Catalog

/ KASIM 1984 EKONOMİ CUMHURİYET/9 Ttirkiye anlaşma istiyor, IMF "hayır" diyor Ankara'da hükümet yetkilileriyle görüşen IMF heyetinin "Türkiye'nin artık yardıma ihtiyaa yok. Biz başka ülkelere kredi verelim" görüşüne, Türk tarafı, "IMF'yle Türkiye arasmda anlaşma devam ettikçe, uluslararası piyasalarda bundan yararlanıyoruz" karşılığım veriyor. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Üç ayhk olağan incelemelerini sürdüren Uluslararası Para Fonu (IMF) heyeti ile özai hükümeti arasmda başkentte sıkı bir pazarlık var. Pazarlığın odak noktasında "Türkiye ile IMF arasmda 1979 yılından bu yana çeşitli hükümetler tarafından sürdürüimekte olan anla$manın devam edip etmeyeceği" yer alıyor. Edinilen bilgilere göre, olay şöyle gelişti: Geçen ay IMF Yönetim Kurulu'nda Türkiye'nin verdiği son niyet mektubu tarüşdırken, birkaç uye, "Türkiye'ye artık IMF tarafından kredi verilmesinin durdunılmasını ve Türkiye ile yapılan anlaşmalara ar(ık son verilmesini" istedi. Çeşitli üikelere mensup üyelerin, "anlasmaya son vernıe" gerekçesi olarak, "dünyada açlıkla karşı karşıja buiunan üikeler varken ve onlara IMF'nin yardım etmesi zorunluğu bulunurken, Türkiye gibi artık belli bir Sağlanan bilgilere göre, IMF ile anlaşma sona programı uygulamada ısrar eden ve dış yardım ihtiyacı azalan bir iiikeye yardjm etmenin ısraf ol erdiği takdirde, Türkiye artık IMF'ye niyet mekduğu" duşüncesi gosteriJdi. Özetlenen görüş, ge tubu vermeyecek ve IMF tarafından belirli dönemçen ay içinde Başbakan Yardımcısı Kaya ErdenT lerde ekonomisi denetlenmeyecek. in Washington'da bulunduğu sırada IMF yetkilileriyle de ele alındı. ŞimdJ Ankara'da buiunan ve üç aylık olağan de netimlerini sürdüren IMF heyeti ile Özal hükümet arasındaki pazarlığın bu noktada odaklaştığı bil diriliyor. IMF heyeti başkentte, "Artık anlaşmaya son verelim ve böylelikk bundan sonra Türkiye bizden kredi aiınasın" diyor. Buna karşıhk, Özal hükümeti, "Hayır, anlaşma devam etsin, IMF ile Türkiye arasmda anlaşma devam ettikçe, bundan uluslararası piyasalarda Türkiye kazançlı çıkıyor" karşılığım veriyor. Başbakan Özal'ın, "IMF ile anlaşmaya devam etme isteğindeki ısrsn" bu noktadan kaynaklanıyor. Başbakan Özal, IMF denetlemesi olmadığı takdirde, "Türkiye'nin kendi kendinin ekonomik göstergelerini denetleyemeyeceği ve bunun sonucunda da istikrar programının hedeflerinden uzaklaşılacağı" gorüşünü savunuyor. Dolayısıyla özellikle enflasyon oranında bir artışın ortaya çıkabileceğini, "Oysa fiyat göstergelerinde düzenlemelerin IMF denetlemeleriyle daha kolay olduğunu" vurguluyor. Ekonomik çevreler, "Anlaşmanın devam edip etmeyeceği" konusundaki tartışmarun IMF'nin şu anda sürdürmekte olduğu gorüşmelerde bir sonuca ulasamayabileceğini, ancak gelişmelerin temel noktasının bu olduğunu bildiriyorlar. IŞÇEVEV EVRENINDEN $ÜKRAN KETENCİ Paniğe Kapılmayın... Sıkıyönetim komutanlıkları, art arda aldıkfarı, işçi kamuoyu için sürpriz sayılabilecek kararlarla işçiişveren ılişkilerinde iki önemli konuda daha taraf olmaktan çekildiler. İşçi çıkarmalannda, grev ve lokavt kararlarında Sıkıyönetim Komutanlıklarına bundan böyle izin için başvurulmayacak. Sivilleşme yolunda bir adım daha atılmış oluyor. İşçiişveren ilişkilerinde sorumluluk asıl sahiplerine iletilmiş oluyor. Şu çerçevede, olumlu, sevindirici bir karar söz konusu iken, işçiler arasmda yasalardan daha etkili bir panik neden doğdu dersiniz? Türkİş Genel Başkanı, işçilere niçin "paniğe kapılmayın" çağrısını yapma gereğini duyuyor? 