış bir hedefe saplanan kurşunlanyla can verirken, Noah Cross, bir kez daha yenmiştir, kendi kızından olma torununu, kendi ahlak ve insanhk dışı dünyasına çekip alır... Kızın bitmeyen çığlıkları, Amerikan polisiye romanlannın karamsar dünyasına (ve de kuşkusuz, bir büyük karamsar olan Polanski'nin de dünyasına) uygun biçimde, kötünün iyiye ve kötülüğün iyiliğe yengisine eşlik ederler. "Çin Mahallesi", çağdaş polisiye sinemamn da, belki tüm sinema tarihinin de en ilginç filmlerinden biridir. Kusursuz bir biçimle ilginç, giderek ürkünç ve ürpertici bir içeriği ustaca birleştiren... Film, bu açılardan yalnız Amerikan kara roman (ve kara film) geleneğiyle değil, kuşkusuz klasik trajediyle de kolay yadsınamaz bir göbek bağına sahiptir. time caım sıhbyor. anlamıyort/m kı P İ K N İ K PİYALE MADRA HIIVNJE GÜZEL. J BAKALIM EUMDE K1E V A £ ? BİLİC5EKJ SEKJIKJ O L U R . VOK. BİC TEK BENİM VAQ HIZLI GAZETEa SECDET ACVAL'LE KOMUŞTUM BIRUtCTE "İEMEĞE Ç S0NRÛ& SİZE NEVAL 5NLAYI$U BIR KrZCMZDl .. ÖMCE BJR AKŞCM YE.ME6İ, ERTE61 GUM VrTRİML£RE &AİÖVAA RÛ6LI... Lİ Bi KAWMIM İYİ GİYİMV1E5İ 6ERE.KIRDİ... G>£ÇEW 6EFERKİ 6EV&İÜSI KITl&IYOZ MERIP/M TEKİ OLDUĞU IOM B'lRffi UCUZA <3E1BİN ŞIMDİ HEVİL S C R E N Y/1MA KAYIK PROTEZLERÎ YÛ2ÜM"İUT'IYACLÛR S I M I R S I Z D I ...' 5ÖURET illfeh 'ızin vnr'ıree." zÛHTÛ'dan " o r a z bişüicr koperıp, dişlarıni t>u eaÇer ALPER'e yaptıacakt İSTANBUL ÜNİVERStTESİ REKTÖRLÜĞÜNDEN Universitemiz, fakulte, >11ksekokul ve enstitülerinin aşağıda yazılı anabilim dallarına 2547 sayılı yasa hükümlerine göre yardımcı doçent, öğretinı görevlisi, araştırma görevlisi ve okutman alınacaktır. A) Yardımcı doçentliğe isteklilerin; Sınava girecekleri yabancı dilı belirten dilekçelerine. özgeçmişlerini, bilimsel çalışma ve yayınlarını kapsayan bir dosyayı 4 adet halinde, uzmanlık veya doktora belgesi ile birlikte ilgili fakülte veya ytlksekokula teslım edeceklerdir. B) öğretim görevliliğine isteklilerin; Mezuniyet belgesi, özgeçmiş, nüfus cüzdanı benzeri re bilimsel çalışma ve yayınlarını kapsayan bir dosyayı 4 adet halinde fakülte veya yüksekokula teslim edeceklerdir. C) Araştırma görevliligine isteklilerin; Sınava girecekleri yabancı dilı belirten dilekçelerine, özgeçTnişlerini, mezuniyet belgelerini, nüfus cüzdanı benzeri ile 4 fotoğrafı ilgili fakülte, yüksekokul ve enstitüye başvurmalan. D) Okuünanlığa isteklilerin; Mezuniyet belgesi, nüfus cüzdanı benzeri, özgeçmiş ve 4 fotograf ile birlikte Rektörlük Personel Dairesi Baskanlığına başvurmalan gerekmektedir. Başvuruların en geç 31.5.1985 mesai bitimine kadar yapüması gerekmektedir. Postada meydana gelecek gecıkmeier göz önünde tutulmaz. Duyurulur. İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ Anabilim Daiı lç Hastalıklan (Klinik Bakteriyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Göz Hastalıkları Patoloji (Genel Patoloji) HUKUK FAKÜLTESt AnabUim Dalı Iş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Roraa Hukuku Deniz Hukuku