Catalog

SAHİFE tKt 14 Ekim 1966 CUMHURİYET Bay Sırn'nın sırrı! VERGİIER Zeki KURUCA vergi haberl çıkmamıı olsun. Bir füa, MsGile Plânlamanın yeni vergi kaynakları bulliye fln geçmiyor ki güneelerimiıde Maliye Baş Hesap Uzmanı yenl blr rındaki kaçakçıhk yollannı kapatmaktır. Vergi rezervleri kannnların muafiyet ve istlsn» hükümleri altında gizli, vergilendirilebilecek vergi yataklandır. Bn açıdan vergi kanunlamak için görüşmeler yaptığını okuyonız. Bir rında yapılacak bir tarama, memleketimizde birbagka gün, vergi tahsilâtımn şu kadar arttıgı haçok vergi rezervleri bulundnğunu meydana çıkaberini görüyoruz. Diğer bir gün de, yeni verglracaktır. Gelir vergileri ile gider ve servet üzeIerin vasıtalı mı, vasıtasız mı olması tartışmalan ile karsılaşıyoruz. Bu haberlerin hepsi de gerçek rinden alınan vergilerde birçok muafiyet ve istisna hükümleri yer alnıış olup hunların önemli ten önemli ve bepsi de vatandaşları yakından ilbir kısmı büyük vergi rezervlerine sebep olmuşgilendiren konulardır. Biz bu yazımızda, memtnr. Bunlann başında tarım sektörü gelir. Taleketimizde yeni vergi kaynakları bulunnp bnrım faaliyetleri için konmnş vergi muafiyet ve lanmadığı konusunu ele alacagız. istisnaları yanında vergiye tâbi olanlarla ilgili Vergilerin genellikle «gelirler» üzerinden, asgari vergi miktarları çok düşük tntnlmnş, gö• servetler» ve nihayet «giderler» üzerinden alıntürü gider nispetleri de aştn miktarda yüksek dıgını bepimiz biliyoruz. Her memlekette oldutakdir ediimiştir. Bnnnn yanında, ticarî ve sınai gu gibi bizde de bu üç vergi kaynağından çeşitfaaliyetlerle serbest meslek faaliyetlerindeki göli adlar altında vergiler alınmaktadır. türü matrahlar da gerçeğin çok altındadır. Bunlarla birlikte serbest meslek ve menkul kıymetlerle gayrimenkul sermaye istisnalarınm iyice daraltılması uygun olur sanıyoruz. elir üzerinden alınan vergilerin en önemServet vergilerinden olan veraset ve intikal lisi Gelir Vergisi ile Kurumlar Vergisidir. vergisindeki mnafiyet ve istisnalannraâkulhadBu vergiler, gerçek ve tüzel kişilerin ticarî, sılere indirilmesi, bina ve araıi vergileri istisnanai, zirai ve meslekî faaliyetlerinden, menkul ve gayrimenkullerinden elde ettikleri ve hattâ ân larının tamamen kaldırılroası yerinde olur. Bn arada, üzerinde titizlikle dnrnlması gereken bir zi olarak sağladıkları kazanç ve iratlar üzerinden husus olarak, çok düşük olan eski takdirlerin alınır. Maaş, ücret ve yevmiye gibi hizmet karşımuhakkak yenilenmesi ve çok kötü çalışan bina lıgında alınan paralar da aynı şekilde vergiye tâvergisi takdir komisyonlannın islahı zaruretine bidir. Bundan da anlaşılacağı gibi, gelir alanınişaret etmeliyiz. da vergi mevzuuna alınmamıs hiçbir kaynak yokMuaflık ve istisnaların revizyona tâbl tutulmatur. Bu sebeple, gelir kaynakları üzerinden yenl sı sonunda mâkul bir Vergilendirme yoluna gibir vergi almak söz konusn olamaz. dilirse. bunun 1 milyara yakm blr gelir sağlıyacaemleketimizde, servet üzerinden alınan ğını tahmin etmekteyiz. vergilere gelince: Bizde, ileri Batı ülkeleu suretle sözü diğer bir önemli konuya gerinde uygulanan şekilde, modern ve sistematik tirmiş oluyoruz. O da şudur: Veni vergiler bir servet vergisi mevcut değildir. Bizdeki bina koymak yerine. esasen mevcut vergileri tam alma ve arazi vergisi, veraset vergisi ve nihayet mo yolu tercih