Katalog

Gözde KILIÇ YAŞIN TUSAM Balkan Araştırmaları Masası [email protected] Rum kesiminde ‘söz dinleyecek’ yönetici arayışı sürüyor… C S TRATEJİ 17 olması yatıyor sadece, Türk katliamı hesaba dâhil değil. Böylesi bir kirliliğin Rum toplumunda oy alınmasını engellemediği geçtiğimiz seçimlerde görülmüştü. Nitekim Miloşeviç rejiminin GKRY ve Yunanistan’da bulunan 250 adet banka hesabının yaklaşık yüzde 90’ının Kıbrıs’taki Sırp offshore şirketlere ait olduğu ve bunların büyük bölümünün de Papadopulos’un avukatlık bürosu tarafından temsil edildiği Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından 2001 yılında açıklanmıştı. Açıkçası Papadopulos, Miloşeviç’in BM ambargosunu delmek ve silah almasına sağladığı dolaylı yardımlarıyla katliamların finansörü gibi lanse edilmişti. Rum kamuoyunda EOKA’cı kimliğiyle onay gören Papadopulos, Miloşeviç’in Müslüman katliamına sağladığı katkının kendisine verilen desteği azaltmak yerine arttıracağını da düşünmüş olabilir pekâlâ. Nitekim Boşnaklar gibi Arnavutlar da Müslüman oldukları için Osmanlı’nın, dolayısıyla Türklerin uzantısı ve mirası olarak görülüyorlardı kurşuna dizilirken de, tecavüze uğrarken de. Papadopulos’un 2003’te Başkanlık koltuğuna oturması, ona oy verenlerin ve onu destekleyenlerin de Türklere bakış açısını sergiliyor bir bakıma. Ancak açıklanan yeni belgeler Papadopulos’un sadece siyasi ve dini güdülerle hareket etmediğini çıkarlar cetvelinde paranın önemli bir yer edindiğini gösteriyor. Papadopulos’un "Tasos Papadopulos & Co" isimli avukatlık bürosunun 1990’lardan bu yana Rum Milli Muhafız Ordusuna (RMMO) silah satan Norinco isimli Çin devlet şirketinden 2004 yılında komisyon talep ettiğini gösteren belgeler işin seyrini değiştirir belki de. Devlet alımı söz konusuyken arabulucuların araya sokulması kadar satıştan elde edilen miktarın 1/7 oranında komisyon istenmesi de tartışılıyor nicedir. Rum gazeteleri bugünlerde Papadopulos’un doğalgaz ve petrol araştırması, proje ve ihale çalışmalarında Güney Kıbrıs’ı zarara uğratırken kendi avukatlık bürosunu, yakınlarını, akrabalarını zenginleştirdiğini; terfi ve atamalarda partizanlık yaptığı yazıp çiziyorlar her gün. Papadopulos, AKEL ’in oylarını kaybetmek ve hakkındaki suçlamalar nedeniyle 20 geride başladı başkanlık yarışına. "AKEL olarak biz de ENOSİS’i istiyoruz ancak silahlı mücadele ile değil; biz ENOSİS’İn politik mücadele ile kazanılacağına inanıyoruz" diyen Hristofyas’ın seçimlerdeki şansının daha yüksek olduğu kesin ancak sorunun çözümüne sağlayacağı katkının Papadopulos’unkinden farklı olmayacağı da açık. Esasen adayların tamamı GKRY’nin mevcut pozisyonunu devam ettirmeye niyetli olduklarını belli ediyorlar zaten. Bu durumda çözümün yakın olduğunu düşünmek mümkün değil. Ada’daki Türk askerinin varlığını öncelikli sorun olarak gören zihniyet katliamların yaşandığı 1963–1974 yılları arasında yani Ada’da Türk askeri Garantörlük Anlaşması’nın öngördüğü kadarken neden çözüm üretemediklerini sorgulamadıkları müddetçe de çözüm olamayacaktır. Öte yandan sorunu çözecek olanın yakın taraflar olmadığı da kesin. Sorunun büyük tarafları Ada’nın birleşmesinden yana değiller ancak iki devlet modeli de bugünkü çıkarlarına uygun değil. Büyük Ortadoğu Projesi denilen ve sürüncemeye girmesine rağmen temel hedeflerinden vazgeçmeyen plan nihayete ermeden Kıbrıs’ta iki ayrı devlet yapılanmasına geçit verilmeyeceği de kesin. Bütün dünya karşı çıksa da Kosova Sırbistan’dan ayrılacak; bütün dünya istese de o güne dek Kıbrıs sorunu sürdürülecek. Birleşemeyecek ama ayrılığı da resmileşmeyecek. G elen yeni yıl, bir kez daha Kıbrıs için çözüm yılı olarak ilan edildi. Diğerlerinden farklı olan yanı, bu kez "iki ayrı devlet modeli"nin de ihtimaller arasında sayılması. Kosova sorununda sona yaklaşılırken Kıbrıs’ın sorun olmaya devam etme potansiyeli belli ki artık rahatsızlık yaratıyor. Ancak rahatsızlık veren Kıbrıs’ın bölünmüşlüğünün devam etmesi değil. Zira Papadopulos’un da paylaştığı bir görüş olarak statüko