Catalog

Ortaşarktaıt Röportajlar Lübnandaki cereyanlar, parti ve teşekküller Yazan: Ömer Rıza Doğrul Manda idaresi Surıyede ne jamnış oeraber Arab değildirler Suriyelidirler sa Lubnanda da onun tıpkısını yap Bu partırm rehberi, nazizmle faşizm ıdı mış burada yaşayan unsurları da ne Ve parti uvelerı bej az gomleklerıle dikkadar dağıtmak mümkünse o derece kati çekıvorlardı Harb n başlaması üdağıtmış ve dağıttığı unsurların her zerıne Lubnarda butun partiler feshof bırme ayrı bir huvnye vererek bu hu lunmuş ve sncak 1943 kasımında Lübvıyetı yıden iyiye belirtmek için her nan ı^tıkla mm ı'an olunması üzerine 1 çare>e başvurmuştur bu parti de «Mı ı Parti» adile y emden Lubnanın umum nüfusu bir buçuk kurulmuş ve çalışmağa başlamıştır Esmilyon kadardır Fakat bu nüfus, < e ki pren^ınlerım değiştirip değiştirmedi=ği belli değildir Fakat Lubnanda kokız on taıfe>e ayrıhjor ve bu taifeler münistlerle en çok dövüşen ve sokak he* biri Lübnan parlamentosunda av kavgaları japan parti budur Bvrı temsil ediliyor 4 Komünist parti Komünistler, LubParlamento üyelerinin sayısı c nanda, Surıyeden daha fazla serbestbeştir ve bunların 9 u Beyruttan, 17 tirler ve Sut vede az çok ba'kı ve muCebelden, 12 sı şimalî Lubnandan 10 dahalev e uğ^ad k arı halde Lubnanda cenubî Lubnandan, 7 sı Ruka dan = çılıyor Fakat Beyruttan seçilen doku mütemadiyen çoğalıyor ve kuvvetlenisaylavın 3 ü Sünnî muslumanlan, bir yorlar Lübnan basın erkânından bin, bana bunlaraan bahsederken aynen şu IŞu muslumanlan biri Maronî hırıst sözleri söyledi «Bunlar komünizmi bir lyanları, biri ortodoks hırıstıyanları b kn Protestan Geldanı, Süryani gibi ekal felsefî ıçtıhad olarak yaymağa çalışmıyorlar Belki Sovyet propagandasını ¡lıyet'en, ikisi Ermeni ortodoksla temsil etmektedir Cebel vılav etinde: .,aymakla meTeul oluyorlar Anlatışlaseçilen 17 sav lavın durumu daha çe rına göre Sovyetler Birliğinin menfaatbellıbash esastır .Bidüdır Çünkü bu 17 sav lavın uçu Dur lerini korumak en telleri, biri Sunnılerı, biri Şıilerı, bı Başka her turlu menfaat bu esasa nısKi Ortodoks huistiyanları fcırl Katohi betle ancak dalbudak hakmunde kalır prristıyanları ve onu Maroni hırıstıyan Onun için bunları Lübnanlı saymak dahi doğru değildir Fakat bunlar, mahza ları temsil etmektedir. Acaba Arabları bu şekilde taifeler efkârı umurayeyı kendilerine çekmek ıçm Lübnanlı oldukJrını da iddia edipyırarak her bırınm temsil olunara Kaıfesıni belirtmeğe ehemmiyet veril yorlar Hükümet bunlara karşı bir guna "Imesı siyasî adaletin gözetilmesinde; takibat yapnadıgı için sayıları çogalıyor » İleri mi geliyor' Butun bu fıkır cereyanları ve bu ceFakat bu bir siyasi adaletse onur reyanları destekleyen teşkilât, daha "«nemlekette en liyakatli elemanları kor iletmekten ve taıfecîlik ruhunu yaşata iazla Lübnan parlamentosu dışında kalLiak bir takım ayrılıkları bilemekten makla beraber parlamento içinde de tek »aşka bir şeye yaramadığı meydanda tuk mümessilleri bulunmaktadır dır Şimdiki Lübnan parlamentosunun Milliyet cereyanının taifeleri ve taife müddetini bitirmesi ve yeni seçimlerin fcı iği silip süpürmüş olduğu bir de /irde apılması sırasında butun bu cerev anmanda idaresinin bunu yaşatmağa ozen lar çarpışacak ve her parti ekserıvetı mesınin e» belhbaşlı sebebi, icabında kazanmak için çalışacaktır taifeleri himaye etmek namı altında her Belki bu çarpışmalar Lubnanda taıfeturlu müdahalede bulunmak ve hımay< cılıgı ortadan kaldırmağa yardım edeedilecek taifelerin çokluğu dolayisil cek ve herkesi millî davalara daha fazla bu memleketten ayrılmamak için bun bağlayacaktır lara tutunmaktır Bununla beraber bunun da yalnız Bu yüzden Lübnan da istiklâline ka bir başlangıç olacağını sovl°mek ıcab vuşmak imkânını elde ettıgı zaman iç eder Çunku Lubnanda taifecılık, k°ndını hayatından bu taıfecılıgı sıhp supurmek Eorıle karşüaşmışsa ¿a bu yoldal ı ç? korumak ıc n bir tikim yarı askeıî teşlısmalan henüz azamî neticelerim ver kilat da vucude getirmiş bulunmakta ve ıremıştır Belki bu j oldaki çalışmaların bu çeşıd çeşıd yarı