Catalog

CUMHURÎYET 6 Arnlık 1973 Türk Kadını Sahnede Bugün 6 arahk 1973. Tam elli yıl önce 6 aralık 1923 perşembe gecesi, o güne kadar bütün sanat hayatım boyunca ülkü edlndiğim, Türk kadınının sahneye çıkması resmen gerçekleşti. Eğer bir gün Türk Tiyatro Tarihi'nde bayram günü seçilmek ge• rekirse bu. elbette ki tiyatromuzun öksüzlükten kurtulduğu gün olacaktır. Cumhuriyet'in benimsenmesinder» iki gün sonra Adnan (Adıvar) Bey"in evinde, Hali.le Edip (Adıvar) Hanım'ın da hazır olduğu bir tcplantıda, kafamda tasariadığım bir atılımı söz konusu ettim. «Ateşten Gömlek. filminde olduğu gibi, yine Bedia ile Mttnire'yi, yeni bir piyeste, sahneye çıkarmak istediğiroı söyiedün. Adnan Bey'der» aldığım karşılık şu oldu: «Bu kor.uda bizim kişisçl görüştimüzü bi]irsin. Bence bir sakınca olmadığı gibi. taın tersir.e, böyle btr girişimi temsü ettiğim Cunıhuriyet Hükürneti de sevinçle onaylar. Elverir ki, bunu uygulayacağın güne kadar, burada kümelensrı kara kuvvetin bağnaz yardakçtları sizi engellemesinler. Sen hazırlan. kesin gür.ünü de bana bildir, gereken tertibi alalım!» Adnsn Bey. kujkusunda haklıydı: Başarısız bir devıeme olmuştu. O.'güne kadar yıllarca Türk kadımnın sahneye. Tcatılmayı için dergilerde yazılar yazmıştırjı. Tiyatromuzun, tiyatro yazarlığımızm ge1/şmesi için kadınımızın, bu sânatı kısırlıktan ^liurtarması yolunda sayfaiar üstünde umacılarIa savaşmıştım. Hatta bir yazımda: • Içimde bir his var ki artık, daha çok beklemiyeceğiz. Yarın. kalbinde tiyatro sevgisiyla sanat hevesinden başka bir şey bulunmayan hanımlanmızdan elhet bir cesurtı çıkacak ve sahneye katılacak. Yıllarcfan beri kolumuzu, budumuzu kımıldatmıyan bağnazlığın nasıl bir • Heyulâ» olduğıınu ispat edeceki» (9 kasım 1918. Temaşa) demiştim: Gerçekten de çok iyi bir ail«den «AFtFE» sdında böyle kahraman, okumuş bir kız çıktı, sahneye atıldı. Ama Heyulâ ^andıgımız kara umacı onu yendi ve 'yedi. Birınci Dünya Savaşı'ndan sonra, Osmanlı împaratorluğu çökmüş. bütün ülkeyi yabancı güçler paylaşroıştı. Istanbul'da çıkarcı çevre( ler, i.şbirlikçiler başa geçmişti. Kukla hükümet dar boğazlara dayanınca. halkı oyalamak için, her zamaıı. her yerde olduğu gibi, din, iman, vicdan sömürülerine girişirdi. 1918. işte böyle bir dönemdi. Bağnazlık hortlamış, kol geziyordu. Yaşayanları bırakın, çoktan göçen büyük şair Tevfik Fikret'i bile nerdeyse, sırtlan ağılından fırlamış gibi, mezanndan çıkarıp sorguya sürükliyecekti. Öyle.inanılmaz bir saldırı dönemine girilmişti. Işte ilk Türk kadınının sahneye çıkarılması böylesine kara, böylesine mutsuz günlere rastlamıştı. Biricik güven c*ayanağı gizlilikteydi. Kımseye haber vermeden, çomarları uyandırmadan bir oldu bittiye getirmek gerekti. Nitekim DARÜLBEDAYİ de böTle japtı. 1920'nin. 9 eylül'perşembe akşamı, Ka.dıköy kışlık APOLLON Tiyatrosunda (simdiki KEX sineması) Hüseyin Suat YALÇIN'ın Yamalar» piyesinde Jale takma adıyle Afife'yi Olaylar ve göriişler ELLÎ YIL ÖNCE. Muhsin ERTUĞRUL sahneye çikarmışt;. Böylelikle ilk Türk kadını tiyatro tarihimize ayak basmış oluyordu. Gel gelelicı, ertesi ha/ta yıne Kadıköy'ünde, bu kez «Tatlı Sır» piyesindeki NEYİR rolüyle Afife'nin sahneye çıktığı çevrede duyuldu. Gerisini DARÜLBEDAYİ idare kurulunun 15 eylul 192O'd8 Belediye Başkanlığına tandırname üslubuyla yazdığı belgeden okuyalım: (...) Birir.ci perdenin sonunda Kadıköy Polis Başkomiseri Efendi sahneye geldi ve aktrisler arasmda müslim bir hanım bulunduğundan oyunu yasaklıyacaşım bildirdı." Jale Hanıraın ikinci perdede vazifesi olmadığ'ı. üçüncü perdedeki ro'ü de ehemnıiyetsiz olduğundan oyunun yasaklanması gibi bir olaya girişilmemesi, şayet