Catalog

rken seçim, Batı Avrupa daki Türk işçilerinin y kullanma sorununu yeniden güncelleştirdi Kenan MORTAN trenlerle taşınması karar'.aftırıtmı^tır B J formül çok çabuıi oemmsenrmş \e ışçıler oîel trenlerle Itaı\a va taşınarak seçım sırasmda oylannı kullanmıs ^rdır. 5 PARİS NOTLARI d'Estaing'in Zaire olaylarına beklenmedik müdahalesi, Fransa'da geniş tepkilere yolaçtı Rosta P ARtS Fransız asn.erı taşıt uçaklanmn 48 saatten berı Fıansa Fcs Zaıre arasında bır hava kopn.su kurdu^arı volundakı naberın pazar akşamı EUsee Sar» M tarafndan resrnen açıklanması, uç gunlıık paskalva tptılı ıçınde b\îlurtmasına rağmen. oaşkentte bır bomba tepkısı J apmışttr r k e n seçlm Federal Almanya'da bıüunan 400 bmı aşk.n Turk'urı oy kullanrra hakkı t.orıu sunu t e k r a r gunaeme getırrruşttr Bnındıgı n f Ist^nouı CHP M lietve&ılı Reçı ü l k a r ın ya ıcı uıkelerae vaş.van saırttaşlar ıçm nazırladıgı a onerısı 1966 yılından b u yana Me^.ıs g u r d s ıde g o r u ş u j n e v ı beklemektedır Ortakpazar ola . arulan Vvrupa Topluiugu ü l k e l e n n a e ıse va ıcı ışçılerın ov kullanma hakkı dana k a r m a ş ı k goruntu vermekted'r Bu lconuda 1966 v ı l l a n n a kadar uzanan geLş •ler şovle olmustur 13 m a r t 1969 gunu Beşıt Ulker hazırladığı ' a v onerısı ıle j u r t d'<unda çalısan ışç l e e ov kul ıma hakkının saglanmasını ıster Donem sonunda sa onerısı k a d a k o.ur 14 şubat 1975 t i r ı ıınde ker onerısını jen>ler Ülker vasa onerısmı verğı Ei'dda Batı Almanya d a calıssn T u r k ısçılenn savısı 200 b n d ı Oysa k o n u n u i t e k r a r gundeme q rd'gı l 77 yılmda sadeoe oy kullanaoı.eces ışçı IUM 400 bını a s k m d ı r . •EÇ RKE Eeşıt 1" ker, vasa o n e n s ı r e ekledıgı gerekçeri» 3on yıllarda. Avrupa u l k e l e n n e i:?çı goçur.un b u uk bır hız k a z a n n u ş olması sonucunda vaoancı ıenVeket'erde bulunan yurttaşiarırmzıri oy kul»nması a a onemh bır sorun halıne selmış bulunıa». a a t» d ' e r e k konuyu «ış f e b a k a n u n 'ek'ıfı >u b u y u k seçnen kıtlesme oy kullanma îıakk'nı .azandırmak jcın hazırlanmıştım b ı ç mtnde sun nakTadır K o n u ov kullanmak g»bı e n basıt b ı r Tirttaşlık hafcsı gıbı gorunmekte> se de b u dosal r ISK 10 Mİdan berı tozlu raflarda b e k l e m e k e d ı r ı'asa ıçın yapılan ıtırazlar ıse yur* d ı s m a a ov kulanmanın b u y u k m a d d ı yukler eetıreeegı ve b u i e n h vavgm s°çmen tatlesme u l a ş r n z o r l u f u ı'e 1 îarşıîasılacağı nort'alannda vogunlasmaktaai ' Ancak vasa onerıs'nde b u konu>a a a açıfchk getırılerek şoyle tiemlmektedır «Ilos seçım k u r u l l a n k ü t ü k l e r m e yazılmış olan seçmenlere, oy gununden yeterlı b ı r z a m a n once sayılannca oy pusulası, zarf ve dığer a r a ç l a n konsolosluklara gonderecektır. Ov v e r m e g u r u n d p n uyg\ın bır s u r e once v?.bancı u l k e l e r d a s ı s e ç m e n l e n n oy kullanacagı t a n n \eya tarır>ler ı v g u n araçlarla ılân edüecek ve seç menler konso'osluklara gıdere< sandık k u r u h ı gorevinı vapan korsolosların o»unde k^palı ov Ortakpazar; yabancı işçilerin kendi ülkelerindeki seçımlerin sonuçlarını belirlemek