askerî teşekküller hızlandırılması sayesinde Lübnanlılar, her yerde göze çarpmaktadır Bunların en birincisine Ketaıp denliayrı ayrı taifelere mensub olduk arını or ki siyasî fikirleri, Lubnanın hem büsbütün unutacaklar, bilhassa dm ve doğuya hem batıva karsı istiklalini koıtıkad hürriyetinin butun şumulıle tauması Arab mılletıle aynı milletin bir nınması ve her taifenin din ve itıkaı iarçası olarak desıl menfaat esası uze"bakımından ayrılığının millî şuurun; Bu teskı âtın aykırı herhangi şekilde hareketine im e elb rlıgı yapmasıdır kan vermıyeceğıni anlaması ve buna \Iaron ler tarafından vucude getırılm s ıranması üzerine Lubnanın millî göv Iduguna inanılıyor desi büsbütün sağlamlanacak ve YaIkncısı Seccadedir Bunların sıvacı Junşarkın bu çok ileri memleke'ı Arab ikırlen Lubnanın istiklâli ve Arab mı1Biri ginın en değerli ülkelerinden biri etlerıle Arablık esası üzere eluırugı olacaktır apılmasıdır Bu teşekkülün daha faz Şehrimizdeki Sağlık yurdları Süleymaniye medre seleri sağlık merkez haline getirildi Şehir { j Ü N Ü N MEVZULARI =haberleri Amerikadaki grevler Üç aydır gündelik gazetelerin en göze çarpan yerinde, hemen her gun aynı havadisi okujan or I ta yaşlı Amerikalılar muhakkak ki «Tarih gene tekerrür ediyor» demişlerdir Tıpkı geçen harbi takıb eden gun'erde olduğu gibi, bu harbden sonra da, Japonyaya karşı kazanılan nihaî zaferin tes'ıdınden kalma ba=ağrıları daha henüz geçmeden Amerika bir grev buhranı içinde kıvranmağa bağlamıştır isçileri Sovyetlerden de ileri giderek dünyanın en geniş, en kuvvetli ve en müessir birlik ve sendikalarını kurmaSa muvaffak olmuş olan Amerıkada bir gre\ın şümulünü anlatmağa imkân vaı mıdır bilemiyoruz. Tasavvur ediniz k: NewYorktakı iş büronuz gok tırmala' jan bir binanın 83 uncu katmdadır Bı: sabah keyif ı keyifli ısınızın basma geç,' mes üzere dairen an bulunduğu bm y geljorsunuz 1 bir de ne goresınız? Hu su î memurıar tarafından işletilen asan> sorler imlemiyor ve aaha kotusu asan=o ru ba=ka bi'i'inın isletmesine de Hu c "iade edı mıyor Heveslisi çıkarsa ko tek hazır Naçar ya gerisin geri donu \or \ahud da \akit ve kuvvetiniz var sa 83 k«tı tırmanıjorsunuz Bu korkun bir fr'az j e decıldır Daha geçenlerd New Yorkun 2100 ıs bınasmda 16 G0( a=anso'cu tam 5 5 gun grev yapmışlar dır UHTM NALINA IİIİI 1 MIHINA Yangınyerlerinin imarı Bj stanbul, tabii manzarası, zarif mil i narelı muhteşem camileri, suları, U hav asile ol doğu kadar, yangınları üe de meşhur bir şehirdir. Geceleri köşklülerin t u feryadlan, bekçilerin boğuk «vangm var'» naraları, ıtfaıve bölükleri borazanlarının acı «tm» len, istanbul nfnklannı ve goklennı sık sık kızartan hailelerin meşum musikisini teşkil ederdi Bazan, fırtına şıddetıle esen bu karayel, bir poyraz, bir gundoğrusu rüzgarı, ahşab mahallelerin dar sokakları arasında bir alev kasırgası dolaştırır, bir kaç saat içinde binlerce ev birden yanardı. Terkos musluklarında sa bulunmaz, koşar adımla nefes nefese yangına yetişen \e saatlerce su basan Mehmedcıklerın kollan durur, yangının etrafındaki evlerde, pencerelere asılan âjet levhalarından başka afetin onune geçecek bir sev kalmazdı Bazan bu güne yakın bir müddet devam eden yangın nıhavet bir çok mahalleyi kül ettikten sonra, artık yakacak bir şey bulamadığı için kendiliğinden sönerdi Bu yüzden meşrutiyetten evvel ve sonra, on binlerce ev yandı \e on binlerce han uman sondu. Ancak Cumhunvet idaresinde rahmetli Haydar Bevın bu vesile ile adını bir daha hayırla yâdedelım zamanında kurulan ve sonraları daha mükemmel bu hale getirilen modern sehır ıtfaıve teşkilatı sayesindedir ki istanbul o korkunç yangınlardan kurtuldu ve dumanın en cok yanan şehri olmak şöhretini kaybetti Bu fena şöhretten kurtulan Istanbulda yıllardır, yangınlar pek o kadar a7almadıvsa da muhakkak çok kuçuldu, fakat o esVı jantın jerlen, umutnıvetle harabeler halinde duruvor ve güzel Istanhuln çok çırkınlestınyor Istanhulun o eski meşhur ve mes'um yangınlarının harab ettiği semtlerin ve mahallelerin baslıcalan, Fatih, Vefa Kumkapı ÎSışancası