bu hanımın aktrislik etmesini engelleyen bir kanun varsa ertesi gün zabıtaca uygulanması, orada bulunan yönetim kurulu üyelerimizden Hüseyin Suat (Yalçın) ve Ibnürrefik Ahmet Njuri (Sekizincı) ve edebikurul üyeleri Reşat Nuri (Güntekin) ve Salih Fuat Beyler tarafmdan rica edildi. Bu ricaya aldırmadan ikinci perdeden sonra 03'unun yasak'.andığı seyircilere duyuruldu. Müslim kadınlann resmi devlet dairelerinde memurluk, tüccar yanında yazıcılık. veznedarlık. sofcaklarda satıcılık. hatta ellerinde resmi vesika ile fahişelik etmesine hükümctçe müsaad'e edildiçı hakie bir sanat mesleği olan tiyatroculuğa fiirmesini yasaklayan hiç bir sebep olmamaM gerekir. (...) Zabıta, oyunu yasaklamakla kalmamıs, olay. sırasında sahnede bulunan Şair Ce'.âl Sâhir (Erozan) Beyi merkeze götürüp iki saat tutuklamıştir. Sahnede, kellesi ve geleceği üstüne pazarlık sürerken zavallı Afife, zalinı bir avcı önünden seyirten sülün gibi daldan dala kaçmış, sonunda, tiyatro kiracısı Siroçkin'in evine Mjjınmıştı. Böjlesine kahramanca başlayan ümit dolu bir sanat hayatı nasıl bitti diye merak ederseniz, şöyle fonuçlandı: «Bıraz sonra. iki hastabakıcı, başhekimin onüne bir sedye bıraktılar. Dikkat ettim. b ı sedyenin ne altıncfa bir taşkmlık, ne üstünde bir şişkiniik vardı. Boç hissini veriyordu. Yalnız battaniyenin ucundan bir tutam saç çıkmıştı. Örtüyü açtıkları zaman dehşetle jerimden kalktıgımı hatırlıyomm. Karşımda. sadece iri siyah gözleriyle canlı bir ceset vardı. Ceset yavaş yavas doğruldu. Bacakları, koliarı buzülmüştü. Deri bir torba içinde beş on kemikten ibaretti bu insan!» « Beni unutmu5İar. diyordu, sahneye çıktığım zaman alnımdan öpen muharrır, behi tcşvik ecîen büyuk adanslar, hayrar.lanm, seyircılerim, arkadaşlanm, hepsi benı unuttu. Burada boğuluyorum, tımarhane köşesinde ölmek istemiyorum. Ne yapın yapın, beni t:karın buradan!» (Nusret Saîa Coşkun, Perde ve Sahne dergisi, 1941, No. 6). Kadıköy başkomiseri, bağnaz bir göreneğin etki^inde, Afife'nin ilk sanat adımını köstek lemişti. Ona bunu yaptıran geri birakılmış toplumdu. Böylece kızın yaşam kaynağını, sanata bağh narin köklerini kurutmuştuk. Bu «Başkomiser oiayı», DARÜLBEDAYl'i o kadar yıldırmıştı ki. Istanbul'a ikinci bir Fatih gibi giren Refet Paşa (Bele)nin serefine 31 ekim 1922' de verilen •UÇURUM» oyununda, fırsatı değerlenrfirerek. ikinci kez Afife deneyine girişemedi. Afife'nin kahramanlığı. belleklerde altından bir anıt. ama tiyatro çevresinde .ocak kurumuyle örtülü bir anı gibi kaldı. nüeştirmek için her yerde, her zaman oynamak şarttır.» (Anton Çehof, 1882) Beynimin ibresi «OTHELLO» üstünd» durdu. Bu piyesin erkek roîleri ne kadar ağırsa, iki kadm rolü o kadar hafiftir. Hemen işe başladık, bir ayda eser hazırlandı. dekor, kostüm tamamlandı. Oynanacak piyesi ve tarihini Hariciye MurahhasJığı Dairesinde Adnan Bey'e bildirdim. 6 aralık 1923 perşembe akşamı Varyete Tiyatrosunda (şimdiki Dormen Tiyatrosu) Türk Kadınlanyle OTHELLO oynanacağım bildiren kısa bir ilân Akşam gazetesinde çıktı. . Oyun başladı: Cumhuriyetln ilânır.dan tam otuz sekiz £ün sonra. Istanbul'da bir devrimi perçinleyecek ve Türk Tiyatrosunda «Kadır.h Çağ»ı gerçeRleştirecek olan perde açıldı. Bedîa Muvahhit «Desdemona>yı, Münire Eyup = Ne> yire Neyir «Emilia>yı canlandırdılar. Piyes hiç aksamadan ovnandı. Oyun süresince hiç bir taşkınlık olmadı. alkıstan başka! Böylelikie Istanbul'da. Cumhııriyet Hukümeti'nin yetki'i mümessilleri önünde, Türk kadmına bağnazlık eliyle vurulan pranganın halkaları kırılmjş oîdu. Tiyatro s?.n.atı da Cumhuriyet'in erdemlerinden ilkini böyle tanıdı ve tattı. Yunan Tiyalıosu unanistan tam