Catalog

SAHtFE ÎKf CUMHTTRÎTET II Kasım 1966 NASIl BİR SAGLIK SİGORTASI Dr. Erdai ATABEK Sosyal Sigortolar Kurumu Hekim v» Eczacüan Sendikası Baskanı r nrdnmımııı sağlık hlzmetleri fiıerinde cok lözedildı. Bn alanda başlanan ve yürütülmekte olan bazı hizmet sekilleri de vardır. Ancak hizmet şekilleri araamda kurulması gereken birlik buçüne kadar knmlamamış ve hizmette dağınıklık giderilememiştir. Ülkemizin çeşitli bölgelerindeki vatandsaUr u n k i ayn ayn Inianlarmış gibi, kimilerine bn hizmet iicretsiz sağlanmış (sosyalizasyon bölgesi), kimilerine eağlık sigortası uygnlanmış ve prim aiınmış (işçiler ve Sosyal Sigortalar Kanunn kapsamına girenler), kimilerine de döner sermaye sistemi gereğince belirli bir fioret tarifesi uygulanmıstır. Artık bilmek gerekir ki, bir filkede aynı hlımet böylesine çeşitli ve blrbiri ile çelişen sistemlerle verilmez. Bir yanda sağlık hizmetine hasret kalmıs insanlar, bir yanda emeğine hâlâ yan gözJe bakılan ve değer verilmekte ısrarla ihmal gösterüen hekimlik, öte tarafta birbiriyle çelisik kannnlar, uygnlamalar, emirler. Artık bn kargaş» durmalıdır. Meselenin özü açıkça ortays konmaü ve cesaretle tartifilmahdır. B Akrasmda belirtilen çıraklar için iı* dür. Bunun yansı »igortası hissesi, yansı da işveren hissesidir.» Demek ki, bir sigortalı hastalık sigortasındaki sağlık hizmetlerini gelirinin °o4'ü oranındaki bir ödemeyle kazanmaktadır. Kannn prim •deyenlerin felirlerine göre üst ve alt auurlar da koymnştnr. Madde 78'in Ilk bölümflne g3re : cBu kanun gereğince ahnacak pnm ve verilecek ödeneklerin hesabına esas tutulan günlük kazançlann üst sınırı 100 liradır. Alt sının da, 6 liradan aşağı olmamak üzere, Bakanlar Kurulu karart ile tesbit olunur Sigortalınm kazancı ile günlük kazancın Bakanlar Kurulu karariylt tesbit olunacak alt sının arasındaki farka alt sigorta priralerinın tümünü Işveren öder.» Bakanlar Knrnln bn alt sının 8 Iira olarak tesbit etmistir. 1961 Anayasasının sosyal güvenlik bölümttnde 49. maddenin ilk paragrafı aynen söyle der: «Devlet, herkesin beden ve ruh sağlığı içinde yasıyabümesini ve tıbbl bakım görmesini sağlamakla ödevlidir.» Anayasa gereğinee bn Sdevi yüklenen devlet gelirlerinin bir kısmını bn hiımete ayırmakla yükümlü oldnğn gibi, vatandaaindsn bn hizmet için ek bir 5deme istemek zornnlnlnfnnda İse bnnn da fidil ölçüde nygnlaması gerekir. Çflnkfl yine Anayasanın 53. maddesi: «Devlet bu böiümde belirtilen iktisadi ve sosyal amaçlara ulastna ödevlerini. aneak iktisadi gelisme ile mall kaynaklarının yeterliliği ölçüsünde yerine getirir» der, •»•••••••••a 10 kasımda en parlak yazı NE DEGILDİR? •••• ««•• « • • • "NUTUK,, NEDIR VE Sabahattin SELEK yıda belga verdiği halde «Nutuk» tarih olmadıgı gibi. Atatfirk de «müverrih» değildir. «Nutuk» hakkmda yakıştırma yar gılara sapmamak için, Atatürk'ün kendi sözlerine bakmak yeter. Nitekim, 1927 kongresıni açarken yaptığı kısa konuşmada, biraz aonra okumaya başlayacağı <Nutuk» için demistir ki: «... Maziye ait vak'alar ve hâdi» seler hakkında maruzatta bulunmak ve senelerden beri devam eden cTal ve icraatımızın milletimize he sabını vermek vazifem olduğu kanaatindcyim.» (5) ran bir tas gıbidir. Bu tasm hedefleri araaında Ittihatçılardan baska, Milli Mücadeleye katılmadıklan halde dürüst ve değerli kişiler oJarak tanınmış, asker ve sivil, birçok Osmanlı aydmı da vardır. I Hangi sistem hizmetinin devlet tarafından yflrotülgerçeğt lanınm tartısma dısıdır. Bn gerçek Anayasad» vardır, yönetieilerin görflsfl bn yoldadır, hekim teşekkülleri bn töriistedir, «iyasi parti programlarında ifade ediltniştir. Ancak devlet bu hiımeti hanji sistemle ve hangi malt kaynakla yflrtitecektir. Karar verilmesl gereken sorn bndur. Doğn illerlmiıde nygnlamasına basIanan sosyalizasyon idealist kisiler tarafından ortaya atılmıştır. Ancak bir ideal nygnlanırken gerçeklerden nzaklaşmsmak gerekir. Bngunkü bütçe Imktnı ile genis çapta bir sağlık hiımeii verilemeı. Sağlık hizmetine btttçenin 'MS'n ayrılmıştır ve bn oran çok yetersizdir. tlk ferçek sağlık bfitçesinin normal bir hizmet standardına imkân verecek ölçüde yfikseltilmesi gerektiğidir. «Eldeki Imkinlsr» deyinvnin arkasina sığınarak hizmet ıtandartlannı düsük tntmak prensibi zedeler ve «iste olmuyor, demek ki yanlıştır» tezine yol açar. Bilmek gerekir ki. eldeki imkftnlar bn kadar değildir. Eldeki imkânlarla yetinlrsek daha çok insan sağlık bizmeii bekler. daha çok hekim üzgün ve kırgın aynlır, daha çok lif söylenir ama hiçbir sey yapılamaz. Preblen devlet jtelirlerinin artmlması ve vergi reformvyia baflar, sağlık bfltçesinin ve sağlık yatınmlannın artınlmasiyle devam eder. •••• • • • « •••• utuk hakkında, o dönemde yazılan lise tarıh kıtabında şöyle denümektedir: «... Nntnkta Büyük Gazi. memleketin TJmumt Harp sonnnda, Mondros Mütarekesinin imzasından «onraki vuiyetini anlatarak söze baslamış, aneak Türk milletinln ve ondan doğacak Irade kudretinin başarabileceği ağır şart lar altında geçen milli mücadele safhalarını, bunlarm içyüzündeki hakikatleri, 1927 yılına kadar olan inkılâp hareketlerinl bütün vesikalariyle bizzat konusan bir tarih halinde anlatmısbr. «Ben Türküm, Türk vatandasıyım!» diyen her fert Büyük Nutku bir değil, birçok defalar dlkkatle, hassasiyetle, hürmet ve tazim İle okumak mecburiyetindedir.» Cumhuriyetin onbeşinci yıldönümüne rastlayan 1938 Ekiminde, CHP tarafından yayınlanan «Onbeşinci Yıl Kitabı» nda da «Nutuk» su satırlarla değerlendirilmektedir: N Ayrıca III Hesap verme tatürk, «Nutuk» u bitirirken söylediği gibi •millî hayatı son bulmus sayılan büyük bir milletln istiklâlinl nasıl kazandığmı ve modern bir millî devleti nasıl kurdnğnnu* anlatmış ve bu eksen etrafında gerçekten millete hesap vermiştir. Ancak, bu öyle bir hesap veriıtir ki, bir ihtilâlci idrakiyle, başından sonuna kadar, kar31 fikir ve kuvvetleri yıkmaya, mahkum etmeye dayanır. Bir benzeune yapmak gerekirse 1520 Ekim 1927 günlerinde: Atatürk «Savcı», nutuk «tddianame», kongre «Jüri», memleket ve dünya kamuoyu da «Dinleyici» dir. â Sosyal sağlık sigortası u kennda Idealizmle realiteyi bağdastıran yol «Sosyal Sağlık Slfortan» nı bütün ynrdn kapsar bale tetirmektlr. Sosyal Sağlık Sigortasında bütün vatandaflara sağlık bizmeti eşit şartlarda verileeeğinden çelismeler kalkacak, ödeneeek primler gelirin maknl bir yttzdesini' aşmıyaeağından, sosyal adalet ilkesi kornnmuş olaeak, belirli bir gelir dfizevinin altındaki vatandasm primi devlet tarafından ödeneceginden. az gelirli vatandasa bn sistem bir yflk getirmiyecektir. Bn şekilde fakir ilmUhaberi denen ve bir anlamda haysiyet kıncı, diğer anlamda kStfiye kullanılması mümkün sistem terkolnnacaktır. Sigorta primi herkes adına ödeneeek, az gelirli vatandas için bn ödemeyi devlet yapacaktır. Bn yol «Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi» hakkındakl Kannnnn metin ve rnhnna da nygnndnr. 224 sayılı bn kannnnn 2. maddesinde «sosyalleştlrme» söyle tarif edilmistir: «Sağlık hizmetlerinin sosyalle?tirilmesi vatandasların saglık hizmetleri için ödedikleri prim ile âmme sektörüne ait müesseselerin bütçelerinden ayrılan tahsisat karşıhgı her çesit sağlık hizmetlerinden ücretsiz veya kendisine yapılan masrafın bir kı<ımna içtirak »uretiyle esit sekilde faydalanmalartdır.» 15. Yıl Kitabında kinci Parti Kongresinhı (2) en esaslı maksadmı millî relsln kurtuluş ve milli üıkılâbm her cepheden tahlil vc hikâyesini yapan büyük Nutuklan teskit eder. Bu Nutuk, hâdiselerin doğuşunu ve her vak' anm olus «eraitinl canlı ve bakfki bir belâgatle anlatır. Kongre, sabah ve akşam devam eden toplantılarla alti gün süren bu nutku derin vecd ve takdir hislerlle ve candan tasvip tezahflrlerl içinde dinledi. Nutkun tasvibi ile partinin büyük reisine teşekkür edilmesl teklifl ittifakla kabul olundu. Bu karann ehemmiyeti, dokus sene evvel toplanmıs olan Sivas Kongresinden bugüne kadar Devlet ve Parti hayatuıda ;°apılmts olan işlerin yenl Parti Kongresi tarafından kabul ve takdir edilmiş olmasıdır. Türk inkılâp tarihinin en değerli bir eseri olan nutkun büyük bir emek mahsulü olarak bizzat Şefin el yazısiyle yazılmış olmaıı, ona ayrıca kıymet verdlrmektedir.. B İ Ne yapmalı bn hizmeti bir ficret karsılığında almak dnrnmundadır. Aneak bn karşılık sosyal adalet esasına uygm değiloir. Cellr seviyesi ne olnrsa olsnn basvnrandan aynı fieretin alınması yanlış bir voldnr. O halde ne yapmak gereklr? Bnırfin fllkeraiıde Sosyal Siçortalar Kannnn ve bn kannn gereğinee bir hutalık sigortası nygnlaması vardır. Bn nygvlsmanın Szelliklerinl gSzden geçirlrsek sornmnz cevaplanacaktır. 