yerine, çalıştıkları ülkede bazı yerel haklar elde etmelerinden yana. Atl NE DIYORL AET ıse yabaioı ı ? çüer ıle ılffill olarak aldığı kararda goçmen ışçılerır ov kullanamamasmn ışçüejı n^erbe^t dolasın ükes » ıle çelıştığı Juşunoesındedır \n^ak AET, \abinci ışçüer'n kendı ulkeieı ndekı seç.mlerın gelecegtnı oelırlemekten çok. çalıştıkları ulke ıçmde bellı verel haklar tarumak egılım nde gorulTie'cedır. Nı^ekım AET kararuiıi sonaç bolumunde en geç 1^30 yıhnda bır ulkede bellı bı sure ç. lışnış bır ışçının mahallı seçınl«re mutlac oıar^k katıımasınm gerç«kle5'"inleeeçı ıfade edı'mektedır run'ıurbaşkTiı V I M GıscarJ dEstaxg'aı a basın burosundan ;, nılan açıklamada «Zaıre ve Fas hukumetlenmn \ardim ibte%lennm» uzenne bu kararm almdıgı belırtılırKen bu anlaşmanm savunma anlaşroalanna davanılarak vapılmıs olaman j n \Tiei'>' une sarer ç 'eıPn <" e F^ansa ıle dı<pr ıkı ulke ar?s;rda bu tı.r anla^n^alar olmadığından bu vardımlar cac'<=cp ı^ırhgı anlaşmalanna uygun olarak yaplmaktarT Fransız vetkı'ılerı bu arada. «Operasvonvn», «ıkı dost ulke tarafıiâan vapı)?n cagnva bır ce\ap savıldığmı ve Fransa'nn kara Alnkaya katkısını vnırgulaoığım» eklemısıeraır. AED NE YAPIYOR! Avrupa ulkelennm hıç b.rısmde yabancı ışçller'r. ov kullanma hakkı ^oz konı «u değılken, ABD vatandaşlarımn Turfave ae veva nunyanın herhangı br u.kesaıde beçımleıde ov ku^ar.abılmelerı ılgmç T b:r durum olarak o ta\a ç\kmaktadır ABD'de her e^alete secirnıer avrı bıçımîerde yapıldıŞrnaan seçi'n'.er ıçm «Votıng Assıstance Guıdeu olarac anı lan bır secım rehberı hazırtanmıs*ır Yurt dışır.da orreoın Tjrkıve'de bulunan bır ABDlı vatandaş bu kıiat'u^a bakarak hangı seç.m bınmmde ov kuiıana cagnı oğrenmektedır Bu kılavuzda vatandaşın ovunu han^ı adrese vollavacagı da ekîenmıştır ABD va tandaai oyunu zarla koyar sonra ya kendısı va da konsOıOs'j< yoluyla ovunu postaıar Ov kulİ3.!irra c suresı ecralerden uç haf'a once başlar, seçımcen bır üun son'a sona erer Uzun vıllar dovız raa^ nası ola^ak degerlendırılen 'şçıler mız ıcm ov hasKinm tannması demokrasımn tanmması hakkı açısından da burJk bır onem tasınıaktadır \nc.ik ov kulUnma ıle ılgılı \asa Meclıs gtındemme alınMiş oımasına karşm. erken seçım nedenıjle ariık '«va duşmu^tur Boylece Batı \vnıpida ia çag dışj ış ve konut koşulla'ında çj'ışan bır m r'onu aşkm ınsarun en sınırll demokrası haskı mr kez daha kısıtlanmış olmaktadır. YENı BıR HAÇU SEFERi Mi< Bazı dıplonıatık çe< relcrde b r ogal» olarak değerlendınlen Fransız ionetıcuermm bu son gırlşımı hakkında ıse bagımsız Le Ouot djen de Par ^ gazeıes» oncekı gunku man'etınde «Gıscard, AfriKa aa Haçü beîenne çıktı» demektedır. A şnrr gazetelernoen FrarcpSoır îse 7eıre'nın Kohvezı bolgesmae, urıformalı Fransız askerı Tlennın ıbt totogralını vdvınlamış'ır. «Mobutu ya Sov\e er ve Kuba tarafından desteklenen eskı Katangalı landaTnalara Karşı dırenışınde vardım eden rransa'run» ordu taşıt uçaklan ıle Fa; \e Zaıre arasında valmzca ağır sllah taşıdıgı ve bu uçaklarla Fransız askerı gonderümesının scz konusa olmadıgı tekrarlanıp durmaktaaır. Bu akşam Fr?r>=ız teİPM?'onuida dış