Catalog

TÜRK ANSİKLOPEDİSI Fasikul 41 ve 43 2 nci Baskı MilJî Eğitim Bakanlığınca yayımlanmakta olan Türk Ansıklopedisinin mevcudu biten 41 ve 43 fasücüUeri ıkinci defa basılmıştır. Bu fasiküller Millî Eğitim BakanIığı Yaymevleriyle bütün kitapçılarda 10 ar lira fiatla satılmaktadır. (Basın: 10995/1349) 45. yıl, sayı: 15996 umhuri KURUCUSÜ: YUNUS NADİ \ MODERN MUAŞERET (G Ö R G Ü) NÂZTM SILANOĞLU Insanm cemiyette itibar kazanması ve muvaffak oünası için ö'ğrenmesi icap edea bilgi ve kaideleri geniş bir şekilde izah etmekte olan bu kitaptır. Eserin sonunda ev dekorasyonu ve bilgilerine ait resimli mâlumat eklenmiştir. Nefıs ciltli 15 liradır. İ N K I L A F ve AKA KÎTABEYTERİ (İlâncıbk: 1182) 1376 Telgraf ve mektup adresi: Cumhuriyet îstanbul Posta Kutusu: îstanbtü No 24Ö Telefonlar: 22 42 00 22 42 96 22 42 87 22 42 08 22 42 99 înönü'nün yazdığı mektupların nerede olduğu belli değil Atatürk'ün gizli notları 104 00SYAN1N LiSTESI eksik ve kayıp r CHP, 1938de evrakm 25 yn sonra acdmasno Rorar vermişH İSMET tSÖSÜ Mektuplan nerede? T. RÜŞTü ARAS Ata'nın Dışişlerı Bakanı N. ATIF KANSU Yedi emin Yılmas ÇETİ1SER üyük Atatürk 'ün ölümün" den bu jana 31 yu I geçmesine rağmen I açıklanmayan çok' önemli ve gizli j notlarımn ve şahsî evrakınm bir kısmı kaybolmuştur. Halen yaşayan bazı devlet adanilarıyla, poliükacılar hakkındaki Atatürk'ün özel notlan, onlar tarafmdan kcndisine yazılan mektuplar, yapılan birtakım ibbarlar, kaybolan tarihî evrak arasmdadır... Ata'nın öüimünden hemen sonra. o devıin tek parlisi (CHP) bu evrak ve notlarda yaşayan devlet adamlarmdan bahsedildiği için 25 yıl açıîmamasım karar .altına almıştı. Aynı kasalarda Atatiirk'e ait paha biçiiemiyccek maddî, nıanevî değeri haiz mücevnrrler de bu]unmaktaydJ. Ancak, şimdi bunlardan lıangüerinin, nerede durduğunu, veya hangilerinın değiştirilip, yevlerine neler konulduğunu ı tesbit etmek mürckün | olamamaktadır. Çünkü, 1938 yüında, Aziz Atatürk'ün ebediyete intikalinden bu yana devam edegelen sorumsuzluk ve lâkaydî silsilesinin yaBinda vesikaları ele geçirmek ıstiyenlerin çabalan sonucu taritıl evrak üe mücevherler muhtelJI yerlerde dağınık olarak saklanmıştır. Cumhurbaşkanlığı arşivi, Türk Tarih Kurumu, Türk tnkılâp Tarihl Enstitüsü, HalkerJeri, (Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) Inönü, seçim konusuna da değindi B "iklidar; muhalefetle ilişkilerinde DP'den doha yumuşaklır,, ANKARA Cumhııriyet Bürosu İşte, kasalardan çıkan 104 sarı dosya içinde olduğu tespit edilen vesikalann, notlann ve mektuplann tam listesi... 20/9/1963 tarihinde yukarda imzalan bulunan heyet tarafından teslim ahnan eşyalan gösteren bir zabıttır bu... Fakat, kamu o}*una ilk defa açıkladığımiz, bu listeyi dikkatle gözden geçirince; orada ne devlet sırrı dosyasına. ne İsmet İnönü'nün Atatürk'e mektuplanna ne Atatürk'ün hâtıra defterlerine, ne Tevfik Rüştü Aras ve diğer onemli kişiler hakkında Ata'nuı notlanna raslamak mümkün değildir!... 