Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
bazı yasalar çıkartümış, fakat bır türlü sonuca ulaşılajnamıştır Şu gunlerde ylne gündemdedır Büyuk Onder Atatürk 1 Kasim 1936 TBMM açış söylevmde «Toprak Kanunu'nun bır netıceye ulaşmasını, Kanıutayın yuksek hımmetınden beklenm Her Türk çıftçı aılesının geçınecegı ve çalışacağı topraga malık olması, behemehal lazımdır Vatanm sağlam temelı ve ıman bu esastadır» denuş ve 1 Kasun 1937 günu «Mıllı ekonomımızın temeb zıraattır dıye başlayan ve ulusal tarım polıtıkasının ana hedeflerını beürten kendı sesınden yaptagı son TBMM açış söylevmın bır yeruıde ıse, «Bır defa, memlekette topraksız çıftçı bı rakılmamalıdır Bundan daha önemli olanı ıse bu çıftçı aılesını geçındırebılen toprağın, hıçbir sebep ve suretle bölünemez bır mahıyet alması, büyük çıftçı ve çlft'ık sahıp lenrun ışletebıleceklen arazı genışhğı. ara zının bulundugu memleket bölgelerinın nufus kesafetıne ve toprak verım aerccesıne göre sınırlamak lazımdır» dıyerek Toprak Reformu ıle ılgüı bugün de geçerlı dırek tıflennı ulusuna kesın bır bıçımde vermlşür Fakat Toprak Reformu konusunda eyleme geçmeğe Ataturk ün ömru yetmemışür Ikıncı Dünya s>»<raşı sonrasmda tsmet İnönü dönemınde 1945 yılında Çıftçı>ı Topraklandırma Kanunu çıkartılmış ve bır mik tar toprak dağıtılmış, daha sonra bu yasa ıptal edılmış v e 195060 yıllan boş tartışmalarla geçmıştır 1961 Anayisasında Toprak Reformu kesın bır bıçımde yer almış, bunun üzeruıe tartışmalar tekrar hızlanmış ve uzun yıllar büyük sıyasal çalkantılara neden olmuş, fakat yme bır türlu ey'eme geçılememış, bu arada çeşıth hükümetlerce hazırlanan tasanlardaıı hıçbın Meclısten geçırılememıştır 1971'de 12 Mart Hükümetı dönemınde Toprak Reformu konusu tekrar ele alınmış ve benım de katıldığun bir tekmsyenl&r grubuna oldukça radıkal bır tasan hazırlatılmıştır O zaman büyuk tartış malara neden olan bu tasan genış çapta yu muşatılarak daha sonra 1973 yılında 1757 sayüı Toprak ve Tanm Reformu Yasası çıkar tılmıştır Bu yasaya göre Urfa ıh Toprak re formu bölgesı ılan edılmış ve çevrede uygu lama yapılmıştır ve hatta bunun ıçın butceden her yıl ı mılyar lıranın uzennde para YUZBINLERCE TARIM IŞÇISIYLE TOPKAKSIZ Vfc AL i u r . RAKLI ÇIFTÇÎLER DE TOPRAK REFORMUNUN GERÇEKLEŞ. MESİNİ BEKLEMEKTE, FAKAT SESLERİNİ DUYURMAMAKTA. DIRLAR. Prof. Dr. Ziya Gökalp MÜLÂYİM A Ü Zıraat Fakültesı Öğretım üyesı harcanmıştır Anayasa Mahkemesı bu yasa yı 1977 yılında usül yönünden ıptal etmış tır O tarıhten sonra hıç bır ıktldar Meclısm önüne bır Toprak Reformu Yasa Tasa rısı ıle gelememıştır Ama tartışmalar sürmüştür Toprak Reformu 12 Eylül Hukümetının de programına alınmış ve bu program doğrultusunda bır yasa tasansı hazırlanarak Bakanlar Kurulu'ndan geçmıştır Yakında Danışma Meclısı'nde goruşulmesı Deklenıyot Böylece ülkemızde yülardan ben gundemde olan Toprak Reformu konusundakı gelışmelen kısaca ozetlemege çaiıştiK Zaten hıç kımseye zarar vermeden efkılı Dir Toprak