Catalog

3 EYLÜL 1982 **•• Cumhuriyet T DM'de kabul edilen maddeler MADDE 60 PIYASALARIN DENETLMt: Devlet, para . kredi, sermaye, mal ve hizmet piyasalarınm sağlıkb ve diizenli lşlemelerini sağiayıcı ve gelistirici tedblrleri alır, piyasalarda fiili veya anlaşnıa sonucu doğacak tekellesme ve kartelleşmeyl önler. BIADUE 77 PARTÎ KURMA, PARTÎLERE GİRME VE PARTILERDEN ÇIKMA HAKKI: Vatandaslar, siyasi parti kumıa ve usuJüne göre partilere çirnje ve partilerden çıkma hakkına sahiptir. Siyasi partilpr, demokntik siyasi hayattn vazgeçilmez unsıırlandır. Siyasi partüer, önceden izin alrnsdan kurulurlar ve Anayasa ve kanun hUkümieri içlnde faaüyetlerini aürdfirürler. Siyasi partilerin tttzük ve proframlan, deiletin ülkesi ve nıtlletiyle bölünmer bütünjiifüne, irrnan haklarına, millet egemenliğine, demokratik ve laik cumb.uriyet ükeierine aykın olamaz. Si'iıf ve zümre esasını, sınıf ve zfimre egemenliğini veya herhangi tür blr dlktatörlüğü savunmayı ve yerleştinneyi amaç layan siyasi partller kurulmaz. MADDE 78 PARTİLERİN UYACAKLARI ESASLAR: Siyasi partiler. tüzük ve programlan dışında faaüyette bulunamazlar, Anayasanın onüçÜDCÜ maddesindekl .sımrlamalar dısına çıkamazlar, çıkanlar temelli kapaülır. Siyasi partiler, kendl siyasetlerlnl yürütmek ve güçlendirrnek amacıyla. dernekler, sendlkalar. vafcrflar. kooperatifler ve kamu kurnmu nitellğindekl tneslek ktmıluslan ve bunlann üst kuruilanyla maddl ve manevi yönlerden güçbirllği yapamazlar. Sivasi partilerin partl Içi çalısmalan ve kararlan, demokrasl esaslanna avları olamaz. partilerin mali denetimi Anayasa MahkemeHince yapılır. Cnmhuriyet Baş^ivcılışjı, kurulan partilerin türük ve proçramlanıun ve kuracuUrının hukuki durumlarının Anayasa ve kanun hükümlerine uyrunlugunu, kunıJusiannı takibeıı ve öncelikle faallvetlerinl de sörekll olarak takip eriır. Sivasi partilerin knpatümaıu. Cumhuriyet h»9savcılıeıntn acacafı dava üıerine, Anayasa Mahkemesince karara baglanrr. Anayasa Mahkemesinin karannda, parti. nln kspatümasına fiil ve beyarüan Ue *ebebiyet verdikleri belirtilen parti kuruculan ile Genel Merke* Yönetim organlan üveleri, başka isim ve proframlaria da ol. sa, yeni partiler kurarrmlar ve kurıUmu» partilerde yönetim ve denetün förevi alamazlar. Siyasl partilerin kurulus ve faallyetleri, denetletne ve kapatılmalan, vukandald esaslar dalresinde. kamınla Uflscenlcnlr. MADDE «1 \ATAN HİZMETÎ: Vatan hiznıetl, ber Türk'ün hakkı ve ödevldir. Bu hizmetln siUhlı kuvvetlerde veya kamu keslmlnde ne sekilde yerlne getlrileeegi kanunte düzenlenir. MADDE M MİLLKTVEKÎLÎ SEÇtLME YETENEG1: Otuz yasını doldnran her Türk, milletvekili seçilebllir. En az ilknkul mezunu olraayanlar, kısıtlılar, vükümlti olmaaına ve muaf bulunmamagına rağmen muvaz. n f askerllk hizmetinl yapmsyanlar veya yapmıs sayılmayanlar, kamu hinnetlnden yuakluar. Uksirli auçlular harlç agır hapis veya ikl vıldan fazla hapis cezasına hükflm giyenler, affa uğramış olsalar bile dmmet, ihtUas, Irtikap, rüsvet, hırsı» lık, fasp, dolandıncılık. sahtecUik, inana kötüye kullanma, dolaniı uias gibi yüa ktaartıcı suçlarU, kaçakçılık, resml lhale ve alım satımlara fesat kanstirma devlet sırlanm açığa vurma suçlanndan birt lle hüküm eıymis olanlar, Anayasanm İS öncfi maddesi hükmii uyannea temel hak ve özçürlüklerlnden birini kaybetmiş bu. lunanlar, milletvekJU seçilemeıler. Kamu blzmeti görevlllı>rinin ne fibi şartlarla milİPtvekili adayi olabilme ve şartları kanunla düzenlenir. Hikimler, silahlı kuvvetler mensuplan, mesleklerinden çekilrncdjkçe, aday olamszUr ve milletvekill seçilemezler. MADDE 110> CL'MHURBAŞKANININ NtTELtKLEBt VE TARAFSIZLlGl: Cumhnrbaskanı TCrkiye Büyük Millet MecUsince kırk yaştnı doldurmuş ve yfikaek ögrenbn vapnn» kendi üveleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterlüiçine