Catalog

2<i Subat 1964 BFS EKONOMİ JÖRKİVE VE BAŞLICA ÜLKELERDE PERAKENDE FIATLAR İNDEKSİ Yorum >?60 1953 »»00 Turkıye I Ayın Ekonomik Göslergeleri GEÇİNME (Genel Ocak Nısan Kasım 11 ayhk ortalama Tıcıret Odası FNDtKSİ 1962 245 0 M6 3 246,9 244.1 taraiınloramnda hafta ayl k 1962 B a h a r d a Reformlar gerçekleşmezse Ekonomik kalkınma, en genıs anlamı ıle toplumun genel re fah s e v ı v e s l n i n artması demektır. Genel refah s e v ı \ e s ı n ı n arti^ı hem bngunkü nufusun hem de g e l e c e k kusakların mutlulnğv ıçln lıtenlr. G e n e l refah s e v ı v e s i n i n artması içın ıse en ynksek oranda firetim yapmak gereklıdir. Bn d», bır vandan daha fazla v a t ı n m vapılmasına, dığer vandan s e r m a v e toprak, emek fibt bütun üretım faktörlerı \ e n m l ı l ı ğ ı n ı n artırılmasına bağlıdır. Genel ekonomı politıkasını v u r ü t m e k t e n sornraln olanlar toplumu bütunıyle goz konusu hedefe, genel refah a r t ı s l a n n a nlastırmak içın n r t gereeklerini gozSnnnde tntarak b a n a n vol l a n n ı k a r a r l a s t m r Te a v ç n l a m a k isterler Kalkınraa m e t o t l a n nın tercıhlnde, IflS» etmesı mukadder kısa vâdeli TOİIar ne ka dar tehlıkell ise sübjektif dfisuncelerden fanatık davranıslardan ve vnrt bflnvevine n v m ı v a n Srneklerden hareketle verıien karar1ar da o kadar o t o m s n t gonuçlar verır D e v a m h basarısızhklarla kavbolan raman, t o p l n m d a fimıtsizllk r a r a t ı r ; herkes g e l e e e f i n defil, geemijin hasretini ç e k m e r e başlar. Bn buyuk tehlıke, Batı örneklerı ıle kalkınmak ıstiven ülkelerde dahl plSnlama fıkrını çelistırmistır Plânlı kalkınma, iopInmtın genel m t i t l u l n j n n u dneördüçu oranda halkın severek ı<itİTerek kalkınma çabasına katılmasını saSlar her vılın sonuç l a n n ı kontrol f m k i n ı verdiiM ıçin asearî hata v e en ı ı ı&man ısrafı fle h e d t f l e r e nla*mavı temin eder Plânlı kalkınmavı tereıb eden ıreri kalmıs bir Olke ise orada. ırelismevi vörfiteeek bütdn k a y n a k l a n h a r e k e t e geçırmek \ e avnı zamanda her faktörden en v S k s e k verimi elîje edebilmek Içln toplnmnn sosval ve ekonomik v a p m n m bnttinönü va da bır t c v a bırkaç fcesimtnı veniden d&zenlemek eerekebılir. Her Teniden d ü ı e n i e m e reform • harekett ise a v c u l a m a a l a n l a n n d a n va da ora ile ılışkisi olanlardan e e l e n blr dlrenme ıle karsıla<nr Bn dırenmenm »ıddetı, çıkarın bÜTÖklfiffi Ü P orantılıdır S S ı konnsn cıkar f r n p l a n n ı tem?il eden polıtıkarılar da var^a dırenme k o l a v h k l a ı n e t ı t ı l e m e m i s hattft kendi cıkarınm farkında o l m ı v a n halk k ü t l e l e n ara»ına TSTilahHIr. Bn e f i l l m Te tntnra. Teniden dfizenlemenin r e f o r m l a n n v a p ı l m a n n ı reeiktirereri icin, plânın b a u n v a olasmamnda elddî t e h l i k e l e r dofnrnr Bn direnmelere rajmen genel refahın a r t m a n bakımmdan ç e r e k l i r e f o r m U n t e r c e k l e s t i r m e k n t ı v e n polltıkaeılar bfiviik rtcIöklerTe ba<basa kalırlar Zaman faktörii a l e v h e i s i e m e v e baslar T o r S n c e u n e otnrmamıs ekonomik rrllşme, yenl v e eaklslnden daha Bnemll d e n t e s i z l i k l e r ya (1953 1983 260.3 !75.5 270^ 268 4 «69,6 b r = 100) Artı» ( ' . ) + 9,4 + U,4 + 9,7 + 8,7 + 10 4 gorulmektedır ço« ılkkay v ı 1 endeks) Temmnz î«tanbul dan 1963 artış lstanbul geçınme endeKMnın Y' 1 geçen 11 ıçındekı artış n daha sonuçlan ru genel endeks n artıj hızını ~^J Itolyo ^ BAlmonyo A BD Yunomstan ortalamalar yılının ocak tutuluna itasınn donemt ıle £ o ç » n vılın a\nı dr>nomı ara1: nda d3tıa çok ucret mal ve hızmetle n r ı n perakende