Catalog

Enson \bilgilerle Igenişletilmiş günün ansiklopedisi umhuri Kurucusu: TUNUS NADt 7CC"I 1 0 0 1 YENİ VARLIK KITAPLARI Ceyhun Atuf Kansu: Cumhuriyet Bayrağı Altında TL. 15 Soljenitsin: İvan Deniıovlç'in Bir Günü TL. 10 Andre Morali» Daninoc: Cinsel İliskiler Sosyolojiri TL. 8 Orhan Hançerlioğlu: Mutlnlak Düjiincem 3. baskı TL. 10 Orhan Veli: Bütün Şiirleri, 13. baskı TL. 10 YİJnt Geaç, Macar Masallan, Cev. S. N. Özerdim TL. 2 Varlık Yayınevl. Ankara Cad. Istanbul Telfraf ve mektup adresl: Cumhuriyet Istanbul Posta Kutusu: Istanbul No: 248 Telefonlar: 22 4 2 9 0 2 2 4 2 96 22 42 97 2 2 4 2 9 8 22 42 99 2 Ekim Salı 1973 (tlâncilık: 4020) 7811 OY PEŞINDEKÎ POLİTÎKACILAR YOKSUL VATANDAŞI ALDATIYOR Eyüpoğlu: ANKARA CHP Genel Sekreteri Orhan Eyüboğlu, dün verdiği demeçte CHP'nin öteden beri şiddet nareketlerimn sarsısında oldugunu bildirmiş ve «Kimse seçim öncesi çıkan olaylarda CHP'yi aramasın» demiştir. Eyüboğlu, son günlerde bazı siyasi parti liderlerinin konusmalan sırasında mikrofon kablolarının kesıldiğini ve aleyhte gösteriler yapıldıgını ögrendiklerini belirterek, «Bu gibi olaylan yaratanlann CHF'U olmadıklan CHP kardeşlikten yana içinde düşünce ve konuşma 8zgürlüğüne de tam bir saygı gösterilmesini ister. Son günlerde, bazı siyasi parti liderleri konuşurken kablolann kesildiğini, aleyhte gösteriler yapıldığını duyuyoruz. Bu olaylan, yaratanlann CHP'li olmadıklan kesindir. Buniar, olsa olsa partimizi giderek kendisiyle bütünlesen halkın gözünden düşürmek amacıyla toplulukların içine sokulan kışkırtıcüardır. CHP'liler bu kıçtartKnlara kapılmayacaklar ve şımdiye kadar ızledüderi banş. dostluk ve kardeşlik politikasını sürdürmeye devam edeceklerdir. Biz kavgadan korkan kişiler değiliz ama banşçıyız. dostluk ve kardeşlikten yanayız. Kimse seçim öncesinde çıkan olaylarda CHP'yi aramasuı. CHP bu barış dostluk ve kardejlik politikasını, bütün kıskırtnıalara rağrnen sonuna kadar sürdürecektırjı kesindir» demiştir. Eyüboğlu demecinde şunlan söylemistir: «CHP her gün biraz daha artan gücüne yürekten inanan bir partidir. Bu büyük güç, part;mize ve partililerimize sonsuz bir kendine güven ve sınırsız bir hoşgörü tfuygusu vermektedir. Olaylara engin bir vakarla bakan CHP, öteden beri şiddet hareketlerinin karşısındadır. Bütün gerekleri Ile işlemesini savunduğu demokratik rejira Çalışkan ('.) Ankara Belediyesi. son biriki ay içinde gerekondu tokaklarını bile sımdi geceleri değil, gündüzleri yapılıyor evler, gecekondular.. acele asfaltladı, Demirel: CHP'nin af çıkarma gücü yok KATSERt AP Genel Başkanı Süleyman Demirel, dün Kaystri'de yaptığı konuşmada, CHP'yi auarşi himayecilifeiyle suçlayarık, <TİP daha açık ve sarihti. CHP'nin 1969da ne deöigi, ne istediği anlaşılmıyordu. Bugün de anlaşılmış değildir> demiştir. Demirel, 1965 seçimlerinde TİP'in komünist partilerin bütün sloganlarını kullandığını belirtmis ve şunlan söylemistir: «Servet ve mülkiyet