Catalog

ALTINOI SE&E N» 2 0 5 5 Başmuharrirl YUNUS NADÎ tdarehanesi: Düyunuumurnlye karşısında dairei mahsusa Telgraf : İstanbul CumhuriyetPosta kutusu : NJ 246 Tcklafrtrt • Başmuharrlr: 2366 1 e i C I U n . Tahrlr miidürö: 3236 /dare müdürr: 2365. Kitap kısmı: 472 Kraliçerniz Çaraamba Günü Parise Gıdiyor :ııııııi!iıııııııııııııııııııııııııtıııııııııııııi!iıııiiiıııııııııııııiiiıııııııııtmwııınııııi!iıııtiinıııınıııtiııııınııuıF HERGÜN mhur SABAHLAR1 Ç1KAR, SİYASÎ TÜRK Ankara 25 (Telefonla) Maliye Müsteşarı Ali Rıza Bey buraya geldi. Borsa ni zamnamesine merbut kam biyo ihtiyacı listesi hakkında Maliye Vekiline izahat ver mektedir. Borsadaki ihtiyaç listesi maliyece tetkik edil dikten sonra kat'iyet kesbe decektir. Sistemin iki üç güne kadar alâkadarlara tebliği muhtemeldir. M3DD3T: Türkiys içlnjHarıç için 1403 Kr. 759 Kr 400 Kr. 2703 Kr. 1450 Kr. 800 Kr. jSeneligl ayhğı j ayüğı I GAZET Nüshası her yerde 5 KURUŞTUR Medeniyetin menşeleri Büyük Çin duvarınm ınanası açıktır: Bu, Çin'i garp tarafından gelen taarTiızlara ve istilâlara karşı korumak için yapılmış dünyanın en uzun boylu kalesidir. Hcr iıalde gülünmek için icat edilmiş bir rivayet olarak, Çin dünyaya açıldığı zaman garp kavimleri arasmda münteşir Adem ve Havva hikâyesinden haberdar olan Çin'liler: A, (iemişler, yanlış, o sizin Adem dediğiniz adam bizim bir bahçrvanımızdı, yaptığı bir münasebetsizlikten dolayı kendisini koğmuştuk! Malumdur ki mukaddes kitaplar beşeriyeti Cennet'ten koğulan Adem ve Havva'dan neş'et ettirirler. Yukarıki hikâye ile Çin'liler mukaddes kitapların vazettikleri esasa itiraz etmiş oluyorlar ve kendilerinin daha eski bir mevcudiyete malikiyetlerini isbat etmiş bulnnuyorlar. Çin'lilerin ba itiraz yollu hikâyeleri dahi olmasa kürrei arz üzerindeki insanların ilk menşelerini bulmak mes'elesinin malum olan basit şekilden daha karışık ve daha uzun bir mes'ele olduffu çoktan anlaşılmış bulunuyor. Beşeriyetin ilk menşeleri böyle olduğu gibi medeniyetin ilk menşeleri de böyledir. Tutank Amen'in son zamanlarda çıkarılan mezarı bize Nil vadisinde çok eski ve hayli müterakki bir medeniyetin ret ve inkârı kabil olmıyan parlark delillerini verdi. Asnriye ve Babil'de, şimdi aslı Türk'lere irca olunan medeniyetlerin teessüs ve inkırazları çoktan tarihî bakikatler meyanındadır. Dünyanın en zengin miizesi olan «Britiş Müzeum» gezilirse kürrei arz üzerine yayılmış insanlaruı eserleri ve kabiliyetleri hakkında ibret ve istifade ile temaşa olunacak binbir şabit görülür. Medeniyeti nazarî ve amelî olarak iki noktadan mütalea etmek mümkündür: Birincisi ilmî taharrilere mevzu teşkil edebilecek medeniyettir ki bunun hududu yoktur. Himalâya dağının arka yamaçlarından birinde, bugüıı bile büyük insaniyet kütlesinden ayrı bir halde yaşıyan kavmin alât ve edevatı ile ahlâk ve adatı dahi kendine göre bir medeniyet seviycsi addolunmak mümkündür. Medeniyetin ikinci safhası filhal cemiyetin yaşayış kaidelerinde düsturülâmel ahkâma esas olmak lâzım gelen bir medeniyettir. Bu itibar ile Türk cemiyeti vaziyetini çok vazih olarak tayin etmek mecburiyetindedir. Ba iki şekil medeniyet mefhumundan ikincisinin tayini, birincisinin yollarında yapılacak taharriye asla mâni değildir. Hayata hâkim olan medeniyet sisteminin tayini şundan dolayı lâzımdır ki cemiyetin bütün kanunları medenî bir asla bağrlanmak mecburiyeti vardır. Bu bir görüş, bir anlayış tarzıdır, ve giderek bu görüş