pohtıka konusunda vapacagı a^.i'v oturum sırasmda da, Fransız Devlet Baskanı Gıscard'm. bu son karannı savunmak ıçın go^tprebüece^ı gerekçeler uzerında duran kamuoju yapımcılan ıse şunları one surmektedırler. «Pans, Fransızca konuşan AfriKa'dakl rejimlerle olan sıkı bağlarmı surdurmektedır Sorumlulukları, yukumluluklen vardır. Pans bu ülkeıen 1960 a kadar jonetrrustır Yabancı devletlere dıştan vapılan askerı mudahalelen ıse General 0e Gaulle an, me^hur Phnom Penh nutkundan be r ı Fransa damıa kınamıstır. Ban'nın, 1Afrıka'da ken d P ^momık çlıiarlarmı koruduş t bi gerçek»e ae, halkların bagımsi7]ı*ını de^teklemek adı altında ulusal unsurlan kıskırtmavı amaçlayan başka de> letler tarafından ekarte edılmesı ıçın de bır sfbep joktıır. Kendı ulkesmde tam bır dıktator gıbı davr?nnrk»n «ıki k.'ta<;ıida ıhtıl ılı vaymaya gıden Fıdel Castronun bu tutumu karştsmda, Tanzanva ve MozambıK halklan^ın bır mısvoneTe ıhtıvaçları olup olmadı*ı da m°rak konusudur. Avrıca vabancıların ıslenne karısmamış oimak ıçm tek başına harei'Pt etmemek şerektığıne de inanan Fransa, Moskora ılp Havana'nın da bu volu ız!edıgını one surprek kendı davramşını haklı gostermeye çahşabılecc^tır » rl ya\ı dernokra^ı a^nında kazan.lmış haklan c t a dan kalaırmakla suçlaın^ş.ardır Yazılı soru or»r gesınde Alrn. n huKumetımn tek taraflı bır karar alarak gerel \e verel seçımlerde ov hakkımn kısıt landıgı one «uru'r.uştur IKI uje dana sonra Avr ma Topiıılııg'arda" şu soru'ara vanıt venlmesını ıstemışlerdır • Kormsvon Alman hukumetının >=eçımlere s k3lılma konu urda aldıgı ^asaKiama karannm hslâ vururlvıkte olduğu kamsmda mıdır'' Bu volla fie moKra^ı alanında kazanümış haklann erıgpllen dıç; acıs° < :mış olmaz nıı' , 9 KoTiısvon Alman hukurnptımn bu davTanı şına karşm ne gıbı gırı<!imlerde bulunacaktır' Komsvon uyelerı bu arada Vıvarıa Koman sıvonurda s ığlanan hpkla^n Mman hu<cumetı ta rafından tanmmadığının da kamtîandıgını kaydetmıslerdır f I alvan ışçıler içm Mman hukutnetı tarafmdan boj^sıne bır onlem alînmasırm ard:naan acıl°n bır formül geastınlmıştır Formulde. ItaUan ıççılenrun seçım sırasmda ulkelenne parasız olaraK • FRANSA. FAS VE ZAıRE ARASINDİ HAVA KOPRUSL KURÜIDUGU HABERıNı YORUMLAYAN LE OUOÎıDıEN OE PARıS GAZETESı, CARTER IN BılE RODEZYA VE GÜNEY ZvFRıKA'ÖA GIRtŞMEKTEN KAÇINOIG! BIR I$E d'ESTAISG IN HEYESLENMESı ESEf VERıCıDıR OıYCR. \erme lerleruıde oylannı kullanacaklar, zarflannı kapatacaV'lar ve uzerı konsolos taraîınaan muhur lenecek \e posta pulu dahi kon^olos taraîmdan Mig'anarak seçmenm elıne, taahhu'lü. olaratv Tur kııedeKi ılgıH ılçe seçım kurulura gondenlmes uzere teslım eaılecektır Şüpbasız seçmea kutuŞune seçmenm ımzası da atılacaktır Butun bu ı^lemler sırasmda seçım jasalannın hükumlerı u>gulanacak tır Ilçe seçım kuruluna oy \erme ganu saat l"\e kadar ulaşmayan oy zarfları hukumsuz sayılacakUr Nıtekım yasa onerısım goruşmek içın toplanan Mcclıs Içışlen Komısyonu onenjı benımsemış %e çok iıfak degı=ımler'.e kabulunu kararlaştırmıştır Ancak rapor ov hakkı konusunda bazı ılçınç ıpuçları \ernesı baıunamdan da ügınçtır 19 ırart 1976 taııhım tasn