düşmanlıfı, fakir zengin sömüıü tartıs ması. Marksist sloganlarla yapıl makta ve her şeyin devletle$tirilecegi ve her şeyin dagıtılacagı vaadedilmekte ıdi. CHP ise. bu slORanların kendi seçmenini cez bedeceğinden endişe ederek düzenin sömürü düzeni olduSunu. bu düzenin yıkılması lâzım s e l . diğini ortaya atarak adeta vangına körük çekmekte idi. TtP daha açık ve daha sarihti. CHP' nin ne dedıği, ne istediği aniaaılamıyordu. Bugün de anlaşılmış degıldir. Düzen Anayasa ve kanunlarla kurulmustu. Bu yıkılıp yerine ne konacaktı. Bu sualler kerrat ile kendilerine yöneltilmiş ve açık bir cevap alınamamıştı. Türk vatandaşiarınm istımal ettiği hakları Anayasa vermişti. Türk vatandası Anayasanın vermediği hakları mı kullanmakta ıdi? Türk vatandaslarına Anayasanm tanıdığı hür teşebbüs hakkı herkese açıktı Bu hakkı kullananlar ıçin kanunların suç saymadığı hususlar adeta suç sayıhyordu. Kötü kişı ma nasında kullanılan <çıkarcı> oluyordu. ltiraz neye ıdi' Banlar henüz açıklığa kavuşmamıştır. «Ortanın solunda CHP». arılaşılsmadıgı halde kendilerince bir önemli görev ifa etmistir Bu po revin neticesi anarşi ve aşırı s>ol azgmhğı doğurmuş ve 1971 buhranına tekaadüm eden nadıseler patlak vçrmiştir. CHP daha sonra 1973 ılkbahabirçok insanı kurtarmak içln ka muoyu önünde af kampanvasına girecektir. Kendisinin «af» «ıkaracak gücü yoktur. Başkalarını zor duruma sokmak da eaye degildır. Gaye. cüret verdigi. başlarını derde soktuğu birçok insana «işte sizi valnız Oırakmadım. gibi bir tavır takınıp «amma elimden bu kadar gelıyor» de mekten ibarettir. Sonra millete dönüp ben «af» teklıf ettim ams AP çıkarmadı dıyecektir. Sanki CHP. APnin direktörüdür, sanki AP. bir affa angajedir. Sanki AP. kendi emrindedir AP, anar şiye sürüklenmiş ülkede veniden huzuru tesis ile uftraşırken, CHP anarşi himayekârlığı yapmaya de vaın etmektedir.» Demirel konuşmasını daha sonra şöyle sürdürmüştür: •Biî. memleketin anarşiye gitmesini önlemek için çırpınırken bir terör devri yaratmakla suçlan (Devamı Sa. 7, Sü. 4 de; Partilerin radyo konuşmaları bugün 15.30Man itibaren başlıyor. İlk gün Genel Başkanlar konuşacak A.YKARA, (Cumburiyet Bürosn) Siyasal partilerin seçim propagandası için. Türkiye Radyolannd» yapacakları konusmalar bugün başlayacaktır. tlk konuşmaların süresi 20. diğer gunler ise 10 dakika olacaktır. Parti liderlerinin konuşacaklan Uk günün programı şöyledir: 15.30 15.55 16.20 16.45 19.33 20.00 20.25 20.50 CHP, Bülent Ecevit MHP. Alpaslan Türkej DP, Ferrub ^»zbeyli TBP, Mustafa Timisi CGP. Turhan Feyzioğlu >T. Cemal Tural AP. Süleyman Demirel MSP Sülevman Arif Emre Demirel'in briketini koyduğu Seçimkondu (1) gecekondu ANKARA bile yıktırıldı Yazı ve Fotoğraf: FİKRET OTYAM Baskent Anfcara'nın yöresi, feceAğlıyordu telefonda.. • Gecekondumu yıkıyorlar.. G« kondu yapımıyla uğraşan inssnlarla doluydu. Her teçimde, bazı eekondumu.. Yetişin göriin bu siyasal partiler, gecekonduUra ta