Catalog

•CUMHURtYET I Yelken ile .stanbuldan Filipinlere ı Yola çıkmadan önce son bir hasbıhal Yazan: Sinan Everesl îçimde daima tüten cski bir arzunun şu günlerde küllerinin savrularak yeniden ateşlendiğini ve biitün benliğimi sardığını duyuyorum. Bu bir, nev'i kendine hâs olan seyahat iştiyakıdır, ki ne hayat mücadelelerinin üzerine yığdığı ağırlıklar, ne de uzun yıllann tozlan onu söndüremedi, silemedi. Ve nihayet ilerlemiş bir yaşın icablarından olan rahat ve huzur ihtiyacı bile onu yenemedi. Daha mekteb sıralannda başlamış ve hayata atılıp işbaşına geçtikten sonra da her zaman kafamda gizlice yaşamış olan bu emel, sakin bir hayata ken dimi alışmış sandığım devirlerde bile için için tütüp durmuştur. Sehir =haberleri Üniversiteüler dün Inönüyü ziyaret ettiler I YABANCI GOZİLE| [HEM NALINA MIH1NA • yarak Izmir ve Ege sahillerile RoOttava Konferansımn neticeledos, Akdenizde Antalyayı, Kıbnsın ri malumdur. Bu toplantmm Türgüney kıyılannı, Beyrut, Yafa, kiyeye ne gibi imkânlar bahjettiPortsaid, Iskenderiyeyi ve bir döğıne dair Avrupa matbuattnda nüş yaparak Süveyş kanalmı, Kıbirçok mütalealar serdedildi. BÎzıl denizde Cidde, Masavva, Cibuti C. H. P. Genel Başkanı L>met ve Adeni, Amman kıyılanndan İnönü dün saat 17 den 19 a kadar ze birhayli alâka çekici görünen Hüıd denızine geçerek Karaşi, Bom ı bayı, Seylân adasını, Madras, Kaletmeyi faydalt bulduk. küta, Rangon ve Singapuru, Somatra, Cava, Flor, Timor, Yeni Gine, * # * yüb, Üsküdar ve Karagümrük semt Seleb, Mölük, Borneo adalanru ve Ottawa konferansmda temsil elerüıdeki C. H. P. liler genel başnihayet Filipinleri içine alacakür. dilen memleketler arasundan Türkanlarnıı ziyaret etmişlerdir. Ana hatlannı aitı satıra sığdırakiye belkı de yegâne tatmin edilAynca Akdeniz Talebe Yurdu, bildiğim bu uzun seferüı kâğıd ü miş devlet olarak çıkmıstır. TürSıvas Talebe Yurdu, Merkez Talezerindeki kqdar kısa olmıyacağını kiye Cumhuriyeti artık Atlantik be Yurdu, Üniversite Talebe Biriği tahmin ec/3iniz. Fevkalâdelikler Paktına dahil edilmiştir. Böylelikbaşkanı ve idare heyeti mensuolamüstesna, uç sene kadar süreceğini le bu memleket çoktandır besledirile şehrimizde bulunan Malaıyahhesablıyorum. ği bir arzunun tatmin olunduğunu Nev'i kendine mahsus seyahat lar da dün İnönü tarafından kabul görmektedir. Konferansa iştirak ededim. Çünkü, modern bir yol Bu zamanın hemen hepsini üze edijmışlerdir. den muhtelif devletlerin ortaya atcn vapurunun biitün konforlan rinde geçireceğim denizin çarşaf Üniversite Talebe Birliği başka tıkları mülâhazalar karşısında Daiçinde yapılan bir seyahat, cazib gibi durgun zamanlan olduğu ka nı Temel Enderoğlu İnönüye nitanimarkanın muhalefeti pek sürmebir şey olmakla beraber beni tat dar kudurduğu zaman, tehevvür ben şunlan söylemiştir: miştir. min etmez. Bence seyahat, geçtiği den yeleleri dimdik, kükreyen bir « İstanbula gelişinize ÜnıvcrAnkarada hâdise muhtelif cepheyerlerin hususiyetlerini görerek ya arslan kesildiğini çok iyi bılenler siteli arkadaşlanmız fazlasıle menılerden gözönünde tutulmaktaclır. pılan gezmelerdir. Halbuki, güzer denim. Keza, bu macerada rastla nun oldular. Onlarm bu duygulanHer şey den evvel bir haksızlığın gâhırun mühim bir kısmında geç yacağun hafakanlı, kritik dakika nı belirtmekten şeref duvuyorum. tamir edilmiş olduğundan dolayı tiği sahillerin güzelliklerini göste lan, saatlçri, hattâ günleri, tabiatın Aramızda uzun zaman kalmanızı sevinilmektedir. Filhakıka Rusyaremiyecek kadar uzaktan giden, üç büyük unsuru olan gök, deniz, arzu ederiz.» ' nın en yakm komşusu olan ve Bocnlann seyre değer manzaralannı kara arasında kaybolmuş bü zerre Universiteliler Inönüden bir kon ğ a z ı a r ı n bekçıliğini üstüne almuj mesafenin araya gerdiği tüller ar cirmile bu azametlerle tek başıma ferans vermesini riça etmişiercir. bulunan bu memlekete karşı reva ş kasından bir serab titreyişile müp boğuşacağımı da hesaba kaüyorum. Muhtemel olarak, İnönü İnkılâb görülen muamele artık ganb bir hera bir şekilde gösterip ufuktan Bin milden fazla devam eden güufka atlayan vapur gezmeleri, sa ney Arabistanın (Hadramut) ve veya Atatürk mevzuunda konuşa hal almakta idi. Türkiye, Batınm dece bir yolculuktur. Bir