Catalog

r VARLIIC Ocak Sajisı Zengin Yazılarla Çıkü. Bu sayıda: Sabahaddln Eyüboğlu, Cahld Sıtb, Yaşar Nabi, Said Faik, Ziya Osman, Orhan VeU, Oktay Rifat, Melih Çevdet, Ceyhun Atuf, Şahab Sıtkı, Şinasi Özdenoğlu, Sabahaddin Kudret, Necati Cumalı.. ve Nurullah Ataçla bir sohbet UnCu mhuriyet .' ö U O Ö Telgraf ve mektub adred: Comhurtyet, tstanbul Posta kutusu: tstanbul No, 246 Telefonlan Umuml Sontral Numaram: 24298. Ya» İşleri: 24299. Matbaa: 24290. r ; Türkiyenin en çok satılan dergisi oîan RADYO Necmuası Her kültur seviyesmde ve her yaşta insamn okuyabileceği yegâne mecmuadır. Aktüalite, sanat, edebiyat, müzik ve spor yazıları, size zevkli dakikalar yaşatabilir. uncu sayısı satışa çıkarılmıştır. C16457) Cuma 3 Ocak 1947 Demokratların büyük Ege tütün piyasası kongresi için hazırlıklar bu sabah açılıyor Fuad Köprülü, Receb Peker kabinesinin Denokrasi telâkkısini tahlil ve tenkid eden bir nakale yazdı Bir gencle mülâkat Demokrat Parti, büyük kongre toplantılarında bulunmak üzere Halk Partisine de davetiye yolJadı Kongreye iştirak edecek delegeler 7 eylul kararları yüzünden vilâyetlerden harekete başladılar Amerikahlarla ihtilâff çıktı Amerikahlar piyasaya iştirak etmiyorlar, müstahsil de fiatların arttırılmasını istedi Miistahsülerin Ankaraya yolladıkla rı heyetler görüşmelere başladı Izmlr 2 (Teiefonla) Ege tütün yasası yann aabah ilân edllen üzerinden açüacaktır. Amerikalıiar v»1 onlaxla İş yapan firmalar 7 eylul kararlanndan mütevellld farkı vermek lste» memekte, fiatlan fazla bulmaktadırlar. Bu sebeble piyasaya iştirak etmemeğe karar vennlşlerdir. Müstahsiller ise flattarı az bulmakta, para farlsından ancak yüzde on, caı beş istifade ettiklerinl, hlç olmazsa yüzde 25 olmasını lstemekAmerikalıların ve mutavassıt tfloor1* lann piyasaya istirak etmlyeceglne gö Arkası Sa. 3, Sü. 2 de esmer, sevimli, ateş gibi bir çocuk. Kara gözlerinin derinliğinden ftşkıran bir zekâsı Var. Emniyetli adımlarla odaya girdi, hürtnetle elimi sıktıktan sonra gösterdiğim koltuğa oturmak için benim de yerime oturmamı bekledi. Konnşrnağa basladık. Gencin macerasım kabataslak çizglIerile işte kendisimlen dinlijoruz: « Efendim ailem fakirdir. Babam çoktan ölmüş; annem ahçıhk yaparak beni ve kızkardeşimi geçindirmeğe çalı«JT. İlkokulu bitirdikten sonra hemen hayata aiılmadım. Oğıenmeğe hevesim vardı. Ortaokııla, oradan da li'eye geçtim. BUtün sımfları en iyi notlarla tamamladun, iftihar le\halarma resmim asıldı. Dersleri başan ile bazırhyor, öğretmenlerhnin sevgisini kazanıyordtun. Bir zorluğum varsa o da yeni terimlerdi. Malum ya içinde yaşadığjm mutıit çok Fuad Köprülü, Celâl Bayar ve Adnan Menderesle beraber basit Anncrain dili bize öğretilen bilim Demokrat Parti merkezinde kollarında bana yardımı dokunacak kaAnkara 2 (Telefonla) Demokrat bölgesi delegeleri cumartesi günü çehdar 7.engin olamazdı. Vakıâ yeni terîmleri öteki arkadaşlanm da benimle be Parünin büyük kongresi için bütün ha rimiade olacaklar ve Garda karşılanaratter ilk defa işitiyorlaıdı. Fakat pnlar zırhklar bir iki güne kadar tamamlan caklardır. Eg'enin muhtelif vilâyetlerindan çoğu müııevver ailelere bağlı olduğu mış olacakttr. Büyük bir kaüle halinde deki D.P. kongrelerinden seçilmiş olan Arkas\ Sa. 3, Sü. S It Için bğretmenin yaptığı terim açıklama toplu olarak gelecekleri bildirilen Ege larım daha kolay anlıyabiliyorlardı. Meselâ bilinç sözünü ete alalım. Öğretmen «bilinç, snur anlamına gelir» dcdiği zaman arkadaşlanmm büyük kısmı bumı hemen kavrıyor ve çabuk öğreniyorlar J A ; ben ise her iki sözü de yadırgayor, bn yiizden terimlerîn anlamım karşılıksız olarak kendl kalıblannda bulmağa ça'ısıyordum. Böylece «algı, olumlu, ohımsuz, tümel, tikel, ussvarma, tümdengelim, tümevarım» gibi yüzlerce terimi, eski dilin yardunını görmeksizin sırf kendi gayretimle öğrendim. Ünivcrsitede ve daha sonra pratik hayatta bu yeni terimlerin faydasuu göreceğimi düşünerek seianiyordum. Geçen yıl pek iyi derece fle ve iftihar levhasına rssmim asılarak liseyi bitirince, bir çok arkadaşlanm gibi Hukuk fakültesine yazıldım. Fakat daha ilk dersten itibaren böyük bir hayaî kmkhğına i ngradun. Kürsüye çıkan profesör, ortaBakan diyor ki: «Sosyal meselelerde tuttuğumuz yolların okulda ve lisede duymağa alıştığımız tehatalı olmadığına $a;maz bir delil, Balkan basınında şahsım rimlerden hiç birîni kııllanmıyor, adeta v e Bakanlığım hakkında çıkan yazılardır» bambaska bîr dille konnsuyordTi. «Ikti Rus basımmn yeni ve gfilfinc iddiaları Boğazlarda Amerikan birlikleri varmış Ankara 2 (Tclefonla) tngilizlere Türkiyede baa üsler verildiği yolundaki Sovy«t propagandasının yeni yıla, Türkiyede Amerikan birliklerinin de bulunduğu iddiasile girmiş olduğu anlaşılıyor. Moskova radyosu spikeri bu geoe Türkç* neşriyatmda tYeni Zamanlar» dergisinin yılbaşı sayuındaki bir makaleden bazı parçalar okumuştur. Bu parçalardan biri Amerikan donanmasınm bir sıra Türk limanlarını ziyaretindeki hakikt maksadm gizlenmek istendigine, hâlâ Boğazlarda Amerikan birliklerinin bulunduğıma dairdir. îlgili çevreler bu ye nl iddiayı tekzibe değmiyeoek kadar gülünc bulmaktadırlar. Ayni radyo bu g«ce son günlerde İraka da Amerikan birliklerinin çıkarılmıç olduğunu haber vermiştir. «Yeni Z a m a n l a r » dergisînin y a z u ı Moskova 2 (a.a.) Reuter: «Yeni Zamanlar» adındaki Sovyet dergisi dün neşrettiği bir makalede, Türk limanlarından birçoğunun yabancı hava hatları hizmetinde bulunan Amerikahlar taraS. 