Catalog

CUMHURİYET/8 HABERLERİN DEVAMI 4 EKİM 1984 UGUR MUMCU GOZLEM Evren: Haiııi de idam etmeyecek miyiz? (Baştarafı 1. Sayfada) nuyu ıstismar ettıklennı kaydettı Cumhurbaşkanı, ılın sorunlan hakkında bılgı alırken yörenın onemlı bır noksanının da teknık eleman yetersizliğı olduğunu so>ledı ve "Teknik personel için de zorunlu hızmet kanununu çıkartmaya Ulusu hukumeti zamanında çok uğraşük. Araya oacelikli başka konular girdi. Bir turlu çıkaramadık" dedı Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Bnhs'te halka hıtaben yaptığı konuşmada gezısının ılk ıkı gunluk bölumunde edındığı ızlenımlen anlattı ve "Vatandaş devletine guvenmektedir. Vatandaş devletınin yardımcısıdır. Vatandaş devleti ile el eledir" dedı Cumhurbaşkanı daha sonra şöyle konuştu "Iki seçim geçırdik. Turkiye çapında seçımlerde onemli bir olay çıkmadı. Eğer vatandaşlar seçimler sırasında ve secımlerden sonra da gonul verdiklerı partıler nedeniyle birbirlenyle çekişmezlerse, demokratik parlamenter sistem daha saglam dırekler uzenne oturur." Konuşmasında ışsızlık sorununa değmen, ancak Karadenız Bölgesı'nden gelen vatandaşlann Van Gölu'nde balık avladıklarını, analık yaptıklannı hatırlatan Cumhurbaşkanı Evren, "Surekli devletten iş beklemeyelim" dedı Cumhurbaşkanı, vılavettekı bnfıng sırasında ele aldığı teknık personel konusundan da söz ettı ve zorunlu hızmet yasasmın bır an once cıkarılması gerektığını vurguladı Bıtlıs'tekı mcelemelerını tamamla>arak helıkopterle Muş'a geçen Cumhurbaşkanı Evren, vılayete gelışınde yurttaşlann "Doğusu ile batısı ile bir butunuz", "Evde huzur, okulda guven, çevrede duzen, hepsi sizden", "Yarınlara guvenle bakıyoruz", "Kardan degil, kardeş kanından korkardık" pankartlan ıle karşılandı Cumhurbaşkanı Evren, Muş'ta da ılın sorunlan hakkında bılgı aldıktan sonra halka hıtaben bır konuşma yaptı "Turkiye'de idamlar vardır. tdamlan kaldırma hakkı bize aittir. Başka ulkelerin zorlamasıyla kaldıracak olursak o ulkelerin tahakkumleri altına gireriz" dedı Turkı>e'de ıkı seçım yapıldığını, ancak dış guçlerın hâlâ Turkiye'de demokrasıye tam anlamıyla geçılmedığını soyledığını bıldıren Cumhurbaşkanı Evren, bu konuda şöyle konuştu "Seçimler yapüırken bazı partilerin seçımlere girmesme musaade etmedik >a, işte bınnci sebep bu. Tam manasıyla seçım >apılmamış. Çunku onların istediği Turkıye'nin tam manasıyla bir istikrar unsuru haline gelmemesiydi. Çok parti katılacaktı ki, her partiden uçer, beşer, onar milletveUili seçılsin. Ondan sonra da bir koalisyon olsun. Aynı, altmışlardan sonra olduğu gıbi. Bu olmadı. Uç partı seçıme gırdi. Biz onlara musaade ettik. Ama diger partılere de musaade edildi şimdi. Biliyorsunuz bir suru parti var. İstediği kadar parti tesekkul etti. Bundan sonraki seçimlerde. her parti seçime girebilir. İşte bundan dolavıdır ki, tam manasıyla demokratik sisteırteessus edememıştir. Mutemadıyen soyledıklen budur. Birinci sebep bu. İkincı sebep; Turkiye'de idamlar vardır. İnsan haklanna aykındır. Biz ınsan hakları beyannamesine imza koyarken. onun bır ıkıncı maddesi vardır. İkinci maddesınde, ulkelerin idam cezasını kabul edip etmemekte serbest olduğu yazılıdır. Turkiye de ıdamların kaldırılmasını kabul etmemıştır. Bızım kanunlanmuda idam vardır. Başka ulkelerde de vardır. Bu hak bize aittir. Turkiye Cumrturiyeti Devleti isterse idamlan kaldırır, isterse kaldırmaz. Başka ulkelerin zoruyla eğer biz bu cezayı kaldıracak olursak o takdirde o ulkelerin tahakkumu altında zorla yapmış oluruz kı, ıçişlerimize mudahale manası taşır. Bunu kabul edemeyiz. Kaldı ki, idam yalnız kanunlanmızda değil, dınımızde de vardır. İncil'de de vardır. Incil de idamı kabul etmiştir. O halde Allah'ın gonderdıgi bır kıtapta bu var da. biz kendı kendımize kaldıracağız. Bunun sebebı vardır. Eğer idam olmazsa, yapılacak anarsik olaylar. ıdeolojik olaylar daha kolaylıkla vapılabilir. Biri hapishaneye girecek 'Nasıl olsa bır zaman gelir, bir af çıkar, nasıl olsa bir zaman gelir yonetıme el koyarız. Onları salıveririz' dive kendilerine bir guç gelecek. İşte butun mesele buradadır." Cumhurbaşkanı