f ı v a t l a n sev'iea n d e ortalama o'arak ^uzde 104 GEÇİNME E N D E K S ! (Maddeler) de8ı«ıklıSi g e ç je m e v duruTP arlndaki ul m e ımkân veren btı e n d e k ' l e r geçen \ıl ucretle çal ı ş a n l a n n ^atı^ alma guçlerınde \uzde 10 4 oranında bır k a ' ı p ol» i u ğ u n u ortava kovma'Ctadır Ocak • kanra ortalaması (1953 = UM) ,,,,„,,„„ , 1950 »951 1952 1953 1954 1955 1956 »957 OECO. JANUARY , » 9 6 4 1958 1959 1960 196» 1962 Kaynok Teknik elemanlar taşraya ve şantiyelere gitmiyorlar Verimsizliğin başlıca nedeni, teknik elemanlann merkezî ve idarî kademeleri istemeleri Ozgen ACAR Turkayedekı 15,926 muhendıs ve mimarın yuzde 53 unun Ankara ve İstanbulda çalıştığı, buna karşılık vuzde 47 sının de Anadolunun çeşıtli yerlerınde gorev yaptıgı Devlet Plânlama Teşkılâtı tarafından hazırlanan bir rapordan otjrenılmıştır D e v l e t P l â n l a m a Teşkılâtı tarafından hazırlaııan •Kamu Sektöru >atırımcı kornluslarda çalısan teknik personel uterınde vapılan bir araştırma» adını tasıvan bo raporda veralan h o s n s l a r oaetle şu noktalarda toplanmaktadır : 1 Turkıjede 15 926 muhendı* v e mımar bulunmaktadır Bunun mi de buvuk bır uygun«uzluk gösyuzde 34 1 ı kamu sektorunde yuz termektedır Ş a n t ı v e l e r d e çalışan muhendis de 65 9 u ozel sektorde çalısmakta lerin oranı genel toplam ıçınde dır 2 lktısadı devlet teşekkullerın vuzde 18 8 ı bulmakta ote j andan de bır m u h e n d ı s e 1 m ı l y o n 537 bın merkezde ç a l ı i a n muhendı* ve mı lıralık yatırım duşerken dıger ka marların oranı ıse vuzde 812 dır j mu kuruluslarında bır muhendıs Ş a n t ı v e l e r d e çahsanlar i ' e genel 729 bın lıralık vatırımdan sorumlu lıkle venı mezun muhendıs ve mı marlardır olmaktadır A v n c a bu merkezde v ı ğ ı l m s n ı n Raporda b e l ı r ' ı l d ı ğ ı n e gor«, tek nık kademedekı bır muhendıse dikkati çeken dijfer bır hususu da Ankara ı d a n k a d e m e d e bır muhendls dus m u h e n d n ve m ı m a r l a n n »ehrı mektedır Dığer bır devımle, mu ve lstanbul gıbı ıkı buvuk 1S128 m u h e n d n t e n hendıs ve m ı m a r l a n n vuzde 50 «ı seçmelerıdır ı d a n kademede g^rev almakta pı 4 504 u Ankarada 4 076 si ıse İstan ramıt «eklınde olma«ı gereken vapı bulda çalı«makta<* r bozuımaktadır A B D de bu oran Raporda belırtı'dıcıne gore Ame yuzde 18 1 dır rıkada bır m u h e n d i ' saat ba'ina kademe Ue merkezde voğunlaşma larıdır Bunların yenıden bır du l e n l e m e v e tabı tutulması v e r ı m h lığı buvuk olçurie artıracaktır Bazı ntühendis ve mimarlar, veznedartık ve muhasiplı'k yapıyor En fazla fiat artışı bizde Yukarıdakı grafık A B D, Fransa, Batı Almanva. Italva, lunanıstan ve Turkıvede 1958 ıle 1%2 yıllarını kavrıvan 12 vıllık dSnemde perakende fıatlar sevıvesınde \er alan degısmelerı gostermektedır 1953 \ılı 100 olarak alınırsa perakende fıatlar genel sevıvesinin en fazla arttifi ulkenın Türkıve (tstanbul) oldugu anlasılmaktadır Turkıvevi fıat artışlarında sırasıvle Fransa, ttalva Mnıanvı ve A. B O. ızlemektedır 1958 yılından sonra Ynnatı endeks serilen nın dfjışmesı fiat artışlan bakımmdan Turkıveden ıonra ıkıncı sırada rorulmesi gerrken bu ulkevı en sonda sıralama zorunlufunda bırakmıstır Bununla hırlıktr 1459 100 olarak venıden dözen = lenen Tunan perakende fıatlar endeksı nıuteakıp vıllarda çok cuz'ı artıslar kavdetmı* hattâ l%2 vılında 0.3 puvan genlemıştır Gıda maddeleri Isıtma, a v d ı n l a t m a m a d d e l e n Gıvım ve ev e?vası Klra ve ev baKımı Mttteferrik ıte 253.S 2113 **7j MTJ 233J 1983 U1.5 215 S 235ü 299J 245,9 Artış ( S ) + U.» + 14» + S,« 420» + 5J ratır. Tflrkivede nlân fikri 21 Mavıs hareketinden «onr» gereeklesmlftir. 