12 Eylül harekâtı ile birlikte sendikal faaliyetler askıya alınıp, grevler yasaklanır ve toplu sözleşme yapma yetkisi sendikalardan alınıp YHK'ya devredildiğinde bir denge unsuru olarak Konsey kararı ile gerekçesiz işçi çıkarılması yasaklanmıştı. İşçinin suçlu sayıldığı, iş Yasası'nın 17/2. maddesindeki haller dışında kalan çıkarmalar için işverenler gerekçelerini bildiriyor, Çalışma BakanlığıSıkıyönetim Komutanlıklarının ortaklaşa oluşturduklan komisyonlar denetimınden ve her birinin onayından geçtikten sonra sınırlı izin veriliyordu. Parlamento'nun çalışmaya başlaması ile hukuksal varlığı ortadan kalkan Konsey kararının yaratacağı boşluktan kaygı duyulmuş, bir süre daha Sıkıyönetim Komutanlıklarının izninin aranması uygun görülmüştü. Son kararla da artık, işçıişverenhükumet taraflarına "ilişkilerinizikendiaranızda düzenleyin" deniliyor. Yeni sendikal yasalarla toplu pazarlık düzeni ışletilmeye ve sivil yönetıme geçildiğine göre, doğal olanı, olması gerekeni bu. Ancak işçiler, işin içinde ve bilincinde olarak, hiçbir yasal değişiklik ya da kararda olmadıklan kadar duyarlı ve gerçekten panik içindeler. Ne yazık ki, biz Türkİş Genel Başkanı Şevket Yılmaz kadar iyimser olamıyor, "paniğekapılmayın" Ğa divemiyoruz. Herşeyden önce, sendikal hakların kullanılabıldığı 196380 dönemini anımsıyoruz. Sendikal hakların bazı eksıklıklerle de olsa. doğru dürüst kullanılabildiği dönemde, iş banşını bozan konuların başlıcası iş güvencesi olmuştu. İş Yasası'nın işçiierin belki de tek ezberleyebildikleri ünlü 131724. maddeleri işverenlere tazminatlarını ödeme koşulu ile diledikleri zaman diledikleri sayıda işçi çıkarmalanna olanaktamyordu. İşverenler ıstemedikleri, sendikal harekette öncülük yapan mılıtan işçileri hemen sokağa atıyorlardı. Sendika olmayan ışyerınde, sendikal örgütlenme yapmaya çalışan işçiler, sendika olan işyerinde san sendikayı değil de ışverenin ıstemedıği bir başka sendikayı seçen işçiler yine soluğu sokakta alıyorlardı. İşverenler, toplu sözleşme masasmda verip, sonra yüksek ücretli işçılerı işten atmayı daha kolay bir yol olarak görmüşlerdi. Yüksek ücretli işçiden, artan tazminat yükünden kurtulma için en kolay yol işçi çıkarması olmuştu. Öyle ki, işyerlerinde bir yılda gırip çıkanlar (işçi sirkülasyonu) ortalama %30 gibi dev boyutlara ulaşmıştı. Bunca yıl toplu sözleşme yapılmasına rağmen, işçi ücret ortalamalannın gelen ücret artışlarının çok altında asgari ücrete yakın olması da çıkarmalann boyutunu sergilemektedir. Toplu sözleşme ile alınanlann, çıkarmalarla elinden uçup gittiğini gören işçiler, ister istemez iş güvencesi konusunda asırı duyarlılık kazandılar. Pek çok yasadışı direniş, işgal, iş yavaşlatma eylemleri sadece bu nedenden doğdu. Sendıkalar, işçiden gelen baskı ile ış güvencesine karşı toplu sözleşmelerde ilkeler geliştirmeye, önlemler almaya çalıştılar. Bir yandan da kıdem tazminatı bu amaçla geliştirildi. Geçiş döneminde art