Catalog

Cumhunyet 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 21 EYLUL 1382 stanbul Teknlk Üniversltesi Maden Fakültesi, Maden îşletmesl ve Makinalan Çalışma Grubunca 610 eylül 1982 günleri arası Uluslararası Kömür Teknolojist Semlnert yapümıştır. Semlner benlm baskanlıgunda, Prof Dr. Enls KADIOĞLU, Prof. Dr. Senal SALTOĞIAJ, Doç. Dr. Şinasi ESKtKAYA, Doç. Dr. Erdil AYVAZOĞLU, Y Doç Dr Orhan KUKAL'dan oluşan Organızasyon Komıteteslnce tertip edilmiş. Y Doç. Dr. Ergln ARIOĞLU, Taylun EVERGEN Nuh BILGİN, Erkin NASUF, Süha NİZAMOĞLU ve Yılmaz BUDAN, Gündite ÖKTEM, Arzu DALGIÇ'tan oluşan çeşitll alt komite^ lerln yardunı 11e sonuçlandınlmıştır. Semınere, komür özellıklerl, kokbriketev yakıtı, gazlaştırmasmlaştırmayakma ana konuiannda, 8 yabancı ve 25 Türk araşhrmacı tarafradan toplam 23 büdirl sunulmuş, geniş şekllde müzakere edilmtş, tartışılnuştır. Teblıgler ve tartışmalar ayn bir kıtap halinde bastmlacaktır. Tebllğlerde özetle Türklye kömürlerinln rezervlerl, klmyasal flzlksel ozelUkleri, kömür ile llgill tesıslerı komürün asilleştirilmesi, kükürtünun azaltılmast, kömurden briket, dumansız yakıt, ev yakıtı yapılması, taş kömOrlerimlzln koklaçma özeMkleri, çeşltU Unyıtler (yan bltümlü kömürler) İle yapılan koklaşma deneyleri, kömürün gazlaştınlması, komürden smyakıtlar elde edilmesi vebllhassa Güneydoğu (Şırnak) asfaltıtlennin sıvılaş tmlması ve küllerinin değerlendlnlmesi konuiannda çeşitli blldlrller sunulmuş ve çok llgl görmüştur Yüzün üzerinde delege ve dlnleyld son güne kadar aynı llgl Ue semlnerl lzlemlşür. Semınerln açılış konuşmalannı saym Vall Nevzat AYAZ*ın huzurunda, tTÜ. Rektor Vekill Prof. îlhan KAYAN, Türklye Kbmür îşletmele I Kömür Teknolojisi ve Enstitü Gereksinimi Türkiye'de kömür üzerindeki araştırmakr dağınık ve yetersâzdir. Yurdumuznn birindl kimya, yakıt ve enerji kaynağı kömürümüzün iyi değerlendirilmesi, üretici ve tüketidnin teknik sorunlanm çözecek bir kömür enstitiisüne şiddetle ihtiyacı vardır, Prof. Dr. Cemal BİRÖN îstanbul Teknık Üni. Maden Fak. Maden BöL Başkanı rl Kurumu Genel Müdurü Maden Yük. Muh. Hasan MÜMCü, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Genel Direktörü Y Jeolog Sıtkı SANCAR, Enerjı ve Tabii Kavnaklar Bakanlığı Maden İşlerl Genel Mudürü Maden Yük. Muh îbrahlm KALLIOĞLü, Türklye BUımsel ve Teknlk Araştınna Kurumu Mühendislik Araştırma üyesl Prof. Dr Galıp SAĞIROĞLU. Maden Fakultesı eski hocalanndan Aachen Teknik Üniversltesi oğretim görevlisi Prof Dr. Gürbüz FINDIKGtL yapnus, kapanış konuşmasını ve çauşmaların ozetlnl Prof. Dr. Cemal BÎRÖN ifa etmiştlr. Seminerin oluşturdugu gerçek şudur: Türklye komürleri etüt edilmemıştır ve rasyonel şekılde değerlendinlmemektedır. Halen 14 mılyar ton taş komürü rezervımizden, yılda 4 mtlyon ton clvannda yıkanmıs. komür, 7 6 milyar ton llnyit rezervimi2den 19 milyon ton tuvenan ve 16 müyon ton satüabülr komür üretmekte, bunu demlrçellk, azot. çimento sanaylinde, kullanmakta. ev yakıtı ve enerji üretimmde çeşıtli santrallerde yakmaktayız. «Kiup okumak kişlyl duşünmege aüştınr. () O&. şunmek daha kuçuk yaştan ODU oğrenmekle, ona alışmakla olur.» Hıfa Veldet VEL1DEDEOĞH3 kullann açıldıgı bugunlerde guncel bir toau Ustunae