Catalog

CUMHURÎYET 2 Ekim 1973 Dünyada Bugün Dış haberler Israil'de Viyana aleyhine gösteriler yapılıyor KTJDÜs Avusturya Huküme tmın Sovjetler Bırlıgınden tsraıle goç etmekte olan Yahudıler içın kurulan tesıslerı kapatma ka rarının, Israıl de yarattığı sert tepküer devam etmektedır. Avusturya Hukümetının karan nı protesto eden bır grup Israıllı, Tel Avıv dekl Avusturya Konsolosluğu onünde gostenler yspmışlardır îsral Muhaceret Burosu yetkilılen, Avusturya dakı tesıslerın kapanması halınde Sovyetler Bır lığınden gruplar halınde gelen Yahudılenn başka bır Avrupa ul kesınden transıt olarak geçme ımkamnın çok az olduğunu belirt mıştir. öt« yandan Avrupa Konseyının toplanüsına katılmak uzere Strasbourg a gelen Israıl Başbakanı Golda Meır, burada bır Smagogda, Musevılere yaptığj konuşmada, Avusturya'nın Sovyet Yahudılen tarafından Israıl'e goç ederken kullandıkları tesıslen kapat ma kararını kınamıs ve «Tedhış hareketlen karşısında boyun egenler bu tur hareketlen te$\ık ederler» demıştır. CÜPI) "Newsweek,,: "Şili'de binlerce kişi kurşuna dizildi,, Politikada sorunlar NEW TORK Amerika'nın tinlü dergılerınden «Newsweek», Santıago muhabınnın gonderdığı bır habere dayanarak, Şıh'de askerî cuntanın eski Baskan Allende'nin binlerce taraftannı oldürt tügünü iddia etmektedır «Newsweek» habennde Allende taraftarlaruıın \oğun olduğu gecekondu mahallelenne askerlenn vaylım ateşı açtıklarını ve Santiago morgunun kurşunlarla parçalanmış vuzlerce cesetle dolduğunu öne sürmektadlr. Santıago muhabıri John Barnes haberuıde, «Santıago morguna yaptığım zıyarette, yuzlerce cesedin tanınmayacak bıçımde kurşunlarla parçalanmış oldugunu gordum Yakından ateş açıldığı bellı idı Baa cesetlenn baslan parçalanmıştı» demektedır Haberde resml makamlann gerçek olu sa\ısını vermedıği belırtılmekte, «Ancak morg yetkılılerınden bırısınin kızından alınan bılgıje gore, darbeden bu yana morga 14 gün içınde 2796 ce^et geldiği anla?ılınaktadır» denılmektedır. öte s an dan Santiago OnıveTs'tesmdekı çatışmalara tamk olan bır rahıp ıse, 200 cesedm bır araya toplandığını ve kam yonlara yuklendığıni bıldırmiştır Bazı cesetlenn demze atıldığı da iddia edılmektedır. (UPt) Moskova ve Latin Amerika ERGUN BALCI Uı'deM fa«ıst darbe, gerek Latin Amenka'da, gerekse Sotjet Eus\anın bu kıta ıle olan ılışkılerınde ı ^ n ç gelışımlere \ol açacağa benzemektedır. Sovyetler Bırlığı açısından dıkkati çeken nokta Şılı'deld darbe İle llgıli olarak Sovyet yetkıhlerının lerdıklerı demeçlerde ya da ajans bıldınlermde sagcılarla onlan kışkırtan emperyalıst guçlenn lananma'ina karşı, Bırle'ik Amerıkadan soz edılmeyışı olmuştur O^sa îngılız ve bzell kle Fransız basmında Şılı'deki gelışımlerde Washıngton'un oî nadığı role ılışkm sayısız yazı ve karıkatür çıkmıştır. «Le Nouvel Observateur» dergısı