Catalog

CUMHURIYET 4 Mayis 1974 e'ışmeler ve değişmeler sonueu oıarak tüm kamu 5 oneMimnde ba refoım gerefı or'aya çıkmış ve bu yuzyılın en buyuk sonucj ekonom'k ıstıkrar ve ekonomiK gel'ŞTieyı sa£layıcı reform hareketlerınden oırnı ve esasını butçe reformu teskıl e*mıştır KlasiK maıı>ecılenn kabul ettıgı, bmçenın maA «raç olma varfı bü>çe reformunun setırcLğı protiam butçe sıstemı ıle ekonorruk araç omava dorıusmuştur. Butçe tarıfınde olduğu grıtaı pro»ram butt,e sistemınm d° unsurları, fonks'vonları veya pren sıplen ele alınarpk çeşUı jonlerden tarıfırı yapmak mumkundur Bu çesıtıı ozellıklermın behrtılmesıyl» genış kapsamlı b.r tanfı vermek mumkundur Program burçe «ustemı, kanm jonetımınde belırtılen hedeflere ulaşnak ıçın, mevcut mahdut kaynaıclann alternatıf programlar arasında, uzun vadeu pl<uıa lavanarak tahsıs edılmesinde jonttıcıler ve sıvası organ tarafından en ıjı karaların almmasını saglayan bır butçeleme ve yonetım tejtnıgıdır G aylar ve görüşler Program Bütçe Sistemi Dr. GUIay COSKUN Butçe ve Mali Kontrol G Mudur Yar. masını saglayan bır sıstem olması, progıam butçe sistemının en buyuk nıtehgıdır Genış plan ve program kararlarının suzülerek, seçeneklerı arasında karsılastırmalar yaptlarak butçeve aktarılmas. Dutçede formulp edılmesı ve yuksek karar organma takdım edılme'me ımkan veren butçe teknıgı olarak program butçe sıstemı kabul edılmektedır Ozellıkle, plarlı e.ıonomık kalkınmayı hedef alan mPmleketlerde plan program butçe ılışkısını en sıkı şekı de ortava çıkaran program butçe sıstemınm gatırecegı yarar açıktır ıçın seçenekler bulmak ve bunlar arasında karşılaştırma yaparak en uvgununu seçme ımkanını hazırlamaktır Kamu yonetımı problemlerınde sıstem anaIızının uvgulanmasında genel optımızasvona gıtmek vanı tum kavnaklann optımal bır şekılde kullanılmasmı sağlamak sonuçsal hedeftır. Bu sonuçsal hedefe ulaşabılmek ıçın çeşıtlı hedeflerın bu hedeflere ulaşma ımkânını veren plan ve programlar ve seçeneklerı tespıt edılır Seçpneklerın saptanmasmda ıse analiz çeşıtlerınıı en uvgunu kullanılabıhr Analızde ıstenen şev matematıksel sonuca ulaşmak olduğundan, analiz teknıklerının kamu yonetımındekı en ıyı uvgulamalarını yatırım hızmetlerınde gormek gerekır Proıeler ıtıbarıyle ortaya konan vatırım hızmetlerınde, seçeneklenn malıvetlenmn ve ge tıreceğı favdalann matematıksel ıfadesı, bu ge nel yonetım hızmetının veya sosyal hızmetin carı gıderlenyle ılgılı olarak vapılacak analızınden çok daha anlamlı sonuçlar verecektır Esasen bır proje hazırlanırken malıyetı butun malıyet unsurlanyla tek tek hesaplanıp tespıt edıleceğıne gore bu unsurların ve proje malıyetlerınm program butçe teknıgıne gore butçeye ıntıkalı hem kolay ve hem de bu teknığın gereğı olacaktır Bır yatınm hızmetının malıyetmi hasıl eden unsurlar, o projenın hazırlanması etu du o proje ıçın çalışan personel (bu genelhkle teknık personeldır), personele ılışkın başka odemeler, ıhale bedelı ve yatırım hızmetının tamam lanması ıçın gereklı her turlu gıderlerı kapsayan malıyet unsurlarıdır Aynca projelerden elde edılen faydanın da ornegın belırlı kılometrelık yol, belirlı metrekarelık sulama veya bır baraj ve koprunun tamamlanması fızıksel ve mate matıksel olarak ıfade edılmesı her zaman mumkundur Ojsa adlıye hızmetlerınde sadece çıka nlan dosya savısı