1 E.H.U. Reisi Cevat Paşa'ya yazılan mektup müsveddesinden başlayıp 13 üncfi Kolordn Komutanlı^ından gelen yazıya kadar 51 adet vesika, 2 30 nci Kolordu KomutanlıÇından Relen ve 52 sıra No. sını tasıvan vesikadan 121 No. Iı ve Isa Beyden gelen yazıya kadar vesikalar, 3 Sıvas Kongresi esnasında davetler, Istanbulda bazı zevat» mektup, 4 Padişaha yazılanUr, 5 1335 Mayıs . Afnstos tarihlerinde Ferit Pa$» Kabinesi Makaraı Sadarete ve Harbiye Nezaretine yazılaolar, 6 1335 senesi Baskâtip Ali Fnat Beyin tebliği, 7 Ferit Pasa Kabinesi zamanında Pasa hazretleri hakkında Ali Kemal'in tamimi, bnna karsı tnücadele, Müdafaai Hnkuk Cemi.vetlerinin telgraflarmın çekilmemesine dair tamimi v e tnücadele, 8 tstanbul ile mubaberatın kesilmesi, 9 Ferit Pasa Kabinesi: Harbiye Nazın Şevket Turgnt Paşa ile mahabere (Paşa hazretlerini Istanbnl'a davet ve bunon bakkında mahabere, Anadolndaki tstiklâli Vatan için fösterilrn beyecanın tetkiki bakkında muhabere). 10 Ferit Paşa Kabinesi: Harbiye Nazın Ferit Paşa ile, 11 Ferit Pasa Kabinesi : Anadolnya gönderilecek tetkik heyeti, Abdullab Paşa meselesi ve müteferrik makamat ve eshasla yazisma (3/7/335 • 30/11/335), 12 335/Mayıs ve Haziran aylannda Ferit Paşa Kabinesi Er. kânı Harbiyei l'mumiye Reisi Cevat Paşa ile mahabere, (Hamit Bevin mntasarrıflıga tâyin edilmesi. Fethi Beyin tahliyesi. Kürdistan ahvali, Müdafaai Rnknk Cemiveti, fstanbuldaki vatanperverlerin Arıadoluya çonderilmesi, Cevat Pasa'nın Erkânı Harbiyeye yeniden tâvini). 13 Müşir Fnat Pasaya yazılan mektnp (Sıvas 17/6/335), 14 Harekât : Ali Fnat Pasa ile muhaberat, Atıf Beyin tevkifi, Eskîsenir Mntasarrıfının katli, 15 Ali Rıza Pasa Kabinesi : Amasva'da Salih Pasa mülâkatı, 16 Müdafaai Hukuk Cemiyetleri Heyeti tdare ve Merkeziye teşkilâtına dair mnhaberat. 17 Erznrum Kongresine âza gönderilmesi hakkındaki yazıdan baslıyarak 13 iincü Kolordu Erkânı Harbiye Reisi Halit Beye yazılan yazıya kadar 11 vesika, 18 E r r n m m Kongresi makarreratı ve zabıtlan (iki zarf içinde), 19 ~ Erznrnm Kongresi hakkında mahrem talimat, 20 Sıvas Kongresi murahhaslarının temini intihap ve izamlan için mnhaberat, Heyeti Temsiliye âzalıgı, mebns intihabı (1336 da Istanbtıl'a gidecekler), Kolordu Kumandanlannı Sıvas'a davet, 21 Sıvas Kongresi : Miizakerat, mukarrerat, (Padisaha yazılan mektnplar a y n dosyada), teklifler. muhaberat, Heyeti Temsiliye zabıtlan, Teşrinisani/1335, 22 1335'Mayıs ayına ait ajanslar, 23 1335/Mayıs Haziran aylanna ait istihbarat tebliğleri, Errneni çeteleri hakkında asayişe ait muhabere, 2 nci Ordn Mtifettişliği ile muhabere, 24 13 fincü, 20 nci, 12 nci, 3 uncü Kolordn Komntanlan ile görüşmek üzere mnrahhas gönderilmesi ve çeşitli mnhabere, (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) CHP Millel Meclisi Grupunda dün Genel Başkan» İsmet In. QUÜ bir konujma yaparak CHP' nin iktidaria illşkilcrine ve seçim kantıntı hazırlıklaruıa değinmiştir. İnönü. Bugünkü iktidar, muhalefetle münasebetlerinde Demokrat Partinin tutumundan daha yumuşaktır» de miştir. İnönü. CHP'nin memleket içinde çok elverişli bir halde olduğunu belirtmiş, büyük memleket meselelerinde CHP yöneticilerinin fikri alınır hale geldiğini ifade etmiş «Simdi böyle müsait vaziyette seçime gideceğiz. Netice alır mıyu? Almamız Iâzim> demiştir. înönü seçimlerde sonuç almak için iyi çalışmak gerektiğini bildirmiş ve özetle şunları • söylemiştir: I (Arkası Sa. 