ve anlayış tarzınm bütün cemiyeti istiap ettiği kabul olunur. Zaten cemiyet bir nesak ve nizam demektir. Bu ise bir asla bağlanmakta ve bir esastan akıp gitmekte tam bir vahdeti icap ettirir. Salim cereyan ile devamlı intizamın ancak bu sayede mümkün olacağı kabul edilmiştir. İstiklâl barbinden sonra uzun asır. ların uykusundan uyanan Türk cemiyeti büyük pişüvasmm delâleti ile pek mühim bir takım inkılâplar yaptı, ve bu inlulâpları ile bizce yeni dahil olduğu bir medeniyet sistemi isbat etmiş bulundu. Tamamen hakikate mutabık olarak sarahaten söylenilmiştir ki bu medeniyet sistemi (Avrupa medeniyeti)nden ibarettir, ve taalluk ettiği saha ve efrat itibarile azlığına rağmcn bvgün kürrei arzın hâkimi olan medeniyet te işte bu medeniyettir. Bu noktada vuzuhu, sarabati ve kat'iyyeti kaybetmemeğe mecburuz. Her türlü ilmî taharri ve tetkiklere asla mâni olmamak üzere daima göz önünde bulundurmağa mecburuz ki bizim içine dahil olduğurrmz medeniyet sistemi Avrupa medeniyeti sistemidir. Avrupa medeniyeti ise bugün en ufak teferruatına kadar tarihî bütün an'anesile mazbut bir medeniyettir. Şimdiki Avrupa medeniyeti menşe itibarile eski Tunan ve Roma medeniyetlerinden inşiap eder. Fikir odur, üslup odur, şiir odur, edebiyat odur, mimarî odur, hukuk odur... Hulâsa fikir ve amel namına ne varsa hemen hepsi adeta meşk kitapları ittibiaz olunan o asıllara irca olunmak mümkündür. O kadar ki Avrupa üzerinde derin tesirler yaptığı iddia olunan Hristiyanlık bile Avrupa medeniyeti menşeleri arasında sayılmamak lâzımdır. Hrıstiyan medeniyeti Asyaî bir zihniyettir. Avrupa medeniyeti ise asüları Roma'ya ve eski Tunanistan'a müntehi bambaşka ve bizce tamamen müstakil bir zihniyettir. Bütçede tasarruf Maliye Vekili Şükrü Beyin muhtelif Vekâletlerle teması Tetkikat netayîci iktisadî programla birlikte Hey'eti Vekilede müzakere edilecek Ankara 25 (Telefonla) Maliye Vekili Saracoğlu Şükrü Bey 930 bütçesinde yapılacak tasarrufat etrafındaki tetkikatına devam etmektedir. Bu hususta Vekil Bey alâkadar diğer Vekillerle muzakeratta bulunmaktadır. Tetkikat netayici tesbit edilerek iktisadî programla birlikte Hey'eti Vekilede müzakere edilecektir. ldlyor Mübeccel H. bu çarşamba Semplon ekspresile Paris'e gidiyor Almanya, Avusturya, Romanya, Hollanda Kraliçeleri son günlerde intihap edildi Maliye Müsteşarı Ankarada | [ İstanbul Müftülüğiinden: «311930 cuma günü ramazanı şerifin birinci günü olduğu ilân olunur.» | iHiıııııiMiıııtııoHiııtıı Çirkin hadise Hikmet B. şantaj mes'elesinin bütün safhalarını anlatıyor Zabıta hadise evrakını Adliyeye verdi Terkos şirketî eî çabukJuğu yapmak istedi! ııtıııt»ıııııııııııtıııııııııınıııııııtııııtHtııııı CUrmll meşhudu tesbit Herman tütün şlrketl ettlren Polis Iklncl şube Işletme mlMUrU müdUrU ŞUkrll B. Hikmet B. Hareket gazetesi sahiplerinden Suat Tahsin Beyin tevkif ve tahliye edildiğini yazmıştık. Polis ikinci şube müdürlüğü bu husustaki tahkikata devam etmektedir. Tahkikat dün akşam ikmal edilmiş ve evrakı tahkikiye müddeiumumiliğe verilmiştir. Bu şantaja hedef olduğu iddia edilen Herman Spiaer şirketinin vekili Sadi Rıza B. bu hadise hakkında şu izahatı vermiştir: «Hareket gazetesinde eovelce maekkillerim aieyhine iki makale intişar etti. Makaielere «Milliyets> gazetesi cevap verdi. Bunun üzerine Harekette Milliyete mukabele olarak bir mahale daha çıktı. Bu neşriyatın ö'nüne geçmek için gazetelerde yazıldığı veçhile