Reformu yapılması da olanaksızdır Büyuk toprak sahıplennın toprak reformunu bütun guçlenyle engeltameıerı ekonomık ve daha zıyade sıyasal neden lere dayanmaktadır Büyuk toprak sahıp'erı bu günkü bozuk toprak düzenınde mılh ekonomıye katkılannin çok uzermde bır sıyasal güce sahıptırler Sayılan az o<masına karşm yıllardan ben toprak reformu kanunu tasanlannı engellemede büyük loprak sahıplennm ne denlı guçlü oidukları açıkça görulmektedır Oysa, etkılı bır lop rak reformunun gerçekleşmesıyle, bjyuk toprak sahıplennm bugunkü sıyasal guvlerı azalacak ve belkı de tumden ortadan nalkacaktır Bu bakımdan. büyuk topraK sahıplen asıl neden sıyasal oldugu ha'de da ha zıyade ekonomık savunmanm perdesı arkasına sıgmarak toprak reformuna Kar şı olumsuz tavır takınmakta ve bunda da maalesef başanlı olmaktadırlar Oysa toprak reformu, 28 nısan 1982 de bu sutunlarda yayınlanan «Toprak Reformu. Üretıme Et kısı» adlı yazımızda da belırttıgımız azere üretıme olumsuz etkıd© bulunmayacak, ter sıne tanmın ekonomık yapısım olumlu ve çağdaş yonde değıştırecekür Aydm kesımınden de bazen toprak re formuna karşı tepkı geldığı görülmektedir Bu kesimden gelen karşı koyma, daha zıyade yapılacak reformun biçimme ııiıaz şeklındedır Kaynagında çogu kez degışık sıyasal egıhmler yatmaktadır Orta ve sag eğılımh aydınlar ısedestekledıklen sıjası görüşlenn ülkemızde toprak reformuna kar şı olmalan nedenıylereforma tepkı göstermektedırler Sanayı kesımının toprak reformuna kar şı olmaması, hatta reformu desteklemesı ge rekır Çünkü toprak reformu yapılması sınai gelişmeyi hızlandırır, sanayi mallannın sahıplenyle olan ekonomık ve sıyasal ılışkılen ve sanayıcılerın reformu yapılırsa ılerde fabnkalarla da ılgılı kamula.'jtırma yapılabılecegınden. gereksız yere endışe etmelendır Bütun bunlara karşı Turkıye'de Ataturk un dırektıflerı ve ülke gereksınımı logrultu sunda bır toprak reformunu savunanlar hıç yok mudur? Elbette vardır Yoksa ko nu, yıllardan ben gundemde olmakta devam eder mıydı'? Nıtekım sosyal demokrat eğ'lımh genış halk kesunlen ve bunların sıyasal temsılcüen «Toprak ışleyenınJırılkesıne dayanan toprak dağıtım ve koope ratıfleşmeyı öngoren etkıh bır toprak reformunu yıllardan ben savunmaktadıı lar Aynca yüz bınlerce tarım ışçısı ıle topraksız (kıracı v e ortakçı) ve az topıakh çıftçıler de toprak reformunun ge.vekleşmesını yıllardan ben beklemektedırler Fakat bunlar büyük toprak sahıplen kadar güçlü olarak seslerini duyaramamıktadır lar Hatta o kadar kı topraksız kımselenn devletten toprak ıstemelerı bozuk toprak düzenını aynen korumak ısteyenlsrre bır suç olarak göstenlmeğe çalışılmaktadır Aydm kesımının de önemh bır kısmı toprak reformu ıstemektedır Fakat son za manlarda onların da seslen çeşıtlı nedenlerle kesılmıştır Toprak reformunu savunan bır aydın tabıı kı. bozuk topraK duze nını eleştırecektır Bu eleştırme nedenıyle. kımi kötü nıyetlı kışkırtıcılar toprak re formunu savunan aydmlan akla gelmez bı çımde suçlamakta