zulmü.» buna 1969 seçimlerinden önce de, di pu verileceğini vaadeder, inanan halk kollart sıvar, caddeger seçimler öncesi olduğu gibi, lerde simitçi kovalayan Belediye Zabıtası nedense bu yasa dışı ya pımları bir süre görmezdi. Nitekim 1969 seçimlerinden önce de böyle olmuştu. Tapulu ara zilere, arsalara çizgiler çekiliyor, bir gecekondu yapım furyası kap lıyordu Baakenti. Zamanın Başba kanı Süleyman Demirel, gecekon du bölgesini gezmişü, halkla konuşmuştu, Başbakanı gören bir kaçak yapımcı kaçmış, çağumıstı Demirel.. Hattâ briketi elinp al i"1?! yapıma sembolik olarak katılmıştu. Seçimler sona ermişti, ellerinde tapuları olan nice halk, oradan oraya koşuyor, «tşte tapum, gelin görün gecekondu dol muş, bu mu mülke, tapuya saygı?. Yakınmalar birbirini izlemişti, kooperatif arsalanna kurulan ge I cekonduların yıkımma geçUmişti,! bu arada Demirel'in de yapımına yardım ettiği gecekondu, jan darma gözetiminde yıkılıyordu ki, adam, belki derdine bir çare bulunur diye, telefona koşmuş, durumu gazeteye anlatıyordu ağla yarak.. Vatandaş kandırılmıştı. Yıl 1973.. Aynı hikâye devam ediyor.. Ankara'nın çalışkan Bele GÖRELE, (Giresnn) Görelc diyesi, tüm gecekondu bölgesinin | Ziraat Bankası Şubesinden öğen gereksiz sokağmı dahi kısa bir retmenlerin tutarı 295 bin lira süre asfaltladı.. Su boruları döşen | olan Ekim ayı maaşlarını alan di, ne var ki, aceleden olacak, bun [ mutemet Muhammet Köse, banlar gömülemedi, yol kenarından kadan çıkarken silâhlı iki kişiyılan gibi uzayıp gidiyor. Elekt j nin saldırısına uğrayarak sorik veriliyor gecekondulara.. AP i yulmuştur. iktidara gelince «tapu» da verüe Mutemedin üzerinden 265 öğcek!.. retmene ait maaşları aldıktan sonra kaçan soyguncular öğlaModern gecekondular.., den sonra Dağevi köyünün Artık korku yok.. Artık bir ge Güney yamacında jandarma cede çatılan gecekondu yok! Her I tarafır.dan kıstırılmıştır. Ancak. kes rahat. emin bir şekilde beto ı kimlikleri saptanamayan iki nunu döküyor, tuğlasım döşüyor.. | soyguncu, güvenlik kuvvetleriNeden yapmasm? AP söz verdi, ne ateş açarak kaçmayı başartanu verilecek.. AP'li Belediye so mıştır. Olay sırasmda ölen ve kak açıp asfaltı bile döktü!.. Hayaralanan olmamıştır. Soygunyırseverler hemen cami yapımına cuların aranmasına devam edilgeçtiler, adım başında bir cami, mektedir. cami kolay yıkılmaz, yıktırılmaz.. Şimdi Başkent Ankara'nm özellikle Karşıyaka, Ufuktepe semtle rinde modern gecekondular yapı lıyor.. Kimisi 10 katlı!. rında başlannı derde soktugu Pahalılıktan söz edeni konuşturmadı Said TERZİOĞLU KATSERİ «Kaptan Demirel» pilotçuluk oynadığı uçakla Kayseri'ye fieldi. Hal Meydanında konuştu. Kendisi sordu, kendisi cevaplanriırdı. Cevapları verirken de nedense kahkahalarla gülüyordu. Önündeki sıraya üzerinö*e At» türk'ün büyük bir resmi bulunan bir pankart getirilince Demirel konuçmayı kesti, «Onu indirirseniz halkı görürüm» rtçdi. Bunun üzerine de bazı Kay(DeTamı Sa. T. Sfl. S de) Bölükbaşı'nın kızı ve damadı CHF'ye girdiler ANKARA, (Cnrahuriv«>t Bürosn) MP eski Genel Baskanı Osman Bölükbaşı'nın kızı ve damadı dün CHP Çankaya ılçe başfcanhğına başvurarak partıye kayitlannı vaptırmıslardır. Babalan Osman Bölükbaşî'nm yurt gezısinde bulunduğu bır sırada dün CHP Çankaya Tîçe Ba$kanlığına basvuran Bölükba«ı'nın kıza Gül Aykan (Bölükba?