Catalog

CUMHURIYET 28 Temmuz 1973 •• i|Cî AlttM t>A YuMHT. BİZ^Ar^W f ,HAc ı o+1 ot 10=5u ALTı W VFfcDıK. JAHİBÎ h?WU ÇAlT/NTfMz Nı tfflfttyl, ftiNUM 2 ALTlNlMi JN ^fH ?/... Ü f i A Ö1MAZBUİ5.İAK.'... KAR5ITAWF PiYA2|VE MDiPfr ı'LMiNt W Bu!.,. w Kî BJp. AiTiM OK?vPA 4ALMAW. 0u ZATIAÖ^N OTUZ AL X . Bf K BıJ AHlHıM M£ TlM ALpiM, ifflMYA B8, ALfJtfTJHZİ BfflFM)î f NtyL SAÎ>M 0Lüft? y DArtit ( AFI V E î K \m£T,,lt BiZlâ ÛNtt Atî/N VtfDÎK,BİKRMHN & # £ AÜ>/K. VAHİ YAUYf ^ATfM ALMAKIVM UERBtfİMfe D0KüiAMiTlN 8p£pik, 3 x 9 = 2 ? A i f ı M £ W . ÎKÎ AtTlNı DA M/M<jiMlf KMfyfyftl Diyf AWl{. l ? + 2 = 29 AlTiNEWL ttl BîlU l ı t f l U "50291 fi If W Yazan: Bilal N. ŞİMŞİR 15 Kasım günü Paris'te yaptığı basm topîantLsmda Türkiye Hariciye Vekili esas ltibariyla bunlan söylemişti. Bazı gazeteler, İsmet Pasa'nın bu konuşmasmı biraz daha genisçe vermişler, yukardaki ana fikirleri açıklamıslardı. Örneğin Paşa, bagımsızlık, kapıtülâsyonlar, Türk milletinın barış severliği konularını bıraz daha açıklanuştı. Söyledikleri söylece özetlenebiljr: Bağımsızlık konusunda Türk milleti son derece hassastır. Bağımsızlığı mutlak şekılde elde etmek kararındadır. Yani, bagımsızlığın en ufak teferruatmdan dahi fedakârlık etmesj söz konusu değildir. Bunun için savaşmıştır. Banş konferansında bunu elde etmek için ugraşa'caktır. Egemenlik konusunda da Türk milleti çok hassastır. Türk milleti iki yıldır Anadoluda bafımsız ve eğemen yepyeni bir retim kurmuştur. Bu rejim iki yıldır Anadolu'da işlemiştir Kurtarılan yerlerde de kurulmuştur ve işlemektedir. Halen Istanbul'da Refet Paşa ile Müttefık Yüksek Komiserleri ar<isındaki çatışma haberleri bundan doguyordu. Mudanya Mütarekesıyle, Istanbul'da geçıci bir askeri işgai tanmır.ışU. Ama askeri işgal, sivil idarenin kuruimas'na engel olmamalıydı. Mütareke, sivil idarenin kurulmasını köstekleyemezdi. Kurulacak sivil idare, elbette Anadolu'da işlemekte olan yeni rejimin bir parçası olacaktı. Bu açıdan değerlendirilınce, aslında çatışma yoktu. Barış yapılınca, bütün güçlükler ortadan kalkacaktı. İsmet Paşa sczlerine devam etmişti: Türk milleti bir an önce banş yapümasını istiyordu. Türk milletinden daha fazla barışa susamış bir millet olamazdı. En çok ıstırap çekmiş olan Türkîerdi. En fazla yakılıp yıkılmış olan ülke TUrkiye idi. Bu bakımdan banşı en fazla isteyen de TUrklerdi. Türkiye, Pransa'nın tavsiyesi Uzerine savaşı durdurmuştu. Eylül sonunda müzakereler başlsyınca, banş konferansının on bes gün içinde açılacağı Türkiye'. ye vadedilmişti. Unutulmamalıydı ki, 150.000 kişilik Türk ordusu zaferin tam ortasında durdurulmuştu. Bu ordu halen silah başmda bekliyordu. Yıllardam beri banş bekleyen Tlirk milletinin sabırsızlığı hesaba katılmahydı. en geç 20 kasım da açılmalıydı. Alaca Karanhkta.. AYSELALPSAL12 • Bu davramşlan film seyredryorrr>.u? gM \tleyen Çigdem, eJinde olma'ian güTtinjsecü Hasan Bükenin söze nereden bashyacsSınj btlen» dıgi anlaşılıyordu. Sonunda iki elini mssanır. flstüne ko?du. Zgilril. Çiğdem Hanım, sabahleyin sirtnte ararmzda tatsız bir olay geçti. tkimiı de sinlrlrydifc. Çok çalışnMürtan oıacrk. Bu ka.ar insana söz anîatmamn gtiçlügünü bitemeertniz. Her kaîadan başka ses çıkar. Çaltşanlar ayrı saz çalar. Patronlsr ayn. Ben de ikt cami arasutda kalan bir adam. Anlıyorsuma defcil mi? Her neyse! Evet ne diyordum? Bu satah geçer. tatsız o!ayı unmalım. îki iyi dost a.Bün>, ne dersiTi!z? Bti'ün ftüçlü dostluk w b^^ie kav?