edilmelidir. Bütçe açıklannın kapatıltorlu kara taşıtları vergisi birer servet vergisi niması ve ekonomik kalkmmada Kelir yetersizliğinin teligi tasırlar. İnsanların tasarrufundaki servetgideriimesi çareleri aranırken ilkönce, yürürlükte bulunan verg! kanunlanna göre alınması gereken lerin ne kadar çok ve çeşitli olduğn düşünülürse, vergilerin tam alınıp alınmadığının araştınlması 1â. •ervet olarak vergi mevznuna alınan unsurlann zımdır. Hiç bir memlekette vergilerin noksansız ne kadar sınırlı kaldıgi anlaşılır. Demek olnyor ahndığı ilerl sürülemez. Kanuni olan ve olmayan ki, memleketimizde, servet üzerinden alınacak vergiler için çok bol kaynaklar vardır. Bn ne yollarla miimkün olduğu kadar az vergi vermek eği denle, bütün servet kaynaklarını içine alan mo limi bakımından dünyanın her tarafındaki vergi mükellefleri birhirlerine çok benzerler. Fakat bir dern bir servet vergisi ihdası, memleketimizin çok memleketlerde. vergi kanunlan otokontrol meihtivaçlarına uygun düşer. kanizmasına o kadar yer vermiş ve vergi sistemi her safhasmda öyle bir disiplin kurmuştur ki, kanunGTderler üzerinden alınan ve vasıtalı vergiların öngördüğü vergi geliri kolayca elde edilebiller kategorisiııe giren Gider Vergileri, bir mal ve mektedir? Bu sıkılık ve disiplin hiç de antidemokra hizmet satın alırken veya bir muamele yaptınrtik sayılmamakta, aksine demokrasinin yaşıyabilken ödenen vergilerdir. Memleketimizde, ithalmesi, bir hakıma, sıkt bir vergi sistemine bağlı gö de ve dahilî imalâtta alınan istihsal vergileri, rülmektedir. banka ve sigorta muameleleri vergisi, akaryakıt Bizde maalesef böyle olmamıştır. Çok iyi niistihsal vergisi, nakliyat ve PTT hizmetleri veryetlerle hazırlanan, demokratik ve modern görüşgisi, gümrük vergileri ve Tekel vergileri,, şeker istlhlâk vergisi, dıs seyahat harcamaları vergisi, lere yer veren Türk vergi sistemi memleket gerçek lerine nygun düsmemls. Istiyenin istediği kadar veremlâk alım vergisi ve nihayet damra vergisi bn gi verdiği bir sistem haline gelmistir. Bu sebeple, cins vergilerdir. Anlaşılacağı üzere, önemli birçok memleketimizde gelir, servet ve gider vergilerinde hizmet ve muameieler ile satın alınan hemen bütahminlerin üstünde vergi kayıpları meydana geltnn maliar bn vergilerin mevmuna dahil edilmektedir. Maliye literatürönde vergi kaeakçılığı ola mistir. Bu yüzden, bu alanda henüz vergilenmerak ifadc edilen bu olayın birçok nedenleri yanında, miş yeni bir verçi kaynağı bulnnabileceğini sanvergilendirmede ilk ve cn önemli safha olan beyan mıyoruz. Kaldı ki, bu kategoriye giren vergiler, safhasının tamamen mükelleflerin insiyatifine bıramsl ve hiımetlerin fiatlanna bindiginden hayat kiimı; öltnası ve dognı beySna lorlayacak hflkümle ' tiu yeteuizüği dft JW alıj, Jlunun sonunda da, hazı pahahhğına sebep olmakta ve geniş müstehlik kütlesi tarafından ödenmiş olduğu için de gayri hesaplara göre her yıl en aı 2,5 mllyar lira kadar bir vergi kaybı meydana gelmektedir. âdil bir nitelik tasımaktadırlar. Bn Szellikleri yüzünden bn çesit vergiler tavsiye de edilmemektedir. • Türkiye'de Planın kaderi Doç. Dr. Gülten KAZGAN evlet Plânlama Teşkilâtı kurulduktan altı yıl sonra, tam plânlamanın meyvelerinin alınacağı bir sırada, Türkiye'nin sanayileşmesinde olumlu adımların atılmasını tağlıyacak Ikinci Beş Yıllık Kalkınma Plânının uygulanma