Salvador Allende've son darbevı vuran unlü kamyoncular grevı sırasmda, Şılı'de CI\ aıanlannm uç kat arttığını bıMmrken, «Le Monde» gazetesının Santiago muhabıri de gTevdekı kam\onculara Washıngton'un \ardım ettığını haber vermıştı Allende'mn olümune kadar ABD'nm Şılı'v» \apfığı çeşıtlı baskılar ıse tum dunva basmında açıklanmıstı. Sov^et \etkılılen buna rağmen son olaylarda empervalızme çatmakla \etınerek Washington'un sozunu etmemeyı tercıh etmı*lerdır Dığer ılgmç bır nokta da Allende'vı duştuSu ekonomık çıkmazcîan kurtarabılecek tp'< ulke olan Soivet Rus^a'nIn bunu \arjmamis olmasıdır Gercı Mo«kova Sıh've \ardm etmıştır. Fakat bu vardım hıçbır zaman Fıdel Castronun Kuba'sma ıapılan vardımın bo\utlarına erı<;memış hızla ekoromık çıkma?a saplanan bır lıden kurtarabılecek mtelığe burumnemıstır. Ba.sınımızda kımı yazarlar Soviet Rusya'mn bu tutumunu «Mnskova kendısınınkme benzemeven bır so'valızm modelınm onCJ«U oldugu îçm Allende'mn ba<;anva ulasmasını ıstemezdı Sılıde o ] a\lann geliMmi Sov\et Rus\a'yı memnun etm ştır» dıje jorumladılar Allende'den sonra... llende sonrası donem, sacPe Şılı ıçm değıl, butun dunva Marksnt partılerı «çısından da rîeğerlendırılmeye devam edıjor Ashnda Şılı'mn yasadığı bu gjnler, hıç bir değerlendırmeve sığmavacak kadar acıdır Yoğun bır dehset ve baskı rejiml Şıh' nın uzerıne kâbus gibı çokmuş tur Yolda çevrilip kurşuna dl zılenler, do\.ulenler ve yakmla rım morg kamlarında «rayanlarla doludur Şılı Şair Neruda nın evine yapılan baskını hahrlamak yeter Şilf'yl anlamaja 5üı solu katfar Şılili burokratların da acı bır tecrube ıçmde bulunduklan kesındır Ülkeyi uç vıl sure ile, seçım «onucu lktıda'a gelen bir Marksıst Ba? kan vonetmıştır Sılı'nın de\let \e demokra'i geleneğı uvannca da, butun devlet organlan askerler de dahil olmak uzere sıvaM otoritenın kararlarına uv muşlardır Allende'mn ve yurutme organınm kararlannı, ge nış bır burokraük kadro uygu lamıştır Şımdl bu katfro da dehşetin Içırdedır Darbe\ı yapan ordu, her ulkede olduğu gibi, savmz muhbıri tahrik etmıştır Geçmış te «Gorev vapmak» sekhnde be Iırlenen bir uvgulama bugun «Komumstlerle işbırhğı etmekı bıçımınde yorumlanıyor Bu durum Şılı'nin sosyal buhranmı daha da derinlestinvor Ancak geçmışte Marksıst bıı ıktıdarla çalışmak zorunda Ka lan burokrasinin darb» sonrası durumu butun dunvanın solu lçın onem kazanmıştır Çunku iktıdara gelmek va da ortak ol mak durumundakı Marksist par tılere kanı bürokraMnın tutJ mu, Şılı omeğınden ahnan der« sonucu mutlaka değişecektır Hatta, daha genel bır deyışl», iktıdar adaM bır sı>asî partl ıç \e dı? darbecı guçler tarafır dan se\ı!medıği takcnrde, bu rokrası bu partınin ıktidanna da şuphe ıle bakmavacak mıdır1' Amenkan hukümetı tarafından yavım'anan «Problems oî Com muniTTn» adh bır dergi var