aahip Türk vatandaşlaruı arasmdan yedi yıllık bir süre içln seçilir. Cumhurbaşkanı adayı olabilmek içtn en az on yUdan berl TUrK va> tandası olmak şarti da arantr. Cumharbaskanı adavlannın seçbne basla> ma tarihinden önceki on eün içlnde Meclis baakanlık divanına bildirilmesi çerekir. Oumlnırbaşkanlığina Türkiye Büyflk Millet Meclisi nyeleri djşından aday gösterüebilB1C5İ meclis Cye tam sayısmın en az beste birinin yazüı önerisi ile miimkündür. Blr Idmse fld drfa cmnhnrbaşkanı seçlleCumhnrbsfkanı secUeain partlsi ne U1«rtfi kesilir ve Türkiye Büyük MlUet Meclis) fivesi ise üyelifei sona erer. MADDE 113 CXT>IHURBAŞKANININ SORUMLÜLCGVCumhurbaşkanı. vatan hainlieinden dola> yı, TürHye BüySk Millet Meclisi üye tam sayısının en az üçte birinin teklifl üxerlne. üye tam sayısının en az flçde lkislnln vereoeti kararla snçlanrr. HADDE 118 CUMHTJRBAŞKANINA VEKtLLtK ETME: Cnmhurbaşksnı'nın hastalık ve yurt dışına çıkma fibi sebeplerle geçici olarak şörevinden ayrılması haüerinde EÖre\nne dönmesine kadar: ölüm, çekilme veva başka blr sebeble Cnmhnrbaşkanı makamımn boşalması halinde de yenisi seçilinceye kadar, Türkiye Büyük: Millet Meclisi Başkanı Cumhurbaşkanlıfına vekillik eder ve Cumhurbaşkanma ait yetkiieri kullanır. MADDE 137 GOREVE BAŞL.WU VE GÜVEN OYU: Bakanlar Kurulu'nun lisiesi tam olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'no sunulur. Türkiye Büyük MiUet Meclisi Utilde ise toplantıya çağınlır. Bakanlar Kurulu'nun programı, kuruluşundan en geç bir hafta içüjde Ba^bakan veya bir Bakan tarafından Türkiye Büyük iHillet Meclisi'nde okunur ve güven oyuna başvurulur. Guvenoyu için göriişmeler, proframın okunmasından iki tam gün geçtikten sonra baslar ve çörüşmelertn bitimlnden blr tam gün geçtikten •onra oylama yapılır. MADDE 128 GOREV SIRASINDA GÜVEN OYU: B»şbakan, gerekli göriirse, Bakanlar Kuru'u'nda görüştükten sonra, Türkiye Büyük Hillet Meclisl'nden güven istej'eDilir, (iüven istemi Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne bildirilniesinden bir tam gün geçmedikçe çörişülemez ve görüşmelerin bitiminden bir tam gün geçmedikçe oya konulamaz. Güven Istemi, ancak üye tam sayısının salt çoğunlufuyla reddedüebiUr. (Bastatsrı 1. Sayfada) kendi iginde arayacagını kaynının nltellkleri ve tarafsızufı» dederek şunları söyledi: «Böyle olunca dışandan gebaşlığım taşıyan 110. maâde lecck baskıya mukavemet koüzerinde 11 değişıklik onerlay olacaktır. Meclis bu liderı gesı verildi. Bunlaıdan 2'si bulamazsa dısarıya gidebilir, Cumhurbaşkamnm halk tarafın hatta partiler üzerinde bir andan dogrudan seçilmesıne ilişlaşmaya vararak dışandan ada> klndi. Süleyman S ı m Kırcagösterebileceklerdlr. Potitik ma h, Cumhurbaşkanı'nın niteliic nevralar kulisler olur deniliyor. leri ve taraisızlıga basüklı 110. madde ile, seçimine iliş Her Meclis'te oluyor, Burada kin 111. maddenin birleştinl da oluyor. Kulis politikanın tuxu biberidir. Burada da olumesini önerdi. Kırcalı'uın öner yor. Her Medlste olacaktır. gesinde ayrıca Cumhurbaşkanı Komisyon"un KRüireadıgı önerUe yardımcısının dogrudan halk tarafmdan seçümesı, mad genin dikkate almması kabul dedeki 40 yaşın 35 olarak de edümedj. ğiştirUmesi ve halk tarafından Abdülbaki Cebeci madderun seçımi sırasında belirleneos* üçüncü fıkrasıcciakı «bir kitnyüzde oranının tutturulmaraasj se arka arkay» iki defa Cunıhalinde, en çok oy alaa iki ki hurbaşkanı seçllemez» cüralekişınin TBMM'de seçitaıesini sınden arka arkaya kelımeleöngrörüyordu. rinın çıkarîılmasını önerdi. Ko Beşlr HamitofuUan'nın da mısyon bu önergeye kesm olaCumhurbaşkanı'nın doğmdan rak katıldıgını bildirdi. Önerhalk tarafından seçUmesine iliş ge oylanarak dikkate alınma kin önergesi, Kırcalı'nın öner sı kabul edildı. Daha sonra gesiyle birleştirilerelt ele alm Curahurbaşkanı'nın nitelikleri