arefesinde, Teşkilâtta başlayan çözülme gerçekten üzücüdür. Iktisadî kalkmmanm plân lanması gereği, 195560 döneminde ve 1960 dan sonra tekrar tekrar tartısılmış, kaçımlmazlığı, olumlu sonuçlan üzerinde uzun boylu durulmuştur. Konu akademik çevreler kadar kamiı oyun da da kabul bulmuş; bu bakıtndan, 1960 da DPT nin kuruluşu tepeden inme bir olgu olmamıştır. Gerçekten, DPT nin kuruluşu ve plânlı kalkınma hareketi demokrasinin oyun kaidelerine uygun fekilde, kamu oyunda benimsendikten sonradır ki, bir Anayasa müessesesi olarak yeni Anayasamıza girmiştir. Ne var ki, plânın bir anayasa müessesesi haline gelmesinden sonra bazı iş çe.yreleri ve AP nin temsil ettiği politik çevrelerde bir «allerji» nin başladığı gözlenmektedir. Bir toplumsal davrar.ış olarak plâna başhyan muhalefetin incelenmesi, DPT nin kaderi ve onunla beraber Türkiye'de plânlamanın kaderinin ne olacağı konusunda şüphelerin uyanmağa başladığı bu günlerde ozellikle önemlidir. Son zamanlarda piyasada xehir zemberek bir yeni politikacı türedi. Sagda ve solda durmadan nutuk atan bu politikacı, Od»lar Birliği Başkanı tüccardan Bay Sırrı Enver'dir. Doğrusunn lsterseniı iyi atıyor nutku! Bay Sırn önce üniversiteyi düzeltmeye kalkıştı. Üniversitede okntulan sol fikirler, milyonerlerimizin pek kıymetli torunlarının gelecekteki çıkarlanm tehdit ettiginden bnna karşı durmak gerekmez mi? Eh, Ticaret ve Sanayi Odalan bn işi ele alırsa bizim Üniversite belki düzelir. Daha sonra Bay Sırn Enver, Sıvas'ta attığı bir nutnkU, devletçilik »ihniyetinin kökünü kazıyacağını söyledi. Böylece Odalar Birligînin siyasi programı yavaş yavaş ortaya çıkmaktadır : €niversitede sol fikirlerin kökünü kazımak, devlet katlarında devletçiliğin kökünü kazımak... Bu «kökünü kazımak» deyimi Türkçenin fiyakah lSflanndandır. Hem Odalar Birliği Başkanının ağzına da yakışıyor. Çünkü herkesin ağzına yakışmaz, şimdi kalkıp bir işçi : « Özel sektörcülüğün kökünü kazıyacağız...» dese, siz seyredin koparak kıyametin encamını. Ortahk birbirine girer. Yıkıcılıktan komünistliğe, nifakçılıktan anarşistliğe kadar nice sıfatla bezenir işçinin üstübaşı. Polis derhal harekete geçer. Zavallı işçi vatandaş o akşam çıktıgı kahvede pişpirik oynayıp çayını içerken tepesine dikilen bir memur : Gel bakalım karakola!.. diy« kendisini nazikâne davet eder. Ve karakolda hafiften başlayıp ağıra doğro vites degiştiren bir sorgu, okşama, coplama. ve de sonra belki de tevkif, kovuşturma.. Beşaltı ay tutuklu kaldıktan sonra zavallı işçi kardeş belki berart eder; ama işinden olmuş, çolnk çocnk aç kalmış, evi oca^ı dafılmış, beraet kaç para eder? Yani diyecegimiz şu ki, böyle «kökünü kazımak» gibi deyimler sefil işçilerin açzına yakışmaz. ama Odalar Birlîği Başkanı cDevletçilik zihniyetinin kökünü kazıyacağız» diyebilir. O zaman polisi. savcısı, ikt:darcısı : Çok iyi buyurdunuz beyefendi! diye tasdik ederler. Bay Sırrı Enver niçin böyle konusur, ve «Dcvletçiligin kökü» niçin kazınmalıdır? onu da bilmeliyiz. şimdi Türkiyede bir Maden Bankasi kunılması tesebbüsü vardır. Bizim açıkgöz işadamlan bu Bankayı devlete kurdurup üstüne oturmak istiyorlar. Devlet katındaki milliyetçi meımırlar ise bu fırsatçılığa direniyorlar. Odalar Birliği Başkanı özel sektöre zorluk çıkaran devlet memurlarına bu yüzden kızgındır. Durur mı hie! Hemen atıyor nntkunn : Bu işin Maliye tarafından