Catalog

Cumhuriyet BASIN AHLAK IASASINA UYMAYI TAAHHÜT EDER. Sahibl: Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecilik T.A.Ş. adına NAZİME NADİ Sorumlu Yazı tşleri Mudürü: OKTAT KURTBÖKE Basan ve Yayan: CUMHURtîET MATBAACILIK ve GAZETECÎLİK T.A.Ş. Cagaloğlu HaLkevi Sk. No: * BÜROf.AH: ANKARA: Atatflrk Bulvan Yener A D İ Yenisehir Tel: 120920 • 129544 ABONE ve İLÂN Zurt tel Snrt Dı«ı 1 3 6 12 Ayhk Aylık Ayhk Aylık 2*30 44 13S İZMİR, Fevzipasa Bulvan Af$aro£lu Ishanı Tel: 31230 34709 GÜNEY ÎIİERÎ. Knrufcöpru M iokmk Ho. 40 ADANA Tel: 4550 3934 ' Baslık (Maktu) 2. ve 7 nci sayfa (Santiml) 135. 270. 3 üncu tajta (Santimil 4. 5. « neı sayfa (Santtml) Nisan. Nikâh. Evlenme. Doğum Ölüm. Mevlit, Tesekkür (5 Sm.) 540. Ölüm. MevUt, Teseltfcür 23 üncO (5 Sm.) 150 • 85 .75 10O 100 350 Llr» BU » > • • » SAYISI 75 KURUŞ Japonya örneği pon limanlarma gemileri ile dayanırken, Japonya dört kasta bölünmüş bir toplum yapısına sahipti. Savaççılar, çiftçüer, zanaat kârlar ve tüccarlardan meydana gelen bu kastlar, Japon insanmı gürUjik hayatının derinliklerine inen ayırımlara sokmuştu. 1870'lerin sonundaki çalışan Ja» yonya nüfusnnun yüzde 80'i tanm kesimindcydi ve millî gelirin yüzde (S'i de tarımdan sağlanırdı. Japonya'nın bu konumdan yüz yılın en olağanüstüsıçrayışını ya par hale gelmes»,. aynı yollardan geçen,, fakat başarısı tartışüan Türkiy'e için de ilgi çekici bir^ deneydir. Japon kalkınmastnın başlangıcındaki mücadele. merkezî hükümet De derebeylikleri arasmda ol muştur. Ve bu mücadeleyi yaratan neden de, «Açık Kapı» politikası sonunda, Japon limanlarının ı önce Amerika, sonra da diğer Batılılar tarafından ticaret üssü olarak Kullanılmaya başlanmasıdır. Batının zor kullanarak Japonya'y a girdiği dönemde, yönetira • Şogun» adı verilen, bir çeşit Başbakanlann elindeydi. tmparator Meji, 1868'de bu duruma karşı çıkan güçlere dayanarak iktidara geldi. Savasçı sınıfın asilleri olan >Samuray»lax, Meji'jıin yabancıları ülkeden kovacağı ümidi ile onun arkasında toplanmışlardı. Fakat mücadele nihai sonuçta, yabancılann ülkede kalması ya da gitmesinden ziyade, Şogunların yönetimindeki geleneksel yapı ile Imparatorun başında buluna cagı merkezî devlet arasındaki (Baştarafı 1. Sayfada) bir çatışma haline döndü. Ve mer kezi devlet bu mücadeleyi kazan dı. Ve bir başkası Merkeziyetçi Meji yönetimi alYine MUlet Meclisinin dünkü birleşiminde AP Afyon milletve tında başlayan Japon modernie? me hareketinin temelinde üç ana kili Şevket Güler de yaptığı güntercih' yatar. dem dışı bir konuşma ile başka bir ölüm olayını dile getirmiş ve Birincisi, Meji hükümeti iç mfl Ankara'daki Atatürk Sanatoryu cadeleden ötürü bölünmüş olan munda görevli Prof. Dr. Mürsit görüşieri, dışanda savaşçı bir gi Koryak'ı suçlamıştır. rişimle birle^ürmek yolunu seçrc; Gıiler oturduğu apartmanın di. Bünun yerin e idarî mekanizma kapıcısı Dursun Uzun'un oğlu nın kurulması ve ekonomik yapıSatılmış Uzun'u Prof. Koryak'a nın gelişmesi yolu tutuMu. gdtürduğünü, Koryak'ın ameliîkinci tercih, ülkede sıkı bir yat edilmesi gerekJl hasta için, deflasyonist politika izlenmesiDursun Uzun'dan 500 lira nar dir. 18761880 arasmda Japonya'kozitör ücreti ile 7000 llra ameyı eleonomik güçlüklere sokan liyat ücreti istediğini, olaya taenflasyona karşı Meji yönetimi içki ve tütüne yeni vergiler koynık olsn 45 kişi önünde pazarmuştu. Ancak deflasyonist politi lık sonucu 4 bin liraya ran olka ile ekonomik yatınm hedefleduğunu söylemiştir. Hasta Sarine ulasmanın imkânsızlığı götılmış Uzun'un ameliyattan sonra rülünce de. maliyede ve para sis komadan çıkmaması üzerlne çoteminde reforma gidildi. cuğun durumunu öğrenmek üzere hastaneye giden Dursun Üçüncü ve en önemli tercü» ise, endüstrileîmek için gerekli olan Uzun'un, Prof. Koryak'a kendifonlann dı$ kaynaklardan aran sinden de bahsetmesi üzerine masıdır. Demiryolu endüstrisi iKoryak'ın milletvekillerine gaçin 1870'de tngiltere'de tedavüle liz küfürler savurduğunu öne çıkartılan yüzde 9 faizli bir milsüren Şevki Güler bu arada hasta çocuğun da Pazartesi günü ] yon sterlinlik devlet tahvilleri ile devlet raemurlannın maai ayarla öldüğünü büdirmistir. ması için alınan 2.5 milyon ster Guler, Devlet Hastanesinde linlik borçtan başka, Japon Hükü para ile ameliyat yapan ve milletvekillerine hakaret eden dok j meti dı; borçlanmaya gitmemistir. tor hakkında Bakanlığa ve MecEndüstrileşmenin kaynağı, içelis Başkanhğuıa dilekçe verdiride ve tarım kesiminde aranğini sözlerine eklemiştir. mıstır. Çiftcilerden