Aksaray, Ishakpasa Bejazıd ve Cihangirdir Buralarda yanan evlenn tam sayısını bilmiyorum amma, bu yangın yerlerinin kapladığı sahalardan henüz imar edilememiş olan kısınlır, 1 milyon metre kareden fazladır Bu 1 mılvon metre karelik harabeden 400 bm metre karesi vollara ayrıldıktan sonra, 700 bin metre kareye vakın bir iskân sahası kalmaktadır ve butun hu yangın yerleri tanzim edildim takdirde, şehrin içinde ve ortasında 3000 ev inşasına kâh arsa 'İde edilmiş olacak, bundan da şu faydalar temin edilecektir 1 Şehir nüfusunun kesif bulunduğu mahallelerde ev yapmağa elverişli ar«a pek az kaldığı için arsa hatları çok Mikselmıstır Ttangın yerlerinin tanzim ve iman arsa pıvasasını da makul bir şekilde tanzim edecektir 2 Şehir içindeki arsaların pahalı olması vuzunden istanbul savhj elerine doğru akan hattâ imar hududlan dışına tasan uısaaiın bir dereceye kadar oune geçilecektir 3 Şehrin dağılması ve mütemadiyen 'ayılması vuzunden ifası gflçlesen ve ok para ıstıven 5 ol, temizlik su ışık, havagazı ve nakil vasıtaları gibi belediye hizmetleri de kolaylaşacak ve daha mükemmel olarak yapılacaktır 4 Şehrin ortasında bulundukları cin güzel Istanbulu yer >er haıab ve akmışız bir şehir haline sokan bu çirvinlıkler ortadan kalkmış olacaktır 5 Yangın serlerinde yapılacak 3 M 1 0 vde 50 000 nüfus barınabilecek ve gıtıkçe artmakta olan mesken buhranı da ınlenecektır iste. dunku gazeteciler toplantısında, Doktor Lutfi Kırdann Ankaradan istanbul halkına getirdiğim soviedığı müjdelerin hırı de budur Vali ve Belch>e Reisinin, yangın yerlerinin îmarı1a aıd kanunda yapılmasını Ankaradatemasları neticesinde temin ettıçî adillerin Bujuk Millet Meclisince ka)ulu. istanbul ıçm çok havırlı olaaktır. M. Kenan Kan boşaltma hizmetleri şamil olup memleketin hemen her tarafına yayılmış bulunmaktadır Bugünkü grevlerin bu derece şiddetli ve yayılmış olmasının bittabi başlıca sebebi harbden sulh iktisadiyatına geçiştir Maatteessüf bu geçi? programını tatbıka, ancak şimdi belirdiği üzere, çok erken davranmış olan hükümet bunun neticesi bir çok işçilerin birdenbire açıkta kalmasını» bir çok diğerlerinin ise aynı akıbete uğramanın endişemle ¿>sabıleşme^rinı tevlıd etmiştir Diğer taraftan harb boyunca çok yüksek ücretler almakta olan işçiler, kazançlarının harb evvelisi seviyesine indirilmesin bittabi hoş karşılamamaktadırlar Çıkardıkları ıs n aynı olup gene aynı eski fıata satılmakta olduğuna İşaret isçiler bilâkis ucret artırma taleblerınde ısrar etmektedirler Filhakika meselâ San Francisco şehrinde ayrı ajrı grupların hazırHdıklîrı ıstat bükler de hav atın, butun fıat tahd dlcıne rağmen 1940 vilma, yanı harb evvelıs ne nısbetle paha^la^mış oldjgunu ba'ız bir şek İde belirtmektedir Nitekim hükümetin iş Bakanh'nnm juzde 33 6 olarak tesbıt ve kabul ettiği bu pahalılık Amerikanın en buvuk sendikalarından C I O ya (Sanayi Teşk latían Kongresi) göre yüzde 45 3 rakıb A F L (Ameııkan Is Federasyonu) sendikasına göre vuzde 47 ve halkın kabul ettiği a=earıve aore yüzde 100 dur Hükümet fıat tahdidatı bir çok alışveriş saha'armda fıatları harb evve'ısı seviyelinde dondurmağa muvaffak olmuşsa da beş on on beş kuruşluk u h k tefekte fiatlar hemen ramamile kontrolsuz kalmış ve aylık misraflarda buyuk bir yekun tutan bu çeşıd kuçuk şeyler Amerıkan evlerinin bütçelerini yüzde juz yükseltmiştir Bir taraftan işten olmak korkusu, dıjer taraftan eskiye nısbetle pahalı bir durumda eskinin ucretlerıle yaşıvabılmek guçlugu Amerıkada adeta hıs«ı>ata tâbi bir iktisadiyat yaratmış, buna karşılık hükümetin iş sermaye muni=ebet!erınde takıb edeceği yol kesin oarak belirmemiştir Telefon işçilerinin ekim avındakı ı!k grevine bu garıb durum bir mıasldır New Jersey telefoncularının sendikasını patronların kon• l ve tahakkümü olank gösteren rao kıb bir sendikanın ihbarı üzerine hukumetın bu sendikanın mahallî «ubeaini dağıtma'J merkez şubelini «ba^iTis'z'ı;ını> ispata heveslendirmiş ve bınnetıo» v uz b nlerce te efoncu Wç yoktan srrev uan edıvermı^tır Busun Amerıkada 14 milyon 500 bin şçı