Catalog

CUMHURIYET Kıiılordu 18 yaşıhda! 23 Şub'at 1936 G. Saray Fenebbahçe Güzel San'atlar Akademisinde dikkate değer bir bugün karşılaşıyorlar konferans verilerek kıymetli eserlerimiz gösterildî Lik maçlannın en mühim karşılaşmas bugün oynanıyor. Galatasaray ve Fe nerbahçe; iki ezelî rakib bugün nihayet Fener stadmda karşıkarşıya gelecekler. Fenerbahçe Galatasaray maçlannın uyandırdığı geniş alâka yalnız lik maçlannın puvan tabelâsı üzerinde yapnğ tesirden ibaret değildir. Yenmek ve yenilmek iddiasmm ortaya koyduğu sürekli rekabet spor hayatımızla yaşıt uzun bir mazidenberi her zaman iki kulübün ta raftarlanna en heyecanlı futbol maçını vadetmiştir. Müsabakanm iki haftadanberi yağmur ve kar yüzünden üstüste geri bırakılma smm ise aradaki çekişmeyi büsbütün merakh bir safhaya sokmuştur diyebiliriz. Şimdiye kadar oynadığı on maçm o nunda da galib gelerek en fazla puvana sahib bulunan Fenerbahçenin yaptığı on bir maçı içinde yalnız kendisine yenilsn Beşiktaştan üstün bir yer tutması için bugünkü maçta yenilmemek, hiç olmazsa berabere kalmak mecburiyetindedir. Bir berabere ve bir mağlubiyetle Beşiktaş ve Fenere nazaran daha geri bir vaziyette olan Galatasaray ise bugünkü maçta iyi bir netice kaydedebilirse galib gelmek hazzı kendisinde kalmak üzere bundan asıl sevjnen Beşiktaş olacakur. Çünkü mağlubiyet Fenerbahçeye puvan kaybettirecek ve onu Beşiktaşm 31 puvanile ayni seviyeye getirecektir. Bu itibarla, bugünkü Galatasaray Fenerbahçe oyunu gerek mahiyeti, ge rek puvan tabelâsında Beşiktaş lehine oynıyacağı rol itibarile çok şayanı dik kattir. Fener stadmda bu maç oynanırken Taksimde de birinci devre lik maçlannın en son oyunlanndan biri olan Istanbulspor üneş müsabakası da yapılacak ve bu suretle ilk devre bitmiş olacaktır. Senenin en mühim maçı Ege mıntakasında Türk mimarî ve kültür eserleri Makineleşmekte cihan ordulartna tefevvuk eden Kızılordunun tank kıt'alarırtdan birkaç taneti, geçid resminde... Modern harb tekniğine çok ehemmiyet veren Kızılordu, ayni zamanda işçi ve köylü devletinin yeni kültürünü öğreten bir mektebdir Bugün Kızılordunun kuruluşunun 18 inci yıldönümüdür. Dünya siyaseti nin aldığı vaziyet, Sovyet Rusya ordu sunu birinci plâna getirmiştir. Onun için Kızılordunun 18 inci yıldönümü münasebetile Tass ajansı tarafından verilen bir yazıyı okuyuculanmıza arzetmek is teriz: Kızılordu teessüsündenberi geçen 18 yıl içinde askerî tekâmül, teslihat ve teçhizat, teknik, kültür ve politika bakımla nndan çok büyük terakkilere mazhar olmuştur. Stalinm şu sözleri bütün Kızılordu alaylannın bayraklan üzerinde yazılıdır: « Başkalarının arazisinden bir parmak toprak istemiyoruz; fakat kendi topraklarımızdan da bir kanş yer vermeyiz.» Sovyet hududlarının muhafızı olan Kızılordu, Sovyet vatanındaki bütün milletlerin sulh ve huzur içindeki çalış malarını da müdafaa etmektedir. Sovyet memleketleri, ordularını takviye etmekle banşı da kuvvetlendirmektedir. Stalin, Kızılordu, modern müdafaa vasıtalarile teçhiz edilmediği takdirde memleketin müstakil bir devlet olmaktan