ve taraisızUgı başlıgmı taşıd». yan 110. cu madde kesin kabuJ edilen önergedeki değişikUkle Bu maddeye karşı oy yazısı birlikte oylanarak bcnimsendı. yazan Komısyon üyesi Kemal Dal, maddenin bu sekilde diizenlenmesinin karşısında oldu# 111. MADDE ğunu blldirdi. Dal, oluşturulma sı öngörülen Devlet Denetleme Genel Kurul'da daha sonKurulu'nun yapacagı ışlsrin ra «Cumhurbaşkam'nın seisrai bir iş oldugunu, normai çimini» düzenleyen 111. madparlamenter sistemde hig g o derun görüsülmesine rülmeyen bir sekilde Curahur geçıldi. Yozgat üyesi Fahri fcbaşkanına azil yetklsinin veril türk Cumhurbaskanının Meclis' diğini söyledi. Dal, getirilen ın salt çogunluguyla seçilmesi düzenlemeyle Cumhurbaskana've 10. seçümeme run birinci sırada yeraldığını, ru,halinde turda bılefe&h edılme 6İ Meclisin milletin oyuyla seçilmış ve sini önerdi. Oztürk önergesını parlamentoda çoğunlugu sag savunurken yaptıgı konusmada laroış parti Udennin ise ikinci 10O oyla seçilmiş bir Cumhur plana itileceğini kaydetti... başkanırun tasar.da yer aian ge nis yetkiieri kullanamayacaftuu Söalan Prof. AldtkaçU, sun ifada etti. lan söyledi: Komisyon Başkanı Orhan Al<196l'dan bu yana fiç defa si Uhh kuvvetler yönetime el koy dıkaçtı, Cumhurbaskanı'nın salt muştur. Bu durum siyasi par çogunlukla seçılmetnesı halintilerin RÖrevlerini tam yap de, Mâclis'in fesh edilmesinin madıklsrı anlamına gellr. Fonk çözüm yolu olmadağını söyledi, siyonunu yapmayan partilerln bu konunun bir çok ulkelerde bulunduğu, hırslı liderlerin bu sorun oldugunu belirtti. lunduğu Ulkelerde başkanlık Onerge aleyhlne konuşan Asistemi çok tehlikelldir.s kif Erginay Meclis'in fesih teh didi aiünda olmaması gerekAldıkaçtı'dan sonra konu Ugini söyledi. Onerge dıkkato şaa HalU Ibrablm Karal, Tür alınmak Uzere kabul edildi. Abkiye'de parlamenter rejtmden dülbaki Cebeci de Cumhurbaşbaşka sistem O2lenmed!ğjni söy kanı'mn Meclıs'ın salt çoğunliyerek, «Atatürk dönemindv lugu lle seçilmEsini önerdi. Ceblle ba*ka blr «istem öılen beci "nın önergesi görüşulürmemistir» diye bağırdı. 3u sırads Hanutogulları yennden, «AUtürk'un ktndlsi yeterdi» dı ye konuştu. Komlsyonun kaüimadıjı HamltofuUan'nuı önersesı redde dildJ. Daha sonra Devlet Başkanı'nın Meclis ıçerisinden seçilmesine iliskın Narettin Ayan oğlu'nun önergesi görüşuldü. Prol. Aldıkaçtı, Devlet Başkaru' run millet içinden çıkan adaylar arasından yasama organında seçilmesi gerektığini belirterek Mecüs'in kendi içerisinden Devlet Başkanı'nı çofu kez ğini soyleyen yetkililer, bu tür denetun ve aramalann arahksız sürdürülecejtini bildlrdiler. »açenaeyecegini bildirdı. Prof. Aldıkaçtt, bu savlanna ömek verirken Cemal Gürsel'in ölümünden sonra Cumhurba^karu1nın seçılemediğını aniatırken, Cemal Gürsel yerine «Cemal Tural» dedi. Üyeler kendisinia «Cemal Gürsel», diyerck uyardılar. SöıünU düzeltmek içln mikrofona uzanan Alriıkaçh bu kea «Cemal Gürler. dedi. Bunun üzerine DM üyeleri gulmeya başladılar. Daha sonra Ayanoğlu'nun önergest de reddedildi. Cahlt Tutum'un Cumhur. ba?kanİ8rının Meclis'ln kendi üyelen arasından altı yülık süre için seçilrnesine iliştdn önergesi ele alındı. Cahıt Tutum Cumhurbaşkanlannı dışandan seçme olanagı tanımakla seçim alanmı genişfetmenin daha iyi aday bulunmasma vol aç&cagını bildirerek, «ama en ivl adayın bulunacağı cörüsüne katılraıyorum» dedi. Orhan Aldıkaçta Mecüs'in Cumhurbaşkanı adayını once • Cumhurbaskanını halkın sermesi otaytorm ardındaki ken, başkan v\,.aii îslimyeU önergelerin aynı mahiyette olduklarını belirterek Komisyonun bu konudakı gönişünii istedi. Prof. Aldıkaçtı, önergelerı;ı birbirine benzedigi için maddeyi tünı önergelarle birlıkte g'sri alabileceklerini ifade etü. Bunun üzerine 111. madde Komisyona gerı gönderildı. Aldıkaçtı ayrıca Cumirarbaskaru'nm and içmesı iie görev ve yetkilerini