son derece kuvvetli sendikalar hainde ti^kı'at'anmıştır Buna rabilen harb sonrasının asabı havası, zaman zaman sendika teflerinin azalarına hâkim o amamalarını tevlıd ettiği gibi, sendıkaHrın siyasî temayülleri de ışç^erın endi aralarında parçalanarak rekabetere kavgalara hattâ arbedelere urukenmeler ne >=ebeb olmıktadır John L Levvıs (mu takıl madencı'er), Phıhp Murrav ( C I O ) , Wilham Green (A F ) WaHer Reuter (Otomobil ı^ı'erıl Joe Rvan (Gemi tahmil tahhyecılerı), Mıke Quill (Nakliyat), Jo^eph Brne Te efon) gibi Amerika İsçi serdııtalaını kontrol eden adamların en ba'a Yazan: 3 Elhızbulkavrrıyyussurı (ekallıvetçı partisi) Bu partinin noktaı nazarı bambaşkadır Ona göre, butun Surıve bir birlik teşkil etmektedir ve onun kendine mahsus bir milliyeti vardır Bu milliyet Surıyelılıktir ve Arablık değildir Suriyeliler arabca konulmakla Hiç Şimdiki halde Lübnan millî oluş ba ası muslümanlara aıd olduğu anlaşılk mından ilk muhım adımları atmakta maktadır Marón lerm ve Sünnî muslumanlann ve bir Lübnan milleti yaratmak ıcm arı askerî, >arı siyasî mahiyette te,kıçalışmaktadır Bu çalışmalar henüz deâtı bulunduğu gibi Şiilerin de Ta^i vam ediyor ve neticelen bekleniyor Bu çalışmaların şümullü bir elbirliği dîni taşıyan teşkilâtı vardır, ve b j da ttekıler gibi kendine mahsus elbiseler içinde devam edip gittiğim sanmak e aogru değildir Çunku Lubnanda muh • işaretlerle göze çarpmaktadır. Nıhavet b r de Ortodoksların aynı telif fikir cereyanları vardır ve bu cerelahıyette o^n bir takım teşekl u lerı yanlar bırbirıle çarpışma halmd»d r Bu cereyanları temsil eden dört partinin .ar ki Gasscnı ad m taşıvor ve bu simle bir çok şeyler ifade ediyor durumunu şöyle hulâsa edebiliriz Ga«amler ı«lamdan önceki hırı tıyan 1 Millî Nida partı=ı Henüz bir vılhk ^rablardı ve bunlar Surıjeye bitişik olan bu partinin baş prens pı Lubnanın Arab memleketlerde tam elbirliği yap erlerde ikamet ediyorlardı OrtodoksUçakla sivil yolcu nakliyatı bunların ismini almakla hem Aması şartıle, tam bağımsızlık içinde yamen edildi şamasıdır Fakat bu partiye göre Lüb •ablıklarınm eskiliğini hem mezhebleMemleketimiz ve YaSinşark memleketle nan, tekbaşına bir millet değildir Arab ıne tutunmak hususundaki azın^ermı ri'e Amerika ara« nda seferler yapan ve milletinin bir parçasıdır ve milliyeti ınlatmış oluyorlar hususi müsaade ile si\U yolcular da nakle Arab mılhyetidır Partinin hedefi hangi Butun bu varı askeri teşekku'Me'ı den uçaklarda sivil yolcuların nakli m e . taifeye mensub olursa olsun, Lubnanın ırbırıne katmak ve hepsinden bir tes nedılmlştlr Şimdi., e kadar yer almış olan münevver gençliğini bu gaye etrafında sekkul vucude getirmek için şimdiye }olculara bi nektubla veni b r işara ka dar sliillerın bu uçaklarla «eyahat >apa birleştirmektir Donuş seyahatim sıra :adar bir çok gayretler sarfolunmıiisa mıvacakları bildirilmiştir sında, kongresini, oturduğum otelin sa 'a hiç bir netice vermemiş ve ayrılık'ar Şehrimize gelen Bulgar tacirleri lonlarında toplayan bu partinin reisi evam etmişti' Butun bu tesekkuıleı n Son gürlerde muhtel f Bulgar tacir rl Kâzım Essulh Beyle bir kaç defa go ıirbırıne katılarak bir tek ad taşıdısfı memleket triz» gelerek ticarî tena.= a Ja ruşmuş ve bu malumatı kendisinden un Lubnanın dahJı meselesini hal'et bulanmakta ve iki memleket arasında ti edinmiştim. caretln gelişmesini temin ed«cek bazı ış olduğu gun olacaktır Lubnanın haricî meselesine gelince teklifler yapmaktadırlar 2 Amel Kavmi partisi 1933 te SuriBirliklerde seçimler yede kurulan partinin bir kolu olarak bunun Suriye mese^sınden hiç bir farithalatçı ve ihracatçı birlikle nde umuLubnanda da teşekkül eden bu parti, sa yoktur O da tam istiklâl taraftarıdır mi heyet toplantılarına şubat lçlnJe baş daha sonra bir kol olmaktan çıkarak Bunun ıçm 1943 te çok büyük bir imti lanacak ve yeni idare heyetleri seçilecectir istiklâlini ilân etmiş ise de Suriye ile an geçirmiş ve bu imtihanı basamısB rlıklerde jenl statü bir hayli şekil a», Lubnan bundan sonra da karşı1 a giş ki gml temin