Bu dergının son sayısında, Şül dar besınden hemen once yapılan bır arastırma yayımlanmıştı Bır ünıversıte hocası olan araştırma cı Rıce, yeryuzündeki Komünıst Partilerl iktıdara olan yakınhk lan ve etkinlıklerl açısından dort bolumde incehyordu Bırınci bolümdeki partilenn \arlıklan İle yokluklan bır dır Yazar bunlann Uye sayıla rınt da Amenkan istihbaratına dayanarak verıyor Ve bu istıh barata manılırsa, Turkiye Komunjs.t Partısınrn d&J.Ocak 1973 tanhînde 1250 üyesi bulunmak tavnış Ikınci bblümde yer alan parti ler yıne etkısız Fakat bazan, yerel ve hatta ulusal konularda et ken olabıhjorlar Meselâ, Avustralya Hındıstan, Peru Komünıst Partılen Üçüncü bölum Komünist Par tıleri, «îlencı» tabır edılen ülkelerde bulunuvor Bu partıler ka patılmış takat üyelerl hükümet te gorev ve söz sahıbı olabüiyor Mısır, Irak Sunye, v b Önemll bolıim dordüncüsü Bu bolümün partileri, demokra tık sureç ıçınde ovlannı arttın vorlar ve ülke vonetimini sürek li etkıliyorlar Şılı Komünist Par tisı darbeden once boyleydi Şımdi genye kalan güçlü parti ler Kıbns Fınlandıya, Pransa, Guadeloupe Güyana, Izlanda îtalva, Luksemburg. Martınık, Sevlan ve îsveçın partıleridır İşte bu dorduncu bolum parti lerı açısından, Şılı deneyı hava tî onemdedır Gerçi meselâ bır îsveç te darbe dusunulebıhr m ı ' Ama eğer 1968 olaylanna Komunıst Partısı de kanşsaydı Fransa'da darbe olmaz mıydı? Ya da Kıbns'ın 90 bın üyeli Komunıst Partısi, NATO'lu bir geleccğe ve Yunanistan'a ne olçüde güvenle bakar' Bfıtun bu sorular, şimdi söz konusu çevrelenn araştırmalanna konu oluyor S A Meir kınadı Fransız mahalli seçimlerinde sol, zafer kazandı PARtS Fransada yapılan mahalli mechs seçımlennm ıkıncı ve son turunda solun tumunden yana bır ılerleme kaydedılmıştır Bu ılerleme, ozellıkle Komunıst Partıyle vardığı anlaşma sayesmde, Francoıs Mıtterand'ın Sosyalıst Partısı lehıne olmuştur Sosyalıst Parti, hem elde et tığı sandalje, hem de topladığı oy sayısı bakımından butun sıyasî partılerm onundedır Sandalye sayısı bakımından Sosyalıst Partınin hemen arkasından Komünist Parti gelmektedır. Komurust Parti bu seçımlerde 75 sandalye lazlasıyle hıssedüır bır ılerleme kaydetmıştır Buna karşılık De Gaulle cu ço ğunlugu mejdana getıren uç par tının \enı kazançlan ıse ancak 69 sandalyedır Bununla bırlıkte çoğunluktan yana olan ılımlı a. da>lar 75 sandalyelık bır kazanç la De Gaulle'cü çogunluğu takvıye edebılecektır Mahalli temsıl jetenefı bakımından her zaman guçlu durumda olan sol, durumunu daha da guçlendırmıştır ve seçmenlerının buyuk çoğunlugu kendılennden ıstenılen seçım dısıplınıne uymuştur Bununla bırlıkte solun bu ıler lemesıne karşılık hukumet çogunluğuna mensup partıler de, mahalli temsıl jeteneğı bakımm dan durumlannı oldukça duzeltmışlerdır Bu partıler başta De Gaulle culer olmak