şirket polisi haberdar ederek bir plân tertip etti ve para verüirken hadisenîn mahalli vukuu cürmü meşhut yapıldı.» olan Ortaköy'tieki depo Suat Tahsin B. dün ikinci şube müdürü Şükrü Beyi ziyaret ede I akat bunu söylerken «para vermescrek şifahî izahat vermiştir. Suat niz de aleyhinizde bir şey yazmayız. Tahsin B. gazetemiz aleyhine, Namusumuz üzerine söz veriyoruz» deŞükrü B. aleyhine ve Hikmet B. di. Ben «peki yardım edelim, diye cevap aleyhine beş dava ikame etmiştir. verdim, ne şekilde istersiniz, meselâ Herman Spirer depoları işletme müdürü Hikmet B. bu mes'ele etrafında kendisiyle görüşen bir muharririmize şu izahatı vermiştir: Romanya gUzelllk Lehlstan gOzelllk Kraliçesl Krallçesl Güzellik Kraliçesi Mübeccel hareket edecektir. Namık Hanım seyahat tedarikâ Paris muhabirimiz Mel. Eymerü tını ikmal etmek üzeredir. Ben Rubi de ayni trenle gidecek. Mübeccel Hanım bu çarşamba tir. Bu şehrin başma kara bir kâbus günü sepmlon ekspresile Paris'e [ Mabadi Sa ? Sü I de ] gibj çöken Terkos Şirketi şimdi de yalan söylemeğe ve dalavere yaparak kendini hakh çıkarmağa çahşmaktadır. Beyoğlu'nda vukua gelen ve iki koca apartımanın yanmasile neticelenen yangının, Terkos borularında bir damla su bulunmadıgından dolayı teAyrıca Memaliki Şarkiye Fransız Bankasının da veasü ettiği aşikâr bir hakikatken bir Sterlin mes'elesine de vaz'ıyet etiîSmiş, Terkos bunun aksini iddia etmekbunun da tetkikine başlanmıştır te ve yalan söylemektedir. Şirket dün gazetemize ilânat kısmı vaKambiyo ve Esham Borsası sıtasile bir ilân göndermiş ve bu dün fevkalâde bir içtima aktetiddiasını heyeti tahririyemizin mi.ş ve bu içtimada bazı mühim gözünden kaçırarak gazeteye kambiyo işleri tetkik edilmiştir. sokmak emeline kapılmıştır. Bu, Bu meyanda Banka Di Roma taŞirketin menhus dalaverelerin rafından alınan mühim miktarda 1 İngiliz lirası hakkında görüşülden biridir. müştür. Terkosun halka musluklarda Bu banka tzmir şubesi hesabısu buluncuğunu ilân etmesi de na bir kaç gün evvel borsadan İnçok gariplir. Çünkü yangın esna giliz lirası satın almıştır. Borsa sında «Kahrolsun Su Şirketi!» komiserliği bu mubayaanın ne Diye haykıran halk her zaman gibi bir ihtiyaca müstenit olduğuolduğu gibi su bulunmadığını nu İstanbul şubesinden sormuş görmüştür. ise de, malumat verilememiştİr. Şehremini Muavini Hâmit B. Bunun üzerine tetkikat yapılmışsu yoktu, diyor. İtfaiye müdürü tır ve İzmir şubesinde de maliye su yoktu, diyor. Tahkikat yapılı müfettişleri tarafından bankanın Borsa meciisi idare reisl yor, suyun bir saat kırk beş daki hesapları tetkik edilmiştir. Ismail Fehmi B. Dünkü meclisi idare içtimaın melesinin de tetkikine lüzum g'â* ka sonra geldiği tesbit ediliyor. Halk gazetelere su yoktu, diye te da bu hususat görüşülmüş, fakat rülmüştür. Komiserlik bu mesV lefon ediyor. Herkes o anda hal her iki yerdeki tahkikat ikmal e leye de vazıyet etmiştir. Selânik Bankası kın «su yok!» Diye haykırdığım dilmediğinden bu tahkikatın neticesine intizar olunması kararKambiyo mubayaatındaki ihtisöyliyor. Terkos şirketi de utanİaşmıştır. İçtimada bu işlerle alâyaca îekabül etmiyen muamelei madan, sıkılmadan, hem de sinden dolayı muameleden r n e > «mebzulen su vardı!» Diye bir kadar banka memurlarının ifanedilen Selânik Bankası karar deleri de alınmıştır. iddiada bulunuyor. Memaliki Şarkiye Fransız Ban dün akşam hitam bulduğundan Efendi!.. Yangının alevleri ol kası İstanbul kişesi tarafından bir banka bugünden itibaren işlerine sun yüzünü kızartmadı mı?... tecire satılan İngiliz lirası mua başlıyacaktır. Yalan söyliyorsun, yalan! Parls'teki beynelmilel mösabakya iştirak edecek güzellerden J Hey'eti tahririyeden kaçırılarak dercedilmek istenen bir "ilân n Borsa Meclisi Banka Di Romanın muamelâtını tetkik ediyor Karışık işler Kasımpaşa deresi nasıl temi niyor ? Cureuna !.. 