Catalog

Cumhuriyet Bodrum'da düzenlenen törende bir konnşma yapan Kaymakam Şükrü Tezer, "Balıkçı'nın mezannm düzenlenmesi bizim vefa borcumuz" dedi. ENDER USLU Sahibı: Cumhuri>et Matbaacılık ve Gazetecilik Türk Anonim Şirkeli adına Nadir Nadi, 0 Genel Yayın Müduru: Hasan Cemal. Muessese Vluduru Emine Işaklıgil, Yazı I$lerı Muduru: Oka> Gonensin, # Haber Merkezı Müduru: Yalçın Ba>er. Sa>fa Duzenı Yonetmenı: \li Acar. Temsilctler: ANKARA: YaJçın Doğan. IZMIR: Hikmet Çetinkaya. ADANA: Mehmel Mercan, # Servıs Şeflerı: Istanbul Haberleri: Reha Öz, Dış Haberler Krgun Balcı, Ekonomi: Osman L'laga>, Kultur: A\dın tmeç, Magazın: Yalçın Pekşen, Spor Danıjmanı. Abdulkadir Yucelman, Duzeltme: Refik Durbaş, Araştırma: Şahin Alpav, IşSendika: Şukran Kelenci. Burolar: % \nkara: Zi>a Gokalp Bulvarı Inkılap Sokak No 19/4 Tel: 33114147, % İzmir: Halıt Ziya BuKarı No: 65/3, Tel: 254709131230 • Adana: Çakmak Cad. No: 134 Kat 3, Tel: 1455019731 • Basan ve Yavan: Cumhurivet Malbaacılık ve Gazetecilik T.A.S. Turk Ocağı Cad. 39/41, Ca|aloğlu, tst. PK: 246tst. Tel: 526 10 00 (9 hat) Telex 22246 TAKVİM 14 EKIM 1984 İmsak: 5.42 Guneş: 7.07 Ögle: 12.55 Ikindi: 16.02 Ak$am: 18.34 Yatsı: 19.53 HaUkarnas Gökova Körfezi için 3 bin imzalı dilekçe hazırlandı Bahkçısı anüdı Bodrum Belediye Başkan Vekili Adnan Toker başkanlığındaki heyet, 30 meîre uzunluğundaki dilekçeyi Cumhurbaşkam Evren'e, Başbakan Özal'a ve Enerji Bakanı Büyükbaş'a iletecek. Bodrum'daki turizmcilerin kaygılı bekleyişi sürerken Ege Yat Servisi yöneticisi Birkan Yetiş, bu kararın Gökova Körfezi'nde turizmin yok olması anlamına geldiğini savunarak şöyle konuştu: "Ben turistleri nerede gezdiririm? Artık başka bir yerlere gitmemiz gerekecek. Çok büyuk sıkıntılar olacak, mekân değiştirmek zonında kalacagız. Mesela biz yatçılar Fethiye'ye, Marmaris'e gidebiliriz ayrıca bizim tekneler dışında, kendi tekneleri ile gelen yabancı turistler var. Onlar belki de artık Yunanistan'a gitmeye başlayacaklar. Biz yurt dışında buralann reklamuu mavi ile yeşilin buluştuğu yer diye yapıyoruz. Şimdi bacalar mavi ve yeşili solduracak Gökova kurtanlmalı, korunmalı.." Bodrum Denizciler Derneği Başkanı Şerif Öncü de santrala ilişkin tepkilerini şöyle dile getirdi: "Bizler burada dogduk büyüdiik. Çocukluğumuzdan beri Gökova'yı biliriz. Gökova'nın ekmeğini yeriz. Santral kurulunca deniz kirlenecek o zaman biz ne yapar neyle geçiniriz? Nerede balıkçüık yapanz? Çocuklanmızın torunlanmızın burada 45 kişilik "dilekçe" heyetî Aııkara seferîne başlıyor Gökova'dan ekmek yemesini beklerdik. Yazık oluyor." SANTRAL BAŞKA YERE TAŞINSIN Bu arada, Milas Belediye Mecüsi termik santral için olağanüstü toplanarak santralın başka yerde kurulması için girişimlerde bulunmayı kararlaştırdı. Toplantıda ören ve Türkevleri köyleri yakınına yapılması planlanan termik santralın yerinin değiştirilmesi için Cumhurbaşkam Kenan Evren'e, Başbakan Turgut Özal'a ve ilgili bakanlıklara, TEK Genel Müdürlüğü'ne telgraflar çekilmesi oybirliği ile kabul edildi. Aynca Bodrum Belediye BaşkanlığVnca başlatılan imza kampanyasının desteklenmesi ve Muğla'nın diğer ilçe belediye başkanlan ile ortak tavır alınması için girişimlerde bulunulmasına karar verildi. SİYASİLERİN TEPKİSİ Enerji ve Tabii Kaynaklar eski Bakanı ve SODEP Merkez Karar ve Yönetim Kurulu üyesi Ertaan Işıl, THA muhabirine yaptığı açıklamada, "Bu termik santralın Gökova'da kurulması için, teknik ve ekonomik nedenler söz konusu deglidir" dedi. Işıl, karann son derece yanlış ve kötü alınmış bir karar olduğunu belirterek, "Bildiğim kadanyla, santralın kurulacagı yer kömürden de epey uzaktır" diye konuştu. Halkçı Parti Genel Başkan Yardımcılarından Muğla Milletvekili tdris Gürpınar da Halkçı Parti'nin Muğla'da bir termik santral yapılmasına sonuna dek karşı çıkacağını belirtti. Gürpınar, "Gökova'yı kiıietmek isteyenlere karşı, yöre halkı ile birlikte gerektigi gibi mucadele edecegiz " dedi. Sosyal Demokrasi Partisi Genel Başkan Yardıması Atita Sav da Gökova'da bir termik santral yapılmasımn yararlarından çok daha fazla zarar getireceği görüşünü savundu. Bölgede bulunan kömür rezervlerinin en çok 1520 yıl dayanabileceğini belirten AtiJa Sav, "Bu 15 yıl içerisinde bölgedeki zarar, elde edilecek enerjiyi karşılayamayacak kadar büyüktür. Kömür rezervleri tukendikten sonra bölgeyi eski haline getirmek de mümkiin olmayacaktır" diye konuştu. Sav, Gökova'da santral yapılması düşüncesini son derece sakıncalı bulduklanru bildirdi. Doğru Yol Partisi Genel Sekreteri Refik Sunol da THA muhabirinin konuyla ilgili sorusunu yanıtlarken, "Termik santralın, Türkiye'nin Bodnım, Marmaris gibi doğal guzellikleri eşsiz bir yöresinde kurulmasına parti olarak karşıyız" dedi. MDP Genel Sekreteri Ülkü Söylemezoğlu ise, Gökova'da bir termik santral kurmaya yönelik çalışmaları endişeyle izlediklerini söyledi. Söylemezoğlu, "Türkiye'nin enerji ihtiyacı açısından, geniş kömür rezervlerimizi göz önune alarak, termik santralların özellikle programa alınarak yapdmasından yanayız. Ancak, bu santrallann çevre kirlenmesi açısından büyük problemler yarattığı ve çevreyi etkiledigi kesindir " dedi. BODRUM HaUkarnas Bahkçısı (Cevat Şakir Kabaağaçlı) dün Bodrum'da düzenlenen törenlerle anıldı. Anma törenlerinde yapılan konuşmalarda Bodrumluların Balıkçı'ya şükran ve sevgileri ile birlikte, Gökova Körfezi'ne yapılacak termik santrala ilişkin kaygılar dile getirildi. Halikarnas Balıkçısı'nın baJıkçı dostları, "Gökova'da termik santral olursa biz ne yapanz" derken, yazar Mustafa Yeşilova, "BaJıkçı iyi ki bu günleri gönnedi. O kirii eUerinizi Gökova Körfezi'ndeo çekiniz diye sesleniyor" dedi. Halikarnas Balıkçısı'nı anmak için düzenlenen etkinlikler dün sabah mezan önündeki törenle başladı. Sabah saat 10.00'da Bahkçı'nın mezarına otobüslerle, çeşitli araçlarla giden Bodrumlular, Kız Meslek Lisesi, Bodnım Lisesi ve Ortaokulu öğrencileri mezannı çiçeklerle donattılar. Balıkçı'ya yapılan saygı duruşunun ardından Bodnım Kaymakamj Şükrii Tezer yaptığı konuşmada Balıkçı'ya Bodrum'u Türkiye'ye ve dünyaya tanıttığı için sevgi ve şükran duyduklarını belirterek, "Mezannın