3, Sü. 3 te Müstahsilin tütünleri tficcara satılmadan önce Tekel eksperi tanfından muayene edlliyor Ihracatımız arttı Son on bir ay içinde 183,2 milyon liralık ithalâta karşılık 338,8 miiyotı liralık raal ihraç ettik Ankara 2 (a.a.) Kasıra, 1946 ayı ithalât ve ihracatma aid istatistik malumatı aşağıdadır: Tek aylık kıymetler (milyon lira): Ithalât Ihracat (Kasım 1946) 37,7 923 (Ekim 1946) 28,4 645 (Kasım 1945) 123 195 On bir ayhk kıymetier (milyon lira): Yılbaşmdan kasım sonuna kadar: îthalât Dıracat 1946 183,2 3383 1945 1063 185,1 nuktarlar (Ton): Dıracat Ithalât 142727 (Kasım 1946) 62422 142679 (Ekim 1946) 25269 33265 (Kasım 1945) 27533 On bir ayhk miktarlar (Ton): Yılbaşmdan kasım sonuna kadar: Dıracat Ithalât 774649 1946 336793 263814 1945 237710 Not: 7 eylul 946 dan evvelki kıymetler primsiz , resmî yabancı kurlara göre hesablanmıştır. Tek aylık Filistinde sıkıl yönetim ilân edikcek Telaviv sokaklarma mayinler konuldu Ingilterede Yahudi tedhişçilere mukabele Kudüs 2 (a.a.) Telavlvde sUfthlı ehMnroiyetli bir Yahudı grupu ile «Cıt rus House» da bulunan İngiliz garn;a nu arasında karşılıklı ateş açılmr>t» Prans Pres ajansının burosundan şid detll makınelıtufek ateşi ışitılmekte Hiteum edenler, zarmedıklıgıne gör Arktun S. 3. Sü ' Çalışma Bakanı dün şehrimize geldi Doktor Sadi Irmak, iş progpaımnm ikitıci safhası için gereken faaliyetlere başlamak maksadile seyahat ediyor Tıb Ceıtıiyeti 90 yaşında Cemiyet 90 ıncı yıldönümüni bu akşam törenle kutlayacal Memleketimizin en eski ilim cemiyfti olan Türk Tıb Cemiyeti Beyoğlundaki lokalinde bu akşam saat 21 de bu mesud günü kutlıyacaktır. Merasim, başkan Profesör Muzaffe Şevki Yenerin nutkile açılacak ve mü™ teaddid hatibler tarafmdan cemiyetin 90 senelik faaliyeti anılacaktır. Cemiyetin en eski azası ve şeref başkanı oper.ıtör Cemil Topuzlu da hatıralarını sdyl'yecek v« davetlüer hazırlanan büfede izaz edileceklerdir. Bu içtimaa şehrim:zde bulunan Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı Dr. Behçet Uz ile Valimiz Lutfi Kırdarın iştirak edecekkri hafc alınmıştır. Dr. Behcet sab, mükteseb. muktasid, iktibas. gibi Smrümde knla5ıma çarpmıyan yüzlerce BÖZÜ Uk defa burada duynyordum. Ne yapacağımı şasırniıstım. Lisede yaptıgım gibi bu terimleri kendi kalıblan içinde yeni bastan öğrenmek imkânsi7dı. Çnnkü Idtab yoktu ve ben manasroı anlamadığtm cümlelcrl profesör konnsnrken not defterime geçiremlyordum. Arkadaslarnndan çogu bana kıyasla daha nygun durumda idiler. Dediğim gîbi benim annem ahçı. Evimizde ne b'üm türkçeşi, ne de edebiyat türkçeşi konuşulur. Onlarda babalarmdan, dayılanndan, teyzelerinden gelme bir kulak dolgunluğtı var. Az çok aydın muhitlerde büyüdüklerin^en iktisaba, müktesebe karşı yakınhk dtıyuyor, hattâ bn kclimeleri yeni terimlerden daha kolay anlıyorlar. Çahşma Bakanı Doktor Sadi Irmak dün Ankaradan şehrimlze gelmiştir. Ba. kan, dün kendisile görüsen bir arkadaşımızın suallerine şu cevablan vermijtir: îstanbula, iş programımızın ikinci Profesörlere, doçentlere başvurdnm. Lisede böyle bir hazırhk yapmadığımm, tJniversite kürsüsünde duyduğnm sözlerin mânasuu