bir tiyatro. Dünya nın gözleri önünde acıklı bir gülcîürü oynanıyor. Bir diz.i geneıal. Bir dizi papaz. Bir dizi milyardai'. Bir dizi politikacı. Hepsi biıbirinden beter. Generaller yıldızlarıni okşayıp'satılmışlığın rütbelerini paylaşıyorlar. Papazlar politika, ticaretinde istavroz çıkanyorlar. Yaşh milyardcrlerin. gencrallere. oapazlara, politikacılara, genç fahişelere gereksinmesi var. Polftikacılar, bu'yaratıklarla hslk arasında komisyontuluk görevinde... ( Geneıal geçerken: Has dur, selâm dur!. dîye diküen emrü kumanda. Yunanistan'ı zaoturayta alıp milyWderlerin keyfine göre düzenliyecek. Papaz kilisede büyük Yunanistan için yakacak buhurdanları, ve pazar günleri iyi vatandaşlık üstüne vaaz verecek cemaate... Politikacı: Toplum düzenini komünistlere karşı savunuyoruz.. diye nutuk atarak devlet bütçesini bir avuç sermajecinin çıkarına düzenliyecek. Nerede bir yazar. çizer, özgür gazeteci, aydın kişi, bilim adamı gurüîürse başı ezilecek. Gencecik öğrencüer dayanamayıp da bu pisiiğe başkaldırdıklarında omuzu yıldızlı katiller göz kırpmadan emir verecek: Y Mutlu Sonuç Oyun bitti: Heyecandan ve aşın yjorgunî'Jktan bitkin bir durumda, tavuk tabutıı itadar dar soyunma odalarından soguk havaya çıkarken bütün arkadaşlarda, yılların özlemini gerçekleştirmenin, sözden işe geçmiş olmanın rautIuluğu vardı. Yankısı ne oldu? «Othello son gunlerde lstanbul Türk âleminin gerçek bir sanat hadisesi oldu. Türk fanatkâılarınm vodYil'den dünyanın büyük bir şaheserine atlamalan, Türk âleminin emsalsiz bir ragbetle böyle bir e?eri karşılaması, Türk karfın sınatkârlann istıraki bunu şayanı tebrik bir «vak'a. haline soktu. • fi aralık secesi. Varyete Tiyatrosu çok dikkatli. çok aiakadar ve cüzide bir Türk halkı il<? hıncahınç doiuydu (...) Bu geceyi memlekette sahne sanatı yolunda yalmz ilk ad'.m dîye değil, uzun bir yolun başlangıcı diye telâkki etmek isteriz.»O) Birkaç satırmı yukarıya aktardıgımız bir buçuk. sütunluk yazıds önerildiği gibi bu bir başlangıç oldu Nitekim yeni yeri hanımlarımızın katılmasiyle tiyatromuzun Cumhuriyet «16nenınde (Yenicîen Dırılişi) sayılan ve es»iı lakım calışraası diye anılan blr (Ferah Tılı = 1924 1925) doğdu. Bence, 6 aralık 1923 sanat çevremizde duyul»n ve^güçlü nefeşi Ankara'daki BüyCk Önderden eelen ilk «KALK. borusudur. Elli 71I sonra bugün, guete sayfalannı açıp sıra sıra Türk kadm sanatçılarınm adlarını okudukça hep kendi kendime sorannj: • Acaba bu seçkin hanımlarımız, kendileHne bugünkü ortamı sağlamak için, Semender gibi ateşe atılan, özünün cellâdı. deliler evinde cın veren Kahraman AFtFE'nin çileli savaş öyküsunu büiyorlar mı?> diye. (1) Halide Edip, Akşam, 9 Aralık 1923 N». 1SS8 İkinci Deney En güçlü kisinin agız yokiamasından aldığjm onaydan sonra hazırlığa başladım Önemli konu, oynanacak piyesın seçimiydi. Atılacak adım, Cumhuriyet döneminde Türk kadınınm sahne sanatına jririşini resmen mühurleyecekti. Batı'da tiyatro okulunu bttiren öğrencilerin. özellikle kadınların, hangı piyeste. hangi rolde sahneye adım atısları, ömür boyu tatlı bir anı sayıhr. Şimdi iş, bu tarihi olayı düe getirectk piyesin yüce bir nitelik taşımasını sağlamakt'. Orlara donuk patates, rıırük domates gibi tatsız, ekşi bir vodvil oynatamazdım. Bir başe*er gerekti. Bunda imdadıma yetişen. yaymacılardan aldıS'm bir kitaptaki şöyle bir yazı oldu: • Bizim tiyatromuz kadar yenileştirilmesi gereken hiç bir şey yoktur. Insanı bunaltan ağır bir hava. bol bol toz tfuman. can sıkıntısı. tnsan tiyatroya, inanın, gidilecek başka yer olmadığı için gidiyor. Sahneye bakar bakmaz esnersin. sonra da içinden sövüp sayarsın. Tiyatronun havası budalaca ;eylerle değistirilemez. Sebebi de pek sade: Tiyatroyu bu türlü şeylerle destekleyip onarma işi şimdiye kadar çok denenmistir. Artık tiyatroyu başka bir kutuba başvurup yenıleştirmek gerekir. O kutup da SHAKESPEARE'dir. SHAKESPEARE'i rfers almak için, sadece tiyatroyu ye 14 EKİM'İ TAMAMLAMAK OKTAY AKBAL Evet Hayır Yasalarımızın Sayısı ve Yanlış Yol oplumdaki teknik ve sosYASALARIMIZIN SAYISI ÇOK FAZyal gelişimlerin etkisıyle ya salarda değişiklik yapılLA, ON BİN YASA VAR. FAKAT ması doğaldır. Nitekim, yan teokratik bir düzenden layik bir KOCA ÜLKE, ANCAK 847 YASAYLA düzene geçen ülkemizde bu doYÖNETİLİYOR! NUMARALAMADA ğal etkenlerden ötürü yasalanrnızın sayısı on bine yâklaşmış ı • / v \ Y ^ J B İ R YOL ŞART. bulunmaktadır. Ancak, bu sonuç yasalann yürürlüğü ve geçerliği bakımmdan aldatıcıdır Yasalarımızın, dil, şekil ve içerik (muhteva) bakımmdan temelli bir düzenlenmesı soz DSt SU HAKLARI MÜŞAVİRt konusu olunca, yaygın bir aldanışla, «sayısı 10.000'e varan kanunlanmızm e l e almması, ki, toplam yasa sayısımc • 9'u» ' uzun bir süreyi, geniş bir ör son yıllarda yürürlüge giren bir na bile varamamaktadır gütü ve çok çalışmayı gerekti yasa olmakla beraber, kanun rır.» düşüncesi ile karşılaşümak hükmünde kararnameler dahil Öte yandan, bu 847 >asanın tadır. Oysa, yaptığımız bir in olmak üzere 9 kez değişikliğe kendi aralarında sınıflandınlma. celemeye göre, Osmanlı İmpara ugramıştır. Yine, emekli hakları sı da mümkün görülmektedir; ile ilgili, 17.6.1949 tarihli 5434 torluğundan kalan yasalanmız böylece, 847 sayısının da önemli ile 1.1.1973 tarihıne kadar sayı sayılı T.C. Emekli Sandığı Ka derecede azalacağı anlaşılmaktası 9534'e varan yasalarımızın, nunu, kendinden önce numara dır. bir anlamda yürürlükte olanla almjş emeklilikle ilgili 75 ya Halen yurt savunması ve asrının toplam sayısı 847 dir. Şöy sayı tamamen yürürlükten kalkerlik konularında Milli Savundırmış ve 83 yasanın da madde le ki: ma Bakanlığı ile ilgili 73 adet ya lerini defiştirmış ve daha son sa yürurluktedir. Bu sayının yük ra 74 adet yasa ile de kendisı sek oluşunu, İstiklâl Savaşı. gedeğişikliğe uğramıştır. Bu, bir lişen teknik, sosyal ıhUyh.çlar giYasalarımızın bir bolümü dış asanın, yani T.C. Emekli San bi Önemli faktörler etkilemiştir. ilişkilerle ilgilidir. Bunlar, Tür dığı Kanununun 149 kez nu Nitekim, ordumuzun gıda ihtiya kiye"nin öbür ülkelerle yaptığı mara alması anJamına gelir. cı için, Osmanlı tmparatorlugunbarış, dostluk, kültür. ticaret Yasalarımızın başka bir bö dan kalan 1914 yılına ait «Askev.s. anlaşmalannın onanmasına, lümü ise, belirli bir süre için ri Taymat ve Yem Kanunu Muyürürlüğe kcnmasmm uygunlu hüküm ifade etmiş ve sonradan vakkatl» adlı yasadan bu yana, ğuna ilişkin yasalar olup, bir kendi kendine hükümsüz kalmış gelişen beslenme bilgismin zokısmı da 2. Dünya Savaşmdan . asalanmızdır. Fakat. bu yasa runlulugu olarak, a) Kuvvetli tasonra harıtadan sılinmiş ülke lar başka bir yasa ile yiirürlük yın, b) Denizaltı mensuplanna lerle ilgilidir. ten kaldırılmadığmdan, «hüküm verilecek gıcia, c) Uçuculara veYasalarımızın çok büyük bir süz yasalar» veya «hükmünü yi rilecek gıda, d) Taymlara sigara bölüğü de bütçe yasalan ve bun tirmiş yasalar» olarak yasalan ilâvesi gibi yasalar yürürlüğe lara değişiklik ya da ek geti mız arasında yürürlükte görül konmuştur. Keza, Osmanlı tmparen yasalar olup. yılı içinde iş mektedir. Örneğin; a) Istiklâl ratorluğu devrinden kalan 1913 levini yaparak gecerliliğini yi Savaşı esnasında malul kalan tarihli, «Memurin Muhakematı tirmiş yasalardır. Öteki bir bö ordu mensuplannın harbin soHakkmda Kanunu Muvakk&t» ilümü de gerçek kisilerin affı, nuna kadar emekliye ayrılma simli yasadan, 657. 