en iyi ikinci çözüm olmayı sürdürüyor, küçük sorunun büyük tarafları açısından. Dünya basınında Kıbrıs’ın Kosova ile birlikte anılır olmasının Ada’da bir hareketlilik yaratmayı gerektirdiğine şüphe yok. Yine de bugünün koşullarında Kosova modelinin Kıbrıs’a uygulanacağını düşünmek erkenci bir yaklaşım olur. Açıkçası söylemdeki değişiklik daha çok Rum Yönetimi’nin ortak bir devlet oluşturma niyetiyle masaya oturtulmasını sağlamaya yönelik bir hamle gibi görünüyor. KKTC’ye dönük kimi açılımlardan bahsedilmesi, şimdilik ancak Rum Yönetimi üzerinde baskı oluşturma niyetini gösterebilir. Şüphesiz ki ABD’den doğrudan uçuşların başlatılacağı söylentileri de aynı amaca hizmet ediyordu. Bu söylem sonuç getirmediği gibi doğrudan uçuşlar da başlayamadı. İngiltere’den de doğrudan uçuşların başlatılmasına yönelik girişim yapılacakmış gibi bir hava estirilmişti; Papadopulos’un İngiltere aleyhtarı söylemlerine dönemsel bir yumuşaklık kazandırmaktan öteye gitmedi sonuçları. İngiltere’nin Ada’daki üslerinin tartışılmasına ara verildi. Şimdi yine yeni bir yıl yaklaşıyor ve yine Kıbrıs Sorunu’nun çözümünde "gelecek yıl içerisinde" önemli hareketliliklerin yaşanacağı söyleniyor. Yakın geçmiş bakımından 2008’i farklı kılan, sorunun yakın ilgililerinin seçim sürecini atlatmış olması. Yunanistan ve Türkiye hükümetlerini tazeledi ve 17 Şubat 2008’deki Başkanlık seçimleriyle aynısını Kıbrıs Rum Yönetimi de gerçekleştirecek. Kıbrıs’taki sorunu çözmek söz konusu olunca uyuşmaz kimliği ile anılan Papadopulos ve haliyle de Rum yönetiminin yeni dönemdeki başkanının kimliği ön plana çıkıyor. Kıbrıs’ta yeni girişimlerin yeni isimlerce yapılacağı görüşü yaygınlaşıyor. Haliyle yeni gelişmeler söz konusu olmayınca yeni isimlerle eski girişimlerin bir kez daha gözden geçirilmesi makul görünüyor. KKTC’de gerek duyulan türden değişiklik sağlanmıştı, sıra Rum Yönetimi’ne geldi. Gerçi söylem bakımından adaylar Hristofyas arasında fark görünmüyor ancak AKEL ’in CTP ile tarihsel yakınlığı da göz ardı edilir gibi değil. 2003 yılında AKELDİKOEDEK üçlü ittifakıyla Başkanlık koltuğuna oturan Papadopulos’un işi bu sefer çok zor olacak. AKEL, tabanındaki "Papadopulos’la yapılan işbirliğinin Kıbrıs davasına zarar verdiği" görüşünün kemikleşmesi ardından Papadopulos’a verdiği desteği çekti. Yapılan yoklamada AKEL tabanının yüzde 90’ı aşar bir oranda Genel Sekreter Hristofyas’ın başkanlık seçimlerinde aday olmasını istemesi, Papadopulos’un karşısında güçlü bir adayın yerleşmesine neden oldu. DİSİ’nin adayı zaten belliydi; Yoannis Kasulidis. Üç güçlü isim yarışacak ve muhtemelen kazanan ikinci turda belli olacak. Ancak hangi isimlerin ikinci tura kalacağı belirsiz. Aldıkları oya göre güç sıralaması yapılacak olursa Papadopulos’un partisi DİKO, ancak Kıbrıs sorununda yeni bir girişim başlatılmadan önce Türk tarafındaki ‘söz dinleyen’ yönetimin karşısına aynı özellikleri taşıyan Rum yöneticiler aranıyor. Seçimlerde bu şansın zorlanması için çalışılmasına karşın potansiyel lider adayları, yöntemleri farklı da olsa Enosis’ten vazgeçmiyor. AKEL ve DİSİ’nin ardında üçüncü sırada yer alıyor. Anket sonuçları ise ilk turdaki çekişmenin Papadopulos ile Hristofyas arasında gerçekleşeceğini gösteriyor. Kıbrıs’ta yeni ‘barış’ denemesi KİRLİ ÇAMAŞIRLAR Seçim yarışı çoktan başladı ve Papadopulos’un kirli çamaşırları birer birer dökülüyor ortalığa. İddiaların yelpazesi oldukça geniş: kara para aklama, yolsuzluk, cinayet, ihaleye fesat karıştırma, görevi kötüye kullanma ve partizanlık. 1963’te Küçük Kaymaklı’da Türklere karşı yapılan saldırıda Nikos Sampson ile birlikte ön saflarda yer aldığı öne sürülen Tasos Papadopulos’un EOKA’cı kimliği üzerinde duruluyor en çok. Hâlbuki AKEL desteğini Papadopulos’dan esirgemezken de EOKA’nın eski lideri ve Türkleri yok etmek için hazırlanan Akritas Planı’nın tasarımcısı olduğu biliniyordu. Gerçi bugün muhaliflerinin EOKA’cı kimliğini gündeme taşımalarının ardında da EOKA’nın solcu AKEL partisi üyelerini öldürmüş Papadopulos