afır bir araBirleşimi yöneten Baskanvekızi vergisi alınmıştır. Bu. tarımla li Fikret Turhangü, Başkanhk uğraşan nüfusun sefaleti pahaDivanının konu üzerinde hassasına olsa da endüstriye dönüşü siyetle duracağım söylemişur. saelamısür. Böylece 1871 jnlında derebevli' sisteminden kalma idart yapı kaldırılmış ve modern vilâvet bölü(Baştarafı 1 inci sayfada) müne gidilmiştir. Bundan sonra sı halinde İstanbul'un intiyacı da, merkezî hükümete bağlı miloîan 60 megavat gücü verebildi lî bir ordu kurulmuştur. Bu ağini, Ancak bu gücün verilebil rada ulaşım ve haberlesme sistemesi halınde dahi voltaj düşük mi ıslah edilmiş, basın çeşitli mü lüğünün 0ol5'ı geçtiğıni anlatakellefivetlerden muaf tutularak rak özetle şu bilgiyi vermişlerdesteklenmiştir. dır: Millî sosyal yapıyı lcurmak içîn «Bir tesisin tam kapasite ile alınan tedbirler bu kadarla kalma çahşması \*e arıza yapmama=ı mümkün değildir. Ayrıca tesis j mış, mahallî ölçüler standart ha le getirilmiştir. 1871'de kast siste fazlasıyle zorlandığı için aruami la§v edilmis. bütün sımflara lar sık sık olrhakta, elektriği serbest calısma hakkı tanmmıştır. veren 5 üniteden biri, en az 23 llk eğitimde baslatılan reform günd'e bir arıza yâpmaktadır. ile. bu cağdaki çocuklann yüzde Anzalar karşısında bir semtin fazla zarar görmemesini sağla 95'i okullara gitmiş, üniversitele re sadece asil ailelerin üveleri de. mak için hemen bir plan yapılavam ederken 1885'te sınıfsal denge rak, elektrik kesilmeleri semtlebu alanda kurulmustur. re dağıtılmaktadır.» Osmanlı İmparatorluğunun siva Yetkililer, ânzaların hiç olsal müeadeleler arasında ve agır Tiaması halinde bile Istanbul'dıs borçlar altmda geçirdiği bu ia normalden %15 oranında dü^llar, Japonya'nın kâlkVnma ha 5Ük voltajh elektrik verüebildireketine beşlayacağı zeminî ha|ini ve sanayiin çeşitli elektrik ] zırladığı yıllardır. Reform diye e çalışan aletlerin zarar görmeadlandınlmak gerekirse. herbirj. nesi için en fazla vojtaj düşüktoplumu ortacağdan yakın çağa üğünün °b5 olabileceğini belirgetiren kararlar alınmıştır. erek, «Sorunun çözumlenmesi Arkasından da, Japon endüstri )üyük yatırımlara bağlıdır. Örleşmesi başlatılmıstır. ıeğin Ümraniye'd'e yapılmak isenen 600 megavat gücündekı YARIN: rafo merkezine Keban'dan elekrik nakledilme'sı planlanmıştır. Devlet ve Ceban'ın ise ne zaman tamamanacağı henüz meçhuldür. VolEnldüstrileşme aj kaybına ve arızalara yol aan şehir içi nakil hatlarının enilenmesi ise Dünya Bankaı'ndan gelecek yardımlara bağ(Baştarafı 1 inci sayfada) l görülmektedlr. Şehir içi proile Dogu Almanya adına Devlet îlerinin başında elektrik kayBakanı Mıchael Kohl imzalamışını öniemek amacıyle 110 voltla lardır. Gözle'mciler, her iki temalışan tesislerin 220 volta çıkasilcinln. imza töreni sırasında Iması gelmektedir. Sadece eçok ciddi bır yüz ifadesi ile anidlerin yapılması için 1 milyar laşma metinlerını imzaladıklanralık kredi aç"ılmıştır» şekhnnı b.ildirmişlerdir. Tarihi imza e konuşmuşlardır. töreni Doğu Berlin'deki Bakanlar Kurulu binasında yapılmıştır. İki Almanya arasmda dün im(Baştarafı 1. Sayfada) zalanan temel anlaşma aynntılı plantıya; Belediye Başkan Yarhiiktimler taşımadığı için, bu mcılan, Belediye Trafik, Huboşluklar, daha ilerıde iki ülke ık. ve İmar Planlama Müdürarasında vanlacak özel anlaşmari katılmışlardır. larla doldurulacaktır. Dün imzalanan temel anlaşma şimdilik saUygulama başladı dece genel hükümler getırmekte Belediye Başkam Ata'bey, dün ve her şeyden önce iki Almanya : konuda şunları söylemiştir: arasındaki iliskilerin düzenlen«Belediye ve Trafik Müdürlümesini öngörmektedir. .Bundan nce ortaklaşa kurulan 12 ekip, sonra vanlacak özel anlaşmalar, dece taksilertn saat açıp açmabu genel hükümlerın ışığı altınklan hususlannı izleyecektir. da ele almacaktır. Bu gerçeğe dpler, yann (bu) sabahtan itirağmen, temel anlaşma ilk kez ren kontrola başlayacaklardır. Batı Almanya'nın Batı Berlin ı .tandaşlanmızm da bu konuda üzerındeki haklarmı kabul etse yardımcı olmalannı rica mekte, bunun yanında her ikj iyorum.» Almanya'nın da Bırleşmiş Milraksimetrelerini açmayan şoletlere üye olmalan imkânını yaratmaktadır. Gene aynı anlaşma •ler hakkındaki şikayetlerin Be gereğince iki Almanya da bir}iye Zabrtasında 27 57 00 22 birlerini bagımsız ve egemen deı 74 Trafik Müdürlüğünde 47 leUer olarak kabul etmekte, bir54 numarah telefonlardan ka1 edileceğini de belirten Ata birlerine dıplomatik temsilciler gondermeyi taahhilt etmektedır?, şikâyetlerin