1327 sayılı maaşlandırılması, idamı ile il yarak izinli sayılmalan. b> Üç yasaya kadar, Devlet personeli gilidir ve o kişinin ölümü ya milyon liralık ufakhk para baile ilgili 51 yasa yürürlüktedir. da kişisel statüsündeki bir de sılması, hakkındaki kanunlar Personelle ilgili bu yasalar içinğışiklikle yürürlügünü yıtirmek gibi. de, 1437 sayılı ve 4.5.1929 tarihli tedir. «Nafıa Fen Mektebinden Mezun Böylece, cetvelde görüleceğı Yasalanmızı, sayı 5rönünden Olacak Efendilere Avans Verilüzere. 1.1.1973 tarihine kadar yaen büyük artışa sürükleyenler mesine Dair Kanun»da yazılı 100 yımlanan 9534 adet yasadan 3761 de madde değiştirilmesı, eklenlira aiansı, azhğmdan ötürü istanesi ek, değiştirme KalOırma mesj veya kaldırma hükmü geteyecek kalmadığından bu yasa, yapan yasalar, 2804 adedi bütçe tiren ve kanımca aynı yasanın kanımca, uygulama niteliğini ve ve eki yasalan. 382 adedi gerçek devamı niteligir.de olan, başka kişilerle ilgili özel yasalar. 767 a işlevini yitirmiştir. bir deyimle «asnı yasa» olan ya Böylece. yürürlükte göriilmesidedi hükmünü yitirmiş yasalar salardır. Örneğin; kısa deyimle 973 adedi dış ilişkilere ait vasa. ne rağmen. içlevini yitirmiş yasa «657 sayılı Personel Kanununu lanmızla birlikte sayısı 847*ye va lar olup ancak 847 tanesi yurttaşdeğistiren 1327 sayılı kanun» gilarla yakından iİEili ve bir an ran yasalanmızı sınıflandınrsak: bi. Personel Kanunu. tümüyle lamda yürürlükteki yasalardır. 135 adedi Bakanlık, Genel Müdür T j azar günü bir kez daha oy vereceksiniz. Belediye BaşI karılarını. Belediye Meclisi, îl Genel Meclisi üyelerini, •fflulıtarlan seçeceksiniz. Hepsi bu kadar degil. Bütün bunlardan daha önemlisi 9 Ekim günü oylanmzla Türlciye'nin hangi yönde ilerlemesi gerektiğini göstereceksiniz. Evet, bir halkoylaması daha. yaşayacağız. Evet, bu bir halkoylamasıdır, seçim değildir... Türk ıılusu bir çıkmazın içindedir. Bunu a«^k açık söylemeliyiz, tam bir çıkmazdayız. Bunalım diyorlar kendileri de, bizi bu çıkma7a sokanların başları <ja... İki ay olmuş, Meclis kendine başkan seçemeraiş, hükümeti kurmakla görevlendirilen iki lider uğraşmıs didinmiş kabineyi kuramamış! Sağcılar birleşsin nakaratı tutturulmuş. bağımsız bir Başbakanm tabii sağ eg.Hmli birinin, sola karşı, yani halk çoğunlugunun yaranna karşı, daha daha açığı mutlu bir azınlığın çıkarlannı korumakla kendini yükümlü sayan birinin! yönetiminde bir ortaklık hükiimeti kurulnıası birtakım parababalan taralından «uygun» görülmüş! Işte böyle bir durumda gidiyoruz seçime. P Gündüz SAYINER Şimd: ^akacaldar 9 Aralık seçiminin sonuçlarına: CHP' rrin oylan yeritıde saymışsa, ya da azıcık gerilemişse tamamdır. Safcı ortaklıîî hemen kurulur, baskıcı, sindirici. yıldıncı bir yönetim düzeni hemen qrtaya çıkar. Sağcı partiler ne yapar eder dört yıl bu bozuk düzeni sürdürürler... CHP oj'ları artarsa ne olacak mı diybrsunuz? Bu, oyların artış oranına baflı biraz da. CHP, 9 Aralık'ta, seçmenlerin en az yarısının güvenini kazanırsa hükümeti kurma hakkına salıip olduğunu iddia edecektir: «Ulus benim yanımda. benim iktjdanmı istiyor» diyebilecektir. Belki sağcılar ne yapıp edip birleşecekler. iktidan kaçınnamak i'teyecekler. Ama 9 Aralık seçimlerinden zaferle çıkmış halktan yana, gücünü halktan alan bir CHP'nin sert. inançlı muhalefeti karşısında ecel terlerj döicecekler. Eninde sonunda CHP'nin önerdiği yeni bir genel seçimi kabule zorlanacaklar. Türkiye'nin sorunlan uydurma ortaklıklarla düzelmez, ortadan hiç mi hiç ka'.kmaz. Bunu halkımız da biliyor. Aspirinle bir süre geçiştirilir ağnlar. ama