çıkacağını ve istiklâl olmayınca da Sovyet arazisinin haricî düşmanlann askerî harekâtına sahne ve hedef olacağını e hemmiyetle kaydediyor. O zaman Sov yet Rusya, bir harb karşısmda kalacaktır. Tehlikeli, öldürücü, kanlı ve gaynmüsavi bir harb... Bu harbin hemen bir dünya harbine inkılâb edeceğine de şüphe yoktur. Paraşütçüler Havadan inme kıt'alannın kumandanlan ve efradı hassatan temayüz ettiler. Mavi gömlekli yüzlerce ve yüzlerce a dam tüfekleri ellerinde olduğu halde paraşütlerle iniyor ve yere ayak basar basmaz hemen muharebe harekâtına baş lıyorlardı. Bu, hakikaten yüksek bir azim ve irade, bir cesaret ve kahramanlık terahürü idi. Müdafaa Komiseri, havadan inme harekâtmı hassaten takdir ermiş ve bu harekâtın, istimali mükemmelen bilindiği takdirde bir harb vasıtasının nekadar sıhhatle kullanılabileceğini pek lâtif bir surette ispat ettiğini söylemiştir. Diğer askerlik mıntakalannda yapı lan tabiye hareketleri de, Kızılordu za bit kadrolarının nekadar büyüdüğünü pek kat'î bir surette ispat etmiştir. 1935 mayısında, harb akademisinde diploma tevzii münasebetile, millet reısı Stalin şunları söylemiştir: « Bugünkü şeraitimiz dairesinde zabitan kadrolarının herşey demek olduğunu anlamalıyız.» Kızılordu kumandanlannın irade ve enerjileri, bilhassa teknik sahibi zabit kadroların talim vet erbiyesini ve sağ lamlığını ve Kızılorduya verilen bu mükemmel teknikten azamî istifadeyi temine tevcih edilmiştir. Kızılorduda tayyareye karşı müdafaa toplarından biri... bu muvaffakiyeti şöyle tasvir etmişti: «Askerî tekniğin bütün modern vasi talan kütle halinde kullanılmış oldu§a için, manavralarda modern bir muhare benİ5» bütün vasıflan mevcuddu. Manevranın şeraiti, bütün smıf ve kıt'alan, en güç vaziyetlere sokuyor, dümen neferinden başkumandana vanncıya kadar ha rekâta iştirak edenlerin hepsinden büyük gayretler istiyordu. Manevraya iştirak eden kıtaat, devamIı bir çalışma neticesinde, kendilerinden beklenen kabiliyet seviyesine yükselmiş olduklarını ispat ettiler. Filvaki bu kıt'alar, kanşvk ve kullanması güç silâhlarını mükemmelen istimal ve onlardan meha retle istifade etmeği bildıklerini, madern askerlik tekniğinin istediği yüksek talim ve terbiyeye sahib olduklarını göster dıler. Havacılık Bütün muharib ve yardımcı sınıflar, Sovyet balonları Stratosferde en yükbüyük gayret ve sonsuz bir şevk ve heyeseklere çıktılar. Şimdiye kadar kimsenin canla hareket ettiler. Feragat, teşkilât ve Kızılordu Türkiyenin dostudur bilgi ile çahştılar. Aralarında sıkı ve us çıkmadığı bu irtifalarda son derece sü ratli uçuşlar için tetkikat yaptılar. Kızılordu, Sovyet Rusya hududları taca bir iş birliği vücude getirdıler...» Sovyet baloncuları, balonla uçuş za haricinde olup bitenleri dıkketle takib e Fenni kıt'aların muvafafkiyeti man rökorunu tesis ettiler; Kızılordu zader. Bütün düşmanlarını tanır, dostlarını Manevralar, Kızılordunun malik ol da bilir ve onların kıymetlerini takdir duğu muazzam kütlelerin heyecanını, fe bitlerinden Zikof ile Tropin 91 saat 35 eder. dakârhğmı ve sadakatıni bir daha