ve\a eğıtım hızmetınde me zun olan ogren<~ı sayısı favda analızlennde yeterlı olma» ve favdanm hesabında baska fak torlerın de ver alması gerekır kı bunlar da ma tematık olarak ıfade edılemevebılırler P.J J unduracılık zenaattır, amj ıjı kunduracı vardır, kotu kunduracı vaıdır Resım vapnak sanattır drna ivı res=am varriır kotu rp«sm varrtır SmıJ ka\ 2ası pohtıkadır, ama ıyı polı'^kacı vardır Kotu polıtıkacı vardır. ürnek Sulevman bev, sınıf kavgasmı becenksız bıçımde juruten bır polıtıkacıdır E=kırfpn bovle deaıldı Sulevman bev Allah ın=am duşurme^ın bır kere eli avagı birbınne dolaşır Gerçı Sulevman bev «ınıf kavgasını canını dısıne takmış voğunlaştırmava çalısnor, «ermave çevrelerme jaranmak ıçın elmd"n gelenı vapıvor ve sankı Bevler bana bakınız' Sızın çıkarlarınızı en îvı ben korurum benden ıvl«lnl bularrid2=ınız dıvor Ama beceremlvor, tokezlıvor ve dılı dolasıvor Dun sabah gazetelerde Sulevman bevın sovledıklerını okurken, ıster ıstemez acıdım kenriı=ıne . üvsa acınacak durumda degıl Sulevman hev ' Belkı de affı ençellemeve gucu vetecek belkı de Hukumetı zor durumda bırakacak Belkı AP dekı verını koruvacak Bımları bs^arama^a hatta polıtıkavl bıraksa bıle ış havatında kendlslne kapılar açılır Sulevman bev hıç de acınacak duıumria delıldır Ama devrı gpçmıs bır bok=or vıldı/ı sonmu? bır futbolcu va da parlak yıllarını gerlde bırakmı$ bır Eureşçne yonelen duvcular sarmıs bızlerı. Seımave «ınıfının agaları geçkln bır bok=oru, vaslı oir varış atını duşkunluge yuz tutmu« bir futbolcuvu izler Ribı ın^afsız bakışlarla gozluvorlar Demırel'l.. 12 Marf'a nakavt olduktan sonra bır turlu toparlanamıvan 14 Ek'm'de savı he«abıvle venılen bır bok=onın 142 ncı n arirleve sarıldıktan sonrakı umutlan da ov le sanırım boş<J çıkacak Sermave «ınıfı daha vamdn dovuşçuler arıvor Sulevman bev ı=e mevrfanı bırakmak nıvetınde defiıl Gene atıp tutmuş Genel af konu«unu tam bır ınıf kavcası hahne soktuktan sonra bu kavsanın en hııçın dovuşçu=u olarak demeç usttne demeç verıvor Dun de demıs kı « 12 Mart'ta hıldıgınız şekılde hukumetı bıraktık Bırakmasavdık Meclis kapanııdı » Hıç ku=kusuz bu =o7İerınden dolavı .ne fedakâr adam. dıje Demırelı alkışlamak bazı kımselcrın ıçınden gclebıhr Ama Sulevman bev kotu bır polıtıkacı olduğundan kendiMnı alkıslamava çabalavanlara fırsat vermıvor kı' konuşmasının bırkaç satır ote=ınde şunları 'ovluvor Biz mllletin iradesıne davanmıvan bır Cumhurbaşk?.nı «rımıne havır dedik. TB'UM nın ıradesını her şejın ustunde tuttuk » Oldu mu va şımdı' Sen hem TBMM'nın seçtıgı hukumet olaak bıldıgımız şekılde. hukumetı bırak kaç, hem de «TBMM nın ıradesını her çeyın ustunde tuttuk» dıye şışın .. Olmadı. Vurgun yemış dalgıçlar vardır, aıtık ne sovleseler bostur Sulevman bey vurgunu >emış bır kcz Kendı suçu mu desek. yoksa tanhsel gıdışın kaçınılmaz olgularından bırı mı desek. bt'emeyız Bıldıgımız sınıf kavgasını ıktıdaıdavken ınsafsız bıçımde yuruten: demokrası kosullarmı hıçe savan a?