durac&gun: «Bugün Turkı yede bir olcnl tttaplıiOan s o runundan sbi edılebüır nu?» Sorusunu, egıtım, öeretim konulanna ılgj duyan herkesın, « Evet, vardırjı bıeumruie vamtlayacagına kesın gozuyıe bakabıiınz. £unlann <j]g^riaicı toplum kesunlenıun de, çevrelerındeta olgulardan, bu konuda basuva yansıyan haberlerden edmdikleri lzlenlmlerle, yukartiakı yargıya katüabıleceklerı rahatça söylenebılır. Aniınaa okul kalapiıiclan so runu, yalnızca bugunün sorunu değüdır. Konuyla ugüı kaynaklar, bunun, iuzlı çagdaşıaşma surecuM glrdığımız yıllardan bu yana, yarım jilzyııdır, ulusal eğıtımırtıizın gundemınde bir sorun olarak variıgını suıdurdugunü gostenyor. 3 yılı aşkın tneslek yaşaQ nurad», yurdun degjşlk boigelenrute, çoğu bırbınndeu ayn ögretım izlencelen uygulayan, aayısı 10'a varan okuiiaröa görev yaptım, KarsCüavuz Koy EnsüUisü riıynrtn, hio blriaın düzenlı, çalışmaya hazır bir tataplığı yoktu. 197980 öğretim yılında, Ankara'da görev yapmaga başiayıoca, kaiamda, «Acaba bu iş, Başkenfte nasıl?» sorusu uyan dı. Bu sorunun da ltısyle, Ankara Valili^i'nden aldığun onay tizeriae, buradakl okullann 197980 öğretun yıü ataplık çahşmalannı, bu arada. kıtaplıklarııun dururruanm arasürmaga Taş kömür üretimlmiz demirçelik endüstrimize yetmemekte dovlzle ve pekçok güçlüklerle koklaşan komür lthal etmekteyiz. KomürlerimMn en büyük kısmını yalnız elekten eleyerek, taşını ayınp, suuflandınp oldugu gibl yakmaktayız. Kömürlertmizln fazla kükürt lçermesl sebeblyle büyük şehirlertmızde hava kirliligi tehlikell boyutlara erişmektedlr. Semlnerde, Türk kömflrlerlnden çeşltll yöntemlerle brlket yapılabilecegl belirlenmlştlr. Ancak. bu brikeUer lçln komür bünyeslne uygun bir standart saptanmamıştır. Tunçbilek. Soma, Gediz llnyltlertmlz (yan bltümlü kömürlertmiz) İle yalnız ve Zonguldak komürleri İle karıştınlarak metalurjik kok yapılabilmektedir. Bu ortamda bu kömürlerin demlrçellk endüstrlslnde kullanılması, ev yakıtt olarak tüketllmemesi, hele santrallerde yakılmaması gerekmektedlr. Asfaltltler de aynı şekilde degeriendlrilmeüdlr. Diğer komürlerlmlzl karbonlze ederek. gazlanndan ayn şekllde, kalan kömürü de ev ve sanayl yakıtı olarak kullanmamız ge rekmektedlr. Bütün bu araşiannalan yapacak, üretlcl ve tuketicı kurumlann teknik problemlerinl çözecek bir müesseseye yanl <Kömür Enstıtüsü'ne» şiddetle ihtiyaç vardır. Halen Maden Tetkik ve Arama Enstıtüsu Teknolojı Daıresı, çeşıtli ünıversıtelerde dagmık şekılde. koordme edılmeden yapılan bu tıp çaüşmalar büyük bir değer kazanacaktır Kanımca böyle b r enstitü devletln on yatınmı ile (arazt, bınalar, analız laboratuvarlan lojmanlar vb) başlatılmah ve Türkıye Komür Işletmelerl Kurumu. Türklye Enerji Kurumu, Türklye DemirÇelik Işletmeleri, Türkiye Azot Sanayii. Türklye Çimento Sanayil, özel sektorün komür kullanan diger lşyerleri tarafından verllecek ücretli projeler ile yürütülmeli ve gelistirilmelidır Dünyada bu şekllde kendi kendine çalışan ve yetlnen pekçok araştırma müessesesi vardır. Araştırmacüar bu projeler ile îlnanse edilmell ve verimli olarak çalışmalan sağlanmalıdır. Enstitü. Başbakanlığa bağh müstakil bir müessese olarak kurulmalı .