7, Sü. 7 de) ' ^ I 22 öğrenci kuruluşu, 6. Filo'nun gelmemesi için Sunay'a telgraf çekti Ptl Rİİvîİlr firOtf ttalya'da, 2 milyon işçinin katılü Ff! 011JİIR UI5Y dığı gre», sona ermiştir. Bu grev, bir yancUn ülkenin ekonomik hayatını etldlerken, bir yandan da büyük ««hirlcrde çeşitli öğrenci gösterilerine yoj açmıştır. Fotoğrafta. Ro'ra csddeitrinde, ellerinde Mao ve Stalin'in resimleriyle işçilerin grevini destekleyen öğrenciler... [İrlanda ve Ispanya'daki grevler cte nayatı geniş ölçüde etkilemiştir. Bu konulardaki haberlerimiz, 3. sahıfede ..] Gn. Kıır. Başkanı gazetecilere küstü 22 öğrenci kuruluşu, dün, Cumhurbaşkam Sunay ve Gn. Kur. Başkanı Tural'a birer telgraf çekerek, İstanbul'da 6. Filo yenne Türk Donanmasım görmek istediklerini belırtmişlerdir. Telgraflarda, şöyle denılmektedır: «Araenkan emperyalızminin bekçisi bu filoyn ve askerlerini, kendi donanmamızdan ve >lehmetçiklerimizden (azla görmekten nsandık. Sornştnrması hâlâ açılraayan Vedat Demirciofln' nnn ve Atalay Savaş'ın öldürülmesi olayının dofnrncnsn Amerikan askerini görmek istemiyoruz.» lıakkına ç l l m l , bulunan. ünlü Amerikalı pilotfotoğrafçı geçenlerde, Arustralya'nın büyük kenti Sydney'i birbirine katmıştir. Polisin çevresindekl çemberi iyice daralttığını anJıyan 50 jaşlarmdaki Robert Baudin. minik uçağına atlıyarak, delicesine uçmaya başlamış, Sydney Köprüsünün altmdan geçtniş, bu arada kendisiyle telsiz konuşması yapan ilçililere, polis peşini bırakmadıgı takdirde intihar edeceğini söylemiştir. Taşlı sahtekâr. sonunda. benzin azalınca yere inmiş ve derhal teTkif edilmiştir. (UPt) d a çeşitli d â v a I a r Sahtekarlıktan Bütçenin kabul edildiği Senato'da Basbakan Demirel konuştu: TüRflL, MART SONUNOA CENTO TOPLANTISI IÇİN AMERİKATA GİDECEK Demirel, sorulan cevapsız bırakırken, geziler hakkında Sunay'a bir muhtıra verildi ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Genel Kurmay Başkanı Org. Ce)ı.al Tural la gazeteeiler arasmda «barış içinde birlikte dolaşma» durumu çok kısa sürmüş, Tural dün şehir içindeki ziyaretlerine devam edarken gazetecilerle konuşmamış ve espri de yapmamıştır. Tural ve gazeteciler arasındak: «bahar havasının» bu kadar kısa sürmesine sebep. gazefelerde çıkan, haber. makale ve gezüerle il gilı yorumlar olduğu samlmaktadır. ANKARA I Cumhuriyet Bürosu) Tural'ın İş Bankası ve DDY GeIkı ,ıet uçağımızın Karacadağ nel Müdürlüğune yaptığı ziyaretmevkiinde düşmesıyle şehit olan pilotlann naaşlan, dün buler sırasmda gazeteciler, görüşmeJunarak. Dıyarbakır'a nakledıllerin geçtiği salona alınmamış, nıiştir bunun üzerine basın mensuplarının büyük çoğunluğu. Genel Kur. Üstegmen Cengız Karabıyık'may Başkanını izlemekten topluca ın naası. bugün uçakla Izmır'e, vazgeçmislerdir. Ancak. bir özel Tegmen Aldonat Öztayfun'un naaşı ıse. Bandırma'ya naklediajans muhabiri ile birlikte birkaç leceklerdir gazeteci. Tural'ı izlemeye devam ederek kendisiyle Zırhlı Birlikler Şehit pilotlanmız, yann İanir ve Bandırma çehitliklerine askeri Tugaymrta kon'nmusiardır. torenle defnedüeceklerdir. (Arkası Sa. 7, Sü. 8 de) 4174 mürcttebat Anadolu Ajansı'nın verdiği habere gore. Tuğamiral P.N. Charbonnet komutasında tstanbul'u