Catalog

Dış ticaret işlemterinde bilgiveilgi ESBANK Bir Anlasak Belli bir etnik kokenden gelen bir toplumun yok edilmesi için girişilen eyleme "soykınm" dersek sanınm yanlış bir tanım yapmış olmayız. Şimdi size bir anımdan söz açacağım: Yıl 19181919. Ermeni soykınmı dedikleri olayın üzerinden 34 yıl ancak geçmiş. Ben on yaşlarındayım. Nişantaşı'nda otunıyoruz. Kiracısı oldugumuz apartmanın sahibi Yakupyan adında varlıklı bir Ermeni. Kapıcımız Kalust Anadolu'dan gelme, güçlü kuvvetli bir Ermeni. Aşçınuz Louise İstanbullu. O da Ermeni. Gül gibi geçiniyomz. Mıitareke koşullan içinde Damat Ferit hükümeti, İngilizlere teslim edilip Malta'ya gönderilmek iizere fellik fellik babamı anyor. Çevremizdeki Ermenilerden hiçbiri bir ibbarda bulunmuyor. İhbar şöyle dursun, arada bir gizlice apartmana geldiğinde babamı koruvorlar. Kapıcı Kalust, her soruşlannda "Evde yok, nerede bilmiyorum" diyerek Damat Ferit'in polislerini oyalıvor. Dahası var Babam Ankara'ya kaçmaya karar verip harekete geçtiğinde a\nı Kalust, karşı kaldınmda nöbet tutan Damat Ferit polislerini aldatarak arka kapıdan babamın rahatça çıkmasını sağlıyor. O donem Istanbul'nnda benzer olaylar çok yaşandı. Neresi soykınm bunun? Tiirkiye üzerinde dolaplar çeviren emperyalist devletlerin tum çabalanna karşın yüzyıllarca bir arada yaşamış Türklerle azınlıklar (ozellikle Eımeniler), nerede ise ftynı ailenin bireyleri idiler. Bir başka anıyı rahmetli Cevat Dursunoğlu'ndan dinledim: Erzunım Kongresi sıralarında Amerikalılar oraya bir heyet göndermişler. VVilson, Türkiye'yi parçalayıp bir Ermenistan kurmak istiyordu ya, heyet araştıracak, VVashington'a bir rapor hazırlayacak. Heyetten bir üye Dursunoglu Ue tarbşmaya girişmiş, "Siz burada 1.5 milyon Ermeni öldürmuşsünuz" demiş. Adamın savına göre, dört beş yıl öncesine dek bölgede Ermeni nüfusu çoğunlukta imiş. Dursunoglu her ne kadar yalnız o bölgede, tüm Osraanlı İraparatorluğu'nda bir milyon Ermeni bulunmadığını söylemiş ise de Amerikalıyı inandıramamış. Nihayet Dursunoglu, "Gel bak sana ispat edeceğim" diyerek adamı aldığı gibi kentin dışına çıkarmtş. llkin Ermeni mezarhğına uğramışlar. Oldukça geniş bir mezarlık. Gördün mü? Gördüm. Gel, şimdi de Türk mezarhğına bakalım. Öyle bir mezarlık ki otekinin belki dokuz on katı daha büyük. Adamın nutku tutulmuş, bir şey söyleyememiş. Bunlar hep bildiğimiz şeyler. 1915 yılında Turkiye'nin dogusunda soykınm bir olaydan söz edilemeyeceği gun gibi ortada. Soykınm dendi mi bir ulkenin doğusu batısı diye bir aynm yapılmaz. Batıdakilere dokunma, dogudakileri kıtır kıtır kes. Olur mn böyle şey? 1915 hareketi, bir savunma alanının güvenini sağlamak amacıyla yapılmıştır. Çarlık Rusya'sının kışkırtüğı Ermeni çetelerinin Türk Ordusu'nu arkadan vurmalannı önlemek için yiızyıllardır orada yaşayan Ermeniler kadın