ispat dakika, yani takriben 4 gün havada kalTürk milleti, Kızılordunun dostudur. etti. Kıt'alar, kilometrolarca mesafeyi t^k dılar. Evseef ile Kokinaki, tayyare ile Sovyet Rusya ile Türkiye arasındaki mü döküntü vermeden yorgunluktan zerre Stratosferde 14,575 metroya çıktılar. Sovyetler İttihadından başka hiçbir nasebetlerin tarihi, Kızılordunun Türk kadar şikâyet etmeden yürüdüler, sonra memleket, paraşütçülük sporunun halk milletine karşı gösterdiği samimiyet ve da anudane muharebeler yaptılar. Ku muhabbetin bir delilidir. Filvaki Kızılor mandanlar da, askerler de azimkârlık, kütleleri arasına Sovyet Rusyadaki ka du, Türk milletinin Kamâl Atatürkıin sebat, cür'et ve herhangi müşkül bir va dar yayıldığı ile iftihar edemez. On binidaresi altındaki millî doğuşunu büyük ziyette bir çıkar yol bulmak için meha lerce Kızılordu efradı, paraşütle iniş yapsempati ile karşılamıştır. Mareşal Voro ret gibi hassaların mükemmel misallerini mışlardır. Paraşütçülük sporu, sivil halk şilof, Türkiyedeki seyahati esnasında verdiler. Makul ve muhakemeli bir şahsi arasında da çok inkişaf etmiştir. Kızılordu, pek çok cesur tankçıya da Kızılordu ile Türk milleti arasmda mev teşebbüs kabiliyetini demir gibi bir di maliktir ki bunlar korkunc âletlerini birer cud dostluk bağlarmı bir kat daha sağ siplinle mezcettiler. lamlaştırmıştır. Manevralar esnasında, tayyarecilik, virtüoz gibi kullanmaktadırlar. Yüksek spor kabiliyeti Kızılordu, 18 yaşına çok iyi netice müşkül ve karışık şartlar içinde, gece ve lerle giriyor. Ordunun elde ettiği terakki, gündüz çahştı, tek bir anzaya uğrama Geçen sene zabitler tarafından siki iîe geçen sene Kiyef askerlik mıntakasında dan 5,560 saatlik uçuş yaptı. yapılan 7,000 ve 8,000 kilometroluk işiyapılan büyük manevralarda kendini gösHarekâta, 1040 tank iştirak etti, yal tılmemiş yürüyüşlerde ne kar fırtınaları, termiştir. «Kiyef için mücadele» adlı Sov nız 8 tank ile bir sarnıçlı makine bozul ne de Siberyanın müthiş soğuğunu, ne de yet filmi bu manevraların sadık bir ma du. Bunlar da sahra atölyelerinde hemen Ural dağlarının teşkil ettiği tabiî mania kesi olmuştur. Manevralara, büyük mik tamir edildiler. bu kayakçıların çelik azim ve sebatını tarda kıtaat iştirak etmiştir. Kabul edüen irtibat ve muhabere mükemmelen iş kıramamıştır. Sonra, Baykal gölünden faraziye, manevralânn çok güç ve çok Iedi. Muhtelif hedeflere hücum için tay Moskovaya kadar sandalla yapılan 9,000 hareketli olmasma sebebiyet vermişlir. yare filolarının daveti, kusursuz ve mü kilometroluk sefer de, takdire değer bir K*aat, öyle şerait içinde harekât yapı kemmel surette tanzim edilmişti. Müda muvaffakiyettir. Nehirlerin köpüklü a yoTlardı ki kumandanlar ve erkânıhar faa Komiseri Voroşilof tayyare fılosuna kıntıları ve ilkbaharda eriyen karlann biyeleri, çok dikkatli ve itinah bir suretle bizzat üç defa emir verdi ve bunlar, Mü şiddetli selleri, Tayganın sivTİsinek bu çahşmağa ve en küçük teferrüatı bile mü dafaa Komiserinin bulunduğu mevkiden lutları arasında seyahat eden yiğitler, taleaya mecbur