ziyaret edecek 6. Fılo grupunda, yaklaşık olarak 4174 subay ve er bulunmaktadır. "Teçhizat, elbise dışardan geliyor diye bir orduya ulusal değildir denemez ,, 750 Toplum polisi 6. Filonun gelişi münasebetiyle Ankara'dan tstanbul'a Toplum Polisi sevkecfilmektedir Dün akşam gelen ilk parti 300 Toplum Polisini, 450 kişilık grup ızhyecektir. Iki havactmmn naaşı bulundu özel Harb Okulu açmak için Millî Eğitim Bakanlığına başvuruldu ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Izzettin Siler admdakı bir Yüksek Muhendis, dün düzenledigi basın toplantısında bir buçuk av önce «özel Harb Yük«ek Okuln» açmak için Millî ESitim Bakanlığına basvurduğunu açıklamıstır. tzzettin Siler, özel Yüksek Harp Okulu'nun vürürlükteki yasalara aykırı olmadığını, bu yatınm a'anını çok cazip bulduğunu ve bunun Amerika'da pek çok örneklerine rastlandhğmı söylemiçtir. ANKARA. (Cumhuriyet Bürosu) Cumhuriyet Senatosu'nda dün gece, 1969 mali yılı bütçesi üzerindeki görüşmeler tamamlanmış ve bütçe, Senato tarafından kabul edilmiçtir. Yapılan oylımaya 146 üye kattlmış: 99 kabul ve 47 red oyu kullanılmıştır. Bütçenin tümü üzerindeki gö^ rfismelerde Millî Birlik Grupu Başkanı Fahri özdilek yaptığı konuşmada, «Ulusal Ordu» konusuna yeniden değinmis, Başbakan Demirel ise, tenkitlere verdiği cevapta, bu konuda «Teçhizat, elbise dışardan geliyor diye bir orduya ulusal değildir. demek dogrn değildir» demistir. Öıdilek, "Ulusal Ordu, kavrammı anlattı Teknik universite öğrencileri, sınavlara "Boykot., kararı aidı İstanbul Teknik ÜniversitrM Senatosu'nun dün yaptığı toplantıdan sonra, «Asistanların haklı isteklerinin desteklendiginin» bildirilmesine karşı, sınavlann üân edilen programda yapılacağının belirtilmesi üzerine öğrenciler, imtihanlara boykot kararı almışlardır. Altı fakülteye bağiı 1000'e ya:;ın öğrencinin katıldığı forumcia, «Asistanlann haklı isteklerinin desteklendiği» görüşüyle birlikte, «Demokratik universite» meselesi çerçevesinde boykota gidilmesi kararlaştınlmıştır. «Ulusal Ordu» Basbakan Demirel, cL'lusal Ordu» konusunda özetle şunları söylemiştir: «Ulusal olmak, gönüldedir, zihindedir. Teçhizat, elbise dışardan geliyor diye bir ordnva ulusal değildir demek, doğru değildir. Bütün dünya orduları dışardan yardım alıvor. Mühi:a olan mesele, Türk Ordusu nun elinde silâh bulunmasıdrr. Her >ıl 150 milyon dolar verip silâh alırsak, kalkınma ne olacak? Gerekirse kalkınmayı bir tarafa bırakıp, sll«hı kendi(Arkası Sa. 7, S3 3 de) ANKARA (Cumhuriyet Bürosu] Senato'da bütçenin turou üzerindeki görüşmeler sırasında MBG adına söz alan Tabii Senatör Fahri Özdilek, konuşmasında, özellikle «Ulusal Ordu» konusuna değınerek, Başbakanın aynı konudaki sözlerine cevap vermiştir. özdilek, konusmasına, «Millî Birlik Gnıpnnun, Devrimlere ve Anayasaya aykırı diistügune inandığı her konnnnn üzerine gitmekten geri kalmıyacağını» belirterek başîamış ve «Bn gBrüşlerin karşısmda olanlann bizimle çatışması normaldlr. Ss(Arkan Sa. 7, S4 3 de) İTÜ Senato Bildirisi Bir zıyarefçi çeldi sayın Başbakamm!.. ÎTÜ Senato bildirisinde, «Asistanların eylemlerini kınatna a imkân görölmediği» bildırilmckte, asistanlarla ilgili meselensn (Arkası Sa. 7, Sü 3 de)