düzenleyen 112. ve 113. maddeleri geri çeküklerini bildirdi. Komisyon, Devlet Danışma Konseyı'ne ilişkin 118. maddeden başlajarak 125. dahiı olmak üzere 8 maddeyi geri aldı. < Bastarafı 1. yon oranmdaki artış karşısmda memur hitlesini koruma anlamına geliyor. Ne var ki bu korumanın yerinde oldugunu söylemekle birlikte yetersiı oldugunu da vurgulamak gerekir. Yetersizlih birtzac yönden belirginlefiyor. Bir hez enflasyonun yükselifi ile memur ayhklartnm artırılması ara»ında oran bakımından cy# 114. MADDE nrn gürmtktetdr. Katsayı Cahlt Tutum Cumhurbaşkanı' artışlanmn yünırlüğe girmesi 13 yıl" vcri'ii bir süreyl nın sorunıluluğunu düzenleyen 115. madde konusunda bir b knpsıyor. Bu surede katsayı nerge vererek, Cumhurbaşkanı1 artışlan, hep enflasyon orannın tek başına kullandığı ye^ larmın gerisinde kalmıştır. kilerin Anayasa'da yer alması «Yüksek du^eyde verilen kag'rektiğini söyledi, maddenin rarlar» memurlar piramitibu biçimde degiştirilraesini is nin özelUkle eteklerinde butedi. Turgut Tan'ın onerge lehınde konusmasından sonra lunan kamu görevlilerinin söz alan Aldıkaçtı, «Bu görüse ezilmesini engelliyeceh nitekatıüyorunı, başından beri bu likte değildir. sörüşü Komlsyon'da savunmus Sorun iki biçimde çözületum, ama szınhkta idim, tak bilir. Ya enflasyon oranladir Genel Kurul'undur.» dedi. rındaki tırmanışın memur Tutum'un önergesi oylanarak kabul edildi ve Komisyona 114. ayhklarına otomatih olarak madde önergeyle birlikte gerı yannMması icin hir yasal mekanizma kurulacak; ya verildi. da memur kesimine »endikal örgütlenme, topJu sözleşme • 115., 116. MADDE ve grev haklan tamnacak. Batı ülbelerinde hu yolda Danışma Meclisi Genel Kuru be'li yöntemler uygulanmaklu'nda daha sonra «Cumhurbaa kanının sorumluluğu» ile «Cum tadır. Türkiye'de ise mehurbaakamna vekiülk» etmeyı mur aylıhlannın saDtanmadüzenleyen 115. ve 116. madde « «yüksek düreydeki yetktler tasandakı biçimiyle aynen liîerin iki riudağı arannda kabul edildi. bulunduuundan çoğu raman bütce mOîahazalan» ile katsayılar dondurulmah• 117. MADDE ta. coöu zaman da hfiviik Cumhurbaşkanı'nın görevtnln gecikmtltrle bazı vukseltsona ermesi ve yeni Cumhur meler yaoılmakta; sonuçta başkam'nın seçiminı düzenle nlo\m sorunsalhpı sürmekyen 117. maddeyi önergelerle tedir. birlikte komisyon geri aldı. Anayasa reterandumu ariMaddenin görüşülmesi sırasında söz alan Anayasa Komisyo fexinde memur kattayısının nu Başkanı Aldıkaçtı, Cumhur yükseltilmesi folumlu bir baskanlarınm görevlerinden ay adım olmakla birlikte) donldıktan sonra yayam kosui vurucu olmnhtan çok sivalannın düzsnlenmesi gerektiği sal bir içprik taşımaktadır, ni belirterek «Sayın Korutürk' Bu karardan sonra uiyısaya ü, Bayar'ı ıiya~et etlik, ürün ve larım kesimine dönük tü duyduk» dedi. hazı ânfemtprin alınacağı da anlajılmaktadır. # 126. MADDE Ne var ki bütün bunlar ilkesiz. temelstz ve gelifipüzel Devlet Danışma Konseyım bir ekonomik hayatın gidiiliskin 8 madde komisyonca geri alındıgır.dan «Bakanlar Ku satmı yanntmaktan öteye rulunun kurulu^una» ilişkin anlam tasımıynr. Türkiye'126. maddenin görüsUImesinc nin *emel perek$1n'me*i. cogeçildi. Madde Üzerinde veri lışan ke'imin temrl ilkelert len 9 değişiklık önergesinin ço v# kurallarmm belli bir stağu B&s'oakanın yalnızca meclis tüye kavuşturulmasıdır. ıçinden atanmasınt ve Cumhur •İrHt başkanımn basbakanı aslede. meyeceğini öngörüyordu. Slehmet Hazer önergesını savunurken bu hükmün maddeden çı(BafUrafı ı. Sayfada) kanlmasını istedi ve söyie koAramayı sürdürüyoruz. Hoşnustu: dere Caddesi"nde yakıt hariç «Bu madde, Basbakanı kapı 30 bin, üç oda bir salonlu daikulu haline getiriyor, mületi re, sahibi «kaaan kömürlüdür» rait bunu hazmedemes, vmtan diye hatıriatıyor. K. Esatta .las sokakta blzc (şu Basb» Tuna caddesinde pazara yakın kanı uletme