Catalog

r \ 40 AMBAR Ç I K T I Hig bir mecmuaya benzemiyen tamamile başka bir tarzda, yep yeni bir on beş günlük mecmua. Üç renkli hâdise tablosu. Fiatı 15 Kuruş J 22 . . İI1Cİ Jfll 8ajfl I 7 6 3 4 umhuriyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgral ve mektab adred: Cumhurtyet, Istanbu] Postafcutusu:tstanSıd No 246 Telefon: Başmuhamr: 22366. Tahrir heyeti: 24298, İdare ve Matbaa kasmı: 2429924290 Agatha Ch.ristii ON KÜÇ&JC Z E N C4V Dünyanın en meşhur Tanesi 100 Salı 20 Kasım 1945 D^Kt AHMED HALİD^Ktabevi Azerbaycanlı asiler bir çok Muhakeme Nürnberg'de bu sabah başlıyor şehirlerde idareyiele aldılar, veKrupp'un sıhhîvaziye*7 ahran üzerine yürüyorlar SuçlulardanHess leri hakkında henüz kaVî karar verilemedi, Bizi dinleyeııler iS kinci Cihan Harbinde Türkijcnin j l ojnadığı role dair bundan dort beş II ay bncesine gelincıje kadar lehte alejhte bir çok \azılar ja/ıldı. Alnıan5a henüz jenildiği, Muttefikler arasın ı daki uyuşmazlık noktaları şimdiki gibi a>>uka çıkmadığı sıralarda, halk kütlcleıinin iji nijctini somürınekle fa\da uman bazı propaganda ka.. aakları, lıarb bojunca juruttuğü nolitikadan oturü su veja bu devlele çamur atarak dııııia cfkârını o devlet alcjhine ç'lnıeğe gayrct edijorlardı. Bu arada Türkije>i ve Turk politikasını da gozden düsümek maksadile bir siırü lâf edildi. Harb içiııde faşistlerle isbirliği japhğınu/, iıurrijetse\cr milletleı in savunma'îinı lıaltalaraaja çalı^tıj;ımi7, dcmokrasi zaierine engcl olmak istcdiğimiz, niha>et Almanlara bel bağlamakta artık bir oıana kalmadığını gorunce. soldan gcri oonerek obur larafa gcçtiğiınız hakkm<ia uzun uzun habcrler çıkarıldı. makaleler \anldı. Isin dedikocusu haftalarca, Jıattâ a>larca dunja gazetelerini o>a]adı. Doğrusu, ilk zamanlar, bu propaganda hakkımızda bir ha\li mcnfi ttsir ujandırdı. Turki>e\i taım.ın \e seven. Jiarb icinrie guttuçumüz politPia\ı >akıntîan bilip. gerek Turkive hcsahına, #erek hürrn ctei milletler hc«abına bun<ian dalıa h ı bir politika vıırütülemive«eğini takdir eden uyatıık fikiıli k?lero j "sahiblcrT've ae'rİet aBamîân, vâkıâ~TTu propagandayı ccvabsız bırakmadılar. Inînlterede. Anıcrikada, Fransada vc uteW demokrasi memleketleıiııde bızi ol('u;umu7 gibi goren ve gosteıen sa\ıs» Yu.'ancin jazılar yazıldı. nutuklar sövirndi, de«nfçler verildi Fakat ne de olsa, sistematik bir sckilde haMatılan ve o>lece ıızıın müddet dc\am ettirilen kotiı pıopaoSif Meran o ganda. süıündüğü ycrlcrde elbette az cok bir iz bırakmasın olmazdı. Dünya cfkârıjıın biiyük bir kısmı Turkije hakkında Faten çok az biisi sahibi bulunuyordu. Iran Azerbaycanını gosterir harita Kendirnİ7İ dıs dünvaya tanıtmak lıusuLondra 19 (a.a.) Azerbaycan de Tebriz ile Taııran arasında telgraf ve sımda jıllardanberi gevsek davranmamız. milletler ailesi içinde sevcri ve dosi mokratları, Iran kuvvetlerıni Sısmen telefon muhaberelerınm kesilmiş bufcazanmanın ehemmiyetini pek kavraya sılâhsızlandııdıktsn sonra, Tebrizm ve lunduğu bildiDİmektedır. Asiler, Mıane 1 mamamız. bu isi daha ziyade oluruna bir çok baska şchırlerın idaresine e] demiryolu merkezmı ele geçirmişhrd ;. Burada bjr çok memıır öldurülmüştur. bırakmamız, aieyhimizdeki propaganHa koymuşlardır. Tahrandan gelen son haberlerde asi Tebrızin 75 kilometre