şehir lük Ammanm misafir kabul etmez âte caktır. Siyasi konuşmalara tara{tar bu diyarlardaki ileri karakoludur. seferberlik sünden örnekler veren transatlan şin, çorak kıyılannın hiç de na olmadığını söyliyen İndnü gülerelc 1939 danberi umumî tiklerin konforlan bana, misafirle zik (!) olmıyan su mahluklan; Hin oFakat ben ne söylerım de siyasî halinde yaşamaktadır. Bunun malî rine bu mahrumiyeti duyurmamak din (Malabar) ve (Koromandel) sa olamaz?» demiş ve Ün ve'«iteiilere bakımdan ne demek olduğu kolayca tasavvur edilebilir. Onun için edilebilir u ç için başvurulmuş çareler rıireini ve hillerinin o meşhur (musson) lan; hitaben şunlan ilâve etmistir: « Gencliğe güvenimiz vardır. | y a ptığı fedakârlığm mükâfatmı gör riyor. hele yolculuğun Sumatradan öteye Memleketin istikbali sizin eliniz m e s i lâzımdı. Hele artık, astronomik süratlere olan kısımlarmda sık sık kendini dedir. Size haj'atta daima muvaffaBundan başka Türkiyenin Aterışen uçaklann, bu manadaki bir göstermesi mutad olan (siklon) ve kıyetler dilerim.» lantik Paktına dühulünde Ankara, seyahat vasıtası olmakla hiç alâ (tayfun) lan; haritalanrmn gösterZiyaretleri müteakıb bir kadın prestijinin yükseldiğıni görmektekası kalmadı. Saatteki sürati dört diği şehirler, adalar kadar malum gazetecinin: «Mayıstan bu yana dir. Bu diplomatik muvaffakiyetten haneli rakamlarla ifade olunmağa hakikatler. kadın haklannı tehlikede görüvor halen iktidarda bulunan Demokrat başlayan bir tepkili uçakla yapılamusunuz?» sualini İnönü şöyle ce Parti istifade ediyor. Maamafıh Hulâsa, Robensonkâri bir seyacak bir dünya turu, büyük bir vablandırmıştır: «Hayır, görmüyo Menderes hükumetinin ve Dış Işhatle tatminini umduğum tabiat dünya haritası üzerinde çizile rum. Kadm hakları milletin şuu leri Bakanı Fuad Köprülünün bu cek güzergâhın etüdüne benziyor. hasret ve tecessüsünün nasıl bir runda yerleşmiştir. Kadın hakUn hususta büyük bir maharet ve semahrumiyet ve feragati icab etti milletinın şuurunun teminatı alGencliğimizdeki Zeplin ve kabili batla hareket ettiklenni kabul eysevk balonların revaçta olduğu de receğini tamamile müdrikim. Fakat tında olacaktır • • > lemek gerektir. Bütün kozlan elhatınmda kaldığma göre (Nelson) virlerde istediği yere külfetsizce C. H. Partisi Genel Başkanı İs lerinde toplamak için onlar mesekonabilen; tepelere, ormanlara sü un dediği gibi büyük menfaatlerin met İnönü bugün saat 12 de C. H. lâ, Koreye kuvvetli bir Türk birrünürcesine duraklayabilen küçük riskleri de büyük olurmuş. İnsanlar Partisi Beşiktaş ilçe merkezine gi liği göndermekte tereddüd etmedibir balonu maksadıma çok elverişli ideallerine ulaşmak için nelere kat derek partılilerl» görüşecektir ler. Bu birliğin o uzak diyarda ne bulurdura. Tayyarelerin inkişafı bu lanmıyorlar ki?büyük bir kahramanlık gösterdiği gibi balonlann aleyhine oldu, herkesin malumudur. Birleşik AAınerikan Konsolosluğunda Lâkin katlanmayı göze aldığım merıkada Türkiyenin bu jesti debir intihar Ben seyahati küçük bir yelksnli büyük mahrumiyet ve külfetlerin ğeri pahasına takdir edilmiştir ve A mukabili, yabıız tabiati içinden götekne ile yapmağı düşünmüş ve Atnerıkan Konsolosluğu müstahdembundan başka bir zevkin .nevcudi rüp tecessüsümü tatminden ibaret lerıncien Carl Elwood Ellıs evvelkı gece merıka halk *fkârı Türkiyeye bunyetini sezmişimdir. Aşacağım her kalmıyor. Bunun iki büyük gayesi &aat 21 de tabanca ile intihar etmtgtir. dan dolayı minnettarlık duymağa Tjrkıyeye gelen Ellis burunun ötesinde kara ile denizin daha var. Bu işi muvaffakıyetle ba 25Yedl ay evvel bekârdır. EvveUtl akşam başlamıştır. yasında olup yanak yanağa yaşadığı gizli, sakin şarabildiğim takdirde memleketim Yeşllkoye gelea kurye çantasını almak I Bahis mevzuu ettiğimiz siyasî koycukların esrannı çöze çöze, ta namma duyacağım haz ve gurur, di üzere gıdeceği bir «ırada, Konsolosluk! muvaffakiyetin dahilde de büyük biatuı buralarda sakladjğı güzellik ğeri de bir kitab halinde derleyece blnasının yan antresıne bttlşık olan ve ' akisleri olmuştur. Bu sayede şimdi leri yoklaya yoklaya geçmenin baş ğim seyahat notlanmm memleketi kurye çantalarüe blr de silâh bulunan i k t i d a r d a o l a n partinin mevkii sağodaya