erkek, çoluk çocuk giineye surulmüşlerdir. Buna soykınm değil, olsa olsa "tehcir" denir. Savaş koşullan altında elbette birçok şiddet olaylan da olmamış değildir. Hastakktan, yorgunluktan ölenlerin yanı sıra, kimi insanlık dışı eylemler de görülmemiş değildir. Ermeni çetelerinin Türk köylerini yakıp vıkmasına karşı, kimi Türkler de bir 6c alma duygusuna kapıldılarsa, bunu şimdi altmış yıl sonra soykınm diye nitelemek, en azından, çirkin bir iftiradır. • ABD, çeşitli egilimlerin boy gösterdigi bir ülkedir. VV'ashington'da yıllardan beri yuvalanmış lobiler bulunur. Rum lobisi, Ermeni lobisi, Yahudi lobisi çok kez Kongre üzerinde etkili olmaktadır. 1970'li yıllardan bu yana bunlar Türkiye'ye karşı cephe almış durumdalar. Neden? Her birinin kendine özgü bir amacı var. Türkiye'yi "tedtoirli ve kararlı" Kongre'de kararı erteleme eğilimi Mmazı Cumhuriyetçi senatörlehn, tavsiye karannı Senalo Dış İlişkiler Komısyonu raportöründen geri istemeleri, konunun 4 ekime kadar Senato Genel Kurulu 'na inmesini engelleyebilecek. ınriTif r i n n i r M İ D VİVK LtlJLUfcMIK WASHINGTON Başkan Reagan yönetiminin devreye girmesiyle ABD Kongresi'ndeki baa 61. Yıl; Sayı: 21575 u m h u r iyet Kurucusu: Yunus Nadi 50 TL. 21 Eyliil 1984 Cuma kabul edilmiş olan tavsiye karanrun, Kongre'nin tatile girdiği 4 ekim tarihine kadar Senato Genel Kurulu'nda görüşulmeme olasılığı ortaya çıktı. Bu ihtimal gerçekleşirse tavsiye kararının Kongre karan haline gelmesi önlenmiş olacak. Senato Dış Jlişkiler Komisyonu, Anadolu topraklanndan "2500 yülık Ermeni vatanı" olarak söz eden ve Amerikan dış politikasının saptanmasında "Ermeni soykırımf'nın goz (Arkası Sa.6Sü.â'da) MERKEZ DERSANELERİ Unıversıte Hazırlık. Fen ve Askerı Lıselcr, Anadolu Lıseleri Kayıilan Devam Edıyor. ht.: 527 40 92 Edirne. 3159 Çanakkole 2359 ABD ELÇİLİĞf N Beyrut'tit yine bowhcm\ hamyon: En az 45 ölü umhu y«Ç' senatörler, "Er;ı e jigjü t a v s i y e m e n i Milunm," karannı, Senato Dış İlişkiler Komisyonu raportöründen geri istedüer. Böylece, Komisyon'da c ri HALEFOĞLV BUGÜN NEW YORK'A GİDIYOR Haberi 12. Sayfada İSRAİL BİLMECESİ: KİM DAVET ETTİ, KİMİN HABERİ VARDI? İsrail'deki HP'li Akıncı: Beyrut'taki ABD Büyükelçiliği'ni yerle bir eden suikastı "İslami Cihad" örgütü üstlendi. ^laralanan 60 kişi arasında ABD Büyükelçisi Bartholomew ve İngiltere Büyükelçisi Meirs de Dış Haberler bulunuyor. Servisi Bey bir kısmının durumlan ağır olrut'ta ABD Buyukelçıliğı dun bomba yüklü bir kamyon tarafından yerle bir edildi. Ikinci kez benzer bir saldırıya hedef olan Buyukelçilik binasında yangın çıktığı, ilk belirlemelere göre en az 45 kışınin oldıiğu, 60 kişinin yaralandığı belirtiliyor. Beyrut polisi, altı katlı binada 20 kadar kişinin de enkaz altında gomulu kaldıklanm, kurtarma ve yangjn söndürme çalışmalannın surdüğunu