Kenan Evren, konuşmasının bu bolumunde öncekı gun Şemdmh'de meydana gelen saldırı olavını anlattı ve şoyle dedı "Bır kışı duşuneceksinız ki, sokaktan geçen bir otobuse elindeki otomatık silahla ateş edecek. Onun içınde zavallı, hıçbir şeyden haberi olmayan birçok insanları oldurecek, ondan sonra ben onu idam etmeyeceğım de, hapishanede senelerce bakacağım. Buna sızın gonlunuz razı olur mu? Dun gece (onceki gece) yine Şemdinli cıvannda yine boyle bir olay oldu. Aranan anarşıstlerden bazıları gece vakti vazifeden donen bir cip aracına ateş ediyorlar ve bır subavımızla bir erimizi şebit ediyorlar. Şimdi ben bunu yakaladıktan sonra mahkemeye verecegım ve ondan sonra da idam etmeyeceğim. Omur boyu ona bakacagım. Bu vatan için kanını akıtan bu Mehmetçıklere silah çeken o hainı ben senelerce besleyeceğim. Buna siz razı olur musunuz?" Cumhurbaşkanı Kenan Evren'ın Muş Hukumet Konağı'nın onunu dolduran vatandaşlara yönelttığı bu soruya vatandaşlar hep bır ağızdan "Hayır" karşılığını verdıler Seçım ve idamlar konusunu one surerek Turkıye'de demokratik sıstemın henuz yerleşmedığmı one surenlere karşılık, "Demokratik sistem Turkiye'de vardır" dıyen Cumhurbaşkanı Evren, konuşmasını şoyle surdurdu "Her milletin kendine gore demokratik sistemi vardır. Dunyada bır çeşıt demokrası yoktur. Ulkelenn kanunlanna, anayasalanna bir goz gezdirecek olursak, her ulkenın kendı yaradılışına, kendı ananelenne gore bazı kısıtlamalan vardır. O kısıtlamalar, o kanun maddelerı de o ulkenin kendi hakkıdır. Biz de bu hakkı kullanıyoruz." Turkiye aleyhındekı bu tur olumsuz propagandaların devam edeceğıne de dıkkatı çeken Cumhurbaşkanı Evren, "Bugune kadar biliyorsunuz neler yaptılar. Muvaffak olamadılar. Bundan sonra da muvaffak olamayacaklar" dedı Turkıye'nın kuvvetlı olması ıçın kultur ve eğıtım alanında daha hızlı kalkınması gerektığını de soyleyen Evren, bunun ıçın okuma yazma oğrenmenın yeterlı olmadığını belırterek, vatandaşlardan çok okumalarım ıstedı Cumhurbaşkanı Evren, cehaletın yanı sıra gerı fıkırlerden de çok çektığımızı belırterek, şovle dedı "Bizi yine bundan 5060 sene, yuz sene evvelki durumlara goturmek is.teyen bazı kafalar vardır. Onların telkinlerine kendinizi kaplırmayınız. Dunya o kadar buyuk bır hızla şekıl değiştırmektedır kı, eger bu dunyanın degıştirmekte olduğu şekle kendimizı uyduramazsak, bu dunyada yuvarlanıp gıderiz. Bugun gelişmiş ulkeler gokyuzunu parsellemişler. Aylara, yıldızlara gidıyorlar. Bugun etrafımızda yuzlerce peyk dolaşıyor. Hepsi teknik bilgıler veriyor. Bu haberleşme sistemi hep onların vasıtasıyla oluyor. Radyoların dınlenmesi, televizyonlann dinlenmesi onlar kanalıyla oluyor. Biz henuz bunlara geçemedik. Bırakın geçememeyı, para verip de yaptıramıyoruz. Eğer bir tane peyk attırabilsek, bugun Turkiye'nın her yerinde televizyon seyretmek mumkun olacak. \ma paramız ona kâfi gelmiyor. İşte bundan yuz sene ev\elki, uç yuz sene evvelki kafalarla biz bunlara yetişemeyiz. Bu gibi kohnemiş, orumcek tutmuş kafaların soylediklerine fazla itıbar etmeyin. İbadet etmek başkadır, fakat medeniyete ayak uydurmak başkadır. Medeniyete ayak uyduracağız ve o medeni milletlerın safhına girecegiz. Başka hıçbir yolumuz yoktur." Cumhurbaşkanı Evren Muş'un sorunlanna değınırken Muş Havaalanı projesmın yuruduğunu behrttı Bu konuda şunları söyledı "Geçen sene de soylediğim gibi, bu hava meydanının karşısında olabilenler bile vardır. (Efendım nı>e burada hava meydanı yapılıyormuş, buraya bır hava meydanı yapılırsa Amerıkalılar gelırmış, buradan ıstıfade edermış) falanmış, filanmış.. Bunlann hepsi lafı guzaftır. Hava meydanı keşke butun illerimizde olsa da, butun ıller arasında uçak çalıştırabilsek. Hava meydanına karşı çıkılır mı? Evet, NATO ittifakma dahil olduğumuz için, NATO maksatlanyla kullanılacaktır. Bir savaşa girersek, elbette bizımle beraber savaşacak olan ulkelerin hava kuvvetlen de buraya gelecek ve savunmaya katkıda bulunacaklardır. Ama sair zaman vatandaşlar da istifade edecek. Hava kuvvetlerimiz de ıstifa edecektir. Bu iş de yurumektedir, hiç merak etmeyin." V