Catalog

CUMHURÎYET 19 Haziran 1974 ABDÜLCANBAZ TURHAM 3ELÇUK SATW ALMAKtA.OyUNCU y\ 6 E T | RTEUM, TSLvM PARA . KAURSA , ı^z 6e A'SPOLCAHB&Z Ml?.... u NÖP ScTiP^ÇU'M. BÎR.I3E î NELER YAPMADIK! ŞAKİR BALKI 53 Dursun bey çok dertHydi: «Ne söylesem yalan, dolan... Biz en büytik kabakhgı bu Hacı Yakup Efendiye uymafcla yaptık. Ulan biz ne mantar adamlarmısık böyle? Olur ama bu kadar da hıyarlık olmaz canım! Biz nasıl ettik de bu Hacıya uyduk?. Bizim kafalarımızda hiç mi akıl yokmuş?. Bu «yuh» çekme işini verdiği zaman içime bir kurt düsrü ama, nutkum mu tutuldu ne, sıfır numara aptal kesildim. Paspal Zülüf gibi adama yuh çekmek kolay bı'r iş miydi? Ama dedim ya ben aklımı peynir ekmekle yemis^m bir kez... Hadi bana birşey oldu, bu Hüsnü bey gibi gün görmüş, felegin çemberinden geçmiş adama ne dersiniz? O da hışır oluverdi birden! Hele kulağı kesik Batıyoruz Kâmil bey?... Bu ağzı kalabahk Kâmil dümisüne ne buyurursunuz? Herif aklını mı kaybetti kl, bu Hacıya kavuk salladı. Bekir Usta gibi sessiz sadasız, kendi halindeki bir adama sen «Öküz» diye nara attır? Yahu bu adam bizi okudu üiürdü mu ki, ne ettigimîzi bilmez olduk? Savaş alanına gider gibi hazırlanıp yola koyulduk. Biz Vatan Tiyatrosu'nun önüne geldiğimisde, her taraf dolmuştu. Adım atacak yer kalmamıstı. Biz hemen ajanlar gibi dört bir yana dağıhverdik. Öbür arkadaşlan bilmem ama, ben böyla beklemelerden hiç hoslanmam. Böyle beklerken aklıma gümrük memurlugum geldi. Hep böyle iki paıalık lsler ıçin beklerdik. Ama bazan da çok önemli bekleyişlerimiz olurdu. Hey gidl gtlnler heey... Yukarıdan bize gizli emirler çıkardı. Büyüklerimiz daha Avrupa'da uçağa binmeden, biz de bekleyişler başlardı. Elimizden bir acemilik çıkmasm diye, tirtir titrerdikl Büyüklerimiz uçaktan iner, biz de selâm dururduk. Hani büyüklerimıze durduğumuz selamlar helftl olsun ama, bavullanna da selâm dururdak! Banr. da en çok koyan bu bavullara sel&m durmak olurdü. Hele elimize de bir garıb»n geçirdik mi. ayıptır söylemesı, kaz yolar gibi ganbanı yolardık. Ben böyle düşüne düsüne tiyatronun kapısına gelmişım meğer! CieW bicıli afişler. matıne «Ne Yaygara Ne Yaygara». suare «Deliği Nasıl Kapatacağız?»... ya tedblrli gelmiş. Adamın nin Hüsnü beye vurdukça, o da tozuyordu. Canım bızim Husnü bey sanki bir tonluk panuk oalyssıydı. Adam Hüsnü beye vu'muvordu oamuk balyasma vuruyordu! Kalabalığın lçme daldım HüsnU beyln ne haü varsa görsün. Bıri konusuyrdu Kim konusuyordu acaba? Nasıl oiduvsa oldu ben uzun boylularının arasına düsmüstlm. Konuşanı göremiyordum. uenım er. büvük göre%im yuh çekmekti va. heo bunur hazırhgı içindeydim. Ama uzun boylu kimî?:erin arasına düstüjüm için, konus«nı eörüD de bir yuh asılmakta güçlük cekiyordum Uzun boy luların arasında debeienmeye ba«lacam. Ben böyle debelene debelene bir DOİism sırtına çık mısım! Daha yuh çekrtıeğe /akıt kalmadan, polis beni «Bir polisin sırtına çıkmak» suçundan yaka paça ettı. Bu sırada ortalıgı bir cDelüi...» »öıu