gırmıj tabancayı alıp İntihar et, ° ka bir zevki vardır. Bu asude ve miz gencliğine hediyesi. mişttr. Elwood Ellis'in hususi hayatını azadehk, tadına erenler için, doHemen hepsi dost ve Türk mu yakinen bilenler intiharı İcab ettirecek STREPTOMYCİNE yulmaz başka bir âlemdir. bir sebeb olmadığını «oylemektedlrler. hibbi olan ve büyük İslâm kütlele Savcılık ve zabıta tahkikata baslamışBOLLAŞIYOR Lâkin, bu tarzda yapılacak bir rini sinesinde barındıran güzergâ lardır. seyahatin çok çetin şartlar altında hımdaki ülkelerin kıyılarmda, yelSon zamanlarda duyulan Strep Brezilya mekteb gemisi geldi geçeceğini de heraen söylemeliyim. kenimin bütün eenişl'ğirce iri hnrfismindeki verem ilâcı Brezılya mekteb gemısl «Almırande ^' Hele bu, alü metre boyundaki kü lerle yazılı (Türk turist İstang Salöenhaı. dün lımanımıza vâsıl olmuş larlığının zaıl olmak üzere bulunçük bir kotra yavrusile tek başına bul) kelimlerinin üstünde bayrağıluğunu memnunîukla öğreniyo yapılacak ve (Filipinlere) kadar u mızı şeref ve vakarla dalgalandır ve program uzere mutad zlyaretler yaPümıstır. Geml llmanın.ızda bir kaç •uz. Paristeki SPECİAfirması tazayacak olursa .. mak, iktihammı göze aldığım bütün gun kalacak ve bu «rada gemi komu rafından önümüzdeki 2 ay içinde Yürütücü kuvveti, yalnız yelkene zorluklann bir mükâfatı olacak ve tanı tarafından gemide bir koktejl 400 kilo Streptomycine gönderilepartisi verilecektır. inhisar ettiği için, seyir esnasında hayatımın, bizzat sahnesi üzerinreği gibi 1952 senesi içinde de İbrahim Delideniz dün yapılması zarurî traverslerle (vol den, bütün hakikat ve tazelieile 1200 kilo ithali temin edilmiştir. duruşmaya gelmedi talar) beraber takriben 1718 bin okuyuculanma anlatacağım hikâ3u firma tarafuıdan mcmîeketi fbrahim Delideniz tarafmdan tanın mizin Streptomycine'e olan ihti mil sürecek olan bu yolculuğun baş yesi gencliğe küçük ve naçiz bir mış sahne sanatkârlarımızdan Vasfl yacının tamamen sağlanması da bca güzergâhı, Istanbuldan başla hediyem olacaktır. Rıza, Galib Arcan, Mahmud Moralı, Bedia Muvahhid aleyhine açılan haka fcuvvetle ümid edilmektcılır. ret davasma dun Uçuncü Sulh Ceza •I Hatırda tutnlacak bir tarih: mahkemeslnde başlarır.ıştır. Mudahil KININLI tbrahinı Delideniz gelmediğlnden du22 Ekim Pazartesi Matinelerden ltibaren ruşma baska bır gune bırakılmıştır. torT cıne Endişeden kurtulan Tiirkiye Mısır hâdiseleri ve A'rabî Paşa vak'ası Bu tarihfe FRANÇOlSE S A R A Y tarafları»''" yarptılan Sineması Bisikletle dünyayı dolaşan gazeteci 23 eylulde Düsseldorftan bislkletUe hareket eden Dr. Helfgen Helna adındaki Alman gazeteclsl A\iısrurya, Yugoslavya ve Yunanutandan geçerek dun şehrımıze gelmtjtlr. 1936 Berhn Olimpiyadlarındaki Alman atletlzm takımında üç adımcı olarak yer alan ve hastalandığından rausabakalara katılamıyan Dr. Heins, buradan Iran, Afganıstan. Hlndlstan, Burma: Slam yohle Asyayı geçecek ve gemı İle Paslfıgi a;ıp Amerikayı dolajacsktır. Alman gazeteci yol boyunca roportailar yazmaktaMır. Memleketımlzde gittlkçe salgın blr mahiyet alan \erem âfetı Ue mücadele etaek üzere Sağlık ve Soeyal Yardım Bakanhğmca bir verem subesl ihdas edılınış, bu şubenin Mudurlugune de Bakanlık Sosyal Yardım Genel Mudür ıruavini Dr. Lutfl Oğultürk tayln edllmlştlr. Şehrlmiz Sağlık Müdürlüğünde Bulaş'.sı Hastahklar Muduriı lken bilnassa tıfo ve tifus gibi bulajıcı hastalıklarla rr.ücadelede gösterdiği basarı ile tanılan Dr. Lutfl Ofultürke yeni vazlfesinde muvaffakıyetler dHerlz. NEOKALM.İNA NEZLE.BAŞ.DİŞACR1LARI ARNOUL ve ANDRE le GALL HAYATIN Parasız 12 Liralık MECMUA ve KİTAB Nebioğlu Yayınevi memleketimizde en çok okunan «Bütün Dünya» mecmuasını daha geniş muhitlere yaymak için yeni bir usul tatbikına başlamıştır. Dünyanm en güzel yazılanru neşreden bu mecmuaya 12 lira göndermek suretile yıllık abone olanlara aynca parasız olarak 12 liralık mecmua ve kitab hediye edilecektir. Bu hareket memleketin her tarafında büyük bir alâka uyandırmıştır. Sizin de «Bütün Dünyas mecmuasına abone olabilmeniz için lüzumlu kuponu aşağıda neşrediyoruz. Türkiyenin her tarafındaki postanelerde «Bütün Dünya» mecmuasına abone kayıd olabilirsiniz. Bunun için postaneye (Istanbulda Nebioğlu Yayınevi» adına 12 lira yatırmanız kâfidir. Taşradan müracaat edenler 50 kuruşluk posta taahhüd ücreti ilâve etmelidirler. Havaleyi gönderdiğinizi aşağıdaki kuponla «Nebioğlu Yayınevi» adresine bildiriniz. rAttsıı Büyük Fransız filmıni göstermeğe başlıyacaktır. Marsilyanın batakhanelerinden Paris ve Riviera'nın lüks hayatına varan kuvvetli ve dramatik bir şaheser. 