üniversite profesörleri. proje veren kuruluşlann temsilcllertnden oluşan bir yönetim kurulu bulunmah, müstakil müdür ve az sayıda idari personel İle yonetilmelldlr. Seminerin ortaya koyduğu güvenlllr bir hakikat da yurdumuzda yetlşmlş araştırmacılann mevcut olması ve yenilerlnln yetlşmekte olmasıdır Yetenekll arastırmacı bulunması ve bunlan parasal yonden tatmln ederek. lojmanlar vererek devamlı şekilde araştırmaya y&nelik çalışmalannı sağlamak yerinde olacaktır. Boyle bir enstitünün kurulup çaljşması ile yurdun bu en Snemli gereksinmesl yerlne getirllmiş olacaktır. Vaklt henüz geç değildlr. tlgill kuruluşlar, konuya hemen önemle eğilmelidlrler. Çizelge'de yer alan sayısai ve nler, ozel okul kıtaplıklannda, geneUikle ozdeksel olanaklann elven^lılıgıne, Dewey Onlu Bolumleme Dizgesı'nın, ber hft.g3p^^]yt^i asagı y u k a n t&m nrn^ın^ kosut oiar&k, ogrencı ve oğretmenlerin kitaplıktan yararlflozna duruml&naın, devlet okullanna oranla kat fcat Ustun oldujumı ortaya koyuyor Bundan, rfngaiıfcia özel okullarda kıtaouk konusuna büyük onem verildlgi aortucuna vanlabüır. Okul Kıtaplıklan Kontnsoda Ankara Milll Eğitua Müdüriu£ü Ue M 1 E#ıtun Bakaniun1U nm Tutumlan: Arasurma sırasında bu ikı birimden elde et> tıgmuz, ancak bu sütunun sağladığı olanagın çok sinırlı olması sonucu fazla avnntısma gıremedıgizmz bel^eler, bızı, anıian bırimlertn okul lütapukları konusujla ve okul kıtaplıklarıyla yetennce ıleüenmedıkleri, neredeyse bunlan kendi i"azgılarıyla baş basa bıraktıklan sonucuna goturmektedir. Onenler* Eldeki yasalar (mevzuat), uzunca geçnüşı içınde umulanı veremedıgıne gore. yeni bır anlavışla (Kiışkusuz, çağdaş bır bakışla) yenıden ele alonmalıdır Okuı kıtaplıgı konusuna, öıellıkle temel eğıtlm 1. basamaktan başlayarak, oâretim kurumlannın tümünde aynı değer, onem verümeUdlr. Kısa ve uzun surell planltrla, egitilmis kıtaülık görevlisi yetiştırilnıeslne hemen bas Okul Mtaplîklannm, ScelHkle cumaresl, paıar günleri açık tutulması sağlanmahdır. <cM.E.B öğretmen ve Yonetıcüerının Ders Ücretlenne tlısktn Esaslan'ın 30 maddesınde beden eğitınü ojtretmenlertne tanınan parasal olanak «Kutüpbanecı oğretmenlerse da tanınmalı, kitaplık eorevlilenne yan odeme ya da bensen bır olanak geUnlmelidır (Bu yoldan, bir oncekı onerinio de gerçekleşznesl çok kolaylasacaktır.) Kıtle Oetlsiın araclan y o lu ile, aynca açucoturum, sempozyum vb. etknüıklerle, konu, iamuoyuna rnaledılmeU. bu alnnritt onun desteğİ «aglaptnaUdır. Ük yapılacak MilU Eğitim Şurası, kitaplık konusuna aynlmalıdır. Bu Araşırma'da. kitaplık çausmalanm olumsuz etküediğı görulen (Anayasa dısı) ideolojık. polıtik gorüş ve davranışlann okuUara bir daha keamlikle gırmemesmi saglayacak Onlemler alınTnalırtır Koy okullanmızm kitaplık gereksinimi, ştmdılık. a) Ge zıcı Kıtaphk Dıigesi'nm v«ygınlaşünlıp gellsürumesi, b) Merkez durumundakı koylerde kitaplık kurulması. c) Bölge Okullanyla, înnii küçükkentlerdeki (kasabalardaki) ortaokul tatapUklanmn gellstirilmesiyle, karsılanmaya ciiğ 1 *" 1 * lıdır. ••• Araştırma'nın ortava koyduğu, öğrencılerle Ögretmenierin bır oğretim yılında okul kitapM'Janndan, ancak sıiınn al tında dolasan sayüarl» yarar lar.ması, kuşkusuz, herkesi acı acı dusundunnesı sereken bır durumdur Ortaya çıkan sonuçlann, en azından «Başkentte boyle olursa"'. » sorusunu çagnstıracağı da kesındır. DUeğ> mu, ilçihlerce soruna cıddi btr biçiinde etflmilmesıdır Konunun daha tazla gecıkUnlmege dayanma gucu kalmamıştır. tkıncı büyflk düetımız, ana, babalann, efıtımcüenn, ögretmenierin »lı kalem tutan herkesın, ogrencilerın, susmaması, konu Ü2enndekı gozlem, gorüs ve dileklerınl dıle eettrmelerl, konuya sahip çıkmalandır. Doğramacı'ya Tesekkür Telgrafı Cekilmeli... 