anlamadığımı söyledim. Bana, bnnların ihnî tabirler olduğu, hepsini ezberlemem lâzımgeldiği cevabını verdiler. Aylarca sıkıntı çekerek düsündüm. Liseyi birincilikle bitirmeme rağmen bn sonnncn güçlüğü yenemiyecektim. Yüksek ogretime devamdan vaıgeçmek zorunda kaldun. Arük oldugum gibi hayata aülacağım.» Gencin basit macerası bn kadardrr. Ahçılık yapan annesinin fedakârlıfma dayanarak yülarca oknma aşkı ile çahstıktan sonra bugün hiç de hakkebnediği bir vaziyete düştüğünü gördüğümüz bu çocuk, üzerinde urun boyln dnnnak zorunda olduğumuz bir davanın mevrondur. Yüz yıl önce baslıyan r e kendl kendine yürüyen dilde sadelik cereyanmı devlet ve hükumet kanalile lorhyarak hulandırmaya kalkışanlar, hareketlerinde kendilerini haklı göstermek için, heınen daima şu tezi ileri sürerler: Okuma ve öğrenme hâdisesi memleket çapmda genişliyor. En ufak köylere vanncıya kadar basit halk tabakalan her türlü bilimi elde etmek imkânlarına kavuşacaktır. Şehirde kullanılan türkçeyi köylti ne anlar? Her aniama türkçe kökten yeni terîmler bn itibarla zarurîdir. Fakat işte gSrüyornz ki, basit bir Türk ailcsinin zeki çocnğu, yeni terimleri pek Amerikadan dönen bir tacirimizin intıbaiarı Vehbi Koç: «Amerikan sanayii Yakınşarkta serbest liman arayor. İstanbulda derhal en iyi şartlarla bir serbest liman kurmalıyız» diyor safhası etrafmda gereken faaliyetlere başlamak üzere geldim. Bu meyanda, iş verenlerle temas ederek İstanbulda yaptırmayı düşündüğümüz büyük işçi hastanesinin inşasmı tesri etmek istiyorum. Arkası S. 3, Sü. 4 t* Halkın Bakanhk, sağlık bilgisini köylere kadar sokmağa karar verdi Ankara 2 (a.a.) Memnuniyetle haber aldığunıza gör* Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı 1947 yılmda halk için yapılan sağlık propaganda çalışmalarını kuvvetlendinneğe, ferdî ve sosyal sağlığın istenen dereceye varabilmesi için yurddaşlann doğru ve pratik sağlık bügisine sahib olanlarını Bağlamağa ve sağlık bilgisini kSylere kadar sokmağa karar vermiştir. Bu suretle sağlık rlsalelerile afişlerin basüması ve dağıtılması artbrüacak, yeni sağlık müzeleri açılacak, sağlık filmleri daha geniş ölçüde ve daha çeşidli olarak okullarda v« köyler de dahil olmak üzere yurdun her yerinde gösterilecekür. Radyoda sağlık komışmalarmdan maada sağlık temsilleri de verilerek halkımmn bu husustaki bllgisi kuvvetlendiril«cektir. Ayrıca halk sağlığı ile ügili modern buluşlardan ve ilerlemelerden hekimlerimizi haberdar etmek için mesleki mahiyette eserler de hazırlanmış olup yakında yaymlanacaktu. Devlet Resim ve Heykel Sergisi Dün açılan sergide ressamlar 504 eser heykeltraşlar 14 heykel teşhir ettiler Ankara 2 (a.a.) Millî Eğitim Bakanlığı sekizinci devlet resim ve heykel sergisi bugün saat 17 de, DÜ ve TarihCoğrafya fakültesi salonlarında Milll Eğitim Bakanlığı Müsteşarı Besim Kadırgan ta rafuıdan kısa bir söylevle