âl*rla traşlsr. Defil mi? Stzin fibi ttsttn yetıtnekli, çahşkan bir mimutlan strfcKımırjı foksun kal ması düşünülemez bile! Amaştık değil mi? Şaştım doğrusu. Nasıl oJur da Doğtn Sungur Beyefendinin baldızınm bizim şiıkett* tıjmar oldu^unu büeır.em. çaştım kaidım. Enı^teniz saygı duyduğum bir a£beyimızdır. BUyük aidamdır. Gerçek bir huicukçu. iyi tir iş adamıdır. Onun akrabaeı benitn An asıabarn duneJctiı. Ç^cifim arlcasına yas>anaı. Önüne dizi dizl dökülea övgülsri dinlemiyorâu. Şirkette calı.ranları korlr.ıdan t»ireten, masa larm önünde sessizce bitîveren, bu cümieıeri ça but çabuk sıralayan adam mıydı? Sesi Koridorları irJeten, karşısmâakinl fcüçCJttnrttea hoslanan bu zavallı mıydı? • Sus be «dam! Mideml bulacdıriyorsun. Bu kadar küçülmenin ne gpr;ji va»? Dtmek, sen ya bâ^ırıp çagmp. ezebL'ecekJerini ezeceksio, ya da boyle kooek'eşeceksin. Kendini püçiü förünce ısıran, lurşiîiodakiıu güçlü görünce de yerlerde sürünen kiş< insar defiildir bence. Sen iasan defclsin anladın mı? O!sa ol sa pis bir ha.T.amböceği, i£renç bir sitiüksün'» ..Benden önceiu dururr.u biliyoısunuz. Bir keşmekeştir £id:yordu. Duz.ne >okmak içın strt olnıak gerek. Yoksa ba^a %,iltdaiaz. Prian Bey AJabeyiraiz de biliner ya.. • Şu benim al ymnakiı Doğan Er.i^tenı de anuna güçiuymUş! Bilmiyoraum. Ger.^i jjrtetin hukuk müşaviri ya, bu kadar »Uçıii olnıası bundan mı? BeUci. KimbiUr. Anıaakao!. Dur bakaiım. Ptki benim bu güce di>yai«rak roiidürün göEÜnü korkutınna, şirke.ta kaloısm, dojtru mu? Dürüstlük mü? Şu pıs solucanla Silkip atıvermeliydi işitıi. Hasanı bir gü . zel benzetmeU, ç«kip gitmeiiyd. Ktpıyı $u herUin $a$km, korkulu yüiüna kspatıp çıkmar.m tadıca doyulmazdı^ Ama yeniden iş aramaya ka'kmanın t»th bir yanı yoktu. üstelik eriştesiiîe, eve îften ayrılmasını na«ıl açıklıyncaktı. Müdürün tutumunu begenmedim cumlesi tutarsızdı Eve tıkılıp kalmak, herkese açtklamalar vapmak 1? aratnak... Sonrk buray* alıjmıçtı da Hof!... Koinıga yayıldı. Arkasma vsslandı. Dîfılmıçtı. Çökmüj. sönüvermısH. Bezfirülk her yanını tutmr.ştu. Böyle gerı çekilmesine Uyu? muına kızıyordu. Ama bu yakıp kavııran bir k.trınUk değıldi. Şöyle alâllayıp ^ecen biı kaz pnlıktı. Artık o sabahk) Mvsşçı d<tildi L'zlaşmaya hazırdl. Hasan Bükenin sürüp gıden koı.uşmasının ort*sında yava»ça ayaga kalktı Gözıen nomboştu. Rengi atmıştı. Bal rengina bürUnmUştii, Közlerinin yaşil elâsı. Şimd! çektp gitmetr.ekle Mvifi jritirmiştt. Gözleri bunun ys^in^ lutuyordu. Sabahkl olayı unutma diltjirate ksülıyorura. AUahHsmarladık. Başkaca söt etmeden. baçt cnde yürUyüp odadan çıktı. Kapıyı kapattı'îtan son;a kısa bir süre durdu. Ürsündü. Çevresinc bakn.adan agır »fır yurüjrordu. Yan aya.nl.