9 defa akademi mükâfatı kazanan büyük yıldızın en güzel filmi Dr. Lutfi Oğultürk ISTIRAB YOLU «FLEMİNGO ROAD» JOAN' CRAWFOBD ZACHARY SCOTT'un Gönüllere en büyük ıztırabı, en derin hayranlığı duyuran müstesna filmleri. A R ' da bir haffa daha alkışlanacak Paramount Jurnal'da son boks, yeni moda. Sinema tarihinde güzellikte eşi. kudrette benzeri ohnıyan 2 büyük yıldızın son zaferi HABERLER • ŞEHRÎMtZDE bulunan Diyanet tglerl Başkanı Eyüb Sabrl Hayırhoğlu düa Vall ve Beledlye Reislni makamında ziyaret etmijtir. Gönisme esnasında tstanbuldakl tarih! değeri bulunan bazı medreselerle, Fatlh Külhyeslnin Içtndekl medrese blnalarının onarım Işleri ve tstanbulda açılacak tmam Hatlb mekteblnin öğretım bütçesi ve tejkilâtı gözden geçlrilmistir. •• RİZE şilepi Batı Akdeniz llman* larından getirdlğl emteanın tahllyeslni bitirmlftlr. Karadeniz lhracat tskelelertnden alacağı malları Akdeniz liır.anlanna göturecek clan gemi dün akşam Karadenize hareket etmljür. + BATI Akdeniz llmardanna hareket eden Bakır silepi son seferlnde 5000 ton yük almıştır. tzmlrde ambarlan dolan geminln üçüncü mevkl kamarsları da ambar haline getlrilerek lnclr yuklenmlştlr. + PARKER kalemleri yapan şlrketin sahlblertnden Mr. James Tripp ile David O'Connor dün gehrlmlze gelmtşlerdlr. • BtRLEŞMİŞ MlUetler Sağlık Teşkllatına nıensub Honduraslı Dr. Aleıandro Hernandez dün gehrlmlze gell EKİM 18 MUHAKREM 18 [ a O ' V. Bu akşam LÂLE'de KAHRAMANLAR AKİNI «COPPER CANYON» HEDY LAMARR RAY MİLLAND'ın Aşk, heyecan; ıztırab; hareketle süslenen yılm en güzel filmi. Paramount Jumalda günün hâdisesi olan boks maçı ve yeni modalar. (Renkli) U LIRAUK MECMIA VF. NrbL«tl« lanacTİ . Irtanbml BtttUn DUnjfc>a ben de abonr oluyoruno. lOtf^n h»MJı>*ntı ot»n 12 hrılık m«mu» rt klUplannu yolUruıa. Akşam Cazetesi HAKİKAT Bugün öğle üzeri çıkıyor. Okuyuculanna 50.000 liralık Banka Carî hesabı açan 1 HANIMELI AYLIK KADIN MECMUASI Yeni şekilde çıkan 951 Ekim sayısım aldınız mı? Sevdiklerinize tavsiye ettiniz mi ? îstanbul T A N Matbaası Akşam Gazetesi HAKİKAT'i Mutlaka gorünüz Beğenecek, sevecek ve her gün almağa devam edeceksiniz. r O I e B X 6 15 11.59 15 02 17 25 18,58 4,36 ] 12.48] 6.34 9.36 12 00 1.31 11,10 , E. ısır tngiltere ihtilâfı birdenbire kanlı bir şekil aldı. Kargaşalık haline inkııâb eden nümayişlerde ölenler, yaralananlar oldu. Bu işte lamlaşmıştır. Bunun bir delili de karşı gelmesi beklenemez. Atlantik rin tezini tervlç eder görünmekte de muhakkak Kızıllarm parrnağı son seçimlerdir. Bu kısmî seçim Paktı imzacılan şimdiye kadar gı dirler, yalnız komutanın bir Ame vardır. Çünkü başka memleketlerolmasını istemektedirler. de ortalığı kanştırmak onlann başlerde yirmi milletvekilliğinden on riştikleri teşebbüslerden geri dö rikalı Türkler, Ingilizlerin şimdiki halde lıca marifetidir. Nahas Paşa hükusekizini Demokratlar kazanmıştır. necek vaziyette değillerdir. Demek oluyor ki bundan böyle Arab devletlerinden bir çoğu ile iyi meti vaziyete hâlıim ol?maz, asaBundan başka muhalif matbuatın A'rabî tenkidleri jiddetini kaybetmiş ve Türkiye de henüz dokunulmamış anlaşamadıklannı öne sürmek su yişi temin edemczse eski memleketin birüşi buı.dan kuvvet bulunan bir takım meselelerde söz retile bir Ingiliz başkomutanmın Paşa vak'asına benzer hâdiseler obulmuştur. Türk mılleti bundan sahibi olacak. Bu hakkıru lâyıkile tayinine itirazda bulunmaktadırlar. labilir. A'rabî Paşa, vatansever bir Mıgeri durmıyacağı Mesul şe£ Amerikalı olduğAı takböyle tecavüze maruz kaldığı tak kullanmaktan dirde derhal yardım goreceğinden muhakkaktır. Bunlardan biri de dirde bütün mahzurlar bertaraf e sırlı olmakla beraber, M.sınn Indoğu Akdeniz yüksek komutanlıgı dilmiş olacak ve böylelikle Orta eilizler tarafından bugüne kadar daha emindir. Türkiyenin Atlantik Paktına bil meselesidir. Bılindiği gibi Ingiliz doğunun