edeceği gibi yeni İdare Lubnanı bileştirmek ve Lübnan devletini ortadan kaldırmak gayesini güt acağı her imtihanı başaracak ve mut heyet eri seçimleri de tamamen tüccarın arzusuna bırakılarak yapılacaktır Bu 1 1 * mekte olmasından endişe olunmakta ve aka istiklâlim kazanacaktır Jth» atçı birliklerinde veni çalışma bu gaye umumiyetle mukavemet görUmumiyetle Lübnan halkının bize devresinin eskisine nazaran oldoiça farklı mektedir Bu yüzden bu parti bel rlı arşı son dedece sempatik olduklarını ı görülmektedir belirsiz bir haldedir Fakat muhım bir oylemeyı b r vazife sayarım fıkır cereyanını temsil ediyor Ömer Rıza DOĞRUL Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığ tarafından hazırlanan sağlık programında, memleketimizin dıger bölgeleri! birlikte Istanbulda da mevcud hasta ne ve sağlık müesseselerinin genişletilmesi, başka yeni müesseseler kurulmas plana alınmıştır ilk olarak yakında elli yataklı çocuk hastanesinin insafın; başlanacaktır. Belediye de sağlık konusuna ehemmi yet vermektedir Süleymaniye medrese^ lermm bir kısmı esaslı surette tamir v tadıl edilerek «sağlık merkezi» halını getirilmiştir Uzun zamandanberı perişan bir v azı jette bulunan bu medre ele: restore edildiğinden aynı zamanda tah rıbden de kurtarı mıştır Süleyman y sağlık merkezi modern cihazlarla teçV edildiğinden bu çevrenin buvuk bir ıh tıyacını karşılanacaktır Merkezde heı çeşıd mütehassıs doktor ve hemşire bu lundurulacak, ayakta tedavi yam'acağ gibi, doktorlar ve ziyaretçi hemsırtle vasıtasıle evlerdeki hastalar da tedav edılecek+ır Sağlık Bakanlığı tarafından Bir başka mı«;al Evinizde çocuğunu1 yapılmasına karar verilen çocuk hasta¡ınenbıre 40 derece ateşle yatağa dunesine bu medreselerin arkasındaki uyor, doktora telefon edip yardım ısha ayrılmıştır Bu hastanenin inşası ikveceksinız E"lkı yavrunuzun hayat: mal edildikten sonra Süleymaniye semkededır Telefona sarılıyorsunuz ti güzel sagıik müesseselerine kavusmu: O'u bir sükut ahizeyi sarsıyor, çalkalaolacaktır >oı unuz çın yok Sız duv marnısınız Medrese binalarının geri kalan kısm ma te'efon memure crı j arım saat+enda Hukuk ve Iktısad fakültelerine birer len grev ilân etmı^lerd r Yukarıdaki enstitü yapılmak üzere Üniversite tara : bı bu da hajalî bir ihtimal değıMır fından tamir edilecektir ı sundur Amerıkarın 48 cumhurıjetln 44 ünde grev ı ân etmişlerdir Öyle r grev ki, ancak millî ehemmnet aız bir iş dışında hiç kimse telefondan ıcded umamı>acak, hattâ cumhurbaşanının dahi Missouri deki annesinin atırını soramıyacak derecede şümullü Dun 6&tah liman görü mcmlş kesif bir ur çrev si le örtülmüştür Bu sebebden vapurlarn ilk seferleri yap lamamışt r Sabaha doğru Amerıkada ı^çl sermaye münase'tetKaradenlze çıkması ü z m gelen Cumhur! erının ıstitist klermı gözden geçirenler jet posta Vapur le N jad ş lepi ancau «,i 1919 da haıbı takıb eden aylarda 8 den sonra seferlerine devam edebilmiş160 '¿8 kısmın 3530 defa ı=lerım terlerdir Dünkü sisten dolayı bir kaza tehlikesi ¡etmı; oldukhrmı «orurler Bu harbden atlatılmıştır Siat 7 0 da Kadıkoyunden onra ái daha şimdiden 400 bin isçi grev Köprüye hareket eden«Heybeliada> vapuru lal ndedır Bu racamın bes on gun ınBarayburnu önüne geldi,1 zam?n birden e bir ka" mıljonu bulup aşacağını bire McH,a vapurile ka şıla,n ıştır Her İki rrdıden kc=»ırmec mümkündür Gene vapur da rranev a yapmışlarsa da ancal ynı ı<:tatıst klerı gözden geçirenler, Ahafifçe çarpışmakla tehlixeji a a n ıslar cı ka nrevlerının en had devrelerinde dır Yolcuar telaşa düşmüşler ve Moda vapurunun burun tarafırda küçük bir ha«ar 937 nın temmuz ayında 475 bin 1941 olmuştur •l nm nisan ayında 571 bin 1943 un hai ran ayında 600 bin ki'inın grev halınBir ihtira îe oldu 5 unu goreceklerd r Bu rakamElckt il idareci umum müdürlü ü müş teriler dairesi fen mu ür mıavlni Fıcr arın korkuic çorunen buyuklunkrıne Rut£ay e e<ttrlk motorlerlrl j a n m ı ^ a r •atinen bu^unku duruma göre devede keşfetmiş ve Vekâle en kurtaran blı :ulnk kaldıklarını «oylemek hiç de hai'Ml «iyili ihtira beratını almıştır