içten içe işleyen bir yaranın kangren olmaması için kesin çarelere başvurmalc gereklldir. Yerimizde saymak ise geri çitrnektir. Hatta seri gitmekten de beterdir, olduğu yerde çürümektir. CHP. Türkiye'yi dinamik bir kişiljğe kavuşturmak istiyor. Bugünkü dünvanm akışına uymak. çaga yakışmak. kırk milyonu bulmuş bir ulusa ekmek, iş, huzur, güven sağlatnak. günden güne küçülen dünyamızda Türkiye'ye bir «yer» kazandırmak, bir önem. bir deger, bir sajgı... Sağcı ortaklık kuruiursa bir tek sorun ortadan kalkmaz, ayrıca nice yenj veni sonın da eklenir eskilerine... Herşey açık, bakın AP. DP. CGP, MSP, MHP liderlerinin konuşmalarına. hangi sorunumuzun farkındalar, hangi yararlı çözüm yollan öneriyorlar? Varsa voksa «liderlik ojiinu» oynamak. kutsal sözcüklerle oynamak. birdirbir oynar. gibi, köşekapmaca, saklambaç, koşmaca oynar gibi! Sorumsuz. kayıt5.12, iş olsun diye, vakit öldürmek :çin! MP'liler, TBP'liler bağımsız aydınlar, işçl sendikalan. bilinçli halk örgütleri, bugüne dek seçim sandığının başma gitmeyen umutsuzlar. herkes herkes bu halkovlamasında oyunu «CHP'ye Evet» olarak kullanmalıdır. Sağcı partilerin önümüzdeki gunlerde oynamak i^tedikleri oyunu bozmak. Belediye ve ll Genel Meclisi seçim'.erinde Ecevitçi CHP'nin yarıdan çok oyu almasına bağUdır. Bu ulus ^ r a n n a bir davranıştır. bir avuç zengınin, güçlünün, fırsatçının çıkarını bozmak. geniş yığınların mutlu!uğunu, yannlannı kurmak dayranışıdır. Şunu iyi bileüm, bu seçimde CHP'nin oylan artmazsa. yerinde sayarsa. en kötüsü de gerilerse Turkiye karanlik niyetlilerin eline geçecektir bir kez daha... Ulusseverlikle ügisiz bir bafnazlık. halkçıIıkla ilgisiz bir halk sömürüeülüğu, demokrasi ilkelertne aykın bir garip baskıcılık hızla şahlanacaktır. Türkiye tam bir çıkmaza, bir karanlığa, daha daha sonra da dipsiz bir uçuruma doğru itilecektir. 9 Aralık'ta oy verirken bütün bunlan bilmelisiniz. düşünmeüsiniz. Oyîarmızı bilinçle kullanarak bu tehlikeyi zamanmda önlemelisiniz. O da, halk çoğunlugunun CHP'den yana olduğunu göstermektir. İslevleri lük gibi devlet kuruluglan. b»nka, fakülte ve yüksek okullaıın kuruluş, görev ve yetkileri ile, 51 adedi personel ile. 41 adedi ver gi, resim, harçlar ile. 37 adedi eği tim ile. 34 adedi istikraz yatkıie ri ile, 29 adedi gümriiktekel ile îlgili olup bütün yasalanmizı 33 kadar bolüm içinde toplam» . oia nağı vardır. Yasalarımıa, yukanda açıldadı ğımız biçimde ve>a başkaca bir sistem içinde sınıflanduma suretiyle kendi aralannda birleştirerek. birden fazla yasayı tek \nr ys»« haline getirmek mümkün olduğu gibi, bu sistem sayesînde, tekniğin, sosyal bünyenin gelişmelerini dikkate almak ve kiinıen olsun, geleceğin getireceklerinı c« kapsamak mümkün olacaktır. Ör neğin: ordunun gıda, giyim, tazmi nat konuları ile Milli Savunmayla ilgili bütün yasalar bir tek <Mil li Savunma Bakanlığı Kurulus, Görev ve Yetkileri Kanunu» içinde toplanabilir. Bu birleştirmede. beslenme konusu, yasada yer alacak olan, «Ordu sınıflanna verilecek gıda, Bakanlar K u rulu kararı ile düzenlenir.> anlamında bir madde üe kısa yoldan ve süreldi olarak çöıümlenecektir. Böylece Ordunun yeni b i r sımfı oluştuğunda (ömeğin, feza uçucuları gibD verilecek gıda ko nusu için yeni bir yasaya ihtiyaç duyulmayacaktırJ Tanklar yürüyecek ve ertesi gün çıkar çevrelermın cerıdeleri ofsetleriyle basacaklar yazacaklar: Solcuların kışkırttığı anaışist gençler hak,ettikleri cezayı buldular. Milyaıdet öıel yatında purosunu yakacakv Atina'yı ve Skorpios'u bulun! Skorpios Adasında ünlü eşini bulürken, Atina'da cuntanın adamıyla görüşecek. ve h»?r gencecik öğrencinin ölüsu üstüne yeni bir yatjrımır. pfızarlığını yapacak. Yabancı bandıralı filonun omurgasma Pire limanında dalgalar çarpar ve çırpınırken. politikacı' " • v Ülkeyi kar.