güneyinde bu'uların vazifesini kolajlastınjordu. NiteHm, hakkımi7da i\i kotü hic bir fikri lenn Tahran uzerine yürumekte olduk nan Maraga şehrinde, sılâh yüklu Rus Arkası sahıfe 3, Su. 2 de rlmıyan bir takım masum insanlar. o lan ve Azerbaycanm baş şehri olan propaçandalara kapılarak gecen yıl bize riair \anli"; bilçi edindilçr. bizi tenkid rdenlere bir aralık hak vermeğe kadaı gittiler. Curahur Baskanımız İsmot İnönü tarafından bu a>ın birinci ftünü Bihük Millet Meclisinde \eriJen bihük nutkıın t]emokra<=i memleketlerinde uvandırdığı müsbet tepkiler, bu Hibarla bizi ayrıca sevindirdi. Bir çok A\Tupa gazeteleri. Inönünün nuikunda dıs po'.iiikamızı ilgilendiren kısırnları sahifelerine «eçireıek, Türkiyeyi yanlıs tanıyan, harb içindeki Türk politikasını yanhş bilen \y\ niyctü insanlara doğrnyu ve gerçeği öğretnıek hususunda değerli yardımlarda bulundular. Müttefikler Brasındaki uytısmazlık noktalarının son aylar boyıınca gecirdiği safahalar. esasen halk efkârını bir ha\H kamcılamıs. zihinleri bir takım süpheler iizerinde i>iden iylye toplamağa baelamı«h. Bu arada harb boyunca Türkiye Cumhuriveti tarafın'ian güdiilen dıs politikanın, <emel çizsileri îcinde, en jetkili bir ağızdan açıklanjnasını, kötij propaşandalann İ7İni ka»mak bakımından çok faydalı buluyorur. Cumhur Baskanımızın nufku, Birlesik Amerika devletleri konçre zabıtlarını basan dernekte tam nsetni ile yajınlandı Böjlece, hürrivet ve hakikat sevgisinin yer vüzünde en kırvvetli bir temsilcisi bildiğimiz dost ırıemlekette. haıb boyunca basan ile yürüttüğümÜ7 politikayı öğrenmek isteyen herkese bu imkân en iyi bir sekilde sağlanmıs oluyor dernektir. Dünya bdrısmı kıırmak ve korumak davasmda çok ağır bir vazife vüklenen Amerika, tam ölçüsii ile bir demokraM rcümi icinde yasadığı irin. her mesele>i mümkiin mertcbe ?enis halk efkânna anlatmak. ondan göreceğ:i acık tepkilere göre kendi yolıımı sağlamlamavı diisünen bir memlekpttir. İnönünıin nutkıınu dikkatle okuvan Amerikalı dostlarımız orada valnız Tiirkiyenin harb boyunca çüttüğü politikaya dair dcğil. avrıi zamanda Balkanlar. Yakın«ark ve deniz bülgeierile iltdli ba«lıca menfaat çarpısmalarma ve bu çarpı^maların altı yıldanberi geçirdiği safhalara dair de yeni şeyler öğrcnebileceklerdir Barısı sağlavacak en biiviik âmil. milletlerin hirbirlerini iyi anlamalarıdır. Cıımbıır Baskanımuın sÖ7İeı':ni aynen kendi halkırn bildiren Birlesik Amerika, bu hususta ivi nivçt sahibi olduğnnn bir daha gösteriyor. Alman harb sueluları Von Papeni oğlu müdafaa edecek Silâh yüklü Rus kamyonlarile Azerbaycan şehirlerine gelen demokratlar halka tüfek ve makineütüfek dağıtıyorlar Iran hükumeti Amerika nezdinde tesebbüste bulundu Fransadaki İranlılar isyanın Ruslar tarafından kışkır buhf an dün tıldığını, Azerbaycanda binlerce silâhlı netkelendi yabancılarm bulunduğunu söylüyorlar Lonlra 19 (B.BC) Yırmi iki Alman harb suçlusunun muhakmesme Nurnberg'de yarın saat 10 da başlanacaktır. Rus savcısı Rodenko'rmn has'a olması ve Nurnberg'e gelememesi uzerine Sovyet hükumetimn, muhakenıenin geri bırakılmasım ıstı\eceği tahmın. edıİTıisse de son dakıkada bu salâhıyet savcı muavinl Pokro\skıy'e verılmıştır. Nürnberg'den bıldırılaığıne gore suclulann hemen hepsi muhakemeye çıkıbılecck sıhhî