Katalog

8 İttifak anlaşması bu nedenle yapılmadı. Ancak 16 Mart 1921 günü tarihe Moskova Anlaşması olarak geçen TürkSovyet Dostluk Anlaşması yapıldı. Milli mücadele kazanıldıktan sonraki dönemde ise bilindiği gibi Sovyetlerle Paris’te 1925 yılında "TürkSovyet saldırmazlık Paktı" imzalanmıştır. Milli mücadelenin en güç bir döneminde doğru dürüst yardım kanalı kalmamış olan Ankara için Sovyetler’den sağlanabilecek teknik işbirliği ve yardımın ne kadar büyük bir önem taşıdığı dikkate alınırsa, en zor bir zamanda dahi Ankara yönetiminin Rusların toprak isteklerine karşı nasıl sıkı durmuş olduklarını, hiç ödün vermeden Rus isteklerine direnmiş olduklarını özellikle günümüzde hatırlamak gerekir. dahil olduğu ilgili ülkeler grubu (Minsk Grubu) bu sorunu çözüme kavuşturmak için çalışmaya başladı. En önemli bir değişiklik de Türkiye ile Rusya arasında ticari, sosyal ve kültürel ilişkilerin gelişmesi oldu. C S TRATEJİ Rusya uzun süredir Minsk Grubu’nun çalışmalarının sürüncemede kalmasını mı sağlıyor? Ermenistan’ı Türkiye aleyhine kışkırtan, hakaret etmesini sağlayan ve bu yolda Ermenistan’ı güvence veren devlet gerçekte Rusya Federasyonu mudur? Rusya Stratejik ortaklığı Ermenistan’ın Anadolu toprakları üzerindeki emellerinin oluşmasını ve öne sürülmesini sağlamış diyebilirmiyiz? Çünkü Ermenistan mevcut sınırları tanımıyor, Gümrü Anlaşması’nı hiçe sayıyor ve Anadolu’da genişlemek istiyor. Rusya Başkanı Putin elini incile basıp televizyona hristiyan devlet başkanı görüntüsü ile Moskova Patriği ile birlikte çıktığına göre Çarlık Rusyasının uygulamalarına bir dönüş mü var. Papa’ya ve Katolik ve Protestan Avrupa Birliği üyelerine ortodoks dünyasının koruyucusunun Rusya olduğu mu anlatılmak isteniyor? Türkiye’nin devlet başkanı ziyareti düzenlemek suretiyle resmen Papa ile İstanbul Patriğinin işbirliğinden rahatsızlık duyulması mı söz konusu? Rusya tarafından Türkiye’ye bunun mesaj mı verilmek isteniyor? Orta Avrupa’ya Rusya’yı hedef alan füzeler yerleştirilmesi konusunda Türkiye önemli bir NATO üyesi olarak ses çıkarmadığı için Rusya’nın bir kırgınlığı mı söz konusu? Ermenistan’ın işgal ettiği Azerbaycan topraklarından çekilmesini Rusya kendi siyasi menfaati nedeniyle mi önlüyor? Azerbaycan’ın da kollektif savunma sistemine girmesini böylece Ermenistan gibi, tıpkı Sovyetler döneminde olduğu gibi askeri bakımdan da Azerbaycan’ı kontrolu altına mı almak istiyor? Eski sömürgeci yaklaşımları çağrıştıran bu beyanlar sonucunda Rusya Türkiye ile nasıl bir iyi komşuluk ilişkisi istiyor? Rusya’nın kollektif savunma sistemi içinde olan Ermenistan’a destek verme gösterişi ile Rusya Azerbaycan’ı mı uyarmak ve Türkiye ile ilişkilerini mi etkilemek istiyor? Türkiye’nin Azerbaycan’la yakın dostluk ilişkilerini mi kıskanıyor? Yoksa aslında Rusya, Türkiye’ye, Kafkasya’da istikrar görüşmelerini benimle yap başkasını karıştırma mı demek istiyor? ABD siyasi organları Türkiye’nin Ermenistan’la sınırı açmasını isteyecek kadar Türkiye’nin iç işlerine karıştığı bir zamanda Ermenistan’la stratejik ortaklığını açıklamakla ABD’ne ben de varım mı demek istiyor? Ermenistan’a da destek vermek yolunda AB ve ABD den geri kalmadığını mı göstermek istiyor? Rusya’da her alanda stratejik ortak ise nükleer programlar konusunda Ermenistan’la neler çeviriyor acaba? Bu alanda da Ermenistan’la işbirliği yapıyor mu? Özellikle Rusya’nın Ermeni terörünü de destekleyip desteklemediğini sormayı unutmamalı. ABD ve AB ve şimdi de Rusya’nın yaptıklarına bakınca Ermenistan’ın "stratejik ortağı" olmayan Hristiyan devlet nerede ise kalmadı denebilir. O zaman Ermenistan’da eski teröristler iktidarda olduğuna göre bu ülkeler gurubunda yaşayan bazı kişilerin veya kurumların terörle bağlantısını özellikle incelemek ve araştırmakta yarar vardır. Bu araştırmalar bu ülkeler gurubunun terörle mücadele için gösterdikleri gayretlere de yardımcı olur. Ancak tarihe bakarak düşününce Rusların stratejik ortaklığı biraz daha farklı görünüyor adeta Türk ulusunu hançerlemek için yeni bir hazırlık içeriyor gibi. Eniştesi Ermeniyi şu sırada neden öptü dersiniz? RUSERMENİ ORTAKLIĞI Bütün bu değişiklikler sonucunda Doğu Anadolu üzerindeki Rus emelleri, Türkiye toprakları üzerinde bir Ermenistan kurulması gibi sömürgeci ve emperyalist yaklaşımlar tarihe terkedilmiş görünürken ve bu konu siyaset gündemini oluşturanların aklında hiç yokken birdenbire Rusya Dışişleri Bakanı iki hafta kadar once kışkırtıcı ve açıkça Türkiye’ye karşı düşmanlık içeren ve düşmanca bir duruş sergileyen açıklamalar yaptı. Bu açıklamalar Almanya Başbakanının bu defa Avrupa Birliğine soykırımı safsatası ile ilgili karar aldırtmak yolundaki girişimi, Kuzey Irak’taki aşiret reislerinden geçmişte Sovyetler Birliği’nin maşası olarak tanınmış olan birinin küstah beyanları ile birlikte değerlendirilirse Rusya neden böyle yapıyor diye düşünülmesi ve Rusay Dışişleri Bakanına soru yöneltilmesi gerekir. Düşünmeye başlanırsa, akla bazı soruların yanıtlarını aramak da gelebilir. Türkiye’de bu konu ile ilgili olarak henüz bir koordinator falan atanmış değil. Bu konunun danışmanı da yok henüz. Hükümet, siyasi gündemi belirleyen media ve Parlamento bu konuyu pas geçiyorlar. Hele Türkiye Büyük Millet Meclisi, öneri muhalefet partisinin önerisi diye Emekli Büyükelçi Onur Öymen’in konuşmasını dikkate almıyor. Ermenistan konusundaki Meclis Araştırması İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI İkinci Dünya Savaşı’nda İngiltere ve ABD ile müttefik olan Sovyetler 1945 Şubatında Yalta konferansında Türk Bogazları’nda üs, boğazların kontrolu üzerinde söz sahibi olmak istemiştir. Yalta Konferansı’nın ardından Sovyetler Birliği 1925 tarihli TürkSovyet saldırmazlık paktını tek taraflı olarak feshettiler. Türkiye’nin dostluk yaklaşımına karşılık 7 Haziran 1945 tarihinde de, söz konusu 1925 tarihli anlaşmanın yenilenmesi için Kars ve Ardahan’ın Sovyetler Birliği’ne terkedilmesini ve boğazlarda üs verilmesini şart koştular. 17 Temmuz–2 Ağustos 1954 de toplanan Postdam toplantılarında ise Sovyetler Birliği müttefiklere Boğazlarda Sovyetlere üs verilmesini önerdi. Dışişleri Bakanı Molotov, Churchill’e Kars ve Ardahan’ın 1921 Moskova anlaşması ile "Rusya’dan koparılıp alınmış" olduğunu söylemiştir. Daha sonra 21 Aralık 1945 tanihli Moskova basını Giresun, Gümüşhane ve Bayburt’un Gürcistan’a verilmesi gerektiği yolunda haberler yayınladı. Sovyetler Birliği 7 Ağustos 1946’da Türkiye’ye bir nota vererek Boğazların güvenliğinin birlikte sağlanması gerektiğini bildirdi ve Boğazlarda üs istedi. Türkiye bu Sovyet tekliflerini reddetmiştir. Bu dönemden sonra yapılanan yeni dünya dengeleri Türkiye’yi Kuzey Atlantik İttifakı içine yerleştirdi. İki kutuplu dünya düzeninde Türkiye ile Sovyetler Birliği arasındaki ilişkiler karşılıklı güvensizlik esasına dayanarak gelişti ve büyük önem taşıdı fakat istikrarlı olarak gelişti. Sonra ne oldu? Sovyetler Birliği dağıldı. Türkiye–Rusya Federasyonu ilişkilerinde iyileşme ve işbirliği dönemi başladı. Ortak sorun terörle mücadele konularında uzlaşı ortamı sağlandı. Rusya Federasyonu demokratikleşti. Varşova Paktı ortadan kalktı. NATO sadece kabuk değil şekil değiştirdi ve esasa ait yapısal değişiklikler gerçekleştirdi. İki kutuplu dünya sona erdi. Ardından 21. yüzyıl başında asimetrik tehdit ve terör saldırıları dünya siyasetini şekillendirdi. Rusya Federasyonu’nda Başkan Putin bir elini incilin üstüne koyup Moskova Patriği Alexis II ile birlikte televizyon ekranlarında görüntü vermeye başladı. Ermenistan, Azerbaycan topraklarını işgal etti. Rusya Federasyonu’nun da önergesini reddediyor. Hem de ne zaman, Rusya Dışişleri Bakanının Ermenistan’la stratejik ortaklık beyanını yaptığı aynı zamanlamada. Bu durumda geriye, tarih boyunca sömürgeci devletlerin üzerinde hesap yapıp durduğu, Kars, Ardahan, Van, Bitlis, Muş illeri ile diğer Ermeni iddialarına konu edilen bölgelerdeki vatandaşlar kalıyor. Bu vatandaşların ve sivil toplum kurumlarının konuya ilgi göstermelerini beklemek gerekiyor. Bu illerde yaşayan vatandaşlar Rusya Dışişleri Bakanının ne demek istediğini sorgulamalı ve şu soruları gündeme taşımalı: ERMENİLERİ NİYE ÖPTÜ? Madem stratejik ortaklık söz konusu o halde