toprak reformunu savunanlar guç durumda bırakılmaktad'r Bu nedenle. toprak reformunu benımseyen ve onu ıçtenlıkle savunabılecek aydınlar da seslerini çıkartmayarak. çareyı. reformla ilgılı tartışmalann dışında kalmakta bulmaktaduiar Sonuç olarak denz kı. çok partılı demokratık düzene geçm e hazırhgı ıçınde bu lundugumuz şu gunlerde toprak reformu tartışmalarmın sürmesınde yarar vardır Çünku yeni kurulacak sıyası partılenn programlan ve bu programlar doğrultusun da halkın destegı toprak reformu sorunu ve çözümünün geleceğmı bıçımlendırecektıı Hammer? ögrencilık yıllanmda Osmanlı tarihine ılışkm hangı yazıyı okusam, ıçinde blr kez «Hammer» adı geçerdı Ben de merak edip Hammer'in kım olduğunu araştırmazdım Arkadaşlar arasında konuşulurken de kimi zaman Hammer adı ortaya atılır, herkes bihyormuş gibi davranırkımse çıkıp da apaçık sormaz, soramazdr Yahu Hammer kım 0 Seslerini duyuramıyorlar Boyle bır soru (ya da buna benzer sorular) kişinin bilglsizliğıni ortaya koyması gibi yorum lanır Oysa gazetelerde Osmanlı donemine değgin yazılarda veya tarih oğretmenımızın söyleşilerinde hep Hammer'in adı geçerdl Hammer demlş ki Hammer'e gore Ben de Hammer'i (Osmanlı tarihi yazdığına gore) doğulu birısı sanırdım Hammer sankı ömer, önder, Sezer gıbi bizdendi Bir gün derste oğretmen Hammer'in Avusturyalı olduğunu açıklayınca şaşıp kabnıştım Bız kendi tarihimizi niçin Avusturyah'dan oğreniyorduk' Olacak iş miydi' Avcı Sultan Mehmet zamanm seçkin kalemi Abdi'ye «muddeti saltanatı vakayiini tahrir» gorevini ve onurunu vermiş Bugünkü dile çevinrsek Abdı, Padışahın egemenliğl süresinde olanbitenleri yazacak, ama, o sıralarda ne blr savaş. ne bir isyan, ne de başka bir onemli olay jaşamyor Bir gun Padişah Abdi'ye soruyor Bugün ne yazdın' Abdi onemli bir olaya raslamadım Sultanım Avcı Mehmet bunun üzerine öfkeleniyor Ne demek onemli olaya raslamamak'' Elindeki ciridi atarak Abdi'yi yaralıyor ve soruyor Şlmdi yazacak birşeyln yok mu? Avcı Mehmet (adı üstünde) ava merakhymış Bir ara yine ava çıkmış Abdi de padişahın yanındaymış, ellerıni yıkaması için Sultan'a gUmüş tabak içinde bir sabun sunmuş Sultan Mehmet sabunu almış, kullanmadan ylne tabağa koymuş, sonra Abdi'ye demiş ki Bu sabunu seni sevindirmek için aldım, kullanmadan yerine koydum, haydl git bu olayı tarihine yaz' Avcı Mehmet ile Abdi arasında geçenleri Hammer'de okudum Bir donemde Osmanlı padişahının tarlhe nasıl baktığını çarpıcı biçimde gosteriyor Hammer, Osmanlı tmparatorluğunun kuruluşundan 1774'e kadar geçen süreyi anlatmıs Otuz yıl Türkiye tarlhl üzerinde çakşan bu Avus turyah geçmişlmlzi bize tanıtıyor, kuşkusuz Hammer'in çağdaş tarih gorüşü yok Yine Hammer'e 'gore Sadrazam Köprülü Ahmet Paşa, kendlsine itimatnamesini sunan Fransız Elçlsi M de la Haye Vantelet'e ofkelenerek eşek sudan gelinceye kadar adamı dövdürmUş ve Uç gün hapsetmiş Sonra bu üç gün içinde Müftü Vani Efendi ve Kaptan Paşa ile konuşmuş Kefereyl ne yapalım' öyle ya herif