düzenlenmesi bizim vefa borcumuz. Seneye onu daha nygun ortamlarda anacagız" dedi. Daha sonra yazar Mustafa Yeşilova, Balıkçı'nın yaşam öyküsünü özetleyerek şunlan söyledi: "Balıkçı'nın 11 yıl önce ölmesi onun için bir şans eseridir. Bugiinleri görseydi, Gökova'nm idamına ferman yazanlann geleceğini bilseydi belki de bu cenneti hiç görmek istemezdi." Emekli öğretmen Mehmet Uslu'nun Balıkçı'ya yazdığı bir şıirini okumasından sonra öğrenciler Balıkçı'nın kendilerine yazdığı mektubu okudular. Halikarnas Balıkçısı'nın ilk eşi Hamdiye Öz'ün de kanldığı mezar başındaki törenden sonra belediye bahçesinde Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu tarafından yaptınlıp Bodrum Belediyesi'ne armağan edilen Halikarnas Bahkçısı'mn büstünün açıhşı yapıldı. Açılışı yapan Balıkçı'nın ilk eşi Hamdiye öz, "Bodrum halkına şiikraalarımı sunarım. Sagolsunlar" dedi. TÜREY KÖSE laşması isteniyor. Bu akşam turizmciler, yatçılar ile turistik teBODRUM Gökova Körfe sislerin yöneticileri ve siyasi parti zi'nde kurulacak termik santra ilçe başkanlanndan oluşan bir lın kuruluşunun engellenmesi heyet Ankara'ya giderek 30 metiçin Bodrum'dan 45 kişilik bir re uzunluğuna ulaşan dilekçeyi heyet bu akşam Ankara'ya gidi Cumhurbaşkam, Başbakan ve yor. Bodrum Belediye Başkan Enerji ve Tabii Kaynaklar BakaVekili Adnan Toker başkanlı nı'na sunacak. Bodrum Belediğındaki heyet 30 metre uzunlu ye Başkan Vekili Adnan Toker, ğundaki 3 bini aşkın imzalı bir santralın yapımının engellenmesi dilekçeyi Cumhurbaşkam Kenan için ellerinden gelen her türlü çaEvren'e, Başbakan Turgut lışmayı yapacaklarını belirterek Özal'a ve Enerji ve Tabii Kayşunları söyledi: naklar Bakanı Cemal Büyük"Dünyanın sayılı cennetlerinbaş'a iletecekler. Bu arada Milas Belediye Meclisi de olağanüs den Gökova, santralın faaliyete tü toplanarak santralın yerinın geçmesinden 5 yıl sonra yok oladeğiştirilmesi için girişimlerde cak. Buraya, Bodrum'u Marmaris'i, Gökova'yı seven herkesin bulunma kararı aldı. sahip çıkması gerekir. Biz elimizGökova Körfezi'nde TEK ta den geleni yapıyoruz. Açtıgımız rafından yaptınlması planlanan kampanya büyük yankı yaptı. Kemerköy Termik Santralı'na Tiirkiye'nin çeşitli verlerinden karşı Bodrum Belediyesi tarafın telgraflar yağıyor. fnşallah bu dan başlatılan kampanya sürü karar degistirilir ve bu cennet yor. Açılan kampanyada topla köşe kurtulur. Biz santrallara nan imza sayısı 3 bini aşarken ül karşı degiliz elbette. Ancak santkenin dört bir yanından Bodrum rallan kurmak için Gökova KörBelediyesi'ne destek telgraflan fezi'nden daha uygun yerler varyağıyor ve kampanyanın yaygındır sanınm." İLGİ GÖRDÜ 714 ekim tarihleri arasında tstanbul'da yapılan "1. Ulusiararası Türk Hah Kongresi"nde Yıldız Sarayı'ndaki "Ticari Hah Fuan" ilgi gördü. (Fotoğraf: ERDOĞAS KÖSEOĞLU) "Hahcihğimız kızlaruı çeyizlerinde yaşıyor" Kongre Düzenleme Komitesi Başkanı Prof. Nejat Diyarbekirli, Türk halıcılığının yaşaması için bölge halıcılığının canlandırüması gerektiğini söyledi. ŞENAY KALKAN Devlet Bakanı Mesut Ydmaz'ın gözetiminde ve Avni Akyol'un