Katalog

GÖRÜŞ Yusuf Hacısüleyman yhacisuleyman@yahoo.com Turizm Uzmanı SON MOHİKAN Amerikan edebiyatında önemli bir yer tutan ve 1826’da James Fenimore Cooper tarafından kaleme alınmış bu eseri, ama belki de daha çok filmini hatırlarsınız. “Son Mohikan”, bir Kızılderili kabilesinin son savaşçısını, Avrupalı göçmenlere karşı Kuzey Amerika’daki Kızılderililerin onurlu vatan mücadelesini ama aynı zamanda da bir tükenişin öyküsünü konu ediyor. Günlük konuşma dilimizde ise “Son Mohikan” bir çok alanda, bir dönemin veya bir düşüncenin son temsilcisi anlamına gelen bir deyim olarak kullanılmaktadır. Bugünlerde Türk turizmi böyle bir öyküyü yaşamak üzere. 1969 yılında Almanya’ya üniversitede mühendislik okumak üzere giden iki kardeş orada bir seyahat acentesi açarlar ve ilk işleri Almanya’da bulunan gurbetçilere uçak bileti satmak olur. Bu iki kardeş Vural ve Ünal Öger, şirketin adı da Öger Türk Tur. Tam 40 yıldır, inişli çıkışlı, krizli krizsiz geçen bir turizm hayatı. Bugünlerde gelinen nokta ise Türkiye’ye taşınan tam 1 milyon 400 bin yolcu. Bu kırk yıl içinde başta Almanya’da olmak üzere diğer Batı Avrupa ülkelerinde kurulan yüzlerce turizm şirketi oldu. Hepsi birer birer yok oldu, ya iflas ettiler yada satıp bu işten çıktılar. Çünkü rekabet ortamı küçük şirketlere bu sektörde yaşama hakkı tanımadı. 1972 yılından itibaren başlayan dikey ve yatay hisse satışları (buna kibarca “entegrasyon” diyorlar) Batı Avrupa’da kurulan tüm Türk kökenli tur operatörlerini yok etmekle birlikte küçük ve orta ölçekli seyahat acentelerinin turizm sektöründe oluşan kartellere dahil olma sürecini başlattı. Bir tek Öger Tur bunca yıldır, tam kırk yıldır ayakta kalmayı, büyümeyi ve Almanya’da ilk beşin içinde olmayı başarabildi. Globalleşen dünyada, rakiplerinin dev sermaye şirketleri olduğu bir sektörde bir aile şirketi olarak ayakta kalabilmek gerçekten takdirle karşılanmalıdır. Başlık, bu nedenle “Son Mohikan”, çünkü Öger Tur Batı Avrupa’daki son büyük, turizmcilerin deyimi ile “Türk kökenli’’ tur operatörü. Bugüne kadar ülkesine hep güvenen Vural Öger, küresel sermaye karşısında kendine yeni bir yol çizmek üzere. Küresel sermayeye yeni katılan oyuncular arasında bulunan Rus sermayesi, Türkiye için çok önemli bir turizm aktörü olan bu tur operatörün çoğunluk hissesinin, yüzde 76’sını almak üzeredir. Bu şekilde Rus iş adamı Alexander Lebedew, Almanya’da sahip olduğu “Blue Wings” isimli uçaklarına da yolcu bulma sorununu ortadan kaldırmış olacak. Rus sermayesinin başka bir önemli temsilcisi çelik endüstrisi zengini Alexej Mordashov ise Avrupa’nın en büyük tur operatörü olan TUİ şirketindeki hisselerini yüzde 15’lere kadar çıkarttı. Anlaşılıyor ki Ruslar Batı Avrupa’da yalnızca turist olarak değil aynı zamanda küresel sermaye oyuncusu olarak da turizm sektöründeki yerlerini almak üzereler. Batı Avrupa’da Türk kökenli tur operatörleri dönemi sona ermektedir. “Son Mohikan” Vural Öger, Türk turizmine ve yaşadığı Almanya’da kendi kişiliği ile Türk imajına yaptığı olumlu katkılardan dolayı turizm sektörü adına bir teşekkürü kuşkusuz hak etmiştir. Şimdilerde Alman Sosyal Demokrat Parti SPD’den Avrupa Parlamentosu’nda bulunan Vural Öger’e Türk Turizmi adına teşekkürler...