ARTO'DA Daha sonra Varto'ya gelen Cumhurbaşkanı "18 yıldır kanayan yaraya deva Cumhurbaşkanımız" pankartı ıle karşılandı Kaymakamlıktan yaptığı konuşmada, Varto'ya 18 yıldır halledılemeyen afet konutlarını yennde gormek uzere geldığını sovleyen Evren, Yatılı Bolge Okulu Ataturk Bustu'nu torenle açtı Bır öğrencıye, "Ataturk'u anlat bakalım" dedı Oğrencı de "Ataturk bizi duşmanlardan kurtardı" yanıtını verdı Bazı oğrencılerın Ataturk'un doğum ve ölum tarıhlerı ıle hangı duşmanlardan kurtardığı sorularına yanıt \erememelerı uzenne oğretmenlere donen Evren, "İyi oğretmiyorsunuz. Ataturk'u iyi ogretin" dedı Varto'dan Hınıs'a geçen Evren, burada da halktan bırlık ve beraberlığın bozulmamasına ozen gösterılmesını ıstedı El sanatları başta olmak uzere yerel olanakların araştırılarak hareke te geçırılmesını onerdı Daha sonra Erzurum'a gelen Evren, bugun deprem bolgesınde bıten yenı konutları gezecek, gece>ı Kars'ta geçırecek (Baştarafı 1. Sayfada) açık açık dıle getırılıyor Genel Başkan Calp, partının "muvazaa" ıle kurulmadığını, bütün amacının demokrasıyı korumak olduğunu, bu nedenle olup brtenlere soğukkanlı bıçımde yaklaşılması gerektığını ilerı surüyor Gürkan, sosyal demokrat bır partı otmanın ılk koşulunun partının egemen guçlerle göbek bağını kesmekten geçtığını belırtıyor. Uyuşmazlık, karşılıklı suçlamalarla surüp gıdıyor Calp ve Gürkan yandaşlarının partı ıçınde kemıkleşmeye yol açan bu uyuşmazlıkları, dort mılletvekılının Israıl gezısı nedenıyle bır hesaplaşma konusu oluyor Yarın toplanacak olan partı kurucular kurulunda bu hesaplaşmanın arrtmetık dengelerı ortaya çıkmış olacak.. Sonuç ne olursa otsun uyuşmazlık yıne sürecek . Olaya dılersenız daha yakın mercekle bakalım: Israıl gezısıne katılan dort mılletvekılı ıçın partı merkez dısıplın kurulu göreve çağnlmıştı. Dısıplın kurulu uyesı ıkı kışı ıstıfa edınce kurulun yenıden seçılmesı gerekıyordu. Partı tüzüğünun 79'uncu maddesı "YedeMenn çağnlmasından sonra uye sayısı uçte ıkınin aJtına düşerse olağan büyük genel kuru! ve kongreye kadar görev yapmak üzere yeni kurul, merkez karar ve yönebm kurulunca seçılır" kuralını ıçermakteydı Partı merkez karar ve yönetım kurulu bu madde uyarınca dısıplın kurulunu seçmış ve dört mılletvekılıne savunmalarını yapmaları ıçın çağrıda bulunmuştur Bu seçım yapılır yapılmaz, Genel Başkan Calp, bırı Genel Başkan Yardımcısı olan ıkı partı görevlısını Cumhunyet Başsavcılığına göndererek, merkez dısıplın kurulu ıçın yapılan seçım konusunda başsavcılığın goruşunu sormuştur Olay bu noktadan sonra alevlenmıştır Gürkan ve arkadaştan, Genel Başkan'ın başsavcılıktan göruş almasının, partının bağımsızlığına aykırı düştüğünü haklı olarak ılerı surmüş, Calp ve çevresıne sert eleştırıler yöneltmıstır Yarınkı toplantıdakı olası tartışmaların özü budur İş bu noktada da kalmamıştır Cumhurıyet Başsavcılığı, tannsız bır yazı ıle HP Genel Başkanlığı na başvurarak, merkez dısıplın kurulunun ancak kurucular kurulunca yapılacağını bıldırmış ve merkez dısıplın kurulunun seçımı ıle ilgılı tüzük maddesının değıştınlmesını ıstemıştır Boylece, CalpGürkan uyuşmazlığı arasına bır de Cumhunyet Başsavcılığı sokulmuştur Uyuşmazlığa Cumhunyet Başsavo lığının sokulmasına, doğrudan doğruya Câlp'ın gınşımlen yol açmıştır Gürkan, yapıian seçımın tüzuk gereğı olduğunu, tüzüğün başsavcılık onayından geçtığını, başsavcıltğın yapacağı denetımın "faalıyetienn tüzük veprograma uygunluğu" ıle sınırlı olması gerektığını ılerı sürmuş ve şu kaygısını dıle getırmıştır Cumhunyet Başsavcılığı'ndan aldığımız yazının asıl önemh yanı partılerın bundan boyle tuzuklerını uygularken bıle kendılerını Cumhunyet Başsavcılığı'nın farklı yorumlanna tabı tutulmuş hıssetmelerı olacaktır Bunun sıyasal yaşamımız açısından çok sakıncalı bır yenı yönetım turünun başlangıcı olmamasını dılenm Calp, Israıl'e gıden dört mılletvekılı sorununun bu ölçüde buyütülmesını "ANAP'ın oyunu" olarak görmekte ve Gürkan'ın bu yanıtı ıle başsavcıUğın partı tle karşı karşıya getırıldığınden yakınmaktadır Gürkan ıse Calp'ın partı ıçı uyuşmazlıklannda başsavcılığa başvurmak