an soz korusu raporda başkarı%ekılı olarak gorunen MSP Konva MıUeUeküı Sener Battal, bu kormda muhaletet e'mektedır Iş bununla kaltti3mpkt3«Ur. Nıtekım Bakan olmasından sonra BakanUğının en \izun dış gezısmı gerçekle^ tırcn MSPlı Şevket Kazan, Batı Berlınde yapılan bır kapalı salon toplantısmda, «ov kullanma ha<c kı ovle hemen gerçekleşemez Levlâ bıle Mecnu'na kavuşamamıştır» cuyerek bu konudakı daşuncesını açığa vurmuştur. F DEM0KR&S1 ŞART1... Turk jşçüerınm oy kullarıma hakkını salt bır oy kullanma hakkl \eya tam aksına «kntık bır seçımde belırleyicı ovlar» nlarak gormek ozde büyvık bır yanılgı olacaktır. Bu nedenle oncelıkle \abancı ışçıler veja Ortakpazar Mlkelprnm deymıi>le goçmerı ışçıler ıçm ne gıbi uvgulamalannın vaıoldu?una bakmak gerekır. Bugun ıçın Avrupa'nın hıç bır ulkesmde yabancı ışçıler ıçm oy kullanma ha.c'tı gerçekıeştirılrnemıştir Hatta bunun ötesmde Alman hu<umen îtalyan ışçıler.nın Almanya'da Italvan seçımlen ıçın oy kullanrra hakfana karçı çıkrrus, bu durum îtalyan hıücümetmm bayuk tepkısme yol açmıştır Avnıpa topluluğu komısyon Uyelerl olan îtalyan Pısonı \e Gerardm bu neden'.e 16 aralık 1976 tanhınde bır yazılı soru onergesı vererek Almaa Eski sinema afişleri, yeni bir koleksiyon konusu oldu ransa da pul kol'.fksı \onculari gıb: smema aîışı bT.Vtırenlsrın de ço^aldığı vc es<u sınema afıclerının buvuk fıvallarla sa'ildığı bıldmlmektedır. I Evpress dereısırden ver len bılgılere aore, hava**a o'Tiavan artıstlerın afışîerı en r çok satılanlar arasmda \ e almaktad'r Şımdıden Pans'te eskı aı^s satan "50 ve ' itv'n dükkan açılmış bulu r\ıvor Aralık avmda yapılan b r açık arttırmada 1940 ı d 19ıO vnlları arasmda ovna rr>ı« olan fılrrlerm afışlsr'n dpı «10 adet bırden satı'tnış oldugu bıldırılmektedi' Beş yıl once 10 îranga sahlan afıs'enn bugunku f'yatı 9^)0 Irank Aynı afışın altı av sonra 1800 franga satılabüerçğı tslunın edılmektedır TJr.lu komedven Charlıe Chaplin.'ın «Sahne Işıklarm Bdlı fılmının afışi 500 îranga ahcı buluyor. Marılvn Monroe'nun oynadığı «Banlan Sıcak Sever» re «Bır Yaz Bekârı» adlı filımlerın afışîerı en yuksek fıvata sattlan fılım afışlen o.augu belırtılıyor Bu ı^ı karlt goren ayna sanavu, unlu füımlerden çarpıcı sah ne'Ti hafıf golgell aynalar üstune resıretmekteıi'r. (Dıç H»berlcr Servisi) P Çin'de yeni bir ekonomik kalkınma hamlesinin başlatıldığı acıklandı EKÎN. (\NKA) Çm' ın. ÇKP Lıderı Hua Kuo Feng m •alımatıy la «Dortlu çete»nın tahrıp ettığı duzenı yeniden kur mak ve ulkeyı uç yıl içmde >enı t Buyuk ılen atılımna hazırlamak ıçın bu yuk bır «Duzen» hareketmın başlatıldığı açıklanmıştır Pekın radyosu. ÇKP Lıderi Hua Kuo Feng ın 8 maddelık tahmaUnı şoyls sırala mıştır 9 Dortlu çetenın teşhır pdUmesı ve eteştınlrresl kampanvasmuı vogımlaştmlması • Partınm ıdeolousırun, orgutlenmesınm ve çalışma tarzının duzeltümesı • Her kademe.de onderliğın venıden tesısı • Ulusal ekonomınm kurulrnası ve halkm vaşam duz*yının adıru adım düzeltümesı • Çm'ın Kara, Hava v« Demz Kuvvetlerınm modem leştırılmesı çalışmalanna h « verılmesı • Demokrasının ve Demokratık Merkeııyetçılıgın guçlendınltnesı. • Komunıst