Katalog

tetiklediği bir diğer değişiklik de, siyasi partiler arasındaki dengelerde yaşanmaya başlanmıştır. Varoşlarda yaşayanlar, artık anakentlerin seçmen nüfusunun yüzde 65’ini oluşturmakta ve bu kitlelerin yöneldiği siyasi parti, seçimlerden başarıyla çıkabilmektedir. Buna karşın, sayısal azınlığa düştüğü gözlemlenen Atatürkçü, cumhuriyet değerlerine bağlı kesimler ise, anakentlerin merkezlerine sıkışmakta ya da uydu kentlerde yoğunlaşmaktadır. Bu, aynı kentte, yaşam tarzları ve siyasi tercihleri farklı iki toplumun, giderek birbirinden ayrılmasına neden olmaktadır. Siyasal İslamcı kesim, anakentlerde yaşayan seçmen kitlelerinin büyük bölümünün yoksullardan oluştuğu gerçeğini kavramış ve bu insanların somut taleplerinin günlük ihtiyaçları kapsadığını anlamıştır. Bu nedenle belediye yönetimlerini ele geçirmeye ve belediyelerin olanaklarını yoksullar için kullanmaya çalışan Siyasal İslam’ın her geçen gün büyüyen yeşil sermayeyi de arkasına alması tehlikenin boyutlarını büyütmüştür. SİYASAL İSLAM’IN TESPİTLERİ Söz konusu varoşlar solun kaleleri olarak bilinirken, ne olmuştur da Refah, Fazilet, Saadet ve AKP gibi partilerin oy depolarına dönüşmüştür. Her şeyden önce, Siyasal İslamcı kesim, diğer siyasi partilere göre toplumdaki değişimin sosyolojik, psikolojik ve ekonomik analizlerini daha iyi yaparak, yoksul yığınların somut taleplerini belirlemiş, sayısal çoğunluğu oluşturan yoksul seçmen kitlelerini ebediyen kendine bağlayacak yöntemlere yönelmiştir. Buradaki en önemli tespit, yoksul kesimlerin temel beklentisinin yiyecek, giyecek, yakacak, parasal yardım, sağlık hizmetleri vb günlük gereksinimlerinin karşılanması olmuştur. Siyasal İslamcı kesimin yaptığı bir başka doğru tespit ise, söz konusu kitlelere ulaşmanın ve onları sürekli oy deposu olarak tutmanın yolunun yerel yönetimleri kazanmaktan geçtiğidir. Özellikle 1990’lı yıllardan itibaren belediye başkanlığını kazandıkları anakentlerin olanaklarını, bugün "Sadaka siyaseti" olarak tanımlanan bir tarzda kullanan Siyasal İslam, sadece varoşlarda değil, az gelirli vatandaşların yaşadığı semtlerde de benzeri bir çalışmanın içine girmiştir. Bugün, yoksulların sürekli yoksul kalmasını isteyen, her türlü yardımı siyasi rüşvet olarak kullanan, böylelikle bu kitleleri kendilerine bağımlı kılan belediyeleri Siyasal İslam’ın elinden almak kolay mıdır? Siyasal İslam’ın yürüttüğü bu çalışma, kişide sırasıyla, kendisine değer verildiği, bir gruba ait olduğu duygularını oluşturmakta ve son aşamada kadercilikle birlikte cemaatleşmeyi sağlamaktadır. Yine de, siyasal İslamcı kesimin kaydettiği büyük ilerlemenin nedenleri daha derindedir. Atatürk’ten sonra başlayan "Termidor", yani devrimlerin durdurulması süreci, Demokrat Parti’nin iktidar olmasıyla "Karşı Devrim" sürecine dönüşmüş, Menderes’in Başbakan oluşuna kadar köşelerinde bekleyen tarikat ve cemaatler, artık siyasete müdahale edebilecek rahatlığa kavuşmuştur. Demokrat Partili yıllarda sadece oy vermekle yetinen bu gruplar, 1970 ve 1980’li yıllardan itibaren sadece oy veren değil, seçilen de olmak istemiştir. İşte bu nedenledir ki, sağdaki partilerin yöneticileri seçimler öncesi tarikat ve cemaatleri ziyaret etmekte, destek istemekte, karşılığında milletvekili aday listelerinde bu gruplara kontenjanlar ayırıp, sayılar üzerinde pazarlıklar yapmaktadır. 1990’lar ise, bir dönem oy veren, sonra da seçilen olmakla yetinen tarikat ve cemaatlerin artık ülke yönetimini talep ettiği yıllar olmuştur. 1995 seçimleri bir dönüm noktasıdır. İlk kez Siyasal İslamcı Refah Partisi seçimden birinci parti olarak çıkmıştır. Tansu Çiller’in yardımıyla iktidara gelen bu partinin, 28 Şubat sürecinde hükümetten ayrılmasına kadar tehlikenin sadece siyasi boyutları algılanabilmiş, sosyal boyutu gündeme gelmemiştir. Nitekim Fazilet Partisi 18 Nisan 1999 seçiminde milletvekili sayısında düşüş yaşasa da, yerel seçimde yüzde 23’le birinci parti olup yeni belediyeler kazanmış, ilan edilenin aksine seçimlerin galibi DSP değil, Fazilet Partisi olmuştur (Ecevit’e gönderdiğim 28 Haziran 1999 tarihli yazımda, "18 Nisan 1999 seçiminin sonuçları mutlaka doğru okunmalıdır. Aksi takdirde Türkiye’yi çok büyük bir tehlike beklemektedir. Siyasal İslam önümüzdeki seçimde tek başına iktidara gelmenin hesaplarını yapmaktadır. ABD, Amerikancı İslam’ı savunacak yeni