güvenliği daha ziyade kuv devam eden işgaline sebebiyet veren bir harekette bulunmuştur. fiil girmesi bir müddet daha uza ler bütün Ortadoğudan mesul ola vetlenecek. A'rabi Bey, Mısır ordusunda albay Her ne hal ise, Ottawa'da toplayacaktır. Çünkü Ottawa'da verilen cak, a>Tu zamanda Atlantik kuvlken Hidiv lsmall Pajanın müthlş lsrafı karann orada temsil edilen mem vetleri başkomutanına karşı da tam nan devletler Turkiyeyi aralanna jüzunden Mısır maliyesinin Iflâsa yaleketlerin parlamentolan tarafın sorumluluğunu muhafaza edecek almayı kararlaştııdıklarındanberi bu kın bir vaziyete dusmesi uzeıine, 50 bin taraftardırlar. memleketin kendine olan güveni kişilik ordu mevcuau 14 bine indirilmij dan tasvibı şarttır. Bundan başka bir şefin tayinine Türkiye Büyük Mıllet Meclisınin Ingıltere bunun tabiatile bir Ingiliz daha da artmıştır. Türkiyenin du ıe bu juzden Dek çok subay açıkta kalFransızlar rumu çok nazık ve tehlıkelerle do mıştl. A'rabi Bey de, evvelâ bo subayde bu hususta bir karar alması lâ olmasını istemektedu. latın, sonra da ağır vergiler altında ise bu komutanlığın yalnız doğu lu idi. Bu memleket, bulunduğu czilen halkın hukukunu miıdafaa etzımdır. Fakat Mıllet Meclisınin karan tasvıb edeceği muhakkaktır. Akdenize şamil bulunmasını ve iki cihanın iltisak noktasında kar nıek için ortaya atılmış Mısır MİU1 Yabancı parlamentolardan birinin bunun başına bır Fransızın getuil şısına çıkacak sürprizlerın artık Partisini kurmuştur. O sıralarda İngiltere A'rabî Beyl gizhepsine göğus gerecek vazıyete gel hattâ Danimarka meclisinin bile mesini tercih etmektedirler. llce himaye ve tejvlk edlyordu. Boyle Ottawa konferansmın neticelerine Türklere gelince onlar Ingilizle miştir. yapmaktan maksadı da, Tunnsun Fransa tarafından işgali üzerine, Hindistan Imparatorluğuna girten en kısa >ola yani Suveyı kanahna hâkim olmak için Mmrı lfgal etmekti. Fcna idaresi yüzlinden A'rabî Beyln ortaya atılmasına sebebiyet veren Ismall Pasa, 1879 da bu gibi mllll hareketlerden fena halde korkan Sultan Hamld tarafından ingiltere ve Fraıısanın talebi üzerine Hidivlikten azledildi. Yerine tajin edilen Terfik Paşa da, A'rabi Bey hareketlnl jiddelle bastırmak yolunn tuttu; ordu adına kendisine bir »Ikâyetname getiren uç subayı hapse attırdı. A'rabi Bey. haplsaneye asker göndererek subayları kurtardıgı glbl Tevfik Pasadan Harbiye General Marshall kendisine muza Nazırının azlinl istedi. Ingiiiz konsoloII. Cıhan Harbi son.arına doğru üzerine Hidiv bu talebi hir olmamıştır. Neticede Truman sunun tavsiyesl de bir müddet sonra, Birleşik Amerikanın Bahriye Bakabul ettl İse bütçe kesintilerini kabul etmiş ve A'rabi Beyt Iskenderiyede bir alay fcokanlığı vazifesini omuzlanna yükForrestal da, iyi bir asker gibi, mutanlığına tayın ederek Kahlreden lenmiş, sonra da, 1947 de, Harbiye emre itaat ve bu emri tatbik et uzaklaştırmak istedi. Fakat o, bu emri ve Bahriye Bakanlıklan, Savunma dlnlemlyerek Abldln sarayı öntinde asmiştir. Bakanhğı adı altında birleştirildiği kerî birllklere blr nümayi; yaptırdı v« Forrestal'ırı Hatıratında «tahrif Hidlve blr ültimatom vererek kabinezaman Birleşik Amerikanın ilk saedilmiş» gösterilen tek nokta 1945 nln degiştirilmesini muteberan meclisivunma Bakanı olmak şerefuıi ihraz te bir kabine toplantısından soıira nin toplanmasını ve ordu mevcudunun etmiş bulunan James Forrestal, arttırılmasım istedl. Henry Wallace hakkında yazdığı herkesin zafer sevinci içinde uyuTevfik Paşa, bir kaç satırhk nottur. Bu notlar a tıvsijesi üzerine Ingiliz konsolosunnn şup hakikî tehlikeyi unuttuğu bir bu tekliflerl kabul etgöre Wallace: «Atom bombasınm Ugl gibi A'rabi Beyl de pasalığa terfl sırada memleketini ve dolayi3İle Ruslara verilmesinin tamamile, de ve Harhiye Nezareti müsteşarlıgına tademokrasiler âlemini ikaz eden, vamlı olarak ve canü gÖnüldon yln ettl. Bundan sonra Mllli Partinin kuvvetli ve hazır bulundurmak yokabine lehinde» dir. Hatıratın bu kısmı talebi üzerineInçilterenin değiştirlldl va lunda yıpratıcı, mükâfatsız bir muA'rabi Paşa miizaheretila geçen hafta açıklanınca Wallace bu yeni kabinede Harbiye Nazırı oldu. Eccadeleye giriş birkaç âmme lıizithamı şiddetle ve ateş püskürerek nebi düşmanı olan Milli Farti daha llerl metkârının en mühimlerinden bireddetmiştir. 