16 eylul 1982 günlü Cumhurlyet'te arkadaşımız Şükran Ketencı'nın şu haberi yer alıyordu: « Sosyal, iktisadl ve idari billmler alanlannda oğretun yapan fakultelerde uygulanan tum progtamlar iptal edılerek, YÖK'un hazırladığı tekduze programın uygulanması ıstendi. Bazı universitelerde yeni oğretim yüınıu başlamasına ıki hafta kala gondenlen, üniversite egıtimıyle çelışen ve fakulteleri lıseler ddzeyıne ındıren karar tepkiyle karşılandı.» Karar elbette tepkiyle karşılanacaktı; çünkü sosyal büimler alanında tek tıp program uygulanan bir ülkede ünıversiteden soz etmek olanaksızdı Bu durumda doçentlerın ve profesorlerin varhk nedenlen ortadan kalkıjordu «Universlteierarası Kurubca düzenlenen bır komisyon bu konuda şu düşünceleri ıleri suruyordu: « ...Bir darbe İle yıllann birikimı pammparça edilmek istenmektedır, (. ) Bundan boyîe TürUye'mn yuksek ogretıtn kurumlarmdan ivı ekonometrici, iyi planlamacı, ya da istatistlkçi jetistirilemıyecektır. Kısacaa yuksek oğreümde çagdışı fabrıkasyon yoluna gırılmektedir. Tek tip programdan en buyuk rararı Turkıye'nın sanayıinin ve ekonomisinin çekeceğl ise açıktır» • Acaba nıçın oteki bihmlerde degıl de sosyal bllımlerde «tek tıp program» ujgulaması istenıyor? Bu sorunun yanıtı kolav ve açıktır Tanhteki Ünlü Galıle olaymdan berı süıegelen bir aavanın son sayfalanm şımdı bızım YÖK seruvenlnde lzlıyoruz. Galile zamanm mahkemelerinde yarguanmıştı Neden' Çünku egemen otontenın fıkırlenne ters duşen bılimsel bir gerçeğl soylemlşti: « Dunya, demişti, evrenin merkezi degildir: yerinde dnrmaz, guneşin çevresinde döner» Vay sea mısm bunu soyleyen*. Egemenlerin otorıtesı kutsal kıtaba dayanıyordu. Tartışılamayacak olan bu otonte de dünyanın evrenin merkezi oldugunu \e jermde durauğunu savunuyordu Egemenlerin dedlklerı dedlktL Tartışma kapısı bir kez açıldı mı otonte yıkılirdı. Türkiye'de sosyal büimler alanında çeşıtli Iiklrleria üerı sürülmesi, tartışma kapılarının açılması, araştırmaların yapılması da toplumda otodtenln yotc olması \e anarştnin başlamasma kaynaklık etmemiş mlydiî öyleyse ünlversitelerln sosyal bllimler alanında tüm tartışma ve araştırma kapılarım kılıtievecek tek tip program uyguladımz mı sorun çozulurdü. • Ancak bızım profesorler, docentler. oğretim üyelen yakmmasınlar. Bundan boyle sosyal billmlerde Doğramacı'nın «mufredat programı»nı uygulayıp aylıklarını ahrlar. Tartışma araştırma glbl zahmetlerden kurtulurlar, üstelik tek tip ögretım yapmak ve YÖK otontesının şemsıyesı altında yaşamak güvencelidlr Böylece profesörlerin yaz dıkları ve ürettıkleri kıtaplarda suç olup olmadıgı kuşkusu da ortadan kalkar: yargılanmak, totnklanmak, cezaevlne glnnek tehlikeslnden uzak dururlar. Bence üıüversitelerin bütün oğretim üyeleri. sayın profesörleri, sayaı