lı olmaz Zira ekim aymdanberı ABu alet gerek şebeke ve gerekse dahili lerıkan sanayiini ve dolavısıle Amerıtasisat arızası veya stgor a atma neticesi bir veja İki safhada cereyan kesildi ini m Ilı hnya'mı tehdıd eden gı evler vazı ışiıî ve sesle haber vererek motorlerin emen butun b ı>uk sanajıe komjr vaıırranıasını terrln etmektedir elli petrol gündelik hayatın hemen Isviçrede iki yıl tetk'k yapan muhım âmme hizmetlerine telefon tobus juk nakljatı liman yükleme adliyecimiz Bundan İki «ene orce Adalet Bakıılı = ı tarafınaan adlhe mekanırna11 na \e « tomlerine dair tetkiklerde bulunmak u ere Isviçree gönderilen istanbul sa\cı \arcın cılarından Orhan Hamam! tetkiklerini bi tirmis ve «Turkisede iş \e işçi H liuku» ı e v u l u bir tez ha? rlavıp doV »orasını 1945 yılını su eser erle kapadı erdikten sonra memlekete donrru^tur İLKOKUL WRDIMCI DERS Dün sabahki siste büyük bir tehlike atlatıldı geçmek ve dolayısı' Amerikanın iç v dış sıj asetmde c hâkim bir rol oyna yabılmek için zama: zaman sendıkalaı alet edindikleri olağan hâdiselerdendi Müteveffa Rooseveltın bilhassa ikinci uçuncü ve en nihayet dördüncü defa se çimi kazanabilmesinin başlıca amil kuvvetli işçi sendikaları tarafından des teklenmesı di işte bu yüzdendir ki b vakitler Roosevelt'ı desteklemek sure tile Amerika işçiler âleminin en nufuzl mevkiine yükselen John L Lewis, Cum hur Başkanını istediği şekilde kendi s jasetıne alet edemeyince Roosevelt'ı baş düşmanı kesilmiş fakat mucade ej kaybederek CIO başındaki yerır Phıhp Murray a bırakmak zorund; kalmıştı Bugün Murray ve gene ayn sendikadan ve işçiler Siyasî Teşkı'â Başkanı Sıdrey H liman Amenıta ışç' lerının en çok nüfuz sahibi ıkı onde'i dır Roosevelt'ın «ortanın biraz solunda diye tavoif ettıgı siyasetine karşılık Tr man'm hiç olmazsa daha ziyade «orta da kaldığı aşikardır Roosevelt kabine sini hemen baştan aşağı değiştiren Tru man, 13 senelik iş Bakanı Bayan Per kınsın yerine de, eski hâkim ve Aja: azası Lew ıs Baxter Sch^ellenbach ı ge tırmıştır Koyu bir New Deal'cı o aı yem Bakan kendisine iş sermaye münasebetlerinin bir hakemi degıl, fakp daha ziyade işçilerin hükümet nezdınde bir avukatı aozıle bakmaktadır Yen Bakanın bevan ettıgı iş siyaseti de bm netıce ucret erin artması buna kargılık mamul hatlarının değişmemesi yolui dadır Schwellenbach asgarî ücreti atte 50 sentten (resmî kuron 65 kuruş 65 sente (84 5 kuruş) yükseltmek eme İmdedir Bakanın iddiası yüksek ücreti bir sanayi sisteminde işçi istihsal ran dımanı kend liginden artacak boy^ıkle muamele 'ıatını artırmağa lüzum kal madan, sermajedar ı?çı ücretleri fazla lığını ödeyebilmek imkânlarını kazana çaktır işçilerin tamamile görüşüne uygun düsen bu siyaset, çok tabii o arak sermayedarı tatmin etmemektedir Nite kim son grevlerin hemen hepsinde aşağı vukarı avnı taleb ve anlaşmazlıklar geze çarpmaktadır Yüzde 30 ucret artırılması, 40 saati k ça^şma haftasının birçok sanayi şubelerinde o2 saat çalışılmış olarak kabul edilmesi Sermaye ancak % 1520 ucret artırmasına yanaşmakta gerisini reddetmektedir Bir çok hallerde karşılıklı ınad tabu olaıak grevlere >ol açmaktadır Ancak mese 3 telefon gibi çok lüzumlu hızmeferde grev halinde hükümet Roosevelt in harb iç nde kullandığı bir usulü tatoık ederek el koymakta işçileri hükümet memuru oTarak çalıştırmaktadır işte Amerıkadakı grevlerin manzaralı Aradıkı anlaşmazlığı halletmeğe imkân o acak mı° Herhalde iş Bakanının «130 mıh on nufu=un ve bı'hassa vurd dışında harbden çıkmış asker gençlerimizin mümessili olan hükümet sizlerden anlaşmanızı dıleyor ve rica ed yor» cumesıle değil Amerika grev mesele n n halli ıçm işçiler sermayedarlar ka ukumet n de fedakârlık yapmadı fıatları dondurma siyasetinden bir kaç ey pahasına da olsa zaman zaman v geçmesi şarttır Aksi halde ışı ele akacak o^n kongre heri aide gerekrn s detlı tedb rlerı kabul etmekte gec «nıvecekt r BİR YAYINEVİ KITABL\RI M. Kenan Kan Nihayet geldi ^ ^ ^ ^ ^ Birinci sınıf kitabı Kış Ikmcı sınıf kitabı Sonbahar Kış Uçuncu sınıf kitabı Sonbahar Kış Hayat