inletti. Bu ses Batıyoruz Kâmıl bevın «esiyal. tp ince yerinden ıcopar va. ben de blr «yuh!» çektim. Bu vun çekmek bana u?urlu mu geldi ne. ben polisin elınaen pırrr!.. ettim. Birl bağırdı: Yuh çeken asağı ındi! Batıyoruz Kâmil beyin görevi «ayı« diye bagırmaktı, ama. durmadan «Delü Dellil!..» diye bağınyordu. Biz birden bozguna ugradık Ktnt. Yahu yaktı bu Hacj biıi ysktı, ben polisin elinden kaçınca bir büyüK vapıdan ıçeri girdım. Korku oelâsı. gizlenmek amacıyla bir yere dalmışım. Ben içeri girdim gırme dim, bir çığlık ortalıga yayıldı b.rden Bir kadın bagınvordu. Kadın bajıra rtursun ben daha da girdigim yere verıesmeye basladım. Bir de ne göreyim. vanımda b r süslü Kadın yok mu? O da benı goriince Korıdora l\t layınca. isler çok kötii biçimde kanstı. Odalarda çalışanlar koridora çıkmısla'dı. Orsa ben çok büyük bir hata vatıın.ştım Bpnim gozü kapalı daldıfım yer Kadınıar tuva>tiy. miş! Hiç birşey olmamıs jribi koridor» cıktım, Uzerime gelen bir adama: Hiç gürültü etmeyi» beyefendi dedim. tuvalette deli var!. Kalabahk telefon eaelım. delıy vakslayalım, şunu edelim, bunu ede.im dameğe başlar başlamaz ben buradan da Dirrr:.. Soluk soluğa dışan çıknm. Ardıma baka baka vürüyordum. Gözlerim nep bızim Ha cı itini arıyordu. Bu vaştan sonra bizi rezil etti va. elime geçmesin benirr.. Ben bövle kaça kaça bir camirjn dıbine gelmişim. Baktım cami kapısında bir Kalabahk vardı. Çapraz yüzlü bir adam: İste arkadaşlar. dedl, büyüğümüze «öküz» diye bağıran adam içeride habire namaz kıhp duruvor. Beriki de: En temızi, dedi, imama haber verip onu camiden dışan attualım.. Kalabalığın arasından Da^ımı uzattp (çe. rt baktım, ne göreyim?... tı;eride durmddan namaz kılan adam bizım Beitir L'sta dejfcil miymiş? Bu adamcagız da burava sıftınmış demek. İnce bryıklı bir adam: Hele namazını bitirsın de. ben de onun lsini bitireceğim... Bu adam otplantıya nifak soksun, vallahi bülahi vedım onu!. Ben caktırmadan: Cami kapısında böyle lopıanmhk anptır, ya içeri girip namaz kılın, va da burada kalabalık olup kimsevi rahatsız etmevin.. dedim. Abi, dedi. o adam namaz filan Kilmıyor ha, inan. îlk konuşan söze (tîıdi: Ya onun peşine cüstük hıkâye urjn.. Baktı ki yakayı ele verecek, daHı rsmive. var) T ü r k K a l a r a k Çağdaşlaşmak MUammer SUN Yoğun bir düşünce ve sanat üretimi sağlanması Blr sanat ve kültür kuruluşumuz olan Devlet Operasınd» Tosca'dan bir sahne... çeşitll yerlerinde film gösterilerinin düzenlenmesı. III) Kültür • Sanst örfütlfnmesini Yurt Çspında Gerçeklestirmek Konusunda Yapılacak Isler Yurt çapında örgutlenme ve bir Kültür Sanat Pirami^ kurulrrmsı biçiminde düşünülmektedır. Piramldtrr tepesi olarak uç ilünizde bulunan ' kültür sanat kuruluşlan, tabanı olarak da, bütün yurt yüzeyinde kurulacak ilgili küçük kuruluşlar kabul edilmektedir. A) Müzik ve Sahne Sanatlan Alanında 1) Her ılde çocuk ve gençlik koroları kurulması; 2) Bölge merkezlerinde müzik okulları kurulması; 3) Bölge merkezlerinde tıyat ro