gıbı sakıncalı bır yol ızledığını, bu yolun partıierın bağımsızlığı ve "demokrasının vazgeçılmez unsuru" olmaları ılkesı ıle bağdaşmadığı kanısındadır Bu yol gerçekten sakıncalıdır Cumhunyet Başsavcılığı, kendısıne yasalarca tanınan yetktlen elbette kullanacaktır Ancak, partı genel başkanlannın, Danıştay'dan gorüş soran başkanlar gıbı Cumhunyet Başsavcılığı'ndan partılennın eylem ve ışlemlerı ıle ilgılı goruş sormaları, azgelışmış demokrasımız ıçın pek yenı bır yontemdır Bılemıyoruz, acaba HP, "muvazaa partsı" kuşku ve suçlamalannı, Cumhunyet Başsavcılığı'ndan böyle göruşler sorarak mı sılıp atacaktır1' Haliç'teki 548 tesis. Çerkezköy, Bilecik ve ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Devlet Bakanı Mesut Yılmaz, Halıç'ın çevresındekı 548 ışyerının naklının malıyetımn 1984 fıyatlarıyla yaklaşık 77 mılyar lıra tutacağını bıldırdı Bakanlar Kurulu'nda Halıç'ten nakledilecek ışyerlenne verılecek kredılerın göruşulduğunu bıldıren Yılmaz, şu bılgıyı verdı. "Haliç'in temizlenme çalışmaları dolayısıyla yurutulen programa gore, bu bölgeden nakledılmeleri gereken çok sayıda ışyen bulumnaktadır. Haliç'te toplam 2020 işyeri bulundugu, bunlardan 696'sının buyuk ve kuçuk sanayiin ımalat ve depolama lesisleri olduğu tespit edilmiştır. Bu tesislerden 548'inin naklı ongorulmuştur. Bunlann nakledılmelennın malıyetı 1984 fiyatlanvla yaklaşık 77 milyar lira tutmaktadır. POLTTIKA VE OTESI MEHMED KEMAL ir gazetecinin ardından... Gazetecı, yazar Cıhad Baban'ın cenazesı Şışlı Camısınde yapılan dını törenle kaldırıldı Cenaze namazında hemen hemen butun dostları, yakınları ve kendını yakın sayanları vardı. Eskı parti arkadaşlarından çoğunu tanıyordum Cıhad Baban hangı partidendı? Demokrat Partılı mı, Hürrıyet Partılı mı, CHP'lı m ı ' Her partiden bırazcık olmuştu Kımden yanaydı Cıhad Baban' Gelen çelenklere bakılırsa ülkenın zengın bır kesımınden yanaydı Bu kesım gönderdığı çıçeklerle çevresını bezemıştı Gazetelerde çıkan ilaniara bakılırsa birçok şırket ve bankanın yönetım kurulu uyelığını yapmıştı Sıyaset ve bakanlıktan gen kalan zamanını bu yönetım kurullanrvda dokjuruyordu. Italyanlarla Trablusgarp Savaşı başlamıştır Savaşçılar Kahıre üstunden gızlıceTrabiusgarba gıdıyorlar Bunlann arasında Mustafa Kemal ve Rauf Orbay da vardır. Turkiye olağanüstü komıserlığınde gorevlı Hıkmet Bey bu gıdışlere gızlıce yardım edıyor Gunün bırınde Büyuk Bntanya Imparatortuğu hukümetınden Mısır Hıdıvlığıne bır nota venlıyor Hıkmet Baban gızlı ışler çevırmektedır, bu görevden ahnması . Nota Babıâlı'ye ulaşıyor llgılıler bır yabancı devletin ısteğı uzenne bır memuru gorevınden almayı onur meselesı yapıyorlar Ama Hıkmet Bey'ın orada kalması da olmaz Bır çare aranıyor Ittıhat ve Terakkı Partısı, yaklaşan seçımlerde Hıkmet Beyı Süleymaniye'den mılletvekılı adayı gostenyor. Seçımlerı kazanan Hıkmet Bey yenı görevının başına gıdıyor, mesele de örtbas edılıyor Hikmet Bey Cıhad Baban'ın babasıdır Amcalan Meşrutıyet Maarıf Naztrlarından ve yazar Ismaıl Hakkı Baban, Prof Ahmet Naım Baban, Prof Şükrü Baban'dır. Amcalan kendı dönemlerınde gazetecilık etmışler, günlük yazılar yazmışlardır. Cihad Baban, ortaöğrenımı Mektebı Sultanı'de(Galatasaray>da) yapmışttr Yatılı okumuştur Okulda en iyi arkadaşian Nıhat Erım, Zıyad Ebuzzıya, Munıs Faık Ozansoy, Bahadır Dülger'dır. Süreklı bır raslantıdır, Nıhat Erım hayat boyu Cıhad Baban'ı koruyacak, Cıhad Baban da Bahadır Dülger'ı koltuğunun altına alacaktır Nıhat Enm, Cıhad Baban'dan dostluğunda bır kopukluk gormemıştır ama, Cıhad Baban Bahadır Dülger'den gormuştur. Cıhad Baban, Demokrat Partı'den koparken Bahadır Dülger'ın kılı bıle kıpırdamamıştır Cıhad Baban, ünıversıtede öğrencılık yillarında Tevfık llen, Lebıt Yurdoğlu'nun öncülük ettıklerı oğrencı eylemlerıne katılmıştır Vagonlı, Bulgar mezartığı olaylarına kanşmıştır Gençlık yıllannda Cıhat Hıkmet ımzasıyla 'Hitler ve Alman NasyonalSosyaJızmı' adlı bır kıtap yayınlamıştır Bu gençlık eserı kitap, zaman zaman Cıhad'ın çok başına kakılmıştır. Gazetecılığe, Galatasaray'dan öğrencılık arkadaşı Zıyad Ebüzzıya'nın