ırılıkla sermave smıfımn ısterlerını uıkede «eçerlı kılmava çalışan, ve bu uğurda her şejı goze alan Sulevman beyın vaktının geçtığıdır Ama şımdı sınıf kavgasını a>nı hırsla %uruturse sermave sınıflaıının tumunu çevre«;ınde toparlayacagını sanıyor Suleyman bey... Bu sanı gerçekçı degıldır Sabırsız çıktı Suleyman be> Acelecı ve sınırlı bır tutumu var Belkı çevresındekı koşullar yuzunden sıkışık durumda; ama neler sovluvor neler Işte sıze bır ınci daha: Biz iktidarda bulundugumuz 6 sencye jakın bir zaman içinde 45 senelık Cumhunvrtın başardısını başardık » Ohooo. Suloman bey, Ataturk'u de aştı maşallah. Alkışlasak mı, gulsek mı, ağlasak mı' Karar Verme Aracı Program butçe sıstemı yukarda belırttığımız un<:ur ve ozelliklenvle kamu vdnetımınde karar verme organları ıçın en etkın vardımcı ve en etkın kontrol aracıdır En rasvonel kararlann alınıp en etkın hızmetlerın yapılmasım saglayan otomatık bır ıslem degıl fakat karar verecek yonetıcılere, yurutme ve yasama organlarına teknık bılgılerı en obıektıf şekılde verebılen bu orpanlann da analiz vanmalannı ve\a yapılacak analızlere davanarak hızmetlerın verımlılıâ'ini kontrol etme ımkânını varafan bı. araçtır Yonetıcıler sevıvesınde olan projram çerçevesınde analızlen vapılmış =ecenek hızmet pro?ramlannın gelı^tırılmesını onsoren prosram bufçe sıstemıvle hukumet sevıvesmde tercıhlere gıdıldıgi zaman sosval ekonomık ve malî koşullara en ıyı cevap verebılecek seçenekler arasından seç me ımkânı doğar Bu vıırutme oreanının vasama organı karşısmda kuvvetlenmesı olarak nıtelenebılır Ancak açık anlasııabılır ve gerçekçı bılgı ve gerekçelerle dolu ve hedeflere ulisılacak çeşıtlı seçenekler arasından en uygununun seçıldığı kararlann vasama or^anına goturıılmesı bu organ'n çalısmalannı da olumlu sekılde etkılevecektır Yasama organma bovlece, üç büvük ımkân: 1 Analiz, 2 Bütçenm tümü üzerınden bırleştırılmış bılgılenn genış bır perspektiften metodık olarak sunulması 3 Harcamacı daırelerın hızmet program ve performanslannı ve daıreler arasında musterek programlann degerlendırılme ve tenkıdı vollannı temın ve tespıt etme ımkânlan program bütçe ıle venlmis olacaktır. Klasık bütçenln eksıklıklermı gıdermek üzere ve jırmıncı yuzyılın en modem butçe teknığl ol?rak gelışen program butçe sıstemı muhakkak kı kamu yonetımındekı butun problemlerı, sıhi'lı bır degnek seklınde ortadan kaldıracal bır sıstem degıldır Program butçe sıstemı kamu yonetımmde, bunu kullanacaklar ıçın, plan program ıçınde belırlenen hedeflere en rasyonel şekılde ulaşma ve kıt kaynaklann en rasyonel dağüımını sağlayacak etkın v«* obıektıf bır araçtır. K Atmc Kecep!.. İlişkileri Bu tarıfte belırttı*ımız üzere program butçe sıstemı hadefler tespıt Pdılıp, bu hedeflere ulasılacaK Drogramlar tanzım edıldıkten sonra, programların butçe aracılıgıyle Jvgulanmasını çerektırır Uvgulama ancak mevut kavnaklar tahsıs eaılırse yapılabılır Kaynakların planlanmış «ekılde. mah imkanlar ıçınde kullanılması ıçın, plar açıkça hedeflern tespıtını belırlerken ote \andan butçe bu hsdeflere ulaşmak arnacıjle hazırlanan programlara kavnak tah=ısıne ımkan verır Plan ve program ıle degrudan doğruja sarfı gerektıren seçenekler (plterratıfler; saptanırken, bütçe ıle bu plan ve programların uygulanabnmesı ıçın mevcut kaynaklar temın edılır ve bunıar arasınd3 bır denge sağlanır. BoMece. plan ve program ıle hedefler tanzım edılır, bu hedeflere ulasılacak seçenekler getınlır ve butçe ıle odenek tah='sı vapılırken, en az para sarfı ıle en çok fajdanın sağlanması veya, o faydayı temın eiebılmek ıçın en az paravı sarfe'rrejı mümkun kılan alternatıfler aranır ve seçılır Geleceğe aıt sınırlı