1.3.1965 tarihinde yürürlflğe giren Sogyal Sigortalar Kannnnnnn 8. maddesi söyledir: «Çalıstırılanlar, işe ahnmalariyle kendiliğinden *i" gortah olurlar. Sigortahlar ile bunlann isverenleri hakkında sıgorta hak ve yükümleri sigortalınm işe alındığı tarihten baslar. Bu suretle sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçılemez. Sdzlesmelere, sosyal sigorta yardım ve yukumlerini azaltmak veya başkalanna devretmek yolunda hükümler konulamaz » Uygulam», göriildüğü gibi. ise başlanmasiyle birlikte ve mecbnrî olarak yflriirlüğe girmektedir. Esasetı meebnrî olus yerine ihtiyarî olsaydı özel bir sirketin hastalık sirorta<smdan farkı kalmazdı. Aynı kannnnn sajHık yardımlarını tarif eden 33. maddesine t8re: «Hastalık hahnde sigortalıya yapıîacak sağlık yardımlan. sigortalınm : 0 Hekime muayene ettirilmesi, hekimin göîterecefii lüzum üzerine teshis için gereken klinik ve lâboratuvar muayeneierinin yaptırılması ve tedavisinin sağlanması, • Teshis ve tedavi için gerekirse sağlık muessesesine yatırılması, • Tedavisi süresince gerekli ılâç ve iyileştirme vasıtalannın sağlanması, hallerıni kapsar.» Tardımın kapsamı da görüldügtl gibi, ihtiyaçlann tümünti giderecek niteliktedir. itekim yetmeyen gellrleri kısmen de « I Nsermaye statüsünebirçok devlet hastanesiartıkM karsılamak için döner girmiştir. Yani halk 1 Prim C i elelim bn bizmeti sağlamak için alınan »prime. Kannnnn 13. maddesi B fıkrası söyledir: «Hastalık sigortası primi, sigortalınm kazancının %8'i, 3 üncü madde II nci bendinin T * > ° fekilde finansmanı sağlanan hiımet va"*~^ tandaşlara tam ve eşit olarak verileeeğinden bttyflk bir sosyal reform gerçekleştirilmif olacaktır. Somnn özetlersek : ^ Sağlık bütçesine ayrılan miktar, hem devlet gelirlerinin vergi reformu yapılarak tüm artırılmasiyle, hem de oran olarak daha fazla ayrılmasîyle artırılmalıdır. 6 Btttfin vatsndasları kapsayan bir «Sosyal Sailık Slcortası» knmlmalıdır. Q Sağlık sigortası primi gelirin mâku! bir yüzdesi olarak alınmalıdır. Prime esas olaeak gellrlerin taban ve tavanı geçim hudntları gözönüne alınarak memleket gereeklerine göre tesbit edilmelidir. Gelir tabanı altındaki vatandasın prımleri devlet tarafından ödenmehdir. Sağhk hizmetleri; soüvalleştlrme anlayişı içinde, tam. esit ve bütün vatandası kapsar sekilde verilmelidir. Hizmet standartlannda esas uygar ülkelerın oranları olmalıdır. eksik hizmetlerin yeterli gosterilmesinden dıkkatle kaçınmalıdır. Hekimlerin kapasiteleri O sosyal sağlıkishizmetini bir tesbit olnnarak, hasta yığınağı içinde boğmamalıdır. Hekimlerin üeretleri, fazla mesaileri, nöbetleri, emeğin hakkı olan ölçüyle değerlendirilmeltdir. Ha«tane yapımına sürat verümeh, hasta yatağı ölçüleri uygar normlara çıkarılmalıdır. îane yoluyla hastane yapılmıyacağı artık anlasılmalıdır. nrt çapında ve zornnln olan hiımetlerin basında gelen sağlık hizmeti yerel ve çelisik karar ve çabalarla yürütülemez. Bütün yurdu kapsayan, Sdll, gerçekçi ve tam bir hizmet vermek kesin bir zornnlnlnktnr. İste bunun için ve böyle bir Sosyal Sağlık Sitortası... Atatürk'e karsı duyulan bilinçli saygınm ve içten sevginin en güzel belirtisi, hiçbir eserine O'nun yapmak istedlğinden bagka anlam vermemektir. Kisiliğini, olduğundan değişik gösterme çabası ise Atatürk'e en büyük saygısızlıktır. Bu inançla, • Nutuk» için doğru bir yargı üzerinde birlejilmesini