belirtiyor. Patlama sırasında binada vize işlemlerinin yapılmakta olduğunu ancak kaç kişinin bulunduğunun belirienemediği kaydediliyor. Yaralanan 60 kışi arasında binanın 4. katında bir göruşme yapan ABD Büyükelçisi Reginald Bartholomew ile İngiltere Buyukelçısi David Meirs de bulunuyor. a.a.'ya göre iki diplomatın yaraları ağır değil. Yaralıların Bizi çok sevdUer belirtirken şunları söyledi: "Bu özel bir davetti. Üç ay öncesinden Genel Başkan Calp ile Meclis Başkanı Karaduman da biliyordu. Yani bir milletvekili tatildeyken bir geziye gidemez mi? Bunu neden resmi bir gezi olarak nitelendiriyorlar?" Çorlulu bir eczacı olan Akıncı ile göruşmemiz şöyle: Sizi kim davet etti? AKINCI Gazeteci olan Sabit ağabeyimiz bu işi organize etti. Onun buradaTürkiye'den giden bir arkadası varmış. Onun özel davetiyle geldik. TelAviv yakınlarında bilet satıyor, yani gişesi var. Adı nedir? (Arkası Sa.8 Su.6'da) SELÇVK AKINCI Tekirdağ milletvekili, Tel Aviv'de. Haber Merkezi Halkçı Parti Tekirdağ milletvekili Selçuk Akıncı, "Bize kimse İsraü'e gilme demedi. Davet edildik gittik. Gilmeyin ilişkiler bozulur denseydi gitmezdik" dedi. TelAviv'de kaldığı otelden telefonla göruştuğumuz Akıncı, "Bu işin bu kadar neden büyıitaldüğunü anlayamadıklannı" duğu için olü sayısının kayıplarla beraber daha da artabileceği belirtiliyor. Patlama sırasında 300 metre çapındaki bir alanda bütun binaların hasar gorduğu anlaşıldı. Dun sabah yerel saatle 11.45'te (TSİ 12.45) meydana gelen saldınyı "İslami Cihad" örgütü üstlendi. Fransız Haber Ajansı AFP'nin Beyrut bürosuna telefon ederek islami Cihad (Arkası Sa.6Sü.2'de) İSRAİEDEN DÖNEN HP'Lİ ÜSTÜNEL • Sabit Batumlu, Meclis, Dışişleri ve partinin bilgisi olduğunu söylemişti. Böyle olmadığını öğrenince hemen döndiim. Davetin amacının ne olduğunu yemin ederim bilmiyorum. Ben hiç yurt dışma gitmemiştim. Bir ölçüdecazip gelmişti. Eşim hasta dedim, döndiim. Yoksa engellenebilirdim.% Ortadoğu'da durum pamuk ipliğine bağlı CENGİZ ÇANDAR'ın yazı dizisi 12. Sayfada Niçîn gittiğimizi hâlâ bibmyonım ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) İsraü'e giderek büyük bir "diplomatik" sorun yaratan 4 HP'liden Adana milletvekili Metin L'stiinel Ankara'ya geri döndu. Üstunel, "Gezinin özel bir davet olduğunu belirten Sabit Batumlu, TBMM ve Dışişleri Bakanlığı ile partinin bilgisinin bulunduğunu sbylemişti. Bunun bö\le olmadığını oğrendiğim an ilk uçakla geri dondum" dedi. "Ayagının tozuyla" Cumhuriyet muhabiri ile konuşan ve olayı anlatan Metin Üstünel, dün erken saaüerde evinden çıkarak HP Genel Merkez'ine geldi. Genel Başkan Yardımcısı Engin Aydın ve Genel Sekreter Aydın Guven Gürkan'la gorüşen Üstunel, dün butün gün basın mensuplan tarafından arandı. Kendisi için sonunda "kayboldn" kararı verilen Üstunel, Cumhuriyet'e olayı aynntüan ile anlattı: İsraiPe nasıl ve niye gittiniz? ÜSTÜNEL Kurban Bayramı dönuşü Sabit Batumlu, Selçuk ve Şükru'nun İsrail'e yapılacak bir gezi için konsolosluğa başvurduğunu duydum. Sabit Batumlu bana da önerdi. lsrail ile ilişkilerin iyi olmadığını bildiğimden Sabit Bey'e "Meclis Baskaolıgı'nın haberi var mı?" diye sorduğumda bana, "Tabii var, davet zaten Meclis Baskan Ozal: Banka faizleri serbest bırakılabilir Başbakan yapılan çalışmalar, olumlu sonuç verirse, THY'nin halka açılacağını belirtti. ANKARA, (Cumhurivet Burosu) Başbakan Turgut Özal, "etüt" çalışmalan olumlu sonuç verirse THY'nin halka açılacağını, yıl sonuna kadar banka mevduat faızlerinin serbest bırakılabileceğini açıkladı. Başbakan Özal, dun Cumhurbaşkanı Kenan Evren'le haftalık olağan goruşmesinı yaptı. özal, Çankaya Köşku'nde 1.5 saat suren göruşmeden sonra, Cumhurbaşkanı Evren'e genel durum hakkında bilgi verdiğini, özel bir konunun göruşülmediğini söyledi. Çankaya Köşkü'nden çıkışında gazetecılerin sorulannı yanıtlayan Turgut Özal, THY hisselerinin halka açılmasının duşünulup düşünülmediği konusundaki bir soruya şu yanıtı verdi: "Biz bunu halka açmayı düşunüyoruz. Etütler yapdacak. Daha iyi kâr etmesi sağlanacak. Daba sonra da kâr edebilir. Türk Hava Yollan bir uçtan bir uca 2 bin kilometrede çalışıyor tek başına. Hem Avrupa'da, hem Arap âleminde insanımız var. Turizm her iki taraftan da suratli şekilde gelişiyor. Hatta daha fazla uçak alınması lazım. Halen kârlıdır, daha fazla kârlı bir işletme haline gelmesi muhakkaktır. Etutler u\gun netice verirse halka açmayı duşunuyoruz." Özal, zarar eden kuruluşlann halka açılmasının düşunulmediğını belirterek, kamu iktisadi teşebbuslerinin onemli bir kısmının kâr ettiğini söyledi. Banka mevduat faizlerınde yapılacak duzenlemelerin "IMF toplantısına bağlı olmadığını" ifade eden Özal, faizlerin "ileride tamamen serbest bırakılacağını" söyledi. Özal bu konuda şöyle konuştu: "Belki ileride tamamıyla serbest bırakılacak. Bu sistem uzerinde düşunujoruz. Banka mevduat faizleri yukselmeyebilir. B» takım şartlara bağn. Amerika'da (Arkası Sa.8, Sü.4'de) lıgı'na yapılmış. Talilde gidip gelirsiniz dedi Meclis Başkanı," yanıtını verdi. Ardmdan "partinin haber var mı?" dedim, "Evet, Necdet Bey'le görüşüldü" dedi. Hatta Dvşişleri Bakanlığı'ndan izin alındığıru söyledi. Benim vize işlemlerimi de Sabit Bey yaptı. İstanbul'da iken Şükru Babacan Necdet Bey'i Ankara'dan arayıp veda etti. Necdet Bey "iyi yolculuklar" diledi. O zaman içim rahat etti. Zaten, ters bir şey olsa Necdet Bey karşı çıkardı diye duşiındum. Sizi kim davet etmiş? Amacı biliyor musunuz? ÜSTÜNEL Sabit Bey "Özel Davet" dedi. Masraflan (Arkası Sa.8, Su.l'de) HP'de "kavgah" toplantı:4 milletvekili disiplin kurulunda ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) İsrail'e giderek "resmi" ziyaret