EDEBtYAT FAKÜLTESİ Eğitim Bilimlen Prehistorya Protohistorya ve önasya Arkeolojisi Klasik Arkeoloji Hititoloji Latin Dili ve Edebiyatı . Türk lslam Düşünce Tarihi MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ Proses ve Reaktör Tasanmı Genel Jeoloji FEN FAKÜLTESİ Zooloji (Embriyoloji) İŞLETME FAKÜLTESİ Sayısal Yöntemler Öğr. Gör. 1 (Statik ve Dinamik derslerini vermek üzere) 1 (Topoğrafya dersinı vermek üzere) Lnvanı Yard. Doc, Araş. Gör. Araş. Gör. Adedi 1 2 2 ünvanı Yard. Doc, Yard. Doc. Yard. Doc. Adedi 1 1 1 (12.8.1985'te açılacak) (12.8.1985'te açılacak) (10.8.1985'te açılacak) Türkiyv bir hukuk devletiyse "Sinema ve Video Eserleri Kanun Tasansı" çeşitli komisyonlardan geçip Meclis'e geldi ya, videocular da feryada başladılar... Yok, bu "videoculara darbe" imiş, yok böylece bir kasedin kirası 5000 liraya dek yükselecekmiş, yok yeni bir yasaya ne gerek varmış... Tüm bu karşı çıkışların, son birkaç yıl içinde birdenbire hazır ve kolay bir kazanç yolu bulmuş, yağma Hasan'ın böreğinden pay almış videoculann çıkarlannın tehlikeye girmesinden kaynaklandığım ve hiçbir temele dayanmadığını anlamak için, bu işlerle fazla ilgilennüş olmak sanırun ki gerekmiyor. Türkiye'de video olayının hiçbir yasal hanrlık, onlem ve zemin olmadan, birdenbire ve kendi kendine nasıl geliştiğini herkes biliyor. Bunun sonucu olarak, öncelikle sinema sanatı ve sanayii büyük bir darbe yemiştir. Bugun Türkiye'de sinema, sanayi ve ticaret olarak tam bir çöküş ve yıkım dönemindedir. Aynca sayısız yerli ve yabancı filmin üretimine sanat ve emek olarak katkıda bulunmuş binlerce kişi, bu işten en küçük bir pay bile almamakta, her şey tam bir orman yasası biçiminde yüruyup gitmektedir. Her köşede mantar gibi biten video kulüpleri, sıradan bir ticaret yapma dışmda hangi yasal statüye sahiptir? Ticaretleri üzerinden vergi mi verirler, binlerce kasetin içindeki fılmi uretmiş, kanınıcanını ortaya dökmüş sermaye ve emek sahibine bir pay mı öderler? "FUm tthalat ve tşletmecUer Derneği" bu konuda bir basın bildirisi yayımlayarak "Visad" derneğinin basın toplantısındaki sözlerini, savlarmı bir bir yalanhyor, kaset kiralarının bu yasa sonucu 5000 liraya dek çıkacağı savmı ise matematik biçiminde çurütüyor. Buraya ayrıntılarını alamayacağımız bu basın bildirisi, herhalde yasa hazırlayıalarımn da eline ulaşmıştır. Basın bildirisinin sonundaki şu sözlere ise, sanırım ki kimsenin karşı çıkması mümkün değildir: "Tiirkiye bir hukuk devletidir. Hiç kimsenin hak sahibi olmadıgı bir eseri kasten ve bilerek hak sahibiymiş gibi tasamıf etmeye, bunu ticari amaçla kullanmaya, bunun üzerinden haksız bir kazanç temin etmeye hakkı yoktur." , ME DGMEK..