aracılığı ıle Velıt Beyın çıkardığı Zaman gazetesıne çevırıler yaparak başlamıştır Ardından Son Posta gazetesıne geçmış, Cevat Fehmı'nın yardımcısı olmuştur Genç Cıhad Baban, ıktıdann kodaman lıderienyie de ılışkıltdır Tek partı doneminin Uçuncü Umumı Mufettışi, otonter, unlü Tahsın Uzer Erzurum'da bır gazete çıkarmak nıyetındedır Cıhad Baban, derhal başvurur ve Erzurum'da Doğu adlı partı gazetesını çıkarmayı başarır Yanına arkadaşı Bahadır Dülger'ı alır Bır gazete ustunde tek sorumlu olma gorevını burada edınır Daha sonra bır çok gazete çıkarma deneyımıne gırışır ama, hıç bin başarı ıle sonuçlanmaz Nıtekım yıllar sonra sahıplığını ettığı Son Saat, Yenıgun, Tercuman deneylen bırkaç yıl surer Sıyasal yaşamı ıse Demokrat Partı'de bağımsız olarak başlar, bırkaç partıde dolaştıktan sonra, askerı hukümetlerde bakanlık ederek sona erer Cıhad Baban, bızım gazetecilık geleneğımızde tıpık bır örnektır Babıâlı'nın ıçınde kalarak, yılmadan ımzalı ımzasız yazılar yazarak, bır yazı ışçısı olmayı sonuna değın surdurmuştür Galatasaray'da okuduğu, hukuk oğrenımı yaptığı, dıl bıldığı halde kultur bakımından hıçbir zaman sola kaymamış, hep sağda görunmuştur Oysaonun arkadaşlarından bazıları, zaman elverdığınde, solda gorunmeyı bılmışlerdır Bunlann başında Nıhat Erım gelir Sağda görunduğü, sağın verdığı görevlerı gözünü kırpmadan kabul ettığı ıçın çoğu arkadaşı tarafından dışlandığı olmuştur Şurasını da açıklıkla söylemek gerekır kı, aydın arkadaşian ıle ılışkısı hep uygar düzeyde geçmıştır Benım Cıhad Baban'ı yakından tanımam 1946'larda yeğenı Nusret Baban'ı polıs Ekrem Anıt'ın ızletmesı sırasındadır Ekrem Anıt, eskı Meclıse kadar gelmış solcu tanınan Nusret'ı tutuklatmak ıstemıştır Bu sırada Cıhad Baban'a haberi ıletmışımdır Cıhad Baban, sanınm Menderes'e değın sorunu goturmuş, Nusret tutuklanmaktan kurtulmuştur Bu davranış, o yıllarda, belkı bır cesaret örneğı ıdı Daha sonra ılışkılerımız ıkı meslektaşın yakınlığı düzeyınde olmuş, ben ona eskı bır üstat olarak saygı duymuşumdur. Karşılaştığımızdayazılarımdan ötüru ovgülen olmuştur ama duşünce bırlığımız hıçbir zaman olmamıştır Tanrı rahmet eylesın' nakledilecek Deniz İşleri Daire Başkanlığı kuruluyor ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) Anayasa Komısyonu'nda Başbakanlık Teşkılatı'na ılışkın kararnamenm göruşulmesı sırasında kaldınlması öngörulen Denız Musteşarlığı yerıne Başbakanhğa bağlı Denız Işlerı Daıre Başkanlığı kurulması kararlaştınldı Meclıs Adalet Komısyonu'nun dunku toplantısında ANAP'h Ali Dizdaroğlu'nun Allah'a ve dını ınançlara küfredenlere venlmesı ıstenen hapıs ve para cezalannın arttırılmasına ılışkın yasa önerısı bazı değışıklıklerle kabul edıldı Yasa önensmde öngörulen 12 yu arasındakı hapıs cezalan, 6 ay 1 yıl olarak ındırıldı 50100 bın lıralık para cezalan ıse 525 bın lıra bıçımınde duzenlendı. Papandreu (Baştarafı 1. Sayfada) nistan'ın Kıbnslı Rum soydaşlannın gelecekleri ile sorumlu olduğunun asla unutulmaması" gerektiğıne dikkati çekti. Papandreu daha sonra aynı konuda, "Turkiye ıle olan sonınlann muzakere edilebilmesinin ancak Kıbns'a getınlecek barıştan, kalıcı ve adil bır çozum bulunduktan sonra Ege'deki legal statunun de gosterdıgi biçimde \ unan ulusal egemenlık haklannın guvence altına alınmasından sonra gerçekleşebılecegım" söyledı Papandreu konuşmasını şöyle surdurdu"tran Şahı'nın tahttan ındirilmesinden sonra Turkiye bolgede Amenka'nın jandarması rolunu oynamaktadır. Turkıye'nin yoneticilerinin basit Turk vatandaşlarından soz etmiyorumkendısının daha iyi bildigi nedenlerte, gerçekten yayılmacı ve Hitler doneminin hayat alanı teorilerini andıran şoven bir tutum içinde bulunduğundan şuphe yoktur. Bu durumda ulkemiz namlunun ucunda bulunan hedef tahtasını teşkil etmektedir. Tum yollaria banşı destekliyonız. Şimdiye dek Turkiye'ye ilettiğımiz mesajlar, banş mesajlandır." Yunan Başbakanı daha sonra, Yunanıstan'ın savunması açısından satın alınmasına karar verılen 80100 adet savaş uçağı konusunda, Yunan Komunıst Partısı'nı eleştırerek, "Komunist Partı, Yunanıstan'a gelecek tehlikenin