sıradan birisi değil koskoca elçi, ama o sırada anlaşılan elçi pataklamak pek yadırganacak bir iş değil Koskoca Osmanlı padlşahı elçi melçi dlnler mi'' Üç gtin sonunda Sultan karannı bildirmiş Elçi Vantelet itimatnamesini Padişahıa yenlden sunacak ve bu ilk gorüşme sayılacak , Vantelet'ye gozdağı verilmiş Itimatnamenı yeniden sunacaksın, hiçbb şey olmamış gibi davranacaksın, bu ilk gorüşme sayılacak, Sultan seni ilk kez huzura kabul ediyor. Ne yapsın adam Pekl, demiş Hammer'e göre gerçek olan bu olaydan Fran sız tarihleri soz açmıyorlarmış Niçin Sonuçlandırılmıyor? Acaba konu nıçın bır türlu sonuçlandırılamamaktadır Çok partılı demokratık dü zene geçme hazırhgı ıçınde oldugumuz şu gunlerde bunun nedenını 'iraştırmak. Turkıye de Toprak Reformuna karşı ve /nnınde olan güçlenn bıraz analızını yapmakta yarar oldugu kanısındayız Turkıye'de genel olarak, bugünkü bozuk toprak düzenını aynen korumak .steyen> ler (aracı, tefecı ve muhtelıf menfaat grup lan), özel olarak da büyuk toprak aahıpleri ve bunlann etkısı altında bulunan Tür kıye Zıraat Odaları Bırlığı ıle sağ sıyası güçler Toprak Reformuna karşıdırlar lopragını ışlemeyen v e genellıkle absenteıst olan toprak sahıplen de Toprak Reformuna karşı tepkı göstermektedırler Bozuk toprak düzenını aynen korumakta yarar görenlenn Toprak Reformuna karşı tepkılen reform sonucunda topragır. bu&ün kü dagıtınunda sahıp olduklan çıkarları yıtırmek kaygısmdan ılen gelmektedır Top rak Reformunun bu kımselere zarar vereceği, onlara bugunkü düzende sahıp olduk lan çıkarları kaybettıreceg! kuşkusuzdur OKTAY AKBAL "Sırtmda Bir Tabut Taşır Gibi.. (bilimteknik Gelişmekte olan ülkelerde coğrafi ethenler ile kanser arasındaki iliski 1775 yılında Percival Pott isimll hekim tarafından tnglltere'de baca temlzleyicilerde skrotum (erkek yumurtalıklarının lçlnde bulunduğu torba) kanserlerınln sık görüldflğunün bildirllmesi ile tıbbın dikkatlni çeken çevresel etkenler kanser llişkisl önemini günümüze kadar korumuştur Geçen yülar süresince bu konuda blr çok varsayım ilerl sürülmOş olup bir bölumünün de etkinliğı blllmsel olarak kanıtlanmıştır tnsanlarda varolan fobilere (korku) blr yenlsinln kanserofobi eklenmeslne neden olan bu hastalığa yolaçan etkenler arasında çevre faktorunün ön sıralarda bulunması ilgllileri hastalığın tedavisl yanısıra insanlığı bu etkenlerden uzak tutmamn yollannı aramaya itmiştir Dünya Sağhk örgütü (WHO) kanserden korunmayı «karsinogenesis'de (kanser oluşmasında) rol aldıgı bilinen veya inanüan maddelerln ortadan kaldırması veya bunlardan sakınılması» şeklinde tanımlamaktadır (1) Yeryuzünde bugün bu açıdan sorumlu tutulan yüzlerce madde mevcuttur Ancak yazımızda asıl değlnmek istediğimız bazı etkenler grubu vardır ki bunlar dünyanın geri kalmış ve gelişme süreci lçlnde olan toplumların gelenek, gorenek, alışkanhk ve coğrafi koşullanndan kaynaklanmaktadır Dünya Sağlık örgütü kayıtlarına gore (2), dünyada yaklaşık 37 milyon kanserli hasta vardır