partı kadrolan ve aydınlar arasında ıdeolojık çalışmaya hız venlerek degışık. mılhyetlerden butun halkın bırleşık ceı>hesınin güçlendinlmesl. İKTİDAR BOlUNEBIlia.. Panstekı gozlemcıler, Aîrıka olsylarını genel olarak ılgısızlıkle ızlejen Fransız kamuoyuna karşılık, muhaleletm saldırılanna ugrayacak olan Fransız Cumhurba'«kanırın bu beklenmedik gırtşımının, alevhıne donebılecegırı de belırtmektedırler Fransadakı ıktıdar çoğunlugu ıçmdekı çekışmelenn de bunda rol ovnavabıleceğmı jazan bır 5'orumcu Ise, Mobutu nun kendı ulkesmde bır dıktator oldugunu hatırlatmaktadır. Aynı yorumlarda. Fas kralı Hasan'm da aychn bır hükümdar sayılmadıgı, bu nedenle Batı'nm ozgürluk ve eşıthk gıbı deger blçüleri uğruna Hasan'la Mobutu'nun desteklenerek kortmmasınm haklı gostenleraejeceğl de eklenrrektedır. Le Ouotıdıen de Pans çazetesindeki başvanda da, «Carter'm bıle. Rodezya ve Gıinev Aînka'da r'i"ış.me.ten caç^ndı^ı bır ışe Gıscard dEstamg'ın heveslenmesi eset vericıdir» demektedır. FKP'nın organı l'Hum?n te gazetesı ıse «Gıscard, ülkemizı yeni bır soırriirgecılık serüvenıne suruklüyor» demektedır. Boylece Ispanya'da kırk yıllık bır karantınadan scnra Komunıst Parn nın vasallastınlarak serbest bırakılması olav,, Fransa"nin AfriKa'dakl bu gınşımı ıle golgelenmış ve Pans gazetelerınde ıkınci plana duşmuş bulunmaktadır. Endonezya, siyasal tutuklu sayısı konusunda dünya rekorunu elinde tutuyor ği zgür oîdugu iddli edüen ülkeler içmde EndoI I nezya run, siyasal tutuklu sayısı bakımından V aun>a reKOrunu elmde tuttugu bıtdırümektedır. 1965 1967 tarıhmden berı toplama kamplan ıle hapıshanelerde ne kadar tutuklu bulunduğunu, En donezyalı yetkıüler dahil kımser.m bılmedığı ıddıa edılmektedır. Le Monde Dıplomatique gazetesinde yer alan yazıya gore, Ecuonezyah yetküüer bu durumu gızlemek gereğını de duymamaktadır Nıtekam M eylul 1971 taniunde yabancı gazetecüerla bır bassn toplantısı yapan Başsavcı general Sugıharto, tutuklu sayısıru scran bıı gazetecıye alaylı olarak, «tutuklu sayısı da, tıpln bızım paranm dolar karşısında dalgalanması gibı devamlı olarak değışmektedır» demıştir. üluslarara&ı At Örgutu ise 1971 yılmda hazorladığı bir raporla bu sayırun 200 bın civannda oldugunu beürümştır Bu sayı doğru ıse, resmi kaynaklarca açıklanaa salıvennelerden sonra halen hapıshanelerde 100 bın turuklunun bulunması gerekmektedır. Gozlemcılere göre, siyasal tutuklular hapıshanelerde toplumun artığı ırrusoesıne muarnele gormekte, açliü, hastahk haksızlık ve ışkencelere ıtıraz etme hakları bıle blüunmamaktadır Bunlardan pek çogu roboUaşmıştır. Yemek yemelen, yatmalan, kalkmaları bır makme bıçimınde olmaktadır. Tutuklu.aruı kıtap, gazete ve mecmua okuma haklan da yoktur. Kendılerjıe sadece öUnı eserler okuma ıznl venlmektedır. Tutuklmar, yakınlanna bıle mekrup yazamama&tadır. Zaten bu yuzden pek çoğu akluu kaçırmış, ya da ıntihar etmıştır. Bu auruma ısyan edenler ıse ınsanlijî dışı yontemlerle şıddetle cezalandınlmalrtadır. Buru kenünde kurulan toplama kampı 1969 yılmda açılmıştır Le Monde Dıplornatıque e gore bu kamp 10 bıa tutuklu banndırabüme£*ecür. Yetkılılenn