uzere, nıspeten yakın bır geçmışte kurulduk lan ıçm, mahalli ışlerı joneten meclıslerde nıspeten az soz sahıb' olmuşlardı ve bu partılerın kurulmalan muhaiazakar partılenn zaranna olmuştu Bılındığı pıbı, muhafazakar partıler 1959 yılında kurulan 5 mcı Cumhurıyetle ortadan kajbolmuşlardı (alp) Yeni Yunan Başbakanı Markezinis para.. para.. para.. kazanma şansı yüksek bir çekiliş daha.Uluslararası Bankası bu çekilişinde: 1 adet 100.000 2 adet 25.000 10 adet 5.000 adet 50 1.000 50 adet 500 300 adet 250 1000 adet 100 tira lira lira lira lira lira lira 1571 mevduat sahibini sevindirecek bir çekiliş. Bu cekilisin son para yatırma tarihu ATtN* Yunanıstan Devlet Başkanı Yorgo Papadopulos Yu nan Başbakanlığma unlu polıtı kacı ie tarıhçı Spıros Markezı nıs ı atadığmı açıklamıştır Yunan kabınesının tum asker ü' elen ıkı gun once ıstıfa etmış lerdı Markezinis 1967 Mlındakı as ker! darbeden bu yana Yunanıs tan da başbakanlıga getınlen ılk Sı' ıldır Papadopulos açıklamasında «Markezınıs Cumartesı gunune kadar kabıne'inı başkanlığa arzedecek v e ı eni hukumet Pazarte «ı gunıı yemın edecektır» demış tır Yunan hukümetı de Cumartesı gunu \arrn kabınenın açıklama sından sonra resmen ıstıfa ede cektır (UPI) Bıraz acele gonınen bovle bır voruma atlamadan önce Moskova'nın Latin Amerıkadakı polıtıkasım hatırlamak vennde olur. Sov\et Rusia daha AHende başa eelmerien once Lahn Amerika'da sosTah?mın \asa!ann sınırlan ıçırde ıktıdar mucadeiesl vapması eerektıginı savunmus sılâhlı evlemlerle gpnlla hareketlenne karü çıkmıştır Nıtekım Allende'nın Halk Cephesi Koalısvonunda da Sosyalıst Partınin radıkal tutumuna karşı Moskova'ja \akın olan komumstler daha ıltmlı ve ıhtıyatlı bır p o lıtıka ıçınde ıdıler Bu bakımdan Allende'mn devrıhşı bir nok> taria Latin Amenka'da Sovyet tezme de a6ır darbe vurduğundan Mosko\ a\ ı guç durumda bırakmıştır Latin Amenka'da sosyalızmm arcak sılâhlı mücadele ve genlla savaşı ıle iktidara gelebılecegi tezmin en bü^Tik savunucusu Pekın dır Chsa dıkkatım daha çok kırsal bo'geler tizerınde \ oğunlaştıran Çm tezi de Che Guevera'nın ölumü ile darbo vemı^tır Bovlece kıtada solun son vol olarak görtlnen fehır penllasma vonelmesi Tupamarolann Unısnıay'daki eslemleri türunrtekı faahvetlerın vavılması beklenebılir Bu olusum ıse sılâhlı hareketleıi bır serüven olarak gören ve onlara kar^ı çıkan Rus tezmin ıflâsı anlamına gelecegınden, Sovyet Rusvi butıln butune jçuç durumda kalacaktır Sılâhlı eylem deremesıne bugun «ehırde vann ıse yerine gore tekrar kırsal bolgelerde geçılebılır Mao'nun doktnnine şiddetle çatan Moskova ıçın Latm Amenka'da bu tur bır uygulamaya tamk olmak her halde hos olmaz Mlende modeh gerçı Moskova nodelinln benzeri değildi; fakat Kremlın'ın Latin Amenka'da ileri surduŞtl tezle aynı doğnıltuda ıdı ve modelın