ı) ile damadı s B F mezunu Ferda Aykan. sırıs bevsnnamelerıni doldurmuş ve partiye kayıtlarını yaptırmışlardır. Bölükbaşrmn damadı Ferda Aykan. CHP've bu vıl önce kay dolmaya karar verdiSJru ancak askerlijji nedeniyle bu isıemi ertelediğini belirtmis. «öncek* eün askerliğim bitince eşımlp birlik(Devamı Sa. 7, Sü. 4 de; Silahlı 2 soyguncu 265 öğretmene ait 295 bin lirayı mutemedin elinden r~înşaat malzeınesi fiyatları son~ 2 ayda yüzde 2050 oranında arttı Zam kervanına en ön sıralarda katılan inşaat malzemeleri fiyatlan, özellikle Ağustos ve Eylül ayları içinde büyük bir artış göstererek, sadece bu aylar içinde ',« 2050 oraninda yükselmiçtir. İnşaatçılar Fede rasyonu Baskanı Necati Güçlü, «Fiyatlar her gün arttığı için kesin bir liste çıkarmamız Şükran KETENCİ mümkün sıhhi tesisat malzemelerinde fiyat değişikliklerini biz bile izleyemez duruma geldik» demiştir. Birbuçuk yıl içinde resml olmuyor. kilo fiyatt 240"tan 285 kuruça çıkan demir, piyasada 480520560 kuruşa kadar satılmaktadır. Haddeciler ise 560 kuruşa satılan demirin faturasını 380 kuruştan kesmektedirler. Resml fiyatı 450 lıradan 600 liraya çıkarılan inşaat kerestesi ise piyasada metreküpü 8001600 lira arasında satılmaktadır. Halen köknar inşaat kerestesinin fiyatı 12001600, çınarh inşaat kerestesinin ise 11001350 liradır. Kum ve çakılm amban iki yıl içinde 15 liradan 21 liraya (Devamı Sa. 7, Sü. 2 de) alıp kaçtı Sınai ve tıbbi gaz üreten bir labrika tüplere eksik gaz doldurup haksız kazanç sağlıyor Yılmaz GÜMÜŞBAŞ ANKARA Serbest piyasa için sınaî ve tıbbî gaz üreten bır fabrikanın, bayıierine ve müşterilerine eksik gramajlı tüpler sattığı ve bu yoldan açıktan para kazandığı öne sürülmektedir. Merkezi Ankara'da bulunan şir ketin bu tutumunu doğrulayan ve belgeleri elimizde bulunan olayda, fabrikanın «gaz çıkış» listeleri ile, müşterilere gönderilen «irsaliye» ler arasında önemli farklar bulunmaktadır. Örneğin, 8.5.1973 tarihiyle Samsun'daki bir bayiye gönderilen irsaliye' de, müşteri tipi 5 dolu tüpün gra majı 50 kilogram gösterilirken. aym tüplere ilişkin fabrika gaz çıkısı fişlerinde gaz miktan, 43 kilo 900 gram olarak gösterilmektedir. Trabzondaki bir bayiye 29.5.1973 tarihinde gönderilen irsaliyede ise 88 kilogramlık gaz miktan, fabrika çıkış fişlerinde 79 kilo 400 gram olarak belirlenmektedir. Ayhk kapasitesi 3500 kilogrram olan fabrikanın böylece aydB 2500 kilogTam gaz urettiği. ancak raüs tatUennt yaptıfı dagıtımda 3500 (Devamı 8a. 7, Sü. î de) Yolsuzluktan htikümlU iken Stockholm'e müşavir j atanan AP aday adayına