bilgisine göre seçme okul şurien En güzel okul şiirleri Hav at bilgisine göre aritmetik bilgi ve problemleri ÖĞRETMEN KITABLARI Normal çocuklarda anormallikler, pratik egıtım ve ogretım bilgileri ŞEN ÇOCUKHaftalık, çaı ^amba günleri çıkar Çocuk Dergisi 10 Krş Posta kutusu II istanbul Çok 7.aman evvel istanbul gümrüklerine Bundan bir müddet evvel avlarca Anka :elmlş fakat İthalâtçısı tarafından çekll ra . i n a r b u l arasında kaldığını yazdığı emlş olan ] o tondan fazla demir ya m z Top ak Man ul eri Ofisinin meşhur kında satışa çıkarılacaktır İkramiye emri nihayet gelmiştir t o j î nesinin fevkalâde lkramivesl blr»r maaş Yüksek Iktısad Okulunda nöbetinde m»marlara tevzi ed lmeğe baş bugünkü tören anmıştır î'tanlnıl Yüksek Iktısad ve Ticaret oku İptal edilen ordinolar unun ( i uncu yıldönümü münac?eb''tU<:' Kömür Tevzi müesseseM t^raf ndan ve mgün saat ] ] 'İO da okulda buvuk bir o n yapılacak ve bu eski kU Ur mües'e r İrrekt* olan kok kömürünün depo ardan enizln tarihi günü geniş programla kut alınması rruddetl dün sona errriş ir Henacaktır saat lfl?O da Tak İm fnziro ntlz kömürünü alamamış olanların ordino urda bir çaylı toplantı ynpılacik gece de lan iptal edilerek paraları kendilerine iad° oh nacaktır gazinoda bir balo verilecektir iumrukten çekilmiyen demir'er Otel odasında bien Sirkecide Manisa otelinin bir odasında atıp kalkan Hüseyin oğlu t>l yaşında ve ımi"=erlikten emekli Mehmed odasında ılmüs olarak bulunmuştur Kendisinin 6edenberl içklve düşkün olduğu ve «on .manlarda İçtiği konyağa mavi l'pirto arıştırdıgı öğrenilmiştir Adalet' hekimi Izze* Işean işrete İnhimak tesKlle kalb [urrnasmdan olum vaki olduğuna rapor ve e=edln gömülmesine İzin ve emekli poli< istanbul Cumhuriyet Savcılığından istanbul mehaklm kadrosunda açılan 2O Ura maaşlı zabıt kâtlbllgl İçin 18 ocak l i r , günü saat 14 1 ) da Büyük Postane binam dakl Adalet dairesinde İmtihan yapıİHcaktır I^t k 1 olanların ve askeri ğlnl yapm ş b u ı n ıların Memurin Kanununun l üncü n ^ddesinde yazılı belge ve dilekçe er le birlikte mezkur tarihe kadar Ada et Komisyonu başkanlığına müracaat etmeleri Zabıt kâtibi alınacak I5Çİ ku umu kanunu 1 e kurulacak k u . um hakkında ha2i' ıklar yapılmaktadır kurum hükmi şah iyeti haiz n acak re a ra milyon Ura mutedarll sermaye I e teedll»c=ktlr Kurumun memleketin müîkâslf İş yerleri claa bölgelerinde şubeleri m'.unacat ve ilk şube IstanbuldA açılaaktır Kurumun İlk işi mjntazam bir İşçi si. İli tutnak olacaktır Bu kurum iş ven ere İşçi ve isçilere de iş vedarlk edektir Bu suretle kurum iş dağıtımı ilo •eşgul olacaktı Çalışma Bakan ıgınm bu urum üzerinde bir murakabe hakkı t>uaktır lıyor, arkasından bir ıkı bıçak, bir feryad, tamam. Ruhiyatçılar mı kriminoloji Dilgmlen mı, adlıy^cuer iri o kim çaresini bulacaksa bu =a da şu dan dan ar aza sa Sinirler mı bozuk nedir 7 Bıbırını öldürenlerde bahane arar gibi bir hal var ' Hanı meşhur hıkâvedır Sanlar yolda horoza ra=selmıs Hah' Ben de seni arıvnrdjm demiş Bir şey merak ettim de onu soracaktım Buyurun «nıltanım. Kuzum sabah karanlığı sen niçin ovle ooruooooo' dıve öter de elalemı rahatsız ederim 7 Müezzin mısın, ne«m' Sen jemevejım de kimi yiyeyim ben' Efendimiz Huda vercısı bu ses Yararl lısım icabı o «aatte ote im işçiler için kurulacak cemiyet Shav'ın fikirleri Tekel İdaresi tarafından "iparls edilmiş an çavlardan 20} tonluk parti gelmiştir a çaylar cztın müddet ihMyacı karşılayamll'tardedır Tekelin başka siparişleri mevcuddur Yakında bunların gelmesi beklenmektedir Çay geldi Buyuk ingiliz edıhı Bernard Shaw, butun dünya ve cemiyet meseleleri e meşgul olan bir adamdır. Harbe ve harbden sonra gelecek devreye aıd meseleler ^ssg hakkında da bir takım düşünceleri var Meselâ, Japonyanın işgal edumesme taraftar degıl Diyor ki Japonyayı işgal etmek manasız bir şey Amerika işgal ordularını gen çekmeli, Japonyayı, yalnız atom bombası tehdidi altında tutmalıydı Bovle bir memlekettev silâh elde asker'er bekletmek, gene hayatları ziyan etmekten başka işe yaramaz' Bunun arkasından da, tabiî, bir