Dogudan (yanı Turkıye'den) olduğuna ınanıvor mu 7 Inanmıyor mu?" bıçımınde konuştu. Öte >andan, Yunanıstan Ege'de devam eden "Kararhlık Gosterisi 8 4 " tatbıkatı nedenıyle NATO'yu suçladı Yunan hukumetının açıklamasında, "NATO'nun, yururlukte olan kurallan ihlal ettiği gibi, dolaylı olarak Turkıye'nin Ege'deki yayılmacı planlarını destekliyor" denıldı (Baştarafı 1. Sayfada) sinde nihai vergı yuku perakendeci aşamada u>gulanan aynı oranda bir satış vergisinin yukune eşittır " bıçımınde konuştu. HASILAT ARTIŞI Ankan, vergı yukunun el değışürme aşamalannın sayısından etkılenmedığını ve şeffaf olduğunu anlattı Bu vergının uygulandığı ulkelerde toplam vergı gehrlennde hasılat artışı sağladığını örneklerle sıralayan Bakan, şöyle devam ettı: "Bugunku dolaylı vergiler sistemimiz, ozellıkle İstihsal Vergisi'nin >apısından ileri gelen pek çok olumsuzluklara sahiptir. Katma değer vergisi bu olumsuzlukları gıdermenın >anında başka yararlar da saglayacaktır. Bu vergı sıstemıne geçışi zonınlu kılan nedenler, ekonotnık, mali ve diğer nedenlerdır. Ekonomik nedenler arasında > atırımlann teşvikı, kaynak dagılımına etkısi, ibracatın gelışmesıne etkisi, vergilemede adaletın sağlanması sayılabılir. \ ergı hasılatına etkisi, vergi kacakeılıeına etkisi. uygulama kolaylığı ve vergi mukerrer 400 bin kişi için liğinın onienmesı de mali nedenler arasındadır. Bu arada AET'>e tam uyelik halınde bu vergiye geçmek de bir zanıret haline gelecektir." Bakan Ankan tasanda vergı nın tarhı ıle ilgılı olarak gerçek usul, goturu usul ıle telafi edıcı vergılendirme usulunun benımsendığını de sözlenne ekledı. Arıkan'ın Bakanlar Kurulu toplantısı nedenıyle Butçe Komısyonu'ndan zorunlu ayrılışı uzenne üyelere tasarı hakkında bılgı vermeye devam eden Maliye Bakanlığı Gelırler Muduru Altan Tufan da yunirlükten kaldınlacak 8 vergjden 513.5 mılyar lıra hasılat beklendığını söyledı. Katma değer uygulanması durumunda bunun 650 mılyar lıraya ulaşacağını bıldırdı Tufan, "Bn vergiyi kimin odeyecegi" sorusuna ıse "Sinuçta vergiyi tuketici, yani mali alan odeyecektir" yanıtım verdı Gelecek yıl 6 buyuk ılde bılgı ışlem sıstemıne geçıleceğını belırten Tufan, faturalı yaşamın amacına ulaşıp ulaşmadığının 1985 martında bellı olacağını sozlerıne ekledı Katma Değer Vergisi nasıl işleyecek? (Baştarafı 1. Sayfada) satmış oisun. Vergı oranının yuzde 10 olduğu varsayılırsa, bu aşamada 100 lıralık vergı ortaya çıkar. Bu vergiyi ımalatçıdan alan ureticı bunu vergı daıresme yatınr. Imalatçı ıse ışlediğı mali 1400 lıraya toptancıya satar. Bu aşamada oluşan 140 lıralık vergı ımalatçı tarafından toptancıdan alınır ve daha önce uretıcıye ödenen 100 liralık vergi düşülerek 40 lira vergı dairesıne yatırılır Toptancı da mali 200 hraya perakendecıye satarsa, ortaya çıkan 200 lıralık vergiyi perakendecıden ahr ve kendı ödedığı 140 lırayı düşerek kalan 60 lırayı vergi dairesıne yatınr Tüketıcıye bu mali 2800 hraya satan perakendecı de 280 hralık vergıyı tuketıcıden alır, ancak vergı daıresme 80 lıra öder Çünku daha önce toptancıya ödedığı 200 lırayı tahsıl ettığı vergıden duşer (Baştarafı 1. Sayfada) yabılmesı ve devlet kuvvetlenne yardımcı olması ıçın onlemler alınmakta olduğunu açıklamıştı Öncekı gece Tatvan'da, alındığı behrtılen onlemlerle ılgıh açıklama ısteğınde bulunan gazetecılere Cumhurbaşkanı Evren özetle şöyle dedı "Ataturk zamanında çıkartılan ve eşkiyalığın ortadan kaldırılmasını ongoren 442 sayılı tzalei Şekavet Kanunu halen yumrlukte bulunuyor. Bu kanun, halkın eşkiyalara karşı koyabilmesi ve eşkiyalığın ortadan kaldınlması ıçın esaslar geürmış. Kaymakamlar. o kanuna gore zorunluluk duyduklan durumlarda muhtar, koruyucu ve bekçilere silah dağıtma yetkisine sahip bulunuyorlar. Boylece silah verilenler mecbur kaldıklannda eşkiyaya karşı emniyet kuvvetleri gibi sılablannı kullanabiliyorlar." ERUH VE ŞEMDİNLİ Cumhurbaşkanı Evren, 15 ağustosta Şemdinli ve Eruh'ta aynlıkçı solcu terorıstlerce >apılan eylemler uzenne başlatılan "Huzur Harekâtı" çerçevesınde, bazı koylerde Sıkıyonetım Komutanlığı'nca bazı kışılere silah dağıtıldığını