Catalog

Cumhuri PAR* Uc SATI LMAZ 2 Kuım 1951 SAVFA TECESSÜSLER Udi Güç olan nokta n\emokxat Parti İzmir milletvekili Cihad Baban ar*^ kadaşmızın, Son Saat gazetesi kanalından, meşhur resmî ilânların esash somürueüleriırden biri olduğn malumdur. Son zamanlarda. masraflan çoğaldı raı nedir, devlet ilânlan bu semiz zatı doyuramaz oldu galiba. Çunku, Adanadan ver yansın ediyor: Hususî ilânlan da isterİ7. Buyur, iki gozum, buyur. Onlan da al. Yetmezse, o ilânları veren ticarethanelerdeki eşyalan da a]. O da yetmezse (ki yetmiyeceğe benzijor) gel satıj ve abone paralanmızı da al. Velhasıl ne istersen al. Yalnıı gazeteleri bize bırak. Çunkü halk »izinkileri okumuyor. Devlet zorile onu bunu almak kolajdır ama, halkın kalbini kazanmak o kadar guç ki .. * * * Körler diyarma iki âlim gidiyor! Üzüntüye mahal yok #şe bakın. Meğer, oz turkçe diye isimlrrimİ7İn bajına orurthığumuz «bay» kelimesi acemre imi;. Zengin demekmiş. Kadınlar için kullandığımız «ba>an» kelimesi de gene acemce imis. Hile ve hud'a ile aldatan (lâf aramızda bunda biraz isabet etmişiz ya..) tnanasına gelirmiş. Tersine, yabancı diye attığımız «paşa» tam türkçe imiş. Başağa'dan, değişe değişe o şekli ahnıs. Eski ajiret beylerinin en büyuk oğluna başağa denirmiş. Bunları İsmail Hâmi Danişmende gnnderileu bir mektubdan öğ. renip hayrette kaldık. Ne yapmalı acaba? Geri don ddnemezsin, devaıtı et edemezsin. Bereket versin milli bir aklı selimimİ7 var. Övle ya, mekrub zarflarından ve bir iki alaycı traın\ay biletçisindcn bajka, bu kelimeleri, xaten, kim kullanıyor? Katiller bereketi fki aydır dillere destan olan Sanyer Hnayetine katil diye bir »ürü isim karışmakta devam ediyor. Evvelâ bedbaht kızm dayısı Muraddan şüphelenilraişti. Sonra ortaya Sabri Çehre isimli bir dondurmacı çıkh. Daha sonra «kızı ben öldürdüm» diyen bir kacık zabıtayı fiinlerce işgal etti. Nihayet, şimdi de Osman Delikanh isminde bir er yakalandı. Manlsada askerliğini \apmakta olan bu adamın ustunde Sevim Başayın çantasile cunbızı bıılıınmuş. Eh, diyerek sevindik. Bundan âlâ katil mi olur? Kurbanının çantasile cımbızını, ihtimal bir hâtıra olarak, gaklamıs. Fakat sevîncimiz hiç de uzun siirmedi. Asker İstanbula getirilinee •nlaşıldı ki ne çanla. ne de cımbız Sevime aid değildir. Bakalım daha kaç katil bulunarak. Bİ7e kalırsa. bu iste tek te(ellimiz 5u olacak gibi gdrüniıjor: Katil çok ama, bereket versin, maktul bir tane. Kamerun jerlilerinden bir kadın tipi ¥ *+ Tasarruf a*n "T'ıirkiyeye yerieşmiî tnçilhrrrilelcrinden en yaşlısı gecen hafta vefnt etti. Bu muhterem seksen altılık vashet etmiş: Ccnazeme çiçek gönderilmesin, gondermek isthenler parasmı bir hayır cemiyetine versinler. Bizde bu çiçek meselesi btedenberi zihinieri meşful eder. Kimi tamamile fuzuli bir israf, kimi de, bilâkis, pek lâzım bir içtimaî güzellik olduğuna kanidir. Ben ikisi ortası taraftanyım. Düğün, nişan, cenaze glnl yerlerde lvi oluyor. Fakat âbidelere konulmasa bü\ük bir şey kajbcdilmet. İhtiram duruşu pekâlâ maksadı temin eder. Hattâ, bir dostumuz dnor ki: Mcselâ Taksrm