1987 vılında bes vıllık döneratni tamamlıvaeak olan ilk n v f n l a m a hedefierine nlasmak ıçın zaman gittıkee azalmaktadır. B n n a kargılık daha vapaeak pek ç«k s e v vardır Kamu hızmetı s?oren k u r u l u ş ' a n n hızlı. katltelf ahenkll v e tasarruf l a i l a v ı c ı bir s f k i l d e veniden düzenlenmevi. lktısadı D e v l e t T e n e b b u s l e n nln daha m u h t a r bır Idare fle kSrlı ve verirali olarak ısletılmek «nretlvle dah» fazla kavnak v a r a t m a l a n n ı temın edeeek reform t a s a n l a n , t a n m keslmlnde Terim T« firetim rTiefinün artınlma»ın« M ı m e t edeeek toprsk ve t a n m reformları nlânın fınan«n»n m m <am alarak 'aSIanmasi ve avnı zamanda p U n d a ongortılen » o ı r a l a d a l e t Hkesi v e «ektSrterle llrili tedhırlerin cerceklesti rilme»! Içln b e k l e n e n l o n n ç l a n vereeek v e r e i reformları devlet pereenel rejlmi, iera \ e iflâ* kannnn, kira kannnn. v b , ilk be» TiHık plân ddneminln kilçüm^enmlveeek blr snreslnl bitırdiflmız halde henüz rerçekle^ememiMerdır. Flnan^man k a v n a f ı temıni verimllllk ve »otval hedeflerle UfJII tedbirlerln vani Tflrk t o p l n m n n n n beklenen hedeflere »lasmasının reeikmesi s o r n m l n l n f a bamnı ıle m e s l e k î \ e polıtik k n m l n f l a n Ile heplmizin flzerindedir Bellrli bır reforma T B da tedblre karm olmak ıçln klüi^el va da azınlık çıkarlarının 8teslnde düsfintnetnlı c e r e k e n blr dSnemde v a n a d ı t ı m ı ı ı anutmıvalıra. Tfirk halkına t e ç m i s m dejHl ırelecetin hasretınl çektirmek, onn ber kenlmde çalısanı tle v a n n ı n m n t l n l u f n n a Szendirmek kalkınma ç a b a n n a s e v e r e k katılmasını s a t l a m a k gornmlnlojhında «olumlu p o l l t l k a c ı . vı v a l n ı ı bıraktıtımı* b a t t j onn h a k g ı ı rere b a l k m rSrflnde kfirflh düsOrmeve ç a l ı s t i t ı m ı ı takdirde, g e l e e e k knsaklar hlrf TSnetle hatırlıraeaklardır. ı n c e l e n ı r s e en nızlı artıjıa Yukarıda \ e r i l e n genel j e l ı ş m e ları s o n u ç l a n n ı daha yjk ncjvn gormek vuzde 20 9 oranında kira ve ev ıçın endekslere gıren madne grup b a k ı i ı ı m a s r a f l a n n d a Jİdjğu an lasılmaktadır Bunu yurdt 11 artışla gıda maddelerındekı fıyat y u k s e l f n e l e n ızlvmek^edıı aöz lco n u ı u donem ı ç m d e cıu*eferr k ma^raflar yuzde 5,1 gıvım ve ev ejyası masrafları yuzde 3,6, ıııtına ve aydınlatma m a ı r a f l a n yuzde 1 9 oranında artmıştır HaftaUk alttn Şnbat fiyatları Şnbat 20 SİJSS 91. 138. 139. Subat 21 97.M Snbat 22 97J0 11 Ct'MHURİYET: RESAT: KÜLCE: 1M3 1984 19O 19«4 1983 1<M4 38. 97.1» Şubat 19 98.29 9«7« 13S. 1S8< MM 13» 139. 14.75 14.35 1S8. 14.15 ıriM 139< 14.88 14 4* UM 14.35 UM 14 38 ie Yabancı Sermajevı Teşvık Komıtesı aldıgi dort >eni k a r a n . onavlamak uzere Bakanlar Kuru luna s e v k e t m ı ş t ı r Bu kararlara gore Carlo Erba Ltd Şırketı tarafından venıden vapılacak ılaç te «kslerı ıçın vstıracağı 300,000, ö>; .*«Balıke*i«jj..,Bıga'lı<; l l ç e ' i n e %*ğh Fara? ve Çam koylerı s ı n ı r l a n Içıgdj ' V ' l l ' H i B ı f ' " ' ' ' " " ı«ı/i.»ııi]iı ı ş l e t m e ı m t n a z m ı n 45 vıl ture larlık naktj. ^rleaıÇ^AIUftlİka uv11e f a r a s Çamk'oy Borasıt Limıted Ş ı r k e t m e v e r ı l m e ı ı hakkındaruklu bır şahsın Antalva'da ^ 'F kı kararname Harabelerınde 20 odalı bır rr t» vaptırmak ıçın yatıracağı 53 175 19 « s b a t 1964 Balıkesırın Yenıkoy \ e Begendıkler kovlerınde bulunan borasıt marienı ı ş l e t m e ı m t n a z m ı n 40 vıl sure ıle Mortaş Ma dolaTİık naktl ve 1 0 82T dolarlık derrılık Limıted Ortakhgına \erılme=ı hakkmda kararname avnl Roche M u s t a h z a r l