doçentleri ^3ÖK Başkam Ihsan Doğramacıvya bir teşekkur telgralı çekmelîdlrler: Blzl ve geleceğimızl düşündüğünüz tçln size gükran ve mtnnetlerimızı sunanz. He/aptaıııra Buıtıan IARFAD Belediye ve Kültür Külturu benlmsemiş: ülkelenn beledıyelennde Ur kültür danışmanı vardır. Buyük şebnn butun geçmiştni kapayan genış bir kultur açısından her şeyı değerlendırır, yüzyıllar boyu bınkımın bütünu bozulmasm dıye. aşın tıüzlık gostenr. Kültür danışmarurun goruşü, yargısı kamı durumlarda Belediye Başkanı ve şehır Meclısı uyelennın istemuıden daha dnemlıdır. Semt ve sokaklarda yapı dış yüzlennın boya rengme, dıkılecek ataçlann türüne bile kanşan ve sozunü geçırebıleu bir Kultur Danışmanı'ndaa yoksun Belediye Başkankgı düşunülemez, Oysa, îstanbul Belediye Başkanugı, genlfl ve çok ayrmtıh bürokrat kadrosuna rağmen beş milyonu aşkın bu şehır ıçın, hem de ınsanlarm kültür düzeyi açısından tam bir yaınalı bohça görünumünde bu sozümona büyuk şebor ıçin, bir Kültür danışmanı gereksuünu duymamıştır. Istanbul'da «alan> adı venlen \erlsnn tbş kakışu gdrününıü, en genış ana yollardan daracık yaa sokaklara hemen bütün yapüann basısa buyrult durumlan, Osmanlı Imparatorlugu'ndan «yakta k»labllmiş en son kültür kalıtı (mırası) büyük camüenn çevre çapaçulluğu, dönup dola^ıp Îstanbul Belediyesı'nm "Kültur' alanında ne danlı başıboş ve sorumsuz davrandıgına göstenr. Böyle olmasaydı, Yeni Cami'nin ««slz mimsrhk flrnegi görünumüne kapkara bir yüzkarası o paah demlrlen 'Ostgeçıt!" dıye nasü saphyabüırlerdl? Belediye saplıyabüdı, fakat bunca şehlrcıük uzmanı ve kürcu başkanı mımarlar neden kılını kıpırdatmadı. sesını yükseltmedı? X930'lu yıllarda Yeni Camı çevresı dükkanlan yıkianlırken, o guzelım kemerh hünkâr mahîeunı de yıkmaga kalkışanları tekbaşına engelleyen bir tsmaıl Hakkı Baltaaoğlu neden gorütoedı^ Insan sayısı nızla artan büyuk şehırde kultürun gıttıkçe değer yıbrdıgınden nu? Ya Beşiktaş'ta Barbaros anıbna da pash demır1 leri yıne «üstgeçit » gerekçesıyle nasü oturttulaf? Îstanbul Beledıye&ı'nin üst düzayde bir yetküısinin basuıda yer alan demecı, şehrin daha pek çok yennde ve alanında (Emınönü ve Beşiktaş) çirkua uygulamaların yineleneceguıı duyuruyor Yetkıh beledıyea. bankalara başvuruldugunu ve üst geçlt yapun gıderlennı üstlenecek bankalann diledıgi reklamı yapabüeceğını üerı sürüyor. Istanbuı gıbı sadece trafıği değıl, fakat çehirciUk açısında her alanda düzensız bir yerde. araçlan ve ınsanlarm gıdıs gelışlen içln Îstanbul Tekmk Onlversıtesı Trafık Kürsüsüyle görüs alışverişı yapıldıgı söylenebılır mi? Sanmıyoruml Böyle olsaydı, Beşıktaş ve Emınönü alanlannda o guzebın mımarbk başyapıü anıtlann saygınlıgı gölgelenmezdl Belediye yetkılısi Taksım alanında da reklam karşılıgı üstgeçıt yapürüacagını soylüyor. Gıderlen ödeyen bankalar yapacakmış1 Taksım Cumhunyet alanı, lö30'larda düzenlendığınde, Cumhunyet anıtının sayguılıgı korunmuştu. Çevre yapılannın yüksekUgi. ılan tabelalanndan arınmış yanıyla Çünku, Taksım Cumhunyet anıtı Cumhunyet'm büyük önden Gazi Mustafa Kemal Atatürk, en yakın çahşma arkadaşlan, Işçısi ve köylusü bütün yurttaşıyla capcanlı ve onurlu bu: sungeydi. Ne var M, 1950 mayısanm getirdıgi *Birakımz yapsınlar, bırakınız