okulları kurulması; 4) Bölge merkezlerinde bale ve halk oyunu okullarının kurulması; bu yoldan gidılerek, 5) Bölge merkezlerinde orta dereceli bölge konservatuarlan kurulması; bölge konservatuarlarının gelişmelenyle 6) Her bölgede ve olanak ölçüsunde (buyük kentlerden başlıyarak). bölge il tıyatrosu, korosu, halk dansları topluluğu, orkestrası vb. icracı kuruluşlar kurulması.. B) Yurt Çapında Kültür Sa nat Orgiltlenmesinin Bütünleyicisl olan Kurumlar 1) Devlet plâk yapımevi kurulması: a) Otantik halk müzigi plâkları b) (Gerçek) klasık Turk müziği plâklan c) Eğitsel müzik plâklan (çocuk müziği) ç) Müzikli çocuk oyunlan plâk lan d) Masal plâklan e) Çagdas Türk hafif müziğı plaklan f) Çok sesli halk türküleri g) Çağdas Turk sanat müzifci plâklan h) Şür plâkları, vb. konularda nitelikli plaklann basımı.. 2) Çaltn Yapımevi Kunılması Orkestraların, bandolaruı vb. toplulukların çalgılannın oda, yoz ürünlert v« icralara jer narımı verilmemesi; Konservatuarların çalgılan b) Otantik halk müziği i!e ger nın bakım onarım ve yapımı çek klasik Türk Müziği yayınhrı Genel amaçlı öğretim ku nın oranlannın artırılması: rumları için gerekii olan eğitsel c> Kurulması öngörülen Plak Ya müzik araçlarımn yapımı pımevi'nin (band doldurma) konusunda yardımı; Yaylı çalgı turlennin yat ç> Çağdaf Türk Sanat müziği, pımı ^"î;' m v çağda; Türk eğitim müziği, çağ•^ Piyano bakım • OT*rt « daş Türk hafif müziği, çağdaş yapımı Ülke çapında ihtiyaç olan Türk ordu müziği vb. müzik tür (Çalgı bakımcısı onanmcısı lerine, düzenli vc sürekli olarak yapımcısı) personelm yetiştiril yayınlarda yer verilmesi; bağdar mesı vb. konularda çalısmak üz« ların ve yapıtlarının tanıtılmtsı; d> Habcrler saatinde, siyasal ha re... berler'den sonra ve spor haberle 3) Nota Basımevi Kurulması Çağdaş Türk Müziği ba^dar rinden önce kültür • sanat • bilim larının yapıtlarının basılması, kon düşün • teknik gelismelere ve servituarlara, orkestralara vb. mu bu konulardaki olaylara, çalışma lara, düzenli ve sürekli olarak yer zik topluluklarına yollanarak ıhti ayırılması; yacın karşılanması; Yurt dışına ve özellikle îcom 2> Milli Eğitim Bakanlığı ile su ülkelere. bir kültür ihraç mal içbirliği 'özellikle halk eğitimi ko desi olarak düzenli gönderilmes!. nusunda) Eğitsel müzik alanının (okul 3i Köyişleri Bakanlığı (halk el müziği) ihtiyacı olan noUlarm ba sanatlarınm değerlendirilmesi vb sımı konularda) Giderek bir Türkiye Müt'k 4) Imar tskân Bakanlığı (Şehir Edisyonu durumun» dönüştürüime cilık ve Korunacak yerler vb. ko si... nulardai 4i Konser • Temsil Sergi vb. 5t Turızm ve Tanıtma Bakanlığı faalivetlerin düzenlenmesi i6) Bayındırlık Bakanlığı (mimarçin Merkezi bir Büro kurul hk ile ilgili konularda) Ue sürekli ve düzenli ilişkiler kurulması, işBu buro: birliği içinde çaîışılması . IV) Dflnya Kültürüyle AlışVe Mevcut icracı kuruluşlan v« ris, ymni Evrensel Plandakı icracı toplulukları saptamak «Kültür thracı re Kültür Mevcut (Konser • temsil ser