Catalog

LTI 1962 \ Ş A Ğ I D A K İ S A T I R L A R t H E P İ M İ Z İ N EREĞLI'NIN MUHASEBE IŞLERt: Ereğli Demir ve Celik Sanayij T. A. Ş. nln Muhasebesinin mekanize organizasyonu ve murakabesi beynelmi'lel muhasebe uzmanı ARTHUR YOUNG AND CO. firmasına tevdi edilmiştir. Tamamen mü6takil bir şekilde çalışan bu ünlü firma, dunyanın beş kıtasında faaliyette bulunan birçok mühim şirketin murakıphğını ifa etmektedir. Firmanın ehemmiyet ve vüsati hakkında bir fikir vermek için, halen 5000'e yakın Arthur Young uzmanının Amerika dışında vazife görmekte olduklarını belirtmek kâfidir. EREĞLİ NASIL BİR TEŞEBBÜSTÜR? R E F A H I 8. İ L E İ L G İ L I D I R 1. Gıd* v\ Roıuerve Sanayii: Halen Türkiye bütün teneke levha ihtiyacını hariçten tedarik etmek mecburiyetindedir. Gıda maddelerinin ambalâjında kullanılmak iize» re Türkiye'de teneke kutu imal eden fabrikaların sayısı takriben 55 dir. Şu sırada Türkiye'de adam başına yanm kutu konserve düşmektedir. Bu miktar Avrupa'da takriben 95, Amerika'da ise 150 dir. Türkiye mebzul balık, et, • meyva ve sebze nimetlerine sahiptir. Mamafih en verimli mmtakalarında yetişme mev. siminin nispeten kısa süreli olması itibariyle, elde edilen mahsul bütün sene boyunca memleketi beslemeğe kâfi gelmemektedir. Gıda maddelerinin konserve olarak muhafazası, bunların her mevsim kâfi miktarda bulunmasıın temin edecektir. 2. Diğer Ambalâj Sanayü: Boyalar, makine yağları, gaz yağı ve diğer gı* vı ve gaz yakıtlar saç ve tenekeden mamul kutularda, depolarda veya varillerde muhafaza ve nakledilmektedir. Büyük gaz ve petroJ borulan, tanklar, sarnıçlar, silolar, v.s. de yassı hadde mamullerinden. imal edilir. 3. Bina lnşaatı ve Mobilya Mefruşat Sanayü: Meskenlerde ve sanayi tesislerinde galvanir» lioluklu saçlar mühim bir yapı malzemesidir. Yağmur «uyu oluklan, su ve gaz borulan, soba ve soba borulan, ısıtma ve havalandırma tesisatı, mutfak teçhizatı, buzdolabı, çamaşır makinesi ile çeşitli büro ve ev eşyastmn ima. linde yassı hadde rnamulleri mühim rol ovnar^ 4. Nakil VasıUlan Imalâtı Sanayii: Vagon, lokomotif, kamyon, otobüs,~otomobil ve gemi gibi kara ve deniz nakil vasıtalannın» yapılannda en fazla kullanılan malzeme yassı hadde maraulleridir. 5. Kara ve Deniz Nakliyatında: Ereğli Fabrikalannın istihsale başlamasmdar» sonra 2 milyon ton ilâve nakliyat yapılacağı tahmin edibnektedir. Aynca mamullerin memi leket sathında yayılması için muazzam bir. nakliyata ihtiyaç olacaktır. Bundan doğacak, kara ve deniz nakliyatıntn vüsatını nakliye işleriyle meşgul olanlar pekâlâ takdir edebilir, ler. ' Karadeniz sahilinde şirin bir kasabamız vardır. Adı Ereğli. Memleketimizin ilk yassı hadde çelik fabrikası siteleri ile birlikte 3500 dönümlük bir saha üzerinde Ereğli'de kuruluyor. Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları, istihsale başladığı gün memleket ekonomisinde öylesine bir gelişme kaydedilecek ki bizler kadın erkek, genç ihtiyar, hepimiz bunun günlük hayatımıza aksedecek çok faydalı tesirlerini hemencecik farkedeceğiz. Bu işin muhtelif merhalelerine gelince, bu, başlıbaşına bir hadisedir... tşte sizlere Ereğli Demir ve Çelik Sanayiinin öylesine ilgi çekici hikâyesi... En modern otomatik makinelerin yant gıra Ereğli'de takriben 2.500 işçi devamh olarak çalışmak imkânmı budacaktır. Bu tesislerde çalışacak her işçi, memleketin başka başka yerlerinde mütenevvi çelik eşya vesaire imali ile iştigal eden diğer sanayi kollarmda 20 işçiye iş imkânı sağlayacaktır. Ereğli'nin imalât kapasitesi hakkında bir fi' kir edinmek için şoyle müşahhas bir misal vermek mümkündür: Ereğli'de senede istihsa! edilecek yassı çelik ile dunyanın çevresini dolaşan 3 metre genişlikte bir yolu saçla kaplamak mümkündür. Ereğli "integre,, bir çelik sanayiidir. Yani çelik istihsali için demir cevheri ve kok kömüru imalinden başlayarak nihaî hadde mamullerine kadar gereken bütün tesisleri ihtiva eder. Böylece Ereğli tesisleri dünyadaki b2nzerieri arasında kuruluş kapasitesi ve bütünluğu bakımından oidukça mühim bir mevki tutar. 9. 10. Ereğli bir hususi sermaye teşebbüsüdür ve bu karakterini muhafaza edecektir. Karabük ve Sümerbank gibi resmî sektörün bidayette sermayeye iştirâki, böyle muazzam bir çarka ilk hareket verilemiyeceği hususundaki esas bir anlayış ve görüşün neticesidir. Evet Ereğli tamamen hususi bir teşebbüstür. Ereğli'nin hususi bir teşebbüs hüviyetini daima taşıyacağı keyfiyeti, çeşitli kanunî mev2uat hükümleri ve DLF (Beynelmilel Kalkınma ve Ikraz Fonu) ile bu projenin tahakkuku yolunda 9 Ocak 1961 tarihinde aktedilen ve Şirkete 129 Milyon 600 Bin Dolar (1 Milyar 166 Milyon Türk Lirası) kredi temin eden resmî anlaşmalarla taayyün etmiştir. Bu kredi şimdiye kadar DLF tarat'ından dünyada herhangi bir memlekette bir tek teşebbüse açılan en yüksek kredidir. Hüküm*timiz de, bu teşebbüsün memleket ekonomisine ve Türk halkına sağlayacağı fayda ve refahı göz önünde bulundurarak, her bakımdan bu işe müzahir olmuş ve olmaktadır. Resmî sektörün bugün elinde bulunan hisse senetlerinin 7 sene zarfında tamamen hususi sektöre devredilmesi taahhüt ve derpiş olunmuştur. EREĞLt 1. HAKKINDA EREĞLİ NE İMAL EDECEK? Ereğli her nevi yassı hadde mamulü imal edecektir. Bu meyanda: 1. ÇEUK LEVHALAR: (Gemi, vagon, kamyon, hububat silolan, vesaire imali için) 2. SICAK HADDELENMİŞ KANGAL: (Soba, soba borusu, kürek, mibzer, zirai âletler ve teçhizatı, ısıtma ve havalandırma tesisatı vesaire imali için) 3. SICAK DEKAPE SAÇLAR: (Buzdolabı çamaşır makinesi, mutfak levazırnı, bilumum çslik mobilye ve büro levazımatı fabrikasyonu için) 4. SOĞUK HADDELENM1Ş SAÇLAR: (Otobüs, otomobil, kamyon karoserisi, buzdolabı, çamaşır makinesi. diiz ve oluklu saç imali için) 5. 