zorunlu bulmaktayız. o A. Inan'ın görüşü • ••• • •*• • ••• Saltanatm kaldırılması, başta hilâfet olmak üzere dinsel kurumların tasfiyesi, İstiklâl Mahkemele> ri karariyle asılanlar ve Çerkes Ethem olayı, Atatürk'ün millete hesabını vermek istedıği «Efal ve icraat» ın baslıca konularmı tefkil eder. Ittıhat ve Terakkî, Milli Mücadele doneminde îstanbul'da saltanat ve hükumet çevresinde kümelenen bütün sivil ve asker kişiler. zaferden sonra kendisinden kopan ihtilâl arkadaşları, «Nutuk» ta, Atatürk'ün en amansız hücumlannın bedefleridir. Bu özellikleri sebebiyle, «Nutuk» ta olayların çoğunlukla subjektif bir açıdan değerlendirildlğini görmekteyiz. Gerçekten uzennde durulması gereken bazı meselelere ya hiç dokunulmadığı, ya da pek az yer verildiği halde, bir takım olaylar «Nutuk» un tümü içinde, değerleriyle orantı kurulamayacak genişlikte anlatılmıştır. Yahya Kaptanm öldünilmesi olayını (20 sayfa) bir Srnek olarak gösterebilirız. Burada, Atatürk'ün asıl amacı, Istanbul'daki millî teskilâtı yöneten Ittihatçılan çürütmektir. Amerikan mandacıhğı ve Karakol Cemiyetl gibi konulann üzerinde 'er yer ve uzunca durulması da yine aynı amaca dayanır. özellikle manda meselesi, birkaç kusu blrden vu Ayrıca, AH Gallo olavı (27 sayfa), AH Rıza Paşa kabinesiyle ilişkıler (61 sayfa), Çerkes Ethem meselesi (40 sayfa), Abdülkerim "a sanm aracılığı (14 sayfa> ve Nurettın Paşa (25 sayfa), «Nutuk» L a fazla yer tutan konular arasada gosterilebilir. «Nutuk», hücum noktası olarak ele aldığı kişileri, daha ilk sayfalardan itibaren amansı^ bir sekilde kovalar. Olayların akışı İçinde, bu kişiler, kaytarıcılıklan, idraksizlikleri, tutkuları ve çesjtl» zaaflariyle yava? yavaş çürüyerek, sonunda birer siyast ölü haline gelirler. Refet Paşa, Rsuf Bey ve Kâzım Karabeklr Paşa gibi.. •Nutuk» u, bütün yonleriyle bu yazı çerçevesi içinde incelemek mümkün değil. Ancak, simdiye kadar üzerinde ciddiyetle durulmamış olan bazı noktaları tesblte çalışük. Umarız ki, devrün tarihimizin bajlıca belgelerinden biri olan «Nutuk», bundan sonra gösterilecek çabalarla genç kuşakların daha iyi yararlanabileceği bir kaynak eser niteliğini kazanır. Sonuç u vesileyle, «Türk Devrim Tarıhi Enstitüîü» tarafından son defa bastırılan «Nutuk» un önsözünde yer alan aşağıdaki parçayı ilgılilerin dikkatlne sunmak tsteriz: •Ücüncü cildin sonnna biyografik ve tarihî bilgileri de bulunan bir şahıs adları endeksi ile nutkun temas ettiği tarihî olaylar esas alınarak tertlnlenmiş. gereken hususlarda izahlı, bir tahlilî endeks ve metinlerde geçen. bugün artık yazı dilimlıde bile kullanılmıyan ve aynı zamanda Türk Dil Kurumn tarafından 1944 te yaytmlanan «Türkçe Sözlük» te bulonmıyan bütün kelhneler, terkrp klişeleri ve bâzı deyimler Için de bir küçük sozlük ekleneeeküt. Bn suretle AUtürk'ün bütün yasıyan ve yasıyacak Türk oesillerine yadigâr bıraktıği bn yüksek değerli eserden daha geniş ölçüde faydalanma İmkân lan bir miktar daha arttinlmıs olacaktır.