fibidcslne bir kutı kojmalı. Oraya çeleıık ko>acaklar paıasını bu kutııya atsıtılar. Sonra bu parajı toplavıp bir yerde kullanmalı. Pek nriünal ama fena fikir de değil. Hem çiçek di\ip geçmeyin, en ucuzu 3040 lira arasında. BEKÂRLIK VE ÖTESİ .. Ciımhuriyet Bayrâmı günlerinde Istanbuldan bir kaç levha... Yazan: Faruk Fenik • •• Sakin aldanma, inanma, kanma! f^tanbul Ticaret Odasının son neşrettiji endekslere eoıe e>lul ayında hayat, açustosa nisbetle, juzde bir bucuk nisbetinde pahalanmıştır. Geçen sencnin e>lulune nisbetle ise bu artış j 117de yedi. Avrupada gerirdiği tatilden ddnen F.K.G.. ilk lâf olarak «diinyanın * n ucuz sehıi İstanbııidur, demisti. ha>at her jerde ateş pahası.» Ben duymadım ama, Mumtaz Faik arkadaşrmız da Lnndara ddniişii «Türkijede h^yatm em^alsiz ucu7İu5ıipdan" bahsetmis. Oyle ise, fiatların bİ7de de bir&7 artması i\idir, hattâ lâzımdır. Dünya âlcm hayat pahdlılığından kınlırken hİ7İm butun bııtıın bedava yasamami7 doğru olmaz. İnsanlıiın bugıınku i7tırabını bİ7İm de hafiften (!) duymamız, kendi insan!ığımi7in bir icabı drğil midir? • * •• * Tükenmez tatlısı gibi Dedii Faik dostumuz akıllı adamdır, vesselâm. Yeni İstanbul gazetesinde Millî Eğitim Bakanlığmdaki iltimas ve kayırmalara dair, fıkra üstune fıkra, misaller sıralıyor. O talebeyi bjle yapmışlar, bu talebeyi böyle etmis,ler. şimdi siz, bunlan bilip yazmak için akıllı olnıaya ne hızum var, diycceAsrniz. Haklısınız. ama ben az evvel kendisine bu bakımdan akıllı demed'm. ^^^am^m^^t^ Baksanıza, bizler mevzu bulmak için kafa yonıp duru\oruz. Zeki dostumuz bir kalemde işin membamı buldu. Artık, vaz babam yaz. Afıikanın bir bölgesi vardır ki o gfiılerini kaybetnüı olanlar da 00raya cKorler Diyarı» derler. Orada dan daha çokrur. yaşayanlar önünde, sonunda kör olHastahgı doğuran stnek, «n çok mağa mahkumdur ve herkes gözJe göl veya ırmak kıyılarında bulurini kaybedeceğı günu kaderıne bo nuyor. Oralardakı bataklıkları kuyun iğerek bekler. Bu âkıbetten rutmak imkSnsız sayılabilecek cekuıtulmuş olanlar nadırdir. recede zor bir ıştır. Şuphesiz, has«Omrümde beni sinek ısırmamış. tahğın kdkunü kurutmak ancak tu» diyebılecek talıhli bizım ara onun en muhim âmili olan sineğın mızda ne kadar azsa, o bolgenin neslini tuketmekle kabildır. Fakat ahallsi arasında da kor olmaktan bu, uzun bir zaman ister. O işe kurtulabilen o kadar azdır, zıra şimdıden baslamakla beraber, daora halkını hayatının er veya geç ha once yapılacak şey, hastalığa bir çağında zulmete bogan mıkıob uğramiş olanları tedavi etmek, hebir cıns sinek vasıtasıle eüafa ya nuz bu tehhkeyle ancak uzaktan yılır ve bu sınekler de bızdekı ka karşı karşıya bulunanlara da korasinekler kadar boldur. ruyucu tedbirleri oğretmektır. Nigerya, Kameron ve Alünsahıl Işm bu tarafı da kolay olmıya. gibi yerlerın bulunduğu bu bolge caktır. Zıra, hastalığa karşı sava> bir İngılız toprağıdır. Seneıeruen. şabılmek için onun mahiyetini öğberi oranın bir derdi olarak kabul renmek lâzımdır. Bunun için d« edılen bu korluk ıllerıng karşı bu. me»elâ hasta bir gozun