kaynaklann en vanml1 şekılde kullamlması plan ve programlaştırılırken butçe ıle bunların belırlı suredekı programın gerektırdığı mah vuk, butçe ile saptanır ve butçe sıruflanması ıçıne yerleştırılır Boylece plan ve programın uygulanabılmesıni veya bütçe ıle vapılan harcamaların belli hedeflere lonelen plan ve program ıçınde yapıl Program Bütçe ve Analiz Program butçe sıstenuyıe pıan program butçe ılışkısınm kurulması yanında bır bas<a ozellıgı ve reformcu vonünu yansıtan unsuru program butçenın, bır analiz 'ekmğ o usudur Bu s'stemın anaııtık yonü, hukumetın hedsflerı tespıt etmesı ve bu hedeflere ulaşılmak uzere program'arın seçeneklenyle hasırlanması, seçeneklerın uzun surelı maiıyetlerınm ve faydalannm hesaplanarak değerlendırılmesı; \e seçenekler arasından seçım yapma olanağmın karar verme organma takdım edılmesıdır Sıstsm analızı üe genel olarak, vapılan butun anaJız faalıyetlerı ve kullanılan teknıklerın tamamı ıfade edılır Malıvet fayda analızı, malıyet verım analızı, harekat araştırması ışlem analızı, doğru^al programlama, oyun teorısı gıbı kavramlarla eş anlamlı kullanılmakla beraber, sıstem analızı bunların hepsınden daha genış anlamdadır Sıstem analızı ve yukarıda sayılan çeşıtlı analiz metot, teknık ve sıstemlennın kamu yonetımınde uygulanmasmdan beklenen mevcut kıt kavnakların en ıyı şekılde kullanılmasmı sağlamak BİR BÂKANI DlNLERKEN OKTAY AKBAL Evet Hayır Enerji ve Yerli Kaynaklarımız | ütün dünyada oıduğu gıbı Türkıye de de elektıık uretımı sureklı olarak artmaktadır. 1950 yılında 780 nulvon Kuh olan elemtrık ureümı 19blı vılmda 3 5 katı aıtarak 2,8 mılvar k\vhe 197fı de de i satından bıraz fazla artarak 8 6 mıljar k u h e ulaşmıştır ı980 vıhnda ıso 1950den bu vana geçecek olan uçuncu 10 vıloa da 3 5 katı artarak 30 mılyar k » h e ulaşacağı hesaplanmaktadır 1973 vılı uretımı bır takım Kisıtlamalarla 12 ~i mılyar kvvh olduguna gore onumuzdekı 67 yıl ıçınde mevcut tesıslere 18 mılvar yanı 1973 \ılı clanaklarının 1,5 «atı kadar yenı uret m tesısı ekıenmesı gerekmektedır Bunun b mılvar k\\ p kadarı Keban Barajından sağla racaksa da gerıve Kalan 1^ mııvaıı venı santrallarden uretıluıeksjerundadır, yani «asuiHtt"1" ~ kı fi7 jıl ıçınde 12^ ıtU4>aı lçnTyıiı uretımı kadaı elrtîiL fağlanması gerektıgı çıbı cu su re ıçınde 1980 sonrası ıhtıyaçları ıçın de başka tesısleı kurulma sına geçılmesı «erekmektedır Başka bır deyım'e onumuzdekı 67 yıl içınde, en az son 25 yılda kurduğumuz uretım tesıslen kadar jeni tesıs kurulacak demektır Bu tesıslerın kurulma olanakları nedır"1 Bugun aunyada buvuk çapta elektrık uretımı ıçın bırıncı eneru kaynağı olarak s.u komür fueloıl ve mıkleeı enerıı kullanılmaktadır Yurdumuzda su ve komür (ozellıkle lınyıt) fcavnakları yeterlı fueloıl'uı ana maddesı ham petroı ıse vetersudır Petrolun bu dışa baglıh^ı vanında fıyatının yukseklıgl de son fıyat artışlanndan sonra ÇOK cnemlı bır faktor haıine gdmıştır örneğın bugun Ambarlı buyuklügundekı bır fueloıl santlalı vılda yaklaşık olarak 1,5 mılvar lıra dolayında fueloıl vanı dovız yakarken aynı buvukluk tekı bır lınyıt santralı 300 milvon lıra deÇerınde lınvıt vakar Üstelık lınyıt yurdumuzdan çıkartıl dıfı ıçın bu para mılli gpıırın bır parçasıdır ve ure'jn dış bunalımlardan da etkılenmez Oysa mılletlerarası olavıar petrolu hemen etkılemekte