Genel Koordinatörlüğü'nde Kültür ve Turizm Bakanı Mükerrem TaşcıogJu, Ulaştırma Bakanı Veysel Atasoy ile Devlet Bakanı Kâzım Oksay'ın katkılanyla düzenlenen " 1 . Ulusiararası Türk Hah Kongresi" cuma günü sona erdi. 714 ekim tarihleri arasında Atatürk Kültür Merkezi'nde gerçekleşen Kongre ve ona bağlı sergilerin Düzenleme Komitesi Başkanı Prof. Nejat Diyarbekirli'yle kongreye katılan yerli, yabancı bilim adamlan, konuşmacılar, gözJemciler kongrenin başarılı olduğunu, amacına ulaştığını söyleyerek Robert Pinner ve James Mellaart hakkında çıkan yazılara da üzüldüklerini belirttiler. Kongreye Türk delegelerin yanı sıra Avusturya, Avustralya, Bangladeş, Belçika, Kanada, Demokratik Almanya, Danimarka, tngiltere, Fransa, Finlandiya, Hollanda, Macaristan, İtalya, Japonya, Ürdün, Monako, Pakistan, Polonya, Portekiz, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Isveç, İsviçre, Tunus, Federal Almanya, Yugoslavya, ABD, ŞSCB ve Çin Halk Cumhuriyeti'nden temsilci çağrılmasına karşın ABD, Fransa, İtalya, Ingiltere, Almanya, Hollanda, Macaristan, Polonya, Yugoslavya ve Yunanistan'dan temsilciler katıldı. Kongre nedeniyle Ataturk Kültür Merkezi Sanat Galerisi'nde açılan "Türkmen ve Yöıük Oymakları Sergisi", Topkapı Sarayı Has Ahırlar Dairesi'nde açılan "Bölgesel Türk Halıcılığı Sergisi", Ibrahim Paşa Sarayı'nda açılan "Özel Koleksiyonlardan Türk Kilimleri Sergisi", Aya Irini'de açılan "Tarihin Akışı İçinde Türk Halıcıiıgı Sergisi" ile Yıldız Sarayı Silahhanesindeki "Ticari Halı Fuan" büyük ilgi gördü. da pazınk dediğimiz Hun halısı en büyük örnektir. Bunlar Leningrad Ermitaj Müzesi'nde sergileniyor. Halıcılığımız Altaylar'dan başlayarak (Moğolistan'ın batı yöresinden) Türk topluluklannın bu tarafa doğru göç etmesiyle önce Maveraünnehir bölgesinde daha sonra Ortadoğu bölgesinde ve daha sonra da Anadolu'da büyük gelişme göstermistir. Bunlann en eski örneği de 13. yüzyıl Selçuklu halılandır. Müzelerimizde yer almaktadırlar. Daha sonra Osmanlıların erken devirlerine ait halılanmız var. Halıcılığımız çok zengin bir şekilde ananesini 19. yüzyıla kadar sürdürüyor. Son yüzyılda özellikle 1. Dünya Savaşı sonrası büyük bir çöküntü içine giriyor. BugUne kadar da ölmüş bir lodos dalgası gibi geldi. Halıcıgımızın bugününe gelirsek. Nasıl bir sınıflandınna yapabilirsiniz? N.D. Halıcılığımızı üç sınıfa ayırmak mümkün. Birincisi endüstrileşmiş bölgeler. Bunun başında Hereke geliyor. Hereke halıcüığını Tokat'a, Fatsa'ya götürmüşüz. Her yerde aynı halı dokunuyor. Oysa Hereke haücıhğı Kafkaslar'dan gelip bizle karışan bir örnektir. Türk hahcılığını tüm manasıyla temsil etmiyor. tkinci grupta hâlâ karakterini, ananesini devam ettiren hahcıhk sayılabilir. Bu genç kızlarımızın çeyizlerinde yaşar. En mustesna ömekler bu çeyizlerdedir. Çanakkale, Milas, Bergama, Terekeme, Kağizman, Konya'da bu özellikler korunuyor. Üçüncü grupta Yörüklerdeki halıcılık sayılabilir. Bugün onlarda da sönme var. Türk haucüıgının 1071'den sonra başladığı savına ne diyorSUDU2? Anadolu medeniyeüerinden etkilenmiş midir? N.D. Türk