hızla sonuçlrnler. (Dış Haberler Servisi) ılacağını da söylemiştir. (Baştarafı 1. Sayfada) ortalarından beri yaşadığı reform çabalarının kalkınmaya yansıma sını bekleyerek çaJısmakta, yasa maktadır. Bızlerin istikbalde bugünkü îtalya'ya benzeyeceğimiz müjdesi ile sevindirildiğimiz sırada, îtalya'nın da dahıl olduğu bütün Batı ekonomileri, Japonya tehlike'sine karşı savaşa bazırlanıyorlar. Öyle bir tehlikedir ki bu, Japon ihraç mamulleri yüzünden îsveç'in ünlii Facit büro makinaları sanayi rekabete dayahamamış .ve fab rikalarmdan iisini kapatmiştı. Philips, elektronik el hesap makınalan imalatından vaz. geçmis, satışLsıfıra düşeri Almân «Voigtlan der. fotoğraf makinaJan şirketi sona ermistir. 1956'da İngütere dünyanm en bü yük gemi yapımcısıydı. Bugün Ue, Japonya bütün dünyadaki gemüe rin yarısından çoğımu yapıyor va 1975'fe dünya gemi imalâtınm yüzde 75'i Japon tezgâhlanndan çıkacak. Batı Ahnanya'da geçen yıl satüan portatif transUtörlü radyoların yüzcie 99'u Japon malıydı. Ortak Pazar'a Japon otomobille rinin ihracı, 1971'e oranla yüzde 139 artmıştır. Bu Japonya, Osmanlı tmparator luğunun Batılılaşma çabaları içindeki ilk reformlannı baslattıgı yüzydda, Asya tipi durgun feodal toplumun en iyi örneği sayılacak durumdaydı. 1853 yılmda Amerika'lı Komodor Perry Ja Bastcıs fabrikfisında grev kararı aldı İZMİT Izmit'teki GoodYear Lâstik Fabrikasında Türkiye Lâstik.tş Sendikasının grev ve işve renin de lokavt kararını karşılık lı olarak almateruıdan sonra yine Izmit'in Köseköyü mevkiinde ' faaliyet halinde bulunan ve sermayesinin yarıdan fazlası Hollanda firmasına ait olan <Bastaş> Floresant ampulleri fabrikasında Tür kiye Madentş Sendikası tarafın dan grev karan alınmıştır. «Bastaş> fabrikasındaki grev ka ran ile ılgili olarak basma bir açıklama yapan Türkiye MadenIş Sendikası Bölge Başkam Öztürk: cSendikamız ilk yıl 200 kuruş, i•kinci yıl da yine 200 kuruş olmafc üzere iki yıl için toplam 400 kuruş saat ücreti zammı isteğinde bulunrauş, buna karşılık işveren ilk yıl 125, ikinci yıl da .yine 125 kuruş olmak üzere iki yıl için 250 kuruş zam verebileceğini, daha iazlasını vermeyeceğini kesinlikle 'bildirince sendikamız grev ka rannı almak zorunda kalmıştır» demisUr. OLAYLARIN ARDINDAKt Başkent Notları GERÇEK Doğri kaynakların israiı selenin, her iki sektörü de milli ekonomiye daha yararlı bir üretim düzeyine çıkarmak olduğu anlaşılmaktadır. 1 Madencilikte arama ve isletme tekniklerinin çfliştirilmesi gerektiği; potansiyeli artan sanayinin ihtiyaç duydnğu demir, bakır, alüminyum, çinko, kurşnn, nikct. civs, antimnan, tunçstea gibi metal madenlerin üretiminin ve üretim metotlarının iyileştirilmesinin şart o l d n | u bilinmek'tedir. Bir sanayi toplumu haline gelebilmemizin şart lanndan biri de maden reformudur. Bor toriarı, manyezit, mermer ribi metal dışı madenlerin üretim gelismeleri ihraç gelirlerini önemii şekilde etkileyecektir. Enerji kaynağı olan taşkömürü. linyit ve petrol üretimi ise, ülkenin ekonomik hayatının nabzı sayılmaktadır. 10 yıllık planlı dönemde, ülke .", .'(fiaçtaraft.l. Üyfada) lı'mini peşinden sürüklemek isteyecektir. Türkiye'nin buçünkü rezervleri yılda 40 50 milyon ton kömür üretimine müsait olduçu halde, özellikle Iinyit kömörlerini işleten dzel tesebbüs knruluşlarımn, zengin kaynaklan tahrip eden ve rezervleri toprafa gomen bir üretim biçimini uyguladıkları da bir gerçektir. Son bes yılda taskömiirü üretimi 4^ milyon ton seviyesinde kalmıs, linyft üretimi ise 4.7 milyon tondan 6JS milyon tona çıkmıştır. Linyit konasnnda madenin kaymagını alan ve kolay üretimine kârlı pazar bolan vnrçnncn rihniyet özel teşebbüs için kStu puan sayılmaktadır. Ancak taşköraürü tckelini elinde tntan devtet sektörünün de son 5 yılda başanlı oldnfn söylenememektedir. Böylece temelde yatan me Yabancılara ruhsat (Baştarafı 1. Sayfada) rek bunun yanlıs oldujunu öne sürmüştür. Kıratlıoğlu, bundan sonra AP iktidannın enerji ve madencilik alamndaki uygulamaları hakkmda çeşitli rakamlar vermi; ve uzun konuşmasında AP'nin bu koauda. ki politikasını övrnüştür. Kıratlıoğlu daha sonra linyit ve bor rezervleri üzerinde durmuş. devletin elindeki Afşın linyit havzasında 3 milyar tonluk bir rezerv bulunmasına karşılık, özel «ektörür; elindeki linyit rezervinin 130 milyon ton kadar ol dujhınu iddia tmiştir. Bor re2î;r\'i üe ilguı bir takftm ra^anılar da ve/en Kıratlıoğlu, rtirüiye'deki tüm rezervin yüzde «51ni devletin elinde tuttuğunu öne sürmüştür ğunu öne süren Sezgin bu nedenle