ait kararnameyi Başbakan onaylamadı Köprü Bostancı arasında yeni konan vapur seferlerini halk «Lüks» buldu Demetevler öyküsü.. Ankara'nın Karşıyaka gecekondu bölgesinde bir Demetevler Mahallesi vardır.. Bu evlerin de çok ilginç öyküsü.. (Devamı Sa. 7, Sü. 1 de) Orta dereceli okullarda 1973 74 öğrenim yılı dün törenlerle başlamıştır. Başlangıç nedeniyle dün bu konuda bir açıklama yapan Istanbul Millî Eğitim Müdürü Alı Yalkın, geçtiğimiz ders yılında Istanbul'da orta dereceli okullarda ok\ıyan öğrenci sayısının 151 bin olduğunu, bu yıl için ise öğrenci sayısının 165 bine ulaştığının tahmin edildiğini söylemistir. Türkiye'deki ortaokulların tüm öğrenci sayısının ise yeni ders yılı için 500 binin üzerinde olduğu tahmin edilmektedır. Klasik ortaokul ve liselere devam etmeyen öğrenci sayısı ise 100 bin civanndadır. Istanbul'da yeni ders yılı ile birükte 26 yeni okul daha hizmete girmiş, yeni öğrenci sayısının ise 30 bini bulduğu bildirilmiştir. ORTAOKULLAR VE LİSELER ACILDI Köprü Bostancı • Köprü arasmda dün sabah başlayan vapur seferleri uygulama aksaklıklan ve yüksek büet ücreti yüzünden beklenen ilgiyi gönnemiştir. Bostancı ile Kadıköy arasında ki kara trafiğinj de rahatlataeagı Şehir Hatları tşletmesi yetki11leri tarafından ileri siirülen yeni hattâ, birinci mevki bilet ücretinin 3 lira olduğunu ve Kadıköy Köprü pasolarınm geçmediğini hiçbir açıklama yapılmadığı için bilmeyen yolcular, cezah bilet ücreti ödemek zorunda kalmışlardır. Hattın bu haliyle sadece Bostancı'da oturanlar ile hergün Is(Cumhnriyet Haber Merkezi) tanbul'a inmek zorunda olmayan tZMtT Ankara yolunda kişilerin işine yarayacak lüks bir < hat olduğunu belirten volcular., meydana gelep trafik kazasınKöprü Kadıköy arasma ait ttıe | ria 3'u mühendis 4 kiM ölmüşmur, ögrenci ve halk pMolannın I tur. bu hattâ da geçerU aayümasını l ı İzmit Istanbul Karayolundaj taniçlerdir. 1 (Devamı Sa. 7, Sü. 4 dej 1 OLAYLARIN ARDINDAKf İzmit Istanbul yolundaki GERÇEK nsan düşüncesinln, zamana ve zemine göre değiştiği öteden beri bilinen ve söylenen bir gerçektir. Kisinin sarayda veya kulübede başka türlü düşündiiğü. sehirde veya köyde başka fikirlere yöneldiği. fabrikada veya tarlada başka koşullara göre şartlandığını hesaplayarak demokratik tartışDianııı dengesini bulmaya calısmak gerekir. Hiç kuşkusuz 1923'teki 12 mllyon nüfusln Türkiye'nin ortamı ve sorunlarıyla l»«3dtki 3« milyonluk Türkive'nin ortamı ve «orunlan deflaiktir. kazada 3 elektrik Artan nüius ve askerlik sorunu Sorunla.nmızın üstüne eğilirken fikirlerimizin değişmesine sebep olan bir etken de hızlı nüfus artı sıdır. Bundan on yıl önce millî sa vunma sorunu ileriyi gören aydıu ların ortaya attıklan bir konuydu. Yılda yüzde 3'e yakın hızla artan nüfusnmaz, vaktiyle aydınların fîkir hayattmıza getirdiği bu problemi, artıfc ihmal edilemez bir konu niteliğinde gündeme kat mıştir. Nüfuromuı arttıkça afkerlik ca sına giren gençlerin saym