boylanrun Anadolu medeniyetlerinden etkilendiği düşüncesi çok mantıksız. Biz nasıl etkilenelim. At sırtmda gelmişiz, yaylak ve kışlak peşinde koşturmuşuz. Bir Yunanh geçen sene, bizim gelip Ayasofya'daki motifleri görüp beğenip hemen etkilendiğimizi söylemişti. Ne yani biz hemen o motifleri görüp halı tezgâhlanmızın başına mı gitmişiz? Halı Kongresi sona erdi Kongre Düzenleme Komitesi " 1 . Ulusiararası Türk Halı Kongresi" Düzenleme Komitesi Prof. Nejat Diyarbekirti başkanlığında Prof. Faruk Sumer ve Prof. Oktay Aslanapa'dan, üyeleri de Mükerrem Berk. Nazan Tapan Ölcer, Semsettin Sengül ve Josef Türker'den oluşuyordu. Aynı zamanda Mimar Sinan Üniversitesi Fen ve Edebiyat Bölümü profesörlerinden olan Nejat Diyarbekirli Türk, dünya halıcılığının tarihçesi, gelişmesi ve kongreye ilişkin sorularımızı şöyle yanıtladı: Türk halıcılığının tarihçesini anlatır mısınız? N.D. Halıcıüğın ilk örneklerini M.Ö. 3. 4. yüzyılda Altaylar'da Hun kurganlarından çıkanlar teşkil eder. Bunlar arasın ÇOCUKLAR DA BEKLtYOR Turkevleri köyünun kadmlanyia birlikteçocuklarda köyün önünde bekh'yor. Onlar şimdillk ne termik santrah, ne de hava kirliliğini biliyor. Sadece oynayıp duruyorlar. 666 TANRIM TANRIM koRU TANRlhA SEN B£Ni NE DEDÎLER? WALTER DENNY (Massachusetts Üniversitesi Sanat Tarihi Profesörü): "Halıalığın merkezi Türkiye, Kaynağı Türkiye. Burada konusulanlar çok ilginçti. Polonyalı ve Macar uzmanların gelmesi ve oradaki Türk halılanm anlatması çok ilginçti. Bu kongrede Türk delegelerin milliyetçi yaklaşımlan vardı. Bence milliyetçi bakış açısı meseleyeyeterli bir bakış değildir. Kongrede bir İran halısı ya da Ermenı haluan üzerine bir konuşma olmadı. Bu kongrenin önemi, halıalığın merkezinde yapılmış olmasıydı. BAHA TTtN ÖGEL (Ankara Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi Türk Tarihi Profesörü): Böyle bir kongre bu boyutta ilk defa yapıhyor. Yurt dışından gelen delegelerin kendi eğitimleri dolayısı ile bazı fıkirleri var. Ki bu bizim fıkirlerimize uymuyor. Ermenileri övmek onlar için normal çünkü okulda öyle okumuşlar. Bu onların şuuraltma işlemiş. Bizim asıl sorunumuz, tarih bilmeyen, yalntz halıyı tantyan kızJanmızı gençlerimizi eğitmektir. Kimde koyun varsa onda halı kültürü var demektir. Anadolu'ya koyun Türklerle geldi. Osmanlı Imparatorluğunu kuranlar koyuncuydu. Osman Gazi koyuncuydu. CA THR YN COOTNER (San Fransisco Müzesi Hah Reyonu Şefi): Dünyadaki en önemli halıları görme fırsatı oldu. Topkapı, Vakıflar dünyanın en önemli koleksiyonları. Türkiye'nin çeşitli yö'relerinden uzmanlar gelip görüşlerini sundular. Bu çok yararlı oldu. Dikkat edilecek bir husus da eski gcleneksel halı motiflerinin yeni hahlarda da kullanıldığıydı. Bu çok iyi. Tıirkiye'ye yine geleceğim. GERALD THOMPSOISi (Sun Bow Trading Comp. Halıcı): Elımde 100150 çok kıymetli halı var. Yeni halı sergisini gezdim. Ama DOBA projesi ile dokunan kilim ve halılar tercihim. ABD'de Persan halıları ile Türk Uşak halılan çok tutuluyor. İyi birpazarı var. Kongreden çok halılar ve kilimler ile ilgilendim. SEN Ankara'nın