harb daha çıka"ak, * * * Bir borsacı, Bernard Shaw'a* Harbin tasfiye edilen hesaplarını oduvoruz demiş Buvuk mizah üstadı cevab vearmış: Evet, harbin tasfiye edilen hesablarını, iflâs eden sulhla ödüyoruz. * * # Shaw'a sormuşlar. Cepheden donen bir asker, evine geldiği zaman, kansan bir yabancı erkeğm kollan arasında görürse ne yapar' Shaw'a kalırsa hiç bir şey yapmaması lâzım Ustad şu fık rde Eller nı cebine sokar Bıçağı, zegeçmiş vası'a^rı zihninden uzaklaştırır Boşuboşuna =ozlerın çıtmasına mânı olmak ıçm, dilini dişlerinin arasında muhafaza eder Usulca oradan çekilir kapıyı da yavaşça kapar, metin adımlarla avukatın yazıhanesine gider 1 beklenmıyen bir kazaya uğrıyarak sayfaları dağılmış ve yeniden dizilip basılması için yayını epeyce eecıkmıs olan İ S T A N B U L A N S İ K L O P E D İ S İ nin 8 İNCİ FASIKULU ÇIKMIŞTIR Gazete ve Dergi satış yerlerıle kıtabevlermden aravmız Satış merkezlen Basbayı AHMED ŞILLILER ve İSTANBUL YAYINEVİ ANKARA CADDESİ NO 50 Kıyamet haberi Belki daha once de benzen hâdiseler o'muştur ama, he'e meşhur Halley yıldızı mese ecındenberı, yeryüzünde, kıyamet haberlerine inanan kalmadı Dünyayı uzun zaman tırtır titrettikten sonra, kuyruğunu sallaya sallaya giden o meşhur yıldızdanben, kürenin >akın bir felâketle sona ereceği ¡kehaneti bir çok defalar savruldu En sonuncusu da, Charles Long isimli bir meczubun ortaya fırlat ıgı iddia Long demlen bu adam bir din kurmuş Topu topu elli ımınd toplayabilmiş ama, peygamberlikten vazgeçmemiş Bir gün, 1945 yılında kıyamet kopacak diye hazrete malum olmuş Hemen davranmış, başlamış etrafı dolaşmağa «alâkalıları» ikaz ertmeğe Kıyametin kopacağını haber verirken, meğer Long"a, gununu, saatini de bildirmişler Eylülün 21 inci gunu öğ leden sonra saat beşi otuz uç geçe ya, Truman'a, Amer kanın kırk sekiz devletinin reislerine yollamış. Geçmiş radyonun başına, açmış ağzını, vummuş gozunu «Ey kâfir günahkârlar, dıve avaz avaz haykırmış dünya dama dağın olduğu anda, sızı cehenneme ata ak vazifesini Allah bana verdi haberiniz olsun!> Long'un, filemi gaybdan aldığı telnz ^ ^ de, kurerfin, atom*\ lar ınhılâl etmek suretüe parçalanacağı da bıldırılıyormuş lâksızlığa gömulu olduğu ın=a lah yakında parçalanacağını soj em ? gene odasına çekilip hesabîarına koyulmuş Tabii boşuna yoruluv or Ama lâf aramızda kıvamet ga iba pe^ de j?ak değil Hem bu asrı kahinin iddia ett gı gibi gerçekten bu manfetı atomlar yapacak gibi gorunujor Yalnız bu iş öyle hesaba kitaba gelir şfv degıl Hele bakalım, Londra görüşmeleri bitsin atom komsvonu toplanıp dagıl m çıldıran beşeriyetin hangi tarihte karar verdiğini o zaman anlayacağız Oyuncak değil azizim Miste' Long kıyamet komısvon kanıle kopacak hele biraz daha dışını sık baka'ım' Laf Peki şu kafandakı ibik nedir 7 Akşam gazetelerinin kotu bir mazha öyle Sorguç g bı sallaya sallaya gezer, 7 riyeti vardır Hemen hepsinin adına kurum satarsın Müşarünileyh, «Kudüs saatıle> bu baldın çıplak muvezzılerın cırlak ses Hâşâ efendim kurum satmak hadyurmuş dim mı 7 \ilah öyle yaratmış leri, bir felaket haberi katar «Çına Ona da peki ama ya şu ayağındaki yazıyor'», «Zelzeleyi yazıyor'* Uzatanıyalım, eylülün 21 İnci günü yeti mahmuzlar neci 7 Süvari misin sen 7 olmuş Peygamberin evine akın halin «Yangını yazıyor'> de misafirler gelmeğe başlamış Efendimiz elimden ne gelir 7 BöyBugünlerde, bu sinir bozucu yaygakarnına ölmekten, otekı dünyayı le jaradılmış m, O mahmuzlar benim ranın birincisi pek aldı yurudu karnına boylamak yektir, diye, bir müGun geçmiyor ki, eli silahlı bir kaba vucudume v apışık' Sokup atamam ki' kellef ziyafet çekilmiş. dayının işlediği kanlı bir marifetin haSansar, bahaneknnın tutmadığını Beklemeğe başlamışlar Kıyamet sa berim okumıvahm Çoğunun sebebi in görünce ati, dakikası saniyesi gelmiş, geçmiş cir çekirdeği doldurmaz şeyler Bir A canım demiş uzun lâfın kısası. Gazeteciler, bu mo dern peygamberin etrafını almışlar, kıyametin, Pasifik saatıle mı yoksa Atlantik saatıle rol kopacağına varıncava kadar sormuşlar Cinayeti yazıyor