ve bunun yarıdan fazlasını Üçüncü Dünya ülkelerinde yaşayanlar oluşturmaktadır Aynı orgtlt blrazdan değineceğımiz bu toplumlara ozgü ozel etkenlerin yanısıra koruyucu hekimlik, erken tanı ve tedavi hizmetlerindeki yeterslzlik ve aksaklıkların da kanserli hasta sayısının yükseklığlnde onemll roller oynadığını belirtmektedir Hındistan'dan başlayarak Yenl Gıne adasına kadar uzanan kuşak ıçinde yaşayan toplumlarda tütün ve bir çeşit bodur palmlye olan Areca veya Betel ağacı yapraklannı yeme alışkanlığının oldukça yaygm olduğu yazılmaktadır özellıkle Betel yapragı ya yalnız başına ya da Pasıfıktekı rilercan kayalarmdan elde edılen klreçle karıştırılarak çıgnenır (ikınci kullanım yolunun daha çok Yenı Gine ve dıger Pasifik adaları yerlllerınde yaygın oldugu büdiriunektedır) Yapılan çalışmalar keyıf verıcı bu alışkanlığa yöneten Resıt CANBEYLI Bembeyaz giysiler lçlndeydl Işıklar vuruyordu yüzüne Blr ştlrinl okudu gür seslyle Ben halkın arasına kanştım Ta ınnağın ote kıyısındayım Halk dlnllyor şiiri Türkçe konuşmalar duyuyorum Türk Şalri' dlyorlar Arkadaşım Ataol bu, köprü başmda şllrlni okuyan Genç blr şalr Bembeyaz glysiler Içlnde Yanında başka ülkelerln şalrlerl, Albertl vb Babası. dedesl yasmda insanlar Ama yaş farkı yoktur şalrler arasında Şalrler, aynı yaştadır. Yaşlanmaz onlar ölmezler Bn onemllsl de oldürülemez şalrler Herşey yapılır onlara, ama yok edllemezler Strugada sıcak blr Ağustos gecesi Karışmışım kalabalığa, şalrlerln, yazarlann arasından çıkmış, şilrlerl dlnleyenlerden biri olmuştum Bu lnsanlar her Ağustos'ta burda şllr dinler Her dllde şiirler Sonra da çevlrüerinl Ataol'un şllrlnl anlayanlar var Burası eskl blr Türk kentl. Ataol' un şürlnde lnsan sevgisl, dostluk, banş duygusu var, sıcaklıkla yuklO Kaç yıl geçti? Yıllan saymamah. zamanı an an yaşamalı Daha lylye, daha doğruya, daha güzele varmak lçln geçmişe değll gelecege gltme1 Ataol'un kitabını okuyorum «Şiirler 19591982» 1 1981 Lotus ödülünü kazanan Ataol Behramoğlu' nun ylrmi üç yülık şalrllk yaşamınm onemll şlirleri «tnsanı bütun oteki canlılardan ayıran, özgünlugünü sağlayan en temel ozelllgl, duşünebllme ve buna bağh olarak da ttretme, yaratma yetlleridlr Düşünme yetlsinln temel koşulu da ozgürlüktür» dlye başlamış Blrden, nerden nereye, Mehmet Emln Yurdakul'un blr dizesl aklıma gellyor «Şalrlerl haykırmayan bir millet...» Ne demek istediğl açık, şalrlerl konuşmayan, bagırmayan blr toplum olmayın, olmayalım' Ataol'lar konuşacak, jazacak, içlerindeklnl dokecek, heplmizl ortak edecek ki hep bırllkte mutluluk Içlnde yaşayalım, yücelellm, 'Insan'laşalım «Ah biliyonun güç gelecek sizlere Ama artık gitmek gellyoT içimden Bir sabah masmavl bir boluton pe$inden Dönüşü olmayan yerlere» demlş 1959 da daha 17 yaşındayken Donüşü olmayan yer ler' Şalrler hep boyle yerler arar' O Beldeler, düş ülkeler' Gerçekten kaçmak mıdır, yoksa gerçeği güzelleştlrmek ozlemi midir bu? «Ey uçuşan guvercinleri kalbimin» dlye dlye «Butun