hızla >ükselmekte, askerlik cağtna giren (eneleria yualarm göre sflfth altına almması da orda mevcuduna etki yapmaktadır. On yılda on milyona yakın bir nüfus artışı sağ layan ülkemizde issizlik sorunu başlı başına bir davadır. Yabancı ülkelere yolladığımız emekçilerle bu sorun kısmen hafifletilmektedir. Ama yatınmlann yetersizliği ve kalkınmanuı yavaşlıei ortadadır. Gittikçe ağirlaşan is talebine ve askerlik çağına girmiş kuşakla rın ötcki somnlanna karsilık veremez durnmda bulunuyoruz. AP Genel Baskanı Süleyman Emlâk Alım ve Değer Artış Vergisi işlemi Emlâk Vergi Dairesi'nce yapılıyor (Cumhuriyet Haber Merkezi) AP Adana aday adayı iken yoklamalarda kazanamayıp tek9 rar Ticsret Bakanlığı Dış Tica I ret Dairesindeki eski görevi olan leşvik Uygulama Dairesi Müşavirliğine dönen, Dıs Ttcaret eski Baskanı Celil Veyisoğlu. kısa bir süre sonra Stockholm Ticaret Müşavirliğine atanm:s. ancak, onayına sunulan kararnameyi Başbakan geri çevirmiştir. Başbakanın kararnameyi onaylamama nedeninin Veyisoğlu hak kındaki bir mahkumiyet karan olduğu öne sürülmektedir. Veyisoğlu, bir süre. önce. birlik ve derneklerce sağlanan ve Bakanlık hesabında bankalarda toplaANKARA. (Camhnrivrt Bflron) nan paralarla kişisel bir kokteyl AP Genel Başkan Yardımcısı partinin masraflannı ödemiş olMustafa Gülcügü dün Parti Geduğu iddiasıyla görevini kötüye nel Merkezinde lsparta olayUkullanmaktan üç ay hapis ve rıyla ügili olarak düzenledişi 200 lira ağır para cezasına çarp. basın toplantısında. Ecevit ve tırılmış. Yargıtay da bu cezayı' CHP'yi «tertipçilik» le suçlamışonaylamıştı. tır. Olaylann CHPIiler tarafından başlatıldığmı. sabah sehre gelen partililerin civar dere ve yollardan tas ve sopa stoku yaptıklannı tddia eden Gülcüsil. basın toplantısında. Isparta'dan gelen ve olaylann tanıgı olduklarını öne süren bazı kişileri de konuşturmuştvır. Bunlardan, o(Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) ÂP H Gülcügil lsparta olaylan konusunda CHP ve Ecevifl suçladı I Em'iâk Alım Vergisi ile Emlak Satışlanna Malî Denge Vergisi, Gayrimenkul Kıymet Artışı Vergisi işlemleri bundan böyle. emlâkin bulunduğu yerdeki Emlâk Vergi Dairesine yapılacaktır. üygulanmaya Istanbul'da dün başlanmıştır. ISPARTA VALİSİ GENCAĞA; «BEN GÖREVİMİ YAPTIM» DEDİ (Cumhuriyet Haber Merkezi) AP Genel Baskan Yardıracısı Mustafa Gülcügil tarafından taraf rutmakla suçlanan lsparta Valisi Tahir Gençağa, olaylarla ügili olarak şunlan sövlemiştir: «Ben görevimi yapmıs bulum> yomm. Tfkrar söyleyeceğim bir îey yok. Ortada bir siyast tartısma sürdÜTi'ilüyor. Bun» k»nsmayacaSim. İçisleri Bakanlııh vardır, cereken incelemeyi yapar ve sonuca vanr.» mühendisi can verdi Eskişehir'de bir yolcu 165.995 Alman markı ile yakalandı ESKİŞEHİR Eskişehir Otoeannda şüphe üzerinç yakalanan 16 yaşındaki Niyazi Kclleci'nin üzerinde 1R4 V i 995 Alman mar >n kı ele gecirilmistir. (Devamı Sa. 7 Sü 3 de) *•• (Devamı 9a. 7. Sü. 6 da)