nescinden gun bir çare arannıaya başlanmış bir parça alıp mıkroskop altında tır. Bu makiadla ıkı ingılız âlimi incelemek icab eder. Halbuki o yakında yola çıkacaktır. bolgelerdekı zencıler gözu çok muBu iki âlımden birı, Dr. Frede kaddes bir uzuv sayarlar ve goze rick Rodger her şeyden once vı el surdurmemek hususunda çok tamın bahsınd e mutehassıstır ve vi mutaassıb bir batıl inanışları vartamın noksanhğı ıle korluk arasın dır. İhtimal hastahğm bu dereca ddki ılgıler uzerindeki incelemele alıp yürümesi de bıraz bu inanışlerıle tanınmıştır. Doktora gore, larımn neticesidir. ahnan gıdalarda bazı vıtanı.n'erBu zorluğu goze alan iki İngiliz den yeter derecede bulunmayışı âlimi icab ederse kendılermi bir korluğe sebeb olabılir. Bu bakım tecrube tahtası yapmağa karar ver» dan Dr. Rodger «Körler Diyarı» mı?lerdir. Esasen o tehlıke bölgesindakı incelemelerine yepyenı bir ne gittıkten sonra kendilermın de zavıveden girişecektır. aynı sıneğe hedef olmaları mukadOra halkının gozlerıni kajbetmeleri acaba sadece bu hastahğı doğuran mıkrobların dolayısüe sineğın işı mıdır, yoksa bunia vitdmınsizlığın de bir payı var mıdır? Olabılir ki sinek v e taşıdıgı mikroplar gozde, vıtamırtsıi'.lk yüzunden, hastalığa musai bir zemin buluyorlar ve faaüyerlerini caha kolayca gösterebılıyorlar. Belkı de göz bazı vıtaminlene beslennıış olsa, bu hastalığa kar^ kendiii koruyabilir. bırlerinin gozlermden alacakları derdır. Bu takdırde iki âhm, birbirlerinın gozlerinden alacakları nesıcler üzerınde incelemelere girişceklerdır. 4 Dr. Rodger'Ie Dr. Crisp sefere çıkarken incelemelerının en aşağı uç yıl surecegını duşunmusler va Bayranı gunu Taksim mc>danııu on binleıce kişi doldurmu^tu yanlarına Afrıkanın gobeğmde Hele Valinin Taksim . Belediye rinde altı, yedi yaşında bir oğlan Cumhuriyetin yirml dokuzuncu | İşte bu arahk Taksim meydanınyaşa'T.aidrmı \e çaışmalaıını mum ~ gazınosunda köylülere verdiğı zi çocuk. Elinde maytab. Bir aralık, yıldönümü bütün yurdda olduğu daki tribünler bile tutuştu. Bay kun kılacak bir cok alât ede\at gibi İstanbulda da heyecanla kut raklar yanıyor, bezler yanıyor ve yafet, bu senekı Cumhuriyet Bay nereden çıktığım gormodığim bir ••¥••¥• almışlardır. Bu arada eksiksız bir kibrit belirdi ve ihtimal o zamana ramının diğer senelere kıyasen ay landı. 1 ahali kaçışıyordu .. amelıyat cihc^ı. mıkrob uretme kadar otobüs içinde ilk defa olarak Hakh hata Bu senefci bayram, hem güzel' Pohs, itfaiye hattâ Vali bile i«e n j j i r hususiyeü oldu. Dığer âhm, Dr. Gîoffrey Crisp makineleri v.s. de vardır. Alımler, Eskiden her Cumhuriyet Bayra bir kibrit yandı: Maytab tutuşturulgüniere gelmiş. hem de hafta or müdahaleye başladılar... bir tıb bılgmidir ve bilhassa çe gıttıkleri yerde zamanla yerlilerin D a z ı gazeteler, belkl bizimki de, tatil jriinüne rastladığı için Büyiik mı gecesi bir ziyafet verilir, kolalı du. Çocuk kolunu pencereden çıtasına rastlamıştı. Onun içm me1 Eğlencemiz bile bir âlem!.. şıdli mıkroblar, bakterıler üzeıin guvenıni kazanacaklarmı ve onları Millet Meclisinin 1 kasım (dunkü cumartesi) değil de 3 kasım mur ve talebeler bu senekı bay ' Her ne ise. bayramlarda herşey yakalı, fraklı davetliler, tuvaletli kanp etrafa kuçuk küçuk, pırıl kurtardıkça işlerinin (yarinki pazartesi) günü toplanacağım yazdılar. kadınlar ışık yağmuru ıçinde dans pırıl yıldızlar yağdırmağa başladı. | de ihüsas sahıbidır. Onun da ınce körlükten ramda bıraz daha neşelendiler. Bıl \ affedıliyor. Galatasaray lisesı ödusunuyorHalbuki Anayasanm maddesi sarih: Merlis 1 kasımda, davet edil miyorum, neden. Cumhuriyet Bay nünde zeybek o>mayanlar var. Ağa eder ve Cumhuriyeti kutlarlardı. Rüzgârın tesinle yıldızcıklann bir | leyeceği muhim bir nokta vardır: daha kolaylaşacağmı «Körler Diyarı» nda kaierin lar. Bu teşebbus, şuphesiz kı, mBu sene Vali bu ziyafetı kaldırdı, çoğu pencereden içerı gıriyor ve mese dahi. içtrma eder. Esasen geçmişte, bir çok defalar bayram giin ramında herkes sokaklara dokulü camıi önunü hiç sormaym. Zaten insanJBr, sanlık için buyuk faydalar doğurayerine koylulere bir öğle yemeği yakında oturanların üzerine serpi zulmete mahkum ettigı leri filân olmasına rağmen tcplanmıştır. yor. Diğer bayramla'daki şibi teb bütün kalabahk Taksimle Galataverdi. Bütün köy muhtarları bu liyordu. Fakat kımsede telâş veya bu âfet hakkında pek bir şey bilmi cak ve Körler Dıyarınm zulmet Maamafih, arkadaşlarımi7in bu kuçük dalgınlıklarına ne şaşraalı, rikler, el öpmeler olmadığı içm sarav arasında .. oe kızmalı. Anayasa bazan o kadar unutulur oldu ki .. aj dmlığa kavuştuhalk daha çok şehri gezıp, nasıl Be'ediye, Taksimi iyi donatmış... yemekte idiler. Vali hepsinin ma ıtiraz yok: Bilâkis, herkes bayra yorlar. Mevzu şımiıye kadîr Jerın tnahkumlarmı X$ç eöıye, laKsımı iyi uviia"****""' jm«.ı\ıt AUIL\.I. »«« ^^^.^^ donabldığıru gdrmek ve eğlenmek Bin küsur ampul ölü meydanı 1 sasıru ayrı ayrı dolaşıp hatırlarını mı otobüsün içinde de kutlama ım bir ılmî incelemeye tâbi tutubna. racaktır. kânı verdiği için cocuğa memnu dığı için, doktorların da meseiede ıstiyor. ışık deryası haline sokmuş .. Sular soruyor ve Cumhuriyet BayramlaO. M. niyetle bakıyor. pek fazla bir bılgiTeu yoktur. Buİşte onun için çoluk çocuk hep İdaresinin elektrikle renklendirdıği rını kutluyordu... gun bilinen şey şudur: O meş um Başka bir çocuk. Bu daha çok sokaktalar. Hele Taksım meydanmı fıskiyeler bu eğlenceye başka bir Halk Partıli, Demokrat, Millet ısırdığı vucuae sır.felermi sormavıruz! Bir bucuk milyona hususiyet veriyor. Şehrin yüksek Partüı bütün köylüler burada idi küçük: İki yaşında var yok. Sarı 'sinek, yaklaşan koca şehrın nüfusu nere bir yerme çıkmayagörün . Meğer ler. Cumhuriyet Bayramı hepsinin saçlı, pembe tenli bir kızcağız. E ] bırakır ve bu küçucuk kurtların de ise Taksıme doîacaktı1.. Her za ışıklar içinde İstanbul ne güzel şe bayramı idı Hepsi neşe ıçinde .. pi linde bir bayrak. Bayrağın bir yü 0 andan itibaıen tek gayeleri, içinman bize çırçıplak gıbı gelen o hirmış! lâva kaşık atarlarken, dışanda o zünde ayyıldız, bir yüzunde Ata de yaşadıkları mahlukun gözlerine doğru yürumektır. Ergeç bu gayemuazzara Taksim meyd?nı bayram I Halbuki biz u » 9 ^= zamanlar. Is yun havalan çalıyor ve hepsi neşe türkün resmi. naıuuM uız. başka Çocuk bayıağı sallarken gözü bu lerıne erişırler ve gozu kemırmegünlerinde dolup dolup taştı. 