6. BORU BANDI: (Petrol, su ve gaz boruso Imalî Içlm KALAYLI TENEKE (SAÇ): (Her nevi konserve kutusu, yaf ve gaz tenekesi ile her çeşit madenî kap imali için) EREĞLİ'NİN MEMLEKETİMÎZE SAĞLAYACAĞI İKTİSADİ FAYDALAR: ilk safhadan itibaren Ereğli takriben 675 milyon Türk liralık istihsalde bulunacaktır. (benzeri Avrupa mamullerinin CIF îstanbul fiyatlarına göre). istihsal edilecek yassı hadde çeliği, memleket dahilinde yüzlerce istihlâk sahası bulacak ve aynı zamanda muazzanv bir dövir tasarrufu sağlayacaktır. YASSI HADDE MAMULLERİ İLE GELÎŞECEK DÎĞER SANAYİ DALLARI: Ereğli ile yerli sanayiimiz, devamlı ve emin bir yassı hadde çelik membaına sahip olacaktır. Bu, memleket ekonomisinde başlı başına üıkılâp yaratacak bir keyfiyettir. Zira yassı çelik diğer hiçbir iptidai maddeye benzemez. Faaliyetinin esası yassı saça müstenid ciddi bir teşebbüs, devamlı ve yerli bir kaynaktan ihtiyacını temin edeceğinden emin olmadıkça bu sahaya büyük yatırım yapmaktan çekinir. Ereğli, bugüne kadar memleketimizde gelişmemiş birçok sanayi dallarının kurulma ve gelişmesine imkân sağlayacaktır. İş adamlarımızın daha şimdiden düşüncelerine intikal etmiş elverişli başlıca yatırım sahaları şöyle hülâsa olunabüir: ÜNLÜK SLİK: HAYATIMIZDA DEMİR VE iliğin hayatımızda oynadığı mühim rolü ılamak için şöylece çevremize bakmak kâür. Maşadan, ateş küreğinden, madenî tryoladan, sobadan, mutfak âlet ve edeıtından ve ütüden tutun da çamaşır manesi, buzdolabı, otomobil, kamyon, trak•r, v.s. gibi yüzlerce ve yüzlerce demir ve •lilçten mamul eşya günlük hayatımızın Tilmaz parçalannı teşkil etmektedir. te bundan dolayıdır ki bir memleket haljun hayat seviyesi, o memlekette istihsal lilen çeliğin çokluğu veya azhğı ile müjnasiptir. ~ [EMLEKETÎMİZDE ÇELİK: u satırları okuduğunuz esnada Türkiye • in senelik demirçelik istihsali şahıs başıı 12 kilogramı tecavüz etmemektedir. Haluki bu nisbet Yugoslavya'da 70 Kg., Itala'da 180 Kg., Japonya'da 270 Kg., Ameria'da 600 Kg. ve Batı Almanya'da 700 Ig.' a yükselmektedir. ELİK İSTİHSALİ İÇİN NELERE İHTİYAÇ ARDIR? elik istihsal etmek için 2 esas ham madeye ihtiyaç vardır: 1. Demir cevherî 2. Kok kömürü ıgiltere ve Almanya, bol bol kömüre saip olmalanna mukabil, demir cevherini ariçten ithal ederler. Demir cevheri bakıiından zengin bir memleket olan Isveç'te ömür yoktur. İtalya'da ve Japonya'da ise e demir cevheri bulunur ne de kömür... lemleketimize gelince: Türkiye'de yüksek vsaflı dernir cevheri mebzuldür. Kok köıürü istihsaline müsait bol kömürümüz ıevcuttur. Çelik istihsal edebilmek için undan daha mesut bir imkân tasavvur dilemez. Koklaşmaya müsait kömürü buınmayan memleketler ancak çok ucuz ve o! elektrik enerjisi ü e çelik istihsal edeilmektedirler. ıncak, büyük çapta istihlâk edilen ve çok izumlu bir madde olan çeliğin istihsali zel bir ihtisas konusu mahiyetini taşır