1950 de kongre tah eittlfl ve A'rabi Paja da Hidivl hle* riydi. Colombus'un yumurtası kaJames Forrestal «aydıgı için memleket karıjıyorda. Tevdar basit görünen «hazır bulun Roosevelt'ten hoşlanmakta haHı kikatı esnasmdaki sorgulanmasmı fik Pasa aleyhine niıraayişler şiddctlenima ederek Wallace: «Ben yenvn diğinden Ingiliz ve Fransız filoları İsmak zarureti» ni memleketine ve idi. Zira Yalta andlaşmasını Roosekenderiye açıklarında demlrlediler. Fldolayısile demokrasiler âlemine velt'in sayesinde elde etmiş, harb etmiş olarak ifade verdiğünde ka Ioların gell;i halkın heyecan ve galeyabinede mütemadiyen dışanya yaian anlatabilmek yolundaki mücade e içinde Roosevelt'ten her istediğini nını artırdı. Artık A'rabi Pa;a da, İnhaberler sızdıran birisi var, de gilizlerln Mısırı lşgal etmck istediklede karjılaşılan zorluklaruı büy'jk alabilmış ve en nihayet gene miştim ve Cumhur Başkanı da burinin farkına varmıştı. Iskenderlye tslüğü, gerçekten eziciliği ancak 1949 Roosevelt'in sayesinde komünist sözlerimi tasdik etmişti... Ölü bi tihkâmlarının müdafaa haline konulmamayısında James Forrestal Bethes propagandasmı tâ Birleşik Ameririsile veya onun dulu ve çocukk sını emretti. Bu defa Ingillzlerle Franda Deniz Hastanesinin 16 ncı Va kaya ve dünyarun her tarafına ya rile münakaşaya girişmek arzusun sızlar A'rabi Paşayı azlettirdiler. Fakat o, bu emri de dinlemediği gibi kenditından kendini atmak suretile üıti yabibnek imkânını kazanmıştı.» da değilim. Bunlarm eşi ve baba sini Mı«ır kuv\etlerinln başkomutanı har ettiği zaman bir dereceye clStalin'e, «Hayır!» demeği mükem lan, ölümünden bir kaç ay evvel İIAn etti. sun tahmin edılebildi. melen öğrenmiş olan Truman, icab benimle görüşmeği şiddetle arzuNihayet 11 temmuz 1882 de İskendeAradan iki buçuk yıla yakm bir ettikçe sert konuşmasını da bılmiş, laituştı...1 Herhalde böylelikle içın riye donanma tarafından topa tutuldu. Arabi Pasa da Mısır ordnsn ile harb» zaman geçtikten sonra geçen hafta buna karşılık Forrestai'ın kanaa deki ruhî keşmekeşten kurtulmağı tngllizler Amerikada yayınlanan «Forrestai'ın tince soğuk harbi muvaffakıyerle ümıd etmekte idi. Tann harb ei hazırlanriı. gibi Sultankaraya kuvvet çıkardıkları Hamidden A'rabt Hatıratı» isimli kitab bir taraftan neticelendırmeği sağlayacak serin nasmda memleketine ve silâlilı Pasayı asi ilân etmeslni istediler. Pabu intihar muammasını çözerken, kanlı bır plân hazırlamakla alâka kuvvetlere bu derece iyi hizmet ct di;ah, bir ay evvel nlşanla taltif ettiği diğer taraftan da kendini bır mak lanmamıştır. Nıtekün, 1948 deki miş olan bu garib derdlinin taksi Paşanın asi oiduğumı İlân ettl. Mısıra rıkan İngillz ordusn, A'rabl Paşanın sada vakfetmiş bir devlet adamımn Berlin ablukasıle Ruslar, Müttefık ratıru affetsin.B kuvvetlerl üzerine yürudü ve bir hamuazzam iç mücadelesini bütün leri Almpnyadan çıkmağa zorladıkinin kılaiuzluğıı Ue Tellulkebirde A'raîjî ^C îç! bi Paşayı ihata \e esir ctti Harb dl« çıplakhğı ve bütün acılığile ortaya ları zaman. bir pazar gunü öğîeden Forrestal'm notları, 1949 ocathn vanına verilen A'rabl Pasa Ue arkadaşkoymaktadır. sonra Truman kabineyi toplayarak ları isjan suçu ile itham ve olume mah Forrestai'ın Hatıratı, haddizaıin pek veciz bir şekilde: «Almanyada da seyrekleşerek sona ermektedır. küm edildiler. Fakat ingiltere, cezalaj Geçen hafta bu notlar neşredıldık rını müebbed küreğe tah\il ettlrdi, her da hatırat değıldir. Müteveffa Bah kalacağız, nokta.» demiş, fakat bu riye ve Savunma Bakanı muntazam buhranı karşılaır.ak Mçin öncedpn ten sonra, yakın dcstları kendi ha hirine onar bin frank aylık bağlatarak Seylân adasına surdürdü. 19 sene Seybir Hatıra Defteri tutmamış, saJe hazırlanmış herhangi bir plânı or tıralannı nakletmek suretile inti landa kaldıktan sonra 1904 te Mrsıra hara doğru sürüklenmekte olan donen A'rabi Paşa 1911 de S0 yaşında ce zaman zaman acendasına bazı taya koymamıştır. Bu müşK.