açılmıştu. Törende Büyük Millet Meclisi Baskanı General Kâzım Karabekir, Cumhur Başkanlığı Genel Kâtibl Kemal Gedeleç, Dış tsleri Bakanlığı Genel Kâtibi büyük elçi Feridun Cemal Erkin, Yugoslav ve Rumen büyük elçilerile, diğer yabancı elçilikler ileri gelenleri, Bakanlıklar ileri gelenleri ve diğer bir çok davetliler hazir bulunmuştur. Sergi, 2 ocak 1947 den 2 şubat 1947 ye kadar bir ay devam edecektir. Mill! Eğitim Müsteşarı açış törenlnde, Utihar ve gururla seyredeceğiniz bu reBİm ve heykel sergisinin her alanda olduğu gibi asil ve faydalı ve demokratik Cumhuriyetimizin güzel sanatlara verdiği önemi gösteren ve gözle görülebilen Arkasx S. 3, Sö. 3 te «Harb içînde fırsatı kaçırdık. Önümüzde 23 senelik bir fırsat devresi daha var. Dişimizi sıkalım. Mahsulümüzün hepsini harke satmak mümkündür.» Ispanyada muvakkat bir hükumet kufuhcâk Franco'yu iktidardan uzaklaştırmak için partiler bir anlaşma imzaladılar NADİR Ticaret âlemimizin tanmmıs sünaların. j dan Koç müesseseleri sahibi Vehbi Koç | Amerikada ve İngUterede yaptığı uzun bir tetkik seyahatinden avdet etmiş ve başkanl bulunduğu Ankara Ticaret ve Sanayi Odasında seyahat intıbâlarını anlatmak üzere mühim ve faydalı bir konferans vermşitir. Memleket dışma çıkan her devlet veya ticaret adammın dönüşünde gördüklerini, anladıklarını, yurdun menfaati için vasıl olduğu hakikatleri Vehbi Koç gibi anlatmasmı temenni ederken bu mühim konferansın bazı kısımlannı açağıya alıyoruz: Vehbl Koç konferansına şöyle başlamıştır; , Saym arkadaşlarnn muhterem meclisinizden aldığım mezuniyetle dört buçuk aydanberi memleket dışmda seya. NADİ hatta bulunuyordum. Bu seyahatim es5a. 5, Şfl, 1 dt Vehbi §.oj verilen karardanberi Yunan çetelerinin güneye doğru inkişaf eden faaliyetlerinde siyasî bir sebeb bulunduğu kânaati Atinada gittikçe kuvvetlenmektedir. Zannedildiğine göre, çetelerin maksadı, bu mücadelelerin, haricden hiçbir yardrm ve müdahale olmaksızm, tamamen dahılî bir mesele olduğu hususuna komisyonu inandırmaktır, ve gene bu hareketlerile çeteciler, Larissa'nın iki tarafındaki dağlarda bulunan Yunan kuvvetlerini uzaklaştırmayı ümid etmektedirler. Yunan çetelerinin yeni Silivrikapıda iki faaliyet sahaları Londra 2 (a.a.) Hudud hâdisele kabadayı birbirlerini rini tahkik için komisyon göndermek öldürdüler hakkında Birlesmis Milletler tarafından Yeni yılm ilk cinayeti, çarşambayı perşembeye bağlıyan gece, Silivrikapıda işlenmiştir. Bu cinayetin kahramanlarmdan ikisi de öldüğü için işin mahkemeye intikal edecek safhası kalmamışür. Bir arkadaşımmn vak'a yerinde yaptığı tahki&ata göre, hâdise şu şekılde cereyan etmiştir: Silivrikapıda, Tekke sokağmda oturan ve Tophanede ciğercilik yapan Ahmed Tantaşın esU kabadayılık iddiası yü Arkatı S. 3, Sü. 6da Yeni yılın ilk dnayeti Franco, Brunette sehrinde bir merasim esnasında Telgraflar 3 üncii »ahljede •