sabote edildiğini Başbakana ifade ettim (...) Dairelerimizde ve Vekâletlerimizde kökleşmiş olan bir zihniyet var. Bu zihniyet tamamiyle eskiden beri alışageldikleri devletçilik zihniyetidir. Bütün gücümüzle mâden mevzuunda olsun, sanayide olsun, ticarette olsun evvelâ bu zihniyeti kökünden kazıyıp atmak zorundayız ve bütün gayretlerimizi de bu yöne teksif etmeliyiz.» Simdi tahiî tüccardan bay Sırrı Enver'in bu parlak fikirleri nereden aldığını da merak edrrsiııiz. Bundan beş altı ay önce Cumhuriyet gazetesinde Amerikan Temsilciler Meclisi Dış Meseleler Komitesi'nin gizli oturum zabıtları acıklanmıştı. Bu gizli oturumda Dışişleri Bakan Yardımcısı Mr. Hare ile öteki temsilciler, Türkiyenin meselelerini konuşarak kararlara varmışlardı. Bu sayın Amerikalılann şikâyetleri de milliyetci memurlanmızdandır. Mr. Hare bu konuda dlyor ki: « Bürokrasinin bir kısmımn dış yatırımlara tüm sempati ile bak tığından şüpheliyim. Aksine belirtilere çok zaman şahit olduğumu söy liyebilirim. Ancak şimdiki hükumet. özel sektörden yana ve özel «ektör taraftarı görünüyor.» Temsilci Mr. Macomber diy4r ki: « Önemli olan genellikle özel sektörün desteklenmesindeki ak saklıktır Devletçilik Türkiyede eski ve hürmet gören bir görüştür. Biz ise Türkiyedeki problemlerin çoğunun devletçilikten ileri gldiğini düşünüyoruz. Özel sektöre daha çok rol verilmesinin sabırsızlığı içindeyiz.. Tabii Amerikan kapitalistindeki sabırsızlık Odalar Birliği Başkanında da ifadesini buluyor. Oda Başkanı bay Sırrı'ntn demeciyle Amerikalıların söylediklerini karşılaştırdığımız zaman bay Sım'nm sım ortaya çıkmaktadır. Bay Sırrı Enver'in istediğine göre, Amerikan Yardım Te?kilâtının Türkiyeye verdiği milyonlar, bizim işadamlarına devTedilmelidir. Bunun yolu basittir. Siyasi iktidar işadamlannı arkalıyacak, Mallyenln milliyetci memurları dize getirilecek, kurulacak Maden Bankasi, isadam larına paraları dağıtaraktır. Bu noktada bay Sım'nm dahiyâne buluşunu kendi ağzından dinliyelim: • Biz bir yerde maden açanz. cevhere bakarız. Çıktı. Cevherin rezervlerini nazarı dikkate alarak bir proje yaparız ve bunu tatbik ederiz. Çıkmadı. Örteriz, yaptığımız masrafları mâden sahibinden almayız.» Gördünüz mü siz akıllı kişiyi! Amerikadan borç al, devleti arkana al, hazineyi kullan, halkm mevduatmı topla. Ve kullan kullanabildiİuı Jffldar! Bu iste zarar yok: Mâden çıktı mı, kârı senln! Çıkmadı mı, tarart 8eV)etin! •KeçertzSde Fuat Paşanın gökyüzüade kulaklan çınlasm: Amerikan kapitalisti dışardan, bizimki içerden su devleti yıkamaddar gittl... D En önemlisi G M B • •I • •i :::: •••• •III • ••• :::: •••• •••• :::: :::: •••a •••* • ••• :::: Muhalefetin nedenleri M l % * ye muhalefct bugün, bu I I U I teşekkülün mevcudiyewmwT I tinin ihmali, önemsenmemesi, kısaca kayıtsızlıK olarak belirmektedir. Uzmanlan karamsarlığa ve Teşkilâtı kendiken dine dağılmaya sevkeden olaylar açıkça karşı koymak şeklinde değil de, ilgisizlikle ölüme mahkum etme şeklinde belirmektedir. Bir toplumsal müessesfnin yozlaştırılmasının en az tepkiyle karşılanacak şekli de. ona karşı kızgınhkia çıkmak yerine ihmâl etmektir. Bazı iş çevrelen ve onların temsilcisi olarak AP nin bu "UHırasttrroU •Kj*eı»*»rırw gelince:. A Bonan Mr «ebebi, HİPT niı» kurulmasının 27 Mayıs hareketinin sonucu olmasıdır; kendilerince «meşru» sayılmayan bir hareketin getirdiği