basarısı tezın de ba'ansı anlamına gelecektı Buna ragmen So\\et Rusya Allende'vı kurtarmak ıçm Castrovu a\akta tutmak ugruna harcadığı çabaya kıyasla çok daha az çaba harcamıs, vapılan vardımlar sınırh kalmıştır Castro şekennı Sovvet Rusva'ya ıhraç ederken, Allende Birleşik Amerka tarafından bovkot edılen bakırını satacak pazar bulamamış Kuba Başbakanı Moskova'dan mılvonlarca dolar yardım alırken eskı Şılı Başkanı parasızlıktan kıvranmıştır Acaba Kremlın, f'knnı değıştırerek Latm Amenka'da Mosko\a model nı (tek partılı sosvalızml, Lâtm Amenka'da Moskova tezmm f\asalarm sımrlan ıçınde mücadele) onüne mi almıştır Ve AIlende'\e bu modele uymadığı içm mı büyük rardım yapmamıştır' Sanmi5 0ruz Allende baça geçtiği zaman bir vanda kendisinl devırmeve kararlı bir Amenka, ote yanda ıse bu Amerika ya vaklasmaia hazırlanan, onun tekmk ve ekonomık yardımma ıhtnacı olan ve halkını doyurmak içın Washıngton'dan 1 mılyar dolarlık buğdav alan bır Sovyet Rusva ile karşılaşmısbr. Allende \e ^apılacak dramatık bır yardım yeni ısınmaya başlavan ılışkılenn tızenne soğuk su serpebılir, dötente'ı olumsuz bıçımde etkıle%ebihrdı Şılı'\e vapılan yardımın sımrh kalmasında buyuk bır olasılıkla Washingtonna ilışkılenn gergınleşmesine yol açmamak kajgısı onemlı rol oynamıştır Ve aynı kaygıdan oturü değıl mıdır kı, Allende'mn düşmesi içın çaba harcayan emperyahzm, Soviet yetkılıleri tarafından sert biçimde kınanmı? ama bu empen"alızmın ozunü oluşturan Washmgton'dan bır kez bıle soz edılmemıştır ve 158 adet 10.000 liradan 100 liraya kadar muhtelif devlet tahvilleri dağıtıyor. ULUSLARARASI ENDÜSTRİ VE TİCARET 27d3 reklam rrvjran BANKASI DOGUM Fende ve Adn»n KtRKÇCOĞLD KLRfM in kızi<ardesloln dunyay» eeldljlni dostlann» duvunır 3(1 Bvlul 1813 Dr Paklı* Tanı KHniei 1( X r^ \Z ELEMANLAR AUNACAKTIR Bankamızda Kambıyo ve Dış Tıcaret dallannda yetıştırilme K uzere ve iyi şartlarla vabancı dıl bllen elemanlar ahnacaktır. Istekhlerin gerekli bUgilerı almak uzere, Bahçekapı1 da Bankamız Personel ve Sosyal îşler Mudurluğune baş vurmala'i rıca olunur N o t : Yapılan muracaatlar gizU tutulacaktır. TÜRK TİCARET BAXKASI A.Ş. Umunı Mudurluğu (Reklamcıhk: 2150) 7803 (Moran 2084 7809) CumhıiTİ''«t 7801 Mehmet BARLAS MONOBLOK Yekpaıe gövdelidir, Gövdesi darbelere dayanıkhdır. Sııçaklanmaz, knılmaz, koku yapmaz, asit ve alkalilerden etküenmez. Daha uzun ömüuüduı. Daha iyi soğutur. Daha az cereyan sarfeder. Daha büyük iç hacimli, daha uygun hyathdır. Monoblok poîilüks Arçelik'le nice günleıe! KALİTEDE ÖNCÜ...FİYATTA ÖLÇÜ Genel StücıUn : ^ HCEUK BEKO TİCARET A.Ş. T«! • 49 00 39 BT.RH BtRADERLER ve T e l . 15 52 00 OGRENCIlfRI HAZIRLAMA 13 EK1M KAYITLAR BASLADI ÜKIVERSITEYE OKULIA BERABER TEL: 2B54O7 273SO8 CEMBERUTA9 İSTANBUL. (Motıl Reklamcıhk 728/7813) (Yeni Ajans 3095/7805)