• •Türk Devrim Tarihi Enstitüsü» nün, bir hayli gecikerek ücüncü cildi de yayınladığı halde, bu vaadlerini henüz yerine getirmediğini belirtmekte fayda vardır. B Atatürk'ün ölüm gflnü Babıâli basını bastan ayağa Atstürkle donanmıştı. Böyle zamanlarda yazıisleri müdürleri birkaç gün öncesinden hazırlık yapar. Eski fotoğraflar elden geçtrilir, Atatflrk' ün yakınlarından hâtıraları istenir. Bn konuda uıak yakın, büyük kfiçük berkesin, dolaylı vey» dolaysıı bir bâtırası vardır. Anlatırlar : Onnnen yıl nntknnn oknrken ben oradaydım... Dolmababçedeki baloda bemen beş metre ötemde otnruyordn .. Bizim kasabaya geldiğinde küçücük bir çocnktnm, elini optfim, saçlanmı okşadı... Güneş gibiydi O... Gözlerine kirose bakamazdı... Atatürk gün geçtikçe efsanelesiyor. Ne var ki, bn efsane h»vasında eloğln almıs Türkiyeyl. getirmiş bir baska yere. Neredeyse haraç mezat satacsk vatanı, ama dilindeki lîf bitmiyor : Atatürkçüyüz, medeniyetçiyiz, Atatürk'ün izindeyiz.. Bir Allahın knln çıkıp da «Atatürkçü değilim» dedi mi simdiye kadar? Babıâli basınına dün söyle baktım. birkaç gerçekçi yazar dışında tüm Atatürk ticareti sürülmüs piyasaya. Araerikan güdümcüleri Atatürkçü, «Amerika olmazsa Türkiye mabvolur» diyenler Atatürkçü, Saidi Nnrsi'nin elini ayağını öpüp oy toplamağa çıkanlar Atatürkçü, din sömürgenleri Atatürkçü, yabancı knmpanyaların knklalan Atatürkçü, emperyalizmin maşalan Atatürkçü, millî kaynaklan yabancılara peşkes çeken komprador p«litikacıları Atatflrkçfi. Atatürk'ün sofrasında otunnak mutlulnğana kavnşop da bnirün nsaklık politikasının sampiyonlağnnda gerçek kimliğine bfirünmfis ihtivar yazar Atatürkçü .. Bu sahtecilik yayınlan içinde ve dflnkfi 10 Kasımda en içten, en dürüst. ve en samimî yazı olarak biı, bir yabancı saat firmasının reklâmını gSrdfik. Babıâlinin büyük gazetelerinde yayınlanan bn reklâmdan söz açmak istiyornz. Reklâmın baslığı : «BJR KAHRAMANIN HAYATINI KURTARAN SAAT» Ve şöylece devam ediyor : «Çanakkale'de Conkbayırındaki korkunç savaşlarda yaralanan Anafartalar Cephesi Kumandanı Mustafa Kemal'in bir cep saati yüzünden ölümden kurtulduğunu hemen herkes bilir. Fakat birçok kimselerin bilmediği nokta. bu saatin bir ( ) saati olduğudur. Büyük muharrir ve sabık Büyükelçi Ruşen Eşref'e bir mülâkat veren Atatürk, bu tarihî hadisenin safhalannı bizzat şu şekilde anlatmıştı : Sağ tarafta ceketimde bir kursun veri gördüm. Yanımda bulunan zabit (simdi Kütahva Mebusu Nuri bey) «Efendim vuruldunuz» dedi. Ben böyle bir söz. şüyu bulursa askerimizin lcuv vei mâneviyesi üzerinde yapacağı tesiri düşündüm. Elimle zabitin ağzını kapadım. «Sus!» dedim. Pasanın Yaveri Cevat bey ılâve etti : Bir sarapnel misketi gSğsünün sag tarafına, tamara saatinin bulunduğu yere ısabet etmişti. Saat parça parca oldu. Fakat o darbe Pasanın «öğsünde hafif bir leke bırakmaktan ileri geçmemistir.» Yabaneı saat knmpanyası bn olayı anlatarak : « Büyük Atatürk'ün ölmez hitırası Önünde tazlmle eğilir, ve bu tarihî hâdiseden dolayı sonsuz