müesseseler de, tabii, kabul edilmemektedir. Flânın reddine yolaçan bn sebep duygusaldır; bilimsel hiçbir dayanagı yoktur. Kaldı ki, 27 Mayıs özel tesebbüse de karşı çıkmış değildir. % tkinc: bir sebep, Türkiyedeki iktisadî dttzenin aksaklıklarınin açık seçik ortaya dökülmesi ve gerçeklerden dnyulan ürküntüdür. Yalnız AP değil fakat daha önceki bütün iktidarlann gerçeklerin açıklanmasından çekindiği de bir gerçektir. tktisadî lis temin Türkiye'deUi işleyişinde gözlenilen aksamalar, eşitsizlikler, adaletsizlikler ortaya konarak çözümlenecek yerde bnnlann gizlenmesi hemen daim.i çıkar yol sayılmıştır. Oysa, DPT, yaptığı araştırmalarla Türkıye'nin somut ve acı gerçeklerini ortaya koymuş, yakm zamanlara kadar kimsenin bümedıgi, karanhkta kalmış olaylar gün ışığına çıkmıştır. Dış borç yükünün ağırlığı. yabancı sermaye ile ilgili meseleler, gelir bölüşümünün eşıt. «izliği, bölgelerarası dengesizlik •• » • • ••• !••• >••• u:: Sonuç Vergi rezervleri kanunlarla halen vergi alınan sahalardan hangilerinde vergi rezervleri bulundugunu araştırmak ve diğer yönden de gene mevcut vergi kanunladüşüncemize göre, yeni mak için kaynak aramak yerine, yapılması B izimbaşka işler vardır. Bunlarvergiler koygereken da, mevcut onuç olarak şöyle blr özetleme yapabiliriı: Memleketimizde, servetler dışında, vergilendirilmemiş bir saha mevcut değildir. Bu nedenle, yeni vergiler koymak yerine, mevcut vergi rezervlerini ele almak ve çok yaygın olan vergi kaçakçılığını önlemek lâzımdır. Bu tedbirlerin alınması ve yürütülmesinde başarı sağlandığı takdirde, bütçe açıklarını ve yatırım programlarındaki gelir yetersizliklerini karşılamak kolaylıkla mümkiin olacaktır. • ••a tiyaçlarından doğmuş olmak gerekir. Nitekim, ihtiyaç yaratışın anasıdır» ilkesine uygun bir şekilde, ölçülebilir (kantitatif) esaslara dayanan plânlama teknikleri özel teşebbüs düzeninin yaşamasını per çinliyecek esaslân yaratmak gereğinden doğmuştur. Antik Grek dün yasınm «bilgi için bilgi» anlayışının ilmî çahşmalarda esas olduğu sanılırsa da, gerçekte, bir ihtiyacm baskısı olmadığı alanlarda yapılan çalışmalar ve bulgular olduk A Ücfincfi bir sebep, doğrndan ça enderdir. Ve herhalde, ne plân dogruya «plân» kelinıesınin ya teorisi ne de tekniği bu sonucu enrattıgi allerji ile ilgılidir. Ger der buluşlara dahil değildir. Eğer teori ve teknikler bu alanda gelişçekte, plân sosyalist bir ekonomitirilmişse, bunun sebobi hem Batı yi belirliyen temel bir müessese iktisadî sistemi hem de buna özedir. Ne var ki, Tıirkiye gibi pi nen geri kalmış ülkelerde buna duyasa ekonomisi kurallannın kı yulan ihtiyaçtır. îkinci Dünya Haryasıya yürürlükte oldnğn bir ül binden sonra iktisadî kalkınmanın kede nygulanan plânla sosyalist özel bir önem kazanması, farklı ekonomideki plânın mahiyeti ta ideoîojiler yarışmasında kalkınma mamiyle farklıdır. hızının başan ölçüsü sayılması, kal Plânlama organı ile politik ik kınma hızmı yükseltecek vasıtalatidar ilişkileri, plânın iktisadi sis nn yaratılmasında başhca baskı tem içindeki yeri, birinin «emre olmuştur. Kısacası, iktisat ilminde dici» diğerinin «Yolgösterid» olen önemli çahşmaların plânlamaya mak vasfı, iki sistem içindeki plâ aynlmış olması, bir kere. doğan nın yerini birbirinden tamamiyle bir ihtiyaca cevap sayılabilir. ayırabilmektedir. •klnd olarak ki, yukardaki ih0 Dördüncü bir sebep