kazansınlar* stoganı için böyle simgelerin önemi yokta Çevre yapılan üç kattan on kata yukselüldi, en çig boyalarla çızümiş reklam tabelalan Cumhunyet anıünı saygısızca ezdıler. Ezdıler amma. resmı bayram günleri, ya da yabancı konuklarm ülkeyı ve şehn selamlamak lçın saygı törenleri yaptığı Cumhunyet anıtmın kahredıd durumunu farkeden yetkdl bar ses yökselmedl Yükselmedı. Taksün Cumhuriyet anıü ştmdi de pash demirlerden 'Üstgöçıt saldınsıyla karşı kargıya, Kültürün her alanda pek çok gerekli oldugunu şu en son davranış yetennce kanıüamıyor mu? O Okul Kitaplıkları Sorunu Mehmet DÜNDAR Ankara Aktep» Lisesi Turkçt Oğrttmeni araştırma 264 16'sı, 132 orta dereceii okuldan 40"ı üzennde gerçekleştırümıstir. Devlet okul kıtaplıklanyla ügıli veriler. Araştınnaya göre, ilkokul lann yar.sına yakın bölümünde (% 47 sınde) KtaTJİık olmamasına karşüık, orta dereceii okullann türaune yakın bolümünde kitaplık vardır. Kıtapbklarm bır salon ya da herhangi bir odaya yerlestinlme oranı genelde % 69'dur. Bu, ılkokulda " . 11, Orta dereT celı okullarda "o 85 oramndadır. Bunlarm dışındakilcr müdur odası, korıdor, büro, ogretmenler ya da yonetim odası gıbi yerlerdedir İlkokuUann pek çogmda (<^ 89"unda), ortaokullarm yansmda, lıse ve denei okullann dörtte blrtade, kitaplık görevlisi yoktur. Kitaplık ytiiyna yerlerinin toplam genışlıklp.ri şoyledlr: lUsokulda (8 okuldan ttnde) 9 m2, ortaokulda (H okuldan 8'ınde) 173 m2, lıse ve dengı okullarda (24 okuldan 22'sınde) 1850 m2 geruşheinde kitaplık salon ya da odası vardır Buna göre, okul basma, Ukte 0 6 m2, orta'da 21^ m2. lise ve dengı okullarda 84 m2 genıslığında kitaplık yeri düşmekte Araştırma'nın yapıldıgı okullarda okal basma duşen okuma masası sayısı ükte 0.15, ortada 16, lisede yaklasık 6'dır. Kltaplıklardald sandalye vb. sayısı, yıne okul basına olmak üzere, Ukte 6, ortada U.5, usede 213tür. Kıtaplıklann, «1» ögrencimn payına duşen kıtap sayısı bakımından gosterdikleri durum şöyledır. Ilkokulda 1 ogrenarun payına 0.73. ortada 1J3, llse ve dengi okuuarda 2J60 kıtap duştügu eörülüyor Sözkonusu oğretim yüıoda dğrencılerin okul kitaplıkUnudaıı yafaridmma dunuuuou gosteren sayılara bakUğmuz ea man, şoyle bir tablo ile karsv laşıyonız. Bir öğrcUm yılmda «1» öğrenclmn payına duşen oknaan kit»p sayısı'nm Ukte 011, ortada, 0.08 (binde sekız), lisede 0^3, genelde 0^5 Oldugunu görüyoruz. Aynı ojretua vılmda «1» okuduğu kitap sayısı. Ukte 030, ortada 0.20, lisede 1, genelda (üç basam&gı k&paayacafc biçımde) 0^8'dlr. Kıtaplıklardaki kttaplann, 20 okulda denürbas strasına, 17 okulda Dewev Onlu Dızgesı'ne, 1 okulda \azar adına ?öre bölümleridıgı saptanmıştır Yanı, oJmlların yarısından çogunda, Dewev Onlu Bolumleme Di2gesl uygulanmıyor. 19781979 oğretim yıhnda, (AraşUnna'nm yapüdılı okullarda), ogrenci artıs oranınm ükte % 9, ortada % 7.7, lisede % 5 olmasına karşüık. bu okullann kıtapbklaraa. Uevletçe yollanan kıtap sayısındakı arbş oranının ılke S 00 (sıîır), ortada % 075, lisede % 068 oldugunu goruyoruz. Araştırma'nın, sınıf kıtaplüdan yonünden ortaya koy. duğu sayısal sonuçlar şöyledır. llkokuüann tümünde sımî kiUplıklan varken, orta dereceii okuUann çogunda (ortada % 57, lisede % 75 oramnda) bulunmadjjı