ve idayette büyük yatırımlara ihtiyaç gösterir. lemleketimizde demir ve çelik mamulleri.e karşı gittikçe artan ihtiyaç muvacehe sinde her türlü imkânlardan faydalanarak böyle büyük bir teşebbüs için lüzumlu zemin hazırlanmıs, sermaye temin edilmiş ve yassı mamullerini istihsal etmek üzere Ereğli Demir ve Çelik Sanayiinin kurulmasına fiilen geçilmiştir. EREĞLİ DEMİR VE ÇELİK FABRİKALARI T. A. Ş. nin KURUCULARI KÎMLERDİR? Ereğli tesislerinin kurucu ortakları: Ankara Ticaret ve Sanayi Odası, Karabük Demir ve Çelik Işletmeleri, Koppers Grubu (Koppers Company Inc, Westinghouse Electric Intl. Corp. ve Blaw Knox Company), Sümerbank ve Türkiye Iş Bankasıdır Sermayesi 600 milyon Türk Lirası olan Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T. A. Ş., bugüne kadar memleketimizde kurulmuş olan sanayi teşebbüslerinin en büyüğüdür EREĞLÎ FABRİKALARINA ORTAK OLAN YABANCI ŞİRKETLER KİMLERDİR? Ereğli'ye ortak olan 3 yabancı firma, kendi sahalarında teknik tekâmülün öncülüğünü yapan dünya çapında müesseseler olup ortakhğa sadece bilgileri ile değil aynı zamanda geniş sermaye ile de iştirâk etmişlerdir. KOPPERS COMPANY, INC: 127 ayrı çeşit imalât ve hizmet sahasında faaliyette bulunmaktadır. Demir ve çelik tesisleri kurmak, kok fınnları tesis etmek faaliyetleri meyanındadır. Koppers'in bu sahadaki mevkiini belirtmek için 2 misal verelim: 1. Koppers halen Amerika'nın en tanmmtş çelik sanayü şirk&tlerinden Jones and Laughlin Steel Corp. hesabına dunyanın en büyuk 2 oksijea konvertörünün inşasını deruhte etmiştir. 2. Wheeling Steel Corporatıon (U.S.A.) 51 kok fırınımn yeniden .inşasını Kcppers'e tevdi etmiştir. 39 sene evvel aynı firmanın kok fırınlarını gene Koppers inşa etmişti. Koppers'in Amerika ve Kanada'da 78 fabrikası vardır ve 11.801 işçi çalıştırmaktadır. VVESTINGHOUSE ELECTRIC INTL. CORP.: Ereğli tesislerinin bilumum enerji ve elektrik teçhizatını taahhüt etmiş olan bu dev firma 114.000 işçi çalıştınr. 1960 da cirosu 2 Milyar Dolara (18 Milyar Liraya) çok yaklaşmıştır. BLAW KNOX COMPANY: Yassı hadde mamullerinin istihsalinde ana tesisleri teşkil eden hadde teçhizatını taahhüt etmiştir. Amerika'da 14 fabrikası. Fransa'da Şubesi % e ' îngilteredeki bir sanayide büyük çapta iştirâki %ardır. Fabrikalarında 479 muhendis ve 9.000 den fazla işçi çalışmaktadır. DEMtR İLGI VE ÇEKİCİ İZAHAT: CELİK FABRİKALARI 6. Tâii İstihsal Maddeleri: Ereğli Fabrikalannın, muhtelif sanayi koDarında çok aranan tâii istihsal maddeleri ile bunların takribi miktarlan şöyledjr: 23.000 ton ham katran, 4.920.000 litre motor benzolü, 250.000 litre tuluol, 8.620 ton amonvun» sulfat. Ereğli'deki yüksek fırın Avrupa'nın en büyük ve en modern yüksek fırınlarından biri olacaktır. Kutru 8.54 metredir. 