ştıran ve tehlıkeye atatl komünistlerdir. di ye nutuk, atacak salvslı. . Vc rezil, geceleyin milyonerfofralannda sosyete lahişele riyle şampanya patlatırken demokrasiden. dengeden, yönetımden; kredilerden. er.flasyondan, özel sektörün erdemlerinden, ticarette». ithdlâttan ihracpttan, rievietin korunmasından. toplum düzenindeu, haktan. huk.uktîtn d e m vuıacak. Satılmışlığm en koyı sarhoşluğuna düştiiğü zaman kabuğu kirümıs istakoz gibi vumuşayıp sulu gözlerle» Hayır asagılık biriyun beh diye ağlaVacak. Ama az sonra tokrar cosup taverna müziğinin gürültüsuBde tabak üstüne tabak kıAcak. '. Felekten bir gere çalacak hırsız kerata... Halkm özgurlüsünü çalan kişinin'felek'ten gece çalması, Yunanistanın gündüzlerini. karartacak. CIA'da ders görmüş işkencecibaşı. göz'eri tfcğlı. ayaklan zincirli çarmıha gerecck genç kızı: coplayacak. elektrige tutacak. türlü işkencelerle inletecek. ve sonra «vstan hizmeti yapıyorum>'diye gülecek hasta ruhunun h,c!^ırıklarıyW. , Aydınlanna. sanatçılanna, o z a n l a m » düşmanhkta pislencn ruhlann gÜMhlarfoı arfeturmek için. T s n n y a mum yakıp iki yüzünden birini göğe kaldıracak papaz... Fabrikalar. tarialar. benkalâr. kasalar. çiftlikler. yüzme h a vuzları konaklar par>kr. paralar. paralar bir avuç kişinin elinde olacak. B:ı bir ovuc kısi Eee denizinde adalar satın alıp yosmalara armagan edecekler.: arsalar. jatlar. kotralarla şişinecekler. tıkınacaklar. keyfedecekler, bir zavallı halkın mutsuzlufu üstüne kuma yazı yazar gibi yazmaya çabalayacaklar mutluluklarııu.. , tîken'celer darbeler. entrikalar, yalanlar, Papadopuloslar, Patakoslar, YAantdisler. istavrozlar, buhurdanlar. süngüler, tanklar. geqeral!er, yıldızlar, postallar. coplar, sırmalar, madalyalar. hepsi de tarihin lâğım çukuruna gömülüp arkaUrjadan: , Ne ufursuzlukmus.. drdirtmek için. • Ne asağüık tiyatro be!.. ı ' A t e § ' , J &..¥ TEŞEKKÜR Aile büyugumüz Refia Uğur'un paytaşan bütün A tLES t M«n* ölümü üzerine sıcak ilgilenyle acımızı dostlarımıza. şükranlarımızı sunarız. İ (Cumhuriyet ' 1UU84) » • • • • • • • • • • • • • • » » • • •• • • • • • • • * • • • • • • • ••• • • » • » LİBYA'DA ÇALIŞTIRILMAK • ÜZERE ' Teknik Elemâto Aramyof Genel'sektöre bağiı bir Libya inşaat sirketi, Libya'dtı çalıştırmak için teknik elemanlar aramaktadır. Aşafıda şartları haiz teknik elemanlann «mülâkat» için müracaatlan rica olunur. • Yeni Bir Yol Madde ekleyen Vayimlandifi tarih osmanlı Imparatorluğu döneminden kalan 24.4.1923 26.5.1960 27.5.1960 5.1.1961 Milli Birlik Komiresi 6.1.1961 24.10.1961 Kurucu Meclis 25 10.1961 1.1.197b T o p l a m Yüzde olarak Vj. Bütçeye iliîkin oerçeıt kişilere ait özel Hükmünü yitirmiş Dtş iliskiler îurtdaşlara ilişkin 30 612 35 7 163 847 8,9 Toplam 30 7480 238 137 1649 9534 100,0 3122 106 40 493 3761 3S.5 2067 22 37 678 2804 29,4 220 19 7 136 382 4,0 680 38 6 43 767 8.0 779 18 40 136 973 8,9 Aranan Artfar: Adet Meslek Öte yandan, yasalanmızm tü1 inşaat mühendisi ' \ • !> * ' münü yeni bir kod altmda topla8 yıllık tecrübe 1 marango» şefi ma, sınıflama zorunludur. YukaDıpîoma 5 yılhk tecrübe 1 inşaat demir ust«sı ndaki cetvelde verdiğimiz tasnif 5 yıllık tecrübe 28 inşaat kalıp marangozu bir örnek olabitir: ?öyle ki: Bütçe 5 yıllık tecrübe 48 beton demir kalıpçısı kanunları, B/l, B/3... Dış ilişki5 yıllık teprübe 4 yüksek vinç operatörü ler kanunları DA, D/2... gibi ken • 5. yıllık tecrübe 3 topograf di aralannda toplanabilir ler. Yeni Dıpîoma 5 yıllık tecrübe kod içinde yerini. numarasını ala İsteklilerin, T, 8. 