ve bovlere ıhtıyacın karşılanması aa tehlıkeye gırmektedır B •Fıkır, ınsanın kafasından doğan duşuneelerı soz ve yazıyle açığa vuran sıstemdır » Adalet Bakanı boyle konuştu geçen gunku basın toplantısmda Hep vazdıgımız savundugumuz bır gorusta bu. Nıce tar nmış polıkacı karşımıza aıkılmış Fıkır, \azıya dokulurse cylem olur. demışlerdı, eylem olunca da fıkır suçu orta>a çıkarmış îşte bır Adalet Bakanı herkesın ıçınde açık açık konuşuyordu. «Soz ve yazıjla kıtleyı etkılemektır mutefekku olmak • Vılâyet'tekı basın toplantısını ızledım Genç Bakarm cf konu«unda verdıgı ınandırıcı açıklamaları dınledım. Bu genç adam daha dune dek gezıcı vaızmış, Hukuk Fakultesını de yenı bıtırmış HatU bır gerıcılık olajına da karışmış ya da karıştığı üeıı surulmuş, mahkemeje verılmış, adı, Resmı Gazetelere gırmi}, sonra aklanmış Bır halk çocugu MSP'den aday olmuş, Kocaelınden de mılletvekılı çıkmış Bırdenbıre de kendını Adalet Bakanlıgı koltuğunda bulmuş Sağcı gazeteler ona sureklı saldırıjorlar Basın toplantısmda da sıkıştırmak ıstı>orlaı B n soruyor, ıbadethaneler baska amaçla kulldnılamaz der bır yasamız, pekı Ajasofja neden ıbadet dışı bır ışte kullanılı>or' Buna ne dıjecek dıy^ bMliâfa Sozde Bakanı seçmenlerının gozunden d k J ' h < j ^ ^ S ç g 1 sofvajı camı yapmak ıstemıyorlar, bu de kendılennı kutsal değerlerın bekçısı sa>dırma\a kalkışıyorlar dı>e' Ne dıyebılırdı Sayın Kazan, şunları «Ayasofya'nm muze olması ıçın Bakanlar Kurulu kararı vardır, bunu bılmıyor musunuz'» Ya da <Ayasofja ıbadethane olarak kullanmak gerekırse onu >apıldıgı amaca uygun kullanmak gerekmez mı'>, va da «Sızın bu sorunuz bır k.şkırünadan başka bır sey degıldır» Boyle şeyler soyleyebılııdı. Ama Kazan, zekı, dengelı bır polıtıkacı gıbı konuştu «Bu fcoııu Adalet Bakanlıgma aıt degıldır gıdın onu Devlet Bakanından ogrenın Her Bakanlığın >eten kadar ışı var» dejıp kestı. Yaşamı konusunda bır şcy bılmıjorum Insanlar bır yerden, bır duşunceden, bır ınançtan çıkarlar jola Sagdu>u, bılgı, gorgu agırlıgını duvurur, yon verır o kışıje bır denge kazandırır Genç bır gezıcı vaız bır dın adamı, gerıcılık olajlarına adı karışmıj bır ınsan, bugune dek az gorduğumuz bır sağdujulu anlayişlı, hoşgoıur, gerçek duşunce ozgurluğu nedır bılen bır Bakan, bır usta polıtıkacı olarak karşımıza çıkıveııyor ışte «Komunızmle Mucadele lafla olmaz Komunızmle Mucadele Derneklerı ne japıyor lâftan başka » Bunu hangı Adalet Bakanından dujduk şımdıye dek .. Ya şunu' «Sefaletı ıküsadl kalkmma hamlesıjle yok etmekle olur komunızmle mucadele. Yol keseceksın, adam doveceksın, gecelerı ev taşlatacaksın, hatta sılâh çekeceksın, meydanlarda adam bagırtacaksm, îlerıcı yazarlara, duşunurlere gece gunduz kufur edeceksın, sonra da «Işte ben komunızmle savasıyorum» dıyeceksın, bır takım yerlerden destek goreceksın bunun karşılığında' Ne değışecek, hıçp Komunızm varsa, daha da guçlenecek Yoksa, ortaja çıkacak Lafla peynır gemısı yurumez dıven Atalanmız boşuna dcmemışler bunu . Saym Kazan da komunızmle savaşmada tek bır yol bulunduğunu bılıyor, o da yoksulluğu, eşıtsızlıgı, haksızlığı ortadan kaldırmaj a çalışmak . Bakın en yenı bır haber Antaljada bır ortaokul oğretmenınm evı geceyansı kurşun yağmuruna tutulmuş Bır gun once a>nı okulun aşırı sağcı ıkı oğretmenı Komunızmle Mucadele Derneğının «Sılâh