d; yapan Halkçı Partili dört milletvekilinin kesin ihraç talebiyle HP Merkez Disiplin Kurulu'na sevkedilmeleri kararlaştınldı. Tartışmalı geçen HP Merkez Karar ve Yönetim Kurulu'nda alınan bu karardan sonra Genel Başkan Yarduncısı Engin Aydın Ue Zonguldak milletvekili tsa Vardal ve Ankara milletvekili Seyfı Oktay yumruklaşnlar. Başbakan Turgut Özal, ziyareti "hoş karşüamadıklannı" bildirdi. Ozal, mılletvekıllerinin İsrail'de resmi heyeı gibi karşılanmalarından, "istifade edilmek" anlammın çıkanlacağını söyledi. Israil'in Türkiye Maslahatguzan Eli Shaked, İsrail Parlamentosu'nun çağnsıyla yapılan zıyaretin Turkiye'de basın ve politikacılar tarafından gerçek anlammdan saptırılmasını uzuntuyle karşıladığını söyledi. HP Genel Merkezı'nde dün saat 10.30'da başlayan Merkez Karar ve Yönetim Kurulu toplantısında, İsrail'e gıden Sabit Batumlu (İstanbul), Metin Üstunel (Adana), Şükrü Babacan (Kırklareli) ve Selçuk Akıncı'nın (Tekirdağ) durumlan ele alındı. 5,5 saat süren MKYK toplantısı sırasmda yapılan açıklamada, "tzinsiz geziye çıkan milletvekillerinin Merkez Disiplin Kurulu'na sevki oy çokluğu Ue kabul edümiştir" denildı. Dört milletvekilinin parti tüzüğunün 75. maddesinirı a, b ve c bentleri uyannca Disiplin Kurulu'na sevki için gerekçe hazırlanmak uzere Turgut Altınkaja, Halil İbrahim Şahin ve İbrahim Taşdemir'den oluşan bir komisyon kuruldu. Partiden kesin ihracı istenen milletvekillerinin durumu, Teoman Yalazan, Reşit Ülker, Fahrettin Uluç, Ali Toprak, Akın Yıldız ve Nuri Uzel'den oluşan Merkez Disiplin Kurulu'nda görüşulecek. Merkez Karar ve Yönetim Kurulu toplantısı surerken istifa eden Disiplin Kurulu uyelerinden Yalazan ve Yıldız'ın daha sonra istifalannı geri aldıkları bildirildi. Bu arada, Disiplin Kurulu'na verilen Şükru Babacan, hakkında soruşturma açüması nedeniyle tuzuk gereği MKYK uyeliği duşüruldu. israil'e giden 4 milletvekili nedeniyle harekeüi bir gün yaşayan HP'nin Merkez Karar ve Yönetim Kurulu toplantısından sonra çıkan tartışmalarda Genel Başkan Yardımcısı Engin Aydın ile Zonguldak milletvekili tsa Vardal yumruklaştı. ANKA'nın konuya ilişkın haberinde ise MKYK toplantısından sonra meydana gelen olayda Aydın ile Ankara milletvekili Seyfı Oktay da yumruklaştılar. Yumruklaşmaya neden olan tartışma, MKYK toplantısında İsrail'e giden milletvekillerinin "partiden ihraç" cezasını Genel Başkan Yardımcısı Özer Gürbüz ile İsa Vardal'ın "ağır" bir ceza olarak nitelendirmeleri ile (Arkası Sa.8, Sü.2'de) Ozal: Hiç hoş karşılamadık METtS ÜSTÜNEL Döner dönmez içini döktü. Suçlama: Hatalı kitaplar özel sektörün i Eğıtim Bakanlığı Yayınlar Daıresı Başkan Vekili Erdoğan, "Devletin bu yıl bastığı ders kıtaplarında yanlış yok" dedi. İstanbul Haber Servisi Kitapevlerinin önünde kuyruklar uzar, veli ve öğrenciler birçok ders kitabının