arda gelen yasa değışiklikleri ile k(dem tazminatı işçi çıkarmada caydırıcı olma işlevini yitirecek kadar kısıtlandı. Şimdi hazırlanan fon tasarısı ise, değil iş güvencesi işlevini, kıdem tazminatının varlığını dahi ortadan kaldıracak nitelikte. Kıdem tazminatını "ihtiyarlık ikramiyesi"ne dönüştüren yasa tasansma sendikalardan gelen tepki üzerine Başbakan'ın getirdiği "isteyen fonagirsın"önerisi ise "kırk katırmı, kırk satır mı" anlarruna geliyor. Çünkü Sayın Başbakan'ın formülüne göre, işçi ya tazminatının yanmasını goze alacak ya da fonda güvence ararken, bu kez hakkının özü yok olup, çok smırlı bir emeklilik ikramiyesine dönüşmüş olacak. Sözün kısası iş güvencesinden, kıdem tazminatından hayır yok artık. Sözieşmelerle geliştirilmiş, çok sınırlı güvencefere ise önce YHK göz koydu. Sözleşmelerin iş güvencesi sağlama anlamındaki hükümleri, YHK tarafından sözleşmelerden ayıklandı. Sonra da paralel TİSK Koordinasyon Kurulu ilkelen ile yeni sözieşmelere gıremedi. Yani Türkçesi, gerekçesiz işçi çıkarmada sıkıyönetimler aradan çıkınca 12 Eylül öncesinden çok daha kötü koşullar ile karşı karşıya kalındı. En önemlisi de sendikal yasaların getirdiği sınırlamalar içinde, işverenle toplu pazarlık masasına gücünden çok şey yitirmiş olarak oturan sendıkalann ağırlıklarını koyarak soruna sağlıklı çözüm bulma şansları yok. Ufukta iş yasalarının dünyada örnegi görülmeyen, çağ dışı hükümlerinin değiştirilmesi, demokrasilerde. Batı düzenlemelerinde olduğu gibi işverenin çıkarma hakkı kadar işçinin çalışma hakkının da kutsaf sayılacağı yolunda önlemler alınacağı da görünmüyor. İşçiler, bu çember içinde, nasıl paniğe kapılmasınlar dersiniz?.. TÜRKİYE'den Ihracat, 9 ayda 5 milyar doları aştı ANKARA (*.».) Eylül ayına ilişkin ilk geçici verilere göre, ihracal 500 milyon doların üstüne çıktı. Böylece ocakeylül döneminde ihracatın 5 milyar doları aştığı kesinleşti. Bu gelişmeler nedeniyle de 7 milyar dolar olarak belirlenen yıllık ihracat hedefi 7.3 milyar dolara yükseltildi. İthalatın da eylül ayında 900 milyon doları geçtiği tahmin ediliyor. Böylece, yılın ilk 9 ayında toplam ithalat 7,5 milyar dolara yaklaştı. Buna göre yıllık ithalat hedefi de 9 milyar 750 milyon dolardan 10 milyar 250 milyon dolara çıkanldı. Enflasyon, mutfağunızdan 2 bin lira daha götürdü Ekim ayında dört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenebilmesi için fıyatlar eylüle göre yüzde 3.7 arttı. Fiyat artışlarında beyazpeynir, un, makarna, bakliyat soğan, sebze ve tüpgaz başı çekti. Ekonomi Servisi Ekim ayında, dört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için gerekli muifak masrafları 2055 lira artarak 57 bin 260 lira oldu. Mutfak masrafının eylül ayına göre 3,7 oranında artmasında beyazpeynir, un, makarna, bakliyat, soğan, sebze ve tüpgazdaki fiyat artışlan etkili oldu. Ekim 1983 ile ekim 1984 arasındaki 12 aylık fiyat artışı ise yüzde 61.8 oranında oldu. Geçtiğimiz eylül ayında geçici bir düşme gösteren mutfak masraflan, ekim ayında yeniden eski düzeyine ulaştı. Dört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenebilmesi için gerekli mutfak masrafları eylül ayında 55 bin 205 lirayken, ekim ayında 5 7 bin 260 üraya yükseldi. Yüzde 3,7 oranındaki 