24 saatle 1.500 ton ham demir istihsal edilecektir. Fınn yüksek basmç altında işletilirse 24 saatlik istihsal 2.250 tona çıkacaktır. Bu fırında senede kullanılacak havanın ağırhğı 2 milyon tondur. Daha ilk tesis safhasında Ereğli'deki istihsal makinelerinin ağırlığı 170 000 tonu bulacaktır. Kok kömürü istihsal edecck tesisler "4 fırından müteşekkildir. Bu fınnlarda 640 000 ton maden kömüründen çelik istihsaü için luzumlu 435.000 ton kok kömürü elde edilecektir. Ereğli çelikhanesinde bir yılda 63.000 ton mayi oksijen kullanılacak ve bu oksijen 222 milyon metre küp havadan istihsal olunacaktır. Ereğli tesislerinin senelik su sarfiyatı 142 milyon tondur. Bu miktar Izmir sehrinin 5 senelik su sarfiyatına muadildir. Ereğli haddelerinin her biri 130 ton olup 3 katlı bir apartmanın yüksekliğindedir. Ereğli'nin imalât kapasitesi üç safhada tekemmül edecektir. Başlangıç istihsali 268.000 tondur. Ikinci gelişme safhasında istihsal 438.000 tona yükselecek, üçüncü ve son safhar.ın sonunda ise istihsal hacmi 1.000.000 tona baliğ olacaktır. Kuruluş ve ilk tesisler öylesine plânlanmıştır ki ikinci ve üçüncü safhalara geçişin asgarî yatınmla ve kolayca tahakkuku mümkün olacaktır. EREĞLÎ'NIN FtYAT VE KÂR POUTÎKASIJ Yukanda da zikrettiğimiz gibi memleketi" mizde, Ereğli'nin ihtiyacına uygun, demir cevheri ve kömür mebzul miktarda mevcut» tur. Yapılan araştırmalar sonunda fiilen tesbit edilmiş olan rezerveler fabrikaya 40 sene müddetle demir temin edebilecek, muhtemel rezerveler ise daha da uzun yıllar ihtiyacı karşüayabilecektir. Kömüre gelin» ce bilinen rezerveler memleketin enaz 60* 70 senelik ihtiyacına yetecek seviyededir. Bu kömürlerin büyük bir kısrru kok imaline elverişli evsaftadır. Ereğli'nin modern teknik teçhizatı ile burada tatbik edilecek mütekâmil işletme metodları ve kullanıla"» cak evsaflı ham maddeler de nazarı itiba* ra alınırsa Ereğli çeliği her türlü dış reka» bete göğüs gerecek ve hattâ icabında bey» nelmilel piyasalarla rekabet edebilecektir. Ereğli faaliyetinin % 20 raddelerinde net c kâr sağhyacağı ve bunun b 10 u tevziye tâbi tutulduktan sonra bakiyesinin ilk işletme yıllarmda ihtiyat ve tesislerin genişleme masrafları karşıhğı muhafaza edileceği derpiş olunmuştur. Bu kâr tahminleri muhafazakâr ölçülere dayanmaktadırv 2 3. 4. 5. 6. 7. ÎREĞLİ'YE ORTAK OLUNABİLİR Ml? [İSSE SENETLERİNİ KEVILER ALABİLlR H E NASIL ALABİLİR? 'edarik etmek mümkün olduğu müddetçe, er vatandaş Ereğü Hisset Senetlerinden at:n almak iır.kânına sahiptir. Beher hise senedi 500 liracbr. îu meblâğ defaten ödenerek Hisse Senedi ktisap edilebilir. Veya almayı arzu ettiğir ıiz hisse senedi kıymetinin 'c 25 i peşin 'e bakiyesi 5 taksitte ödenmek suretiyle îreğli Hisse Senetleriry; sahip olmak mümtündür. îreğli Hisse Senetlerini satın alabilmek çin herhangi bir Banka Şubesine müracaıt etmek kâfidir. îisse senetleri hâmiline veya nama muharerdir, ve her ahcı dilcdiği şıkkı seçmekte ierbesLtir. ı. Hâmiline Muharrer Hisse Senetleri: Hâmiline muharrer hisse senedi almak isteyen kimse, isim ve adresini bildirmek mecburiy^tinde değildir. 