tasannın Komisyona geri verilmesini ve Komisyonun tasarıyı yeniden plana, Anayasa'ya, ülke yaranna düzenlemesini önermiştir. Sezginden önce konuşan CHP Grup Başkanvekıli Hüdai Oral ise madencilik alamnda «Tam anlamı ile bir devletleştirme» den yana olduklarını bildirmiştir. Iki ölüm olayı Cağaloğlu'ndaki yangın, çevrede telâş uyandırdı Cağaloğlu'ndaki Emniyet Sandığı'na bitişik sokakta bulunan tek katü ahşap binada dün akşam yangın çıkmıştır. Şükrü Yürekli'nin kâgıt deposu olarak kullandjgı binadaki yangın, Defterdarlık yangınım ha tırlattığı için çevrede heyecan uyandırmış, ancak Itfaiye tarafmdan kontrol altına alınmıştır. Yangmın, sigara izmaritinden' çıktıgı sanılmaktadır. • Maddelere geçiliyor Bundan sonra AP'li Mehmet özbey'in yeterlik önergesinin kabul edilmesiyle tasarının tümü üzerindeki görüsmelere son verilmiştir. Yeterlik önergesi üzerinde AP'li Sernsettin Sönmez soz almış, dahs önce söz istediğini öne süren CHP'li îlyas Kılıç ile Başkan Turhangil arasında tartışma çıkmıştır. Turhangil, Küıç'a bir ihtar cezası vermiştir. Yeterlik önergesinden sonra tasannın maddelerine geçilmiş, AP'lilsrin oylarıyle kabul edilmiştir. Bir genç, çıkan yangında öldü Kurtuluş Azak sokakta dün sabah çıkan yangında 14 yaşındaki Hasan Kurukaya yanarak ölmiiştür. Sadettin Yiğitbaş'a ait mobüya yapım yerinde 'çalışan Kurukaya, sobayı yakarken gazın parlaması sonucunda alevler arasmda kalmıştır., îtfaiye ekibinin olay yerine gelmesiije kadar genç, aldığı yaralann etkisiyle can vermlştir. Yangın. çevreye sıçramadan | söndürülmüştür. . . AP CHP tar'tışması Tasirmm tümü üzerindeki gö rüşnıe.cr bundan sonra AP ve CHP Grup sözcüleri arasında'ti tarüsmalar şeklinde devam etnjiş. bu arada verilen bir yeterlik cn»>rgesi de geri alınmısür. CHr* Grubu adına söz alan Geçicı Komisyon üyesi Hüseyin Baytürk, Kıratlıoğluna ce,vap ver mış ve Türkiytdeki linyit rezerviajı yüzde 54'ünün özel giri«ım elinde olduğunu bildirmiştir. E^y türk bor minerallerinde ise devle tin 280 milyon tonluk rezervine karşj özej ^irişimin 270, bo/aks konsolodâte'in ise 250 milyon tonluJv rezejvlere sahip ojdujdan ru bir kez daha tekrarlamiîtır. Bu arada Geçiş Komlsyonu Başkam APli Mehmet AU Oksal da, söz almıştır. Oksal, tasarı üzerindeki görüşmeier sıra sında Mecliste ortak bir yol buIunabileceğini bildirmiş, «Partiler ortak bir noktâda birlessbilirler. demiştir. Bu sırada AP'H Mehmet Kazova'nın görüşmelerin yeterligi konusunda verdiği önergeye CHP ve AP'liler karşı çtkmışlardır. CHP'li Kılıç, tasarı üzerinde kişisel konuşma yapılmadığını belirtirken, AP'li Refet Sezgin'in isteği üzerine Kazova. önergesini geri alraı.ştır. 2 yıl süre Tasannın maden arama ruhsatnamelerinin süresiyle ilgilı 11. Maddesi aynen kabul edilmış tir. Buna göre, maden aranıa ruhsatları 2 yıl .süreyle verilecektir. Daha sonra tasannın anlasmazlıklaça yolaçan arama ruhsatnamesi alabilecek' olanlarla ilgili göruşülmeye başlanmıştır. Bu madde yürürlükteki kanunun aynı konudaki'13. maddesirji değiştirmekte ^e yabanc:lara karşı kesın sınırlayıcı hükümler getırmektedir. Gömrük Bakam 3a 6 saat uçak bekfedî Istanbul'da incelemeler yapan Gümriik ve Tekel Bakanı Haydar Özalp, dün uçakla Ankara'ya git mek için, diğer yolcularla birlikte, 6 saat Yeşilkoy Hava Limanamnda beklemiştir. Bakan, diğer yolcularla 16.45 uçağına alınmış; ancak, teknik bir arıza meydana geldiği bildirilerek yolcular ve Bakan indirilnuştır. özalp ve diğer yolcular, ancak 22.45'de kaldınlan bir uçakla Ankara.ya gidebilmişlerdir. Uzlaşılabilir Uzmanlara göre (Baştarafı 1 inci sayfada) Tunç, ayrıca; toplu sözleşme görüsmelerinde teknisyenlere de ihtiyaç duyulduğunu sözlerine eklemiştir. Turk lş Gene.1 Sekreteri, bu arada, isverenin, «klasik işveren» anlayışından uzaklaşmasını istemiş, «İşçi ve işveren birbirine güvenmelicfîr» demiştir. Halü Tunç, işçi ve işveren sendikalarının zaaflan • bulunduğunu, işçi sendikalarının işverenin karşısına toplu sözleşme görüsmelerinde az kişiyle çıkması nın olumlu sonuçlar doğurduğunu belirtmiş, bu arada, «Toplu sözleşme, birtakım yollarla dar kalıplar içine oturtulamaz» demiştir. Tunç Ertan'ın konuşması Ege Bolgesi Sanayi Odası Baş kanı Şınasi Ertan ise konuşmasında, 1968 71 döneminde kamu ve özel sektör iş yerlerinde yapılan grevlere 57.400 işçinin katıldığını, bunun toplam olarak bir milyon 195 bin iş gününün kaybolmasına yolaçtığını söylemiştir. «Toplu sözleşme, sosyal yaşantımıza canlılık getirmlştir» dîyen Ertan, işveren • işçi arasında sosval