2055 liralık artışta, kiloda 50 lira pahalılaşan beyaz peynir, 10 lira artan un ve makarna ile kilosu ortalama 30 lira artan bakliyat ve kilo fiyatı ortalama 50 lira yükselen sebze etkili oldu. Akaryakıt zammından sonra 12 4 kişilik aîlenin mııtfak gideri 57 bin lira İSTANBUL'DA DÖRT KİŞİLİK AİLENİN AYLK MUTFAK GİDERİ Ortalama Birim Fıyati (Kg.Adet) 1 Ekim ı 1 Kasım 850 ' 900 480 480 140 140 1.000 1.000 40 40 1.200 1.200 160 i 160 320 320 25 25 150 160 210 220 330 330 260 290 120 140 100 110 100 150 200 200 520 520 460 460 600 600 1.500 1.500 1.725 1.995 Aylık Miktar 4 kilo 1.5 kilo 6kUo 0.8 ktto 72 adet 15 kilo lStttre ISkilo 90 adet 3 kilo 2 kilo 4 kilo 4.5 kilo 8küo 6 kilo 30 kilo 30 kilo 2 kito 2kUo 1 kilo 0.5 kilo 1 adet Tutan (TL.) 3.600 720 $40 800 2.880 18.000 2.400 4.800 2.250 480 440 1.320 1.305 960 660 4.500 6.000 \ 1.040 920 600 730 1.995 57.260 Cumhuriyet altını 4 0 0 lira düştü Ekonomi Servisi Kapalıçarşı'da altın fiyatlan dün önemli bir düşüş kaydetti. Cumhuriyet altını bir günde 400, külçe altının gramı da 50 lira değer yitirdi. Böylece, dün Cumhuriyet altını 30.30030.500 liradan, bir gram külçe aitın 4.600^.610 liradan işlem gördü. Altının Kapaiıçarşı'da gerilemesi, dünya fiyatlanndaki azalmadan etkilendi. Bir ons altın dün borsalarda 2 dolar düştü ve 334 dolara indi. Bu arada, doların diğer paralara karsı değer yitirdiği dikkati çekti. DolarTahtakale'de dün 430 liraydı. Beyazpeynir Zeyttn Şeker Çay Ekmek Et Süt Yoğurt Yumurta Un Makarna Pirinç Bakliyat Patates Soğan Sebze Meyve Stargartn Ayçiçekyağı Zeyünyağı Tereyağı Tüpgaz TOPLAM Uluslararast'nın Genel Müdürü Erol Aksoy da aklandı Döviz kaçakçılığıyla suçlanıyorlardı 3 bankanın genel müdürü suçsuz bulundu ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başta Mersin olmak üzere, guney iüerimizde dışsatım yapan bazı firmalar ve kişilerle. bu dışsatım işlemlerine aracılık eden Yapı Kredi, Garanti ve Uluslararası Endüstri ve Ticaret Bankası genel müdürlerı hakkında "devlefin döviz kaybına neden" olduğu gerekçesiyle SıkıyonetimKomutanlığı4 Numaralı Askeri Mahkemesi'nde açıian davaya ilişkin bilirkişi raporunda, sanıkların eylemlerinin suç teşkil etmediği sonucuna vanldı. Üç kişilik bilirkişi heyetinin 22 ekim tarihli raporunda, olay çeşitli yönleriyle ele alındı. Raporda belge karşılığı ödemeyie, canlı hayvan dışsatımındaki gerçek satış fiyatı ve Ticaret Bakanlığı'nca saptanan asgari dışsatım fiyatı arasındaki farklann kapatılmasında prefinansman dövizlerinin kullanılmasının, iddianamede belirtilen dışsatımcılar açısından kambiyo mevzuatının usule ilişkin hükümlerine aykırıhk oluşturduğu belirtildi ve şöyle denildi: "Dıssatıma aracılık eden bankaların dava konusu ile ilgili işlemler dolayısıyla doviz kaybına neden olmadıklan, Türk Parasının Kıymeiini Koruma hakkındaki mülga 17 sayılı karara ilişkin usul ve müşterek hükümler tebliğinin 12. maddesinde belirtilen yetkiieri kullanarak görevlerini yaptıklan ve oteyda bir döviz kaçakçılıgı suçunun oluşmadığı kanısına vanlmıştır." Bilirkişi raporunda daha sonra, döviz kaçakçılıgı suçunun yasal unsurlannın oluşmadığı, bu nedenle miktann belirlenmesi ve saptanması diye bir şeyin söz konusu olmayacağı ve dolayısıyla