burada tuttuklan kışılen suçlamak içın hıçbır kanıtlan olmamakla bırlıkte onlar. salavcrmenın çok tehlıkeli olacagını duşunduklerı içın bundan kaçındiklan anlaşümıştır. Oysa resmı açıJtlamalarda, bu fcamplarda yaçayan ınsanlann tekrar toplum içıne girtnelennii kendı açılanndan tehlıkeli oldugu içın, onlann korurdıiUarı büdınlmektedır Bura toplama kamplannda yaşamm çok guç oldugu da naber venlmektedır. Her tutuslu çalışara* hayatını kazanmalc zorundadır. Kamp yonetıcüerı tutukluluğun iık 8 aytnda maîık.umlara jardım etmekte, bu sure geçtıkten sonra ıse her mahkum ıbtıvaçlarını kazanmak ıç^r valışmak zorunda buiunınaktadır. Resmi açıklamalar ıse bu kampm bır toplama kampı olmayıp. tutukiulann para kp.zannalanna olanak veren bır tanm deney yen olduğn yo'undadır. kalabalılc grup ise C ka»egorisml oluşturmaktadır. Hukumet bu bolume kanuna uygtın olarak tutuKlanmış, fakat geleceKte bırakılma olanağı olanlan yerleştırmiştir Bu kategorıde olanlar nfckkır.da da'hlçbır kanıt bulunmamaktadır. X kategonsmde ıse son zamarüarda tutuklanmış olanlar bulunmaktadır 1968 yılınaan sonra tutuklananlann ver alaığı bu gruptataler dıger kategonlere verleştınlmek üzere bekiemektedır Tutuklu'ann buyuk bir bolümü resmî olarac suçlanmamakta, haklannda bır dava açılamamaktadır Bu tutuklular, askerı kışileraen o'uşan ozel yetkılen bulunaa ve KOPKAMTIB denea bır askeri orglltun nezaTett altında tutuîmaktadır Bır ur ko'nrpenlla orgutu olan Kopkamtıb'te avukatlar da hıçbır gOTev yapamamaktadır. f BUYUR GUÇIÜKIER bıjası tutuklular hanısten kurtulduktan sonra toplumdakı yennı tesrar almakta buyuk guçlukler e saşılasmaktadır Çalsşmas ıçm ış bulama dıkları ıçm aılelerıne r^k olmaKtadır Sahvenlen tutuklular toplum ıçınoe kızgın demır e ışarelen mış gıbı dolaşmaktadır. Bu tur eskı tutuklulara ozel kımlK belgesı vetılmekte ve 1965 hakumet darbesıne katılmadıklanna daır kendılerıne serü fika venlmedıkçe kinıse oıüan Işe abnak cesar»tmı gosterememektedır. Bunlann çogu kendüenm kurtarmak ısteven aılelen taraiından reddedılmıştır Hapıshaneden çıkanlar toplum taraîmdan kabul edılmemekte ve genellikle de ış •ulamamaktadır Bunda komunıst aleyhtan propaganda ve korkunun buyuk rolu bulunmaktadır. Endonezya'da herkes kendı golgesmden bıle korkmaistadır. Çunku her'sesm her an komlırust olmakla veya komünıstlere semban beslemesle suçlanarak Eöaütına alınması ıhtımal daiulındedır » (Dt? Haberier Servisi) ABD ile Sovyetler arasında uzay yarışı yeniden güncellik kazanıyor Bır ara duraklama donerrune Birrmş olan vasy yarısımn tekrar guncellık kazandığı büdınlıyor. L'Ejcpress dergısuıde yer alan bır habere gore, Sovyetler, yorungede uzun suren bır uçuş yapmak üzere ıkı kozrnonotunu uzaya gdndermişttr Amenkalılar ıse dev bır jumbo jetın sırtına yükledıklen ve «mekık» adım verdıklen bir îüze uçağm deneylenni yapmaya başlamıştır. Avrupa uzay ajanst (ESA) ise Pans'te ilk kez toplanmıştır. tTzay yan'vindan elde edılen bılgi, yBntem ve tekruklerin şımaı, ekonomik, bılımsel ve askerî amaçlar.a da kullanılabılecegı ılen surulmektedır. 