Başma> adlı bır broşurunu dağıtrmşlar okulda, evı kurşunlanan oğretmen de bu ışı onlemek ıstemış, bu yuzden Bozkurtçu oğrencıler tarafından dovulmuş Gece de evı kurşunlanmıs Buyrun Komunızmle Mucadele yontemının en yenı oraeğını1 Açık açık «Sılâh Başına» çağrısı vapacaksın, «ne olujor, nedır bu gıdış"". dıyen aklı başında kışılere ıse dayak, kurşun Boylelerı Kazan ın şu sozunu kulaklarına kupe etsınler «lâfla olmaz komunızmle mucadele » Tokatla tekmeyle. yumrukla, kurşunla ıse hıç olmaz Baska şeyler çıkar bu kez ortaja, karşı tokat, karşı >umruk karşı kuışun 12 Mart oncesınde sağlam, guçlu bır ıktıdar ış başında olsavdı, o kanh pazarları, adam vurmalar , meydan dovuşlerını onler, gızlı ajanların ejlemlerını durdurur gençlığı sağcı solcu dı>e kamplara ıtelemezdı Bugun hapıshanelerde vatan genç :nsanların suçlan bıraz da o gunku yonetıcılerın suçlarıdır Bunu Adalet Bakanı da doğruladı «Onlar suçlu ıse bız kabahatsız değıhz. Iktıdar. muhalefet, fert muessese olarak hepımızın kusuru var» dedı Genç Adalet Bakanı af konusunda manclı, kararlı gorunuyor. Çok uzadı bu af ışı, çok Hem kader kurbanlarım kurtarmak gerektığıne ınanırlar, hem de kader«de bıle avnlık ıkılık yaratırlar' Hırsızlar, katıller, dolandıncılar kader ve kaza kurbanı sajılıjor da, nıye kışkırtıcı aıanların şunun bunun o>ununa gelenler ya da kendılerını gençlık hejecanlanna kaptııanlar «kaza ve kader kurbanı» savılmıyor7 Bunu anlamak guçtur. Neyse kı Adalet Bakanının Ankara ve Istanbul'dakj konuşmaları Ecevıt Hukumetmın af konusunda her sevı goze aldıgmı gostermıştır. Avnca affın eksıksız bır bıçımde çıkmasında CHP ve MSP arasında tam bır anlaşma olduğunu Onlar suçlu ıse bız kabahatsız değılız» sozlerını sanırım komuoyu da paylaşmaktadır. ENERJİ İHTÎYACIMIZI KARŞILAMAK ÎÇIN SU VE LÎNYİT GİBÎ 2 ÖNEMLİ KAYNAĞIMIZI ÇOK AZ KULLANIYORUZ. FUEL OIL SANTRALLARININ DAHA ÇABUK KURULDUĞU SAVI ISE YANLIŞTIR. Yük. Müh. Mehmet ERDEMIR TEK Eski Genel Mudunl ele ahndı Fueloil santralımn daha çabuk kurulduğu ıddiası aldatıcıdır Şovie ki Prcnsıp itıbarıjle bır linyit sant ralı ıle fueloıl santıalı arasında onemlı bır fark joktur Fark, sa aece \akıtlarında ve yakma sıste mındedır Yoksa her ıkı tıp santra lın esas ıtıbarıvle borulardan olu şan kazanlarının boruları yuksek isi ve basınca davanıklı aynı cıns boruUrdu Buna rağmen Turkıj e d e şımdıve kadar fueloıl sant ralları benzerı lınvıt santralların dan 612 av kadar daha kısa surede kurulmuştur Bunun nedenı be şudur Su ve Linyit Olanağımız Ortalama bu vagış yılınds yurdumuzdakı sulardan 70 mılvar kvvh kadar e ektnk uretılebıleceğı hesapıanmaktaaır Halen bu potansıyelın c r j fcadarından yararlanılmaktadır Keban Santralı tam üretıme c geçınce de bu yararlanma oranı d 5 dolajma yukselecektır yanı potansıyelden daha CC85 vararlanma olanagı vardır. Llnyıte gelınce: Yurdumuzda halen bılınen lınyıtlerın rezerv mıktan, 5 mılyar ton cıvarındadır Bunun 3 mılyar tonu Kahramanmaraş ılındekı Elbıstan • sîn bc^gesınde olup duşuk ka4ıdjj ^un.a rağmen genış çap ta elektrılc üretımıne musaittır Gen kalan lınyıtlerımız orta, ıyi ve çok ıyı kalıtelıdır Toplam beş mılyar tonluk bu lınvıt rezervi, yuvarlak rakamla bır mılyar ton petrol eşdegenndedır kı, bu Türkıye ıçın çok önemlı bır kaynaktır. Bu kaynaktan yılda da 4050 mılyar Kwh elektrik