surumdadır. Yalnız Hess ın sıhhati hakkmdakl rapor henuz kafl şeklini almamıştır. İngılız doktorlarının raporuna gore Hess eskıleri hatırlayabilecek kadar hafıza kuvvetine sahibsa Arkası sahife 3, S ü . l d e Müessesan Meclisi Gl. De Gaulle'ü tekrar seçti Sosyalistler ile halkçı cumhuriyet partisi lehte, komünistler aleyhte rey verdîler Nürnberg sehrinin feci nıanzarası Iktisadi kalkınmamız Hükumet Ticaret Odaları Kcngresinm raporlarını tetkike başladı Raporlarda kâğıd para ihracının durdurulması ve Amerikadan 300 milyonluk ticarî kredi temini de isteniyor Izmır 19 (Telefonla) Tıcaret Odaları kongresı raporlarının bizzat T.caret Bakanı tarafından incelenmeğe başlandığı bıid.rılmektedir. Raporlarm muhteviyatı hakkmda yeniden m ; ıh:m malumat ahnmıştır. Bu rapurlardan birir.de kâğıd para ihracının durdurulması, bunun ve kâğıd para mıktarının .lânı istenilmektedir. Üç odanın, memleket ticaret ve !ş âlemınde isükrar temini bakımmdan mühim tanıdığı bu keyfij'eti daha c v e l de Ticaret Baksnlığmdan temenni ettiği anlasılmıştır. Bakanlığın bu temenniyi Maliye Bakanlığına bildırdiği 5anumaktadır. Gene T,caret odaları kongresinin raporlarmdan birinde aynen şu teklif ileri sürülmektedır: Münhasıran müstahsil çiftçi ile ziraat, deniz, liman, fabrika. demiryolları işçilerine ve müstehlik halka lüz'imlu Arkası sahife 3, Sü. 6 âa Harbsonrasıve) Nillî Savunnta Bakanhğı 39 doğumluların terhisi ile Bakanlık kadrosunda çalışan emeklilerin tasfiyesi hazırhkları Ankara 19 (Telefonîa) Bakınhk'rrın, harb sonrası vaziyetine intıbak'a ı ıçin, kendilerine gerekli programları hazırlamakta oldukları malumdur. Bu cumleden olarak, Miüi Savunma Bakanlığında yeni ahnacak tedb'rler, mem'eket:n iktisadî hayatmda rol almış bu'ıınan vatandssların çalısmalarma imkân vermeğı ön plânda gozetmektedir. Bu arada, evvelce yazıldığı gibi, 39 docjumluların önümıizdeki cunlerde terhis edıleceği anlasılmaktadır. Gene aynı Bskanl'k kadrosunda mütekaiden çah=an memurların tasfiye edilmesi ve t»kaüdlük mudde*ine yaklasmış olanlann tekaüde sevkedilmeleri hakkında karar verıldıği de zannedılmektedır. Londra 19 (BB.C.) Paristen bıldırildığır.e gore, Fransız millî müeîsesan nvcligı bu akşajn saat altlda toplanmıs ve gece geç vakte kadar devara eden toplantıda hukumet buhranmı ba!leden şu iki muhim kararı almıstır: 1 Mcclıs, devlet reisi olarak gene General De Gaulle'ü seçmiştır. Bu husustaki teklıfe sosyalıstlerle hal;t':] cumhuriyet partisi lehte rey verii slerdir. Komünistler aleyhte rev ver Arkast sahije 3. Sü. 3 te Âdalet Sarayı yapıhyor Yeni bina, Vilâyetle Defterdarlık arasında inşa edilecek nîhayet secitni Dış İşleri Bakanı: «Vatan cephesi mutlak bir zafer kazandı» diyor Dış işleri Bakanı M. Stainof, yabanSafya 19 fa a ) Bulgar telgraf ajansı, hıç bır hâdise olmaksızın memleket cı muhabirleri toplıyarak şu beyanatta dahilınde seçımlerin sona ermış oldu bulunmuştur: « Vatan cephesi mutlak bir zafer ğunu ve neticelerin yarın sabah belli kazanmıştır. olacağım büdirmektedır. Seçmenlerin zorla oy sandığı başma Sofya 19 (a.a) Anadjlu Ajan Arkası sahıje 3, Sü. 5 re snın ozel muhabiri telefonla bıldiriyor: İngiliz Amerikan bloku da Rusları kuşkulandmyor Amerikada yükselen ses: «Uzlaşma için Ruslara şerefü bir yol