goruluyor. (Yukardald verileri degertendinrken, okullann ortalama ögrenci sayüannın ükte 1110, ortada 1438, lisede 1971 oldugu nu gozonünde bulundurmakta kuskusuz yarar vardır) Göıtem, Gör&sme ve Mektupl°ifm?nm Getirdı#i Belll Bash \eriler: Araştırma'da, yalnız. okullarda, konuyla llgıli eldekl kaynak ve bilgilenn deserlenduılmesiyle yetlnilmemış, gozlem, gorüşıne, mektuplaşma yontem lennden de yararlanUmışür. Bunlardan elde edılen en onem U sotraçlan şöyla sıralayabüınz: Araştırma'da azımsanmayacak sayıda (10) kita.oUguı nor n » ı bir temizlik, düzen v» b&knndan yoksun oldu&u görulmüştür. Kltaplıklardan 6'smda gbrevlüerin basta, rahatsız, uzun sure raporlu oldugu saptannuş, genel bilgı düzeylennın duşuk, kitaplık işlerinden habersiz olduklan gozlemlenımstir (Bu ikl durumun, yoneucılerce okul tataplıklannm btr yana itüdigmi gosterdigı açıktır.) Kendileriyle gorusulen vo. netia ve oğretmenlerle. mektup laaüan ögretmenierin pek çoğuoa göre kitaplıklar ve çalısmalan yeterstsdır. Yönetıci (müdür) ve kitaplüc gorevuleriyle yapılan gorüsmelerde üzerinde bırlesuen nokta, «her iküdann kendine gore kitap yy>ı\^»nftjgTniTi) ıse, polıtıka ve kendı görUşlerbun sokıılmasının, çalışmalan olum suz yonde etkılemıs olmasıdır. Baştan beri sıralanan verUerden ortaya çıkan genel ve en ftnoı^j sonuçlar şunlardır: Kıtaplıklar, genellıkle, kfindüerlne vaılılc kaıaadırma dununundakl üç temel oğe (dermeyexgörevll) yonünden yetersudırler, bunların doğal sonucu olarak uretılen hızmet (çalısma) yonünden daha da yetersiadırler. Bu durumda islevsel bır çalısmadan soz etmek ol&oaksızdır. Boyle bır Hıınmi, herbalde, ancak bır sorun olarak nıtelendırilebllır. Chel Oknllarda Damm N»«1?. Anstmna'âa, Ankara'dakı özel okulardan Türk Eğitim Derneği özel okullarmm kitaplıklan da ele «îTnmiKtr. üa kesim arasmda (devlet okul kıtaplıklanyla, bzel okul kıtaplıklan arasında) ortaya çıkan en çarpıcı durum sudur. De\let kesımınde temeı eğitim L basamak okuUannda kıtapkis konusuna (Devletçe) hiç ılgı gostenlraezKen, ozel kestaıde, bunun tam tersi bır durumla kitaplık konusunun burada, tum basamaklarda butunlük içınde ele alındığı eöruluyor. Aşağıdakı çızelge, bıze, ikl kesım arasmda açtfc bır karsılastırma olanagı saSlamakta^ dır: Devlet Okul Kitaolıklanyla özel Okul Kitaplıklanna Üişkiıı Karsdastmıulı MUHASEBE ELEMANLARI • Iktisat FaVultesl. m A w« ticareı lısesı mezunu, • f n a? 2 3 yıl deneyımll. • Askerl:qını yapmı$ muhasebe elemanlan arantnaktatlv Isteklılenn 2021 EvlCP aünle4 çaltşma saatierınde aşağıdakı adrese basvurmalan rıca olunut Valıkonağ» Cad. Akkavak Sok. 4 / 3 Ntşantaşılstanbul Işte, Bpjgrifrı yazmın başında yer alan soruya. sozkonusu araşunnanın getırdıfo venlerin ışıgında yarutiar venidıgıaı goreceglz. (Kuşkusuz, okul kıtaplıklanyla ügüi, yuKarda degınıİ6Û varsayıma îfftt^in^ayan^Rr^ bunun tam tersi kamyı taşıyaolar da bulunabıiır. Dogallıkla, sözu, en lyısı, belll yöntemlerle gcrçelcleştirüen arasUrmalar rian rılmıılan VOTllere blTaKmakbr) Yalnız, araştınna"nın sonucunda elde edılen verüere geçmeden önce, bunların daha beJlIglnİ6şmeSİ VyttrimTnrfan^ otoll lataplıklan konusunda ortaya Konulan olçüiere sok Josa degınmekte yarar bulundugumı