oluyorlardı. Muhtelif sı hayli uzakta idiler. Nihayet Voroşılof Moskovaya yorulmak bilmez güçlerinı nıflar ve kıt'alar arasında azamî irtibat poligona bir hücum filosunun gelmesmi ve her güçlüğü yenmekten zevk duyan ve iş birliği temininden başka fevkalâde emretti. Bu fılo, bombalarla mücehhez gayretlerini getirmişlerdir. bir cür'et, zekâ ve icad fikri, intikal sü olduğu halde 12 dakika sonra poligonGeçen sene, 252 Kızılordu zabiti, tek rati göstermek lâzımdı. Gerek kumanda da hazırdı. Kiyefin hava hücumuna kar döküntü vermeden Kafkasyadaki Elbrus heyeti, gerek kıt'alar, bütün zabitler ve şı müdafaası manevralannda Müdafaa dağına çıkmak rökorunu tesis etmişlerdir. efrad, bu meziyetleri gösterdiler. Asker Komiseri şu emri verdi: «Benim otomo Üçüncü Kafkas fırkası da bütün teşki ler de, kumandanlar da, siyasî işçiler de bilim Bolşevik fabrikasımn kapısından lâtile Alaguez dağına çıkarak, şimdiye bu mühim imtihanı şerefli bir surette ver geçtıği zaman hücum fılosu fabrikaya la kadar emsali olmıyan bir muvaffakiyet diler. arruz edecektir.» Telsiz telgrafla davct kazanmıştır. Bu, 4,100 metro irtifaa tırMareşal Voroşilof, manevralardan edildikten 2,5 3 dakika sonra tayyare manmaktan ibaret basit bir dağcılık hasonra neşrettiği ordu gündelik emrinde filosu Bolşevik fabrikasına hücum etti. reketi değil, dağda yapılmış bir tabiye Kayak antrenörümüzün Dresden radyosunda verdigi konf erans Dresden 22 (Hususî) Dresden adyosu bu akşam Türkiyede kış spor annı öğreten antrenör Hess Ridelden Kl£ JpUI Idl ııiiiı ıtctoıl j ct^sıl m dığmı ve nekadar zamandır bu işle meşgul olduğunu anlatmasını rica etmiş ve Hess Ridel demiştir ki: « îlk defa kış sporlarına Ankara civannda bulunan Dikmen sırtlannda ayet az kızak heveslilerile başlamıştık. Fakat Türkiyede asıl kar ve kış sporlan Bursada Uludağda yapılır. Uludağ de nizden 2500 metro yükseklikte ve ekse riya karla örtülü bulunur. Türkler Skiye kayak derler. Şimdi, bu spor her yerde olduğu gibi bütün Türkiyede de pek çok sevilmektedir. Yeni Türkiye Olimpiyadlara iştirak derken hiçbir netice elde etmek fikrinde değildi, yalnız bu sporu kendinden pek çok seneler evvel yapmıya başlıyan ya bancı memleketlerin baş sporculannı görerek kendi memleketlerinde tatbikı kabil >lan kısımlan öğrenmek ve bu sporu yurdlarında daha ileri götürmek istediler. Pek kısa bir zamanda öğrenilen bu sporda da Türkiye hakkında Olimpiyadda bulu nanlar pek büyük ümidler beslemekte dirler. Kayak öğrettiğim mektebde ek seriya almanca konuşurdum. Fakat şimdi öğrendiğim türkçe, derslerime kâfi geldiği için türkçe konuşuyorum. Avrupa Iılara pek de kolay olmıyan bu lisanı biraz zorlukla öğrendim ve öğrenmek ka Beyoğlu Evkaf Müdürü Halim Baki dün Güzel San'atlar Akademisinde ka abalık münevver bir kütle önünde Ege mıntakasında Türk mimarî ve kültür eserleri hakkında bir konferans vermiştir. Halim Baki konferansın mevzuunu zah ettikten sonra, îzmirin 14 kazası içindeki tarihî Türk eserlerini böyle bir koneransta anlatmak imkânı olmadığı için en önemli olanlan üzerinde duracağım öylemiş