de sudur: uyacın beklenir sonucudur Piyasa ekonomisi içindeki bir plâplânlamanın bugün gerek Banın dahi gerçekleri gün ışığına çıtı ülkelerinde gerek demokrasi, karmak suretiyle, politik kadronun ve bazı iş çevrelerinin sahip ol özel teşebbüs ffibi esaslara «âdık kalan geri kalmış ülkelerde gemak ve kendi adlarma kullanmak niş uygulama alanı bulmasıdır. Istediği «İktisadî karar alma öz Fransa, Iskandinav ülkeleri, ttalgürlüğü>nü sınırladığı bir gerçek ya birinciye, Hindistan ikinciye ör tir. Meselâ, yabancı sermayenin nek gösterilebilir. getirdiği dövizden fazlasuu götürGerçekte, özel tesebbüse ve piyadüğü, veya geldiği üretim alanlannda Türkiye'nin menfaatlerine hiz sa ekonomısine dayanan Batı iktimet etmeyip aksine bununla çalış sadi sisteminin işleyişindeki aksak lıkları tashih etmek, gücünü detığı ortaya bilimsel yoldan konmuşsa, politik iktidarın «yabancı serma vam etürmek gayretleridir ki plâ>eye dayanarak iktisadî kalkınma» nı da kabul edilir bir müessese hayolundaki görüşü ı!37.;ınağını kay line getirmiştir. Tıpkı «refah ve beder. Veya, Türkiye'de gelir eşit depresyonişsizlik» şeklindeki iksizliğinin çok büyük olduğu rakam tisadi faaliyet hacmindeki dalgalarla açıklanıyorsa, ve geniş kit lanmaların sistemi kökünden sarslelerin tükettiği mal lar üzerinden masını önlemek için bir ölçüde edildiği alınan istihlâk vergilerinin bunu devlet müdahalesi kabul daha da kötüleştireceği gün ışığına gibi, piyasa mekanizmasınm işleyiçıkarıhyorsa, iktisadi kalkmmayı şinin islahı için de plân kabul ebu vergileri arttırarak finanse et dilmektedir. mek özgürlüğü büyük ölçüde smır Piyasa ekonomisinin işlemesi geç lanır. Gerçeklerin, yaptığı araştır ve güç olmaktadır; gelecek belirsizmalara güvenilir bir kuruluş tara liklerle yüklüdür; piyasanın tashih fından açık seçik ortaya konulduğu etme mekanizmasınm ki zarar ebir demokraside, bir toplum katı den teşebbüsün tasfiyesi yoliyle nın menfaatini diğeri aleyhine ge olmaktadır bugünkü yatırımların büyük çapı dolayısiyle maliyenişletmek ve özellikle geniş halk kitlelerinin menfaati aleyhine ola ti çok yüksektir; üretim kesimlebilecek kararlar alabilme özgürlü rinin birbirlerinden alıp verdikleri mallar arasındaki intibaksıziıkİüobiaıoik ölçüde kısıtlanmjftır. htr atıPkapasit* r«^da* boğa«l»« Tabilj, bütün bu sebepler* Türk yaratmaktadır; geU» • se«iyesi , ,.U«! toplumunun bir davranış feelliği beraber talebin yapısı da değişti olan •heyecanını çabuk kaybetme» ği için, bugünden gelecek için tedde eklenmelidir. Yabancı diller birler almak gerekmektedir. Bu deki atasözlerine dahi giren bu gibi sebepler, piyasa ekonomisıni davranış özelliği dolayısiyle büyük liberal toplumsal düşüncenin teheyecanla başlanan işler, kurulan mel ilkesinden sayan kapitalist ülmüesseseler ilgisizlikten, kısa bir kelerde dahi, işleyişindeki aksaksüre sonra. çözülmekte ya da kendi lığı tashih edici bir yardımcı müessinden bekleneni verememektedir, sese olarak, plânın kabulü ihtiyacmı doğurmuştur. bu arada hemen akla geîenlerdir. özellikle köy sorunları üzerine gelişen edebiyatta işlenen konular, bir vakitler yazarlarını mahkemeden mahkemeye sürüklerken, bnimsel gerçekler olarak bir Anayasa müessesesi tarafından ortaya knnunca etkisi de farklı olmaktadır. Türkiye'nin kendi gerçeklerine bilimsel araştırmalarlö uyandınlnıası, ne yazık ki, bazı