romanlan Yutarak Bütün aşklan Yasayarak Ve çagdaş ve sarsacak Kalbımi Avutamaz Hiçbir şey Ne yağmur Ne şiirler» dlye diye Ataol Behramoğlu'nun şiirleri çağdaş bir tragedyada yaşatır okuru Mutluluk duygusu, aşk, güzelllk arayışı, hepsi vardır, ama bir tragedyadaki glbi «Hep bir tabut agırlıgı duyacaksın sırtında Hınçla, inatla taşıyarak onu» diyen genç bir adamdan boş aldatmacalar, geçıcı, coşkular beklenebilir ml' Sorular sorular1 Genç şaır çözümlemek ister bu soruları «Hayatm ve kavganın sırrı nerde? Neden bazı insanlar ozverilldirî Yaşamak, yaratmak, mutlu ve aydınlık yurekli olmak nasü oğrenilir?» diye kafasını yoran blr genç adam huzur, rahat, güvenlık dıje bır şey bilir mi' O gece uzaktan seyrettim Ataol'u Kalabalıkların Içüıden Ben onu gorüyordum, ama o benı goremezdi, hiç kımseyl goremezdl Karanlık blr kalabahk vardı onünde Sessız, dinleyen, anlayan şılri tatmak isteyen Bu şilrlerl yeniden okurken Ataol'u o Ağustos gecesınde dinler gıbıyım 1982'de yazdığı şiirler Uk kez bu kltapta karşıma çıkıyor Işte «Gorüşme Günü» «Çocugumla demir bir parmaklık konuldu aramıza Ikibuçuk yaşındaki çocugumia Ulaşmak istedi bana çocugum Kafese çarpan bir kuş duygusuyla Çocugumla tel örguler konuldu aramıza Kalm tel orguler iki sıra» Sonra kızına şu seslenışı, sanki dünyanın bütün çocuklarına acı çeken ınsanlarına seslenırcesıne «Butun insanları dostun bü kardeşin bil kızım Sevincin urunudur insan, nefretin degil kızım Zulmun onunde dimdik tat onurunu Sevginin onunde egil kııım.» Dr. Nadir Paksoy kimdir? JÖ52'de İstanbulda dogdu 1976'da Cerrahpaşa Tıp Fakültesı'nden mezun oldu 1980'den bu yana Istanbul (Çapa) Tıp Fakültesı Patolojı Anabuım Dalı'nda uzmanlık çalışmasını sürdurmekte olup, Coğrafi Patolon ve Tıp Tanhı'ne ılgı duymaktadır 1983 haaran ayvndan ıtıbaren Bırleşmıt Mılletler Kalkmma Programı (UNDP) tarafından haurlanan pro)e çerçevesınde «Yerlı halkın sagUk sorurdarını düzenleme çahşmalanna katümak üzere Cuney Batı Pasıfık'te Vanuatu (Yenı Hebnd Adalan) CumhurıyeU'nde gârev almifUr sahlp toplumlarda, ağız ve dudak kanserinin sık gorüldüğünü gostermlştlr Ylne Hlndistan'da yaygın olan sigarayı ters (yanar kısmını ağızdan lçeri sokup dudaklar arasında kıstırarak) Içme alışkanlığı ile ağız kanserl arasında illski oldugu belirtllmektedlr (3. 4) Keşmlr ve Tlbet'te yaşayanların soğuktan korunmak amacıyla yanan mangal kömürü bulunan «Kang ri» adı verllen küçuk ozel sepetleri bellerlne bağladıklan ve bu kişllerde sıcağın etkisiyle deri kanserlerl olustuğundan soz edilmektedir Orta Afrika'da şeker kamışından elde edllen ve genellikle faklr ailelerin evde yaptıklan «Kachasa» adlı alkollü içkinin ozofagustaki (yemek borusu) kanser yapıcı etkisi konusunda tıp llteratüründe bir çok yayın vardır (5) Uzun süre depolarda bekletilen mısırlara bulaşan aflatoksln lslmli mantar ile gıdalannın onemll bir kısmını mısır oluşturan Afnka ve Asya"nın ekvator kuşağında yaşayanlarda sık gorülen karaciğer kanseri arasında