*) t i "Pİ5RÛMIM LAFl , «iRRi, SuRCA. . Psszaranm önlüğündtz buruşuk ! bir kağıtkan, kasaya girincz Sdygmiık kazândn pera... I BnÇld6yon amCBinnın torplüyla buyük e'trkad<ZraCL iş Mi oujf?"du... 1 bulup, kdrdborsd, kaçakçılık, y3 dA tânkorciük L OLJİM MU I eoÇralanndd d<zs.tes//7i kahnlaştıran, srabeekdiskç , ritrntyle fcıvırs kıvırâ pors&lon diş , nrnkli Iz/râ, müozyhorst oluvenzn ,„ « • • dagıştirti'ıkçz sınıf atiayıp, Süke tüketjrri* ve "tdtlı hdyat" eomikınndız Jc/nia tr/r/ta c/olsnan p pdr<3 ; rm$, emdvldrını bir türlü kazsnamadmd gâünodd oaazsi t>i!rmmpapelaen "<şakımdktâ" olan 5'ıritzmd yıiöızı tlörnÇzndînîn dğzında &ı ı$ıl p&rlaysn bîr TARİHTE BUGÜN MIMTAZ ARIKA* *E$JT,AMA AYtfKURAU BOZULDU 1954'TE BUGÜN,AMERİKA SlüLEÇK P£I/LETL£/?I 'NPE AÇILMIÇ EH ÖNEMLİ HZKÇtUK. OAVAiAHlNPAN 8İÜI SO.\ NUÇLANPI. KANSAS EYALETİ 'NDE, OLlVER SZou/U APU 8lü ZEMCİ, YAKINPAİÜ 8EYA2 OtOJLUMA 3IDEMİYEU KIZlC&OWA) İÇİN MAHtCEMEYE BAŞt/UeMUŞTU DAVAYI ELE ALAK ZENO yAKGIÇ TUtlRGooD MAHSHALL (ŞAĞPA), KESİN MRAB fÇiM DOSYAYI yÜHSEK f=EDERAL MAHZEME'YE İLETMİÇTİ. YÜieSEK FEPEJSAL MAHKEME'NİN 9 ÜYESİ, OY BiHUĞİYLE,MVACI LEHİ NE KAfZAR VERDİ. MAHICEME DAHA DA İLERi GİD€: R£K,ÖĞRENlMPea "EŞİTAMA AYISl" iRKÇl KURAUNI DA 6EÇ£eSfZ ILAN E7Tİ. UNDA geou/N VE IRKTTÇLARIfAKTlK BEYAZLARJN OkJJLUMA GİDEBİL£C£KTİ..Z&JC/ YARGlÇ MAESHALL DA, YILLAR. SONRA, YÜK.SEK FEPSSAL MAHKEME UYEUĞİNE GETİRİL.ECBCT)'• 17 Mayıs Araş. Gör. Araş. Gör. Araş. Araş. Araş. Araş. Araş. Gör. Gör. Gör. Gör. Gör. 2 1 1 1 1 1 1 50 YIL ONCE Cumhııriyet Orta ve Cenııbi Amerika Heyeti Arjantın, Şili, Venezuela, Salvador, Guaiemala, Kolombiya, Santa Dominıko, Konıarıko memleketlerinin uluslar kurumu mümessillerinden ınurekkeb bir heyet pek yakında ınenıleketımızı zıyaret edecektir. Bu heyete bırçok hpanyol gazetelehnin mumessili olan Alvor da dahil butunmaktadır. Son defa toplanan Balkan Itüfakı Konseyı munasabetıle Bukreşe giden \laibuai Uınuın Mudurü Vedat Sedım orada Universul gazetesinın verdıği 17 Mayıs 1935 bir zıyafeıte Ronıanya'yı ziyaret enniş olan bu mumessıllerle tanışnuş ve kendilerini ınemleketıımzi gormeye davet etmışıır. Mumessüler pek yakında şehrmuze gelecek ve bir ıkı gun Isıaııbulda kaldıkian sonra Ankaraya gideceklerdir. 1985 öğr. Gör. Yard. Doc. öğr. Gör. 1 İstanbııl Radyo şırketi larafından açılan lango yarışım "Sensiz Hayat" isinıli beste kazammşur. Bu beste Ga/atasaray Lisesi nıezunlarmdan \usret Rıfkınındır. Tango yarışım kazanan beste 1 KARDİYOLOJİ ENSTİTÜSÜ , Kardiyoşirurji yüksek ihtisası yapmak üzere araştırma görevlisi ve 657 sayılı yasa kapsamında uzman doktor. REKTÖRLÜK Okutman 3 (bdcbışaı lukullcsı Eğıiını Bilimlen BoİLmunüc Pcd.ıüojı Jcrslcrı okuım.ık u/ere) • IP1/.K • ORGU YUNLERI . BCYA • BASKI • KUMA5 • 1ŞLEME • DAR DOKUMA • TELA • VATKA • FERMüAR • E7IKET • ÇÎTÇIT • DUCME YAKA • POŞET • ASK1 • ŞAPKA • ELDIVEN • ÇORAP • şEMSIYE • AYAKKABI • ÇANTA • KEMER • BIJUTERI • MAKINALAR i AKSESUAR TEKSTİL YAN SANAYİ ÜRÜNLERİ SERGİSİ 1518 MAYIS 1985 ETAP MARMARA OTELİ TÜYAP TİCARET MERKEZİ CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESt Göz Hastalıkları Göğüs Kalp Damar Cer. Anesteziyoloji Burslu Uzm. öğr. 2 Araş. Gör. (Uzm. öğr.) 1 Araş. Gör. (Uzmanlık öğrencisi) 1 Basın: 16924 TekstilModa destegiyle FUGOR FUARCILIK