ılü notlar kaydetmış, sonradan bu ıot mükemmelen yenmiş olan havadan Savunma Bakanının son ayların n olmuştur. Işte Mısır böylece 1882 de Ingilis larla Forrestal'uı mühim mektub ikmal karannm ilk kor.feranslarJa hikâyesini tesbite yardım etmişlerlan birleştirilerek «Hatırat» adı sözü bile geçmemiştir. Havadan ık dir. Muazzam yıpranma ve yorgu:ı işçali slttna girdi ve bu işgal Sümalin sonradan mükemmel bir lıal luğun âsarmı Forrestai'ın yprdın veyş bols:esine münhasır olmakla altında yaymlanmıştır. İleride neşredılir, okunur ve hü çaresı olabilmesinin yegâne arruli, cılan ilk olarak şubat 1949 da far beraber hâlâ devam etmektedir. 20 küm vermeğe mesned teşkil eder Berlmdeki askerî kumandanîarın ketmişlerdir. Nitekim, bir pazar yıl önce Kahireye gittiğim zaman, düşüncesi daha doğrusu ka\'4u kendılıklerinden bu çareye teves günü, öğleden sonra, fıkir danış Mııhatta meydanına nazır Ingiliz mak üzere Savunma Bakanhğıııın kışlasuiın çelik pcncerelerinden su ile yazılan «Hatırat» ta mu sül etmış olmalarından ibarettir. müşavir general ve amirallarını makinelitiifcklerin Mısunn kurtuharir ekserıya hâdiseleri kendi goAsyada ise müşkül meselelerin toplantıya davet eden Bakan, gölnş (!) abidesine çevrilmiş olduğurüş. zaviyesinden mütalea eder, za günü gününe, değişen icablara göre rüşülecek meseleyi topsrla;. aına nu, Inpiliz askerlerinin, hattâ büman zaman hâdiselerı kendı goıu ayarlanması hiç de iyi netice vermıştır. Bu müşavirlerden birisi tün şapkalı ecnebilerin Mısır seyşünü haklı çıkaracak bir şekilde memıştır. Roosevelt'in notlarma «Fonestal kafasını kaşımak illeti tahrif eder. Doğrudan doğrjya göre, 945 te Birleşik Amerika Bah neticesinde anlaşılan beynini del riisefer pnlisini dahi dinlemediklcri«muhtıra» kabilinden notlar Kay riyesi Mılhyetçi bırlikleri, komün : st dı» demekten geri kalmaTuştır. ni göntıüş: Kahireye hâkim bir tedetmiş olan Forrestal'ın «Hat:rat>> ı ordularıle savaşabilmelermi sağla Martm l inci günü Truman Savun nede bulunan Kavalalı Mehmed Ali Paşanın canıisine ve türbesuıe bu çeşid tahriflerden belki bir ıs yacak bir mevkıe yerleştırmrJc ma Bakanını çağırtarak derhal ısgitmek için, orayı işgal eden Ingitisna ile âridir. maksadıle, Mançuryaya nakletmek tifasıru taleb etmiştir. Bu son yıkıliz nöbetçilerinden izin ahnağa Bu notlann çizdiği portreye göıe te idi. Dış İşleri Bakanlığı bu 1a cı darbe olmuş ve Forrestal bu ıs mecbur kalmıştım. O kâbuslu müForrestal şiddetli bir iç mucadele rekâtı durdurmuş ve Çindeki Ge tifa talebini başarısızlığının en «at'î tareke günlerindeki istanbula hasinin kurbanı olmuştur. Bu riüca neral VVedemeyer'e: «Buleşik A ve nihaî delili telâkki etmiştir. Bu tırlatan bu vaziyet karşısında da delenin başlıca mevzuunu mütevef merika, Japonlaruı sılâhtan tecridi nunla beraber soğukkanlılık ve za Mısırhlar hesabına duyduğum ü fa Savunma Bakanınm şeflerine ni ve Çinden çıkarılmaları haric, rafetle şefinin talebini yerine geti züntıi ve teessürü dönüşte (cCumhu karşı beslediği şiddetli sadakat iıls Millî Çin hükumetine komünistlere ren Forrestal, mutad üzere Bakan riyet» sütunlannda yazmıştım. sile yurdunun emniyetine karşı karşı herhangi bir yardımda bulun hğa giderek maiyetine veda etıniş beslediği aynı derecede şiddetli mıyacakür.» yolunda bir telgraf ve sonra da Pentagon'un (Savunma Bakanlığı) kapısında otomobialâka teşkil etmektedir. Zaman za çekmişür. man siyasî zaruretler Forrestai'm Filistin meselesinde de Forrestal lini beklemeğe koyulmuştur. Yarkanaatinceaskerî zaruret'.erin sarp bir yamacın tepesındeki mün dıımcılarından birisi kendisine arEmniyet Genel Müdürü geldi icabına aykın kararlar alınmaîina ferid nöbetçi gibi, kendi iç davasıie tık resmî otomobili olmadığını haEmniyet Genel Muduru Servet Suren. sebebiyet verdiğı vakit, Savur na başbaşa ve yapayalnız kalnuştır. tırlattığı zaman Bakan ne yapaca kök dun sabahkı eiupresle Ankaradan Bakanı, üzüntüsünü, endişelerini Kendi kanaatince, Forrestal Sionist ğını şaşırmış bir halde kalakalmış şehrırıize gelmiştır. Genel Müdur burada hükumet kadrosu dışına akse*tir İsrael devletinin kayıdsız ve şartsız tır. Bunun üzerine yardımcı başka hususî işlerıle r cşgul olacaktır. Ameri bir otomobil çağırtarak sabık BaTürkiye . Amerika gümriüs memiş, emirlere itaat ederek kar desteklenmesinin Birleşik şısındakileri tatlı dille ikna için kanın müstakbel emniyeti bakı kanı evine göndermiş, aynı