7 snbatta Sovvetler, Sovuz24 adlı insanlı uzav »racmı uzava gondermıştır. Sovuz24, 22 hazıran 3976 dan beri yorungede bekleven uzay ıstasyonu Salvut V ıie buluşmuştur. Aynı ışlemı Soyuz 23 başaramamıştı Bu uzay uçıışu ço<=ıtlı tartışmalara yol açmtş, diğer ulkelerı gozlemei ıçın içmde ınsan bulunan araçlara gerçekten gerek var mıdır? sorusu sorulmuştur. Çunku gerek Sovvetler, gerekss Amerıka'run uzaya gondercuğı otomatık araçlar da bu ışlevı jeten kadar yenne getırmektedır. Ancak: ügüıler, msanlar taraîından yonetılen ıızav araçlanna, daha buyuk çapta fa<cat uc\;za malolan aygıtlar monte edebıldıKermı ıfade etnekted'r t'zay adamlan bu tur ajgıtlan çok daha rardımanlı Dır bıçimde kul lanabümektedır. Maliyeti dusurmek 1c1 n Amerıkalılann mefc> denen yeni bır sıstem gelıs'ırdıklerı beliTtılmekte dır Bu sîstem ^meTikalılara 140 mılyon lıraya ma olmustur. Yetkı'ılsr btına rağıner, bu sıstemm Sa turnApollo uzay ari^ndar daha ucuz olduğun1 ıfade etmektedı. Mektk bır uçağa benzedığı ıçn dun>aya donduju !anıan bır havaalanına ınebılmek tedır Bu ajgıt csk (,ok kez >ullamlabıldısı ıçı malıyet de o oranda duşmektedır Öte yandan Ba kan Junmy Cart»ı'ın uzay polıtıkasını tam anl; nıyle açıkhğa ka'ijtur?cak 7imanı bulamadıtı d bolırtîmektedır Bununia berpber ABD'nın uzav kıâsık fuzelerle uvdular, gonaerıneve aevam edec ğı tAhrrun edılme%tedır Avrupa uzav aıansı aa (ESA1 daFa kuçuk çn\ olmak üzere o r UZAV pro^ramı hazırlamıstır Vz ja gondenlecek bır uva ıdan hem tel'vızvon a' ıstasyonu oldrak ' ararlanılacak hem de bu uydu . bılımsel çalışmalar j?.rılajaktır. <Dış Haberler Servtsi) G üneş enerysıvle ısmmaV: artık bir haval olmaktan çıktı GunUmuzde bu e^er' d n vararlanan müvonlarca a.le var. Fransa da guneşm ışmlarından ısınarak sıcak ' J veıen bas^t araç'ar pıvasada çok ucuza sa"ılmakta şımdı. Bu araçlann esası gunesm sıcaklığıyla ısmıp enerjı veren bu sudan • ararlanabılmek Bu araç ovlesme basıt bır sev kı, bunu evdp, bıraz becerkli bı'nın ko]avlıkla gerçekleşfırmesı mumkun Ancak aracı kendi ıhtıvaçlannıza gore avar a"abılmet ıç n (evın durumu aynı evde yaşaran n«in sayısıi her sevden bnce on'on nasıl 1sled15.ni bılmek gerel: inden yararlanabılıyori7 Oysa açık balutraı bır havada bu oran ^ 100'e ulasacaktır Ancak, soğuk ve kapah ıslımlerde bıle guneş enerıısuıden alabıldığıne yararlanmkx olanagı bıZ msanlar ıçın vardır. SiYAH, &UNEJ IÎIGINI tEKER ışığıvla ısınar bır STI matanesl üç onemlı parçaüan meydana gelmıştır. Bır gu Güneş ışığını çeken tastm aslmda Miçük bır serayı andırmaktadır. Duz ve çıfto ntrınh olan bu seranm dıp kısımlan duz bır saç levhadan oluşmalctadır. Ve bu kısım tamamen sıyaua bovanmıştır Bu kısmm uzmn de de 7ig2ag bıçımde yerleştanlmiş kırrüt nce bır boru gorulmektedır. Bu boru da mat sıvaha bovalıdır tşte bu mee kıvnk borunun ıçınden su geçmektedır. Bu aracm esası sıyahın guneş ışırüarmı çektıgı düşüncesinden aoğmuştur. Tabn, butun bu mekanızma musluk sulannı ısıtmaK ıçm yeterlı gorunuyor. Ancak ış, butun bır evn ısıtmak, bır radyator, kalonîer s stemını beslemeve gelmce, elbette yalnızca guneş enerjısı yetersız kalacaktır. Ozellıkie, merkezı sıstem