Isi nedlr) diye so «Küçttk Dalre» yakıt dahll 35 ruyor, Sa}in komlsyon blıe bin lira. bir dada bu soruyu aordutmaAsafı Ayrancı'daki kiraük dal suı. SajTB Aldıkaçtı madde rerun aahibi biraz smirli çıkıyi savunurken. başka devletle yor. Telefondan «Tutuidu karrin anayasalarından ftrnekler deşün» dlyor. Kaça diye sorunverrjor. oyua verdiji onergeler ca azarlamyoruz: deki maddeleıin bir kısmı yü•Allah allah tutuidu dedfk rürlökte bile değildir.» kardetim. SIM ne kaça tutulAnayasa Komisyonu B»«lrarn durnr» Kiralık ev yok dedik ama klOrhan Aldıkaçtı onerge üaerln de konusurken «Cumhurbas ralık evden bol birsey yok. Gakam Ueri sürüldügü gibl Bas zetelerde kiralık ev llanından bakanı tayinde serbest degil. gtçUroryor. Ama aylık Uran dır. lstedigi kişiyi Bashakan yukaekmia ne gam... Kiralık ev »ramayı «UrdUruolarak tayin edemet. Cumhurbaşkaru tayin edeceği klainin yorus. Asagı Ayrancı'da gene meclisin güvenlne haia olaoa «Haftanın brllrll fünü ııcak •u var efendlm. Salon parkegını bilmelldır dedi. Anayasa Komisyonu Baaktnı dlr. Mutfafına bnytlınunıa. ı iddia edildiginın aksine Cum buvuk •aydabilecek odası var. hurbastauuna buyük yetkller Yakıt harlç 40 bin llr». takıt verilmediginl, parlamentoda bü S btodl, tas çatUs» 7 bin olur» yük bir cogunluk varsa onun diyor karsıdaki tatlı bir sea. liderini Başbakan olarak seç Yukarı Ayrana biraı daha iyl. mek aorunda oldujunu bildir İkl adreal anyonm. Blrinciai S di. Mecliaten gUvenoyu alama oda blr lalon Bobata ev için II yan Nr Başbakanın istifa et bin istiyor Diğer 3 oda Mr memesi halinde anayasal ola salon kakJriferll ev için «Yata. rak Börerde kalabileceglnl, a. dahtt SS bin diror» ve ekliyor z\\ yetldtinin burada isleyeoe «Aaoak öçer aynk peftn Hca ğini belirten Aldıkaçb, bu duEv arayanlar adma morallrumlarda CumhurbaskanıTun Basbakanı aEİedebllecegini söy VCÜM tyiden tyiye bosuluyor. Bir ay koa didin, bir beton dalre ledi. Aldıkaçtı, 1961 Anayaaaaı'yla kadar ancak, kazan. hatti kaparlamenter rejime dogru gi zanama bile... Baskentin uzak dildigisi ve İlk defa meclis dı semüeri Keçiören, Etlik, Dikşından bakan seçilebllmesine roen, Demet ve Yenimahalle'd'3 ımkan getirildiğini belirtereJc kaloriferlilerin yakıt hariç 15 • «Biz şimdi buna Basbakanı da 30 bin, sobalılann 10 15 bin lira arasuıda olması iyiden iyiilave ettik» dedi. Bir soru üzerine dışardan ye moraiimizi bozuyor, J.APON KAPILI bir Başbakan atanması için 730 BİN lİRA empozenin söz konusu olmadıÇankaya Çoban Yılcbzı Soğını, meelistskl partilerin güvenoyu vermeyecefiz demesi kakta giris katı ikl oda bir sahalinde Cumhurbaşkanı'nın di lonlu daire bizi iyiden iyiye saretemeyeceğini savunan Aldı nyor, Sahibi «60 bin lira cfen. kaçtı «Bix bunu krizlerin çojül dlm. 6 bin 500 lira yakıt masroesinde yarduncı bir unsur o rafı. Blr yü peşin isterlz. O **• larak ele aldık» şekünde ko man yakıt da bize alt olur» dinuştu. MeclU egemenlijine ha yor. Indirim lstedlğimizde nelel getirmeyi düşünmediklerini den yapılamayacagı konusunda bslirtea Aldıkaçtı, yapılan gö inandıncı bir yanıt geliyor: «Japon kapılı salon, tümüyrüşmeler sırasmda Devlet Baskanma karşı bir şüphenin do2 le ksjıt kaplı. Lüks daire efendufu kanısına vardığuu da süı dtraj» Japon kapunn ne oldugunu lerine ekledi Başbakan ve bakanlann mec bümiyoruz ama iyi bir sey ollls dışmdan atanabibnelerini masa söylemez, saklarlardı diye öngören htikmün maddeden çı düsünüyoruz. « SEN T0TAMA7SIN» kartılmasına iHşkin önergeleFsrabi'de otobüsden inip çev rin dikkate alınması kabul edil re sokaga giriyoruz. Sol başmedi. Mehraet Hawrr ve arkadasla taki eüzel apartmanm kapısınrının «CnmhuTbaşkanı'nm usu da «ktrahk» ilanı asılmıs. Apart Iünc uygnn olarak Başbakan'ın manın kapısında, pembe gömRÖrevrne son vermesini öngö lekli esmer taıpıcı, ayagında ren bükrnün maddeden çıkar kimbllir hangi lüks salonlan tıunasma» ihşldn önergesi İse gördükten sonra ona ulasmış Oenel Kurulca benirnsendi. 