çevreleri tedirgin etmektedir. ( *••••••«••«•••••••••••>••••••••••••••«>•••••«*••••••••*••«•••••••*•••••••*•«•• •lıiMnııtiHiııtmuııııuıııuıiMiıııııııınMiııııiMiRiıııııııııiiiıtı •• • « •• » • • • • • • • • • •• • • * • « •• > * • • • > • • • • • • • • « • •• » •• • • • • • • • > • * • > •• •• « • •• • • • • •> • • • • • ' YILSONU ÇEKİLİŞİNDE ceman lkİyONÜRA SON PARA YATIRMA GÜNÜ acele ediniz • •I DAĞITILACAK İKRAMIYELER 1 2 20 Adet 100.000 lira 50.000 • 10.000 ~4 ÖSMANLI BANKASI Yüdız: 1214/12074 200 1.000 200 " 50 0 3.000 1 0 0 Aksu llköğretmen Okulu Müdürlüğünden Yüksek Iratlı Mülk Istiyenlere Bıılunmaz fırsat, Doğubank İş Hanında iratlı is yerleri satılık Müracaat: Doğubank İş Hanı 405 SİRKECİ Rekiamcibk 4087/12086, ürkiye ve benzer yapıdaki geri kalmış ülkelerde ise piyasa ekonomisi çok daha fazla aksaklıklarla maluldür. Bunun ne denli kötü olabileceğine en iyi örnek 195460 dönemidir. Piyasa düzeninin işleyişindeki aksaklık, lâna ve dolayısiyle DPT y edevleti bölük börçük ve pek yaykarşı doğan muhalefetin başguı bir müdahale politikasına sevk lıca sebeplerinden biri de AP etmiş; gün be gün değişen iktisaçevrelerinde iktisadî plânlama ile di politik kararlar ve piyasa şart özel tesebbüse dayanan bir ekono ları müteşebbisler için belirsizliği minin bağdaşamıyacagı, özel te arttırmış; kamu iktisadî kuruluşlasebbüse dayanan kalkınmayı hedef rmı dahi tasfiyeyi hedef tutan ötutan bir parti programının plân zel tesebbüse dayanan iktisadî kalla çelişme halinde bulunacaği ka kınma» sloganıyla iktidara gelen naatidir. DP, CHP döneminden çok daha geBir kere, plânlamayla ilgili tek niş bir devletçilik uygulamak zonik Batı ülkelerinde geliştirildiği runda kalmış ve yaürımlar içinde ne, bunu geliştiren iktisatçılar da devletin payı 195060 döneminde Batı iktisadi sistemini yıkmak gi sürekli olarak yükselmiştir. 1958 bi bir gaye peşinde koşraadıkla deki devaluasyon ve takip eden darına göre, yapılan çalışmalar Ba raltıcı iktisat politikası başını alıp tı iktisadî sisteminin bir takım ih giden bir enflâsyonun kaçınılmaz sonucu olmuştur. Bu gibi müdahalelerin ise, uzun vadeli hesaplara göre yatınmlarmı ayarlamak zorunda kalan müteşebbislerin hesap larmı altüst ettiğine şüphe yoktur. Plânlı bir şekilde «yorganma göre ayağını uzatmıyan veya yorganuı uzatamıyan» bir siyasl parti dahi, plânsız gidişi sonunda, dayandığıBeyoğlu, İstiklâl Caddesi Sinem Han Kat: 4 108 nunı söylediği özel teşebbüsün aleyhine durumlar yaratabilir. marah dairesinde faaliyette bulunan Anadolu Bankasi Anonim Şirketi, bilcümle sigorta muamelelerile mejgul olmak üzere bu kere Şirketimizin İstanbul ve havalisi acenteliğine tâyin edilmiştfr. Keyflyet ilân olunur. I dönemindeki ak1 saklıklarla malul bir piyasa ekoCumhuriyet 12084 nomisinin uzun bir süre yaşaması dün mümkün olmadığı gibi bugün bu imkân çok daha azdır. Eğer DPT nin yokolmağa mahkum edilerek, bu eski düzenin tekrar yaçatılabileceği sanılıyorsa, bunun mümkün olmayacağmı söylemek herhalde bir kehanet değildir. Bir takım duygusal tedirginlikler, bilimsel esastan yoksun çekinKeşif tntarı Mnvakkat teminat melerle, piyasa ekonomisinin işleYapılacak is Lir» Kr. Lira Kr. yisini büyük ölçüde düzene sokao Dış hat elektrik tesisatı 95685,00 6034 25 plân müessesesini yokolmağa mahkum edecek yerde, bunun yaşama1 Eksiltme mahalli ve tarıhi 27/10/1966 