ısıtma düzenınm teknısyenlerı bo>le elde edılen suyun sıcaklığının 50°'1 geçmedığını bJıvorlar. Oysa, omeğm dışarda hava 5" ıken radvator borulanna gıren suyun sıcaJdığı en azmdan 45* olmau. Hava sıcaklığı sılınn altına ındığınde ıse radyatör suyu en aşağı 70° olmalı, butun evi ısıtabılmek. içın. Burüar hesaplararken, radvator borulanna gıren ve çıkan suyun sıcakhk kaybettıği de goz onünde bulundurulmalı. Ancak ılıman ıklımlerae guneş enerjısmden evlen ısıtmada da yararlanılabUır. Zaman zaman güneşm kendını ozleteceğı de duşünulerek, hazırlanacak ısıtma sıstemıne vardımcı kuçük bır ısıtıcı araç da ekienebılırse gtıneş enerjısm^n louyuk Dir enerjı kaybmı onleyecegı m u h a t Jcaktır. En kotümser tahmmlere gore bıle, sadece bır su ısıtıcısı yülık enerji sarfırun ortalama % 60'ını karşnayabıleceırtır. Üstehk de boyle bv araç son derece ucuza mal olabılmektedır Gıderek, aracın «taha bıle ucuza satılacagı duşunulmektedır. Fransa'da yapılan araştırmalar sonucu bir metrekarelık bır guneş ışınlenm emıcı, n l da ortalama olarak 850 ılâ 1 500 Kılowat/saa> enern sağlavabümelttedir Hem de sarşıllksız, bedava enerjı Bu da bır ulıcenın esonomısı ıçjı oldukça önemlidır. GUNE5 BıR ENERJI OKYAKUSUDÜR Sandallar, *ekneler nasıl denlzde yüzü^orlarsa, evlerımız de muazzam bır enerjı osvanusu ıçınde yuzmektedtr Bu ojles.ne bır enerjıdır kı, butan barajlarıa. tunı santraller.n b'r vılda urettiKİerı elektnğın bınlerce i?atıdır Aslmda uısanlar vararlanmavı bılse er, guneş enerjısı oilann enerjı aıarandald tum ıhtıjaçlarmı kolaylıkla saışılayabılecek güçtedır Ustelık bu eneru fabn^ası ıisanlık hızmetınde bedava çalışrna ^tadır da Butun sorun oru ele geçtrmeyı bılmekten ıbarettır asLnda. Bır fızıkçi ıçm, guneş ıştrüan, bır elek'romarı; e*ık ışınlanrcadır, ' e bu ışının D 0 3'ü uitra vıole denen mor otes, % 42'si görunen ışık, '« 55'ı ıse Iifrarui denen kızıl otesi ışmlardan oluşmaktaaır Eutün bunlar yeryurune .kı değışık yo'.dan ulaşabılmektedır. Ya doğıudan doğruva }ir"ıyaıak, >a da dağınık bır b.çımde Ozellıkie Fransa'nm kuzeyı gıbi yörelerde bu ıtıncı VOIQ?T gelen guneş ışınlan daha çok goruımektedır Gun'on ortasında. <runeş gorunmezse «guneş yok, güneşsız bır .lava.» deri7 Ovsa. suneş ışte aagıruk br bıçımde dunysya yansıma.ıtadır o sı r ada B'i lutlu havalarda, g\ıne; ışjılannın ancak % 25' Güneş Enerjisi ısıtmada kullanıiıyor DORT KATEOORİ Le Monde Dıplomatıcıue gazetesîndekl haber şbyle surmektcdır: «Endonezya'da sivasal tutuklular dbrt kategpriye avrıîmış durumdadır A kategorısınde 30 evltil 1%^ hareketme katıldıklan yolunda kesın karutlar bu'undugu Iddıa edılen tamseler vardır. Tahmsnen bun'arın toplaraı 2 bın cıvarındadır B kategonsnde ıse, haklannda hıçbır kamt olrravıp da hukumet tarafından ktmıurust olarak nıtelendınlen ve ulke içın son derecede tehlıkeli sa•ilan kımseler vardır. Bu kategorıdekilerın sayı= .n,n 97 b*n cna'inda oldugu san^maktadır. Ea n°s ışığ nı çek:p. koruvan kısım yanı emiel, bu sıcakKgı tutacak, konı^ncî>'t oolunı ı^tcas su havuziı gıoı br şev 1 \P bıldıg'mız radvatorler IM oon.ara AUyur. bır ek ısrıcı eklenebılır )