Jthali» konulmnnds yapılagil salonlarını saptamak cak isler. Büyük illerde ve bütün ülkede bu konularla ilgili organlzas 1) Dıs KUltür Anlaşmalarının yonu örgütlemek, «raştırmak, plan yeni ve dinamik bir anlayış içinlamak ve yürütmekle, mevcut po de düzenlenmesi ve yürütülmesi; tansiyeli değerlendirmekle görevli 2) KUltür îhracı, yani Dış Kül olacaktır. türel Tanıtma'nın, daha çok yara 5) Halk kitapları vayımlanması: tıcılık yönüyle ve gerçek değereğitim hizmetlerinde Kullanı ler (eskiyeni) sunularak yapıllacak kültür sanat kitapla ması; rının MX.B. isblrlijiyle ner3) Çalısmaların ve her türlü çekleştirilmesi... faaliyetlerin planlanması, dünya C) Yurt çapında kültür sanst kültür ve sanat ürünlennin, Çağörgiitlenmesiyle, burava kadas Türk Kültür ve sanatının dar belirtilen bütün görevle ürünleriyle dengeli olarak toprln viirütülmeslnde. İlgili ku lum yasamına katılması, kazanruluşların etkin desteflnin dınlması yönünde çaba harc*nsağlanması. ması; V TRT'nin Desteği: 4) Dısisleri Bakanlığı ile siirek a) Müzik ve tiyatro yayınların11 ve düzenli Uiskiler kurulması. gerekii konularda etkin bir lşbirligi sağlanması; 5) Türk sanatçılannın, yazarlarının eserlerinin dış ülkelerd* (plâk • kıtap • röprodüksıyon) ba sılması ıçin etkin faaliyet gosterilmesi.. 6) Plastik SanatUrla tlpli t> ler : ı ) Bugunkü ve yeni açılacak Guzel Sanatlar Akademılerinın, eğıtım sısteoı ve programlarının, bugüne kadarki deneyler açısından rfeğerlendirilerek yenıden duzenlenmesı; b) Sanayı alanına gıren, seramik tam • tekstil, porselen • halıcılık gibi konularda ilgill kuruluşlarla işbirlıgı sağlayarak, bu alanlarda «ozgun • nitelikli» uretiro sağlanmasına Bal.tıır Hacı Yakup Efendi dibimde bitti: yardımcı olunması; Hiç korkma Dursun bey, dedi, ne yayc) Mımarlıkla ılgıli konular1 Q gara. ne vavgara SP:. me 7?mnırı der. vuh da teşvik edici tedbirler alınçekmeye bak. gerisim düşünme! ması ve ozellıkle Devlet YapıYok canım, bu Hacı bizi okudu üfledi kl larında Turk Mımarlannın Çag her seyine eyvallah çekip duruyoruz. Aklıma daş Turk Mımarisını yaratma bir ıkı söz geldı ama gel de söyle, dilim tutulçabalarına olanaklar hazırlandu, dönmedı ması, sağlanması; ve bu açıdan Bir ara tiyatronun önü kanşıverdı. butun Devlet Yapılarının ortki kışı aralarınüa Konuşuvurlpıdı bir Kenek teşkil edecek nıtelıkte olnara çekılmışler: masına ozen gosterilmesi; Ah oeyefendi, n« vavgsra ne vavgara! ç) Devlet Yapılarında, ycnna Bu gidişiç bıze sıra gelmeyecek gaj'ba! gore öteki plastik sanat alanla Sabırlı olun CeTiaıettm bev. sabırıı. rından da yararlanılması ve re Bedri Bey ne g;ozel yükünü tuttu desim heykel seramık • cam ğil mi? vb. sanatların ve sanatçıların Şu ışi bir sırava Kovsalar. Oeyel»ndj! değerlendirilmesi; Ne yaygara ne yaygara' d) £1 sanatları ıle ilgılı çalış Delik büjoik, deUk. maların etkınlikle değerlendi Biliyorsunuz efeadim, ataıitnmız ^menlmesi ve bunun için Köyışlen rika seferine çıkmışlar. Bir snyun ba'ında Bakanhğı ile de ışbirliği yapılSonaklarr.