duşunuyorus. Bu alanla ügüi olarak Mılll Eğıtom Baltanlıgı'nca yayımlar\wn ıyjftiy)fl ve ynnfltmft]ıklprfl göre; öğrencUere bdev verudıgl »nrrian jjgüı kaynaklanıı adlan, yazarlan, (kıtaplıktakı) boîıtrniBma sayüan, ödevle Ugüı bolünuenn hangı saylalarda yer aldıgı (ogretmenleroe) belırtılecekir. Bütün okullarda (llkokuldan yUksek okuüara de&n) biter okul intapiıgı, her suufta bir p"rf kıtsplıgı kurulacaktır. Okul tatapUğma bir saton ya da büyukçe bir oda synlacakUr. Miıdur yardımcüanndan bın kııapıii ışlerıne bakıaaJsla gorevlendınlecek, buna en az bır gorevlı (memucr), çalışmalannda yardım edecektır. KıtapUklarda «Dewey ünlu Bolumleme Dızgesı» uygulanacaktır. Şımdı, blraz da, bu alanla ilgüi kaynaklara dayanarafc, okul katapuklan uzenndeki blçurüere (staodartlara) bakahm. Ölçünler söyle: O Bır kıtaplık çaüsma yerı nin, toplam ogrencı sayısının % 1510'u oranındakl okuyucu kıtlesıni alacak gerusiıkte olznası, 1 okuyucuya en az 2.25 m2'Iak bır alan duşmesi gerekmektedir. • Okul kıtaDbğı, öğrenci başma 45 kıtap duşecek bıçimde oluşturulısaudır. % 900 idçl lçln meslörten yeöçme 1 kltapük gorevusı, kalan her 800 tasl tçin 1 tane ek td. olıs&lıdız. Ortaya Koydnğn BeDİ Başh Veriler. 197&«) ogretto yılunn sonu Ue, 198081 öğretan yunan başmdk, Ankara özeâinde, örneJeme yoluyla seçflen 53 devlet okulu. 3 özel okulun tdtauhklannda, çeşıtU vöntemlerin uygulanması sonucunda aşağı daü veriler elde edilmi?tlr M Cumhuriyet Sahibi: Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecîlik T.A.Ş. adına NADİR NADİ Cene!Ya>ınMüdürü Müessese Müdürü Yazı Işlen Müdurü Yazı Işleri Müdür Yardımcısı HaberMerkezı Muduru Mızan paj Yonetmenı TEMStLCİLER • ANKARA : • İZMİR : HASAN CEMAL EMlNE UŞAKUGlL OKAYCONENSlN AHMET KORUtSAN ..YALÇIN BAYER ALİACAR .YALÇIN DOĞAN HİKMET ÇETİNKAYA • • ADANA : * MEHMET MERCAN SERVtSŞEFl£Rl Îstanbul Haberlen. Selahattın GULER D ı ş Haberîer : Ergun BALCI Ekonomı Osman U L A G A Y Y u r t Haberlen : Barbaros GENÇAK K ü l ^ ' : Aydm EMEÇ Magazın: YalçınPEKSEN Spor: M e h m e t TEZKAN Arajtırma. Şahın ALPAY Duzeltme Konur ERTOP BÜROLAK * Konur Sokâk No. 24/4 Yenisctıir ANKARA Tel: 17 68 2617 5866 Idare. 1833 35 Hallt Ziya Bul«an No 65,3 İ2MİR Tel: 2547 09131230 Atatörk Caddes), T H K Işhanı Kat 2/13 „ ADANA Tel: 14 55019 731 BuanvaYavanCUVHURİYETVa'baacıl <ve Gazeteo'I k T A Ş. Türkoesğı Cad. No: 3» 41, Cağaloğlu . tSTANBLL P ^ j 246 îstanbul, TeİJ 2U 97 O5 (5 nat) T A K V İ M • 21 EYLÜL 1982 İMSAK GÜNEŞ 5 02 8 44 ÖĞLE 13 07 İKİNDİ AKŞAM 16 33 19 09 YATS1 20.40 Kıralık Daire Aranıyor Yeni evlenecek çalışan çslt ıçin 12.000 TL."ye kadar klralık daire aranıyor. Tel: 228907 Korralsr (slatdar) Oğrenci başma düşen kltsp sa. Kitaplık genisligi (m2) Ortalama oXuma masası sayısı Ortalama sandalya vb. sayısı 1 ogrencının payma dlısen okunan kitap sayısı 1 öğretmenin payına düşen okunan kitap sayısı Onlu Dtzgetıin uygulanısı Devlet 0 73 06 013 6 B » s »mıkltır OrtaU» Devlet özel öreî 3 186 2 340 91 53 45 17 4 13 87 ıoo 178 180 0.41 0.68 % 40 2 30 260 *» 100 SATILK îsveç desıgn ve yapımı, meşe kaplama, 18OX 0 80 m. ebadında çahşma f dakölo masaayla htrlıkte 3 adet 2X1 m ebadında kitaplık saühktır. Muracaat; «8 46 43 011 050 »İ00 % ıoo