136. slvri bunmlu, rujan ayakkabı madde dikkate alınan önerge lar. Kaç liralık oldugunu solerle birlikte Komisyona geri ruyorua. ytlzUmUze bile bakmadan yanıtlıyor: gonderildi. «Glt kardeşim. srn tutamazsın. Bosuna eylenme burada.» 0 127 VE 128 RasUantı bu ya «tki rtirhem bir çektrdek» giyinmişlm. Merakla Oenel Kurul dtinkü çalışma nereden anîadığmı soruyorum. larını «göreve baalama» v» Kafasını sertçe çevirip çıkıegörev sırasmds guvenoyu» bas sıyor lıgmı taşıyan «127 ve 128. mad«80 Mn kayme kirası. Sen deleri tasandaki biçimiyle ka otebllsten indim, gördum. Otobul ederek tamamladı Birlesim blse blnen bnrayı tutamaa» di DM'den (Bastarafı I. Sayfada) Anajasada bulanması laura gelen bir ilkedlr. Akyol, bu sörleri ile. ılk baslangıç maddesinı açıklanus oluyor: Blsmillahlrrahmanhirrahlm Tasannın sonuna da geçici madde eklenmeh: Anayasa halkımıza ha ytrlı olsun. Amin. •*• «Ücret, «yUk ve soeyal Tardualar» maddesi görli•IHuyonîu. Blr tlye, maddeye «însan haysiyetine ra raşır» sözcüğünün girmesini önerdi. Prof. Şener Akyol, bu isteme karsı çıktı: Anayasaya eşlt Ise eıit ücret, Insan haysiyetine ya rasır gibi beseri temeuniierin flrmeslndcn yana degillz. SÖKİüklerl kanstırdık. «Beşeri»nin karsılığı söyle: tnsanoğlu ile ilcili. Sözcükler yanhş yazmıyorsa, bu durumda Akyol, Anayasa'ja lnsanoglu ile il gilı temennüenn gırmesinden yana değil. Prol. Aldıküçtı ve Anayasa Komisyonu .görüşmeler sırasında çoğu kes savunmada yalnız kalmıyorlar çok şükür. Sagolsunlar, Serda Kurloflu. Tunrut Yetensia. Ha III Erdoğan Gflrel. Velit Koran, Halil Gelendost ve diger ban üyeler futboldaki deylm gibi agizli santrafor» oynuyorlar. Komisyon köşeye sıkıştı mı, hemen aöz alıyorlar. Danışma Meclismde «Bamn araçUnnın korunmasıa maddesi görüşülüyordu. maddenin üzerinde önergeler vardı. Komisyon süpş> mıştı. Serda Kurtoğtu, da> yanamayıp kürsüye çürO ve komisyonun geürdigi maddeyi savunmaya başla. dı. Kurtoğlu"nun konuçması uzadıkça uzuyordu. Başkan vekili Vefik KltapçıgU araya girmek zorunda kaldu Saym Kurtoflu, korats ynn adma saym Gfllçükjü bu konnlara berhalde konusmalannda yer vereceklerdlr. •«• Kulaktan kulaga baska blr taslaktan söa ediliyor. Deniyor ki, başka bir taslak namrlanım?, Genel Kurul'da bu taslak önergeler halinde getirillp, kabul ettiribneye çaüsılıyor. Bu dedikodulann ««sh yok» dense yalan olur. Danışma Meelisi'nın ön sıra. larıcda oturan bir grubun verdlği önergelerin çoju hem Anayasa Komisyonunc» hem de Genel Kuruloa dikkate aunıyor. •• • Basm özgürlügu maddesi Sörüşülürken Genel Kurul da Börulemeyen baaın tem silcüeri Mehntet Aydar ve Mustofa yücel bu keı «Ba> aın ançlanmn ^orunman» maddesinde yerlerinl aldılar. AnctJc. MosUfa Yüoel madderun görüşülmesi baş lanmıs ve aradan yakla&ık 2ü daldka geçmişti ki, yerini alabildi. Tartışmalan bundan sonra dinleme olanağı bulan Yücel, komiv yon sözcüsu Prof. FeyyM Gölefildü'yü dinledilrten sonra söz alarak, «Tatmin olduğunu» söyledi. Gecekondu (Bastarafı 1. Sayfada) tim ve öğreniroinin, kişüerin kendi isteklerine ve küçüklerin de yasal temsilcilerinin isteğine bağlı olduğu blçlminde bir düzenleme yapnuş; ancak söz konusu 24*üncü madde Daruşma Meclisi'nde değişiklige ugrayarak. «din ve ahlâk» dersleri, «İlk ve orta öğrenimde» zorunlu dersler olarak kabui edUmiştir. Okullarda dln derslerlnln okutulması, Cumhuriyet tarihiınizde ilk kez. 1949 yılında başlatılmıştır. Zamanın CHP hükümetince kararlastınlan din dersleri, «zorunlu» degil: «ihtiyarb» niteliktedir. Aynca. din dersleri smıf geçme notu olarak değerlendirmeye girmemekte ve ancak ükokullann dört ve beşinci smıflannda okutulmaktadır. Din derslerinin müfredat progTamma girdiği yıl. Demokrat Parti'nln iktidara geldigl yıl olan 1950 yılınm 4 kasım tarihine rastlar. 