ışlar. Su Rümbür srümbüj gökten ması, ayrıca butun illerde el düşercesine akıyormus Kantanı Derya Hasanatlaıı ıle ılgili değerlendırizım Kâzım Paşa suvun bu döHJlüsü karjıcı faalıyetler gosterilmesi, ıersmda şaşınp bagırmış: gller du/enlenmesı; Ohlı!.. Ne yaygara.. Ne vaygtra!. Bu e) Devlet Sergılerınln buguAmerikalı dostlannuz <îa b'r ?arir canım ne kadar edınılen deneyler açı«yaygara> sözcüğıine diLeri dönmeciiH içiiı bu sından yeni esaslara bağlarvma«Yaygara »ya tutup «Niyagam» Oetjisler! tlk sı ve benzen faaliyetlerin yodostluğumuz bövle oasinmış bızım. Zülüf beğunlaştırılması, butun yurtta yın başa geçmesını beS.ıy^ruz' yaygınlık kazanması; Ben Züluf sözünu ı&ıtır şitme» vanianndan uzaklaştım. f) Istanbul'daki Resim HeyTijatronun önü karıştı dfdım va az önkel Mu^esının, Guzel Sanatlar ce, bızim Hüsnü beyı götürüvorlaıdı! HerAkademısinden bağımsız kılınhalde cöküz» diye bagırmış kı onu vaka caça ması ve genei müzecılık hizmet etmıslerdi. Bu bızim Hüsnü oeyi oiien bilir leri i;inde > er »Iması ve bubaşından çok dayak oıayı geoti*ı ıcin. buragunku kapalı cansız durumundan kurtarılması; ?) Edebiyat Alanında Yapıltcak » » » » • » • • • »••»•••••••• ^iıııııımııınuH:mııııııtmııııııııııııııiHiııııııınıiHii!mııııııııııııiHUiııııııııııuııi!inıtıııiHiiHiıııııııııtHi« İşler : a) Eskı Turk yazarlannın ol"• I duğu kadar, çağcfaş yazarlau| | mızin eserlerının yaygınlastırıl ma?ı; okul kitaplarına yoğun• i lukla gırmesı: • i b) Tanınmış yajarlara her tur lu eserlerin ısmarlanması; • = Şirketimiz Hisse Senetlerinin 5 ve 15 Numaralı ve Müessis Ş c) Eskı ve a>nm gozetmeksi• | zın çağdaş yazartarınmın genış Senetlerinin 15 Numaralı Kuponu mukabilinde 1973 senesi te = • i 8 O N * K bıyografık eserlerının hazırlaîımettüü paylannın ödenmesine, Şırket merkezinde 24 haziran Ş lıp \ayınlanması... • = 1974 sabahından itibaren başlanacaktır. = 8) Sinema Alanıyla tlgili tşler: Saygıyla duyurulur. = a) Kurulacak olan Sinema Ku İDARE MECLtSİ ş rumu ve Devlet Studyolan aracılığıvla, amatör profesyonc1 (Rektaş: 1492 ı 499T § butün sinema yonetmenlerine Hıfa Veldet Velidedeoglu • = 'ıiııtııııııııııuıııımiııııııııııııiiUiııııııtiımnıııiNiııııııiiiııııııııiiiıınıııınıııııınıııııııııuıııiıııııinııııııııır her türlu olanağı sağlamak; • 5ı KKHKHKKHKH3J kredıler vermek, stüdyolaraan yararlandırmak; b) Kı>a fıim vapımcılığını des Melflj Cevdet Anday teklemek ve bunların gösteri olanaklarını çuğaltmak; c) Tıcari sınemalarda mt<v likll kı<a fılmlenn kaçamak yapamıyacak bıçımde gösterılmesı ıçın gerekii mevzuatı çlkarVedat OOnyol mak; 1 Genel Müdürlüğümüzce; ç) TV'nm aynı zamanda önem 3 adet seyyar tip hava kompresörü satın âlınacaktır. li bir sınemacıl.k aianı olması 2 Bu işe ait şartrvame; nedenıyle, kısa film yapımcıhOktay «Ubal X a) KARABÜKTE: Genel Müdürlüğümüz Malzeme ğını tesvik etmesı ve gerek yaIkmal Müdürlüğünden, nşmalar, gerek satınalm» vob) ISTANBUI/DA: Taksim, Lamartin C»d. Doğu Paluyla