çahsma barışının zorunluğuna da değinmiş, bazı vasalardan yakınmıştır. İki fllmanya Öğleden sonra tasannın tümü üzerinde' AP ve CHP sözcüleri arasında tartışma sürmüş, AP'li Refet Sezgin, tasarmın komisyona geri verilraesiru istemiştir. Refet Sezgin yâptığı konuşmada Grubunun bor minerallerinin •millîleştirilmesinden yana olduğunu acıklamış, ancak tüm madenlerin devletleştirilmesine karşı olduklarını da belirtmiştir. Boraks Konsolidated Limitet Şirketinin ülke yaranna değil, zararına çalış tığını söylerken Sezgin «Boraks ko nusunda AP Hükürhetleri daima memleket menfaatlerini düşünerek karar vermiştir. Biz, hiç bir zaman bu şirketin oyumına gelmedik. Ak sine oyunlarmı bozmak için bütün tedbirleri aldık. Şirketin faali yeti memleketin zararmadır» şeklinde konuşmuştur. Sezgin, AP ola rak •Devletleştirmeye hayır. millîleştirmeye evet* dediklerini açık lamış, «Bu da ancak boraks* içindir> demiştir îhtilâflı konularda grup sözcüleri arasında bir yaklaşma oldu Devletleştirme değil, millîleştirme Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı Nuri Kodamanoğlu söz konusu 13. maddeyle ilgili olarak yaptığı konusrnada, hükümet ön«risinin kabul edilmesini istemiş, «Neden yabancılara ruhsat vermek istemediklerini» söyle anlatmıştır: «Şimdiye kadarki uygulanja!ar, yabancılann madenlerimizi kapama ve oyalama nedeniyle geldikleri intibaını yermiştir. Yabancı sermaye, oyalama ve kapama niyetinde değilse, arama ruhsatı olmadan da gelebilir. Arama ruhsatı olmasa ne kaybeder ki, (Gelmem) desin? Bunun cevabını kimse veremez. Yabançı sermaye, artık imüyaz pesinde değildir. Yugo;lavya madenlerinde de yabancı sermayeye çalısılmaktacîır. Yabancı sermayenin ruhsatı var mı burada? Yugoslavj'a, sosyalist'bir ülkedir, orada her şey devletindir. Yabancı sermaye. kârın pesindedir. Bu nedenlerle ruhsatıh yabancılara verilmemesi. yurt yararınadır, gereklidir.» Bakana göre, ruhsat vermemenin nedeni 13. Madde geri ahndı 13. madde üzerindeki görüşmeier sonunda komisyona verilen çeşitli değişiklik önergelerinin jsığı altmda maddeyi yeniden düzen lemek üzere geri almıstır. Söz alan Geçici Komisyon Başkam AP'li Mehmet Ali Oksal, çeşitli görüşler arasında bir çözüm bulmak için maddeyi geri alacaklarmı acıklamış ve şöyle demiştir«Yalnız hemen'ifade edeyim ki, gerek CHP ve gerek AP ile öteki siyasi parti grupları sözcülerinin ^eya tek tek üyelerinin hiçbiri buradaki konuşmalannda» • yeraltı servetlerimizi yabancılara peşkeş çekelim dememişlerdir. Bu anlama gelecek haber v e yorumlar ya yanlış anlama sonucudur, ya da maksatlı olarak çıkarılmaktadır.» Oksal ayrıca, 13. madde ile illşik olan (Işletme ruhsatnemesD ve flşletme imtiyazı alabilecek kişiler) başhklı 62, 23 ve 64. mad deleri de geri alacaklarım bildirmiştir. Kalkışta İnfilâk etti | ı (Baştarafı 1 inci sayfada) Hükümetin bu sıcak ileisine karşın Genel Kurulda görüsmeleri izlemeye gelen fazlaca üye yok. Birleşim dün sabah açüdık tan hemen sonra haddimiz olma. yarak vaptığımız sayıma göre Genel Kurulda 46 kişi vardı. Ama asıl ilgi çekici olan görüşmelerin geçirdiği aşamalardır. Görüsmeler yol aldıkça komisyonun defisikliklerîni savunan AP'nin tutumunda belli bir başkalasma (Baştarafı 1. Sayfads) kendinl gösteriyor. Askerî Savcı, diğer sanıklardan ömegin, önceki gün AP Grubu Münır Ramazan Aktolga, ve Eradına ikinci konuşma yı yapan can Enç hakkındaki dava dosyaRefet Sezüin unutulmayacak şey sının DevGenç Dava dosyasıjle ler söyledi. Söylediklerini loca. birleştirilmesini; Celâl Yüksel,' larda oturup dinleseydiniz şaHikmet Özgöbek, Ali Günöven şar kalırdmız. Meğerse AP diiReşit Gökçeli ve Tevfik Civaoğpedüz devletçi bir partivmiş... lu'nun ise beraatinl istemiştir. Sezgin, dışardan gelip borHalen Amerika'da buhmduklan lanmızı fsleten UnlU Boraks anlaşjlan Sabri Şahin ile Ali GüKonsolidated Limited'in üzerinde ner haklarında davanın tatili durdu. AP'nin, tilke çıkarlanyle istenmiştir. (THA a a) ı bağdaşmaz bazı davramşlannı gördüğünden olacak fktidan sırasında bu şirketin elindeki 5 ruhsat alamnı, Danıştay'da dava açarak geri aldığmı söyledi. Sonra ülke çıkarlanna sert bir tutum içinde giren yabancı $irketlere karşı pekalft gereken ted birlerin almabllecefini İfade edip, «eğer» dedl. «Gerekirse bu şirketin faaliyetten men edilmesi için üç maddelik syn bir kanun geçirilir ve blzde bu kanuna oy veririz.» Şimdi bu «ayn bir kanun» koANKARA Türkiye Birlik şulunu unutmadan' diğer bir koPartisi eski Genel Başkanvekili nuya geçelim: APIi sSzcülerin