da acıkladı Cumhurbaşkanı bu arada Hakkân'nın Fındıklı köyune gelen 5 terönstten bırınm av tufeklerını kullanan koylulerce öldurulduğunu, otekılerın de kaçmak zorunda bırakıldıklannı ornek olarak acıkladı Cumhurbaşkanı, bu arada terorıstlerın bölge halkından >ardım, en azından sempatı gorebıleceklerı umutlarınm tamamen nınce mulki amirlere gelir, hocaya gıtmez boylece halka dının aslmı anlatmak mumkun olur." Gezı boyunca hemen her yerde pankartlarda aynı vurgulamalar goze çarpıyordu "Elektrik, yol, suistiyoruz", "Ünıversiteye kontenjan istiyoruz", "Hastane ve tabip istiyoruz", "Biriik duzenlik ve huzurumuz sizin eserinızdir." Cumhurbaşkanınm gezısı dunden başlayarak deprem gormu$ bolgelere kaydı Hassas bölgelerde boşa çıktığını, halkın Eruh'ta kaymakamın \e banka mudurunun evlerını soran ve kendılerını tehdıt eden terorıstlere hıçbir şekılde ıstemlen adresı vermedıklerını vurguladı SİLAH DAGITILACAK KÖYLER Cumhurbaskanı Kenan Evren, gazetecılerın ısteğı uzenne yaptığı açıklamada daha sonra şöyle dedı "Eşkiyanın eylemlenni resmı devlet kuvvetlen ve makamlarına en çabuk şekılde bıldırilmesini sağlayacak yolu ve telefonu olmayan, jandarma gucu de bulunmayan koylerimiz var. Vuzyıllar once bazı koyler eşkiyadan kaçan ınsanlar tarafından daglann tepelerinde kunılmuş. Engebeli mıntıkalarda bunlann yola kavuşturulması mumkun olmuyor. Hepsinin telefonu da yok. Jandarma guçlerı hepsinde bulunmuyor. Silah dağıtılması soz konusu olanlar, işte bu durumdaki koylerdir. 442 sayılı Kanun, sadece Dogu ve Guneydogu Anadolu Bolgesı'nde değil, dururnları sebebıyle teronstlerin eylem vapmaya kalkabileceklerı her bolgede ve belirtilen durumlardakı koylerde silah dağıtılarak uygulanacaktır." TESPIT YAPILIYOR Cumhurbaşkanı Kenan Evren silah dağıtılacak koylerın nasıl belırleneceğı, bu kö\lerde kımlere silah verıleceğı, dağıtılan sılahların nasıl kullanılacağı ve korunacağı gıbı hususlar uzermde ıncelemeler yaptırdığını kaydettı Cumhurbaşkanı, bu ınceleme sonuçları tamamlanınca silah dağıtımına Doğuda olduğu gıbı başlanacağını bıldırdı HALKA GUVEN \ ERMEK Cumhurbaşkanı Kenan Evren, gazetecılerın sorusunu cevaplandırırken, 15 ağustos eylemının 7080 kışılık bu>uk bır teronst grubunca bır kasabada yapılmaya kalkışılmasının önem taşıdığını, ancak sonucu ıtıbarıyla buyuk olmadığını anlattı. Bolge halkının aynlıkçı sol terorıstlere hıçbir şekılde >ardımcı olmadığını, tam aksıne devletin guçlerı yanında \er aldığını vurgulayan Cumhurbaşkanı, şoyle konuştu "Ancak teroristler aynı yerierde ve başka yerlerde benzer eylemlere gırişerek halkı yıldırır, kendi vanlarına çekmek isteyebilirler. Bu durumda halka guven vermek lazımdır. Bu guven venlmedıgı takdirde terorıstlere karşı aktif vaziyet alan ve yapılan eylemlere kaıılmayan, sempatı de gostermeyen halk onlara boyun eğmek zorunda kalabilır." ÇALIŞANLARIN SORULARI/SORUNLARI YILMAZ ŞIPAL İsteğe Bağlı Emeklilik SORU: 19671974 yıllan arasında SSK'na bağlı olarak (kimya muhendisi) gorev yaptım. 19761982 arasında ıse Mıllı Eğıtım Bakanlığı'nda oğretmen olarak çalıştım. Şimdi ısııfalı olduğum için 14 yıl 8 ay toplam hızmetımi Emekli Sandıgında nasıl deeerlendiririm? SSK'dan "İsteğe bağlı emeklıhk" nasıl gerçekleşir? M. T. İSTANBUL YANIT: 2829 sayılı yasa uyarınca, değışık sosyal guvenhk kurumlanna bağlı "Çeşıtli işlerde çalışmış olanlann bizmet sureleri, aynı tarihlere rastlamamak" koşuluy la, aylık bağlanmasına hak kazanıldığında bırleştırılecektır Yasanın "Lygulama Esaslanyla İlgili Yonetmelik"ıne gore de "Tabi olduklan eski sosyal guvenlik kunımlanndan emeklilik keseneklerinı, sigorta prımlennı veya (yaş haddı, malulluk, sıcilen emekliye sevk nedenlenyle ılışıği kesilip de hizmetleri aylık bağlanmasına yeterli olmadıgından) toptan odemelerinı almış olanlardan, daha sonra değışık bir sosyal guvenlik kunımuyla ilgilenmey i gerektirecek başka ışlere geçmiş olup da bu işlerde çalışanlarla daha sonra sozu edilen işlere girenlerin, aldıklan paralan aldıklan gunden yabracakları gune kadar "!