4.11.1950 gün ve 3/12018 sayılı Bakanlar Kurulu kararı lle prograra içlne alman din derslerlnln okutulmamasını lsteyen veli. bir dilekçeylo başvurarak, din dersl görmemesini isteyebllmekteydl. 1953 yılı çubat ayında toplanan «Maarif Şurası» din derslerlnin sınıf geçme notunda değerlendirmeye girmesine de karar vermlştlr. 1961 Anayasası. 19'uneu maddesiyle dln eftltim ve ögreniminin «ancak klşilerin kendi isteglne ve kiteiikîerin tle kannnl temsilc'lerînin istefine ba|rlıdır» hükmd lle d'n egltlmini «kişflerin kendi isteklerine» ve kücüklerin de «kannnl temsilcilerinin istefine» ba^lsmıştır. Anayasa Komisyonu, bu konuda, 1961 Anayasası'ntn bu hükmünü esas almıçken. madde, \eruen bir onerge üzerine değiştirîlmişür. Bu deglşlkllpe göre, dln dersleri gibl ahlâk dersleri de zonınludur. Bu zorunluluk, 1949 CHP hükümetinln. 1950 Menderes hükümetlnin kararlannda sö7; konusu defildlr. Anayasa taslaSı. din ve ahlâk dersîerinin «zorunlu olarak okutulmalan n n hükme bagladıktan sonra, ayrıca. bu zorunluluğu, ilk öğrenünden başka orta öğrenime de yayrnaktadır. Bu görttnümü ile Anayasa taslagmm 24'üncü maddesi. Atatürk'ü laiklik ilkesinden çok keskin virajlı bfr dönflşü simgelemektedir. Türk Medeni Kanununun 266'ncı rnaddesinde «Çocugun din terhiyesinl tayin ana babaya aittir. Ana babanın bu hosustaki terbiyesini tahdit edecek her türiii nsukavele muteber detildlr. Resit, dinini intihapta hürdür» hükmü. Anayasa taslağının bu 24'üncü maddesi karşısuıda, geçerliliğini yitirecektlr. Zorunlu din dersi ilkesi. Atatürk'ün laiklik llkest ile taban tabana ters bir düşüncenin ürünüdür. Zorunlu din derslerini. «rlcdan özgürlügü» ile batdaçtırmantn ve hele hele bu Anayasa maddeslnt «Atatfirkçulük adma» savunmaya hlç ml hiç olanak yoktur. Damsma Mecllsi'ncft kabul edllen bu madde, Atatürk'fln kemiklerinl sızlatacak niteliktedir! Bakm Atatürk. 22.9.1925 tarihinde, Samsun tstiklal Tlcar«»t Mekteblnde yaptıgı konusmada bu konuda ne diyor: «.. Efendiler, terblye kelimesl yalnız olarak knllanıldUh *aman herkes kendince maksut blr medlnle (anla?ılan anlam) Intikal eder. Filliyata trrrisillne terblye bedefleri. maksatlan tenevrü eder (aydmlanır).. Mesela dlnl terbiye, milll terblye, beynelmilel terbiye, bütün terbiyelerin hedef re rayelerl baskadır. Ben burada, yalnız yeni Türk Cnmhurlvetl*nln yeni nesle verecetl terhlyenta mllII terbiTe oldugunu katiyetie ifade ettikten sonra diğerleri Üzerinde tevekkıir (durraa) etmeyeceğüo. Efendlier: yeryüıünde üçyür rnllyonu mfltecavlz tslam vardtr. Bunlar. ana, baba, hoca terblyesiyle, terblye ve ahlâk almaktadırlar. Fakat maalesef hakikatı h?dise şudur kl, bfltfln bu milyonlare» iıuan kiitlelerl şunun veya bunun esaret ve rillet zincirieri altmdadır. Aldıkian manevi terblye T« ahllk onlara bu esaret ılncirlni krrabilecek meziyeti insaslyeyi vennemhtlr, TeTeınlyor. ÇUakfl bedefi terblyelerl milll değildir. Efendiler: mlTJI terbiyentn ne demek oidugnnu bilmekte binrüna teşevrflş Ocansıklık) kalmamalıdır. Bir de milll terblye esas olduktan sonra onun lisanırn, uTOİünü, vasıtalannı da milli yapmak uvrnreti gayrl kablli münakaşadır. Milll terblye lle inkisaf Te ila (yflkseltme) edibnek istenen geae dlmatlan btr taraftan da pasiandmcı, oymturocu. hayail levait (faılalıklar) doldurmaktan dlkkatle !«tloap (kaçınmak) etmek lâ•tmdır...» Bütün bunlardan »onra, Atatürk'ün layikUk llkesine ba|U olanlara yalnuca şn tflrkünün dizelerlnl sflylemek kalıyor: Ankara'nın tasına bak / Gözlerfanin yasına bak / Uyan nyan Gui Kemal / Şu dünyanın islae bak... GOZLEM Isadamı (Bmstarttı l. Saytada) tına atüdı. 1927 yüında Anadolu'ya göç ederek iz mir'e yerleşü. 1927 yılında Şeritçiler sem Unde bugün«Arev» unvanıy la devam etmekte olan ük işletmesini «Dunnuş Ya«ar müesaeseai» adı altında kurdu. 