sanıklann fiillerinin döviz kaçakçılığj sayılamayacağı görüşlerine de yer verildi. v J PORTUNE'E GÖRE TÜRKİYE: YENİ İSTİKRAR. YENİ UMUT * J © panyasının kapanması nedeniyle bir açıklama yapan ÇayKur Genel Müdürü Yılmaz Telatar, "Türkiye'nin çay gereksinimini rahathkla karşılayacağız" dedi. ÇayKur, üreticiden satın aldığı 569 bin ton yaş çay yaprağı karşılığmda 24 milyar 644 milyon lira ödeme yaparken, 32 milyar 825 milyon liralık borcunu yübaşına kadar ödeyeceğini açıkladı. ÇayKur Genel Müdürü Yılmaz Telatar, 569 bin ton yaş çay yaprağından 130 bin ton kuru çay elde edildiğini ve geçen yıla göre 65 bin ton fazla alım yapıldığmı bildirdi. Telatar, Türkiye 'nin çay gereksiniminin rahathkla karşılanacağını ve açık meydana gelmeyeceğini açıkladı. 'Çay açıgı olmayacak" 1 9 8 4 *" w *a kg'lık tüpgaz da Istanbul'da 1725 liradan 1995 liraya yükseldi. Bu arada fiyat kervanına ekim ayının son gününde deterjan da eklendi. Kilosu 600 lira olan çamaşır tozlannın fiyatı yüzde 10 zamla 660 lira oldu. Ekim ayında mutfak masraf larının ulaştığı düzeyle birlikte, 1983 yıh ekim ayına göre mutfakta 12 ayhk enflasyon yüzde 61,8 oldu. Geçen yıl ekim ayında dört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenebilmesi için gerekli aylık mutfak masrafı 35 bin 385 lira düzeyindeydi. Rahmi Koç: Soğuk duştayız, ama yakında havııza girerîz var" cümlelerini ekliyor. FOR T UN E ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Halkçı Parti Ağn Milletvekili tbrahim Taşdemir ve 7 arkadaşı, Meclis Başkanlığı'na bir önerge vererek karşılıksız çeklerin bankalar tarafından ödenmesini, bu tür çek verenler hakkında cezai takibat yapılmamasını istediler. önergenin gerekçesinde karşılıksız çekler yüzünden mahkeme ve savcıhkta dosyaların kabardığına dikkai çekilerek, önerilen uygulamayla bankaların her isteyene değil, güvenilir müşterilere çek verecekieri ve gerekirse bunun karşılığmda teminat isteyecekleri görüşüne yer verildi. "Karşılıksız çeki banka ödesin" 7OO bin üst ve orta kademe şirket yöneticisinin abonesi olduğu Amerikan Fortune dergisinde, Türkiye ekonomisi çeşitli yönleriyle tanıtıldı. Ekonomi Servisi ABD'de yayınlanan 700 bin tirajlı ve üst ve orta kademe şirket yöneticilerine abone yoluyla ulaştınlan Fortune dergisinin son sayısında Türk ekonomisi, "yeni istikrar, yeni umut" başlığı aJtında yabancılara tanıtılıyor. Türk ekonomisinde 1980'den bu yana gözlenen gelişmelerin hükümet görüşüne yakm bir üslupla ve yer yer Başbakan Turgut ÖzaJ'ın sözleriyle dile gecirildiği yazıda, Türk ekonomisine dışta güvenin hızla arttığı ve bu gelişmenin sonucu olarak bir yandan Türkiye'ye açıian krediİerde önemli sıçrama gözlenirken, diğer yandan yabancı banka ve firmaların Türkiye'ye gelmeye başladıklan belirtiliyor. Çok sayıda önde gelen Türk işadamı ve bankacının görüşü alınarak hazırlandığı anlaşılan yazıda işadamlarının sıkı para politikası ve istikrar programından bazı şikâyetleri olmalarına rağmen, izlenen ekonomik politikanın temel felsefesini destekledikleri dile getiriliyor ve bu eğilimde olduğu belirtilen Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Rahmi Koç'un şu sözlerine yer veriliyor: "Bazen yüzme bavuzuna girmeden önce soguk duş almanız gerekir. Şu anda biz soguk duştayız. Ama kısa süre içinde yüzme havuzuna girmiş olacağız." Fortune dergisine göre Dr. Nejat Eczacıbaşı da, Rahmi Koç'tan pek farkh düşünmüyor: "Türkiye, ciddi bir ameliyat geçirmesine rağmen bayatta kalabilmiş bir hasta gibidir. Kendimize gelmemiz için zamana ihtiyacımız var. Daha sonra yeniden güçlii olabiliriz." Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sakıp Sabancı ise, Fortune aracılığıyla yabancı işadamlarına şöyle sesleniyor: "Geçmişte Türkiye'nin bir numaralı sonınu siyasal istikrar yokluğuydu. Şimdi bu sorun halledilmiş görünüyor. Eğer ekonomik sorunlarımm da çözebilirsek, Turkiye'nin sınır tanımaz bir geleceği olacaktır. Türkiye geçmiş 10 yıldaki hatalanndan çok şe> öğrenmiştir ve bu hataiarını gelecekte tekrariayacağını sanmıyorum." Japon Mitsubishi firmasıyla ortak otobüs uretimi ve îngiliz Philip Morris firmasıyla ortak sigara üretimine hazırlanan Sakıp Sabancı sözlerine, "Yabancı firmalardan öğrenecegimiz çok şey var. Türkiye'nin yabancı sennayeye ihtiyacı olduğu kadar, yabancı teknolojiye de ihtiyacı ŞİRKETLERDEN LASSA lastik fabrikası, yılın geçen 10 ayhk sürecinde iki milyon adet lastik üretti ve 32 milyon dolarlık ihracat yaptı. Iran ve Arap ülkelerine lastik ihraç eden LASSA'nın dışsatımdan yıl sonuna kadar 42 milyon dolar lık döviz sağlaması bekleniyor. PAMUKBANK Genel Müdürlüğü'nü dün 130 Alman bankacı ziyaret ederek bankanın yöneticileriyle tanıştılar. Alman bankacılara, Türk bankacılık şektörü, Pamukbank'ın yapısı ve faaliyetleri konusunda bilgi verildi. 130 Sparkass mensubu Alman bankacılar dün yurdumuzdan ayrıldılar. Yazının, Türkiye'nin dıştaki saygınlığının artmasına koşut olarak bu yılın ilk 6 ayında uluslararası para piyasalanndan 1 milyar dolar kredi sağiadığı, bu arada yabana bankaların îstanbul'daki faaliyetlerinin artmakta olduğuna işaret edilen bölümde ise, Garanti Bankası Genel Müdürü Halit Soydan'ın şu görüşlerine yer veriliyor: "Yabaaa bukaaiar, Tirk bankacılık sistemine olumlu yeni bir boyut katacaklardır. Yabancı bankalar özellikle ihracatın finansmanında bizim rakibimlz olacaklar, ancak genelde iş hacminin genişlemesine ve uzun vadede Türkiye'nin dış ticaretinin artması ve bankacılık sisterninin daba etkin çalışmasıoa katkıdjı bniıiBacakiardır." THE WALL STREET JOURNAL; DUNYA'dan KİT'terin özel sektöre satışı tehlikeli bir kumardır Köprü senederinîıı pazarlanması için formül arayışı sürüyor Ekonomi Servisi Köprü senetlerinin pazarlanması için formül arayışı sürüyor. Şimdilik senetleri "kimin pazarlayacağı tartışması" alevlenir gibi gözükmekle birlikte, Boğaz Köprusü Senetleri için belirlenen "faizlerin cazip olup olmayacağı" iddiası boşlukta duruyor. Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı Idaresi Başkanı Vahit Erdem'le köprü senetleri için tamamen kendi talepleri üstüne görüştükleri anlaşılan aracı kuruluşların konuyla ilgilenmekle birlikte, saptanan "faiz oranlanm 1 Ekonomi Servisi F. Almanya'nın dış ticareti eylül ayınaa rekor düzeyde fazla verdi. Agustos ayında 3.8 milyar mark olan dış ticaret fazlası eylülde 5.3 milyar marka yükseldi. Geçen yılın eylül ayında ise fazla 3.6 milyar marktı. Dış ticaret fazlası ihracatın önemli bir sıçrarna