* koridord» jalnıtca •yaklannı görü., orc<u. Çiğdetn, mlmarların odasının kapısını açar açmaz, Şakir yerinden fırlayıp kalktı. N'oldu? Müdür Bey nlçin çagırmış? Benl tordu mu? Yok canım! Sitinle llti.'i yok. Bir iş v»rmıj da... KonUfmamız iki dakka «ürdü. Ben Nural'a uğradım da ondan geciktim. Şakir ferahlamıştı. Yerine oturup bir sigara yaktı. Enver gülerek göı kırptı. Çiğdem masacının üstünü toplayıp haıırlanraaya başlamıjtı. Harbiye'd'e dolmuftan indiğinde ablasıyla eniştesini gördü. Arkalanndan koştu, tiyatroya girerlerken yetişip kollarına girmişti. Bu yakışıkh delikanlıyla güzel kızı bir yerlerdfn tamyorum galiba. Nilüfer dnnüp Çifdem'i görünce gülümsfdi. Yüzü tevjıyle aydınlanmiftı. Onu çocukları kadar severdi. Çlğdemden ancak on bir ya? büyüktü ama onu kendi kızıymış jibi gorürdu. Sarı saçlarını topuz yaptırmiftı. Şakaklanna dek inen ince kumral k«şl«rı, uzun kirpikli lâcivert gözleri, biçimli burnu ve oval yüzüyle çok güzeidi. Yoldan geçenler dönüp dönüp b«karlardı. tki yeti^kin çocuk annesi değil da genç bir kızdı sanki. Kırk yaşmda olduğuns kimse inanmazdı. Genç yaşta, lıseyı bitirdiği yıl evlenmi^ti. Okumaya iıtekli değildi. Zaten hseyi de güçlüklc bitirmifti. Ev i?lerine meraklıydı. (Devamı rar) LOZAN'A DOGRU Ismet Paşa Paris'te geniş ilgi topluyor 15 Kasım günü saat 17'de Ismet Paja Fransa Başbakanı VB D:şışleri Bakanı M. Poincare'yi ziyaret etti. Görüşme kırk bes dakika kadar sürdü. Bazı gazetelere göre bu, sadece bir «nezaket ziyaretiı idi. Fransa Ba?bakanı, Barış Konferansm;n geri bırakılmasından ötürü Paşadan özür dilemiştl. Kimi gazetelere göre, ziyaret sırasmda Fransa Başbakanı, TUrkiye'de Fransız çıkarlarına arar verUdiğinden şikâyet etmişti: Ismet Paşa buna hay ret etmiş ve meseleyi tahkik ettireceğina söz vermiş. Paşa'nm .Jçendisi, M. Poincare ile görüşnıeslnden «çabsen pek mamnun kaldığını» söylemekle yetinmiştir. Bu görüşme konusunda basına daha fazla haber sızmamıştır. M. Poincare ile görüştükten az scnr». saat 19'da, Ismet Paşa Crillon otelinde bir basm toplantısı yaptı. Gazetecileri Juıbul etti. Bir demeç verdi, çeşitU sorulan cevaplandırdı. Paris »lyaretJnin ilk günü yoğun geçmişti. Uykusuz bir gece yolculuğundftn sonra sabahın erken saatlerinde Paris'e inmişti. Öğleden önce Dr. Nihat Ileşat Bey ve M. Franklin Boulllon ile uzun uzun görüşmüştü. Öğleyin. mümessiklikte 35 kişilik bir yemek verilmiş ve yemekte Fransız ileri gelenleri bulunmustu. Fa$a onlarla tanışıp konuşmtıştu. Sonra Fransız Baybakanı ile görüşme ve nihayet bir basln toplantısı yapılmıştı. Bunca yorgunluktan sonra İ& met Pa?a, akşarn tiyatroya gitti. Ertesİ sabah bütün Paris gazeteleri tsmet Paşa'dan bahsettiler. Pa|anın gelişi ve demeçleri Fransız basınında oldukça geniş yer tııttu. 16 kasım tarihli Paris gazetelerinin başlıklan şöyleydi: A»enir: «Lozan öncesi İsmet Faşa'nm bir demeoi (Paşa) Türkiye'nin arr.açlarırıin barışçı oldugunu ve imzaladığı anlaşmalara dayandıgını belirtti. (Turkiye'de) Fransız çıkarlarınm tehdit edildlgini resmen yalanladı» (İki sütun). Cablogramme: «Ismet Paşanın demeci» (Bir sütun). Echo de Paric «Lozan'dan önce Ismet Paşa Paris'te M. Poincare ile görüşmesinden memnun.» (Bir sütun, bir resittı.) E*celsior: «Türkiye Dışi=leri Bakanı îsmet Paşa Paris' te. • Paris ve Londra anlaşıyor gibi tsmet Paşa'nm bize söyledikleri» «Üç sütun. üç