ve Türkün kafasmdaki kudreti bileğinin gücü gibi her işte gösterdiğini ilâve ederek sözlerine devam etmiştir. Yakm zamanlara kadar ihmal edilen bu eserlere Türk tarihi Tetkik Cemi eti programında da büyük bir yer ayrıldığmı, Büyük Şef Atatürkün her şeyde ılduğu gibi bunda da bize en doğru yolu gösterdiğini, eski Türk eserlerinin güzeilikleri üzerinde değerle durulacak bir mevcudiyet olduğunu ve bu eserlerin tabiatin ahengine uydurularak san'atm yüklek şahikasma iriştiğini, Cumhuriyet ida•esinin büyük bir b'zenle koruduğu bu eTirede Narin camisinin ierlerin geniş bir kültür kaynağı olduğunu minaresinin kaideri öyliyen Halim Baki, Ayasofya hafriyaönı yaptıran cemiyetin reisi doktor Da sahadaki kültür işlerinde nekadar ileri vid Kosenin san'at eserlerimiz hakkmoa gittiği hakkında birer misal olarak göstermiştir. ;österdiği hayranlığı zikretmiştir. Halim Baki bundan sonra, îzmirin Bundan sonra san'atın beşeriyetin müşemalpaşa kazasile Torbalı arasındaki terek mah olduğuna ve büyük Türk milEti eserlerinden bir cengâveri tasvir eden letinin buna en büyük hisse ile iştirak etkabartmayı, Ödemişin bir nahiyesindekı tiğine işaret etmiş ve: ;,U, ^ : , ,,.H.L çi. J*.S >s • « Rnnlan knniFnalr ««<•» .»lr... mine kadının evini, Kuşada kalesile büyÜK hakkıdır, hakkımızdır» diyerek elçuk kalelerini, Tiredeki eski Türk sözlerine nihayet vermiştir. asadhanesini, Necib Paşa maarif kü Bundan sonra projeksiyonla Ege mmübhanesini, Aydm oğlu Mehmed Bey, takasındaki yüzlerce tarihî eser gösterilSelçukta Isabey camilerini Türkün heı miştir. Selçukta eski Türk kalesi Günes tutulacak Üç şişe rakı içince Bir Fransız fen heyeti memleketimize geliyor Üç arkadaş birbirini yaraladı Bursa (Hususî) Inkaya köyünden muhtar Kaya Ali, Ismail ve Ahmed adIannda üç arkadaş Bursaya gelerek bir bakkaldan aldıklan üç şişe rakıyı içtik ten sonra Çekirge Askerî hastanesi önünden Bursaya doğru gelmeğe başlamışlardır. Fakat bu sırada aralarında fındık kabuğu doldurmıyacak kadar basit bir meseleden kavga çıkmış, (sen bana hakaret ettin!) (ben sana hakaret ettim) diye birbirlerine girmişler; neticede muhtar Kaya Ali sustalı hançerini çekerek Ismailin üstüne yürümüştür. Ismail, yerden bir taş alıp Kaya Aliye atmak üzere iken daha tetik davranan Kaya Ali hançerini Ismailin karnına iki defa saplamış ve zavallımn barsaklannı kucağma dökmüş * tür. Çekirge komiseri hemen vak'a yerine yetişmiş ve yaralıyı hastaneye göndermiştir. Suçlu kaçmağa başlamış, fakat her tarafa haber verildiğinden Bademli polis noktasınm Önünden geçerken yakalan mıştır. Üzerinde kanla bulaşık hançer bulunmuş ve tevkif edilmiştir. danmı inkişaf ettirmektedir. Uzun za * mandanberi Kızılorduda, tek okuyup yazma bilmiyen asker kalmamıştır. Kı zılordu kıt'alarında 1,000 kadar kulüb ve birçok «Kızılordu Evi» hususî tiyatro ve 2,000 den fazla kütübhane vardır. Bu kütübhanelerde broşürler haric olmak üzere 12 milyon kitab vardır. Kızılordu saflan arasında, şehirler ve köyler için siyaset ve kültür terbiyesi görmüş binlerce işçi yetiştirmektedir. Ordu dan terhis