a n bana20 şubat 1%4 Turk Parasını Koruma K a n a n u yururluk suresının , ., . , , , . , , ıkı \ıl daha uzatılması hakkında kanun m a d d e İ m a İ ç l n k u r c a t e s f s I e I Bu rakamlardan da t n l a ş ı l d ı ğ ı n a 14 dolârlık Belç.kad» 0 7 dolârlık j " " ^ " + Edırnenın Demırhanlı ko\undekı lınvıt madenmır) i ş l e t m e ımtıgore bırıncı derecedekı teknik ele verım v e n r k e n Turkıvede bu mık re harcavacağı 1 mılvon Isvıçre j a z m ı n 45 v ü sure ıle Traks a Çımento S a n a j ı ı TurK Anonım Or YabRncı manlar (muhendıs, mımar) genel tar 0 3 doları bulmaktadır Turkı frsnklık avnı vatırıırlar taklığma \ e n l m e s ı hakkında kararname lıkle ı d a n k a d e m e d e gorev a l m a | v e n ı n dışındakı rakamların 10 vıl Sermayevı Te«vık Kanunundan ya 22 şubat 1964 Turk Vatandaşlığı Kanuru, vı tercıh e t m e k t e d ı r l e r Idarl ka oncesıne aıt olduSu duşunulur«e rarlanacaklardır Avrıca Turk O * 20 ağ ı«to« 20 e v l u l 1964 t a n h l e n arasında açı'acak Izmır Enterd e m e d e k ı l e r arasında muhasebecı aradakı v,enm«ızlık farkı kendılı tomotıv Endustrılerı Ş mn «olO nasvona! Fuarında teşhır edılecek vabancı raenşeh malların ıthal hısse«ı bazı ık personel muaurlugu yapanlar ğınden ortava çıkmaktadır ka\ıt ve şartlarla \e fatış muamelelerıni duzen ıven sırkjler ( M ' l ) bulunmak'adır | Bu venm«i7İıŞın ba=lıra nedenı înternatıonal . . . . . Harvs'ter Co ve * Rontgen fılımlerının ıthalıne daır «ırkuîer (64O0) ldarı kademedekı bu vığılmava olarak Turkıveriekı teknık »lemın İ222 222 dolar mukabılı devredıle * Odalar B rhgı tarafından verılen «musaade belgelerı» nın 14 ırart kar«ılık merke7de toplanm» eğıll azl gınrîan 7i\ade bunların ıdan ıcektır (İKA1 1964 t a n h ı n e kadar temdıdıne daır sırkuler (64/11) Cenevredc ( t ı v ı ç r c Frangı olarak) H o l t n d a (İM F l o r l n ) 119,25 121.25 B A l m a n y a (100 D. Mark) 108 00 118,00 Fransa (100 F T . F r a n g ı ) M 75 89.25 t t a l v a (100 Llret) 0.685O 0,7050 Belçika (100 B Frangı 8,30 8 70 İngıltere (1 S t e r l l n g ) 11 < • 12.18 W \ B D (1 Dolar) 4.30. 4,14 Turkive ( 1 T L . ) 0 32 0 42 Cenevre para pUaaanruta Türlc Llrsçmin gfçen hiftakl dpferı degl?mtmlştlr S»tısl«rda 1 İ!\içre Trıngı 2 Lira 32 5 kurut ve ahflarda 1 tsıtçre Frangı = 1 Llra 1 kuru» Uzprlndfn nuamele görmektedlr DlS<T dcvlz flvatlan da degt*memlf RESMİ GAZETE'de geçen hafta EMEKU Eli, koln, gövdesiyle if goren vaaıflı, vanfııı iaeıler ve kafasıvla çalışan ucretli ve metnnrlarla dosünce ve dojal yeteneklerınin ürünlerıni paıara snnan ekonomıst, mımar, mahendıs, avukat, heklra, mvhasebeci, mall danışmanlar gıbı serbest hıımet erbabı, müıuyen vc artiıtler LÜK8 MALLAR Ya«anılan çaga ve toplumsal çevreye gore sınırları defişmekle beraber, temel ihtiyaç raaddelen dısında kalan ve ihtiyaç maddesı olsa da genellıkle pahalı füketim malları. TÜKETİM MALLARI Dogrudan doğruya ıhtıjaçların tatmınınde knllanılan mallar. TCRET MALLARI özellikle eeçım endekslerının duzenlenmesınde esas alınan ve emekçılerın knllandıkları vıyee«k ve gıveeek maddelen gibl temel tuketım roallan. ÜRETİM M4LLARI Mal ve hızmet uretımınde kullanılan üretim araçlan, n » kıne ve takımlar. («Sermave malları* da denlr ) Dışarıya Tfirk îşçi akınıyla ilgili iktisadi sorunlar Turk işçisi neden vabancı ulkelere akıyor? Genel ekonomi politıkasını yürütenler ve avdınlar bu konu ile vakmdan ilg^lenmekte devam edıyorlar. Yaxar, bu sorunun cevabmı şu konulan inceliyerek aramaktadır: O Tarih bo\unca kavimler tabiî kavnakları bo) olan bolgelere ya da ulkelere akarak daha mutlu yaşamak ıstetnışlerdır Yanı işçi başına sermavenin bol olduğu yer, az