j Avukat Orhan Arsal hakkındaki bundan sonraki tutumu da Refet davaya, dün Sıkıyönetim 2 NuSezgin'in bu konuşması paralemaralı Mahkemesinde devam «dil linde, AP reformlara karşı demiş, TBP Genel Başkam Mus ğildir. gerektiğinde ülke çıkarlatafa Timisi ve 5 milletvkili. tarı içüı etkill tedbirler almışör • nık olarak dinlenmiştir. Arsal, ve alınmasını ister, çünkü AP' «Anayasanın tanıdığı kamu bakpragmstiktir her sorunda «Bu larını ırk mülahazasıyle kısmen memleket menfaatlerine nvgun veya tamamen kaldnrmaya hemudur değil midir?» esprisindef tutrnak»tan sanıktır. den yola çıkar, v.b... MiHetvekilleri Hüseyin Balan (AP\ Kâzım Ulusoy (Bağımsız). Püf noktası Hüseyin Çınar (AP). Yusuf UluAncak, işin bir püf noktası soy (Bağımsız\ ' Ali Naki Ulusoy (Bagımsız) verdikleri ifade var. AP'nin Ulke çıkarlarım salerde, hakkmda 3 yıla kadar ha vunma konusunda tek tek yabar. cı şirketlerın olumsuz davranışpis cezası istenen TBP Genel Yö larına karşı çıkacağı belirtildiknetim Kurulu üyesi Orhan Arsal'a ten sonra hemen çoğunluk pwait olan ve içerisinde, «Türkiye tisinin kaVma ekonomi anlayışı halklan cumhuriyetini kurmakı içinde özel girişimden yana olifadesini de taşıyarak parti prog duğu ve yabanca sermayeyi büramında buna göre değişiklik yatünüyle kötü görmediği ifade epılmasını öngören taslağı okudukdlliyor ve aynntıya yani görtilannı söylemişler, metnin aslmı şülen tasarıya eğiliniyor: Yaban görmediklerini ifade «ünişlerdir cı şirket muzırsa «ajn bir kaTBP Genel Başkam Timhi nunla» hakkından gelinir Ama ise, Arsal'ın bu taslağı kendisıyabancı sermayeye toptan karne bizzat verdiğinl, kendisinin şı çıkmak niye? özel girişimi de taslağın süretini ek yazıyl» linyit ve Bor alamnda faaliyetgenel yönetim kurulu üyelerine ten alıkoymak niye? Boraks sa gönderdiğini söylemiş, «Taslağın ten yüzde 95'i devletin elinde üzerinde Orhan Arsal'ın yazdıÖzel girişim ve yabancı sermağı bir ek yazı olup olmadığını yenin elinde topu topu yüzde hatırlamıyorum. Böyle bir yabeşi var. Linyitte de öyle Nazıyı aradım, fakat bulamadım» den ille de devletleştirmeden demiştir. kamulaştırmadan söz ediliyor? Duruşma, başka güne bırakılİşin püf. noktası burada tşte. mıştır. (THAaa) Cünkü CHP sözcüleri de ıddia ederler ki. Unyitin yüzde 54"ü özel jririşimin elindedir. Bor'da ise devletin 280 milyon tonluk rezervine karşın özel girişim ve (Baştarafı 1 inci sayfada) yabancı sermaye Türkiye'dekgüvenliklerı ile kamu düzeninı Bor rezervinin 530 milyon tonkorumak için gerekli tedbirleri luk bölümünü ellertnde tutmakalma çabasında olduğunu anlatadır. tan Kubat, 12 Mart'tan bu yana Gelin de çıkın haira^m tşin alınan tedbirlerle zabıtada önemiçinden. Bu ikı iddiadan hangi11 personel artışlannm sağlandısi doğru dersiniz? Komisyonda ğını, polıs mevcudunun yüzde 29' hükümet temsilcisinin, genel luk bır artışla 29 bın 515'e çıkakurulda bakanın yaptıgı feonuşrılaığını, 1972 yümın ilk lü ayınmalarda ortaya konan rakamlada meydana gelen asayişe müesra bakarsanız CHP'nin iddiası sır olayın suçlulanndan yüzde 98'inm yakalandığım, geçen yı] daha doğru. Ama bu tartışma yine de sürüyor: Devlet mi re392 dönüm olan afyon ekım sahaçoğuna sahip. yoksa sının 4 donüme düştügünu sözle [ zervîerin özel girisim ve yabancı sermaye rıne eklemiştir. mi' Yaşar Kemal'in AP'nin tarüşmayı bu noktaya pasaportu kaydırmasınm hem de muzır yaîçişleri Bakanı, bu arada, Yaşar Kemal'e pasaport verilmesi TAKVİM için ilgili vilâyete sorulduğunu, ' Bakanlığın 2 gün önce yazara | 22 Aralık Zilkade 16 pasapart verilmesi yolunda emir | Rumî 1388 Aralık 9 gönderdiğini bildirmiştir. , Hicrî 1392 içinde demir cevheri talebi 400 bin tondan 3 milyon tona çıkmıştır. Taşkömürü ve linyit üretimi 6.8 milyon tondan 11.3 milyon tona yfiksebniştir. Tine bu dönemde ham petrol tfiketitni yılda 3 milyon tondan 11 milyon tona fırlamıştır. Petrol uretimi 0.