sınemacılığın gelismesine Uı No. 7'deki Mümessilliğımizden, katkıda bulunması. böylece c) ANKARA'DA: Yenisehir Karanfil Sok. No. 30/7 TRT vavınları için yeni kaynak deki trtibat Büromuzdan, lar saglanması; tLHAN SEXÇVB % bedelsiı olarak temın edilebilir. • d) Çesith devlet kuruluşlın3 lsteklilerln 5artn»memiz esaslan dahilinde hazırnın, Kövıslen, Saglık Snsva) t İIER KÎTAP 15 TL. lıyscakları kapalı teklıf mektuplarını muvakkat teminatYardım. Tarım, Milli Eğitim B«larıyla birlikte en geç 16 Temmuz 1974 Salı günü saat kanlıklanvie Kamu Iktisadi ku J ÇAÇDAŞ YAYINLARJ $ 14.30'a kadar Genfl MüdCrlüğümüz Haberlesme ve Arşiv ruluşlannın kendı alanlarıyla Müdürlüğünde bulundurmalan şarttır tsteme adresi: * ilgilı kısa filmler yaptırmaları 4 Postada vaki gecikmeler ile telerafla yapılın tekcataıofla tlaiken için bütçelerine ödenekler kolifler dikkate alınmıyacaktır. Sokak 3941 nıılması; bu volla çok yönlü Genel MüdürlüSümüz Arttırma, Eksiltme ve thale yarar sağlanması; SUtuc Btapcııarda ou'unııt Kanununa tabi değildır. Basın 17043 50C75 e) Film arşıvı çalışmalarının cfaha da geliştirilmesl; yurdun •• • •• » •» • •• » • • » •• »• • » SONUÇ Okuyucunun da gördügil gibl, bu yazıda devletin kültür • sanat alanındaki rolü ve çabaları ışlenmeye çalışılmış ve Devlet politikasına egemen olan yanlış yorum larun'ş •Batılaşma» görüşü eleştirılmıstır. Ulkemızdekı olgu bugüne kadar «Batılaşma» yolunda olduğundan, bızim eleştirimiz de ıster istemez bu olgunun çev resınde ve sonuçlariyle ilgili olarak gelişmistır. Devlet bu yolda, kendi kütür sanat kurumlarına yıllarca bilyUk paralar, çabalar harcamıstır. Bunların karşılığı olarak elde edılen ürünler acaba bu paralan, emeklen ne ölçüde kar?ılamal?tadır? Yarar ve zararı ne orandadır? Bunların cevabı büyük bir kesinlikle verilmese de, gözler önünde birçok gerçek senlidir. öte yandan devletçe hiç btr destek gormeyen, tersıne güçlüklerle karşılasan serbest Turk düşünür ve sanatçısı. gerçek Türk düşünce ve sanatını yaratmaya çabalamış ve başarı göstermiştir. Bu da bir baska olgudur. Biz bu yazıda daha çok kUltür sanat alanında devlet kesimıne düsen görev.er Uzennde durduğumuzdan, Türk düsünür ve sanatçılannın bilınen olumlu çalısmalanna değinmedik. Ama surası da gerçektir ki, bu olumlu çalışmalar devletin üzerıne dusen görev leri yerıne getirmiş olmasınıa sonuçları olmayıp. toplumumuzun yaratıcı gücünün. yaşamsallığınm bütun olumsuz etkenlere karsm çıkartabileceğı yaratıcılannın kisilıklerinden gelmistir. Yoksa toplum yaranna çabalann ve örgütleşmenın, kurumlasmanın sonuçları değildırler. Daha yojun bir düşünce, sanat üretimi ise, bu alanın gereğince düzenlenmesiyle meydana gelecek» tir. ASLAN ÇÎMENTO ŞIRKETINDEN i B t TTî DİSİ BOND AO vnrt Sağsız Solsuz i | Demokrasi Yeni Tanrılar ru.çoepsTüN. tLÂN Devlet Insan mı? TÜRKİYE DEMİR ve ÇELJK İŞLETMELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNDEN KARABÜK & ÖlümsOz Oyun • GARTH l O Yeni Krallar • Yeni Sovtarıla^;