9 Aralık günler'ı îstanbul'da Otel Büyiİk cak yasaiarırnızda değişiklik, ek, Kebana, • v.s. yapacak yeni yasalar için ayrı 10, 11, 12 Aralık günleri Ankara'da Libya BüyUkelçilifine bir numara veritmeyip, ilk aldığı başvurmalan. ' (Cumhuriyet 100Z7) numarayı bir işaretle ayırıp yanma konacak ve birbirini izleyen ^ • • • • • • • • • » • • • • « • » « • » • • • • • • • • • •• • • • •» ««• •^ sayüarla gösterilmesi uygtın olur. Önıeğin 657 sayılı Personel Kanununun (yeni kod içinde numarası elbet değişecekürl bir değişikîiğe uğraması gerekirse 6571, 6372,gibi bir sisteme gidilmesi halinde hem yasa sayısı artmayaeak, hem J'asalan bulma, arama. izleme ve bilme kolaybğı olacaktır ki, bunu sağlama devletin vatanda;a karşı görevidir. Avrupa tekniğine tamamen uygun olarak Avtupa ksYasalanmizm, kıdeml! bukukçu hiesindt Melamin Formaldehid <alıplık pres tozu ima| ve Iarea dahi izlenme ve bilinme ola satışına başladık. nağmın önemli derecede redelenIstenilen mıktarı karşoabileceğimizden ithklata lüziraı miş olduğu gözönünde tutulursa, kalmamışür. Müjdeleriz. «Kanunu bilmemek mazeret s«yıl ALTINTEI. PRfeS. SANUvU maz.» hükmünü esas alan hukuk * • MEMDI7H AKİAK » sistemünmn kendi kendisi ile.çelişkiye düsmüş olduğunu kabul ' Serattaf Han Okcumusa Cnd H T 6 etmek gerekir Çünkü, görev ve Calata Istanbul. l>ıef< ı.: «4 45 A ihtisası gereği olarak bilmesi ve 1UO73) « izlemesi gereken hukukcularımızm bile altından zor knlkabUdiği & 3 S £ 5 S ® S £ ! S ! S £ S ! S ! £ 5 £ 5 £ 5 S S S 5 K 5 £ « ^ ^ bir hususun herhangi bir yurtdaş tan da, hem de. •Lafn ve rııbu ••••••••••••••••••••••» ile anlaşılmıs olarak bilinmesi>ni istemek devlet »nl»yışına aykın • dır. Melamin Tozu Kahplayan Sanayicilere Duyuru Istanbul Defterdarlığına Sınavia Memur Alınacaktır t ^ııııııtHiıııınıııııııııııııııııııtııııııııııiKiıumııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiiiıııııııııııııııı^ 1 » • • » • » »»< • • •• •» ILA N Defterdarlığımızda münhal bulurran 10 dereceli me I , mur kadroların atannıak uzere, 18 yaşını bilirmiş, 30 yay t nı geçmemiş, askerliğlni yapmış ve yapmamış, Yüksek Okul mezunu Baylar ve Bayanlar arasında yapılacak sınavla memur alınacaktır Sınav, 17/12/1973 Pazr.rtesi günü saat 13.30'dadır. Müracaat süresi, 15/12/1973 Cumartesl günü saat 12.30a kadardır Defterdarhk Sicil Büro*u Şefliği'ne (Cağaloğlu) müracaat edilmesi rica olunur . NOT: Sınavda kazanar.lar, mülâkata tabi tutulacaklardır. . (Basın: 27334,'1W)73) | İ KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ I REKTÖRLÜĞÜNDEN I ILAN İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ KİMYA FAKÜLTESİ DEKANLIĞINDAN FakCltemizden mezun olup, diplomalarım almamıs olaniarın diplomaları 11 Aralık 1973 Salı günü saat 14 00te Dekanlıkta verilecektlr. ) i KARADENÎZ TEKNİK ÜNİVKRSrTESİ TKMEL BİLtMLER FAKÜLTESÎ'NtN FlZtK BÖLCMÜNDE: Gencl Fizik Kürsüsü, Atom ve Çekirdek Kürsü?ü: KİMYA BÖLCMÜNDE: Sınai Kimya Kürsü?ü ve Orjanık Kimya Kürsüsünde birer adet profesörlük karirosu açılmıştır. İsteklilerin 15 Amlık 1973 güniine kariar K T Ü. Temel Bılimler Fakülte.'i Dekanlığı . Trabzon ndresine müracaatlan rica olunur. (Basın: 27337 10072)' 1STANBVL ÜmVERSİTESİ KİMYA FAKÜLTESİ DEKAISUGMDAN Fakültemizfn çeşitli kursülenne asıstan alınaeakttr. Isteklilerin asıstan olmak lstedikleri kürsü «dını ve gırmek istediklen vabarjcı dili beltrten bir dılekçeyî* 17 Aralık 3973 tarihi nkşamın» kadar OeksnlıSa vermelen gerekir Yabancı dil lmtihsnı 19 Aralık 1973 Çarşamba cünü taat 10'da Dekanlıkta yapılacaktır. . , • (Bastn: 27168'10067' IL llgilılere duyurulur. (Basın • 27352/10f)7O)