bir seref ve iftihar duyanz» diyer. Görn\orsnnnx kl, yabancı saat kumpanyası da dehşetli bir Atatürkçü kesilmistir. Kolay mı 10 Kasım fünü binlerce IIra vererek gazetelerde Atatürk'ün aziz bâtırasını anmak . Şüpbesiz bu çok içten Atatürkçülüğün esası şndnr : X Yabancı saat knmpanyası demektedir ki : Ey aball, siz de bizim saatlerden kullanınız. Büyük Atatürk blzim şlrketimizin saatinl knllanırdı, bizlm knmpanyanın aaati o kadar sağlamdır kl. knrşnn bile geemeı. bn sayede Atatflrk bile hayatını kurtarmıştır» Bu zeki reklâmın sahiplerini, bnlnslanndan ötfirfi tebrik ederken artık bn knmpanyayı da Atatürkçülerin arasıns katmak gerektîfini anlıvornz. Zaten Atatürk 6ldükten tonra Atatürkçfllük bSyle yürümüstür. Herkes kendi malının reklâmını yapmak için Atatürk'ün »dını anarak işe bsslamaktadır. Niçin böyle olmnstnr? Çünkü Atatürk ibtilfilinin ve Türk Milli Knrtnlnş Savaşının anlamı simdiye kadar açık seçik ort*ya konamamifttr. Osmanlı Babıâlisinin Osmanlı tenperestleri de JPadisaba kaside dBşenir gibi Atatürk'e methfveler düımüslerdir. Oysa Atatürk'ün tarih akısindakl yeri bellldlr. Atatflrk, «kapitalizmin emperyallzmine> karsı bir millt knrtnlnf savaşının Hderivdi. Bn devletln temelleri bSyle atılmıştır. Kapltalizmln emperyalizml nedir, sonunna eevmp verneden Atatürk'ün ne demek olduğn billnemez. Eğer Atatürkçülüğün gfrçek anlamına varmak lstiyorsak, k«pitallrmln emperyallzminl Incelemeliylz. Bu Incelemede Atatürk' ün gerçek kimliği sağlam bir anıt gibi yük«elecektir. Kapitalizmin emperyalizminl eskl ve yeni sekilleriyle bilmeyen klsinin Atatfirkçülügü. yukanda anlattıgımız saat knmpanyasınm tieari reklâmından pek farklı olamıyacaktır. •••• •••• •••• İİİİ «••• •••• •••• •*•• •••••}••••••••••>•>•>••••••••••a•••*•••••••••••••••••••••••! {•«•«••••••««•••••••••••••••••B ••••••••* ••>«•••*•• •••>•••>! ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••1 tatürk'ün çok yakını ve aynı zamanda bir tarih Profesorü olan sayın Afet tnan'ın «Nutuk» üzerindeki görüşü şöyledir: «Atatürk, Türkiye için bir tarih devri açan şahsiyettir. O, tarib tetkikleri için de. bizzat kendi devir tarlhini vesikalara dayanarak bir kısmını yazmıs birrattverrihtir(Büyük Nutuk, 1927).» (3) •Tek Adam» jn yazarı sayın Şevket Süreyya Aydemir de şoyle diyor: •Büyük Nutuk, ne bir hâtıra, ne bir tarih'tir. Büyük Nutuk: tarihî değerde bir siyasî vesika'dır ve elbette ki bütün siyasî vesikalar gibi, zamanın şartlan İçinde, çesitli açılardan değerlendlrilmelidir^ (4) •Nutuk» nedir ve ne değildir? Bunu doğru tarif edebilmek için, herşeyden 5nce; kangi etkiler altmda hazırlandığı, okunduğu zaman ve yer, muhtevası ve amacı gozden uzak tutulmamalıdır. Saym Aydemir, bunu kısmen yapmaya çalışmış. «Nutuk» un ne bir hâtıra, ne de bir tarıh olmadıgı noktasında kendisiyle beraberiz. Çok sa A Çok iyi dunımda BÜSSlNG ve MERCEDES ma r k a OTOBOSLER Satılıkîır Yazıh müracaatlar, adres : REİSEBÜRO GEBR. RUOFF, Postfach 58, 7 Stuttgart A 1 ma ny a (Basın: 30 109/13172) (2) Slvas Kongresi, CHP. nin blrinci Kongresi sayılmiftır. (3) Prof. Dr. Afet tnan, Atatflrk Hakkında Hâtıralar ve Belgeler, İs Bankası Yaymı, Ankara 1959, s: 269. (4) Sevket Süreyya Aydemir, Tek Adam Remzi Kitabevi, İstanbul 1965. c: tH, s: 317 (5) Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, Istanbul 1945, ct I, s: 33». SOL SON KİTABINI SUNAR TEOKİ VE PRAT1K MAO ÇETUKC YAZAN : MAO ÇETÜNG'UN, 1 PRATİK ÜZERİNE, 2 ÇELİŞME ÜZERİNE, 3 HALK ARASINDAKİ ÇELİŞMELERİN DOĞRU OLARAK ELE ALINMASI ÜZERİNE, 4 ÇİN TOPLUMUNDAKİ SINIFLARIN TAHLİLİ, 5 İDEALİST TARİH ANLAYIŞININ İFLASI, ADLÎ MAKALELERİNİ İHTİVA ETMEKTEDİR. YARIN BÜTÜN KİTAPÇILARDA 5 LİRA SOL Y A Y I N L A R I Sanayi Caddesi, Demir İş Hanı, 52 ANKARA Cumhuriyet 13174 SON V E F A T Esbak Adliye Nâzırlarmdan merhunı Necmeddin (Molla) Kocataş ve merhume Ratibe Koca'aş'ın kerimesi, merhum Ord. Prof. Ebül'ulâ Mardin'in refikası, Fahire Mardin, Mihrimah Ürgüblü'nün ablaları, Muhiddin, Mardin, Münib Ürgüblü'nün baldızları, Atiye Arda, Cemile Yaiım'm yeneeleri; Yusuf Mardin; Hatice Utku; Türkân Ulutm'in anneleri Seniha Mardin; Av. Kemâlettin Utku, Dr. Orhan Ulutin'in kayınvaldelerl, Zerrin; Mutî; Cemal, Şirin; Tuıgut'un büyükajıneleri Salihatı Nisvandan BEDRİYE MARDİN Mübarek Miraç gecesi Allahın rahraetine kavuşmuştur. Cenazesi bugün 11 kasım cuma Bğle namazmı mütaakjp Teşvikiye Camünden kaldırılarak Karacaahmet aile kabristanma defnedilecektir. Allah rahmet eyleye. Çelenk gönderilmemesi rica olunur. AİLESİ İlâncılık: 7032/13177 E VLID Kjymetli eşim, sevgili babamız Yüksek İnşaat Mühendisi REŞAT SOMEL'in Ebediyete intikalinin 40 ıncı gününe raslayan 13 kasım 1966 pazar günü saat 16 da evimizde okutulacak mevlide bütün akraba ve dostların teşriflerini rica ederiz. AİLESİ Has: 2945/13175 işletme Müdürü Sayman ve Ahçıbaşı olınacaktır İstanbul Üniversitesi öğrenci Lokantasına 1 İşletme Müdürü 1 Sayman 1 Ahçıbaşı alınacaktır. İşletme Müdürlüğüne talip olacaklarm İşletme Enstitüsü mezunu olmaları, (Azamî ücret 1500 liradır) Saymanın İşletme muhasebesinde tecrübeli veya Mal Müdürlüğünden emekli olması, (Azamî ücret 800 liradır)Ahçıbaşılık için enaz (1000) kişilik yemek veren bir müessesede ahçıbaşı olarak uzun süre çalışmış bulunması şarttır. (Azamî ücret 1200 liradır). İsteklilerin 15/11/1966 gününe kadar İstanbtıl Üniversitesi Rektorlüğü Zat İşleri Müdürlüğüne müracaatları. (Basın 2294 13171) İstanbul Üniversitesi Rektörlüğünden 1 MedikoSosyal merkezi için almacak, 16.175 Iira muhammen bedelli 1 adet DTYATEFMT cihazının kapalı zarf eksiltmesi 15 kasım 1966 salı RÜnü saat 11.00 de Rektörlükte yapüacaktır. 2 Geçici teminatı 1214. liradır. 3 Sözleşme ve şartname Rektörlükte görülebilir. 4 İsteklilerin, 1866 yılmda Ticaret Odasına kayıtlı bulunduklanna, geçici teminatı, Ü. Saymanlık Müdürlüğüne yatırdıklanna dair belgelerle mezkur gün saat 10.00 a kadar Rektörlük A.E.P. Komlsyonu Başkanhğma vermeleri ilân olunur. (Basın 22133/13165)