bulunmadığından yakınırlarken, Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı Temsilcisi Ahmet Erdoğan, "Sağlık Bilgisi" kitabı dışında piyasada her turlü ders kitabından yeterli miktarda bulunduğunu açıkladı. Bu yıl basımı yapılan 42 milyon (Arkası Sa.8 Su.6'da) Inönü'den OzaVa öğüt: MF'ye "Kusura bakmayın" deyin SODEP Genel Başkanı "Biz iktidara gelince bir geçiş döneminden geçilecek. IMF ile müzakerelere girmek şimdiki durumu gerektirmez, yani bu kadar ödün vermeyi gerektirmez. IMF ile görüşmek demek onların her istediğini yapmak demek değildir" dedi. Haberi 7. Sayfada Memur katsayısı oynak olacak ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) 1985 yılında memur aylıklanna ilk kez "kademeli katsayı" uygulanması düşunuluyor. Buna göre, 1985 yılı içinde gerçekleşecek enflasyon oranı doğrultusunda, memur aylıklar ı için belirlenecek katsayı, yılın ıkinci yarısında yeniden yükselulebilecek. 657 sayılı Devlet Personel Yasası'nda geçen yıl yapılan bir değişiklikle "memurların ajlıklarında esas olan katsa\ının kademeli olarak arttınlabilmesi" yönünde bır kural getirildi ve "kademeli katsayı" uygulamasında Bakanlar Kurulu yetkili kılındı. Ulusu Hükümeti doneminde 657 sayıh yasada gerçekleştirilen bu değişiklik geçen yıl yururluk kazandı ve içinde bulunduğutnuz yılda uygulanamadı. "Kademeli katsayı" şu anlama geliyor: Her mali yıl başında memur ayhklanna belli bir katsayı artışı getiriliyor. Ancak eğer yıl içinde yıllık fiyat artışı tahminlerin üzerine çıkmış \e sağlanan katsayı artışı anlamsız kalmışsa, katsayı yılın ikinci yansında yeniden arttırılabiliyor. Arttırma miktan ve kararında Bakanlar Kurulu yetkili kılınıyor. Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkililerinden sağlanan bilgilere gore, 1985 bütçesinın hazırhklan yoğunlaştı. Butçenin tam ge(Arkası Sa.8, Su.4'de) Teksifte uzlaşmayu doğru Tekstil işverenleri ile Teksif Sendikası arasında 80 bin işçiyi kapsayan toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde îaraflar arasında temel konularda anlaşma sağlandı. Zonguldak'ta Madenİş'le Türkiye Kömür Işletmeleri arasında sürdürülen toplu sözleşme görüşmeleri uyuşmazhkla sonuçlandı. Haberi 12. Sayfada UĞUR MUMCU GÖZLEM Dün Bugün Yarın... NADİR NADİ (Arkası Sa.8, Su.l'de) KASKET GtYDt SODEP Genel Başkanı Erdal Inönu basına "poşu" takarak tütıin topladıktan sonra, onceki gun Balıkesir'in Ralya ilçesinde de köylulerin hediye ettiğ't kasketi giydi. ABD Temsılcıler Meclısı'nın Ermeni teror örgutlerınin savlarını destekleyen kararı, yalnızca 24 nısan günunun "Insanm insana zulum gunu" olarak ılanı ile sınırlı değildir Bu kararın ardında, Ermenılerın Turkıye'den ıstedıklerı toprak parçası yatmaktadır Işın asıl önemlı yani da budur Turkıye ile "kolektif guvenlik" sıstemi içinde bulunan bır NATO (Arkası Sa.8, <iu.4'de)