1 tanbulun ışıklannı teker teker sa j içinde yemeklerini yiyorlardı. 1 Hele geceleri bılmem oraya yo yardık. Fakat şimdi bu ışıklar bir j Gene dönüp dolaşıp Taksim mey resme ilişti ve hemen: «Atatürk » ğe başlarlar. Gozun beyaz >*uvarlunuz duştü mü? Ben bir iki defa tufan halinde her yerden 'fışkın danına geldik. Bu akşam bütün dedi ' lağını yavaş ya\ aş yerler ve bu Cumhuriyetin yirmı vedı senesı suretle 0 insanı korluğe mahkum geçeyim. dedım. Koıkudan geçe yor... yollar Taksime çıkıyor. Tabiî kamedim Eğer tesaduf edip de şöyle Süleymaniye, Topkapı Sarayı ou labalığı söküp de yürüyebilirsek!.. ni yaşamamış ve ancak >iımı sekı ederler. ışık dekoru içinde bütun harıkulâ İşte şimdi gene Taksimdeyiz! Bir zinci, yirmi dokuzuncu yıllaıınm bir gördünüzse muhakkak siz de Şimdi, Dr. Crisp'in inceleyeceği etmış olan bu delıklerini gözlerın onüne sertbi otobüs geldi Bu insan selıni yarıp havasını teneffus ürpermişsinizdir. çocuğun «Atatürk!» de\ işl ne '<a nukta şudur; Sıneğin vucude Lıda nasıl geldı bilmıyorum. İçine O havat fışek yağmuru, Taksim liyorlar. laktığı şey acaba hakikaten suıiedar manidardı! Bu seneki Cumhuriyet Bayramı dolduk... mejdanını bir ateş ve alev sağnaOtobüs Sışliye doğru yol alıyor. leri midir, yoksa bir çe^ıci nııkğına tutmuştu. Çeyreğe satılan ha hakikaten güzel geçti... Hele resmi I Resmen elli kişi alması lâzım gelDaha dün buraları bırer mezarlık'ı. rob mudur? Her iki halde de Lurvaî fışekler, bir kibritle ateşienıyor geçid fevkalâdeydi... Siyasi parti dığı halde resmiyete aldırmayıp ışı lara karşı bir ılâc bulunamaz mı? leri halk teşekküllerini karıştırmE samimıvete doken bu kendi dar, fa Şimdi apartımandan ve ışıktan geve rastgelenin üzenne savruluyorHer iki bakımdan bu esraıe:ıBiz çılmiyor. dıkİan için, intızam muhafaza e kat kalbi genış naki! vasıtasınm şim du. ve koıkune hastalıkla sav^ş, supEtıafta vecizeler asılı .. dilmış ve hakikaten tertibli bir ge di dışarıdan farkı yok: Otobüsün ıçi Iğne atsanız yere düşnüyecek hesiz, kolay ve kısa olmıv<.c ıkiır. Kica tdııım, ka. ıcığım, tab'oyl Küçük mütemadıyen soruyor: I d «. *W da hakikaten «kaynaşrmş kadar bir kalabalıkla dolu olan çid resmi yapılmıştı. Buqi'n .'Korler Divarı» nda yei jıeıeje asaj ım. kat i bir şc> sojl». Anne bu ne bu° .. meydanda bu alev yağmuru her an | Talebeler, izciler daha evvel bu ' bir millet» olduğumuzu gosterivor Vecıze dıyecek değıl ya Söj lu kisıde bir kıçı bu ha&tabktan nıus Sonra oıtada tablo>u asacak duvar kaç prova ' yaptıklan için törene j Açık penrerelerden birinın önünde ' bınsinı turuşturuyor, bağnşmalar I kalmıyacak... I lisman bir kadın. Dizlermin üre i yor; «Ne mutlu Turküm dıyene!..» tarıbdır. Tedavi goremedıkleri içm araaında ateşler löndürülüyordu. 1 bambaşk» bir renk verdil«r... İ'AZISIZ HIKÂYk;: cAUahaısmarladık!»