gösterdik» Ticaret Bakanı Raif Karadeniz Moskova 19 (a.a.) Komuaist partismin resmî gazetesi olan Pravda neşrettıği imzasız bır makalede beynelmılel olaylar hakkında şunıarı yazıyor: «Tngilizler ve Amerikahlar arasında kuruiması tasarlar.abilecek bir blokun tıpkı bir batı bloku gibi Rusva aleyhinde ayni hedefleri olabilir, yakın bir mazir.in dersleri bize her türlü devletler blokuna karşı son derece Arkas\ sahife 3, Sii. 5 te * iki doktor arasında.. Doktor Cafer Tayyarın, Operatör N. Kemal aleyhine açtığı hakaret davasına başlandı Etıbba Odasınm en son yaptığı gurültülü kongreden sonra; Dr. Csfer Tayyar Kankatın Odanın eski baskanı M. Kemal Oke aleyhine açtığı hakaret mevzulu davaya; dün Sultar.armed b.rinci sulh ceza mahkemesince ilk defa bakılmıstır. Taraflarla avukatlarının hazır bulunduğu bu ilk oturum; oldukça hararetli geçmistir. Dsva edılen, kendısini mahkeme huzurunda sanık mevkııne getiren bu dava için msbkemeye verılen ıstidada hiç bır vuzuh olmadığıru ortaya atarak, şoyle demiştir: Benim «Lâyüs'el eda» takmdığımdan, benden bunun hesabmı soracaklarmdan bahis açtıkları halde, bundan Arkas\ sahife 3, Sii. 4 te Beşiktaş tiitiin deposunda hâdise çıkaranlar Zabıtaya karşı koymak istiyen 8 amele Adliyeye veriliyor, Umum Müdürlük de ayrıca tahkikata başladı Adalet Bakanı Ali Rıza Türel Birkaç gündenberi İstanbulda bulur.an Adalet Bakanı Ali Eıza Turel; dün ekşamki trenle Ankaraya dönmuştür. DÜB Babah, Istanbul Adalet bınasmda gazetecılerle gorüsen Bakan, Istanbul Adalet saraymın kurulacağı yerın katileştiğini ve yakmda sarayın temeli atı'acağını söylemiştir. Adalet Bakanı, bu hu Arkası sahife 3, Sü. 4 te NADİR NADİ Londra 19 (B.B.C.) Başbakan Mr. Attlee bugun Kanada mebusan ve âyan Beşiktafta, Hayreddin iskelesinde : başta hâdiseyi çıkaran Mümin «Hoca» mecİLSlennın bır aradaki toplantısında Tekel deposunda işçilerle depo Mü .Gökıenk olmak üzere Orhan Patlaka bir söylev vererek, İngiliz hükumefinın Ozçelik, Ibiş Aydmlatan, siyasetinı anlatmış, Ingılterenin KaaaJa durü Kenan Asan arasında çıkan mü ya. Mustafa essif hâdiseyi dün yazmıştık. Ameleder. Tahir Hallacoğlu, Hüsnü Tamçır, Besim :1e daha sıkı bir isbirliği yapmak srzusunda olduğunu söylemis, bun.d3n 8 tanesi hakkında, hâdiseyi bastırmağs ve Ikbal Erişçi adındaki şahıslardır. Sanıkların bugün Adliyeye \erilmesi sonra Mr. Truman ve Kanada Basbakagelen polislere karşı koymak suçnndan • Arkası sahije 3, Sü. 2 de Arkası sahıje 3, Sü. 6 da kanuni takibata başlanılmıştır. Bunlar Hâdiseye sahne olan tiitiin deposu ve müdür Kenan Mr. Attlee'nin Kanadada verdiği söylev Ankara cinayeti Reşid Mercan hapisanede «Hasmetin bu işte rolü vardır» diyor Ankara 19 (Telefonla) Doktor Nacı Arzanı c.durmekten dolayı muhakeme edılerek geçen hafta 20 sene hapse malıkum olan Reşid Mercan, Ankara Ağırceza mahkemesince verılen bu mahkumıyetin «kendisıne bır şey ifade etmediğini ve hekkın, hakıkatin Yargıtayda ortaya çLkacağmı» söylemiştir. Bayıam münasebetile Ankara Ağırceza evinde, bir tanıdığma yaptığı ziİkinci Cihan Harbi suçlusu Karannızı çabuk verin baylar!.. yaret esnasında, kendısile gorüşmek fırsatını bul?n bir arkadasımıza Reşid Yoksa üçiincü cihan harbi sujiularının yanında biz pek masum Arkası sahife 3, Sü. 5 te kalacağız!..