blr ilişki bulunduğu kanıtlanmıştır (6) Aynca Afrika'da yaygın olan ve daha sonralan derl kanserlne dönüşebilen «tropikal yara», başta Mısır olmak üzere blr çok sıcak kuşak ülkesinde kirli sularda yaşayıp derl yoluyla mesaneye yerleşerek kansere yolaçabilen Bilharla adlı parazit de Üçün cü Dünya'ya özgü soz konusu etkenler arasında sıralanabilir Ylne, ozellikle Afrika ve Asya'mn sıcak kuşağında yaygm olan ve llk defa tanımlayanın adına izafeten «Barkitt Lenfotnası» adı verilen bir tür lenf bezl tümörü ile sıtma hastalığı ve EpsteinBarr vtrüsü arasında llgi olduğu, adı geçen virüsün sıtmalı kişilerde etkin blr rol oynayarak lenf bezlerinde tümore yolaçtığı ileri sürütaıektedlr Ülkemizde, Ürgüp ve Yozgat'ın bazı koylerinde görülen «mezotelioma» adıy la anılan akciğer zan kanseri, bundan birkaç yıl evvel oldukça güncel bir konu olarak karşımıza çıkmıstı Yapılan çalışmalar, bölgedeki toprakta. bulunan «krizoüt» cinsi asbest 111lerinin adı geçen kansere yolaçtığını saptamış, daha sonra da koylertn başka yerlere taşınmasına karar verilmişti (7) Bugün kansere yolaçan veya oluşumunda etkill oldugu varsayılan yüzlerce madde (çevresel ve klmyasal) var dır Ancak biz burada, yazımızın başında da belirttiğimlz üzere, gelişmiş toplumlardan farkh olarak Üçüncü Dünya toplumlanna ozgü yaşama biçimi ve coğrafi koşullardan kaynaklanan etkenlere değindlk Viyana Üniversltesi Kanser Araştırma Enstltüsü'nden Prof Wrba geçtiğimiz Kasım ayında tstanbul Tıp Pakültesi'nde verdıği bir konferansta «kansere yolaçan maddelerden arınmış bir dünya amacımız olmakla beraber bunun ne kadar güç olduğunun da bilincindeyiz» diyordu Her halde bu güçlük sağlık sorunları, iklim koşulları, içinde bulunduklan sosyal ve ekonomık engellerden dolayı gelişmekte olan ülkeler ıçin daha da fazla olsa gerek KAYNAKLAR 1 World Health Org Techn Rep Ser No 251 (1983) 2 World Health, December (1981) 3 Atkınsoa, L. et al Oral cancer ın New Guınea Cancer 17 1289 (1964) 4 Mehta FS et al Epıde mıolcgıc and hıstologıc study of oral cancer and leukoolakıa among vıl lageri ın Indıa Cancer 24 832 (1969) 5 McGlashan ND Esoph ageal cancer and alcoholıc spınts ın Central Af nca Gut 10 643 (1970) 6 Ngındu A et al Out break of acute hepatıtıs caused by aflatoxın ın Kenya, The Lancet, June 12 (1982) 7 Banş I et al Envıron mental mezotelioma ın Turkey Ann NY Acad Scı 330 423 (1979) TEŞEKKUR Aokan Tıp Fakttltes Göz Bankasında, yapüfı amdıyatla yetudcn gOrmemı sa|Uy*n değerb ınsan, Sayın Prof Dr EROL TURANÇLI ık Sayın Aststan Dr SERAP HANIMEFENDt'ye candan teşekkürienmı sunanm HÜSREV GÖNEN ;özetle; Astron: Uzaydaki Gözlemevi Sovyetler Bırlıgı tarafından uzaya fırlatılan Astron adlı bır uydu şimdıye degin uyüularla uzaya gönderüen en gUçlü teleskobu yorüngeye yerleştirdi Yaklaşık 3 1/2 ton agırhguıdakl Astron dünya çevresınde dört günde tamanüadıgı elıptik yörüngesınde düı^aya en yalnnken 2000 km, en uzakken de 2O0U0O km uzaklıkta (dunyadan aya olan mesafenin