zaminanlaşması fırsat kollamağı tercih etmiştır. Bu mından büyük tehlikelere maruz da Forrestal'm yakın arkadaşlannTurkiye ile Aiıenka gumruk anlaş, dan birine telefon ederek doshına ması dun merıyete gırnıtştır. Anlaşnr.a tarzdaki hareketile Forrestal, geç bulunduğuna inanmıştır. ve güç olmakla beraber, Birleşik Forrestal Filistin meselesini si I göz kulak olmasuıı tasviye etmiş mucibınce bazı madde'er tenzilâtlı tarifeye tâbi tutnlacaktır. Amerikaya realıst bir askerî siya yasî bir çaüşma mevzuu yapmama tir. Bu sebeble Amerikan malı ithal etset kabul ettirebilmiştir. Buna rru lan için cumhuriyetçilerle demokBu sırada Forrestal «dostları icin mis olan tuccarüan bır kısmı yeni takabil, zaman zaman derdıni umumî ratları uzlaştırmağa boş yere çarlfeden ıstıfade etaıek ıcin mallarını efkâra açtığı takdirde kolaylıkla lışmıştır. Bu boş çahşmalar, Baka bir leke teşkil ettiği», «asla ma çumrukten çekmemektedıı ier. vaffak olamadığı» ve «etrafındacldavasuıı kazanabilecek durumda nın hayatı boyunca karşılaştığı ten bulunan Forrestal, aynı zamanda kidlerin en şiddetlilerine maruz lerin kendisini mahvetmek uzere kanaatindedir. Dostaskerî emniyeti ihlâl mahiyetinde kalmasını tevlid etmiştir. Böylece, olduklan» olabilecek olan bu yolu hiç bir ts 948 mayısında, seçim kampanyası larının tavsiye ve ısrarile Floridaman seçmemış, şiddetli, yıkıcı ten için en münasıb zamanda, Truman da bir müddet istirahate çekilen kidler karşısında dahi vazifesinın İsrael devletini tanımağı kabul et eski Bakan tıpkı bir otomat gibi gerektirdiği ketumlugu muhafa/a miştir. Neticede, Forrestai'ın önce yüzmekle, güneşlenmekle vakit gekurcalavan edip, kendi kendini yemiş ve Kisa den tahmin etmiş olduğu gibi, Bir çirmiş, fakat kafasını Sanatkâr, Piyanist sabit fikirlerden bir türlü kurtUıaca: «Âmme hizmeti derdini kendi leşik Amerikanın İsraeli topyekun desteklemesi Arab âleminde Bir mamış ve nihayet jiletle bilek CEiçine dökenlerin başarabıleceği bir marlannı kesmiştir. Bunun üzei'ne, iş değildir» diyerek gene kendi leşik Amerikaya karşı kin ve ıtiruhiyatçılann tavsıyesile Beth^sia madsızlık tohumlan saçmıştır. Masalar numaralıdır. kendini tenkidle iktifa etmistir. Deniz Hastanesine nakledilmiş ve Tel: 43S48 Silâhlanma bahsinde Forrestal'm burada da, yedi hafta sonra, saba«Hatırat» m son senelerin BirleNOT: Öğle yemeklerirde şik Amerika siyasetini içinden tah karşılaştığı müşküllerin en büyüğü hm ikisinde. 16 ncı katten atlpmak ŞATO acıktır. 111 bakımından da büyük bir ehem bütçe kesintileri olmuştur. Bu ke suretıle intihar teebbüsünü tskmiyeti vardu. Meselâ 1945 te For sintiler tahakkuk ettiği takdirde rarlamış ve bu defa muvaffak olrestai'm memnuniyetle notettiğün Akdenizdeki donanma kuvvetleri muştur göre Ruslann, tavizleri bir zâf aiâ nin geri çekilmesi icab edecek ve Forrestal'm notlarında intihar meti telâkki ettiklerini Tnıman ni Türkiye, Yunanistan ve İtalyanın sebcblerine Nüshası 15 kuruştur hayet kavnyabilmiştir. Bu arada, durumlanndaki emniyet tasavvur arzusuna ve bunun ihlâl dair bir tek satır yoktur. Fakat lm Abone şeraiti James Byrnet Dış İfleri Bakanlı olunacağından daha fazla Tiirkive Haric ğmdan aynldığı zaman Forrestal'a edilmiş olacaktı. Aynca, herhangi notlar baştan aşağı okunup taLıra Kr L'ra Kr. mamlandığı zaman edinilen intıba SenelIS 42 00 81 00 hususi surerte: «Stalin Truman'ı bir taarruz karşısında Birleşik AJames Forrestal'm Amerikan mılAlt) S\W 12 i(l 43.50 yapabileceği sevmiyor!» demiş. Bu müşahedeyi merikanm Avrupaya Oç a>ıık 12 00 24 00 letini feci bir uyuşukluktan kur+.irSavunma Bakanı ju şekilde cevab yegâne yardım, İngilteredeki üslerBu a;. .ıK 4 jc 9 ÎK1 den hava bombardımanı harekâtm mak yolun^skı ümidsizce bir mülandırmıştın O 1 K K A T ^ cadelenin zavalh kurbanı old'i";u ı BittabL' Mr. Truman Stalin'in dan ibaret kalacaktı. Ne garibdir ki merkezmdedir. r;p'd=n nakleden Gazttenttze şonderılerı evrck ce VGZIUU neşredüsın edilmesın iade olunmaz Uteklerine «Hayır!» diyebilmiş uk bu yoldaki mücadelede Forrestal'm M. Kenan KAN tlâniardan mesullyet kabul ed'hneı devlet adamıdır. Stalin meselâ kayıdlanna göre Dış İşleri Bakanı James Forrestal muamması "ŞATO,, EOST ve Qrkes!rasE CUMHURIYET