5»irkeci ve Erainötıü'ndeki gramofon satan mağazaların hemen hepsi birden son zamanlarda kapıiarının üzerine birer oparlör koymuşlardır. Bakiyorsunuz dükkânın birinde gazel okunuyor, onun yanındakinde b'ır zurna, diger birinde bir taksim, karşısındakinde bir çifte teili çalınıyor, bir başkasında da Avrupanın, bilmeyiz hangi tenoru avazı çıktığı kadar bağırıyor:. Eskiden yalnız gramofonun kendi sadasından bile müteessir ve rahatsız olan halk ve yolcular, şimdi her dükkânda yapı!an bu tesisat neticesi adeta sersem olmaktadır. Sokaklarda işine gücüne giden haika zorla masikî, daha doğrusu musiki cucaunsı dinletmekte mana yoktur yoruz. Hikmet Beyin anlattıkları « Gerek Fahri Kemal Beyi gerek Suat Tahsin Beyi Beylerbeyi'nden tanırrm. Bir giin Suat Bey bana geldi. «Sizin şirket aleyhinde bazı ihbarat var» dedi. Sonra aslı oîmıyan bir takım şeyler söyledi. Kendisine bunların doğru olmadığım anlattım. Sonra Suat Bu bahiste bize: Bey bana, uzun uzadıya kendi vaziye Pek iyi, eski Yunanistan'ı ve Roma'yı kim yarattı? tmden Te Hareket gazetesinin Denilemez. Çünkü, mâni yok, kim vazjyetinden bahsetti ve yardım istedi. isterse o medeniyetlere de pekâlâ raen ıuiiiııııunıııınıııuıııııııı:ıııi!iııııuııınıııi!iınııi!iııııııııııııııııııııııııııııııiiiinıııtııııtiii:ıiiii!!iHiunıınıııuuii]Uwııııııuu!iı:ıiiiiıııııııın şeler arıyabilir. Bizce bilinmesi lâzım medeniyetlerine istinat ettiği hakikati öa o asıllar dairesinde yürüyeceğiz. olan cihet, şimdiki Türk cemiyetinin dir. Buna böyle bilmekte yalnız faide Başka türlü sistemİDiAde sanıimiyet ve kabul ettiği medeniyet sisteminin miz değil, hatta zaruretimiz de vardır. hattı hareketimizde selâmet ve isabet Avrupa medeniyeti olduğu ve bu Avrn Çünkü vücutlerimiz gibi fikirlerimizi bulunamaz da onun için. j>a medeniyetinin de Yunan ve Roma ve ruhlanmızı tanzim edecek kanunlarYunus Nadi şubelere telgraf çekeyim. On şube size abone olsun! » Suat Bey buna razı olmadı ve «bu bizi tatmin edemez!» Dedi. «Şirket müdürü M. Kohen'le görüşün!» Dedim. Fakat onu da istemedi. İki üç gün sonra para alamıyacakîarını anlaymca aleyhte neşriyata başladılar. Ama bizi de iskandil ediyorlardı. Xetekim bir gün Suat Bey. bir makalc yazacağım, Ziya Gök AIp hakkmua malumat alacağım, diye M. Kohen'e geldi. M. Kohen'e para mes'elesine dair hiç bir şey bahsetmemesini tenbih ettim. O gün öylece geçti. Sonra bunîar bana teîefon ettiler. Matbaaya çağırdılar. Orada Suat Tahsin Bey »kurtarın [ Mabadi Sa 2 S ü 2 de 1 I Doğru değil mi? Oere halk taraiından klirek ve eı arabalarile temlzlenirken.. Kasımpaşa deresinin dolduğu kürek tedarik ederek dereyi teve temizlenmeğe muhtaç bir hale mizlemeğe başlamışlardır. Maageldiği yazılmıştı. Dere maalesef mafih bu ameliyeyi bir dairenin eski şeklile durmakta, alâkadar emrile veya hayır için değil, çı«, daireler hiç bir teşebbüste bu kardıkları kumu kurutup satınak iunmamaktadırlar. Son günlerde için yapıyorlar. Bu vesile ile nisbt bir kaç amele, bir el arabası iie üç de olsa dere temizlenmiş oiuyor