yarısı) bulunuyor Astron'un en onemlı gbzlem aracı Fransız bılim miamlan ile ısbırlıgı sonucunda geliştlrilen bir morötesi teleskobu. Bu teleskobun 80 CIB çapındakı aynası şimdıye degın uzaydataUlanılanve ABT>Avrupa îşbırlıgıyle çalışUrılan dıger moröteoi teleskobunun yaklaşık ikı mıslı büyuklügunde Astron da aynca bır X ısın detektorü de bulunuyor üydu yeryüzünden ölçülemeyecei denlı cılız sinyaUen ve gözlemlenmesi zor yıldız oluşumıaruu ın celeyacek. YAZKO YAZARLARIİMZA GÜNÜ KADIKÖY GENÇLİK KÎTABEVİ'nde 18 Hazıran cumartea (bugun) Saat 15 19 a r u CENGtZ BEKTAŞ ABDÜLKADtR BULUT ARİFDAMAR ZEYNEP KARABEY SENNUR SEZER Son çıkan kıtapiınm ımzalıyorlar BODRUM'da Su etlenırten cocuftunuz »Uvenıhr ajlerde obnn GECEGÛNDÜZ 012 y«l çocuklar bakımı "BODRUM ÇOCUK EVİ" 20 HaorajKta »çıbyor Hong Kong'da Parah YoDar Hong Kong'da dar bır bölgede yaşayan kalabalık nufiüun ve yofun trafıgın yarattığı sorunları çozmek içın geliştırılen yon temlerden bırı hem ilgınç hem de dünyanın dıger yerlenndekı araba sahlplerınm zamanla karşılaşabıleceklerı bır sorunun habercisi Ücretli yollar Burada üginç olan, ucretın lstanbul koprUsünde oldugu glbl belırli yerlerdekl glselere ödemnesinı gerektirmeyen otomatık bir sıstemın gellştirümış olmas Denemeaşamasındakl bu sistemde her arabamn bir «elektronfr.» plakası olacak Araba belırli kavşaklardan geçerken yere gomulmUş bır sinyal sısterai ozel bir sınyal vasıtasıyla «elektroniK» piakadan arabayla ılgılı gereklı bılgıyı alacak Araba değısık kavşaklar dan geçerken elektronık sıstem alınacak ucretı otomatık olarak merkezı bır bügısayarla hesaplayıp daha sonra telefon makbuzu gıbi sürucüye postalayacak Yenı sıstemle yolltutlan alınan uc ret günün saatıne veya haftanın gunüne gore düzenlenebüdıgın den kent ıçindekı trafıgi azaltıp kontrol etmek olanaklı Sis temin bır başka onemli yanı trafife çıkmış bır aracın kentın neresınde olduğunu bügısayarla her an ızlemeye olanak tanıması Ama kentın yöneUcüerini düşundüren asıl sonın «1984»ü anım satan bu olasüık değil de bazı surucülerin elelttronik aygıtlarla sıstemın bılgısayannı aldatma olasılıklan MENKULÜN A Ç K ARTKMA İLANI Dosy» No 1982/395 Tal Bır borçtan dolayı hacıriı ve ajagıda cuu, mıktar ve kıymetlen yazılı mallar satışa çıkanlmıjtır Bınna artınna 23/6/1983 gOnü saat 12 0012 I5'te Hacı Pervane Sok GOn Tıc yarunda yapılacak ve o günü kıvmetlerının ^ 7S'ıne ısteklı bulunmadığı takdırde 24/6/1983 güntt aynı yer ve saatte 2 artırma yapılarak en çok fiyat verene satılaca^ı ve satış şartnamenın ıcra dosyaandan görülebılecegı masrafı venldığı lakdırde şartnamenın bır ornegının uteyene göndenlebüeceğı, fazla bılgı almak ıste>enlenn yukanda yaalı dosya numarasyla ıcra memurluguna basvurmaları ılan olunur 28 5 1983 Makuunea kıymed Adtdi CIMİ (Maklyed vt oKfflll •lleUUeıl) Lıra Krş 1 34 SA 563 plakalı 1974 Model DODGE ] 000 00 Macka Kınnızı K 4062MOT Şase B 225 445W motor noıu Benzınlı Kasah 80 HP Kasalı Kamyonet Basın 6859