kaydetmesinden kaynaklandı. Eylülde ihracat 40 milyar markı aştı. Ağustos ihracatı 38 milyar markınaltındaydı. tthalat ise eylülde yalnızca 1 milyar mark artarak 35,2 milyar mark olarak gerçekleşti. F. Almanya'nın dış ticaretinde rekor fazla Köprü senetlerini kimin pazarlayacağı tartışması Gazetenin haberinde, "Bu girişimin sermaye piyasasım alevlenirken, Kamu Ortaklığı tdaresi Başkanı Vahit Erdem "Köprü senetleri için belirlenen faiz enflasyon caniandırmasi ve 3 milyar dolar gelir getirmesi düşünce çekici olacaktır" dedi. bekleniyor" dendi. Ekonomi Servisi Dünyaca Unlü ekonomi gazetesi "Tfce Wall Street Journal", KlTTeri öze) sektöre satmayı düşünen özal hukümetinin bu girisimini "serbest piyasa ekonomisi yotunda tehlikeii bir kumar" olarak niteiedi. Gazetenin 29 ekim tarihü sayısında yer alan yazıda "Türkiye'nin orta sağ hökümeti yiizierce kamu kuruioşuau özel yatınmcıya satmaya hazuisaryor" dendikten sonra şöyle devam edüiyor: "Bu operasyonun, üç yıl kadar önce yüzlerce bankerin batmasıyla kiütlenen sermaye piyasasım caniandırmasi ve 3 milyar dolara yakm (1 îrilyon 200 milyar lira) gelir getirmesi bdcleniyor. Sermaye piyasasındaki araa kuruluş yetkilileri, dzd sektöre devir planımn başarıya ulaşacağı gorüşünü taşıyorIar. Bunlara göre, yüksek enflasyon tehlikesi altmdaki özd yatıruncı, parasını çoğu tekel olan büyük kuruiuşlara yatırmayı tercih edecektirf' cazip bulamadıklan" anlaşılıyor. Buna karşılık Vahit Erdem'in "gelecek sene enflasyon oranlan düşünce busenetler çekici olacaktır" gorüşünü savunduğu oğrenildi. ANKA Ajansı muhabirine konu ile iigili olarak şimdiye kadar Genborsa. Yatınm Finansman ve Eczacıbaşı Yatınm yetkilileriyle konuştuğunu soyleyen Vabit Erdem'in bugün de O>»k Yatınm yetkililerini kabul edeceği oğrenildi. Vahit Erdem'le görüşmuş ya da telefonla konuşmuş firmala Arjantin pezosu yüzde 6.5 devalüe edildi Ekonomi Servisi Arjantin ulusal parası "pezo" yüzde 6.5 oranında devalüe edildi. Böylece bir dolar, 118 pezodan işlem görmeye başladı. Alfonsin hükümetini sık sık devalüasyon yapmaya, doların karaborsa kuruyla resmı kuru arasındaki fark zorluyor. En büyük oranlı devalüasyon olarak nitelenen son devalüasyonla bu fark biraz daha kapandı. Ancak hâlâ doların karaborsada 132 pezodan satıldığına dikkat çekiliyor. Bilindiği gibi Arjantin'de enflasyon günde ortalama yüzde 1.5 oranında yükseliyor. rın, bu işi tamamen "kendi girişimleri" sonucu gerçekleştirdiklerini ortaya koyuyor. Buna karşılık ilgiienip Ankara ile bağ kurmadıklan için devre dışı kaidıkları izlenimine kapılan bazı bankerler tepki göstermiş bulunuyorlar. Semih Menkul Değerler Yönetim Kurulu Başkanı Semih Yıldız, "Biz de scrtifikalı borsa bankeriyiz" diyerek köprü senetleri satışma talip olduklarını ve bugün Ankara'ya gideceklerini söyledi. Vahit Erdemin ANKA Ajansı 'na verdiği demeç ise, bir ayınm yapmadıklarını ima eden bir ifade taşıyor. Erdem, "Sermaye piyasası ile ugraşmaya hak kazanmış kuruluşların temsilcileriyle gönışüyorum" diyor. DÖMZ KURLARI Merkez Bankası dolann esas kurunu 392 Dövizin Döviz Cinsi Alış 1 ABD Doları 412.15 1 Avustra/ya Doları 350.12 1 Avusiurya Şılini 19.38 1 Batı Alman Markı 136.05 1 Belçika Françjı 6.74 1 Fransız Frangı 