<> 5 faizi ile ve defaten yatırmalan şartıyla eskı hizmetleri ıhya edılerek, yeni hizmetlenyle" 2829 sayılı yasa "hukumlerine gore emeklilikte" bırleştırılecektır "Aynı şekilde gorevlerinden aynlmalan nedeniyle, durumlarına gore kesenek, prim ladesi veya toptan odeme hakkı dogduğu halde bu paralannı kanunlarında vazılı sureler içerisinde almadıklarından ve bu sureleri geçirdıkten sonra başka sosyal guvenlik kurumlarından herhangı bırine tabi bir işe girenler de bu paraları faizsız olarak yatırmalan halınde" hızmet ıhyası ve bırleştırmesınden vararlandırıhrlar Yasaya ve onu açıklayan yonetmelığe göre bırleştırme ışlemi, aylığa hak kazanma koşuluyla ve emeklilik ısteğınde bulunulduğunda vapılacaktır "Sigortalılık suresi en az 5 yıl olan ve en az 750 gun malulluk, yaşlıhk ve olum sigortaları primi odemiş bulunan sigortalılar" tsteğe bağlı sıgortadan vararlandınlır Bunun ıçın de "Istefe bağlı sigortaya devam edecegini kuruma yazı ile bildirmek" gerekır 1992 yıhna 25 yıllık sıgortalı olarak, Emekli Sandığı ıle Sosyal Sıgortalar Kurumu'nda zorunlu ve isteğe bağlı sıgortalı hızmetlerınız toplamı 5.000 gunu doldurması durumunda "İsteğe bağlı emekli" olabılırsınız Muazzez na da eğılıyor. Yıne Tatvan 'da uzun uzun duşunmek zorunlu oncekı akşam kaymakamlıkta Evren gezısınde elbette sadeverılen brıfingde Cumhurbaşkace "devletingucu", bolge halkını, Kaymakama, "Bu bölgede nı rahatsız eden ayrılıkçı gruplakendi okulunu kendin yap kamrın saldınları uzermde durmu panyası nasıl gidiyor?" dıye bır yor Örneğm, dıl konusu uzerınsoru sordu. Kaymakam kampanae duruyor Turkçe konusunda yamn pek tyı ışlemedığını söylekuşaklann bırbırı ıle anlaşmaiayınce, Evren "Cami yaptmhyor rını engelleyecek, halkın anlama mu, camiyaptıran var mı?" dıyacağı bır dılı seçmek karşısınye oırsoru aanu surau. Kaymada ta\ır alıyor ve buna "Haytr" kam "Evet" karşılığını verdı dıyor Turk Dıl Kurumu'nu ' 'Bunlar zehir saçtüar'' dıye eleş Bunun uzenne Cumhurbaşkanı şunları soyledr tırenler karşısında, ılımlı davra"Burarun zenginlerini ikna etnıyor örneğın, Tatvan Kaymameye çalışm. tbadet her yerde kamı ıle aralannda şoyle bır koyapılabilır. Cami, Peygamber nuşma geçıyor Tatvan Kaymazamanında yoktu, Hazreti Ömer kamı, "tlçemizin dertlerini anzamanında yapılmaya başlandı. latmak istiyorum" dedığı zaBen olsam, kaymakamlarla vaman, Evren hemen karşı çıkıyor lilere din eğitimi yaptırırım. Kuve "Dert demeyelim, Allah kimran 'ın anlamını ve hadisleri oğseye dert vermesin (sorun) diyeretinm. Boylece halk kaymakaUm" yamtını verıyor. *"«n ve valinin din bildığini go Terör ve demokrasi dın konusuGezıde, orneğın (Baştarafı 1. Sayfada) Muhabirler Aranıyor Gazetecılığe heveslı ısenız her bölgeden yaş tahsıl aranmaksızın bay bayanlar UZAY HABER AJANSI PK 221 BALIKESIR (Baştarafı 1. Sayfada) nnda kurtarüamayarak öldu Muazzez Tahsın Berkand'ın cenazesının yann Şışlı Camu'nde kılınacak oğle namazından sonra Zıncırlıkuyoı Mezarlığı'nda toprağa verıleceğı bıldırıldı Muazzez Tahsın Berkand 1900 yılında Selanık'te doğdu Ilk ve orta oğrenımını Istanbul'da vapan Muazzez Tahsın Berkand, Kız Oğretmen Okulu'nda (Darulmuallımat) açılan sınavı kazanarak Uskudar Rafet Kadın ve Kasımpaşa Numune mekteplennde oğretmenlık gorevınde bulundu Daha sonra Halıde Edıp Adıvar'ın çağnsıyla Beynıt Kız Sultanıyesı'yle Darulmuallımatı'nda ıkı yıl Turkçe oğretmenlığı vaptı Istanbul'a döndukten sonra bırkaç yıl Şışlı Terakkı Lısesı'nde Turkçe ve Fransızca derslerı verdı Ardından, Osmanh Bankası'na geçtı ve orada yırmı beş yıl çevırmen olarak çalıştı Muazzez Tahsın Berkand'ın tanınmış romanları arasında "O ve Kızı", "Kezban", "Mualla", "Bir Genç Kızın Romanı", "Bulbul Yuvası", "Bir Ganp İzdivaç", "Kuçuk Hanımefendi", "Saadet Guneşı" sayılabılır BAYAN SEKRETER Istanbul'da bulunan cıddı bır kuruluşta görev lendınlmek uzere kolej mezunu, ıyı lngılızce bılen, deneyımlı sekreter aranıyor lstekhlerın kısa özgeçmışlerını bır fotoğrafla bırlıkte PK. 246 İstanbul Adresıne bayan sekreter rumuzuna yazmaları Başvurular gızlı tutulacaktır • Nufus cuzdanımı ka>bettım Hukumsuzdur MUSA AĞCA • IETT pasomu kaybettım Geçersızdır SAADEEYUBOĞLU