< milyon tondan 3 5 milyon tona çıktıgı halde, petrol itbalâtı aynı dönemde 2.3 milyon tondan 7 milyon tona nlasmıstır. Ülkenin daha fazla madene, daha faıla enerjije ihtiyacı oldağn; ba ihtiyacı, kendi doğal kaynaklanmızın bir zerresini feda etmeden karşıl»mak zornnlnğnnda bnlnndngu tam bir açıklıkla ortadadır. Bir başka acık nokta da şodur: Planlama, ekonominin devlet ve özel sfktor kesimlerini aynı disiplin, hedef ve idealde birleştirmedikçe, ülke ekonomisi dar bofazlardan kartnla* mıyacaktır. • • ** * •• (Baştarafı 1 inci sayfada) Parlftmento'nun tüm kulislerin de, konuya ilişkin ilginç bir haber dolaşrp duruyor. Haber grup lann yetkililerince de doğrularayor. Kısacası, Maylen Reformu Tasansı, Komisyonun yaptığı değişikliklerle kabul edilirse, Hükümet bunu kendisine güvensizlik sayacak Israrla söylenen bu. Gerçekten de görüsmeleri ilk giinürı tersine dün Basbakan Melen de sabahtan ızlemeye k o yuldu. Oysa tasannın ele alındığı ük giin yanı önceki gün Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanmdan başka Genel Kurulda hiçbır Hükümet üyesi yoktu. Dün ise Basbakan birleşim açıldıktan hemen sonra Genel Kurula geldi ve bir ara da gidip Kodamanoğlu fle ayak üstü tarşeyler konus tu. İlgi çekici olay OTDÜ bana şirketin gerekirse «ayn bir kanunla> faaliyetten men edilebi leceğini özenle belirttikten sonra bu noktaya kaydırmasınm amacı sanınz yeterince açıktır Eğer rezervlerin çoğu devletin elinde ise maden alanı Anayasanın 130 mad desine göreJıukuken devletin elin de olmaktan başka bir de fiilen devtetin elinde demektir. O zaman. devletleştirme, kanralaştırma diye yırtmmağa feerek yoktur. Azıcık bir rezervi de özel girişim ve özel gi rişimle ortak yabancı sermaye işletmiş ne çıkar? Anayasa karma ekonomiyi benimserken özel girişi me bu da mı çok görülecektir? Ama sorunu bu biçime dönüstürebilmek için öncelikle rezer\le rin büyük, çok büyük en büjük bölümünün devletin elinde olduğu nu saptamak, kabul ettirmek gere. kiyor. Yalnız bu kanun pek parmak hesabiyle olacak şey değil Eger CHPTilerin ve de hükümetin verdiği rakamlar doğru ise parmaklar ne denli aksi yönde kal karsa kalksın rezervlere asıl Szel girişim Ue yabancı sermayenin e . gemen olduğu aritmetik gerçeği nasıl ortadan kaldırabilecek? Bunun içh) olacak yukarıda söy lece değindiğimiz haberi de dikka te alan AP cenahı baska bir temayı işler oldu. AP sözcüsü kalkıp «Hiç bir AP'li boraksı devlet değil d e yabancı şirket işletsin demedi* derken AP'ii Komisvort Başkam tartıçmalann ortasında söz alıyor ve partilerin ortak bir çözüm yolu bulabileceklerini bir ortak' noktada birlesebileceklerini ifade ediyqrdu. Bekleyelim bn ortak noktayı. Kayıp (BasUnrı 1. Sayfada) d) Beyrut çıkıslı yine Beyoğlu vanşlı 6JJ970 tarih ve 93 nolu, içinde 20 bin dolar bulunduğu id dia olunan taahhütlü posta mad desine tecavüz suretiyle mnhteva suidan 10 bin doların çalmmıs ol duğu, Böylece toplam değeri 7B bin dolar olan 5 adet posta maddesinden 68 bin dolann vaki tecavüz olayları ile alınmış olması hususlarmm soruşturma konusunu teşkil ettiği belirtildlkteo sonra netice olarak; Amerikan Dış Ticaret Bankasının yurt içindeki şubelerine muhtelif tarihlerde hariçten gön denlmiş bulunan ve numaraları konnnun (a b) maddelerinde gösterilen S adet taahhütlü mektupta, cera'an kaybolan 68 bin doların PTT'ye çok geç ıntik&l ettirilmesinden ve yurt içinde adi taahhütlü maddelerin, kayden sevkinin usulden olmayışt sebebijle tecavüz olaylartnın yeri ve faillerinin kesin olarak te» bitine imkâa bulunmarfığı ..» İki müfettiş, banknot, kâğıt para ve her türlü değerli kâğıtlann değerli veya değersit koliler halinde veya zarf içinde gön> derilmesinin kanun, sözleşme ve yönetmeliklere aykın' olduğuna da dikkati çekmiş ve Genel Müdürlüğün, Maliye Bakardığıoı uyarmasını lstemiştir. Raporun bu bölümü aynen şöy ledir: «Banknot, kâğıt para ve eUn. de bulunduranın faydalanabileceği her türlü değerli kâğıtlann acfî taahhütlü posta maddeleri, değersiz kolüer ve değerli kutular içinde gönderilmesi Posta Kanununun 41. maddesinin 2/a bendi, aynca Viyana Posta Sozlesmcsi, değer konulmuş mektup ve kutulara dair anlaşroanın 5. maddesinln 3/b bendi gereğince yasaklanmış olduğundan, yabancı bankalann Türkiye'deki bankalara bu eibi değerli kâğıtları koli Ue göndermeleri de posta kolilerine ilişkin anlaşmanın 24. maddesinln 7/b bendi gereğince de sakıncalıdlr.» PTT Genel Müdurlüğü, bu konuda Amerikan ve Lübnan bankalannı uyarmış, posta içinne para alınmaması ve ülkemize göndertlmemesi istenilmiştir Niteklm bu uyarmadan »onra adı geçen bankaya gelen zarflar kesilmiştir. ArsaVın dünkü duruşmasında Timisi ve 5 milletvekili tanıklık yaptı Sıkıyönetim Müfettişler (Baştarafı 1 inci sayfada) Sayıştay Genel Kurulu, «Mıntıka Merkezi» sözünden «Kurumun Merkez teşkilâtmın dahıl olduğu mıntıkaların merkezinin yani Kurumun Merkez Teşkilâtının bulundufu yerin» anlasılması gerektiğini tesbit etmiş ve bu yer tçinde yapılacak görevin «Aslî görev sayıldığınm açıldamıştıx. Bu yerin dışındaki yerler için harcirah ödenebileceğini hük me bağlayan Sayıştay Genel Kurulunun, konuya ilişkin karan, dünkü