edilmiş olan binlerce efrad, mes'ul devlet memurudurlar. Kızılordu, memleketlerine iman etmiş vatandaşlar, teknik üstadları, edebiyat ve san'atı se ven münevver adamlar yetiştiriyor. Sovyet hükumeti reisi Molotof Kızılordu hakkında «işçi ve köylü devletinin yeni kültürünün mektebi» tabirini beyhude kullanmamıştır. Bu sene haziranın 14 ünde güneş ruulacaktır. Bu hava hâdisesi heyet âliınerini çok yakından alâkadar etmekte İİT. Küsufun en iyi îneboludan gözü keceği anlaşılmıştır. Bunu görmek üzere müteaddid ecnebi heyetler memleketimize geleceklerdir. Bu meyanda maruf Fransız heyetşinaslan da dahil olduğu alde kalabalık bir Fransız heyetinin memleketimize gelerek İneboluya gide ekleri hükumetimize bildirilmiştir. Bunu iğer heyetler de takib edeceklerdir. Bu hâdise üzerinde yapılacak ilmî tetiklerin çok kıymetli olacağı söylenmekedir. Istanbuldan Rasathane Müdürü Fatin ile Üniversite profesörle/inden bir kısmı da îneboluya gidecekUdir. lildir. Türkiye Berlin Olimpiyadlarma da İnebolu belediyesi ecnebi misafirlerin elecektir, bu sefer daha iyi neticeler a stirahatlerini temin için hazırhklara başacaklarını ürnid ediyorum. amıştır. Buradan Berline oradan da doğru Ankaraya gitmek niyetindeyiz. Şunu uray kulübü boksörlerinin Ankara Türknutmamalıyım ki kış sporlan Türkiye için gücü kulübü boksörlerile maçlar yapmak eni büyük bir adımdır.» zere bayramda buraya gelecekleri bilialatasaray boksörleri bayram diriliyor. Maçlar Kızılay menfaatine olarak bayramın birinci ve dördüncü günda Ankaraya gidecek Ankara 22 (Telefonla) Galatasa eri yapılacaktır. manevrası idi. Orta Asya askerlik mmtakasına men;ub bir müfreze Pamir yaylasında 37 jün devam eden 1,500 kilometroluk bir yürüyüş yapmıştır. Fakat en tehlikeli ve en güç yürüyüş Tian Shan yürüyüşü >lmuştur. Kızılordu zabitan ve efradı, jimdiye kadar hiç insan ayağı basmamış >lan bu mıntakadaki vahşi dağlann teş kil ettiği vahşi kalelere ve korkunç ezeîî buz çöllerine cesurane hücum etmişlerdir. dulara sirayet etmiştir. Kiyef manevralannda bulunmuş olan Fransız Generali Loiseau (Luazo) bir mülâkatında şunlan söylemiştir: « Kızılorduda gördüğüm en ka rekteristik şey, halk ile ordusundaki sıkı, hatta uzvî bağlılıktır; halkın askerlere, zabitlere, bilhassa ordunun başı ve ku rucusu olan Mareşal Voroşilofa kaışı duyduğu sevgidir. Bu sevgi, bütün köylerde ve şehirlerde ve ordunun, başla kumandanı olarak Kiyefe girişinde pek parlak bir surette tezahür ediyordu. Samimî olarak söylüyorum ki hayatımda bu kadar kuvvetli, heyecanlı ve muhteşem bir manzara görmedim.» Ordu halktan uzak değil Kızılordu, memleketin hayatından u ;ak değildir. Memlekette görülen her terakki ve inkişaf Kızılorduya akseder. Stokhanovizm denilen, bir amelenin azamî iş çıkarması hareketi Kızılorduda büKızılorduda, geniş bir mikyasta ya yük akisler yapmış, teknik öncülerini ha pılan kültür ve siyasa terbiyesi asker kütrekete getirmiştir. Evvelâ küçük birlikler lelerile zabitleri biribirine bağlamakta onarasında başlıyan hareket, şimdi kolor lann kültürünü vükseltmekte, siyasî yic