44.36 1 Hollanda Florini 120.62 1 isveç Kronu 47.62 1 İsviçre Frangı 165.42 100 Ita/yan Lireti 21.93 100 Japon Yeni 167.78 1 Kuveyt Dinan 1370.15 1 Sterfin 501.38 1 S.Arabistan Riyali 115.76 lira 71 kunış olarak belırledi. Döviz Efektif Efektif Alış Satış Satış 416.27 41215 420.39 353.62 332.61 357.12 19.57 19.38 19.77 137.41 136.05 138.77 6.81 6.40 6.87 44.80 44.36 45.25 121 83 120.62 123.03 48.10 47 62 48.57 167.07 165.42 168.73 22.15 20.83 22.37 169.46 159,39 171.14 1383.85 1301.64 1397.55 506.39 501.38 511.41 116.92 109.97 118.08 5g \P 1 KASIM 1984 TARİHİNDEKİ DÖVİZ KUflLARt T.C. ZİRAAT BANKASI DÖVİZ AUŞTL. SATtŞTL. 411.95 41627 350.03 353.70 19.30 19.50 135.85 137.27 6.66 6.71 37.56 37.95 44.28 44.74 120.50 121.76 47.55 48.04 165 32 167.05 21.89 22.11 167.72 169.48 312.91 316.19 1370.02 1384.38 j 46.75 | 47.24 501.26 506.51 115 70 116 91 6 ^ « DÖVİZİN CİNSİ AMOOLAIH AVVSTRALrA D0URI AVUSTÜUYA $»JNİ I MT1 AUUN MARia 1 BELÇİKA FRANGI OANİMARKA KRONV FRANSO FRANGJ HOUANDA FUMİNİ 1 İSVEÇ K M M I 1 fSVİçİRE FRAMGI 100 tTALVAN ÜRETİ 100 JAPON YENİ 1 KAHAOA D0URI 1 KUVErT DtNAM 1 MORVEÇ KRONU ISTEHÜN 1 S. ARABİSTAN BİYAÜ EFEKTİF AUŞTL SATtJTL 411.95 424.12 332.53 360.37 19.30 19 87 135.85 139.86 6.84 6.31 37.56 38.66 44.28 45 58 120.50 124.06 47.55 48.95 165.32 170.20 20.79 22.53 159.33 172.68 297.26 322.15 1301.52 1410.49 .44.41 48.13 501.26 516.06 109 91 119.11 OPEC'te üretim kısıntısının yarısını Suudi Arabistan üstlendi Arjantin Cumhurbaşkanı Raul Alfonsin ABD'de yöneticilerin işi iş LONDRA, (ANKA) Birleşik Amerika'da 1983 yılı içinde, özel kuruluş yöneticilerinin kazandıklan para ortalama 715 bin dolara ulaştı. "Arthur Youıtg" adlı bir müşavirlik şirketinin yaptığı araştırmaya göre bir yıl içinde en yüksek ne! geliri alan kişinin bir finansman kuruluşunun yöneticisi olduğu belirlendi. Adı açıklanmayan yöneticinin toplam 1 milyon 350 bin dolar kazandığı açıklandı. Ajaştırrnacı sonuçlan en kârlı işlerin petrol, haberleşme ve naklıye şirketlerinde yöneticilik olduğunu ortaya çıkardı. Aynça kimya endüstrisi ile matbaaların da en yüksek kazanç getiren alanlar arasında yer aldığı dikkati çekti. ÇAPRAZKUR 1 ABD DOHRI 3.0294 B.AJman Markı 9.2910 Fransız Frangı 3.4169 Hollanda Florini 2.4915 İsviçre Frangı 1.879.38 italyan üreti 245.64 Japon Yeni 3.5603 S.Arabistan Riyali 1 Sterlin 1.2164 ABD Doları AUIN GÜMÜŞ ALIŞ Cumhuriyet Reşat 24 ayar kulçe 22 ayar bıtezik 900 aya/ gümüş SATIŞ 30.300 32.000 4.600 4.150 93 30.500 32.500 4.610 4.450 95 T.C. ZtRAAT BANKASI "Gücüoe e r i j i k m e z " CENE\rRE, (a.a.) OPEC Petrol Bakanları'nın üç gün süren olağanüstü toplantısı sonunda yayınlanan bildiride üretimde 1.5 milyon varillik düşüşün örgüt üyelerince paylaşımı konusunda da anlaşmaya varıldığı açıklandı. Petrol fiyatlarını sabit tutabilmek için üretim yüzde 9 azaltüırken 5 milyon varil günlük petrol üretimi olan Suudi Arabistan 647 bin varille en fazla indirimi yapacak. Nijerya ve Irak'ın şu andaKi petrol üretim seviyelerini koruyacaklannı, diğer 11 üye ülkenin günde 13 bin varil ile 647 bin varil arasında değişen Üretim kısıntısına gidecekleri belirtilirken Nijerya'nm petrolü bir süre daha indirimli Tıyattan satmasının kabul edildiği açıklandı.