resirn, İsmet Paşa Ferit Bey ile istasyonda, Türkiye Büyük elçüiğinden (Mümessilliğinden) çıkarken, Mümessillikta otururken.) FİBaro: «İsmet Paşa Paris' te.» (Bir sütun). Gaulois: «Konferanstan önce müzakereler • Bir ziyaret VB bir muhtıra.» (İki sütun) Hommc Libre: «Doğu Barışı • Diin M. Poincare İsmet Pasa'yı kabul etti Türk delegesinin söyledikleri» (Bir sütun. Journal: «tsmet Paşa ile bir mülâkat • Konferans en geç 20 Itasımda toplanmahdır de di.» (Bir sütun, bir resim.t Matin: «İsmet Paşa M. Poincare tarafından kabul edildi • İngiliz muhtırası Müttefikler arasında bir anla«m» umtldu veriyor • İsmet Paşa M. Poincare ile görüşmesinden çıkarken çok iyi izlenim edindigini belirtti.» (İki sütun, üç resim: Paşa Fransa Dışlşleri BakanhgındaD çıkarken, Nihat Reşat v» Perit Beyler) Oeuvre: «tsmet Pasa M. Poincare ile görüştü. îsmet Pasa, yeni Türkiye banş ve bajtımsızlık ittiyor, dedi. • TUrkJye banşseverdir • Türkiye andlaşmalara iadıfctır • Lozan? Paris? Kapitülâsyonlar rejiml • Tttrkler olay çıkarmayacaklar.» «Üç sütun, bir resim.) Petit Journal: «İsmet Paşa'ntn M. Poincare ile görüşmesı tatminkâr Quai d'Orssy'de İsmet Pasa'nın demeci • İngiliz muhtırası Quai d'Orsay'e sunuldu.» (İki sütun, bir resim: Paşa Mümessllikten çıkarken.) Rappel: «İsmet Paşa Psris'e İngiliz muhtırasıyla ayni «amanda geldi.» (İki sUtun, bir resim.) Temps: «Lozan KonTeran* sında Türkiye Basdelegesi Ekselâns İsmet Paşa'nm dtmeçleri.» <Bir sütun). Gazete başlıklan değişikti. îs« met Pasa'nın demeci da gazetelerd« degiç;i çıktı. Ana fiklrlcrde degışiklık çok oimamakla beraber, demecin metni oldukça değişik biçimlerde yayınlandı. Beş gazetede ayni bıçımde yayımlanan demeç, daha doğrusu demecln ilk kısmı şuydu: «Türkiye ile savas halinde bulunan ülkelerle barış yapmsk üzere Lozan'a geldik. Haksiz yere bastanbaşa yıkılmış ve bartşa susamış bir Ulkeden geldik. «Kazandığımız askeri basarı, geçirmekte olduğumuı evrimin sadece bir safhasıdır. Son yıllarm tarihi, amaçlanmızın aslında barışçı olduğunu gösterir. Her askeri narekâttan önce ve sonra, jreni SAVAŞ ALANINDA KA2AN1LAN BAŞARININ BU DEF KONFERANS MASASINDA TEKRARI GEREKİYORDU.. den kan dökülmesinden kaçınmaya çalıştık. Vatan savunmasının ne demek oldufunu bilen Fransı* mılleti, Türk milletinin dâvasının kutsallıgını anlayacaktır. Bütün mücadelemizin, tam bağımsızlıktan başka bir amacı yoktur. Bizim için barış, her parçası birbirine sıkı sıkıya baglı bir bütündür. Politikamız, imzaladıgunız andlaşma ve sözleşmelere bağlılık esasma dayarur. Bütün imzalarımıza sadık kaldık. Bunlan, son günlerde görülen yanlış anlaşılmalan gidermek için söylüyorum. Meselâ seyahatlm sırasında, Türkiyedeki Fransız mallarıyla çıkarlarımn tehdit edildiğı veya saldınya uğradığmdan bah sedildi. Bu iddiaları kesinlikle yalanlarim. Şurda burda ufak tefek bazı olaylar çıkmıssa bunlar geleceği bağlamaz. «Mütareke hali sürüp gidemez. Türk milletinin sabrı taşabilir. Ama biz, korkunç olaylar yaratmanın sOrumlulugunu Uzerimıze almayız.» MALKOCOĞLU yazan veçizen:Ayhan BAŞOGLU BEYAZ İLÂHE Yann: tsmet Paşa Fransa'yı kazaumaya çalışıyor DIŞI BOND TİFFANY JONES SEN ŞlMOf OfidTL MCSİt* ? . GARTH