olduğu yerden bir akım yaratmıştır. retlerin v ü k s e k olraa sebebi, İsçi basına sermavenın yukseklltidir. Çunku her ıs kolunda her ı«tıhsal âmılı i«tıhsaldekı pavı kadar bır g e h r elde eder Bır ıs kolunda ışçı basına s e r m a \ e fazlav«a ı«çı daha v e n m l ı çalışır daha fazla ıstıhsal de bulunur, daha yuksek bır ucret e l d e eder Işsızlık hâli l e n n e açık olduğu halde bu ıkı ül ke arasında hıç bır ışçı akımı g > rulmuvorsa bu ıkı ulkede ucret sev ı v e l e r ı n ı n pek farklı o'maü gı s » nucuna varabılırız Fakat fertlerı m e m l e k e t l e n n e bag a w n bu bağı bılmezden g e l m e k \aracagımız «on u ç l a n n kesınhgını hıç etkılemedığı halde ılerıdekı muhakemel»rımızrie tahııl k o l a y l ı g ı sağlayar eaktır Onun ıçın bundan »onra bu bağ hıç v o k m u ş gıbı h a r e s e t edecegız \ e ıkı u ' k e d e ucret «evıve lerı arasındakı en kuçuk bır far kın ucret «evıvesi du«uk ulkeden ucret t e v ı v e s ı j u k s e k u l k e j e doğru bır ışçı akımma vol açtığını farzedeceğıı İsçi akımının ı o n a 0 Eğer herhançi bir yerde (işkolu va da yabancı ulke) ucretler yuksekse bunun sebebi isçi basına duşen sermayenin fazia oluşudur. Bu durum işçi akımı yaratır. O İşçi başuıa duşen sermayenin bol olduğu ver (işkolu ya da vabancı ulke) sendıkalan bu akıma direnmezler mi? Refah politikası yetkilileri bu akıma sonsuz olarak musaade ederler mi? Hayır. dar bir sure veya ısçıyı kapsadığı, işçi s k ı m ı n ı n y o n e l d ı ğ ı ulkelerın sendıkalarının ve p o h ' ı k a yetkuılerının kararına o a ç l ı olacaKtır Kesin olarak s o T İ e v e b ı l e c e g ı m ı ı *«* ?ev şudnr. Dı?er ulke y e t k ı l ı . lerl ( k " « d e v r e d e ) s a d e c e kendı U e i l e n n ı n elıne geçen paravı dusunüvorlarsa, hiç bır vabancı ışçıBın vnrt Içıne girmesıne ızın *er» e ı l e r . B u takdirde bn ulke, uzun »urede bıle en yıiksek ocretlı u l k e «larak kalabılır. îkıncı b r k u t j p olarak dıger ulke vetkılılerı (kı^a d e v r e d e ) kenaı ışçUerırın elıne geçen paravı hıç dusunmez v e sınırlarını vabancı ışçı akımına tutar Bu takdirde bu ulke uzun Yazan: Dr. Nuri KARACAN Bn makalenın amaeı vabaneı fllkplerc Turk işçi akınının sebeplerını ve mnhtemel sonnçlarını araatırmaktır. Turk isçisi nıçin vabancı ulkelere akıvor* llkonce bu sorunun cevabını vermeye çalışalım Fertler en az çaba ıle en çok mal ve hızmet istıhlâk etseler. ne kadar mal ve hızmet istıhlâk eder lers» o kadar mutlu olurlar Yıne fertler (veva bır ıstıhsal amili ola rak ısçıler) ne kadır fazla lermaye ve tabıî kavraklarla ı<stıhsale ka •'!ır!ar"!a o kadar fazla mal ve hız met ıstıh^al edebılırler, o kadar fazla mal ve hızmet ı«tıhlâk edebılı^Ier Demek kı ısçının da ha mutla olması daha faz la ıstıhlak etme«ıne daha fazla ptmesı daha fazla ıstıhsal etmesıne daha fazla ıstıh«al etme«i (verımıiın artmısıt bırlıkte istıh sale kat Idıgı tabıi kavnak ve sermavenın fazla olmasma baŞlıdır Tanh hnvnnca topinmlar daha «I vadp tahıî kavnaklar pe«inde kosn»uslar daha fazla istiblSk edip da ha farla ırmtln olmak Için, kavim halmde tabıî kavnakları b«l ve hereketll fllkplcre f«çmn»Ier, va e>a tahıî kavnaklan bol fllkelerı eîıîe etmek lein pmpprvalirt lavaslara gırısmiilerdîr. Fakat runü rerek topln jrBpler rerek rali«t «avaslar fazlaiirle sı nırlinmntır Günıimflzde daha fa7 fa rnnUen sermaveti daha bol b3l PPTP^P VP î« koTlanna akındır. Bn nun en tıpık misallpri kSvden ?eh re ve ar relısmis ülkrlrrden cok ge!'