üretmek mumkundur Bu kaynaklan (Su ve Lınyıt) yetennce değerledırdıgımız tak dırde daha uzunca bır sure yurdumuzun enerjı sıkıntısı çekmemesı gerekıı Ancak, plan ve programlarımızı yeterı cıddıyetle yapamadığımızdan tesısler gecıkmekte ve uretım dar bogazlara gırmektedır. Lınyıt santrallarmın vapımı 3 5 yıl, buyuk su santrallannınkı de 510 yıl surmektedır Yukanda da belırtüğımız gıbı ıhtıyaç her 10 yılda 33,5 katı arttığma gore her 10 yılda, o zamana kadar yapılan tesıslerın 3 3 5 katı yenı tesıs kurmak gereknektedır Bu da gosterıyor kı, sureklı olarak buyuyen bır gorev karşısmda bulunmaktavız Bu gorevın ustesınden gelebılmek ıçın buna gore organıze ol mak ve genış bılgı ve tecrube ıste>en bu ışler ıçm yetışkın teknık elemanların ılgılı kuruluşlarda sureklı olarak gorev yapmasını sağlavan bır tutum ıçme gırmek gerekjr. Maalesef gerek mevzuat ve gerekse bızım yonetım an layışımız, bugune kadar ilgilı ku ruluşlann bu tutum içıne gırmesmı sağlayamamıştır Bu durum Ise, tesıslenn gecıkmesıne ve riaha kestırme olduğu sanılan usullere başvurulmasına yol aç ııaktadır. Bu cumleden olmak U zere kısaca yurdumuzda FuelOıl santralı kurulması tartışma lanna defınmek ıstıyorum. Ikıncı Dunva Savaşından son ra Ortadoğu petrollerı, buyuk petrol şırketlennce genış çapta uretılerek, ucuz fıvatlarla pı yasava surulunce, sanıldı kı bu kavnaklar hıç tükenmeyeck ve «Allahın unuttuğu» Araplar, kendı kaynaklanna hıç «ahıp çıkmayacaklar Ancak, 1960'da OPEC'ın kurulması ile petrol sahıbı ulkeler de yavaş yavaş seslerını duvurmava başlayara<c nıhayet son Ortadoğu savaşı ile fıvatları dort beş katına çıkaıdılar Bovlece ucuz petrol efsanesı tarıhe karıştığı gıbı petrol uretımının "sınırlanma^ı da soz konusu oldu. İhale Biçimi Tuıknede bugune kadar fueloıl santralları, eksıltmeve çıka ııimadan pazaılık suretıjle ıhale edılmi'iür Pazarlık suretıvle >apı lan ıhaleleı ^j ^ e sağhğından ^üphe edılır Ovsa lınvıt santralları eksıltme ıle ıhale edıldığınden bun laıın şartnamelennın hazırlanması, mılletlerarası >erlı ve yabancı gazetelerle ılânlar, >eterlık ıçm referans ıncelenmesı. teklıflerın almması, fıvat karşılaştırmalan ve bunun gıbı ozellıkler 612 ay dan asagı oltıamakta, hele yabancı muhendıslık fırmaları ıle a>rın tılı şartnameler hazırlanması halınde ıhale safhafi ıkı vılı bulmak ta, bazan da aşmaktadır Bılınmelı kı lınvıt santralları da pazarlık suretıvle ıhale edıldıklerı takdırde, fueloıl san tralları gıbı a\nı surede japılabıhrler Ancak bovle bır ıha1P elde veten kadar ıstatıçtık bılgısı olmadıkça tehlıkelıdır Çunku, rekabet olmajınca ve mılvarlar da soz konusu olunca, nevın kavbedılıp, nevın kazanıldığını anlamak guçtur. Yapılma^ı gereken bılınen kavnakları uzun vadeli bır plan çerç°ve=ı ıçınde gerçekçi surelerıne gore ele almak, ılgılı kurulusları buna gore organıze et mek ve bu alanda çalışan teıcnık elemanları maddî ve manevı vonden tatmın etmektır Bugun maııvetı «u v e lınyıt santrallarmın uc katından fazla olan dı;a bağlı fueloıl santrallarından kaçınmanın tek çıkar volu da budur MEVLÎD Kısa bır hastalığı muteaklp bızleri sonsuz acılar içınde bırakarak ebedıvete lntlkal eden kıymetlı eşım ve babamız Emnıyet Âmırl İhsan Gani Somer'in olumunun 40 ıncı gunune rastlavan 4 Mayıs 1974 cumartesi gunu ıkındı namazını muteakıp Bakırkoy Kartaltepe Camıınde okunacak mevlıde akraba, dost ve dın kardeşlerımızı davet edenz. A I LESI Cumhurıyet 35.