1953 yılında TürkJy8"nin ilk boya fabrtkası olan DYO' nun temelini attı, 24 aralık 1954'de de bu fabrika hizme te girdi. DYO bugunun Yaşar Holdingi'nin bir başlangıa oldu. Dunnus Yaşar Türk kül tür hayatına katkıda bulunmak. yetenekli fakat im kansızlıklar srüzunden oku yamayaa çocuklara destek olmak amacıyla, sahip oldu ğu Yaşar Holding hisse se netleri hibe etmek auretiyle kendl adma taşıyan Yajar Ejitlm ve Kültür Vak fı'nı kurmuştu. Durmus Yaşar iki erkek, bir kız çocuğu sahibl. Çocuklanndan Selçuk Yasar bugün iktisatçı olarak Yaşar Holding Yönetim Kurulu Başkanı, Ktmya Yük sek Mühendisl Selman Yaşar'da Yaşar Holding Yönetim Kurulu Başkan Ve kilieUr. Suclomalara cevap Prof. Tank Somerin. Bcevit'e yönellk iddialann» yanıt verdller. Ecevlt'ln avukatlan Dr. Hasan Bıyıklı ve Şahm Men gü, dün yaptıklan basm açıklamasmda, nKonusnıası ve yazması yasaklanmıs, do layısıyla kendini savunma olanaklanndan yoksun bırakılmış bir kimteye karşı, sataşma «Içülerlne varan agır ve haksız ithamlarda bulunma kampanyasına sitln de katıldıgınm üıüntüyle hledlk» dedller. Basm açıklamasmda şu görüşlere yer verildi: «Tankı dereisinln 23 29 Atustos 1982 gün ve S95. sayısının 41 ve 42. sayfalarmda Tayınlanan bir söyleşinizde, muhabtrin sorusu üzerine, müvekkilimU sayın Bülent Ecevit'in Basbakan olduin sırada, ögrenoilerml taskrrtmak amacıyla, kasıtli demec verdliH gîbl gttlflnç ve sacma blr iddia ortaya attmız. Üstellk bu iddiayı ortaya atarken, karauovuna, aöıünil ettigtnis bu demecln nerede ve ne zaman verildlftfni aciklama treregini de duy madınız. tddia ve suçlama ne kadar soyut oluraa, yamtlanması da o kadar güc olur düsüncestyle hareket ettlrlniz açık. Zat«n, suçlamanıa açık oisardı blle, MH II GUvenllk Konseyl'nin 70 sayılı kararı Ue konmuş bu lunan yasaklar nedeniyle. ne müvekkilimU sayın Bülent Ecevit, ne de biı avukatlan, sucladıtiniB bu demeel ele alarak. Tankı dervlılnH» nriava. nttiimnır. I d dla ve suçlamanıza içerlk açısından cevap veretne*dik. 1 MGK'nın 70 sayılı kararımn getirdigi yasaklan kendiniz için yeterli bir gü vence saymıyor olacaksınıs kl. suçlamanm, bak ettlginîz cevabın verilmeslni olanaksız kılacak biçimde formüle etme gerefini duyn yorsunnz. Bu davranısıms ne (som)Inga, ne (er)llge yaraşır. Hele Bununla beraber, krna' dıgımız bu davranışmız, b«v n kişüerin kalemini ve agnnı yasalarla ba*larken, bs zı karşıtlannın konu?ması« na ve yazmasına izin verme nin onlara karşı biçbir aınırlama getinnemenin i<j burkan ve insaf sahibi her insanı isyana sevkeden ada letsizli^inî. bir kere daha gözler önüne sermesi açısın dan yararh oldu. Söyleşi sırasında sorularJ dan birine verdiğiniz cevap ilginç... BeUi fikirde olan basm bana lftlra edeblllr. Dllln kemigl yok... Siıe yö^ neltilen ve iftira oldugunu düsundUğünüz ithamlan karsılamak için başkalarına iftira etmekten çekinmiyor sunnz. Evet, söylediginiz gin bl, (dllln kemlgi yok) hele. size cevap verme hakkı, ka1 raladı*ınız insaniarın elinc den alınmış ise, dil daha da esneklesiyor degil mi sayın (Somer)...? Bu agır, haksız ve sacma suçlamanıza bugün gerekea cevabı veremlyor oknamız. llerde de sessiz kalaeağımız anlamına gehnez. Tann slze ıızun nmiir versin » DÎS TABİBİ ORHAN TÜZÜN Uıvent Güvertln duragı. Gazetacileı Yapı Kooparatlfl O3. Blok. D; 7. saat 913, TeU »4S72S. Raodevu alınması rtca olunurı Asgari Sahhk Ev 9 ö m e k Mah. peşin 1 mil yon. Tel 10. 69. 94 (Ankara). • 1013 No.'lu îşyeri KimliH kartımı kaybsUim. Hükümsüzdür. IBastursrı 1. Myfada) t«;ti 10'unou derece arasınd» çaUşan memur maasjan bubi rine esit duruma gelecegini belirterek «dereceler arasında fark kalmayacak. Ayriea, sözkonusu memurlar bem asgarl iicret arOçından, hem de venl bütçe ile getlrilecek katsayıdan yararlanmış ola