«tnıs ülkelere akındır. den «ehre akın halınde gostenr D e m e k ki g ı i n S m ü ı T ü r k ı y e ı i n d e koyden şehre akını s e r m a v e nnturvvla, v e y a daha kesin bır terirale ifei basına ı c r m a v e n n s u r n y l a açıklamak kaabildlr. Aynı ş e v , Ikti saden az gelismiş d l k e l e r l e çok telismiş Olkeler arasındaki e m e k akımını da açıklar. tktısaden az geIısmış u l k e l e r d e t a n m çok g c l ı ş mış u l k e l e r d e sanavi hâkımdır; yu karıdaki duşunuş l e k l ı m i z e d* uy•»un olarak, gelışmış u l k e l e r d e işçi basına s e r m a v e g e h ş m e m ı ş ülke'ere nazarsn daha b ü v u k t u r (zaten '»ırının gelismiş, d i ğ e n n ı n gelışmemış olmasının sebebi de budur ) ö y l e v « e her ıkı ulke de sınırlannı açar«a az gellşmı? u l k e l e r d e emeğin daha b u v u k s e r m a y e v e janı g e l i ş m ı s ü l k e l e r e doğru akması b e k l e n m e h d i r î s t e T u r k ı j e ıktısaden a ı g e l ı ş m ı ş bır ulkedır ve Turkıvede e m e k g e l i s m i ş u l k e l e r e rtogru akmaktadır D e m e k kı Tur kn eden ı«cı akımırın sebebi ıscı ba<=ına sermavenın Turkıvede sz hazı u l k e l e r d e çok olmasıdır (atla ısçı basına germave (üfret)! hizmetltr birbirıne eçıt elur Tür yeden yabaneı ü'k»ler» ııçı akım ıle çalışmak ımkânını elde etmekte kıyeden yabaneı ulkelere ısçı akı durur d e v a m edeeek mıdır'' Buna havıı mını doğuran sebep vabancı ulke«Belirll süre» ne kadar? ı d ı v e c e v a p v e r m e k gerekır Turkı lerde ucretlerın vukseklığı oldu Y u k a n d a »bellı bır «ure sonra» daha fazla ışçı arasında bolunecak vani yabancı ulkelerde işçi basına sermave duşecek ucretler ışçınin verımhlığıne, ışçının venmlılığı A n ve Talep Kanunu ışçı basına sermave mıktarına Ban «ınırlavıtı faraziyeler alfan bağlı olduğuna gore, ışçı basına da, aynı şeyı, pek bılınen A n ve sermavedekı bır duşuş bu ulkeler Talep Kanonovla da açıklavabılıde ucretlerın duşmesıne yol aça riı. Talep sabıtken arz artarsa fıat eaktır Buna mnkabıl Türkiyede talep sabıtken arz ısçı miktarı azalaeak, mevcnt tcrYabaneı ulkelerde f l a t y u k s e l l r mave daha az ışçı arasında bdlü e m e k t a l e b l s a b l t M V ılabılır. bu necek, bnnun «onncu elarak i««* j ulkelere Turk ışçısı gıdınce bu ul basına sermave miktarı yuksele1 kelerd» emek arzı artar Emek ta eek, ısçının verimlılıgı ve üeretı l lebı tabıtken emek arzı arttığına artacaktır Turkıyeden yabaneı fll gore, yabancı ulkelerde ucretler kelere ısçı akını devam ettıkçe, ; dujer Turkıyede emek talebı sabıt avnı sebepler vuzünden, yabancı sayılabılır, bır mıktar ışçı yurt dı ulkelerde ucretler duşmeve, Turki şına çıktığına gore, ışçı arzı azal vede ucretler yuks«lm«v« devam I mıstır Jsçı talebı sabıtken ışçı arrı edccektır. Nıhayet, bu akım devam j azaldığma gore Türkiyede ueretler ederken vabancı ulkelerde ucrel yukselır Turkıveden yabancı ul o kadar duser, ve Turkıyede ucret | kelere ışçı akını devam ettıkçe, uc o kadar vukse'ır kı belli bır sure , retler yabancı ülkelerde duşmeye, sonra Turkıjede ve yabancı ulkej Tuıklvede yukselmeye devam elerde gerçek ucretler, j ani ışçımn der, v» bel'ı bır sure lonra yaban yeaen gıden sçıler arttıkça va bancı ülkelerdekı toplam s e r m a j e ^una gore bu t e k ı l d e ıçte \ e dıs'd ucret eşıtlığıne erışıhnce yabaneı u l k e l e r e ısçı akımı ıçın hıç bır »e bep kalmıyacaK işçi akımı duraAab u dedık Acaba bu b bellı sure ne k ka d a r d ı r ' Bunu tâyın eden şev, ışçı akımı başlamadan once >abancı ulkelerde T u r k ı v e v e nazaran ışçı basına sermavenın ( v e v a ucretın) ne kadar y u k s e k oldugudur Işçı akımı başlamadan once yabaneı u l k e l e r d e ışçı basına s e r m a v e v e y a ucret T u r k ı v e d e k ı n e nazaran ne Burada bır ıtıraz daha vapılabtlir, ve pek çok Turk ışçısının çalışmak a m a c ı y l e