Perşembe güsını sağlamak iktidar partisinin ganü saat 15.00 te Antalya Millî Eğitim Müdürlüğünde kapayesi olmahdır. lı zarf usulüyle ihale olunacaktır. Yıllarca iktisadî kalkııunanm 2 Şartname ve lüzumlu evrak her gün mesai saatplânlanması gereği yolunda sürelerinde Antalya MilH Eğitim Müdürlüğünde ve Aksu llköğgelen tartışmalaruı bir ürünü olaretmen Okulu Müdürlüğunde görülebılir. rak ve büyük bir heyecanla kuru3 Eksiltmeye iştirak etmek tstiyenlerin tatil günlan DPT, devam eden istifalar. geleri hariç ihale gününden üç gün evveline kadar bu is için ride kalanlann ilgisizlikten yakmAntalya Baymdırlık Müdürlüğünden alacaklan yeterlik malanndan da anlaşılacağı gibi, belgeleriyle 1966 yılı Ticaret Odası vesikası ve teminat bugün bir çözülme içindedir. Namektubunu muhtevi olarak 2490 sayılı Kanunun tarifatı su KSy Enstitüleri kurulduklanndairesinde hazırlayacaklan teklif mektuplannı ihale »aadan bir süre sonra, bazı çevreletinden bir saat evveline kadar Komisyon Başkanlığına verrin çıkan ile çatıştığı için gayelemeleri şarttır. ruıden saptınlıp ölüme mahkum e4 Taliplerin ihale gününden evvel Okul Müdürlüdılmişse, bugün de DPT için aynı ğünden alacaklan yazı ile teminatlannı yatırmalan lâzımkader çizilmek yolundadır. Korkudır. lur kl, Köy Enstitülerinin Kurulus günlerinde düzenlenen anma t5Postada vâki gecikmeler kabul olunmaz. renleri, »öylenen nutuklara blr ri (Basın 20957/12057) r« »nra DPT de eklanecektir. Plân ve Özel teşebbüs T MEVLİDİ k ŞERİF I P GRlPİN * LÂBORATUVARI ile PURO TUVALET SABUNUivej FAY FABRİKALAR1, sahip ve müessisi ECZACI Necip Akar n Vefatının 9 uncu senei devrlyesi münasebetiyle aziz ruhuna Ithaf olunmak üzere 14 Ekim 1966 cuma günü (Bugün) cuma namazını müteakip Beyazıt Camii Scrifinde Hacı H. Hasan Akkuş, H. Zeki Altın, Hacı H. AU Gülses, Hacı H. İbrahim Çanakkaleli, H. Azlz Bahriyeli, H. Fevzi Mısır. H. İsmail Danış. H. Kemal Erdağ. Faühli Kardeşler ve Duahan Hacı H. Nusret Yeşilçay'ın iştirakiyle okutulacak Mevlidi Serife arzu eden akraba, dost ve din kardeşlerimizin teşrifleri rica olunur. AİLESf AISADOLU ANONİM TÜRK SİGORTA ŞİRKETİNDEN: Yeni Ajans 8166/1203S Sonuc Danıştay Başkanlığından Başkanhğımızda açık buîunan 37 adet 500 lira kadrolu 6 ına sınıf yardımcılara 521 sayılı Danıştay Kanununun 14 ve 15 inci maddelerindeki niteliği haiz olanlar arasından 21/4/1965 günlü ve 11981 sayılı Resmî Gazetede yayınlanan sınav yönetmeUğine göre yaıdımcı aday alınacaktır. 1 ~ Yaalı sınavlar 15 Kasım 1966 tarihinde yapılacak ve bu smavda kazananlar aynca sözlü sınava tâbi tutulacaklardır. 2 Bu hususta evıelce müracaat etmiş bulunanlarm da sınav yönetmeliğindeki belgeleri, sınavdan önce aşağıda 3 üncü maddede gösterilsn tarihe kadar vermeleri gerekmektedir. 3 İsteklilerin en geç 8 kasım 1966 gününe kadar Danıştay Başkanhğına başvurmalan ve 14 kasım 1966 günü saat 17 ye kadar smava »irrbilmek için sınav adaylık belgelerini bizzat almalan şarttır. 4 Herhangi bir sebeple veya postada vâki olacak gecikme dolayısiyle dilekçe ve belgelenn belirtilen tarihte Danıştay Bakanlığına gelmemesi halinde, müracaat kabul olunmayacaktır. (Basm 21547A. 13432/12061) 195460 Türkive Demir ve Celik İsletmeleri İsfanbul Miimessilliğinden: Telefon Numaralarımız: 3\?üdüriyet 44 30 54 Santral 49 86 10 49 86 11 olarak değişmiştir. Duyunılur. (Basın 21762/12080) SON