500 lira ödeyen her vatandaş hisse senedi ilmuha berini alır. Hâmiline muharrer hisse senetleri, gelir getiren ve daima cebinizde duran nakit paradır. Tıpkı para gibi kolayca el değiştirebilir ve teminat yerine geçer. Hâmiline muharrer hisse senetleri, sahiplerinin isimleri bilinmediğinden Hissedarlar Umumî Heyetinin toplantılaruıa gazete ile dâvet olunurlar. b. Nama Muharrer Hisse Senetleri: Nama muharrer hisse senetleri de aynı hakları bahşeder. Bunları alan kimselerin isimleri, adresleri ve hisse senetlerinin numaraları Şirket kayıtlarına geçirilmiş olduğundan, yıllık bilânço, İdare Meclisi ve Murakıplar Raporları nâma muharrer hisse senedi sahiplerinin adreslerine gönderileceği gibi, bu hissedarlar Umumî Heyet toplantılanna yazı ile de dâvet edilirler. ği gün, değeri, takriben 2.5 milyar liraya baliğ olacak Ereğli'deki Çelik Sanayiinin bizatihi kıymeti arttıkça otomatik olarak hissedarların eUerindeki hisse senetlerinin değerinin yükselmesi de tabiidir. Ayrıca fabrika imalâta geçinceye kadar olan süre zarfında % 6 temettü ödenmesi garanti edilmiştir. EREĞLİ HİSSE SENETLERİ ÜZERtNDEN VERGI ÖDENİR Ml? Gelir Vergisi hükümleri bakımından Ereğli hisse senetlerinin ayırıcı bir vasfı yoktur. EREĞLÎ HİSSE SENETLERİ PARAYA ÇEVRİLEBİLİR Mİ? Şüphesiz evet. Bir gün paraya ihtiyacınız olduğu takdirde sahibi bulunduğunuz hisse senetlerini Esham ve Tahvilât Borsasında o günkü rayicine göre satabilirsiniz. Bugün hisse senetlerinin nominal bedeli, her ne kadar 500 lira ise de hususi sektöre ayrılan hisse senetleri satıldıktan sonra bu değeirin arz ve r l b ması tabiîdir. Çelik, devrimiztn en kıymetli maddelerinden biri olarak kabul edilmektedir. Çeliksiz modern bir medeniyetin yaşaması imkânsızdır. Her türlü şekle girebilmek kabiliyetine haiz olan çelik "alemşümul maden" olarak tamnmaktadır. Bazı memleketler, hiç olmazsa sağlıyacağı prestij yönünden, hayati ehemmiyeti haiz olan çelik sanayiinin suri i imkânlarla kurmak ve desteklemek yoluna dalıi gitmişlerdir. Ereğli'de kurulan Çelik Sanayii ise iktisadi bakımdan müsait şartlar altında tahakkuk etmek bahtiyarlığına sahiptir. Ereğli memleket için hayırlı bir merhaie... vatandaş için büyük bir fırsattır. Ve Ereğli Hisse Senetleri • satın almak imkânı olduğu müddetçe evladiyeliU kârlı bir yatırımdır. EREĞLt HİSSE SENEDİ NE.KÂR SAĞLAYABİLİR? Ereğli'nin kurucuları, bu tesisin halk kitleîerînîn înalı oîrrrasmı istemektedirler. Sertnayesi 600 milyon lira olan ve ikmal edildi EREĞLİ DEMİR ve ÇELİK FABRİKALARI T.A.Ş. Merkez Büroları: izmir Caddesi 13, Ankara T ' Demir'De''Çelik SanSğti^üe*Ereğrî'Hîs^e Senetleri hakkında arzu edebile* ceğiniz ınütenımim İ^ahat^iiLn liitferı yukarıdaki adrese yazımz. ^1761 3605