vabancı ulkelere gıtmesine sebep yabaneı u l k e l e r d e nıspı ucretlerın v u k s e k l ı ğ i değıl, sadece Turkıyede ıs bulamamaları, yanı i ş s ı ı olmalarıdır deneblhr Fa kat b o y l e bır durum bızım vuka n d a k ı açıklamalarımıza bır ıstısna teşkıl e t m e m e k t e sadece vukandakı ganel h i l ı n ozel bır d u r u m u olmaktadır Bir işçi T ü r k i y e d e Iş•iıse, bn isçl basına duşen serma* y e n i n v e ücretın sıfır o l d a ^ n kabul edilebılır. Bu isçi vabancı bir u l k e d e ııfırın ustunde bır üeret ( s e r m a v e ) ile çalısabilivsrsa, bu vabaneı n l k e d e çalısmavı kabnl edecektır. Demek kı bır ış«ızın de vabancı u l k e v e çah'ma amacıvle jîitmesını gerektıren sebep, yabancı ü l k e d e ı«çı basına nıspı «ermaÜeret sevıve<mdekı farklılık y e n ı n ( u e r e t ı n ) daha y ü k ı « k olBurada s o v l e bır sual sorulabi masıdır hr Kavımlerın v e j a fertlerin daÜeret f a r k l a n aasaf ha bol tabıi kaynaklar a r a m a ' i v e b ınun ıçın bır çaba gostermesı anS o r u l m a ı ı gereken bır tual de 1a« labılır bır olavdır çunku tabıi şudur Aeaba ısçiler. vabaneı ulkekavnakların nerede bol v e bere dekı ucretler Türkıvedekine naza ketlı olduğu herkes tarafından bı ran pek az vuksek olsa da, vabancı linır Fakat acaba kaç kısi kovden filkede çalısmavı tercıh e d e e e k l e r >;ehıre va da kendı m e m l e k e t m d e n mldir? Buna m u ' p e t cevap vermek ha^ka bır u l k e v e gıderken, avrıl guçtur Çıinku fertler doğdukları rf ı5ı ve gıttığı iş kollarında i«çı yetıstıklerı ilk arkadaslıklarını e Haçına s e r m a v e mıktarını ke«ın ola dındıklerı ortama baglıd rlar Per rak b ı l m e k t e d ı r ' Bu s u a ' e v e r ı l e çok halde kuçuk b r na^dı rrukd Is hasına sermavenın önemi T^rım VP «anavı bır bakıma kov cek e e v a p sudur P e k m u h t e m e l e n fat küçuk bır ucret artısı bu kuv le 'ehrın «ınmnı çızer Tsrım kov hıç bır ı«çı bu konuda kesm bir vetlı bagı koparmak ıçın vetersl lerdp «aravı sehi'lerdp toplanmıs fıkre sahıp degıldır hattâ bunu kalabılır D e m e k kı ı « ç ı l e n n çalıs tır Sanavi tanma nazaran dshs d u ' u n m e s ı n e de luzum voktur l«çi mak a m a c ı v l e kendı m e m l e k e t h fazla «ermave kıılianır bun'in so sadeee «ermavenın nerer'e az, ne rınden dıger u l k e l e r e gıtmelerı ıçıı nııcu olarak sanavıde eneîın ve rerfp çok olduSunu gosteren blr o u l k e l e r d e ıırretlerın bu kuvvetlı rım) tsrıma nararan dahi buvük ı " T t e r s e v e bakrrakla vptırehı'ır bajı koparacak kadar vuksek ol • ıi' Bır ıılke grlıstıkçp >sna\i kp hu (îa î ' c ı n ' n avrıldıfı ve srittıüı I' ması pprekır Bu vareı Hoeruv^a sımı riı^sr ke<!im!ere nazaran daha ' knlnndakı nıspi ucretlerdır F f e r bazı EOflemVrîe bpl'i ^onuçîars d I herhanfi bır i* knlnnda ucretler varabılırız tkı ulkr ara« nrla e fazla Kuvur VP •arım ısçıiının An | s"inın calısttih ı« kolundaki liere | m e k »kımı \«r<ı bu ıkı u'kede ur ha venmlı nlduğu sanavi ke«i"iınp ! »P nazaran daha b ü v u k s e Hçl Beakmaıı tabıî bır sev olur Ko%d" retı vu'<«fk ıs knluna eecrr"'' 1 ? lca ret sevıvelerının havlı farkh n! duğunu sovlp ebilırı? A.'