Resmî Gazete'de yayımlanmıstır. Prof. Alam konuşuyor tktisadl.ve Ticari Bilimler Fakültesi öğretim üyesi Prof. Muhittin Alam da, Işverenlerin işçilerden daha fazla eğitilmeye ihtiyaçlan oldugurm bildlrmiş, «Bir Çalışma Şurası kurulmalıdır. Bu şurada işçi, işveren, devlet, bilim adamı ve basın bulunmalıdın» demi?: «Toplu sözleşme düzenimn topju ahenk düzeni olduğunu» belirtmiştir. Alam, aynca, işçinin gayet iyi örgütlendiğini, işverenin ise henüz bunu başaramadığmı sözlerine eklemiştir. Saat açmayan Hükümet (Baştarafı 1. Sayfada) diride de reformlar ilzerinde durulduğu bilinmektedir. Komisyonda yapılan değışik İlk ve Genel Kurulda yavaş yavaş gejişen görüşieri değerlendiren Hükümet, Madencilik Reformu Kanun Tasansını kendısi için bir güven "sorunu yapma eğilimindedir. Tasannın Komis yondaki defişikliklerle çıkması halinde hükümetin bunu bir güvsnsizlik sayarak ' istifa yoluna gideceği ifade edilmektedir. North Central uçağı, tekerlek1 leri yerden kesilmek üzere bulun duğu bir sırada, kuyruk tarafın1 dan Delta uçağına çarpmış vej derhâl kapaklanmıştır. Yolcular, panik içinde kendilerini âcil çıkış kapılarmdan dışarı atarken uçak infilâk ederek yanmaya başlamıştır. Uçak, sol kanadı üzerine meylettiği için sol kanat motorlan ateş almış o yasdan kendilerini dışarı atan yolculardan bir kaçı yanarak ölmüştür. Bazı soğukkanlı yolcular, kendilerini arka taraftaki kapılara atarak yanmakta olan uçaktaa sağsalim çıkmaya muvaffak olmuşlardır. Uçak yoknılanndan biri 13 yasındakioğlu ile beraber Nortn Central uçağmdan uzaklaşırken dev bir patlama sesi duyduğunu •ve dönüp baktığı vakit uçağı alevler içinde gördüğünü anlatmıştır. (a.a.) Kubat, konuşmasında, özetle , şu açıklamalarda bulunmuştur: • Diskoteklerin kapatümasına çalışılmaktadır. • Mihri Belli, Türkiyenin her yanında aranmak tadır. A Jandarma dayağımn ön lenmesine gayret edilmehtedir. # Irfan Solmazer'e pasaport verilmesi olayı inçelemesinden henüz sonuç alınamamıştır. Bu arada, maddeler arasında yapılan 7,5 milyon liralık ödenek le 3 valiye otomobll ve' 105 kaymakama jeep alınacağı açıklanmış, bütçe kabul edilmiştir. Diğer konular ! Güneş Oğle Ikindi Akşam Yatsı Imsak 7.21 12.12 14.31 16.44 18.23 5.36 2.37 7.23 9.48 12.00 1.39 12.52 İSTANBUL BELEDİYESİNDEN Pastahane tarifeleri Beiediye Sarayı 2. kat koridorunda bulunan Iktisat Işleri Müdurlüğü il&n tahtasına asılmıstır Keyfıyet ügüilere duyurulur. (Basın 8362/9128) 23, 62, 64. Maddeler de geri almıyor Komisyonun bu önerisi lcsbul edilmiş ve her üç nıaddenin de geri verilmesi kararlastırılmıştır. Bu arada, CHP'li Hüseyin Bavtürk, Şinasi özdenoğlu ve CPIi Sezai Orkunt ayn ayn verdikleri önergelerle, 13. maddenin hü kümet tasarısmdaki şekliyle düzenlenmesini istemişlerdir. CHP Grup Başkanvekili Hüdai Oral ise. Maden sahasına yabancı sermaye giremez. şeklindeki bir hükmün l3. maddeye eklenmesini istemiştir. Bu önergeler de komisvonHs» eözönünde lulundunı lacaktır. 13 ile 23, 62 ve «4. mad deler dışmdaki diğer 24. madde İse. görüşmesiz kabul edilmiştir. Dört madde. Komisyonca yeniden diizenlenerek, bugün Meclis'e getirilecektir. Kaymakamlara jeep BA YAN MEMUR ALIJSACAKTIR Başmüdürlüğilmüz Şehirlerarası tşletme MüdUrlUğtlnde oo? 35 adet ve iieride boşalacaK memur lcadrolanmn (ioldurulmasını temtnen 26.12.1972 günü saat 1400 de yapılacaJt SJnavia yeten Radar Bayan Memur alınacafctır Aşagıdafcj şartlara haız olanlann anava gırebymeleri için nufus cüzdam dipioma (Asıllan lie) ve oir adet fotoğrafla birlJkte engeç 25.12.1972 günli mesa! blümlne kadar Gayrettepe Yıldız Posta Caddesindeki Personel Servisünize şahsen müracaatlan (lân olunur Eşekleri kesip (Baştarafı 1. Sayfada) Eşek etlerinin şehrin çeşitli yerlerindeki kasaplara satıldığı, kesimi bır şebekenin yönetfiği ilgiliierin yaptıkJarı açıkJamalardan öğrenılmiştir. Eşek ve at etlerinin çoğunlukla sucuk ve salam yapım yerlerine sattıkları tahmin olunmaktadır. Kaçak mezbaha işlettikleri sap tanan Mehmet Şengül, Ali Sümer, Metin Avcı ve Maksut Sümer gözaltına alınmışlardır. Eşek etleri tahlile 6 eşekle bir tay da veterinerliğe gönderilmiştir. İSTANBUL TELEFON BAŞMÜDÜRLÜGÜ MKIUR: ALTIN Hamit ' Azız Napolyon 24 avar Cumhuriyet Re$at 208. 390.235 21018030.70 209 392. 237. 212. 185 30.75 1 2 3 4 Enaz ürtaokul mezunu olmalc, 18 yaşından küçük 35 yaşından büytlk olmamalt. Herhangı b:r tahsil müessesesı Ue ılişkısı olmamak. îstenilen oelgeler Ue şahsen müracaat etmlyenlenn dt lekçelerı muameleye konulmayacaktır (Basın: 25078/9122)