başkent oluşunun 61. yıldönümü Evren: Başkentin susuz olması büyük ayıp ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Ankara'nın başkent oluşunun 61. yıldönümü dün kutlandı. Cumhurbaşkam Kenan Evren, Ankara'nın birçok sorunu bulunduğunu, ancak en büyük sorunun su sorunu olduğunu bildirerek, "Susuzluk büyük sonındur, ama bir başkentin susuz olması aynca büyük ayıptır, bir an önce el ele vererek başkenti bu ayıptan kurtarmalıy u " dedi. Ankara'nın başkent oluşunun 61. yıldönümü dolayısıyla Ankara Bü>1ik Şehir Belediye Başkanı Mehmet Altınsoy bir heyetle Evren'i ziyaret ederek bir şükran plaketi sundu. Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Ankara'nın başkent oluşunun bütün Türkiye'ye ve Ankara'ya kutlu olması dileğinde bulunarak başladığı konuşmasında, Ankara'nın yoktan var edilmiş bir şehir olduğunu bildirdi ve, "Başlangıçta planlı, programlı bir şekilde gelişen Ankara'mız, zamanla sağlıklı gelişmesini ve güzelliğini yitirmiş. Sağlıksız koşullarda yaşayan insanlar, suyu, kanalizasyonu, okulu ve daha birçok şeyi olmayan mahalleler şehri olmuştur" dedi. ÛER Ismail Gülgeç Kongreye gelirsek. Önce James Mellaart ve Robert Pinner hakkında çıkan yazılara ilişkin ne söylemek istersiniz? N.D. James MeUaart tngiltere'nin hatta dünyanın sayılı arkeologlanndandır. Çatalhöyük ve Hacılar'da dünyanın en önetnli neolitik devre ait yerleri kazıları sonucu buldu. Robert Pinner'e gelince. Pinner, büyük bir Türk dostudur. Dünyada halı kongrelerini başlatan ve bizim de katılmamızı sağlayan bir KİTAPÇIKLAR HAZIRLA adamdır. Dünyamn en çok okuNACAK Prof. Aslanapa, nan halı dergisini çıkarmaktadır Kongreye sunulan bildiriler ve ve dergisinin adı Türkçe 'Halı' sergideki halılar ile ilgili kitap dır. Matbaasının bile adı Türkçedir: 'Oğuz Press'... Dergisinçıklar hazırlanacaguu bildirdi. de bugüne kadar Türk halıcılığıProf. OKTAY ASLANAPA na büyük yer vermiştir. 1975'ten (MUletlerarası Hahcıhk Kongresi bu yana en fazla 4 ya da 5 makale de Ermeni halılarına ayırTertip Heyeti Üyesi): Toplantımıştır. Bundan önceki sayısında da gayet ilginç bildiriler sunuldu. 'Ermeni halılannda görülen alBütun bildiriler ve sergilerdeki halılar ile ilgili kitapçıklar hazır fabe' diye bir yazı çıkmıştı. Ermeniler dünyada en çok halı malanacak. Bu kongrenin önemi Türk halıları ile ilgili ilk kong ğazasına sahiptir. Bu tür dergireyi yapmış olmamızdır. Herül ler de reklâmla yaşar. Tabii ki keye davetiye gönderilmiş ama onlara da yer verecek. Bize sorbazı ülkeler bu davetlere cevap salardı Pinner'in ne kadar Türk vermemiştir. Yine de 2025 de dostu olduğunu söylerdik. lege gelmiş ve hareketli bir kong Kongre sonrasında Türk re geçmiştir. Bir gazetede Robert halıcılığının yannına ilişkin neDinner ve James Miller ile ilgili ler vapılmasını öneriyorsunuz? çıkan yazıları "yanlış bir gazeN.D. Öncelikle bir vakıf tecilik anlayışı olarak"görüyo kurulmalı. Sonra da bölgelerin rum. îlmi araştırmalar ile poli tespitini yapıp onlann gelişmetikayı karıştırmamak lazımdır. sini, yaşamasını sağlamak gerek. İngiliz arkeolog