.nı s^kı' tanm «ehirde «anavi hakim olrfj ' türçh cıkur. Fakat o ı« koiun'i , ıki ulka i u u r l a r ı ı»£i haıeket i kadar b u ,* Sorulma";ı gereken bır soru da audur Tabancı Ulkelere ısçı a k ı m Tflrkiyede biç ifçi kalmavınca>a kadar deıarn edeeek mıdır? Yuka retler v u k s e l m e k t e v a i r e t l e r v u k s e l m e k t e vani o u l kle k ı n , olur Yabancı u l k e u n n rıda Turk ışçı^ının vabancı ulkev e t s ılerının ısçılerı z e n g ı n l e ş m e k t e , ısçı a k ı m i | g e n e l l ı k ' e «eçtıgı ŞIK bu ıkı k u t j p lerde daha fazla ışçı basına serrnahangı u l k e v e v a n y o r s a a ü l k e d e arasında bır j e r d ı r >e (daha yuksek ucret) ıle ç a h s ucretler a u ş m e k t e >arı o u l k e n ı n , m a ımkânı b u ' d u g u Içın bu ulke] Iktısat dısı etkıler ısçılerı fakırleşmektedır övlevse| lere gıttığını sov lemıstık ö } e v s e Fakat vahancı ulke vetkılı'erısovle bır ?oru sormak v e r m d e osorumuzu *o\ e «orabılıri7 Turkiveden vabancı u l k e l e r e ne k a d a ı lur Tabancı ü l k e l e r d e işçi sendı nin, daha dusuk ucretlı ulkelerde memleketlerınde urret ısçı glderse gıtsın, t ı d e n ısçiler • , bellı saat çalışma sonunda elde e t cı ü l k e l e r d e ve T u r k ı y e d e gerçek k a l a n kendı Igçilennln ueretlerının v e kendı • rada Turkıvedekıne nazaran daha tığı gelırle satın alabıleceğı mal ve ucretler birbirıne eşıt olur, Turkı bü kadar dusmecını o n l e m ı v e c e k sevı>elerı esıt olmadan «ınırlarım ler mıdir* Veva baska bır devisle, yabaneı i<cılere kapamaları Turk 1 isçl s e n d ı k a l a n ber ıkı u l k e d e ue ısçılerının m u t l a k a bu karardan retler esit o l o n e a y a kadar, v e v a e t k ı l e n m e l r n n ı vabancı ulUplerde d ı f e r Olkelerden Isç' akımı kendı çalısmak ı«;tıven bazı Turk n r ı l e lıfınden k e s ı l e n e kadar üeretlerln rinin Turkıvede kalmak durumuna d ü s m e s i n e sevırel mi kalaraklar düsmelerını g e r e M ı r m e z \ ı k a r ı i a dır? Buna havır dıve cevap ver ışç ı KTm m e m l e n e t ı n e baglavar. mek gerekır Gerçekten de Turkı | bağların b u l u n d u ğ u n u ve ı<=ıı ın . e d e n gıden işçıler dıSe ulkeler j çahsma s m a c ı v l e vabancı u l k e i e ı * de çalışacakları iş kolu «endıka^ı | gıtrre=ı ıçın vabancı uUelerrle uc nın ıznı olmaksızm î ' t e d ı k l e n ı ^ | r e t m kendı merrleketıne nazdrnrı koluna gırmek vetiEine sahıp riejı! bu bagı ^oparacak kariar vukspk dırler Dığer u l k e l f ' i n rpfah pclı fılma^ı gerektiEinı <• v emı tık Nte < ; tıkası vetkılılerı de kendı ulkele v o b a n c ı ulke ' e t k ' l ı l e r ı r ı n «ınır a rınde i'pUerın durumlarının bu ka rı vabdncı i"=çılpre katDami kaıarı, dar kotu'esme^ıne goz v u m a m a z vaopncı ulKe'erde ucret T u r k n e lar ve vabaneı ulkelerden gelen dekınden vuksek fakat Turk ı«çı isçi akımını kendınden du^uk ge s nı kendıne çeknıek ıçın gpr^kh lırlı butun u l k e l e r d e ger^ek tıcret o l a i d a i daha du^uk oır haridp s e v ı v e ' i a ' m olunrava kadar meır ' du^tııktpn ^orrs \enlıvnr«a bu eketlerıne gırmektp •serbpe» bıra karar hıç bır Turk ı^çı^ırı etkıle kamarlar ö v l e v « e TurVıveden va ' me? Haneı ulk^lere ıcçı pkımı Turkı Ş ı m d u e ka lar vahancı u l k f i e r e vede ve d ı s e r u l k e l c l p ı<=rı başı Turk ışçı akım rın «ebep erını ve na «ermave (\'e\? ucretl esı* o'ans ı «ınırlarını gcaterdık Ge eek bır kartar r'pvam ptm'verek bu nok , Tiakalede vabsncı u ^»'ere Turk 'an v?Tiad?r hıra7 nnc» VP«'1P IÎÇI ak mın n muhterael soııus aıinı eektır Bu «bıraz once» nın ne ka ı ı n c e l e j e c e ğ ı z . dar fazla ı=çınln dığer ulkelere ak surede (bu alternahfı =eçmıven ması gerekır 1 daha vuk*ek gelılı bır v c a daha S.JII..I.. ..m fazla ulke bu'undugu ve daha du! senaiKajarın roıu , , , ,, , ,, , D e m e k ki ışçı akımı hangi ulk« racını o n h v e n ulke bulurmadıgı şjk gelır 1 olduğu halde eiıek ıhden h a r e k . t edıyor»a o u l k e d e ue1 m u d d e t c € ) dusuk ucretlı u \« i?çi ba.ına i e r m a y e mıktarımn v e v a ucretın b ı r b ı n n e esıt olması ıçın Turkıveden o ka ülkede luısa gQre, bu akım kenduü koy Ozel bır u$akia Belçıkav» gıden bır grup Turk ıgcısı fSf