İ0 TEŞEKKUR e b e c ' ı v e t e ıntı 1lı dol ı\ I M \ l e , c e n / r n f ı m ııc ı ı/7 i t ı ş t ı ı al etlc ı, çclcııl. gruıtlcıeM, l i n l ı n ı m ' ı ı ı ı lıOi^ta 'HII ıı ı ı, t e l e f o n , l c l ^ ı nı \ e ı r ' tı p l i * =on=;ıi7 TCinıı ı n j l ı ş . ı n n u ı c s ^ e ^ e l c ı c , b u m ı ı i b ı c i o l v e v c fî! u u ' ı d ıv], ı ı ı v ı z i a j n nvı ı t e s c ııc^ra^uzT'in i ı n k î n • cı ı ıctlı^ınflen e n d e ı ı n n ıı " t v e t e ş e k 1 ılcıın ı i r Tı 7 i m ^ n z c t e n ı z ı ı ı Uv n^= ıi < ı î ' " tfîcı ı ^ Bizi de.. Dunjadakl bu gehşme maalesef bızı de etkıledı Gerçekleri goren ve verlı kaynaklarımıza onem verılmesını ı«teyen seslere va kulak verılmedı \a da susturuldular Becenksizlerımız vuzunden yerlı kaynaklara davalı uretım tesıslerı çecıktıkçe fueloil santralı kurulması onerıldı Neden olarak da fueloı! santrahnın ucuz uretım yaptığı ve çabuk kurulduğu one suruluyordu Ambarlı Santralımn ılk kuruluşu ve eenışletılmesi de bu nedenlerle MİHRİBAN BOVSAN ,n r M MUSTAFABOYSAN ^ (Çıçek Reklâm 772/3517) Kıvmetli varhcım, pM'i CENAZE IORENI ERIELEMESI İLGÜN ERDIN (Çağatay) ENGIN İNAN BÜRCİN İNAN ve ENGİN ÜÇOK'un buguT 03 35 de gelmesı gereken cenazelen bugun saat 17 25'de Yeşılkoye gelecektır Cenazeler yann (Pazar) daha once ılan edılen yer ve saatlerde kaldınlarak ebedî ıstıra hatgâhlarına tevdı edılecektır Cenaze Merasimi TEHİRI r D OK T OR g Dahılıve Mutehassisı 2) Necati K O C A B A L K A N | Ha^talarını kabule başlacfı g^ Kızıltoprak Karakol yanı 6) Tel 36 42 36 ?) \ <\ Cumhurıjet. 3518 3 Mayıs 1974 günlü gazetemizde cenaze merasimleri ilân edilmiş olan İ N A N A j L E S I çocuklarının; Fransız Hükumeti formaliteleri sebebiyle vaktinde gelemiyecekleri öğrenildiğinden; BÜRÇİN İNAN İLE Samsun Belediye Başkanhjından 3,a tonluk Bedfort marka kamyon şasesı Uzenne personel taşıvıcı karısor yaptınlması işı tanzlm olunan şartnamesi daııesınde 2490 Sayılı Kanun hukumlen gereğınce 25 000 lıra muhammen bedelle kapalı z»rf usulü ve eksıltme suretıyle vaptınlacakür Geçıcı temınatı 1^75 lıra olup eksıltme ve ıhalesl 25.5 1974 Salı gunü saat (100)'da Belediye'de Beledıye Encumenı huzurunda ıcra edılecektır Kupalı zarf teklıf mektuplarına geçıcı temmattan başka 1974 Yılı TıcarPt Odası Kayıt Belgesı konulacaktır Kapalı zarf CPklıi mektuplannın mezkur gün en geç saat (15 00)'e kadar Belediye Encümen; Başkanlığına tevdı'i şarttır. Şartnamesj mesaı saatlerı dahilinde Encümen Kaleırunde görülebılır. (Basın 14362 3513) TÜRK HAVA YOLLARI A. O. (Basın 14455 3515) MAYİS SAYISI CIKTI! (Cumnunyet ialh) I 5 g 5 g 2 5 OT SATIŞI 4cakoy arazimızdeki otlar kapalı zart ile İC Mayıs 1974 Cuma günü saat 14 OO'de satılacaktır Satış Şartnamesi Türkıye Emlâk Kredi Ba' <n«?) A O. 4takov Şubesüıden ücretsiz oıaı&k temın edıle' r Banka 2490 sayılı ihale Kanununa tabı oimar ıdan iha lej^ yapıp yapmamakta ve>a dıledığıne vermektf prT'vttır ENGİN İNAN'ın 5 Mayıs 1974 PAZAR günü gene Kadıkoy Osmana ğa Camiinden öğle namazını müteakip kaldırılacak larını akraba ve dostlarımıza arzederiz. İNAN AİLESI KAYIP Şebekemı kaybettım Geçersızdır Gulten AKTUNA Cumhunyet 3525 2 I TÜRKİYE EMLÂK KREDI BANKASI A.O. ATAKÖY ŞUBESİ (Basın. 14355 3511)