bir parti kurdurmak için Siyasal İslamcı kadrolarla özellikle de İstanbul Belediyesi’nin kadrolarıyla yakından ilgilenmektedir" demiştim. Ayrıca, Müslüman Kardeşler modeline dikkat çekip, buna karşı bir Çalışma Modeli sunmuştum). Tarikat ve cemaatlerin desteklediği Siyasal İslam hep geleceği kurgulamış, şartların olgunlaşmasını sabırla beklemiş, TSK ile karşı karşıya gelmemeye özen göstermiştir. Ordunun tepkisi söz konusu olduğunda bir adım geri atan Siyasal İslam, ilk kez 27 Nisan bildirisinde geri adım atmamıştır. Aslında bu, ulaşılan özgüvenin yanısıra ABD ile AB’nin yadsınmaz desteğinden de kaynaklanmaktadır. Siyasal İslam bu C S TRATEJİ 19 tutumuyla, gelecekte benzeri bir durumda, bildiği yolda gitmekten vazgeçmeyeceğinin işaretini vermiştir. MÜSLÜMAN KARDEŞLER MODELİ 1990’lı yıllar, AKP kadrolarının da içinden yetiştiği tarikat ve cemaatlerin iş dünyasında büyüdüğü, medyada söz sahibi olduğu, özel okul ve dershane sektöründe öne geçtiği, sağlık alanında büyük yatırımlar yaptığı, ama hepsinden önemlisi sosyal alanda etkiliğini arttırdığı dönemdir. Türkiye’de, Müslüman Kardeşler Örgütü modelini örnek alan bir çalışmayı uzun yıllar önce uygulamaya koyan Siyasal İslam, bu modelin gereği olan "Toplum içinde alternatif toplum" yaratma yönünde çaba sarf etmektedir. Bunun için önceleri belediyelerin olanakları seferber edilirken, Yeşil Sermaye’nin desteği alınırken, 2002’den bu yana İktidar olmanın sınırsız olanakları da kullanılmaktadır. Mısır kökenli Müslüman Kardeşler Örgütü modeline göre, yoksulların en temel gereksinimleri belirlenir. Ardından, ücretsiz sağlık hizmeti sunan hastaneler, sağlık merkezleri kurulur, öğrencilere sürekli artan sayıda burs sağlanır, dini eğitim veren kuruluşlar yaygınlaştırılır, aşevleri açılır, daha geniş yığınları giydiren, maddi yardım dağıtan hayır kuruluşları çoğaltılır. Düğün, bayram, doğum gibi özel günlerde insanlara yalnız olmadıklarını hissettirecek ziyaretler yapılır, hediyeler verilir. Kısacası bir süre sonra, mevcut düzenin sorunlarını çözemediğine, kendilerine devletin değil de, İslam Dini’nin sahip çıktığına inandırılmış, giyimiyle, yaşam tarzıyla farklı, toplumun geri kalanına etki etmeye çalışan bir toplum yaratılır. Bunun en somut örneği Filistin’de görülmektedir. Arafat’ın laik modeline direnen HAMAS, Müslüman Kardeşler modelini yıllarca uyguladıktan sonra seçimleri kazanarak parlamentodaki çoğunluğu elde etmiştir. Hamas’ın Filistin’de dine dayalı bir düzen kurmak istemesi çatışmalara neden olmuştur. Bu nedenle, bugün, Gazze ve Batı Şeria’da iki ayrı dünya görüşü ve iki ayrı yönetim egemendir. SONUÇ AKP’li yönetici ve belediye başkanlarının milyonlarca yoksula yardım dağıtıldığını, bunun elektronik ortamda kayıtlar tutularak düzenli bir şekilde yürütüldüğünü övünçle söylemeleri, aslında utanılacak bir durumdur. Başbakan ve AKP’nin önde gelen yöneticilerinin, muhalefeti eleştirmek için kullandıkları, "İki koyunu güdemezler" söylemi, halkı zavallı, muhtaç bir sürü olarak gördüklerinin kanıtıdır. Ayrıca, Başbakan Erdoğan’ın sıkça kullandığı, "Fakir fukara, garip guraba" söylemi ise, oy deposu olarak gördükleri kesimi işaret etmesi bakımından önemlidir. 22 Temmuz’u doğru tahlil etmek yerine, karşılıklı suçlamalarla, kimin daha çok Atatürkçü olduğu tartışmasına girip, aynı söylem ve politikalarda ısrar etmek, aday listelerinde kendilerine yer verilmediği için bu sonuçların alındığını söyleyenlere itibar etmek yanlış yola gitmektir. Siyasal İslam sabrederek, uzun erimli düşünerek bugüne geldi. Yoksulluk ve eğitimsizlik gerçeğini çok iyi kullandı. "Nasıl olsa Ordu var, gerektiğinde müdahale eder" rahatlığının bir kenara bırakılmaya başlandığı Cumhuriyet Mitingleri, sivil güçlerin gericiliğe karşı mücadelesinde bir kıvılcım olarak kalmamalıdır. Laik Cumhuriyet’in, demokrasinin ve Atatürk’ün, sadece orta sınıf olarak adlandırılan, belli bir eğitim ve yaşam standardına ulaşmış insanların sahip çıktığı değerler değil, tüm vatandaşlara ait değerler olduğunu ortaya koyacak sabırlı bir çalışma içine girilmedikçe, yaşanacakları tahmin etmek güç değil. Siyasal İslam, Müslüman Kardeşler modeliyle uzun süredir örgütlenmesinin sonuçlarını günümüzde alıyor. Yerel yönetimlerdeki çalışmalar, günümüzdeki başarının temellerini attı. Uzun süreli yeni bir çalışmaya başlamanın zamanıdır…